SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH

Transkrypt

1 Sprawowanie nadzoru epidemiologicznego jest podstawowym zadaniem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadanie to realizuje głównie pion epidemiologii, który każdego roku wdraża i kontroluje programy zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych i pasożytniczych, a także prowadzi nadzór nad wykonywaniem szczepień ochronnych, które są skuteczną formę zapobiegania chorobom zakaźnym. Wielkość zachorowań na choroby zakaźne oraz zapadalność /na 1 / w roku sprawozdawczym 26 w porównaniu z rokiem 25. Lp. Jednostki chorobowe 25 rok 26 rok Liczba zach. wskaźnik Liczba zach. wskaźnik 1. Salmonellozy-zatrucia pokarmowe 23 23, ,18 2. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe - ogółem 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 7 7, ,14 5 5,5 6 6,6 4. Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe 1 1,1 5. Biegunki dzieci do lat 2 1 1, ,17 6. Krztusiec 1 1,1 7. Płonica 22 22, ,25 8. Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu 4 4,4 9. Wirusowe zapalenie opon mózgowych 2 2,2 1. Zapalenie mózgu inne i nieokreślone 1 1,1 1 1,1 11. Zapalenie opon mózgowych inne i nieokreślone 1 1,1 12. Choroba meningokokowa 1 1,1 13. Posocznica 4 4,4 2 2,2 14. Borelioza 6 6,6 9 9,9 15. Pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę-podjęte szczepienia p/wściekliźnie 3 3,3 9 9,9 16. Ospa wietrzna , , Różyczka 1 1,1 4 4,4 18. WZW typu A 2 2,2 19. WZW typu B 1 1,1 2. WZW typu C 11 11,11 3 3,3 21. Świnka 24 24, , Mononukleoza 1 1,1 1 1,1 23. Świerzb 18 18, , Zapalenie płuc o etiologii zakaźnej 16 16, , Zatrucie lekami 22 22, , Zatrucie alkoholem 7 7,7 3 3,3

2 Lp. Jednostki chorobowe 25 rok 26 rok Liczba zach. wskaźnik Liczba zach. wskaźnik 27. Zatrucie.innymi substancjami nie stosowanymi w celach leczniczych 1 1,1 1 1,1 28. Cytomegalia 1 1,1 29. Odra 3. Róża 3 3,3 3 3,3 31. Tasiemczyca 1 1,1 1 1,1 32. Toksoplazmoza 33. Zakażenia HCV Zakażenia krwi HBV 21 15,15 21, ,1 2,2 14,14 CHOROBY SZERZĄCE SIĘ DROGĄ POKARMOWĄ Salmonellozy Spadła zapadalność na salmonellozy. W roku 26 zarejestrowano 18 przypadków zachorowania wywołane pałeczkami Salmonella, gdy w 25r. było ich 23. Zachorowania dotyczyły 8 osób w grupie wiekowej -15, 1 osoba w grupie 5-14 lat, 3 osoby w grupie 2-29 lat, 3 osoby w grupie 2-29 lat, 2 osoby w grupie 4-49 lat, 3 osoby w grupie 5-59 lat oraz 1 osoba w grupie wiekowej powyżej 65 lat. Czynnikiem etiologicznym wywołującym Salmonellozy w 95% zachorowań była pałeczka Salmonella Enteritidis, a 5% pałeczka Salmonella Typhimurium. Jedna osoba z chorych wykonuje zawód sprzedawcy w sklepie spożywczym, w związku z czym wystawiono decyzję zakazującą wykonywania pracy do chwili wyzdrowienia. Działanie takie miało na celu przerwanie łańcucha zakażeń. 23,23 18,18 ZAPADALNOŚĆ 25 22,5 2 17, ,5 1 7,5 5 2,5 SALMONELLOZY Rok 25 Rok 26 Lata Zapadalność na Salmonellozy w województwie lubuskim \ Zapadalność na Salmonellozy w województwie lubuskim Drezdenko Gorzów grodzki Gorzów ziemski Krosno Odrz. Międzyrzecz Słubice Sulęcin Świebodzin Nowa Sól Wschowa Zielona Góra Zielona Góra grodzki ziemski Żagań Żary

