Pobrane z czasopisma Studenckie Zeszyty Naukowe Data: 20/02/ :02:48 UMCS

Podobne dokumenty
Gospodarka komunalna polski model

Gospodarka komunalna i prywatyzacja jej wykonaniawarsztaty. prawa administracyjnego

ZARZĄDZENIE NR OR BURMISTRZA BIAŁEJ. z dnia 22 czerwca 2016 r.

Lokalna administracja gospodarcza. PPwG 2017

Miasta drogą rozwoju bez planu? Wiesław Wańkowicz

Pomóż nam wydać zł!

REGULAMIN GOSPODAROWANIA FUNDUSZEM SOŁECKIM W GMINIE KROŚNICE

Gmina Drezdenko ul. Warszawska Drezdenko Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 10/2011 Burmistrza Drezdenka z dnia r.

PODMIOTY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ GOSPODARKA KOMUNALNA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

1. Sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

ZADANIA GMINY I POWIATU, CZYLI NA CO MOŻNA PRZEZNACZYĆ PIENIĄDZE W RAMACH BUDŻETU OBYWATELSKIEGO?

Zarządzenie Nr 21/2012 Wójta Gminy Gniezno z dnia r. w sprawie: określenia procedur wykorzystania środków funduszu sołeckiego

Jak funkcjonuje samorząd lokalny? na przykładzie Gminy Mosina

~~Olru( uj' ~'1INISTERSTYVO ENERGII. Departament Energetyki Warszawa,..J (; lipca 2016 r. DE-II-024/1/16

Ludwik Węgrzyn Ekspert ZPP

1. Sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

- zaspokajają te potrzeby mieszkańców właściwych im fragmentów regionu, które są również odczuwane przez mieszkańców całego regionu.

UCHWAŁA NR II/5/2018 RADY MIASTA KALISZA. z dnia 30 listopada 2018 r.

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

1. Prawno-finansowe podstawy funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce 2. Struktura organizacyjna jednostek samorządu terytorialnego w Polsce

SAMORZĄD TERYTORIALNY W SYSTEMIE PRAWA

USTAWA. z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Dz.U Nr 9 poz. 43 USTAWA. z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Zadania samorządu terytorialnego. Rodzaje zadań samorządu terytorialnego oraz sposoby ich wykonywania

Otoczenie prawne wykonawstwa geodezyjnego

ZADANIA GMINY I POWIATU, CZYLI NA CO MOŻNA PRZEZNACZYĆ PIENIĄDZE W RAMACH BUDŻETU OBYWATELSKIEGO?

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Ustawa o gospodarce komunalnej

Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej

Zadania i zakres działań jednostek samorządu terytorialnego. mgr Przemysław Charzewski Zakład Nauki Administracji Instytut Nauk Administracyjnych

Wykład 1 Wprowadzenie do gospodarki nieruchomościami

UCHWAŁA NR XXXVI/260/10 RADY MIEJSKIEJ W PYZDRACH z dnia 8 lipca 2010 r.

Rusza nabór wniosków do Budżetu Obywatelskiego na 2017 rok. Rawski Budżet Obywatelski na 2017 rok - harmonogram.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dochody budżetu powiatu na rok 2016

Informacje, o których mowa w 1 przedstawia się Radzie Miejskiej Kalisza oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu.

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jednolity) Rozdział 1 Przepisy ogólne

Informacje, o których mowa w 1 przedstawia się Radzie Miejskiej Kalisza oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu.

Sprawozdanie. z wykonania budżetu Powiatu Żarskiego. za rok Żary, marzec 2018 r.

Dochody budżetowe na 2017 rok

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 lutego 2011 r.

w sprawie likwidacji zakładu budżetowego - Zakład Gospodarki Komunalnej w Jeleśni w celu jego przekształcenia w spółkę prawa handlowego

PLAN FINANSOWY DOCHODÓW BUDŻETOWYCH URZĘDU MIEJSKIEGO NA ROK 2014

Dział Rozdział Paragraf Treść Wartość

Plan finansowy Urzędu Miasta Opola na 2017 rok - dochody

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dz.U. z 2016 poz Ustawa o gospodarce komunalnej - Legeo Wersja:

USTAWA z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Rozdział 1 Przepisy ogólne

DOCHODY WEDŁUG ŹRÓDEŁ - WYKONANIE NA DZIEŃ 30 CZERWCA 2010 ROKU

Zachowane zostaną jedynie zakłady budżetowe powołane przez jednostki samorządu terytorialnego i to wyłącznie w określonych dziedzinach zadań własnych.

