PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚWIECIU

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ŚWIECIU STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO POWIATU ŚWIECKIEGO W 2016 ROKU Świecie, luty 2017

2 Spis treści Wstęp Sytuacja epidemiologicznej chorób zakaźnych Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych objętych programem obowiązkowych szczepień ochronnych Inne choroby wysypkowe wieku dziecięcego Ocena sytuacji epidemiologicznej zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych przez czynniki biologiczne.. 11 Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób przenoszonych przez naruszenie ciągłości tkanek ze szczególnym uwzględnieniem wirusowego zapalania wątroby typu B, typu C, HIV/AIDS.. 15 Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie inwazyjnych zakażeń podlegających rejestracji Neuroinfekcje. 16 Choroby przenoszone przez kleszcze Gruźlica.. 17 Choroby przenoszone drogą płciową. 18 Grypa i zachorowania grypopochodne Profilaktyka wścieklizny u ludzi Ocena szerzenia się chorób zawleczonych z innych krajów, zachorowania na choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne (cholera, dżuma, ospa prawdziwa, gorączki krwotoczne) oraz zdarzenia stanowiące zagrożenia dla zdrowia publicznego. 19 Zgony z powodu chorób zakaźnych Ocena realizacji programu szczepień ochronnych.. 19 Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Wodociągi o produkcji wody poniżej 100 m³/dobę Wodociągi o produkcji wody m³/dobę Wodociągi o produkcji wody m³/dobę. 24 Inne podmioty zaopatrujące w wodę Monitoring wody ciepłej Kąpieliska Zapobiegawczy nadzór sanitarny.. 26 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej.. 28 Stan sanitarny podmiotów leczniczych Szpitale Zakład pielęgnacyjno opiekuńczy Przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia 31 Medyczne laboratoria diagnostyczne Ambulatoryjne zakłady opieki zdrowotnej Inne ambulatoryjne zakłady opieki zdrowotnej. 32 Indywidualne praktyki lekarskie, praktyki pielęgniarek i położnych Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy Choroby zawodowe Środki zastępcze

3 Warunki sanitarno higieniczne placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku.. 37 Badania środowiska fizycznego Stan sanitarno techniczny budynków Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Meble przedszkolne i szkolne Wypoczynek dzieci i młodzieży. 39 Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Ocena wdrażania systemów kontroli wewnętrznej w zakładach produkcji i obrotu żywnością Działania w systemie wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i paszach RASFF Działania w systemie wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych RAPEX. 44 Oświata zdrowotna i promocja zdrowia Interwencje programowe Interwencje nieprogramowe Podsumowanie

4 Wstęp Państwowa Inspekcja Sanitarna realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego wynikające z ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2015 r., poz z późn. zm.). Celem podejmowanych działań jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Zadania realizowane są poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych powodowanych warunkami środowiska, a także poprzez prowadzenie działalności oświatowo zdrowotnej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu działając na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej nadzoruje na terenie powiatu świeckiego warunki: higieny środowiska higieny pracy w zakładach pracy higieny procesów nauczania i wychowania higieny wypoczynku i rekreacji zdrowotne żywności, żywienia i przedmiotów użytku higieniczno sanitarne, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, państwowy powiatowy inspektor sanitarny wykonuje zadania przy pomocy podległej mu powiatowej stacji sanitarno epidemiologicznej, która jest podmiotem leczniczym finansowanym z budżetu państwa. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu swoim nadzorem obejmuje cały powiat świecki, w skład którego wchodzi 11 gmin: 2 gminy miejsko wiejskie i 9 gmin wiejskich. Na nadzorowanym terenie zamieszkiwało mieszkańców (stan na dzień r.), powiat świecki jest pod względem powierzchni największym powiatem w województwie kujawsko pomorskim (1 474 km 2 ). Statutowe zadania, wynikające z działalności kontrolnej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świeciu wykonywane są przez następujące piony merytoryczne i stanowiska pracy: Sekcję Nadzoru Przeciwepidemicznego Sekcję Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Sekcję Prewencji Chorób Zawodowych Stanowisko ds. Higieny Dzieci i Młodzieży Stanowisko ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia 4

5 Zadania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu w 2016 roku realizowane były przez 25 osób (24,15 etatu), w tym 19 pracowników merytorycznych (19 etatów) oraz 6 pracowników pomocniczych (5,15 etatu). Skuteczne działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej są możliwe dzięki wysokim kwalifikacjom pracowników. W Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świeciu wyższe wykształcenie posiada 20 pracowników, tj. 80% wszystkich zatrudnionych, natomiast wykształcenie średnie 5 pracowników, co stanowi 20% pracujących w stacji. Ponadto 13 pracowników ukończyło studia podyplomowe. Realizacja zadań statutowych odbywała się zgodnie z Planem zasadniczych zamierzeń Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świeciu na rok 2016, uzgodnionym ze Starostą Świeckim oraz zatwierdzonym przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy. Plan zasadniczych zamierzeń obejmował główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Od roku 2010 w związku z zapisami wprowadzonymi ustawą z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr 92, poz.753) do ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2015 r., poz z późn. zm.), Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem rządowej administracji zespolonej w powiecie. Uprawnienia organu założycielskiego, w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, w stosunku do wojewódzkiej i powiatowej stacji sanitarno higienicznej posiada wojewoda. Nadzór nad obiektami, dla których powiat jest organem założycielskim lub organem prowadzącym, lub w których powiat jest podmiotem dominującym sprawuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy. Niniejsze opracowanie przedstawia stan bezpieczeństwa sanitarnego powiatu świeckiego w 2016 r. w obszarze nadzorowanego przez Państwową Inspekcję Sanitarną zakresu higieny i epidemiologii. Opracowanie zostało sporządzone na podstawie wyników przeprowadzonych kontroli, wyników analiz pobranych do badań laboratoryjnych próbek żywności i wody, a także na podstawie zgłoszeń chorób zakaźnych i zawodowych oraz przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych i ich analizy. Realizacja zadań odbywała się poprzez pracę w zakresie określonym w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz w oparciu o wytyczne Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy. 5

6 Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych W 2016 roku w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Świeciu prowadzony był nadzór epidemiologiczny nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi poprzez stałe i systematyczne gromadzenie oraz weryfikowanie danych epidemiologicznych dotyczących zakażeń i chorób zakaźnych, w tym danych o biologicznych czynnikach chorobotwórczych, danych o zgonach z powodu chorób zakaźnych. W ubiegłym roku do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu zgłoszono 1180 przypadków podejrzeń i zachorowań na choroby zakaźne, które zgodnie z ustawą o chorobach zakaźnych i zakażeniach podlegały obowiązkowi zgłoszenia, w związku z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby zakaźnej przeprowadzono 306 dochodzeń epidemiologicznych. Nadzór epidemiologiczny prowadzony był również poprzez monitorowanie występowania schorzeń i zakażeń alarmowych oraz innych zdarzeń stanowiących szczególny problem zdrowotny, a mogących świadczyć o zagrożeniu bioterroryzmem czy chorobą zakaźną szczególnie niebezpieczną. Prowadzone były dochodzenia epidemiologiczne, opracowywane ogniska epidemiczne oraz podejmowane i doskonalone działania przeciwepidemiczne poprzez stosowanie różnych form nadzoru epidemiologicznego, egzekwowanie ustawowego obowiązku zgłaszania zakażeń, zachorowań na chorobę zakaźną lub zgonów oraz dodatnich wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych, z zachowaniem obowiązującej formy zgłoszenia. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu prowadził również stałą współpracę z innymi organami oraz ośrodkami referencyjnymi i jednostkami badawczymi w zakresie kontroli, zapobiegania i zwalczania chorób i zakażeń u ludzi, monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz uruchamiania systemu wczesnego ostrzegania. Realizowane były programy zdrowotne obowiązujące i wynikające z sytuacji epidemiologicznej oraz bieżących potrzeb zdrowotnych ludności powiatu świeckiego, w tym program eradykacji poliomyelitis, program eliminacji odry/różyczki oraz program dotyczący nadzoru epidemiologicznego nad gruźlicą. Na podstawie prowadzonych rejestrów i zebranych w toku pracy danych, przeprowadzane były analizy epidemiologiczne i przygotowywane raporty statystyczne. Sprawowany był również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie oceny przygotowania i realizacji procedur sanitarno - higienicznych mających na celu zapobieganie szerzeniu się zakażeń. Sytuacja epidemiologiczna powiatu świeckiego w roku 2016 uległa zmianie w porównaniu do roku Zaobserwowano spadek zachorowań na niektóre jednostki chorobowe podlegające rejestracji. W roku sprawozdawczym spadła ilość zachorowań na bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E.coli, bakteryjne zatrucia pokarmowe inne określone, wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy, wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez norowirusy, płonicę, ospę wietrzną. Poniższe dane wskazują, że sytuacja w zakresie większości chorób zakaźnych uległa poprawie. Podobnie jak w latach poprzednich na terenie powiatu świeckiego nie wystąpiły takie niebezpieczne choroby, jak: dur brzuszny, błonica, tężec, poliomyelitis, bąblowica, wścieklizna, jad kiełbasiany, nie zgłoszono też żadnego przypadku kleszczowego zapalenia mózgu. Natomiast w odniesieniu do niektórych jednostek chorobowych podlegających rejestracji zaobserwowano wzrost liczby zachorowań (np. zatrucia pokarmowe salmonellozowe, biegunki i zapalenia żołądkowo jelitowe o prawdopodobnie o zakaźnym pochodzeniu, krztusiec, borelioza). Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych objętych programem obowiązkowych szczepień ochronnych błonica, tężec Na terenie powiatu świeckiego w analizowanym okresie nie odnotowano przypadków zachorowań na ww. jednostki chorobowe. 6

7 krztusiec W roku 2016 zaobserwowano wzrost zachorowań na krztusiec. W analizowanym okresie zarejestrowano 16 przypadków zachorowań na ww. jednostkę chorobową, 12 przypadków zarejestrowano jako przypadki możliwe, a 4 jako przypadki potwierdzone. Hospitalizacji poddano 12 osób. Natomiast w roku 2015 nie odnotowano przypadków krztuśca w powiecie świeckim. Wartość współczynnika zapadalności w dla powiatu świeckiego wynosiła 16,05, natomiast dla województwa kujawsko-pomorskiego wynosiła 26, powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na krztusiec (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) odra Zarówno w roku 2015 jak i 2014 roku na terenie powiatu świeckiego nie odnotowano przypadków zachorowań (podejrzeń zachorowań) na odrę. W roku 2016 zarejestrowano jeden przypadek zachorowania na odrę oraz odnotowano jeden przypadek podejrzenia zachorowania na odrę. Wartość współczynnika zapadalności w dla powiatu świeckiego wynosiła 1,01, natomiast dla województwa kujawsko - pomorskiego - 0,05. polio W analizowanym okresie sprawozdawczym jak również w roku poprzednim nie odnotowano przypadków poliomyelitis. świnka (nagminne zapalenie przyusznic) Zapadalność na nagminne zapalenie przyusznic w analizowanym okresie sprawozdawczym spadła w porównaniu z poprzednim rokiem. W roku 2016 zarejestrowano 4 przypadki zachorowań (w roku 2015 zgłoszono 9 przypadków zachorowań tego typu). Z powodu zachorowań na ww. jednostkę chorobową lub z powodu powikłań nie hospitalizowano żadnej osoby. Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 4,01, natomiast dla województwa kujawsko - pomorskiego - 4,99. 7

8 powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na świnkę (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) różyczka Sytuacja epidemiologiczna dotycząca zachorowań na różyczkę uległa zmianie. Poziom zachorowań na tę jednostkę chorobową spadł w porównaniu do poprzedniego okresu sprawozdawczego. W 2016 roku zarejestrowano 3 przypadki zachorowań, tj. o 3 przypadki mniej niż w porównywanym okresie. Z powodu zachorowań na ww. jednostkę chorobową lub z powodu powikłań nie hospitalizowano żadnej osoby. Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 3,01, natomiast dla województwa kujawsko - pomorskiego - 2, powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na różyczkę (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) 8

9 ospa wietrzna Cykliczną zmiennością typową dla niektórych chorób zakaźnych można tłumaczyć spadek zachorowań na ospę wietrzną. Ospa wietrzna z uwagi na drogi szerzenia się zakażenia jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób wieku dziecięcego. W zakresie zachorowań na tę jednostkę chorobową w analizowanym okresie zaobserwowano spadek. W 2016 roku zarejestrowano 416 przypadków ospy wietrznej przy 878 zachorowaniach zgłoszonych w 2015 roku. Z powodu zachorowania na ospę wietrzną 3 osoby poddano hospitalizacji. Najliczniejszą grupę wśród chorych stanowiły dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniowie szkół podstawowych, a także uczniowie gimnazjum. Wartość powiatowego współczynnika zapadalności wynosiła 417,26 natomiast wartość współczynnika zapadalności dla województwa kujawsko - pomorskiego - 430, powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na ospę wietrzną (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) Haemophilus influenzae typ b Na terenie powiatu świeckiego w omawianym okresie sprawozdawczym, podobnie jak w 2015 roku nie odnotowano przypadków zachorowań wywołanych przez ww. drobnoustrój. Ocena stanu zaszczepienia populacji Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzone są obowiązkowe szczepienia ochronne w 2016 roku była dobra i kształtowała się na podobnym, zadowalającym poziomie w porównaniu do poprzedniego okresu sprawozdawczego. W analizowanym roku nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, poliomyelitis, co było między innymi konsekwencją dobrze realizowanych w powiecie świeckim szczepień ochronnych dzieci i młodzieży. Odnotowano natomiast przypadki zachorowania na krztusiec i odrę. poliomyelitis Poliomyelitis jest bardzo ciężką chorobą zakaźną. Przed wprowadzeniem szczepień było przyczyną tysięcy zgonów oraz kilkunastu tysięcy przypadków trwałego inwalidztwa u dzieci w wieku szkolnym na świecie. Nadal istnieje ryzyko przeniesienia poliowirusów przez podróżnych lub imigrantów 9