3 W maju 26 roku stwierdzono 1 ognisko zbiorowego zatrucia, w którym narażonych było 2 osób. Objawy chorobowe wystąpiły u 5 osób, natomiast pałeczkę Salmonella Enteritidis wyizolowano od 4 osób. Jednym z chorych było dziecko w wieku do lat 14, które z powodu wystąpienia ciężkich objawów było hospitalizowane. Podjęto działania p/epidemiczne (przeprowadzono wywiady epidemiologiczne w ognisku, pobrano wymazy sanitarne z powierzchni i sprzętów, przebadano osoby chore oraz narażone). W wyniku tych czynności ustalono, iż potencjalnym źródłem zakażenia było ciasto z kremem własnej produkcji. Do przygotowania kremu użyto surowych jaj, których nie poddano obróbce termicznej, co mogło sprzyjać namnożeniu się drobnoustrojów chorobotwórczych. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe 16 INNE BAKTERYJNE ZAKAŻENIA JELITOWE ZAPADALNOŚĆ Rok 25 Rok 26 Ogółem zarejestrowano 14 zachorowań, w tym 6 dzieci do lat 2, co stanowi 43 % ogółu zgłoszonych zachorowań. W 93% chorzy wymagali hospitalizacji. 8 Ogółem Dzieci do lat 2 Roczny rozkład zachorowań styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Biegunka dzieci do lat 2 ZAPADALNOŚĆ BIEGUNKI DZIECI DO LAT 2 Rok 25 Rok 26 W 26 roku zarejestrowano 17 przypadków biegunki u dzieci do lat 2, w tym 4 zachorowania dotyczyły dzieci w wieku 1 roku, 13 - dzieci w wieku poniżej roku. Wszystkie osoby były hospitalizowane, ze względu na wystąpienie ciężkich objawów chorobowych. W porównaniu z rokiem ubiegłym notuje się duży wzrost zapadalności na biegunkę u dzieci do lat 2.

4 Czerwonka bakteryjna W roku sprawozdawczym nie odnotowano zgłoszenia zachorowania na czerwonkę bakteryjną. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A W roku 26 wystąpiły 2 zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Jedno zakażenie było importowane z Egiptu, natomiast do drugiego doszło w wyniku styczności z osobą chorą. W roku porównawczym nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na tę chorobę. ZAKAŻENIA KRWIOPOCHODNE Wirusowe zapalenie wątroby typu B Nowych infekcji HBV w roku sprawozdawczym zanotowano 14. Wiele zakażeń ujawniono w stacji krwiodawstwa, podczas wykonywania standardowych badań krwi honorowych dawców. Część zgłoszeń pochodziło ze szpitalnych laboratoriów, a w pozostałych przypadkach były to wyniki badań wykonanych ambulatoryjnie. Widoczny spadek zachorowań na infekcje HBV jest efektem wprowadzenia do kalendarza szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, obejmowania tym szczepieniem coraz większych ilości osób z grup ryzyka, poprawy skuteczności sterylizacji sprzętu medycznego. W ramach sprawowanego nadzoru epidemiologicznego wydano 15 decyzji i skierowano 25 osób do nadzoru lekarskiego ze styczności z osobami zakażonymi wirusem zapalenie wątroby typu B. Prowadzone postępowanie epidemiologiczne ujawniło, iż źródła większości zakażeń pochodziły z obiektów opieki zdrowotnej. Jedna z osób skorzystała z usług stomatologa działającego na terenie kraju nielegalnie i w warunkach domowych (brak właściwej dezynfekcji oraz sterylizacji narzędzi stomatologicznych). U części osób zakażonych niemożliwe do ustalenia było źródło zakażenia. W omawianym okresie na terenie powiatu odnotowano jeden przypadek zachorowania na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B, którego efektem był nowotwór wątroby i zgon. Wirusowe zapalenie wątroby typu C W dalszym ciągu w grupie zachorowań szerzących się drogą krwi, naruszenia ciągłości tkanki największy udział miały zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C. Na wirusowe zapalenie wątroby typu C w 25 roku zachorowało 11 osób, natomiast w roku 26 odnotowano 3 zachorowania. W dwóch przypadkach domniemanym źródłem zakażenia wirusem była wieloletnia narkomania oraz używanie wspólnych igieł i strzykawek podczas dożylnego podawania narkotyków. Przebieg zakażeń był skryty, brak było objawów klinicznych. Badania w kierunku WZW wykonano na oddziale detoksykacji. W przypadku