Informacja z wykonania budżetu Powiatu Żarskiego za I półrocze 2014 Żary, sierpień 2014 r.

Informacja z wykonania budżetu Powiatu Żarskiego za rok 2012 Żary, marzec 2013 r.

Powiat Obornicki Budżet na rok 2016

ZARZĄDZENIE NR 32/19 BURMISTRZA MIASTA SIEMIATYCZE. z dnia 9 stycznia 2019 r. w sprawie planu finansowego Urzędu Miasta Siemiatycze na 2019 rok

PLAN DOCHODÓW NA 2019 ROK

UCHWAŁA NR LXV/411/2010 RADY MIEJSKIEJ W SWARZĘDZU. z dnia 26 października 2010 r.

Sprawozdanie z wykonania budżetu Powiatu Żarskiego za rok 2013 Żary, marzec 2014 r.

ZAŁĄCZNIK nr 1 do Uchwały nr 649 Rady Miasta Konina

2.3. DOCHODY BUDŻETU MIASTA SŁUPSKA W PODZIALE NA DOCHODY BIEŻĄCE I MAJĄTKOWE

Wójt Gminy Grybów. Informacja o przebiegu wykonania budżetu Gminy Grybów za I półrocze 2015 roku. Sierpień 2015 rok

INFORMACJA O PRZEBIEGU WYKONANIA BUDŻETU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO za I półrocze 2014 r.

Wójt Gminy Grybów. Sprawozdanie z wykonania budżetu za 2012 rok. Marzec 2013 rok

Projekt budżetu na rok Dział Nazwa Bieżące Majątkowe Plan

PLAN DOCHODÓW NA ROK Źródło dochodów Plan. Rolnictwo i łowiectwo 2 000,00 Pozostała działalność 2 000,00

Informacja z wykonania budżetu Powiatu Żarskiego za I półrocze 2012 roku Żary, sierpień 2012 r.

ZARZĄDZENIE NR 58/2017 BURMISTRZA BRZESKA. z dnia 29 marca 2017 r.

Na co można przeznaczyć pieniądze w ramach budżetu obywatelskiego?

Samorządowe jednostki sektora finansów publicznych

Transport i łączność ,00

ZARZĄDZENIE NR 10 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie zmiany planu finansowego Urzędu i Organu Gminy Raczki na 2016 r.

Wójt Gminy Grybów. Informacja o przebiegu wykonania budżetu Gminy Grybów za I półrocze 2013 roku. Sierpień 2013 rok

2.2. Dochody budżetu Miasta Słupska wg klasyfikacji budżetowej

Olsztyn, dnia 5 października 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XXVIII/406/16 RADY MIASTA OLSZTYNA. z dnia 28 września 2016 r.

ZARZĄDZENIE NR 59/2016 BURMISTRZA BRZESKA. z dnia 29 marca 2016 r.

ZARZĄDZENIE NR 201/13 WÓJTA GMINY MIELNIK. z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu gminy za 2012 rok

Informacje, o których mowa w 1 przedstawia się Radzie Miasta Kalisza oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu.

Informacje, o których mowa w 1 przedstawia się Radzie Miejskiej Kalisza oraz Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Poznaniu.

Plan dochodów na 2016 rok w/g działów i źródeł klasyfikacji budżetowej

ZESTAWIENIE DOCHODÓW POWIATU

Dochody budżetu Powiatu Gryfińskiego w 2016 r.

Załącznik nr 1 do Uchwały Budżetowej na 2019 rok - DOCHODY

Zarządzenie Nr l Wójta Gminy Wojsławice z dnia 2 stycznia 2014 roku

Warszawa, dnia 15 grudnia 2018 r. Poz UCHWAŁA NR 13/III/2018 RADY MIEJSKIEJ W SEROCKU. z dnia 10 grudnia 2018 r.