10 z krajów afrykańskich lub azjatyckich, w których poliomyelitis występuje. W celu utrzymania odporności, zabezpieczającej przed taką ewentualnością, niezbędne jest kontynuowanie szczepień wszystkich dzieci w Polsce. W ramach Światowego Programu Eradykacji Poliomyelitis prowadzi się nadal masowe szczepienia pomimo tego, że w naszym kraju od ponad 20 lat nie notuje się przypadków poliomyelitis. W wyniku prowadzonego w ramach nadzoru epidemiologicznego monitoringu ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 15 nie stwierdzono w 2016 roku żadnego przypadku zachorowania przebiegającego z objawami porażennymi w monitorowanej grupie osób. W 2016 roku uodpornienie dzieci w 6 roku życia (2011 rocznik) przeciwko polio szczepionką OPV poliwalentnej (1,2,3 typ wirusa) realizowano do końca marca. W miejsce szczepionki OPV wprowadzono szczepionkę inaktywowaną IPV poliwalentną (1,2,3 typ wirusa). Szczepienie w tym zakresie zostało zrealizowane w 92,4 %. krztusiec Można przypuszczać, iż niski odsetek zachorowań na krztusiec w Polsce w ostatnich latach wynika z faktu wprowadzenia do Programu Szczepień Ochronnych w 2003 roku dawki przypominającej szczepionki przeciwko krztuścowi u dzieci w 6 roku życia, co przyczyniło się do zmniejszenia rezerwuaru zarazka wśród młodzieży i dorosłych. Obowiązkowe szczepienia przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis w 1 roku życia (szczepienie pierwotne) oraz w 2 roku życia (szczepienie uzupełniające) utrzymywały się na poziomie roku ubiegłego. Zaszczepiono 99,5 % dzieci w drugim roku życia podlegające szczepieniu trzecią i czwartą dawką szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi. U dzieci mających trwałe przeciwwskazania do szczepienia szczepionką pełnokomórkową przeciw krztuścowi (DTP) stosowano domięśniowo szczepionkę (DTaP) z aceluralnym komponentem krztuścowym w cyklu obowiązkowego szczepienia DTP. Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych szczepionkę DTaP stosowano również u dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500g. Zgodnie z obowiązującym w roku 2016 Programem Szczepień Ochronnych u dzieci w 14 roku życia wprowadzono dawkę przypominającą w postaci szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi ze zmniejszoną dawką toksoidu błonicy i bezkomórkowych komponentów krztuśca (dtap). Szczepienie przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi u dzieci w 14 roku życia (2003 rocznik) wykonano w 97,1%. Stan zaszczepienia przeciw błonicy i tężcowi u młodzieży w 19 roku życia (1998 rocznik), trzecia dawka przypominająca, utrzymywał się na poziomie 88,0 %. świnka (nagminne zapalenie przyusznic) Wprowadzenie do Programu Szczepień Ochronnych obowiązkowych szczepień przeciwko śwince zmniejszyło ilość zachorowań na tę jednostkę chorobową. Szczepionka przeciwko śwince wchodzi w skład powszechnie stosowanej skojarzonej szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce. Dane epidemiologiczne potwierdzają, że stosowanie szczepionki skojarzonej w stosunkowo niedługim czasie może doprowadzić do całkowitej eradykacji świnki. Jednak mimo wprowadzenia szczepień obowiązkowych do kalendarza szczepień ochronnych, zachorowania na tę jednostkę chorobową nadal mają miejsce, choć są sporadyczne. różyczka W przypadku różyczki ogólny spadek zachorowań jest po części wynikiem wprowadzenia obowiązkowych szczepień dzieci szczepionką trójwalentną przeciw odrze, śwince, różyczce, a po części wynika z naturalnej tendencji spadkowej zachorowań następującej po ich epidemicznej zwyżce. Wprowadzenie obowiązkowych szczepień ochronnych przeciwko tej chorobie dało pozytywne skutki w postaci ograniczenia liczby zachorowań. Rok 2016 był kolejnym rokiem, w którym kontynuowane były szczepienia całej populacji dzieci przy użyciu w/w szczepionki w miesiącu życia. Dawkę przypominającą szczepionki skojarzonej przeciw odrze, śwince, różyczce należało podać dzieciom 10

11 w 10 roku życia (2007 rocznik). Szczepieniem tym objęta była cała populacja dzieci w danym roczniku. Zaszczepiono dzieci na poziomie 96,6 %. ospa wietrzna Ospa wietrzna jest chorobą, której można zapobiegać za pomocą zalecanych szczepień ochronnych (niefinansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia). Informacje napływające z placówek wykonujących szczepienia ochronne wskazują na to, iż ta forma profilaktyki nie była popularna wśród rodziców, ponieważ niewielu z nich zdecydowało się zaszczepić swoje dzieci. Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi przeciwko ospie objęte są osoby z określonych grup ryzyka, narażone w sposób szczególny na zakażenie. Szczepienia te są obowiązkowe u dzieci do ukończenia 12 roku życia z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby, z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji, zakażone HIV, przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią, dzieci do ukończenia 12 roku życia z otoczenia osób ww. które nie chorowały na ospę wietrzną, dzieci do ukończenia 12 roku życia przebywające m.in. w zakładach pielęgnacyjno - opiekuńczych, zakładach opiekuńczo-leczniczych, rodzinnych domach dziecka, domach dla matek z małoletnimi dziećmi, domach pomocy społecznej i.in.). W roku sprawozdawczym zaszczepiono ogółem 61 dzieci w przedziale wiekowym 0-19 lat. Haemophilus influenzae typ B Szczepienia przeciwko zakażeniom wywołanym przez Haemophilus influenzae typu b wykonywane są u dzieci w 1 i 2 roku życia. Uodpornienie populacji przeciw Haemophilus influenzae typu b wszystkich dzieci do ukończenia dwóch lat sprzyja w Polsce ograniczeniu zakażeń inwazyjnych oraz zapaleniu płuc o etiologii Hib. Szczepienia wpływają także na podniesienie odporności zbiorowej, a ponadto redukują nosicielstwo Hib w populacji, a tym samym zmniejszają liczbę źródeł zakażenia. W powiecie świeckim dzieci urodzone w 2015 roku uodporniono w 99,5 %. rotawirusy Rotawirusy są jednym z ważniejszych czynników etiologicznych biegunek u niemowląt. W 2016 roku na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świeciu zaszczepiono 121 dzieci szczepionką przeciwko rotawirusom, dla porównania w 2015 roku uodporniono 126 dzieci. Populacja dzieci urodzonych w 2016 roku liczyła 975. Z danych zawartych w rocznym sprawozdaniu ze szczepień ochronnych za rok 2016 wynika, iż tylko 12,4 % dzieci urodzonych w analizowanym okresie sprawozdawczym zostało zaszczepionych przeciwko biegunce rotawirusowej. Najprawdopodobniej sytuacja ta wynika z faktu, iż jest to szczepienie zalecane, niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia, a koszt jednej dawki szczepionki jest wysoki. Inne choroby wysypkowe wieku dziecięcego płonica (szkarlatyna) Zapadalność na płonicę (szkarlatynę) w analizowanym okresie sprawozdawczym spadła w porównaniu z 2015 rokiem. W 2016 roku zarejestrowano 56 zachorowań, to o 14 przypadków mniej niż w roku Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 56,17, a dla województwa kujawsko pomorskiego - 60,06. Ocena sytuacji epidemiologicznej zatruć i zakażeń pokarmowych wywoływanych przez czynniki biologiczne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E. coli inną i BNO Zapadalność na bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E. coli inną i BNO w analizowanym okresie sprawozdawczym spadła w porównaniu z 2015 rokiem. W 2016 roku 11

12 zarejestrowano 1 zachorowanie na ww. jednostkę chorobową, natomiast w roku 2015 zgłoszono 26 przypadków tego typu. Chorego poddano hospitalizacji, w trakcie której wykonano badania bakteriologiczne kału. Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 1,00, a dla województwa kujawsko - pomorskiego 1,15. bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter Sytuacja epidemiologiczna w zakresie zachorowań na bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter przedstawiała się następująco: w 2016 zgłoszono 5 zachorowań na tę jednostkę chorobową, które zarejestrowano jako przypadki potwierdzone. W 2015 roku nie odnotowano zachorowań na bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter. Zgłoszenia dotyczyły dzieci w wieku od 0 do 11 lat. U dzieci na podstawie objawów chorobowych (bóle brzucha, luźne wodniste stolce, gorączka) oraz wyników badań, w których w kale stwierdzono obecność bakterii Campylobacter, rozpoznano zachorowanie na bakteryjne zatrucie pokarmowe wywołane przez Campylobacter. Z powodu zachorowania na wyżej wymienioną jednostkę chorobową hospitalizacji poddano 4 dzieci. Współczynnik zapadalności dla naszego powiatu był wyższy (5,02) niż dla województwa kujawsko - pomorskiego (1,10). dur rzekomy Na terenie powiatu świeckiego zarówno w analizowanym okresie jak i w roku poprzednim nie odnotowano przypadku zachorowania na ww. jednostkę chorobową. jad kiełbasiany Na terenie powiatu świeckiego w analizowanym okresie jak i w roku poprzednim nie odnotowano przypadków zachorowań na ww. jednostkę chorobową. W omawianym okresie sprawozdawczym współczynnik zapadalności dla województwa kujawsko - pomorskiego wynosił 0,05. salmonellozy W 2016 roku w odniesieniu do 2015 roku zaobserwowano wzrost zachorowań na salmonelozy. Odnotowano 46 przypadków zatruć pokarmowych wywołanych pałeczkami Salmonella. 38 przypadków zachorowań zarejestrowano jako przypadki potwierdzone laboratoryjnie (pałeczki Samonella Enteritidis - 21 przypadkow, Salmonella z grupy D - 2 przypadki, Salmonella spp przypadków, Salmonella Typhimurium - 1 przypadek, Salmonella Derby - 1 przypadek, Salmonella Hadar - 2 przypadki), a 8 zachorowań na podstawie objawów klinicznych i powiązania epidemiologicznego zarejestrowano jako przypadki prawdopodobne. Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 46,14 i była wyższa od średniej wojewódzkiej, która wynosiła 22,93. Odnotowano 2 przypadki posocznicy wywołanej przez pałeczki Salmonella spp., zarejestrowane jako przypadki potwierdzone laboratoryjnie. Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 2,01, a dla województwa 1,15. 12

13 powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na salmonellozy (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) wzw typu A Na terenie powiatu świeckiego w analizowanym okresie sprawozdawczym jak również w latach poprzednich nie odnotowano przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Współczynnik zapadalności dla województwa kujawsko - pomorskiego wynosił 0,14. wirusowe zakażenia jelitowe Na terenie powiatu świeckiego w 2016 roku odnotowano 121 przypadków zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe, w tym 59 przypadków zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez Rotawirusy, 16 przypadków zachorowań wywołanych przez Norowirusy, 10 przypadków zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe inne określone oraz 36 przypadków zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe nieokreślone. Z powodu zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe hospitalizacji poddano 72 osoby. Współczynnik zapadalności dla powiatu świeckiego wynosił 121,37, a dla województwa kujawsko - pomorskiego 123,67. W zakresie wirusowych zakażeń jelitowych u dzieci do lat 2 w analizowanym okresie zaobserwowano spadek zachorowań. W 2016 roku odnotowano 35 przypadków tego typu, natomiast w roku 2015 zarejestrowano 72 przypadki. Ponieważ do zakażeń przewodu pokarmowego u dzieci do lat 2 dochodzi głównie w środowisku domowym, w zapobieganiu zakażeniom zasadnicza rola przypada oświacie zdrowotnej kształtującej zachowania prozdrowotne na rzecz zwiększania higieny osobistej oraz higieny przygotowywania posiłków. Współczynnik zapadalności dla naszego powiatu był niższy (1766,78) niż dla województwa kujawsko - pomorskiego (2333,62). biegunka i zapalenie żołądkowo - jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 W zakresie zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo - jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2 w analizowanym okresie zaobserwowano tendencję spadkową. Na terenie powiatu świeckiego w 2016 roku odnotowano 25 przypadków zachorowań na wyżej wspomnianą jednostkę chorobową natomiast w 2015 roku 38 przypadków. Współczynnik zapadalności dla naszego powiatu był niższy (1261,99) niż dla województwa kujawsko - pomorskiego (1938,62). 13

14 bąblowica W analizowanym okresie sprawozdawczym nie odnotowano przypadków zachorowań na bąblowicę. Współczynnik zapadalności dla województwa kujawsko - pomorskiego wynosił 0,05. jersinioza pozajelitowa Na terenie powiatu świeckiego w analizowanym okresie nie odnotowano przypadków zachorowań na ww. jednostkę chorobową. lamblioza (giardioza) W analizowanym okresie sprawozdawczym zaobserwowano spadek zachorowań na lambliozę (giardiozę). W 2016 roku zgłoszono 3 przypadki zachorowań, natomiast w porównywanym 2015 roku zarejestrowano 5 tego typu przypadków. U wszystkich chorych wykonano badania laboratoryjne, które potwierdziły obecność cyst lamblii w kale. W związku z tym, iż wszystkie zgłoszenia spełniały kryteria kliniczne oraz laboratoryjne, zachorowania zostały wykazane jako przypadki potwierdzone. Wartość współczynnika zapadalności dla powiatu świeckiego wynosiła 3,01 i była wyższa od średniej wojewódzkiej, która wynosiła 1,87. ogniska zatruć i zakażeń pokarmowych W okresie sprawozdawczym na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świeciu odnotowano 5 ognisk zatruć/zakażeń pokarmowych o charakterze masowym. Pierwsze zdarzenie dotyczyło ogniska epidemicznego zakażenia szpitalnego choroby przenoszonej drogą pokarmową wywołanego przez Clostridium difficile. Zakażenie dotyczyło 3 pacjentów hospitalizowanych z powodu innych chorób współistniejących. W toku prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego przeanalizowano jadłospisy, jednakże nie powiązano żadnej ze spożywanych potraw z wystąpieniem objawów chorobowych. W związku z powyższym przyjęto, że zakażenie szerzyło się najprawdopodobniej drogą kontaktową. Kolejne zdarzenie dotyczyło zakażenia pokarmowego, które miało miejsce podczas trwania kolonii letnich. W wyniku prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego ustalono, że w ośrodku wypoczynkowym przebywało 137 osób, u 25 osób wystąpiły objawy chorobowe ze strony układu pokarmowego. Na podstawie informacji zebranych w trakcie dochodzenia wytypowano nośnik zakażenia tj. pomidory spożyte na śniadanie i kolację. Od sześciu osób pobrano próbki kału do badań w kierunku czynników chorobotwórczych, w przypadku wszystkich badanych próbek uzyskano wynik ujemny, również pobrane próbki żywności nie zostały zakwestionowane. Na podstawie dochodzenia epidemiologicznego oraz obrazu klinicznego zachorowań ustalono, że ognisko epidemicznego zakażenia pokarmowego miało najprawdopodobniej etiologię wirusową. Trzecie zdarzenie dotyczyło ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową, które miało miejsce w szpitalu, zachorowania wystąpiły w 6 oddziałach, u 62 pacjentów oraz 2 osób z personelu szpitala wystąpiły objawy chorobowe ze strony układu pokarmowego. W toku prowadzonego dochodzenia ustalono, że najbardziej prawdopodobnym nośnikiem pokarmowym w ognisku było udko pieczone w sosie, serwowane na obiad przez firmę cateringową z terenu innego powiatu. W przypadku wszystkich badanych próbek pobranych od chorych uzyskano wynik ujemny, także pobrane wymazy sanitarne nie zostały zakwestionowane. Na podstawie przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego oraz obrazu klinicznego ustalono, że ognisko epidemiczne miało prawdopodobnie etiologię wirusową. Kolejne, czwarte zdarzenie dotyczyło zatrucia, które miało miejsce w przedszkolu. W toku prowadzonego dochodzenia ustalono, że u 18 dzieci wystąpiły objawy chorobowe ze strony przewodu pokarmowego. Od 27 osób pobrano próbki kału do badań laboratoryjnych, w przypadku 8 osób uzyskano wynik dodatni - Salmonella Enteritidis. Czynnikiem utrudniającym prowadzenie dochodzenia był czas, 14