5 trzeciego zachorowania ustalono, iż chory przebywał wielokrotnie w zakładach karnych, gdzie w warunkach niesterylnych wykonano u niego tatuaże. ZAPADALNOŚĆ WZW typ C Rok 25 Rok 26 Wskaźnik zapadalności na infekcje HCV kształtował się na poziomie 18,18 i był wyższy od notowanego w roku porównawczym 25 (zapadalność 15,15). Ujawniono i opracowano 18 ognisk zakażeń HCV, były to zgłoszenia 5 osób z krwiodawstwa, 7 osób przebywających w szpitalu i 6 osób przebadanych ambulatoryjnie. CHOROBY ODZWIERZĘCE Nie notuje się od lat takich zachorowań jak bąblowica, bruceloza, leptospiroza, włośnica, botulizm, malaria, tularemia czy wąglik. Infekcje Borelią W roku 26 nastąpił wzrost zapadalności w odniesieniu do roku poprzedniego. Na terenie powiatu zarejestrowano 9 zakażeń bakterią Borelia. Mediana wieku osób chorych wynosi 49 lat. Jedna osoba zatrudniona jest w nadleśnictwie, do zakażenia doszło w trakcie wykonywanej pracy. Pozostałe 8 osób zostało zakażonych przypadkowo podczas pobytu w lesie(zbieranie grzybów, jagód i odpoczynku). Wczesne wykrycie Boreliozy, a następnie skuteczne leczenie, eliminuje możliwość rozwinięcia się poważnej przewlekłej postaci tej choroby. Pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę W roku sprawozdawczym zanotowano 9 pokąsań przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę, w tym dwa przez szczury, jedno przez kota, jedno przez nietoperza i pięć przez psy. Wszystkie pogryzione osoby skierowano na szczepienia ochronne p/wściekliźnie.

6 ZAKAŻENIA ZAKŁADOWE W okresie sprawozdawczym z zakładów opieki zdrowotnej podległych tutejszej Stacji zgłoszono jedno zakażenie szpitalne. Zarządzono izolację pacjentki, przeprowadzenie pełnej dezynfekcji oddziału, przestrzeganie szczególnego reżimu sanitarnego oraz zasad aseptyki. W ramach bieżącego nadzoru przekazywane są półroczne raporty o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych przez szpitale na terenie powiatu. POSOCZNICE Prowadzony jest stały nadzór nad występowaniem zachorowań na posocznicę. W roku sprawozdawczym opracowano i dokonano szczegółowej analizy zachorowań w 2 ogniskach. Zachorowała jedna kobieta w wieku 49 lat, zamieszkała w mieście oraz jeden mężczyzna w wieku 49 lat zamieszkały na wsi. Obie osoby były hospitalizowane. Obie osoby zmarły. REALIZACJA PROGRAMU ERADYKACJI ZACHOROWAŃ NA POLIOMYELITIS W okresie sprawozdawczym monitorowano hospitalizacje dzieci do lat 14 na oddziale dziecięcym w Żarach. Z wyników prowadzonej obserwacji przekazywano cotygodniowe meldunki do WSSE w Gorzowie Wlkp. Na terenie powiatu nie odnotowano hospitalizacji dzieci z objawami porażeń wiotkich. NEUROINFEKCJE Choroba meningokokowa W roku sprawozdawczym nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na chorobę meningokokową. Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Opracowano 2 ogniska zachorowań. Jedno wystąpiło w mieście dotyczyło kobiety w wieku 41 lat, hospitalizowanej w lipcu. Drugie zachorowanie wystąpiło na wsi dotyczyło chłopca w wieku lat 7, hospitalizowanego w sierpniu. Ostateczne rozpoznanie postawiono na podstawie objawów klinicznych i badania biochemicznego płynu mózgowo-rdzeniowego, z uwagi na fakt iż badanie płynu mózgowo rdzeniowego nie wykazało obecności drobnoustrojów chorobotwórczych.