PLAN DOCHODÓW BUDŻETU MIASTA KONINA NA 2017 ROK

UCHWAŁA NR LII/128/12 ZARZĄDU POWIATU W SUWAŁKACH. z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu powiatu za 2011 rok

ZARZĄDZENIE NR 99/2016 WÓJTA GMINY MAŁKINIA GÓRNA. z dnia 3 października 2016 r.

PLAN DOCHODÓW NA ZADANIA ZLECONE Z ZAKRESU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ

Zmiany w planie dochodów dla Powiatu Średzkiego na 2012 r.

Dochody budżetu Powiatu Gryfińskiego w 2016 r.

USTAWA. z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

PLAN AUDYTU WEWNĘTRZNEGO NA 2019 ROK

Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek Gospodarka gruntami i nieruchomościami

Dochody ogółem w/g źródeł ich powstawania w podziale klasyfikacji budżetowej

Uchwała Nr Rady Miasta Gdańska. z dnia 4 grudnia 2014 roku

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

ZAŁĄCZNIK nr 1 do Uchwały nr 27 Rady Miasta Konina z dnia 19 grudnia 2018 roku

Wpływy z innych lokalnych opłat pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie odrębnych ustaw

Fundusz Sołecki na 2018 rok - składanie wniosków do 30 września 2017.

Transkrypt:

Marta Mulawa GOSPODARKA KOMUNALNA MISJĄ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE I. Uwagi Wstępne 153 Podstawą działalności gospodarczej jednostek samorządu terytorialnego 1 określanej jako gospodarka komunalna jest u.g.k. Niniejsza ustawa jest pierwszym w polskim porządku prawnym aktem normatywnym wprowadzającym pojęcie gospodarki komunalnej do kategorii pojęć prawnych i nadaje mu konkretną, normatywną treść 2. Gospodarka komunalna dotyczy zaspokajania potrzeb ludności wynikających ze wspólnego zamieszkiwania określonego miejsca 3. Zgodnie z art. 1 u.g.k. gospodarka komunalna polega na wykonywaniu przez j.s.t. zadań własnych w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Jest ona realizowana w ramach administracji zarządczej, w sferze dominium, z subsydiarnym zastosowaniem instrumentów władczych 4. Oprócz ogólnej podstawy prawnej u.g.k., która dotyczy sfery działalności gospodarczej samorządu, obowiązują także inne przepisy ustawodawstwa szczegółowego. Gospodarka komunalna bez wątpienia jest istotną sferą działania samorządu terytorialnego. Ponadto stanowi główną misję samorządu, obejmującą trzy podstawowe obszary zadań własnych o charakterze gospodarczym 5 : 1 Dalej jako: j.s.t.. 2 M. Szydło, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2008, s. 23. 3 J. Lang, Prawo gospodarki komunalnej, [w:] Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2003, s. 372. 4 M. Kulesza, Gospodarka komunalna podstawy i mechanizmy prawne, ST 2012, nr 7-8, s. 7. 5 Ibidem, s. 7.

154 sferę gospodarki komunalnej w sensie ścisłym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, interwencję na lokalnym rynku gospodarczym ze względów gospodarczych, jak i dla ochrony interesów gospodarczych gminy, działania na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego. Każdy szczebel samorządu uzyskał oddzielne zadania w zakresie realizacji potrzeb zbiorowych wspólnot. Na poziomie gminy, powiatu oraz województwa zadania wykonywane są przy pomocy powierzonego im majątku i zapewnionych ustawowo dochodów. Warto podkreślić, iż rozwiązania związane z obszarem dopuszczalnej działalności gospodarczej na poszczególnych szczeblach samorządu są nieznacznie różne. Fundamentalną zasadą przyjętą przez ustawodawcę było wprowadzenie (z drobnymi wyjątkami), iż możliwa jest tylko taka działalność gospodarcza, która będzie miała na celu wykonywanie zadań o charakterze publicznym. II. Mienie Komunalne Mienie komunalne służy przede wszystkim wykonywaniu zadań należących do samorządów. Składają się na nie prawo własności a także inne prawa majątkowe, m.in. prawo użytkowania wieczystego i inne ograniczone prawa rzeczowe oraz środki pieniężne. Środki te pochodzą z należnych j.s.t. podatków lokalnych i udziałów w podatkach należnych budżetowi państwa, z opłat, wynikające np. z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, z dochodu z majątku komunalnego, z transferów z budżetu państwa (subwencje ogólne i dotacje celowe) a także ze środków zagranicznych (są to głównie środki europejskie, a wśród nich środki funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, środki funduszy wspomagających rolnictwo i rybołówstwo czy też Europejskiego Banku Inwestycyjnego) 6. Dochody j.s.t. takie jak spadki, zapisy oraz darowizny w postaci pieniężnej; odszkodowania; dochody z kar; grzywien; dochody uzyskiwane z budżetu państwa, związane z realizacją zadań administracji rządowej; dotacje z innych j.s.t. czy funduszy celowych składają się także na mienie komunalne 7. 6 A. Krasnowolski, Gospodarka komunalna polski model, Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji, Warszawa 2012, s. 2. 7 Ibidem, s. 2.