15 jaki upłynął od momentu wystąpienia zachorowań do wszczęcia dochodzenia oraz wiek osób narażonych uniemożliwiający rzetelne pozyskanie informacji na temat spożywanych potraw. Ostatnie zdarzenie w postaci ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową również miało miejsce w przedszkolu. Objawy wystąpiły u 18 osób, u 9 osób uzyskano wynik dodatni - Norowirusy. Na podstawie analizy danych zebranych w trakcie dochodzenia przyjęto, że wysoce prawdopodobnym nośnikiem zakażenia były ogórki świeże użyte do przygotowania kanapek spożytych podczas śniadania. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób przenoszonych przez naruszenie ciągłości tkanek ze szczególnym uwzględnieniem wirusowego zapalania wątroby typu B, typu C, HIV/AIDS W zakresie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby (wzw) typu B aktualną sytuację epidemiologiczną można uznać za korzystną, głównie z powodu szerokiego rozpowszechnienia szczepień ochronnych. W 2016 roku zarejestrowano 20 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Inaczej kształtowały się zachorowania wywołane wirusem zapalenia wątroby typu C. W 2016 roku zarejestrowano 10 zachorowań na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji przypadku r. Z wywiadów epidemiologicznych wynikało, że źródło zakażenia mogło wiązać się między innymi z zabiegami stomatologicznymi, wielokrotnymi hospitalizacjami połączonymi z zabiegami operacyjnymi czy innymi czynnikami ryzyka np. przekłucie uszu, tatuaże, piercing. Zakażenie większości osób powiązane było z narażeniem z kilku źródeł jednocześnie. Brak precyzyjnych i prostych kryteriów rozpoznawania i klasyfikowania różnych postaci zakażeń HCV utrudnia właściwą ocenę sytuacji epidemiologicznej. Współczynnik zapadalności dla naszego powiatu w porównaniu z wojewódzkim w zakresie wyżej wymienionych jednostek chorobowych wynosił odpowiednio dla wirusowego zapalenia wątroby typu B - 20,06 i 13,00, dla wirusowego zapalenia wątroby typu C - 10,03 i 20,00. Szczepienia dzieci w 1 i 2 roku życia przeciw wzw typu B w 2016 roku wykonywane były przez świadczeniobiorców na poziomie zbliżonym do roku ubiegłego. W przypadku szczepień dzieci urodzonych w 2015 roku, odsetek zaszczepionych wyniósł 99,1 %, druga i trzecia dawka szczepionki przeciw wzw B tj. szczepienie podstawowe pierwotne i uzupełniające, Wśród osób wykonujących zawody medyczne objętych obowiązkowym szczepieniem ochronnym przeciw wzw typu B uodpornionych było 99,9 % osób. nowo wykryte zakażenia HIV W analizowanym okresie sprawozdawczym nie odnotowano przypadków nowo wykrytych zakażeń HIV. AIDS Zespół nabytego upośledzenia odporności Na terenie powiatu świeckiego w analizowanym okresie nie odnotowano przypadków zachorowań na ww. jednostkę chorobową. Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie inwazyjnych zakażeń podlegających rejestracji Streptococcus pneumoniae Na terenie powiatu świeckiego odnotowano 5 przypadków zachorowań wywołanych przez Streptococcus pneumoniae (1 przypadek zdiagnozowano jako zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu, 3 przypadki jako posocznicę, 1 przypadek jako chorobę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae inną określoną i nie określoną). W poprzednim okresie sprawozdawczym zarejestrowano 6 przypadków tego typu (3 przypadki zdiagnozowano jako zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu, 2 przypadki jako posocznicę, 1 przypadek jako chorobę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae inną określoną i nie 15

16 określoną). W trakcie hospitalizacji u chorych wykonano badania laboratoryjne potwierdzające zachorowanie na inwazyjną chorobę wywołaną przez Sterptococcus pneumoniae. Współczynnik zapadalności dla powiatu świeckiego wynosił 5,02 przy współczynniku wojewódzkim wynoszącym 3,69. Współczynnik zapadalności dla naszego powiatu w porównaniu z wojewódzkim w zakresie wyżej wymienionych jednostek chorobowych wynosił odpowiednio dla zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu 1,01 i 0,77, dla posocznicy 3,01 i 2,35, dla choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae innej określonej i nie określonej 1,01 i 1,39. Streptoccus pyogenes W analizowanym okresie zanotowaliśmy porównywalną liczbę zachorowań na chorobę wywołaną przez Streptococcus pyogenes - róża (54 przypadki) w porównaniu do 2015 roku (51 przypadków). 53 przypadki zachorowań zostały sklasyfikowane na podstawie objawów klinicznych jako przypadki możliwe, a 1 przypadek jako przypadek potwierdzony. W 2016 roku zarejestrowano również 1 przypadek zachorowania na chorobę wywołaną przez Streptococcus pyogenes, inną określoną i nie określoną, chory został poddany hospitalizacji. Współczynnik zapadalności dla powiatu świeckiego był znacznie wyższy (54,16 i 1,01) niż dla województwa kujawsko - pomorskiego (19,96 i 0,64) powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na różę (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) Neisseria meningitidis W omawianym okresie sprawozdawczym na terenie nadzorowanym przez PSSE w Świeciu nie zarejestrowano przypadków zachorowań wywołanych dwoinkami Neisseria meningitidis. Neuroinfekcje W 2016 roku podobnie jak w 2015 roku zarejestrowano 1 przypadek wirusowego zapalenia opon mózgowych w pozycji inne, nie określone. 16

17 Współczynnik zapadalności dla powiatu i województwa w zakresie tej jednostki chorobowej wynosił odpowiednio 1,01, i 2,01. Encefalopatie gąbczaste - choroba Creutzfeldta - Jakoba W 2016 roku podobnie jak w 2015 roku na terenie powiatu świeckiego nie odnotowano przypadków zachorowań na chorobę Creutzfeldta-Jakoba. Współczynnik zapadalności dla województwa w zakresie tej jednostki chorobowej wynosił 0,05. Choroby przenoszone przez kleszcze borelioza Poziom zachorowań na boreliozę w analizowanym okresie w powiecie świeckim wzrósł w porównaniu do roku ubiegłego. W 2016 roku zgłoszono 98 zachorowań tego typu tj. o 44 zachorowania więcej niż w 2015 roku. U 86 chorych potwierdzono pokąsanie przez kleszcze, 12 chorych nie pamiętało faktu ugryzienia przez kleszcza. 71 przypadków zarejestrowano jako przypadki potwierdzone, natomiast 27 przypadków jako przypadki prawdopodobne. Wśród chorych zgłoszonych w 2016 roku zarejestrowano 48 kobiet i 50 mężczyzn, w tym 14 dzieci w wieku do lat 16. Odnotowano 8 osób zawodowo związanych z pracą w lesie. Wartość wskaźnika zapadalności dla naszego powiatu wyniosła 98,30, natomiast dla województwa - 29, powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności na boreliozę (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) kleszczowe zapalenie mózgu Na terenie powiatu świeckiego w analizowanym okresie podobnie jak w roku poprzednim nie odnotowano przypadków zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu. gruźlica Na terenie powiatu świeckiego w 2016 odnotowano 8 zachorowań na gruźlicę, w 2015 roku zgłoszono 17 zachorowań na wyżej wymienioną jednostkę chorobową. Wszystkie przypadki dotyczyły nowych zachorowań. Wśród chorych zgłoszonych w 2016 roku zarejestrowano 1 kobietę i 7 mężczyzn. 17

18 Zgodnie z aktualnie obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych szczepieniu BCG podlegają wszystkie noworodki. Natomiast nie prowadzi się oceny blizny poszczepiennej, rutynowego sprawdzenia odczynu tuberkulinowego, ani też nie podaje się dawek przypominających. Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednoczasowo ze szczepieniem przeciw WZW typu B w ciągu 24 godzin po urodzeniu. W roku 2016 wśród urodzonych dzieci szczepienie wykonano na poziomie 99,9 %. choroby przenoszone drogą płciową W omawianym okresie sprawozdawczym zarejestrowano 7 przypadków zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową. Jeden przypadek dotyczył zachorowania na rzeżączkę, dwa zachorowania dotyczyły kiły wrodzonej noworodków, trzy przypadki zarejestrowano jako kiła wczesna oraz jedno zachorowanie jako inne postaci kiły i kiła nie określona. Współczynnik zapadalności dla naszego powiatu w porównaniu z wojewódzkim w zakresie wyżej wymienionych jednostek chorobowych wynosił odpowiednio dla rzeżączki 1,01 i 1,20, dla kiły wrodzonej i noworodków 2,01 i 21,11, kiły wczesnej 3,01 i 2,06 dla innej postaci kiły i kiły nie określonej 1,01 i 0,29. grypa i zachorowania grypopochodne W omawianym okresie sprawozdawczym na terenie powiatu świeckiego odnotowano 5 przypadków zachorowań na grypę, 3 przypadki dotyczyły dzieci w wieku 0-14 lat. Wszystkie przypadki rozpoznano na podstawie objawów chorobowych (osłabienie, duszności, gorączka, kaszel, ból gardła, nieżyt śluzowy nosa, ból głowy, brak apetytu) oraz wyników badań, w których stwierdzono obecność wirusa grypy typu B (1 przypadek) i typu AH1N1 (4 przypadki), zatem rozpoznano zachorowania na grypę wywołaną zidentyfikowanym wirusem. Współczynnik zapadalności dla powiatu i województwa w zakresie tej jednostki chorobowej wynosił odpowiednio 5,02, i 9,55. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu podobnie jak w latach poprzednich kontynuował działania związane z funkcjonowaniem zintegrowanego nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą oraz innymi wirusami oddechowymi, opartego na systemie Sentinel, ze zwróceniem szczególnej uwagi na pozyskiwanie materiału biologicznego do badań wirusologicznych. Celem nadzoru nad grypą i innymi wirusami oddechowymi, opartego na systemie Sentinel jest pozyskiwanie określonych danych na temat aktywności tych wirusów na danym terenie, w danej populacji, które obejmują informacje epidemiologiczne oraz dane wirusologiczne. Gotowość do wzięcia udziału w programie zadeklarowała jedna przychodnia znajdująca się na terenie działania Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Świeciu. Sama grypa jako jednostka chorobowa rzadko jest bezpośrednią przyczyną zgonu. Powodem ciężkiego przebiegu grypy, niejednokrotnie pozostawiającego zdrowotne konsekwencje do końca życia lub kończącego się śmiercią, są powikłania pogrypowe. Na terenie powiatu świeckiego w 2016 roku, w różnych grupach wiekowych, przeciwko grypie zaszczepiono 2037 osób. Profilaktyka wścieklizny u ludzi W zakresie zapobiegania wściekliźnie u ludzi rozwiązania wymaga zarówno problem bezpańskich zwierząt jak i organizacja obserwacji weterynaryjnej zwierząt w kierunku wścieklizny. W 2016 roku podobnie jak w roku 2015 odnotowano taką samą liczbę osób poddanych szczepieniom przeciwko wściekliźnie po narażeniu na zachorowanie. Do szczepienia zakwalifikowano 23 osoby, u 20 osób wykonano pełen cykl szczepień (podano 5 dawek szczepionki przeciwko wściekliźnie), u trzech osób wykonano niepełny cykl szczepień, w przypadku dwóch osób odstąpiono od szczepień po odnalezieniu właścicieli zwierząt natomiast jedna osoba nie zgodziła się na podania kolejnych dawek szczepionki przeciwko wściekliźnie. Osoby, u których rozpoczęto szczepienia, zostały pokąsane przez nieznane psy (16 osób), koty (5 osób), szczur (1 osoba). 18

19 Na bieżąco wystosowywano pisma do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Świeciu z informacją o konieczności podjęcia obserwacji zwierząt, których właścicieli udało się ustalić. Wartość współczynnika zapadalności dla naszego powiatu wynosiła 23,07, a dla województwa - 21, powiat świecki województwo kujawsko - pomorskie Współczynnik zapadalności - liczba osób poddanych szczepieniom przeciwko wściekliźnie po narażeniu na zachorowanie (liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) Ocena szerzenia się chorób zawleczonych z innych krajów, zachorowania na choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne (cholera, dżuma, ospa prawdziwa, gorączki krwotoczne) oraz zdarzenia stanowiące zagrożenia dla zdrowia publicznego Na terenie powiatu świeckiego w 2016 roku nie odnotowano przypadków zachorowań na choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne (cholera, dżuma, ospa prawdziwa, gorączki krwotoczne). Mimo, iż nie odnotowano przypadków tego typu, wraz z nasilonym ruchem turystycznym zarówno dotyczącym Polaków jak i turystów przybywających z obszarów endemii do Polski, należy spodziewać się częstszych przypadków zawlekania nietypowych chorób dla naszego regionu. W celu ograniczenia możliwości szerzenia się chorób przywleczonych, ważne jest powszechniejsze stosowanie profilaktyki w zapobieganiu chorobom zakaźnym u osób wyjeżdżających do krajów o odmiennej sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych. Zgony z powodu chorób zakaźnych Na terenie powiatu świeckiego w 2016 roku odnotowano 2 zgony z powodu choroby zakaźnej - przypadki dotyczyły zgonu z powodu zapalenia płuc - choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae. Ocena realizacji programu szczepień ochronnych W grupie chorób, przeciwko którym stosuje się szczepienia ochronne w 2016 roku podobnie jak w porównywanym okresie nie zgłoszono żadnego zachorowania na błonicę, tężec i poliomyelitis. Nie odnotowano także żadnego przypadku przebiegającego z ostrym porażeniem wiotkim (OPV), których nadzorowanie związane jest z kontynuacją Programu Eradykacji Poliomyelitis. W 2016 roku profilaktyczne szczepienie przeciw grypie wykonano u 2037 osób. Dla porównania w 2015 roku zaszczepiono 1707 osób. Przeciw wzw typu A w 2016 roku zaszczepiono 29 osób (w roku osób). Przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu zaszczepiono 85 osób (w 2015 roku 25 osoby). Szczepienia przeciw durowi brzusznemu wykonano u 60 osób. Szczepienia te dotyczyły pracowników 19