7 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych inne i nie określone Opracowano 1 ognisko zachorowania. Dotyczyło ono kobiety w wieku 34 lat, hospitalizowanej w listopadzie. Diagnozę postawiono na podstawie objawów klinicznych, gdyż badanie płynu mózgowo rdzeniowego nie wykazało obecności drobnoustrojów chorobotwórczych. Zapalenie mózgu Opracowano 1 ognisko zachorowania, które wystąpiło w sierpniu i dotyczyło chłopca w wieku 12 lat mieszkającego na wsi i hospitalizowanego. CHOROBY, PRZECIWKO KTÓRYM PROWADZONE SĄ SZCZEPIENIA OCHRONNE Wśród chorób objętych obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych w 26r. nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, krztusiec, WZW typu B, odrę, poliomyelitis. Utrzymuje się niska zapadalność na różyczkę w roku sprawozdawczym zachorowały na nią 4 osoby. Odnotowano wzrost zapadalności na nagminne zapalenie przyusznic (świnka) w porównaniu z rokiem ubiegłym (rok przypadki). Zarejestrowano ogółem 62 zachorowania, w tym żadnej osoby nie hospitalizowano. Rok 23 Rok 24 Rok 25 Rok 26 zapadalność 439,72 395,7 24,22 62,61 ZAPADALNOŚĆ ŚWINKA Rok 23 Rok 24 Rok 25 Rok 26

8 POZOSTAŁE JEDNOSTKI CHOROBOWE Zapadalność na ospę wietrzną w województwie lubuskim Drezd Gorzów grodzki Gorzów ziemski Krosno Odrz. Międzyrzecz Słubice Sulęcin Świebodzin Nowa Sól Wschowa Zielona Góra grodzki Żagań Żary Zielona Góra ziemski Ospa wietrzna W roku 26 zanotowano spadek zachorowań w stosunku do roku poprzedniego o 38,6 %. Pomimo tego w dalszym ciągu na terenie powiatu żarskiego utrzymuje się wysoka zapadalność na ospę wietrzną. W roku 25 zachorowało 396 osób, w bieżącym roku zachorowały 243 osoby, nie odnotowano konieczności hospitalizacji z powodu powikłań ospy wietrznej. Najliczniejsza grupa chorych mieści się w przedziale wiekowy 1-14 lat, następnie dzieci w wieku 6 i 7 lat oraz 4 i 5 lat. Ospa wietrzna jest bardzo zaraźliwą chorobą wieku dziecięcego. Szerzy się drogą kropelkową przez kontakty bezpośrednie i pośrednie oraz przez kontakt z materiałem świeżo zanieczyszczonym zawartością pęcherzyków osoby chorej, stąd wynikają tak liczne zachorowania w skupiskach tj. w przedszkolach i szkołach podstawowych. Ze względu na łatwość przenoszenia się wirusów ospy wietrznej istnieją trudności w zwalczaniu epidemii zakładowych. Zachorowanie pozostawia trwałą odporność; powtórne zachorowania są rzadkie styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 26 rok 25 rok