III. Zadania Samorządu Terytorialnego W Zakresie Zaspokajania Potrzeb Społecznych 155 Samorząd terytorialny na każdym szczeblu wykonuje określone ustawowo zadania, zmierzające do zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty. Najbardziej rozległy zakres zadań związanych z zaspokajaniem potrzeb wspólnoty prowadzi gmina, stanowiąca podstawowy szczebel samorządowy. Art. 7 u.s.g. wskazuje na szeroki zakres zdań własnych gminy, mający na celu zaspokajanie różnorodnych potrzeb wspólnoty. Zadania te obejmują sprawy: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej; gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego; wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz; działalności w zakresie telekomunikacji; lokalnego transportu zbiorowego; ochrony zdrowia; pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych; wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; gminnego budownictwa mieszkaniowego; edukacji publicznej; kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; kultury izycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych; targowisk i hal targowych; zieleni gminnej i zadrzewień; cmentarzy gminnych; porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego; utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych oraz polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej. Natomiast w myśl art. 4 u.s.p., powiat wykonuje zadania o charakterze ponadgminnym w zakresie: edukacji publicznej w sferze szkolnictwa ponadgimnazjalnego, placówek oświatowo-wychowawczych oraz publicznych szkół specjalnych; promocji i ochrony zdrowia, w tym prowadzenia szpitali ogólnych; pomocy społecznej, w tym prowadzenia powiatowych domów opieki społecznej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej; polityki prorodzinnej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w tym powoływania powiatowego centrum pomocy rodzinie; wspierania osób niepełnosprawnych; transportu zbiorowego i dróg publicznych, w tym zarządzanie siecią dróg powiatowych i ruchem na nich, wydawanie praw jazdy, prowadzenie ewidencji pojazdów; kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; kultury izycz-

156 nej i turystyki; geodezji, kartograii i katastru; gospodarki nieruchomościami; administracji architektoniczno-budowlanej; gospodarki wodnej, w tym wydawanie zezwoleń wodno-prawnych; ochrony środowiska i przyrody, w tym rozpatrywanie inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska; rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, w tym ochrona gruntów rolnych i leśnych; porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli; ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska; przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, w tym prowadzenie powiatowego urzędu pracy; ochrony praw konsumenta, w tym powoływanie powiatowych rzeczników praw konsumenta; utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych; obronności; promocji powiatu oraz działalności w zakresie telekomunikacji. Zgodnie z art. 14 u.s.w., do zadań samorządu województwa należą zadania z zakresu: edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego; promocji i ochrony zdrowia, w tym prowadzenie psychiatrycznych zakładów opieki zdrowotnej oraz wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy; kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, w tym organizowanie i prowadzenie działalności kulturalnej oraz wojewódzkich bibliotek publicznych; pomocy społecznej, w tym kształcenie służb społecznych i wdrażanie programów pomocy społecznej; polityki prorodzinnej, wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w tym opracowywanie programów pomocy osobom niepełnosprawnym; modernizacji terenów wiejskich; zagospodarowania przestrzennego, w tym opracowanie planu przestrzennego zagospodarowania województwa; ochrony środowiska; gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych; transportu zbiorowego i dróg publicznych, w tym budowa, utrzymanie, modernizacja i zarządzanie drogami wojewódzkimi oraz zarządzanie ruchem na drogach wojewódzkich; kultury izycznej i turystyki; ochrony praw konsumentów; obronności; bezpieczeństwa publicznego; przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy; działalności w zakresie telekomunikacji oraz ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Prowadzona przez samorząd gospodarka komunalna może przyjąć formę samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Zmiany te dotyczące zasad prowadzenia gospodarki komunalnej wprowadziła u.f.p. Jednak wybór formy gospodarki komunalnej, sposobu jej prowadzenia podej-