20 służb komunalnych. W roku 2015 szczepionką przeciw durowi brzusznemu zaszczepiono 55 osób. Szczepienia przeciw Streptococcus pneumoniae wykonano u 370 osób, w tym zaszczepiono 338 dzieci w przedziale wiekowym 0-4 lat. W 2016 roku przeciw zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego zaszczepiono 1 osobę. W poprzednim okresie sprawozdawczym zaszczepiono 5 osób. W przypadku 23 osób, u których wystąpiło ryzyko zakażenia wirusem wścieklizny rozpoczęto szczepienia przeciwko wściekliźnie (zaszczepienie po narażeniu/szczepienie poekspozycyjne). Postępowanie poekspozycyjne rozpoczynano w sytuacji, gdy w dochodzeniu epidemiologicznym nie można było ustalić właściciela zwierzęcia w celu przeprowadzenia obserwacji weterynaryjnej. Wysoki odsetek zaszczepionych osób w poszczególnych kategoriach wiekowych świadczy o utrzymującej się stabilizacji w zakresie wykonawstwa szczepień ochronnych i pozwala sądzić, że istnieje społeczna akceptacja szczepień. Jednak należy zaznaczyć, że pojawia się coraz więcej rodziców wspieranych bardzo często przez ruchy antyszczepionkowe, którzy wahają się przed podjęciem decyzji o zaszczepieniu swojego dziecka, odsuwają tę decyzję w czasie lub całkowicie rezygnują z możliwości zaszczepienia dziecka. Właściwa realizacja Programu Szczepień Ochronnych oraz wysoki odsetek zaszczepionej populacji ogranicza liczbę zachorowań na daną jednostkę chorobową. Powstanie odporności zbiorowiskowej zmniejsza liczbę źródeł zakażenia chorobami zakaźnymi, a w efekcie powoduje zahamowanie krążenia drobnoustrojów chorobotwórczych w środowisku. Wśród społeczeństwa wzrasta świadomość o możliwości zapobiegania chorobom zakaźnym i inwazyjnym poprzez profilaktykę szczepień ochronnych. 105 Szczepienie przeciwko grypie 2037 Szczepienie przeciwko Neisseria mengitidis Szczepienie przeciwko Streptococcus pneumoniae Szczepienie przeciwko rotawirusom 370 Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu Szczepienie przeciwko ospie wietrznej Szczepienie przeciwko durowi brzusznemu 121 Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Szczepienie przeciwko wirusowi brodawczaka Szczepienia zalecane wykonane w 2016 roku na terenie powiatu świeckiego Szczepienia zalecane realizacja szczepień zalecanych w roku sprawozdawczym 2016 w porównaniu z rokiem 2015 Szczepienie przeciw 2016 rok 2015 rok WZW typu A 29 osób 30 osób zakażeniom Neisseria meningitidis 105 osób 119 osob zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego 1 osoba 5 osób 20

21 Szczepienie przeciw 2016 rok 2015 rok kleszczowemu zapaleniu mózgu 85 osób 25 osób durowi brzusznemu 60 osób 55 osób grypie 2037 osób 1707 osób biegunce rotawirusowej 121 osób 126 osób zakażeniom Streptococcus. pneumoniae 370 osób w tym dzieci narażone w sposób szczególny na zakażenie 341 osób w tym dzieci narażone w sposób szczególny na zakażenie ospie wietrznej 61 osób w tym dzieci narażone w sposób szczególny na zakażenie 60 osób w tym dzieci narażone w sposób szczególny na zakażenie Do właściwego rozpoznania sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych konieczna jest poprawa wiarygodności danych epidemiologicznych. Dotyczy to głównie chorób przenoszonych drogą pokarmową, zakażeń HCV oraz grypy i zachorowań grypopodobnych. Niezbędna jest poprawa diagnostyki laboratoryjnej chorób zakaźnych, w tym większa dostępność i szersze wykorzystywanie nowoczesnej diagnostyki molekularnej. Diagnostyka chorób zakaźnych jest podstawą prowadzenia właściwego nadzoru epidemiologicznego. Mimo, iż nie odnotowano przypadków zachorowań na choroby szczególnie niebezpieczne i wysoce zakaźne wraz z nasilonym ruchem turystycznym zarówno dotyczącym Polaków jak i turystów przybywających z obszarów endemii do Polski, należy spodziewać się częstszych przypadków zawlekania nietypowych chorób do naszego regionu. W celu ograniczenia możliwości szerzenia się chorób przywleczonych, ważne jest powszechniejsze stosowanie profilaktyki w zapobieganiu chorobom zakaźnym u osób wyjeżdżających do krajów o odmiennej sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych. Wnioski Sytuacja epidemiologiczna większości chorób zakaźnych uległa poprawie Niekorzystnym zjawiskiem było wystąpienie 5 ognisk masowych zatruć pokarmowych Obowiązkowe szczepienia ochronne realizowane w ramach Programu Szczepień Ochronnych wykonane zostały w odsetkach zapewniających odporność zbiorowiskową Na teren powiatu świeckiego nie zostały zawleczone żadne z chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych Istotną rolę w zapobieganiu chorobom zakaźnym spełniało upowszechnianie wiedzy o chorobach zakaźnych w społeczeństwie 21

22 Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Świeciu w 2016 r. znajdowało się 38 wodociągów, z czego 30 zarejestrowanych było w Bazie Danych Woda Excel. W roku sprawozdawczym pobrano łączenie 159 próbek z 30 wodociągów, 2 kąpielisk oraz 5 próbek wody w zakresie bakterii Legionella sp. w wodzie ciepłej użytkowej. Podstawą prowadzonego nadzoru jakości wody dostarczanej konsumentom była ocena jej zgodności z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu w 2016 roku realizował monitoring kontrolny i przeglądowy jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 30 wodociągach. W ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego pobrano 152 próbki wody do spożycia i wykonano 152 oznaczenia fizyczne, zakwestionowano 4 próbki wody o nieodpowiednich parametrach fizykochemicznych i 5 próbek o nieodpowiednich parametrach mikrobiologicznych. Skontrolowano 39 urządzeń wodociągowych oraz przeprowadzono 43 kontrole urządzeń wodociągowych (w tym 3 kontrole sprawdzające). Wydano 200 ocen dotyczących jakości wody do spożycia. W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał: 2 decyzje dotyczące poprawy stanu sanitarnego urządzeń wodociągowych 14 decyzji płatniczych w związku z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych wody oraz 2 decyzje płatnicze dotyczące stanu sanitarnego urządzeń wodociągowych 2 decyzje dotyczące oceny higienicznej materiałów do kontaktu z wodą do spożycia 5 decyzji administracyjnych dotyczących parametrów mikrobiologicznych nałożono 2 mandaty karne łącznie na kwotę 1000 zł za brak badań jakości wody i prowadzenia regularnej wewnętrznej kontroli jakości wody oraz sprzedaż wody bez posiadania uprawnienia do dostarczenia wody Wodociągi o wydajności <100 m3/dobę Wodociągi o wydajności m3/dobę Wodociągi o wydajności m3/dobę 10 3 Inne podmioty Infrastruktura zaopatrzenia w wodę na terenie powiatu świeckiego w 2016 r. Wodociągi o produkcji wody poniżej 100 m³/dobę Do tej grupy zaliczono 3 wodociągi zaopatrujące łącznie osób, długość sieci wodociągowej wynosiła 43 km. 22

23 W 2016 roku pobrano do badań 8 próbek wody do spożycia, w tym 2 próbki w zakresie parametrów monitoringu przeglądowego. Skontrolowano i oceniono 3 wodociągi pod względem stanu sanitarno - technicznego, a także jakości produkowanej wody i stanu urządzeń wodociągowych. W większości wykonanych analizach próbek nie stwierdzono przekroczeń badanych parametrów, jedynie stwierdzono przekroczenia wartości parametrów: chlorany, chloryny, bromiany i chlor wolny w jednej próbce wody pobranej w wodociągu publicznym w Czersku Świeckim. Właściciel wodociągu po otrzymaniu informacji o stwierdzonych przypadkach przekroczeń wskaźników fizykochemicznych podjął działania naprawcze, które doprowadziły w ciągu 30 dni do poprawy jakości wody do spożycia. Liczba urządzeń dostarczających wodę Liczba ludności (w tys.) Według ewidencji w danym roku W tym skontrolowanych Odpowiadającą wymaganiom Nieodpowiadającą wymaganiom mikrobiologicznym Nieodpowiadającą wymaganiom fizykochemicznym Nieodpowiadającą wymaganiom dla substancji promieniotwórczych zaopatrywanej w wodę odpowiadającą wymaganiom Zaopatrywanej w wodę nieodpowiadającą wymaganiom fizykochemicznym Zaopatrywanej w wodę nieodpowiadającą wymaganiom dla substancji promieniotwórczych Objętej brakiem przydatności wody w zakresie wymagań mikrobiologicznych A.Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę - ogółem Wodociągi o produkcji (m3/d) ,262 0,000 0,000 0,000 < ,391 0,000 0,000 0, ,271 0,000 0,000 0, ,6000 0,000 0,000 0, ,000 0,000 0,000 0,000 > ,000 0,000 0,000 0,000 B. Inne podmioty zaopatrujące w wodę ,000 0,000 0,000 Wodociągi o produkcji wody m³/dobę W tej grupie w ewidencji były 23 wodociągi zaopatrujące osób, długość sieci wodociągowej wynosiła kilometrów. Skontrolowano 23 urządzenia wodociągowe oraz przeprowadzono 3 kontrole sprawdzające. Wydano 2 decyzje dotyczące poprawy stanu sanitarnohigienicznego stacji uzdatniania wody w Lnianie (skorodowana zewnętrzna powłoka napowietrzaczy; skorodowana powłoka powierzchni koryt popłucznych; skorodowane głowice oraz armatura w studniach) i Ostrowitem (skorodowane głowice oraz armatura w studniach; skorodowana powłoka hydroforu). W 2016r. w/w decyzje zostały wykonane. W okresie sprawozdawczym pobrano 114 próbek wody do spożycia, w tym 22 próbki w zakresie monitoringu przeglądowego. Na podstawie wykonanych analiz wody oceniono, iż w przypadku 6 wodociągów wystąpiły okresowe przekroczenia wskaźników jakości wody: wodociąg publiczny Jeżewo mętność, mangan, żelazo (1 próbka), wodociąg publiczny Drzycim - mętność (1 próbka), wodociąg publiczny Warlubie - mikrobiologia - ogólna liczba bakterii gr. coli (1 próbka), wodociąg publiczny Serock - mikrobiologia - ogólna liczba bakterii gr. coli (1 próbka), wodociąg publiczny Terespol - mikrobiologia - ogólna liczba bakterii gr. coli (1 próbka), wodociąg publiczny Ostrowite - mikrobiologia - ogólna liczba bakterii gr. coli (1 próbka). Administratorzy sieci po otrzymaniu zawiadomienia o stwierdzonych przypadkach przekroczenia wskaźnika fizykochemicznego podejmowali konkretne działania (zwiększano częstotliwość płukania sieci, dobierano odpowiednie parametry napowietrzania, odgazowywania oraz parametry przepływu wody przez filtry), które doprowadzały w ciągu nie więcej niż 30 dni do poprawy jakości wody do spożycia. W przypadku przekroczeń parametrów mikrobiologicznych przeprowadzano dezynfekcję i płukanie sieci. O powyższych przekroczeniach byli informowani mieszkańcy otrzymujący wodę z danego wodociągu. Po przeprowadzeniu działań naprawczych pobierana była woda w celu potwierdzenia skuteczności tych działań. Potwierdzały to analizy jakości wody do spożycia, wykonywane przez laboratoria z potwierdzonym systemem jakości oraz zatwierdzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną. 23

24 W wyniku kontroli przeprowadzonych w 2016 roku nie stwierdzono nieprawidłowości stanu sanitarno - technicznego w stacjach uzdatniania wody. W toku jest postępowanie administracyjne dotyczące jakości wody do spożycia w wodociągu publicznym w Drzycimiu dotyczące warunkowej przydatności wody do spożycia dostarczanej wodociągiem sieciowym w Drzycimiu ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu. W ramach działań naprawczych administrator zobowiązał się ustabilizować procesy technologiczne oraz został zlecony projekt Rozbudowy Stacji Uzdatniania Wody w miejscowości Drzycim (modernizacja Stacji Uzdatniania Wody w Drzycimiu). Wodociągi o produkcji wody m³/dobę W ewidencji PSSE w Świeciu w tej grupie znajdowały się 2 wodociągi (Świecie, Nowe), które zaopatrywały w wodę do spożycia osób, długość sieci wodociągowej wynosiła 214 km. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 1 urządzenie wodociągowe. W roku 2016 r. pobrano do badania 26 próbek wody do spożycia, w tym 3 w zakresie monitoringu przeglądowego. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że okresowe przekroczenia wskaźników jakości wody wystąpiły w 1 wodociągu - w wodociągu publicznym w Nowem (jon amonowy) i parametru mikrobiologicznego - ogólna liczba bakterii gr. coli (1 próbka). Administrator sieci po otrzymaniu zawiadomienia o stwierdzonym przypadku przekroczenia wskaźnika fizykochemicznego podjął działania polegające na zwiększeniu częstotliwości płukania sieci, dobrano odpowiednie parametry napowietrzania, odgazowywania oraz parametry przepływu wody przez filtry. Działanie to doprowadziło w ciągu 30 dni do poprawy jakości wody do spożycia. W przypadku przekroczeń parametrów mikrobiologicznych przeprowadzano dezynfekcję i płukanie sieci. O powyższych przekroczeniach byli informowani mieszkańcy otrzymujący wodę z danego wodociągu. Po przeprowadzeniu działań naprawczych pobrano wodę w celu potwierdzenia skuteczności tych działań. Potwierdzały to analizy jakości wody do spożycia, wykonywane przez laboratorium z potwierdzonym systemem jakości oraz zatwierdzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Przeprowadzone kontrole sanitarne stacji uzdatniania wody w Świeciu nie wykazały nieprawidłowości technicznych. Inne podmioty zaopatrujące w wodę W 2016 r. w ewidencji PSSE w Świeciu znajdowało się 10 innych podmiotów zaopatrujących w wodę do spożycia (spółdzielnie mieszkaniowe, zakłady mięsne, zakłady mleczarskie, zakład przemysłowy). W okresie sprawozdawczym pobrano do badania 4 próbki wody, stwierdzono 1 przekroczenie parametru mętności w 1 próbce w wodociągu publicznym Spółdzielni Mieszkaniowej w Krąplewicach. Administrator sieci po otrzymaniu zawiadomienia o stwierdzonym przypadku przekroczenia wskaźnika fizykochemicznego podjął działania polegające na zwiększeniu częstotliwości płukania sieci, dobrano odpowiednie parametry napowietrzania, odgazowywania oraz parametry przepływu wody przez filtry. Działanie to doprowadziło w ciągu 30 dni do poprawy jakości wody do spożycia. Skontrolowano 10 urządzeń wodociągowych. W związku z wniesioną interwencją dotyczącą jednego z indywidualnych ujęć wody została wydana decyzja o unieruchomieniu w/w ujęcia oraz nałożono 2 mandaty karne łącznie na kwotę 1000 zł za brak badań jakości wody i prowadzenia regularnej wewnętrznej kontroli jakości wody oraz sprzedaż wody bez posiadania uprawnienia do dostarczenia wody. Na terenie powiatu świeckiego od kilku lat widać poprawę jakości wody. Związane jest to zapewne z zaostrzeniem przepisów prawnych, które zobowiązują przedsiębiorstwa wodociągowe do prowadzenia kontroli wewnętrznej jakości wody, a także z przeznaczaniem przez jednostki samorządowe środków własnych lub dotacji z Unii Europejskiej na modernizację sieci wodociągowych. W roku sprawozdawczym producenci wody prowadzili wewnętrzną kontrolę jej jakości polegającą na wykonywaniu własnych badań. Kontrole były prowadzone w oparciu o harmonogramy wody uzgodnione z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarny w Świeciu. Na podstawie wyników 24