9 Płonica Nastąpił niewielki wzrost liczby zachorowań, w roku 25 odnotowano 22 przypadki, natomiast w omawianym okresie 26. Najwyższą liczbę zachorowań odnotowano w czerwcu - 19,2% wszystkich zgłoszonych przypadków płonicy. Mononukleoza zakaźna Opracowano 1 ognisko zachorowania dotyczące kobiety w wieku 19 lat zamieszkałej w mieście. Chora wymagała hospitalizacji. Róża W roku sprawozdawczym opracowano 3 ogniska. Zachorowania dotyczyły 2 mężczyzn mieszkających w mieście w wieku odpowiednio 68 i 53 lat. Obie osoby były hospitalizowane. Trzecie zachorowanie wystąpiło w październiku i dotyczyło mężczyzny w wieku 52 lat. Mężczyzna również wymagał hospitalizacji. Róża rozwinęła się na podłożu bakteryjnym. Świerzb W roku 26 zgłoszono 24 zachorowania. Zachorowało 8 mężczyzn oraz 16 kobiet. Wszystkie przypadki pozostawały w leczeniu ambulatoryjnym. Zachorowania wystąpiły w miesiącach: styczniu 5, lutym 1, marcu 2, maju, czerwcu, sierpniu i wrześniu po 1, w październiku 3, listopadzie 6 oraz w grudniu 3. Odnotowano 3 ogniska rodzinne po 2 osoby. Mediana wieku chorych wynosi 18,5. Najmłodsza osoba chora ma 1 rok, a najstarsza 77 lat. Tasiemczyce W roku sprawozdawczym zanotowano 1 zachorowanie. Zachorował mężczyzna w wieku 69 lat, zamieszkały w mieście, zachorowanie rozpoznano w miesiącu listopadzie. Wykonano badanie kału - wynik badania: w badanym materiale wykryto obecność jaj tasiemca nieuzbrojonego. Chory pozostawał w leczeniu ambulatoryjnym. Przebadano otoczenie w dostarczonym materiale nie wykryto jaj tasiemca. ZATRUCIA Zatrucia lekami W roku 26 zarejestrowano 11 przypadków zatrucia lekami, w tym 8 osób hospitalizowano. Odnotowano 4 zatrucia lekami mężczyzn i 7 kobiet. Zanotowano 1 zgon z powodu zatrucia. Dotyczył on mężczyzny w wieku 45 lat. Najwięcej przypadków odnotowano w grupach wiekowych oraz lat - po 2 osoby, pozostałe przypadki mieściły się w różnych grupach wiekowych. Zanotowano jeden przypadek zatrucia lekami osoby w grupie wiekowej od do 14 lat (dziewczynka w wieku 13 lat). Lekami, które zażywano były: Relanium, Oxazepam, Tisercin, Estazolen, Amitryptylina, Chlorprothixen oraz leki nieznane.

10 Zatrucia alkoholem W roku 26 zarejestrowano 3 przypadki zatrucia alkoholem etylowym mężczyzn zamieszkałych w mieście, w tym 2 osoby hospitalizowano. Wystąpił 1 zgon z powodu zatrucia alkoholem, dotyczył on mężczyzny w wieku 25 lat. Jedno zatrucie miało miejsce w styczniu i dwa w lipcu. Zatrucia innymi substancjami W roku sprawozdawczym w październiku zanotowano 1 przypadek zatrucia tlenkiem węgla. Była to kobieta w wieku 83 lat zamieszkała w mieście. Osoba po hospitalizacji wróciła do domu. ZGONY W 26 roku odnotowano 9 zgonów z powodu: chorób zakaźnych, w tym: zapalenia płuc - 5 osób stanowiąc 56 % wszystkich zgonów posocznica - 2 osoby zatruć, w tym: z powodu zatrucia lekami - 1 osoba efekt toksyczny alkoholu - 2 osoby WSPÓŁPRACA Z PORADNIAMI GRUŹLICY I CHORÓB PŁUC W ramach współpracy z poradniami sprawowano nadzór nad osobami ze środowiska chorego na gruźlicę. Ustalano osoby ze styczności z chorym oraz sporządzano notatki. Przekazywano informację lekarzowi rodzinnemu o konieczności skierowania osób ze styczności do poradni przeciw- gruźliczej w Żarach celem objęcia ich nadzorem. SZCZEPIENIA OCHRONNE Pojęcie odporności zbiorowiskowej albo populacyjnej powstało na bazie obserwacji, że obecność w populacji osób uodpornionych przeciwko danej chorobie zakaźnej zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę również osób nieuodpornionych w tej populacji. Wiele chorób zakaźnych eliminowanych jest przez obowiązkowe szczepienia ochronne ujęte w Programie Szczepień Ochronnych. W roku 26 przeprowadzono 119 kontroli w placówkach wykonujących szczepienia ochronne. W niektórych placówkach prowadzone były remonty w związku z dostosowaniem placówek do wymagań sanitarnych zawartych w ustawie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Na podstawie kontroli ośrodków obliczono:

11 Procentowy stan zaszczepienia w poszczególnych rocznikach w poszczególnych latach GRUŹLICA 99,55 99,57 99,8 99,25 WZW TYPU B 89,9 92, ,23 BŁONICA, TĘŻEC 62,77 64,3 6,51 56,87 KRZTUSIEC 62,77 64,3 6,51 57,51 POLIO 5,17 64,3 6,51 69, GRUŹLICA WZW TYPU B BŁONICA, TĘŻEC KRZTUSIEC POLIO W roku sprawozdawczym wykazany stan zaszczepienia dotyczący błonicy, tężca i krztuśca jest wynikiem wykazania osób z pełnym stanem zaszczepienia (szczepienie podstawowe: I, II, III). Pozostałe dzieci posiadają szczepienia niepełne tzn. I i II lub tylko I. PODSUMOWANIE I WNIOSKI 1. Wzrasta wskaźnik pokąsań przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę. W pięciu przypadkach były to pokąsania przez psy. Obserwuje się niepokojące zjawisko braku odpowiedzialności właścicieli zwierząt domowych, którzy nie szczepią psów przeciwko wściekliźnie oraz nie sprawują nad nimi wystarczającej opieki. 2. Niepokojące jest zjawisko braku poczucia obowiązku sprzątania po zwierzętach domowych. Odchodami zwierząt zanieczyszczone są trawniki i piaskownice, miejsca zabaw dzieci, co w konsekwencji prowadzi do zakażeń toksoplazmozą, tasiemczycą oraz zakażeń przewodu pokarmowego. W roku sprawozdawczym na terenie powiatu odnotowano przypadki zachorowań na wyżej wymienione choroby. 3. Wzrasta wskaźnik zachorowań na infekcję bakterią Borelia. Jeden przypadek wystąpił u osoby wykonującej zawód leśnika. Pozostałe przypadki to osoby przypadkowe. 4. W roku 26 odnotowano duży wzrost zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2.

12 5. W roku 26 odnotowano zgon osoby od lat chorej na WZW typu B oraz o 33% zmniejszyła się liczba nowo wykrytych infekcji HBV. Przyczyną takiej sytuacji może być popularność szczepień ochronnych. Zachorowania na WZW typu C w roku 26 zmalały o 73% w porównaniu z rokiem ubiegłym, natomiast odnotowano 33% wzrost nowych infekcji HCV. Główną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest brak szczepionki uodparniającej. Pośrednią przyczyną jest niska świadomość społeczeństwa na temat zagrożeń wynikających z braku przestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki w gabinetach zabiegowych, w których praktykuje się zabiegi naruszające ciągłość tkanek. 6. Program Szczepień Ochronnych realizowany jest na zadowalającym poziomie. 7. Wysoki koszt szczepionek oraz dobra sytuacja epidemiologiczna wpływa na niski odsetek zaszczepionych na terenie powiatu żarskiego w zakresie szczepień zalecanych.