157 mują w formie uchwały organy stanowiące j.s.t. U.g.k. zapewnia dużą autonomię gminie, pozwalając jej na samodzielne ustalenie zasad, form prowadzenia gospodarki komunalnej, w tym jej inansowania. Może ona realizować zadania o charakterze użyteczności publicznej za pomocą instrumentów właściwych prawu administracyjnemu, jak i za pomocą instytucji właściwych prawu cywilnemu, co znajduje potwierdzenie w art. 4 ust. 1 u.g.k. 8. Co więcej, powyższe formy nie wyczerpują form organizacyjno prawnych realizacji zadań z zakresu gospodarki komunalnej 9. J.s.t. realizują zadania z zakresu użyteczności publicznej i zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej jako jednostki organizacyjne inansów publicznych w postaci zakładów budżetowych za pośrednictwem spółek prawa handlowego. Samorządy mogą także powierzać realizację swoich zadań osobom izycznym, osobom prawnym, jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej w drodze umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 u.g.k. zawierając te umowy samorządy muszą uwzględniać przepisy takich ustaw, jak: u.f.p., p.z.p., u.p.p.p., u.k.r.b.u., u.p.t.z., u.d.p.p.w. Ponadto j.s.t. w drodze umowy mogą powierzać wykonywanie zadań z zakresu gospodarki komunalnej na zasadach ogólnych 10. Realizując zadania z zakresu pożytku publicznego j.s.t. prowadzą działalność w różnych formach, takich jak: samorządowy zakład budżetowy, spółka prawa handlowego, stowarzyszenie. Ponoszone przez samorządowe zakłady budżetowe wydatki pokrywane są z przychodów własnych. Mogą także otrzymywać z budżetu j.s.t. dotacje przedmiotowe, dotacje celowe i dotacje podmiotowe 11. Spółki zaś tworzone są przez jeden lub kilka podmiotów. Posiadają one osobowość prawną i własny majątek. W sektorze komunalnym tworzone są spółki kapitałowe: z o.o. i akcyjne. Natomiast zgodnie z art. 14 u.p.p.p. dla realizacji wspólnego przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego 12, mogą być zawiązywane spółki kapitałowe oraz spółki komandytowe lub spółki komandytowo-akcyjne. 8 samorzad.infor.pl/sektor/zadania/gospodarka_komunalna/artykuly/670605,gospodarka_komunalna_brak_dein icji_a_zakres_obowiazkow_gminy.html# [03.09.2013r.] 9 A. Krasnowolski, Gospodarka komunalna polski, op. cit., s. 5 10 Zob. art. 3 ust. 1 in ine u.g.k. 11 A. Krasnowolski, Gospodarka komunalna polski, op. cit., s. 6. 12 Dalej jako: PPP.