25 przekazywanych do PSSE w Świeciu stwierdzono, że większość producentów wykonywała w pełni zamierzenia wynikające z harmonogramów. Analizy powyższe stanowiły uzupełnienie kontroli prowadzonej przez inspekcję sanitarną i były pomocne przy ocenie ryzyka narażenia konsumentów wody. Głównymi przyczynami występowania przypadków niewłaściwej jakości wody do spożycia było nieefektywne usuwanie naturalnych składników wody występujących w warstwie wodonośnej. Działaniami służącymi usuwaniu zanieczyszczeń w wodzie dostarczanej odbiorcom powinny być planowane modernizacje urządzeń, a także eliminowanie błędów eksploatacyjnych. Monitoring wody ciepłej W roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wykonywał badania wody na obecność bakterii Legionelli sp. Pobrano 5 próbek wody ciepłej w zakładzie pielęgnacyjno opiekuńczym w Świeciu. W przeprowadzonych badaniach stwierdzono przekroczenia bakterii Legionella sp. W związku z powyższym wydano decyzję o zakazie korzystania z natrysków w łazience na I piętrze do czasu uzyskania prawidłowych wyników badań oraz przeprowadzenia dezynfekcji instalacji. Dyrekcja obiektu pielęgnacyjno - opiekuńczego opracowała i wdrożyła program naprawczy w postaci przegrzania i dezynfekcji instalacji wody ciepłej. W wyniku prowadzonych prac naprawczych uzyskano prawidłowe wyniki badania wody ciepłej. Kąpieliska W 2016 roku nadzorem sanitarnym objęto również kąpieliska funkcjonujące na terenie powiatu świeckiego (2). W ww. obiektach stwierdzono właściwy stan sanitarno-higieniczny. Zgodnie z planem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu pobrał do badań laboratoryjnych 4 próbki wody z kąpielisk. Wydano 10 ocen dotyczących jakości wody w kąpieliskach. Na terenie powiatu świeckiego w roku 2016 nie zorganizowano miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Liczba obiektów Liczba wydanych ocen o Wyszczególnienie wg. ewidencji w danym roku skontrolowanych w których jakość wody nie odpowiada wymaganiom ogółem mikrobiologicznym inne wymagania Przydatności wody do kąpieli Nieprzydatności wody do kąpieli Kąpieliska ogółem w tym morskie śródlądowe Miejsca wykorzystywane do kąpieli Wnioski W 2016 roku w powiecie świeckim nadzorem sanitarnym objęto 28 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz 10 innych podmiotów zaopatrujących w wodę Jakość wody w większości wodociągów odpowiadała obowiązującym wymaganiom W przypadku okresowego pogorszenia jakości wody dostarczanej konsumentom przedsiębiorstwa wodociągowe niezwłocznie podejmowały działania naprawcze Na terenie powiatu świeckiego od kilku lat widać poprawę jakości wody Jakość wody w kąpieliskach odpowiadała wymaganiom sanitarnym 25

26 Zapobiegawczy nadzór sanitarny Istotnym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zdrowia publicznego jest eliminowanie nieprawidłowości natury sanitarnej już na etapie programowania, planowania, projektowania, realizacji i dopuszczania do użytku obiektów budowlanych. Zadanie to jest realizowane w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, w szczególności przez następujące działania: uzgadnianie projektów studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy zajmowanie stanowisk dotyczących odstąpienia od przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko opiniowanie projektów dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko opiniowanie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wydawanie opinii w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wydawanie opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawanie opinii przed wydaniem postanowienia przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych udział w procedurach dopuszczania do użytku obiektów budowlanych. W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w 2016 r. wydano 231 opinii sanitarnych, co jest wartością wyższą o około 7% w stosunku do roku W zakresie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz opiniowania projektów decyzji o warunkach zabudowy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu w minionym roku 72 razy zajął stanowisko w trybie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Znaczną liczbę spośród wszystkich wydanych opinii (63) stanowiły stanowiły stanowiska zajęte w ramach procedury ocen oddziaływania na środowisko. W procesie inwestycyjnym PPIS w Świeciu uzgadniał projekty budowlane i z tego zakresu wydał 59 takich uzgodnień Liczba wydanych opinii Liczba opinii wydanych w latach

27 W ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w 2016 roku wydano: 6 opinii dotyczących strategicznej oceny oddziaływania na środowisko uzgadniających zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko 1 stanowisko dotyczące strategicznej oceny oddziaływania na środowisko opiniujące projekt dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko 72 opinie dotyczące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin 48 opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko 15 opinii w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 59 uzgodnień dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych 11 decyzji o spełnieniu wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą 19 opinii o dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 19 kontroli obiektów po zakończeniu budowy uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektu uzgadnianie dokumentacji projektowej opinie do decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych inne sprawy uzgodnienie projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego decyzje płatnicze 0% 20% 40% 60% 80% 100% Odsetek opinii wydanych w latach Z uwagi na zmiany w przepisach prawa i zwiększenie ilości wydawanych opinii i uzgodnień nie tylko w sprawach sanitarnych, ale szczególnie w zakresie ochrony środowiska praca w zakresie nadzoru zapobiegawczego wymagała szerszego spojrzenia na wybrane zagadnienia inwestycyjne. Przedkładane celem wydania opinii materiały projektowe uwzględniały w większości przypadków wymagania formalno - prawne dotyczące dokumentacji projektowej danego rodzaju zadania inwestycyjne. Zdarzały się jednak wnioski szczególnie w dziedzinach prawa budowlanego i ochrony środowiska, które musiały być oddalone ze względu na braki w załączonych dokumentach. Wnioski W porównaniu z rokiem ubiegłym widać lekką tendencję wzrostu ogólnej liczby załatwianych spraw, szczególności w odniesieniu do opinii do decyzji środowiskowych oraz opiniowania projektów uwarunkować i kierunków zagospodarowania przestrzennego Przedkładane celem wydania opinii materiały projektowe uwzględniały w większości przypadków wymagania formalno - prawne dotyczące dokumentacji projektowej danego rodzaju zadania inwestycyjne 27

28 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej W 2016 roku podobnie jak w latach ubiegłych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu sprawował bieżący nadzór sanitarny nad obiektami użyteczności publicznej tj. nad hotelami, motelami, ośrodkami wczasowymi, zakładami fryzjerskimi i kosmetycznymi, zakładami odnowy biologicznej, dworcami, cmentarzami, ustępami, zakładami pogrzebowymi, kąpieliskami itp zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznejj i tatuażu cmentarze 125 obiekty hotelarskie inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej domy pomocy społecznej tereny rekreacyjne ustępy publiczne i ogólnodostępne dworce i stacje kolejowe Inne obiekty użyteczności publicznej noclegownie i domy dla bezdomnych pływalnie kryte placówki zapewniające całodobową opiekę Ewidencja obiektów użyteczności publicznej w 2016 r. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 159 obiektów użyteczności publicznej. Wydano 10 decyzji, w tym 5 zmieniających i 1 decyzję o umorzeniu postępowania. Pracownicy PSSE w Świeciu uczestniczyli w 4 ekshumacjach, wydano 32 decyzje ekshumacyjne. Najliczniejszą grupę liczącą 157 obiektów stanowiły zakłady należące do kategorii: zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej oraz zakłady świadczące wyżej wymienione usługi łącznie. Skontrowano grupę 58 obiektów z tej kategorii. Ogólny stan sanitarno higieniczny w/w zakładów można ocenić jako dobry. Kolejną najbardziej liczną grupą 125 obiektów objętych nadzorem sanitarnym były stacje paliw, obiekty sportowe, obiekty kulturalne, zakłady pogrzebowe, pralnie itp. W/w obiekty określane są jako inne obiekty użyteczności publicznej. Należały do niej różnorodne ogólnodostępne obiekty, będące w ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej jak i te niezewidencjonowane. W 2016r. skontrolowano 32 obiekty spośród w/w zakładów. Stan sanitarny tych zakładów można ocenić jako dobry. W roku sprawozdawczym w grupie 50 zakładów należących do kategorii: hotele, motele, pensjonaty, domy wycieczkowe i inne obiekty świadczące usługi hotelarskie skontrolowano 38 obiektów. Pod nadzorem PSSE w Świeciu było 6 ustępów publicznych i 9 ustępów ogólnodostępnych. Skontrolowano 8 z w/w obiektów. W czasie kontroli nie stwierdzono niewłaściwego stanu sanitarnotechnicznego w obiektach użyteczności publicznej. Ponadto pod nadzorem znajdowały się: 1 pływalnia kryta, 2 domy pomocy społecznej, 4 inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej, 1 dom seniora, 1 schronisko dla bezdomnych, 19 terenów rekreacyjnych (place zabaw, zieleńce itp.), 33 cmentarze parafialne, 4 dworce PKP i 1 PKS. 28

29 W w/w obiektach przeprowadzono 19 kontroli. Stan sanitarno-higieniczny w/w obiektach w 2016r. oceniono jako dobry. Kontrola basenu wykazała nieprawidłowości dotyczące uszkodzonej powłoki na dnie niecki basenu sportowego, uszkodzonych elementów zabezpieczających narożniki znajdujące się przy niecce basenowej basenu rekreacyjnego, popękanych szyb w oknach. Dwa punkty z powyższej decyzji zostały wykonane na jeden punkt został przedłużony termin wykonania zaleceń.. 89 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznejj i tatuażu cmentarze obiekty hotelarskie inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej domy pomocy społecznej noclegownie i domy dla bezdomnych ustępy publiczne i ogólnodostępne dworce i stacje kolejowe Inne obiekty użyteczności publicznej Pływalnie kryte Placówki zapewniające całodobową opiekę Obiekty użyteczności publicznej objęte kontrolą sanitarną w 2016 roku w poszczególnych grupach Istotnym problemem w prowadzeniu bieżącego nadzoru sanitarnego nad obiektami użyteczności publicznej był brak uregulowań prawnych dotyczących wymagań sanitarnych dla obiektów świadczących usługi fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej, ponieważ stanowiły one jedną z najliczniejszych grup wszystkich obiektów użyteczności publicznej. Wnioski Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej ulega sukcesywnej poprawie Brak uregulowań prawnych dotyczących wymagań sanitarnych dla obiektów świadczących usługi fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej był istotnym problemem w prowadzeniu bieżącego nadzoru sanitarnego 29

30 Stan sanitarny podmiotów leczniczych Wszystkie placówki służby zdrowia zlokalizowane na terenie powiatu świeckiego podlegają kontroli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu. Nadzór nad podmiotami leczniczymi prowadzony jest w zakresie oceny warunków sanitarno higienicznych, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Nadzór sanitarny obejmował ocenę zgodności z obowiązującymi wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi, gwarantującymi bezpieczeństwo epidemiczne: utrzymanie bieżącej czystości pomieszczeń, wyposażenie w sprzęt medyczny, szczególnie jednorazowego użycia, środki do utrzymania czystości i dezynfekcji, procesy dezynfekcji i sterylizacji, postępowanie z bielizną czystą i brudną, sposób gromadzenia i usuwania odpadów medycznych powstających podczas udzielania świadczeń zdrowotnych, przechowywanie odzieży osobistej i ochronnej, zaopatrzenie w wodę. W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu w 2016 r. było 137 podmiotów działalności leczniczej: 2 szpitale, 1 zakład opiekuńczo leczniczy, 32 przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, 4 medyczne laboratoria diagnostyczne, 3 zakłady rehabilitacji leczniczej, 5 innych podmiotów leczniczych, 89 indywidualnych praktyk lekarskich, w tym 29 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów i 1 indywidualna praktyka pielęgniarska. W 2016 r. skontrolowano 81 obiektów, łącznie przeprowadzono 129 kontroli sanitarnych, w wyniku których wydano 16 decyzji administracyjnych (w tym 10 decyzji dotyczących spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą). Wydano 2 postanowienia o nałożeniu grzywny na kwotę 600 złotych. Nałożono 1 mandat karny w wysokości 500 zł. Ogółem oceniono stan sanitarno - higieniczny w/w obiektów jako dobry. szpitale zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie labolatoria diagnostyczne zakłady rehabilitacji leczniczej 1 inne 2 indywidualne praktyki lekarskie indywidualne praktyki lekarzy dentystów indywidualne praktyki pieręgniarek Ewidencja podmiotów działalności leczniczej w 2016 roku Szpitale W okresie sprawozdawczym na terenie powiatu świeckiego zlokalizowane były dwa szpitale. W 2016 roku przeprowadzono w nich 17 kontroli, w wyniku których wydano 4 decyzje (w tym 2 decyzje dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą i 1 decyzję zmieniającą). Wydano 2 postanowienia o nałożeniu 30

31 grzywny na kwotę 600 złotych. Nałożono 1 mandat karny w wysokości 500 zł za brak właściwego stanu higienicznego w pomieszczeniach sanitarno - higienicznych. W placówkach tych opracowano i stosowano procedury w zakresie min. higienicznego mycia rąk, mycia i dezynfekcji powierzchni szpitalnych, postępowania po ekspozycji na krew i inny potencjalnie zakaźny materiał, postępowania z czystą i brudną bielizną szpitalną, postępowania z odpadami medycznymi (niebezpiecznymi), postępowania w przypadku zgonu chorego zmarłego na chorobę zakaźną, inne procedury zapewniające ochronę przed zakażeniem w zależności od specyfiki oddziału, postępowania z odpadami komunalnymi. Szpitale posiadały programy dostosowawcze, realizowane według wyznaczonych terminów. Nadal prowadzone są postępowania administracyjne dotyczące poprawy stanu sanitarno technicznego pomieszczeń szpitalnych. Stan sanitarny i funkcjonalny w/w obiektów w 2016 r. oceniono jako dobry. Zakład pielęgnacyjno opiekuńczy W ubiegłym roku na terenie powiatu świeckiego znajdował się jeden zakład pielęgnacyjno - opiekuńczy. Kontrola sanitarna wykazała, że zakład wyposażony był w wystarczającą ilość sprzętu medycznego, w tym jednorazowego użytku do obsługi chorych i w środki utrzymania czystości oraz w bieliznę jednorazowego i wielorazowego użytku. Postępowanie z w/w materiałami oraz bielizną prowadzone było zgodnie z opracowanymi procedurami. W placówce opracowano i stosowano procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami w zależności od specyfiki oddziału w tym: higienicznego mycia rąk, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, postępowania po ekspozycji, postępowania z brudną bielizną, postępowania z odpadami medycznymi. Stan sanitarno - higieniczny w/w obiekcie oceniony był jako dobry. Przeprowadzono badania wody w kierunku Legionella sp., w których stwierdzono przekroczenia. W związku z powyższym wydano decyzję o zakazie korzystania z natrysków w łazience na jednym z pięter do czasu uzyskania prawidłowych wyników badań oraz przeprowadzenia dezynfekcji instalacji. Wykonano działania naprawcze zapewniające zgodny z normą poziom bakterii Legionella sp. w ciepłej wodzie. Przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia W 2016 roku na terenie powiatu świeckiego były 32 obiekty należące do kategorii: przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia. Skontrolowano 27 placówek, przeprowadzono 53 kontrole. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 5 decyzji, w tym 3 decyzje dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Stan sanitarny i techniczny tej grupy obiektów oceniono jako dobry. Medyczne laboratoria diagnostyczne W 2016 r. na terenie powiatu świeckiego funkcjonowały 4 medyczne laboratoria diagnostyczne. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 4 obiekty, przeprowadzono 4 kontrole. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 2 decyzje dotyczące spełnienia szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Stan sanitarno - higieniczny tej grupy obiektów oceniono jako dobry. Ambulatoryjne zakłady rehabilitacji leczniczej W 2016 roku w ewidencji były 3 zakłady rehabilitacji leczniczej. Skontrolowano 3 obiekty, przeprowadzono 4 kontrole. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 1 decyzję dotyczącą doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-higienicznego ścian w pomieszczeniu 31

32 hydroterapii, ścian w toalecie dla pacjentów, podłogi w sali ćwiczeń. Stan sanitarno-higieniczny tej grupy obiektów oceniono jako dobry. Inne ambulatoryjne zakłady opieki zdrowotnej W 2016 roku w tej grupie obiektów było 5 zakładów: 4 zespoły wyjazdowe i 1 wyjazdowa placówka krwiodawstwa i krwiolecznictwa, ich stan sanitarno - higieniczny w 2016 r. oceniono jako dobry. Indywidualne praktyki lekarskie, praktyki pielęgniarek i położnych W ubiegłym roku na terenie powiatu świeckiego prowadziło działalność 90 placówek tego typu. W 2016 roku w ewidencji było 89 obiektów indywidualnych praktyk lekarskich, w tym 29 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów, 1 indywidualna praktyka pielęgniarek. W okresie sprawozdawczym skontrolowano 44 indywidualne praktyki lekarskie, w tym 24 indywidualne praktyki lekarzy dentystów. Łącznie w ww. obiektach przeprowadzono 44 kontrole. Stan sanitarny i techniczny tej grupy obiektów w 2016 r. oceniono jako dobry. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 3 decyzje dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Wnioski Podmioty świadczące usługi lecznicze posiadały opracowane i wdrożone procedury, mające na celu zminimalizowanie zakażeń Podobnie, jak w roku ubiegłym wystarczające było zaopatrzenie obiektów w sprzęt i materiały medyczne jednorazowego użytku Stan sanitarny podmiotów leczniczych ulega sukcesywnej poprawie Placówki podmiotów leczniczych nadal zlecały usługi w zakresie prac pomocniczych sprzątanie, pranie bielizny, unieszkodliwianie odpadów medycznych wyspecjalizowanym podmiotom zewnętrznym 32

33 Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy Nadzór sanitarny nad warunkami pracy służy ujawnianiu i ocenie zagrożeń zdrowotnych związanych ze środowiskiem pracy, stymulowaniu pracodawców do poprawy warunków pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami. W 2016 roku PPIS w Świeciu ewidencją objął 792 zakłady pracy, zatrudniających łącznie pracowników. Zdecydowana większość zakładów, to zakłady zatrudniające do 9 pracowników 457 (58%) oraz od 10 do 49 pracowników 270 (34%). W porównaniu z rokiem 2015 liczba zakładów objętych ewidencją wzrosła o 22 obiekty powyżej 250 pracowników od 50 do 249 pracowników od 10 do 49 pracowników do 9 pracowników Struktura zakładów pracy w ewidencji pionu higieny pracy na terenie powiatu świeckiego 2016 r. według liczby zatrudnionych pracowników Pozostała działalność usługowa Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Edukacja Transport i gospodarka magazynowa Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów Budownictwo Przetwórstwo przemysłowe Struktura zakładów pracy w ewidencji pionu higieny pracy na terenie powiatu świeckiego 2016 r. według liczby obiektów w poszczególnych gałęziach gospodarki 33

34 W minionym roku w zakresie higieny pracy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu przeprowadził 152 kontrole (w tym 89 kontroli sprawdzających) w 97 zakładach pracy zatrudniających pracowników. Kontrole przeprowadzono w zakresie m.in.: przestrzegania wybranych zagadnień Kodeksu pracy oraz ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, stanu sanitarno higienicznego obiektów przestrzegania przepisów dotyczących szkodliwych czynników w miejscu pracy przestrzegania przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych pod kątem przestrzegania zakazu stosowania substancji czynnych, które nie mogą wchodzić w skład produktu biobójczego przestrzegania przepisów rozporządzenia WE nr 1907/ REACH w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów przestrzegania przepisów i zasad bhp podczas prac usuwania bądź zabezpieczania wyrobów zawierających azbest nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, detergentami i nad prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3 w oparciu o obowiązujące przepisy Uchybienia w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin Uchybienia w zakresie produktów biobójczych Uchybienia w zakresie czynników biologicznych 36 Uchybienia w zakresie czynników rakotwórczych Przekroczenia NDS i NDN Brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych 33 Brak rejestru czynników szkodliwych Brak oceny ryzyka zawodowego Brak aktualnych badań lekarskich Zły stan sanitarno - higieniczny pomieszczeń Najistotniejsze uchybienia stwierdzone w 2016 r. w skontrolowanych zakładach pracy W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami PPIS w Świeciu wydał 74 decyzje administracyjne, które obejmowały 399 nakazów. Nakazy dotyczyły: biologicznych czynników w środowisku pracy 66 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno technicznego pomieszczeń pracy 35 braku oceny ryzyka zawodowego i/lub brak zapoznania z oceną ryzyka zawodowego - 53 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno technicznego pomieszczeń higieniczno sanitarnych - 35 przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych 35 substancji o działaniu rakotwórczym lub mutagennym 3 wyposażenia pracowników w środki ochrony indywidualnej oraz odzież roboczą 1 zapewnienia rejestru chorób zawodowych oraz zgłoszeń podejrzeń chorób zawodowych 13 zapewnienia rejestru czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy 7 34

35 zapewnienia dokumentu potwierdzającego poinformowanie pracowników narażonych na oddziaływanie szkodliwych czynników dla zdrowia w środowisku pracy o wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych 2 zapewnienia instrukcji stanowiskowych bhp 2 zapewnienia apteczki i przeszkolenia z zakresu I pomocy 1 zastosowania środków organizacyjno technicznych 4 substancji chemicznych i ich mieszanin 29 przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych 34 obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych 3 zapewnienia wykazu prac wzbronionych młodocianym i kobietom 3 inne 108 W ramach prowadzonych postępowań egzekucyjnych w związku z niewykonaniem nakazów decyzji administracyjnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 5 tytułów wykonawczych oraz 7 postanowień o nałożeniu grzywny celem przymuszenia do wykonania nakazów decyzji, skierował 1 wniosek o ukaranie. W trakcie prowadzonych kontroli PPIS w Świeciu podejmował działania mające na celu profilaktykę chorób zawodowych. W ramach promocji zdrowia informowano o ryzyku zawodowym wynikającym ze środowiska pracy, szczególnie na stanowiskach, gdzie były stwierdzane przekroczenia normatywów higienicznych. Warunki sanitarno higieniczne w zakładach pracy na terenie powiatu świeckiego ulegają poprawie, a ich stan uzależniony jest od wielu aspektów, między innymi kondycji finansowej i świadomości pracodawców. Choroby zawodowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu, realizując zadania dotyczące nadzoru nad zdrowotnymi warunkami środowiska pracy, prowadził również postępowania administracyjne w zakresie występowania chorób zawodowych. W ubiegłym roku do PPIS w Świeciu zgłoszono 8 podejrzeń chorób zawodowych. W 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 2 decyzje stwierdzające chorobę zawodową (borelioza) oraz 4 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej, łącznie przeprowadzono 13 postępowań wyjaśniających w sprawach chorób zawodowych Liczba decyzji stwierdzających chorobę zawodową w poszczególnych latach 35

36 Środki zastępcze W roku 2016 w powiecie świeckim nie stwierdzono podmiotów wprowadzających do obrotu środki zastępcze. W ramach współpracy z innymi służbami były przekazywane zgłoszenia do Komend Powiatowych Policji oraz do innych Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych, na których terenie doszło do zatrucia środkami zastępczymi. W roku 2016 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu zostały zgłoszone 2 przypadki (u 2 osób) zabezpieczenia przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w Świeciu na terenie powiatu świeckiego środków zastępczych. Dodatkowo wpłynęły także od innych Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych wnioski (dotyczące 3 osób) o przesłuchanie stron postępowania w zakresie podejrzenia wprowadzania do obrotu środków zastępczych. W ramach nadzoru nad środkami zastępczymi w roku 2016 prowadzony był bieżący monitoring stron internetowych oraz monitoring w obiektach podległych nadzorowi. W ramach monitoringu przeprowadzono 2 kontrole, z których zostały sporządzone protokoły z kontroli. Dodatkowo przeprowadzono monitoring w 32 obiektach. W związku z brakiem możliwości przeprowadzenia kontroli sporządzono 18 adnotacji służbowych i 14 notatek służbowych. Wnioski Większość przedsiębiorstw będących w ewidencji - podobnie jak w roku stanowiły zakłady zatrudniające do 9 pracowników (58%) Liczba chorób zawodowych na terenie powiatu świeckiego od kilku lat utrzymuje się na niskim poziomie w 2016 r. wydano 2 decyzje stwierdzające chorobę zawodową Działania PPIS w Świeciu przyczyniły się do poprawy warunków pracy oraz zwiększenia poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. 36

37 Warunki sanitarno higieniczne w placówkach nauczania, wychowania i wypoczynku Działalność PIS w zakresie higieny dzieci i młodzieży ukierunkowana była na poprawę stanu sanitarno higienicznego miejsc nauki, pobytu, wypoczynku dzieci i młodzieży w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrole przestrzegania przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny, spełnienia wymagań przez urządzenia i sprzęt stanowiące wyposażenie placówek, a także ocenę higieny procesów nauczania. W czasie kontroli dokonywano oceny stanu sanitarnego budynków, sal lekcyjnych i pracowni szkolnych, pomieszczeń sportowych, sanitarnych oraz ciągów komunikacyjnych i terenu wokół placówki. W 2016 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu było 149 placówek oświatowo wychowawczych (87 placówek stałych, 62 placówki sezonowe). 70 Placówki wypoczynku Szkoły wyższe Inne placówki oświatowowychowawcze Szkoły Przedszkola, w tym "Małe Przedszkola" Żłobki Liczba placówek nauczania, wychowania i wypoczynku pod nadzorem w 2016 r. W 2016 roku na terenie powiatu świeckiego przeprowadzono 127 kontroli placówek nauczania i wychowania oraz placówek wypoczynku letniego i zimowego. 40 Placówki wypoczynku Placówki oświatowo wychowawcze skontrolowane w 2016 r. Inne placówki oświatowowychowawcze Szkoły Przedszkola, w tym "Małe Przedszkola" W roku sprawozdawczym w 32 szkołach przeprowadzono ocenę przygotowania do rozpoczęcia nowego roku szkolnego 2016/

38 Badania środowiska fizycznego Środowisko fizyczne szkoły ma istotny wpływ na zdrowie uczniów oraz efektywność uczenia się, powinno chronić przed występowaniem zaburzeń układu ruchu, wzroku i innymi niekorzystnymi zjawiskami. Przedmiotem oceny przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję Sanitarną były wybrane elementy środowiska fizycznego, które pozwoliły na ocenę warunków pobytu dzieci i młodzieży. W okresie sprawozdawczym badaniami objęto: tygodniowy rozkład lekcji skontrolowano 295 oddziałów (wykonano 590 oznaczeń), dostosowanie mebli edukacyjnych do zasad ergonomii przeprowadzono 152 badań (304 oznaczenia), temperaturę pomieszczeń 73 badania (219 oznaczeń), oświetlenie 49 badań (490 oznaczeń). Łącznie przeprowadzono 569 badań (1 603 oznaczenia), badania nie wykazały przekroczenia norm. 295 plan zajęć stanowiska pracy temperatura 152 oświetlenie Badane w 2016 r. elementy środowiska szkolnego Stan sanitarno techniczny budynków W 2016 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu wydał 5 decyzji dotyczących warunków sanitarno higienicznych placówek oświatowo wychowawczych. Wydane decyzje nakazywały doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno - higienicznego i technicznego podłóg, ścian i sufitów oraz zapewnienia osłon na grzejniki centralnego ogrzewania. Na terenie powiatu świeckiego placówki nauczania i wychowania mają dostęp do wodociągów i kanalizacji, w czasie kontroli nie stwierdzono placówki z ustępem zewnętrznym. Wszystkie skontrolowane w 2016 r. obiekty zapewniały ciepłą wodę w pomieszczeniach sanitarno higienicznych. W skontrolowanych placówkach nie stwierdzono ponadnormatywnego zagęszczenia w klasach, zmianowość w skontrolowanych obiektach nie występowała. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Podczas kontroli w szkołach oceniano możliwości korzystania z infrastruktury do prowadzenia wychowania fizycznego. Bazę do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego stanowiły szkolne zespoły sportowe, sale gimnastyczne zastępcze i boiska. Spośród 30 skontrolowanych placówek 2 posiadały tylko boisko sportowe, 8 salę gimnastyczną z boiskiem, 18 szkolny zespół sportowy, 7 - korzystało z infrastruktury do WF poza placówką. 38

39 Boisko(a) sportowe Sala gimnastyczna z boiskiem Szkolny zespół sportowy Brak struktury do prowadzenia zajęć WF Infrastruktura do prowadzenia zajęć WF w skontrolowanych w 2016 r. placówkach Meble przedszkolne i szkolne Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami wyposażenie placówek dla dzieci i młodzieży powinno posiadać certyfikat potwierdzający zgodność wyrobu z parametrami określonymi w Polskiej Normie lub atest potwierdzający bezpieczeństwo użytkowania produktu. Obowiązek ten nie dotyczy mebli i innych elementów wyposażenia nabytych przed 1997 rokiem. Wymóg zapewnienia certyfikowanego wyposażenia dotyczy w szczególności stolików i krzeseł. Przeprowadzona ocena mebli edukacyjnych, urządzeń i sprzętu sportowego wykazała, że placówki nauczania i wychowania nadal były tylko częściowo wyposażone w meble i urządzenia posiadające certyfikaty lub atesty. Wypoczynek dzieci i młodzieży Organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej są zobowiązani do zapewnienia bezpiecznych warunków i właściwej opieki. W czasie kontroli warunków higieniczno sanitarnych wypoczynku dzieci i młodzieży oceniano spełnienie przez organizatorów wymagań w odniesieniu do stanu i wyposażenia miejsc pobytu uczestników, zaopatrzenia w wodę, zaplecza sanitarnego oraz warunków do prowadzenia żywienia. W 2016 r. na terenie powiatu świeckiego skontrolowano 37 turnusów wypoczynku (1 874 uczestników), w tym 6 turnusów zimowych i 31 turnusów letnich. Podczas sprawowania nadzoru sanitarnego nad placówkami wypoczynku letniego i zimowego nie odnotowano istotnych problemów. Wnioski Stan sanitarno higieniczny placówek oświatowo wychowawczych na terenie powiatu świeckiego, pomimo trudności finansowych, co roku ulega znacznej poprawie W dobrym stanie sanitarnym/technicznym była większość skontrolowanych placówek nauczania i wychowania Dzieciom i młodzieży zapewniono właściwe i higieniczne warunki pobytu w trakcie zimowego/letniego wypoczynku Wszystkie skontrolowane placówki oświatowo wychowawcze miały zapewnioną ciepłą wodę w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych 39