158 W myśl art. 84 u.s.g., gminy mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami, wyłącznie w celu wspierania idei samorządności i obrony wspólnych interesów. U.s.p. w art. 75 nie zawiera takiego ograniczenia, a również dopuszcza tworzenie stowarzyszeń wraz z gminami i województwami. U.s.w. w art. 8b zawiera analogiczne rozwiązanie, jak ustawa o samorządzie powiatowym. Organizację, zadania i tryb pracy stowarzyszenia samorządowego określa statut, utworzony na podstawie przepisów u.p.st., a podstawową zasadą każdego stowarzyszenia jest jego niezarobkowy charakter 13. Do gmin należy najwięcej zadań z zakresu gospodarki komunalnej. Bardzo interesującym rozwiązaniem dla gmin oraz województw jest możliwość prowadzenia wyłącznie w formie spółek prawa handlowego działalności wykraczającej poza sferę użyteczności publicznej. Zgodnie z art. 10 ust. 1 u.g.k. gminy mogą tworzyć w tym celu spółki, jeśli na rynku lokalnym istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej, a także jeśli w gminie występuje bezrobocie, które w ujemny sposób wpływa na poziom życia mieszkańców, zaś inne działania nie mogły wpłynąć na aktywizację życia gospodarczego. Natomiast województwo może tworzyć, poza sferą użyteczności publicznej województwa, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne oraz przystępować do nich, jeżeli działalność spółek polega na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych, wydawniczych oraz na wykonywaniu działalności w zakresie telekomunikacji służących rozwojowi województwa. Ponadto, trzeba wskazać, iż w odróżnieniu od samorządu gminne go i województwa, powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Jest to wyrazem osłabienia idei równego traktowania wszystkich szczebli samorządu terytorialnego 14 Publiczne formy współpracy stanowią istotny element w działalność j.s.t. U.s.g. i u.s.p. pozwalają na tworzenie związków międzygminnych i związków powiatów w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych. Realizując określone zadania gospodarcze, związek może wspólnie z innymi podmiotami publicznymi bądź prywatnymi, utworzyć np. spółkę prawa handlowego czy powołać fundację. Związek jest instytucjonalną formą współpracy, wyposażoną w osobowość prawną. Organem stanowiącym i kontrolnym związku międzygminnego jest zgromadzenie, w skład którego wchodzą wójtowie gmin uczestniczących w związku, zaś związku powiatów zgromadzenie starostów 13 A. Krasnowolski, Gospodarka komunalna polski, op. cit., s. 6. 14 M. Moczuło, Samorząd powiatowy, [w:] Prawo administracyjne, red. B. Orlik, A. Puczko, Warszawa 2011, s. 76.

159 powiatów uczestniczących w danym związku. Organem wykonawczym każdego związku komunalnego jest zarząd związku komunalnego, powoływany przez organ stanowiący. Ustawy o samorządzie gminnym i powiatowym umożliwiają podpisywanie porozumień komunalnych między gminami oraz powiatami. J.s.t. podpisują porozumienia inansowe, w celu realizacji zadań publicznych. Porozumienie wiąże się z powierzeniem realizacji pewnych zadań jednej jednostki samorządowej drugiej jednostce, która wypełnia je na rzecz obu wspólnot. Jednostka samorządowa wykonująca zadania publiczne przejmuje prawa i obowiązki pozostałych jednostek w zakresie powierzonych zadań, a jednostki uczestniczące w porozumieniu mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania 15. IV. Ustawa O Gospodarce Komunalnej A Powierzenie Wykonywania Zadań Z Zakresu Gospodarki Komunalnej U.g.k. umożliwia j.s.t. powierzanie wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom izycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, z uwzględnieniem przepisów ww. ustaw 16. Jednostka może powierzyć wykonywanie takiego zadania jak np. roboty budowlane. Jest ona wówczas odpowiedzialna za wykonanie zadania, jego realizację i kontrolę. Jeżeli do prowadzenia danego rodzaju działalności na podstawie innych ustaw jest wymagane uzyskanie zezwolenia, j.s.t. mogą powierzyć wykonywanie zadań wyłącznie podmiotowi posiadającemu wymagane zezwolenie. Realizując zadania publiczne j.s.t. mogą korzystać z współpracy w ramach PPP. Poprzez tego rodzaju partnerstwo podmiot publiczny ma na celu zmniejszenie wkładu własnego przy realizacji zadań publicznych, w wyniku sinansowania ich i realizacji przez podmioty prywatne. W wyniku PPP dochodzi (za wynagrodzeniem) do realizacji danego przedsięwzięcia przez podmiot prywatny na rzecz podmiotu publicznego. Warto zaznaczyć iż w ramach tej współpracy podmiotem prywatnym może być tylko przedsiębiorca polski lub zagraniczny. Przedsięwzięciem może być 17 : 15 Ibidem, s. 7. 16 Zob. art. 3 ust. 1 u.g.k. 17 M. Moczuło, Samorząd, op. cit., s. 8.