40 Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu w 2016 r. znajdowało się obiektów, w których przeprowadzono łącznie 657 kontroli. Skontrolowano 512 obiektów, w wyniku czego sporządzono 607 protokołów, nie wliczając protokołów z kontroli sprawdzających. Za uchybienia wynikające ze stanu sanitarno higienicznego nałożono 19 mandatów karnych na łączną kwotę zł. Do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy skierowano jeden wniosek o nałożenie kary pieniężnej. Dotyczył on prowadzenia działalności (produkcja tortów) bez złożenia wniosku o uzyskanie zatwierdzenia i wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS. W roku sprawozdawczym wydano 66 decyzji zatwierdzających zakłady. W większości przypadków odbiory sanitarne dotyczyły obiektów wprowadzających do obrotu środki spożywcze oraz zakładów żywienia zbiorowego otwartego, które uległy wcześniej likwidacji. Odnotowano pojedyncze przypadki rozpoczęcia działalności w nowych obiektach. W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 45 decyzji administracyjnych dotyczących nieprawidłowości sanitarno technicznych. Wydane decyzje w sprawie dostosowania obiektów do wymogów sanitarno - technicznych dotyczyły głównie: braku bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk niewłaściwego stanu ścian i sufitów, posadzek, drzwi, ram okiennych braku właściwych warunków do higienicznego przechowywania odzieży ochronnej i prywatnej personelu braku odpowiedniego miejsca do mycia, dezynfekcji i suszenia drobnego sprzętu i wyposażenia braku odpowiedniego miejsca przeznaczonego do przechowywania odpadów żywnościowych, niejadalnych produktów ubocznych i innych śmieci, inne niż pomieszczenia, gdzie znajduje się żywność braku odpowiedniej powierzchni magazynowej w stosunku do ilości przechowywanego towaru. niewłaściwego stanu sprzętu, urządzeń i wyposażenia automaty do lodów piekarnie ciastkarnie przetwórnie owocowo - warzywne zakłady garmażeryjne zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego wytwórnie koncentratów spożywczych inne wytwórnie żywności sklepy spożywcze magazyny hurtowe obiekty ruchome i tymczasowe środki transportu inne obiektyobrotu żywnością zakłady żywienia zbiorowego otwarte zakłady żywienia zbiorowego zamknięte wytwórnie przedmiotów i materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością Browary i słodownie Ewidencja obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku w 2016 roku 40

41 Charakterystyka obiektów produkcji i obrotu żywnością 1. Porównanie stanu sanitarnego grup obiektów w latach L.p. Liczba obiektów Liczba obiektów o złym stanie Grupy obiektów nadzorowanych sanitarnym wg arkusza Mz Wytwórnie lodów Automaty do lodów Wytwórnie tłuszczów roślinnych i mieszanin tłuszczów zwierzęcych z roślinnymi Piekarnie Ciastkarnie Przetwórnie owocowo-warzywne i grzybowe Browary i słodownie Wytwórnie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa Wytwórnie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i stołowych 10 Zakłady garmażeryjne Zakłady przemysłu zbożowomłynarskiego Wytwórnie makaronów Wytwórnie wyrobów cukierniczych Wytwórnie koncentratów spożywczych Wytwórnie octu, majonezu i musztardy Wytwórnie chrupek, chipsów i prażynek Wytwórnie suplementów diety Wytwórnie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego Wytwórnie substancji dodatkowych Cukrownie Inne wytwórnie żywności Sklepy spożywcze a W tym: super, hipermarkety Kioski a W tym: kioski na targowiskach sprzedające mięso b Kioski na targowiskach sprzedające inne środki spożywcze a 25 Magazyny hurtowe W tym: hurtownie suplementów diety Obiekty ruchome i tymczasowe Środki transportu Inne obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwarte a W tym: zakłady małej gastronomii

42 L.p. STAN SANITARNY POWIATU ŚWIECKIEGO W 2016 ROKU Grupy obiektów wg arkusza Mz-48 Liczba obiektów nadzorowanych Liczba obiektów o złym stanie sanitarnym b Wagony gastronomiczne (restauracyjne i barowe) Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte (a-p) a Stołówki pracownicze b Bufety przy zakładach pracy c Stołówki w domach wczasowych d Bloki żywienia w szpitalach d1 W tym: żywienie w systemie cateringowym e Kuchnie niemowlęce f Bloki żywienia w sanatoriach i prewentoriach f1 w tym: żywienie w systemie cateringowym g Bloki żywienia w domach opieki społecznej g1 w tym: żywienie w systemie cateringowym h Stołówki w żłobkach i domach małego dziecka i Stołówki szkolne i1 w tym: żywienie w systemie cateringowym j Stołówki w bursach i internatach k Stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach/zimowiskach l Stołówki w przedszkolach l1 w tym: żywienie w systemie cateringowym ł Stołówki w domach dziecka i młodzieży m Stołówki studenckie n Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych o zakłady usług cateringowych p Inne zakłady żywienia Razem (wiersze 01-29) Wytwórnie przedmiotów i materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością a w tym: hurtownie b sklepy Razem (31-32) Ogółem Dokonując szacunkowej analizy danych zamieszczonych w powyższym zestawieniu stan sanitarno techniczny obiektów nie uległ znacznym zmianom. Część podmiotów podjęła decyzję o zmianie sposobu użytkowania pomieszczeń. Minimalnie zmalała liczba zakładów żywienia otwartego, w tym zakładów małej gastronomii oraz liczba sklepów. Wzrosła natomiast liczba innych wytwórniach żywności, co związane jest głównie z rejestrowaniem gospodarstw rolnych. Stan sanitarno higieniczny obiektów nadal ulega znacznej poprawie, wobec czego zmniejszyła się liczba wydanych decyzji administracyjnych dotyczących dostosowania obiektów do obowiązujących standardów. 42

43 W ramach urzędowej kontroli i monitoringu do badań laboratoryjnych pobrano 239 próbek żywności i przedmiotów użytku oraz 1 próbkę kosmetyku, z których zakwestionowano tylko 2 próbki żywności (nieprawidłowość w oznakowaniu, obniżona zawartość jodanu potasu w soli) Liczba zakwestionowanych próbek żywności i przedmiotów użytku Liczba pobranych próbek żywności i przedmiotów użytku Liczba pobranych i zakwestionowanych próbek żywności i przedmiotów użytku Ocena wdrażania systemów kontroli wewnętrznej w zakładach produkcji i obrotu żywnością Podobnie jak w minionych latach Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu nadzorował przestrzeganie przez producentów i dystrybutorów środków spożywczych przepisów w zakresie wdrażania i kontroli wewnętrznej, zapewniających bezpieczeństwo zdrowotne żywności, w tym zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz wdrażania systemu HACCP, określonych w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych. W analizowanym roku wszystkie obiekty, które z racji prowadzonej działalności były zobligowane do wprowadzenia i wdrożenia systemu HACCP wprowadziły ten system. W pozostałych obiektach (np. środki transportu żywności, gospodarstwa rolne) wdrożono zasady GHP/GMP. Działania w systemie wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i paszach RASFF RASFF system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt jest skutecznym narzędziem służącym wymianie informacji dotyczących działań podejmowanych w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Jest on ważnym elementem polityki ochrony zdrowia ludności na obszarze całego kraju, zasada jego działania opiera się na zbieraniu i szybkim przekazywaniu informacji o produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt, mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia konsumentów. W odniesieniu do produktów żywnościowych i środków żywienia zwierząt zasady funkcjonowania RASFF zostały określone w rozporządzenie Parlamentu Europejskiego (WE) Nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. Powiadomienia alarmowe są wysyłane, jeżeli na rynku znajduje się niebezpieczny produkt spożywczy lub środek żywienia zwierząt oraz jeżeli konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań. W 2016 roku w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świeciu w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) odnotowano 26 powiadomień, 43

44 z czego 12 stanowiły powiadomienia o charakterze alarmowym, 14 zostało zarejestrowanych jako powiadomienia informacyjne. chemiczne mikrobiologiczne chemiczne mikrobiologiczne fizyczne inne inne fizyczne Przyczyny powiadomień w systemie RASFF (alarmowych i informacyjnych) zgłoszonych do PSSE w Świeciu w 2016 r. Działania podejmowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świeciu polegały na monitorowaniu procesu wycofywania z obrotu środków spożywczych oraz przedmiotów użytku, które stanowiły realne zagrożenia dla zdrowia i życia konsumentów. Działania w systemie wczesnego ostrzegania o produktach niebezpiecznych RAPEX System RAPEX funkcjonuje w Polsce od dnia wejścia do Unii Europejskiej, w systemie tym gromadzone i wymieniane są dane o produktach stwarzających zagrożenie dla zdrowia i życia konsumentów z wyłączeniem farmaceutyków, urządzeń medycznych oraz żywności i pasz. W 2016 r. do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świeciu nie wpłynęło żadne powiadomienie w systemie RAPEX. Analizując dokumentację sanitarną można stwierdzić, że sytuacja w zakresie przestrzegania higieny z roku na rok ulega znacznej poprawie, ze względu na wzmożony nadzór, edukację zdrowotną społeczeństwa i działania w zakresie promocji zdrowia. W dalszym ciągu monitorowany jest proces wdrażania w zakładach dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz zasad systemu HACCP w obszarach żywności i żywienia, ze szczególnym uwzględnieniem prowadzenia kontroli wewnętrznej w obiektach, zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego oraz zapewnienia funkcjonalności pomieszczeń, zapewniających minimalizowanie zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo żywności. W celu dostosowania obiektów do wymogów sanitarno - technicznych wydano 45 decyzji administracyjnych, w tym w część to decyzje zmieniające. Liczba ta w porównaniu z rokiem ubiegłym jest nieco mniejsza, co może wskazywać na to, iż stan sanitarno - techniczny obiektów ulega poprawie. Poddając analizie uchybienia natury higienicznej, wyciągnąć można podobne wnioski. Dużym problemem tak jak w roku ubiegłym wydaje się znaczna liczba wprowadzanych do obrotu przeterminowanych środków spożywczych, co może być spowodowane pogarszającą się sytuację finansową przedsiębiorców. 44

45 Stan sanitarno - techniczny zakładów produkujących środki spożywcze ulega systematycznej poprawie. W większości zakładów produkcyjnych przeprowadzone były prace modernizacyjne o dużym zakresie. Zwiększa się wyposażenie zakładów w specjalistyczny sprzęt i urządzenia produkcyjne wykonane z materiałów ułatwiających utrzymanie higieny. Zarówno podczas trwania kontroli, jak i na miejscu w stacji udzielano podmiotom informacji koniecznych do wdrażania dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej oraz zasad systemu HACCP. Zalecano korzystanie z dostępnych na rynku broszur i opracowań, w tym polecanych przez GIS, które mogły być pomocne w przypadku wynikających wątpliwości. PPIS w Świeciu w 2016 roku kontynuował współpracę z miejscowym Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Świeciu, w ramach której przekazano według ustaleń aktualne listy nadzorowanych obiektów. Przeprowadzono kompleksową kontrolę sanitarną z przedstawicielem PIW w dwóch obiektach podległych wspólnemu nadzorowi sanitarnemu oraz kontrolę tematyczną w związku z rozszerzeniem działalności prowadzonej w jednym z zakładów. W sposób bieżący przekazywano dokumentację konieczną do prowadzenia postępowań lub podejmowania działań, w tym także dokumentacje dotyczące interwencji wniesionych przez strony. W ramach Porozumienia ramowego o współdziałaniu i współpracy pomiędzy Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Bydgoszczy i Kujawsko - Pomorskim Wojewódzkim Inspektorem Inspekcji Handlowej, PPIS w Świeciu przesyłał w roku sprawozdawczym na bieżąco dokumentację dotyczącą naruszeń obowiązujących przepisów w zakresie bezpieczeństwa żywności (obecność w obrocie artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia) oraz dwa razy w roku aktualną listę obiektów znajdujących się pod nadzorem. W roku sprawozdawczym przeprowadzono również trzy kontrole tematyczne w gospodarstwach rolnych dotyczące przestrzegania odpowiednich zasad sanitarno - higienicznych. Dwie kontrole przeprowadzono wspólnie z przedstawicielem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy Oddział w Świeciu oraz jedną kontrolę z przedstawicielami Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. W trakcie trwania sezonu turystycznego zorganizowano dwie akcje popołudniowe w terenie, mające na celu zwiększenie nadzoru szczególnie na trasach turystycznych i w obiektach wypoczynkowych oraz obiektach, których główna działalność odbywa się w godzinach wieczornych. W ramach akcji specjalnych podejmowano współpracę w zakresie zapobiegania zakażeniom i zatruciom pokarmowym, w szczególności w okresie zwiększonego ryzyka, a także podczas prowadzonych dochodzeń wyjaśniających w sprawach masowych zatruć pokarmowych. W przedmiotowym zakresie kontynuowano akcję Uroczystości i Komunijne bez zatruć pokarmowych oraz Bezpieczne wakacje. Przeprowadzono szereg instruktaży w placówkach zajmujących się żywieniem ludzi. Wnioski Sytuacja w zakresie przestrzegania higieny z roku na rok ulega znacznej poprawie, ze względu na wzmożony nadzór, edukację zdrowotną społeczeństwa i działania w zakresie promocji zdrowia Dużym problemem, tak jak w roku ubiegłym, wydaje się znaczna liczba wprowadzanych do obrotu przeterminowanych środków spożywczych, co może być spowodowane pogarszającą się sytuacją finansową przedsiębiorców Na podstawie wyników badań laboratoryjnych należy stwierdzić, że procent zdyskwalifikowanych próbek na przestrzeni ostatnich lat był niski, co świadczy o dobrej jakości środków spożywczych znajdujących się w obrocie Stan sanitarno - techniczny zakładów produkujących środki spożywcze ulega systematycznej poprawie o czym świadczy mniejsza liczba wydanych decyzji administracyjnych dotyczących dostosowania obiektów do obowiązujących standardów 45

46 Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia Państwowa Inspekcja Sanitarna jest inicjatorem i koordynatorem działań promujących zdrowie. Inicjatywy zrealizowane w 2016 r. zostały podjęte w oparciu o wytyczne Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, założenia Narodowego Programu Zdrowia, propozycje Światowej Organizacji Zdrowia oraz w oparciu o sytuację epidemiologiczną i aktualne potrzeby powiatu świeckiego. W 2016 r. na terenie naszego powiatu działalność oświatowo zdrowotna dotyczyła realizacji: 8 programów krajowych: Trzymaj formę, Profilaktyka HIV/AIDS, Profilaktyczny Program w Zakresie Przeciwdziałania Uzależnieniu od Alkoholu, Tytoniu i Innych Środków Psychoaktywnych ARS, czyli jak dbać o miłość Program Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu : Znajdź właściwe rozwiązanie, Nie pal przy mnie proszę, Czyste powietrze wokół nas 1 programu wojewódzkiego: Chroń się przed kleszczami wszystkimi sposobami 5 krajowych interwencji nieprogramowych: Światowy Dzień Zdrowia, Światowy Dzień Bez Tytoniu akcja majowa, Rzuć palenie razem z nami akcja listopadowa, Europejski Tydzień szczepień Europejski Dzień wiedzy o Antybiotykach 3 wojewódzkich interwencji nieprogramowych: akcja letnia Bezpieczne wakacje, interwencja Profilaktyka chorób pasożytniczych, interwencja Stop Dopalaczom działań w zakresie Profilaktyki grypy oceny stanu faktycznego związanego z przestrzeganiem zakazu palenia tytoniu w obiektach działań w zakresie rozpowszechnienia ogólnopolskiej akcji profilaktycznej Dni spirometrii Ponadto prowadzona była dystrybucja materiałów wydanych przez Centrum Onkologii, skierowanych do placówek oświatowo wychowawczych na terenie powiatu świeckiego. Interwencje programowe Interwencje programowe Trzymaj formę Profilaktyka HIV/AIDS Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu Znajdź właściwe rozwiązanie Nie pal przy mnie proszę Czyste powietrze wokół nas Profilaktyczny Program w Zakresie Przeciwdziałania Uzależnieniu od Alkoholu, Tytoniu i Innych Środków Psychoaktywnych ARS, czyli jak dbać o miłość 46

47 Program Trzymaj formę! Profilaktyka HIV/AIDS STAN SANITARNY POWIATU ŚWIECKIEGO W 2016 ROKU Cel: promocja zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Adresaci: uczniowie szkół gimnazjalnych i V-VI klas szkół podstawowych oraz rodzice. W roku 2015/2016 udział w programie wzięli uczniowie 7 szkół gimnazjalnych i 9 szkół podstawowych (2 524 uczniów w 16 szkołach zgłoszonych do programu). Cel: ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV. Adresaci: społeczność lokalna z uwzględnieniem młodzieży szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych. Elementem działań w zakresie Profilaktyki HIV/AIDS była realizacja Obchodów Światowego Dnia AIDS jak i ogólnopolskich kampanii społecznych między innymi kampanii Znam rekomendacje PTN AIDS. Zalecam test na HIV - skierowanej do kadry medycznej oraz kampanii Mój Walenty jest the best, idzie ze mną zrobić test skierowanej do młodych ludzi. W celu rozpowszechnienia tematyki HIV/AIDS współpracowano ze szkołami gimnazjalnymi i ponadgimnazjalnymi. Elementem działań w zakresie programu była również realizacja Światowego Dnia AIDS, w ramach którego utworzono punkt edukacyjno informacyjny w Bibliotece Publicznej w Świeciu. W roku 2016 działaniami objęto 931 osób wśród społeczności lokalnej ze szczególnym uwzględnieniem uczniów szkół powiatu świeckiego. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu Cel: zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu w Polsce poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy (aktywne i bierne palenie). Adresaci: ogół społeczności lokalnej. Znajdź właściwe rozwiązanie Cel: promocja życia bez nałogu, zapobieganie paleniu tytoniu wśród młodzieży szkolnej. Adresaci: uczniowie szkół gimnazjalnych i V VI klas szkół podstawowych oraz ich rodzice (liczba adresatów w roku szkolnym 2015/ uczniów i 130 rodziców w 1 szkole gimnazjalnej i 3 szkołach podstawowych). Nie pal przy mnie proszę Cel: promocja życia bez nałogu, zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie. Adresaci: uczniowie I III klas szkół podstawowych oraz ich rodzice, opiekunowie (liczba adresatów 885 uczniów i 583 rodziców uczniów objętych programem w 14 szkołach podstawowych powiatu). 47

48 Czyste powietrze wokół nas Cel: promocja życia bez nałogu, wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych źródeł dymu (w tym dymu papierosowego), zwiększenie wrażliwości dzieci na szkodliwość dymu papierosowego oraz zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów. Adresaci: dzieci 5, 6 - letnie w przedszkolach i uczniowie klas 0 szkół podstawowych oraz ich rodzice i opiekunowie (liczba adresatów edycji 2015/ rodziców i 766 dzieci z 14 przedszkoli i 7 szkół podstawowych). Elementem działań podejmowanych przez wszystkich pracowników PSSE w Świeciu było dokonywanie comiesięcznych ocen stanu faktycznego związanego z przestrzeganiem zakazu palenia tytoniu w obiektach. Monitoring ten potwierdzał, iż zakaz palenia w nadzorowanych obiektach jest przestrzegany. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Cel: Głównym celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia. Adresaci: bezpośrednio kobiety w wieku prokreacyjnym, kobiety w ciąży, pośrednio rodziny kobiet, partnerzy, znajomi, lekarze, nauczyciele, pracodawcy, ogół społeczeństwa. W ramach projektu realizowane były następujące ogólnopolskie działania: szkolenia dla kadry medycznej. programy edukacyjne w zakładach pracy i w szkołach ponadgimnazjalnych. kampania społeczna badania ankietowe kobiet w ciąży platforma internetowa - System Elektronicznego Monitorowania i Promocji Zdrowia. W powiecie świeckim w ramach programu w roku 2016 miały miejsce następujące działania: Akcja informacyjno - edukacyjna dla społeczności lokalnej podczas Festynu Rodzinnego zorganizowanego w dniu 1 lipca 2016, gdzie utworzono stoisko promujące zdrowie. Organizatorem festynu był Spółdzielczy Ośrodek Kultury Stokrotka w Świeciu Realizacja ogólnopolskiej kampanii społecznej Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu w placówkach służby zdrowia, placówkach przedszkolnych oraz w ośrodkach wczasowych znajdujących się na terenie powiatu świeckiego. Elementem kampanii była dystrybucja materiałów edukacyjno - informacyjnych z zakresu zdrowego stylu życia, wolnego od substancji psychoaktywnych skierowana do młodych ludzi, w tym osób przebywających na wakacjach. Celem kampanii było zwiększenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych, a także ograniczenie ich stosowania. Organizacja i przeprowadzenie szkolenia dla przedstawicieli służby zdrowia oraz przedstawicieli zakładów poprawczych i specjalnych ośrodków wychowawczych powiatu świeckiego. 48

49 ARS, czyli jak dbać o miłość? Program edukacyjny ARS, czyli jak dbać o miłość? dotyczył profilaktyki używania substancji psychoaktywnych (alkohol, tytoń, narkotyki, dopalacze), adresowany był do młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych. Celem programu było dotarcie z przekazem edukacyjnym do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ograniczenie skutków zdrowotnych używania substancji psychoaktywnych (alkoholu, tytoniu i narkotyków). Program ten został objęty honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej. W roku szkolnym 2015/16 w programie udział wzięło 9 typów szkół ponadgimnazjalnych, obejmując działaniami 313 osób. Program wojewódzki - Chroń się przed kleszczami wszystkimi sposobami Cel programu: podniesienie poziomu wiedzy o chorobach odkleszczowych, poznanie sposobów zapobiegania chorobom odkleszczowym, uświadomienie wagi problemu ugryzień przez kleszcze. Grupa docelowa programu: dzieci w wieku przedszkolnym, uczniowie klas I - III oraz I - VI szkoły podstawowej, rodzice i opiekunowie, kadra pedagogiczna, pielęgniarki szkolne. W roku szkolnym 2015/2016 do programu przystąpiły 2 placówki (1 szkoła podstawowa i 1 przedszkole), obejmując swoimi działaniami 99 osób w tym 23 dzieci przedszkolnych, 53 dzieci w szkole podstawowej, 23 rodziców biorących udział w programie. Interwencje nieprogramowe Interwencje nieprogramowe krajowe wojewódzkie powiatowe Światowy Dzień Zdrowia Światowy Dzień bez Tytoniu Rzuć palenie razem z nami Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach Europejski Tydzień Szczepień Bezpieczne wakacje Profilaktyka chorób pasożytniczych Stop Dopalaczom Profilaktyka grypy 49

50 Światowy Dzień Zdrowia Cel: zaangażowanie społeczności do promowania działań, które mają poprawić nasze zdrowie. Adresaci: społeczność lokalna z uwzględnieniem pracowników służby zdrowia, przedstawicieli władz lokalnych i uczniów szkół. W roku 2016 obchody tematem przewodnim Światowego Dnia Zdrowia ogłoszonym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) była problematyka cukrzycy. Hasło obchodów brzmiało: Pokonaj cukrzycę. W trakcie realizacji interwencji podjęto współpracę z placówkami zdrowia, przedstawicielami władz lokalnych i lokalnymi mediami w celu rozpowszechnienia istoty obchodów Światowego Dnia Zdrowia i rozpropagowania informacji z zakresu tematyki profilaktyki cukrzycy. Światowy Dzień Bez Tytoniu Cel: wskazanie korzyści wynikających z niepalenia papierosów oraz zerwanie z nałogiem, zwrócenie uwagi na szkodliwość palenia tytoniu. Adresaci: ogół społeczności z uwzględnieniem młodzieży szkolnej. W roku 2016 działania skierowano do osób. Światowy Dzień Rzucania Palenia Cel: wskazanie korzyści wynikających z niepalenia papierosów oraz zerwanie z nałogiem, zwrócenie uwagi na szkodliwość palenia tytoniu. Adresaci: ogół społeczności z uwzględnieniem młodzieży szkolnej (1 818 osób). Europejski Tydzień Szczepień Celem Europejskiego Tygodnia Szczepień było podniesienie poziomu wiedzy i świadomości co do roli i znaczenia szczepień. W celu rozpowszechnienia akcji wystosowano pisma do placówek służby zdrowia i urzędów gmin powiatu świeckiego oraz utworzono punkt edukacyjno informacyjny w siedzibie PSSE w Świeciu. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach miał na celu podniesienia świadomości na temat zagrożenia dla zdrowia publicznego, jakim jest oporność na antybiotyki oraz racjonalnego stosowania antybiotyków. W celu rozpowszechnienia akcji skierowano dystrybucję materiałów edukacyjno - informacyjnych do placówek służby zdrowia powiatu świeckiego. Akcja letnia Bezpieczne wakacje Cel: upowszechnienie elementarnych zaleceń dotyczących zakażeń i zatruć pokarmowych. Wzrost świadomości w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym w tym chorobom odzwierzęcym i chorobom wywołanym przez kleszcze, zapobiegania szkodliwym następstwom promieniowania UV jak i w zakresie profilaktyki uzależnień. Tematyka przedsięwzięcia odnosiła się również do zasad postępowania w czasie burz, nawałnic, a także postępowania podczas upałów. Adresaci: kierownicy ośrodków wypoczynkowych, opiekunowie grup na 50

51 koloniach i obozach, uczestnicy kolonii i obozów, osoby związane z obrotem produktami spożywczymi (grupa docelowa osoby 161 wychowawców, opiekunów grup na koloniach i obozach, uczestników kolonii i obozów, 703 uczniów szkół, 211 osoby związane z produkcją i obrotem żywności). Wojewódzka interwencja nieprogramowa Stop dopalaczom Cel: ograniczenie używania środków zastępczych - dopalaczy wśród ogółu społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży. Działania kierowane były do ogółu społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. W roku 2016 prowadzone działania skupiały się na rozpowszechnieniu i rozpropagowaniu tematyki przedsięwzięcia "Stop dopalaczom w ramach akcji Bezpieczne wakacje w ośrodkach wczasowych znajdujących się na terenie powiatu świeckiego oraz na spopularyzowaniu i przeprowadzeniu powiatowego etapu konkursu na plakat pt. Stop dopalaczom, organizowanego przez Głównego Inspektora Sanitarnego w Warszawie. Elementem działań w zakresie interwencji Stop Dopalaczom były również szkolenia prowadzone dla przedstawicieli służby zdrowia i przedstawicieli zakładów poprawczych i specjalnego ośrodka wychowawczego powiatu świeckiego. Szkolenie dla pielęgniarek

52 Szkolenie dla przedstawicieli zakładów poprawczych zorganizowane przez pracowników PSSE w Świeciu Profilaktyka grypy Cel: zapobieganie zakażeniom wirusem grypy. Adresaci: społeczność lokalna powiatu świeckiego, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży ze szkół i przedszkoli oraz ich rodziców i opiekunów. W 2016 r. objęto działaniami 133 osoby. Wspólnie z pionem epidemiologii PSSE w Świeciu określono i oszacowano działania zapobiegające zakażeniom wirusem grypy oraz rozpropagowano przedsięwzięcie w placówkach służby zdrowia. Współpracę podjęto z placówkami oświatowo - wychowawczymi w celu rozpowszechnienia akcji, w tym rozpowszechnienia treści edukacyjnych z zakresu profilaktyki grypy. Interwencja nieprogramowa pn. Profilaktyka chorób pasożytniczych - owsica, wszawica, świerzb realizowana w roku szkolnym 2015/2016 Celem przedsięwzięcia było ograniczenie szerzenia się chorób pasożytniczych wśród dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym jak i zwiększenie wiedzy rodziców i nauczycieli na temat chorób pasożytniczych wieku dziecięcego oraz sposobów im zapobiegania ze szczególnym uwzględnieniem owsicy, świerzbu i wszawicy. Adresatami przedsięwzięcia były dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz rodzice i opiekunowie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. W roku szkolnym 2015/2016 udział w przedsięwzięciu wzięła 1 szkoła podstawowa i 1 przedszkole, obejmując działaniami 297 osób, w tym 69 dzieci przedszkolnych, 99 dzieci w szkołach podstawowych,129 rodziców. Działania profilaktyczne w placówkach oświatowo-wychowawczych muszą być realizowane systematycznie i w sposób skoordynowany. Niezbędna do tego jest współpraca pomiędzy rodzicami, dyrekcją placówki, nauczycielami i wychowawcami/opiekunami oraz pielęgniarką lub higienistką szkolną. Obejmują one systematyczną akcję oświatową (pogadanki, materiały informacyjne w formie ulotek) skierowaną do dzieci i młodzieży oraz ich rodziców i opiekunów. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świeciu w roku 2016 działania oświatowo zdrowotne skierował głównie do placówek oświatowo-wychowawczych, w których to pracownik 52

53 Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia wdrażał programy i przedsięwzięcia edukacyjno - zdrowotne. Prowadzono w nich także działania wzmocnione, do których należy m.in. udział i wystąpienie pracownika w imprezie szkolnej w ramach podsumowania kolejnej edycji programu Trzymaj Formę w Szkole Podstawowej we Wiągu (czerwiec 2016r.) oraz prelekcje skierowane do dzieci i młodzieży, jakie przeprowadzono w Szkole Podstawowej nr 7 w Świeciu, jak i w Przedszkolach nr 8 i nr 7 w Świeciu. W roku sprawozdawczym dużo uwagi poświęcono na realizację działań z zakresu profilaktyki uzależnień. W tym zakresie pracownik Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia szeroko współpracował z pracownikami Sekcji Prewencji Chorób Zawodowych tutejszej stacji. Efektem tej współpracy była organizacja szkoleń dla przedstawicieli służby zdrowia jaki i przedstawicieli zakładów poprawczych i specjalnego ośrodka wychowawczego powiatu świeckiego. Szkolenie dla pielęgniarek Pracownik OZiPZ PSSE w Świeciu w roku 2016 uczestniczył także w happeningu organizowanym przez Przedszkole nr 7 w Świeciu w ramach Światowego Dnia bez Tytoniu jak i happeningu organizowanym przez jedną ze szkół podstawowych w Świeciu ulicznym przemarszu, którego celem było propagowanie czystego środowiska, czystego powietrza wolnego od dymów w tym dymu tytoniowego. Festyn rodzinny - lipiec 2016 r. 53