160 realizacja inwestycji infrastrukturalnych, świadczenie usług publicznych przez okres powyżej trzech lat jeżeli obejmuje eksploatację, utrzymanie lub zarządzanie niezbędnym do tego celu składnikiem majątkowym, działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego, w tym rewitalizacji lub zagospodarowania miasta lub jego części, przedsięwzięcie pilotażowe, promocyjne, naukowe, edukacyjne lub kulturalne, wspierające realizację zadań publicznych. W ramach PPP mogą również być realizowane takie usługi komunalne, jak transport komunalny, dostarczanie wody pitnej czy odbiór odpadów i wywóz nieczystości 18. J.s.t. mogą na podstawie umów cywilnoprawnych powierzać zadania z zakresu gospodarki komunalnej organizacjom pożytku publicznego lub organizacjom pozarządowym. Zakres zadań dopuszczonych do realizacji przez te organizacje jest bardzo szeroki 19. J.s.t. są zobowiązane zgodnie z ww. ustawą do współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami wymienionymi w ustawie. Współpraca powinna odbywać się poprzez zlecanie im realizacji zadań publicznych, wymiany informacji o planowanych kierunkach działalności oraz do tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnych 20. V. Charakter Gospodarki Komunalnej Samorządu Przede wszystkim w sferze gospodarki komunalnej chodzi o zaspokajanie potrzeb zbiorowych społeczności. Nie bez znaczenia jest również zarząd mieniem komunalnym. Można w tym miejscu wymienić m.in. utrzymanie obiektów administracyjnych, obiektów użyteczności publicznej i zasobu mieszkaniowego, czy też gospodarowanie składnikami mienia o charakterze komercyjnym 21. Ważna jest również działalność inwestycyjna, zadania z zakresu administracji świadczącej, z zakresu polityki rozwoju oraz wiele innych 22. W działalności gospodarczej samorządu podejmowanej w imieniu mieszkańców i w granicach prawa bardzo ważna jest swoboda organizatorska jaką dyspo- 18 Ibidem, s. 9. 19 Zob. art. 4 ust. 1 u.d.p.p.w. 20 M. Moczuło, Samorząd, op. cit., s. 10. 21 M. Kulesza, Gospodarka komunalna, op. cit., s. 9. 22 Ibidem, s. 9.

161 nuje każda z jednostek. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należące do zadań własnych gminy 23, oznacza, prawną gwarancję organizatorskiej swobody samorządu w organizowaniu usług publicznych. Art. 1 ust. 2 u.g.k. stanowiący, iż Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, wskazuje na jej cel. Cel ten nie będzie możliwy do osiągnięcia, jeśli gospodarka nie będzie obejmowała działań zarówno ze sfery dominium jak i sfery imperium 24. Zatem można zauważyć, iż gospodarka komunalna pokrywa się z zadaniami samorządu, gdyż służą one zaspokajaniu potrzeb wspólnoty i obejmuje trzy obszary 25 : zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności 26 ; interwencję na lokalnym rynku gospodarczym 27 ; podejmowanie działań na rzecz rozwoju 28. Określony w art. 7 ust. 1 u.s.g. cel gminy, wyeksponowany w klarowny sposób przez ustawodawcę zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, nie jest tylko deklaracją. Znajduje on swoje rozwinięcie także w innych przepisach, dotyczących realizacji misji samorządu jaką jest zaspokajanie potrzeb zbiorowych wspólnoty. W sferze gospodarki komunalnej można spotkać różne metody prawne działania samorządów 29. Uprawnienia regulacyjne (imperium) przenikają się z aktami o charakterze programowym, z czynnościami ze sfery dominium oraz z administracją zarządczą, natomiast w fazie wykonawczej także z klasycznymi uprawnieniami władczymi o charakterze reglamentacyjno-porządkowym 30. Realizując zadania publiczne o charakterze gospodarczym, samorządy powinny korzystać z różnorodnych metod, podejmować czynności prawne zgodne z potrzebami, co z pewnością wspomoże w dużym stopniu wypełnianie misji samorządu. Art. 7 ust. 1 zd. 1 u.s.g. jest samodzielną podstawą dla działań prawnych, ponadto wraz z art. 1 5 i 10 u.g.k. tworzy podstawy systemu prawnego gospodarki komunalnej samorządu. Zatem można stwierdzić, iż gospodarka komunalna polega na zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnych przez samorząd. W tym względzie podstawowym obszarem działania samorządu jest sfe- 23 Zob. art. 7 ust. 1 zd. 1 u.s.g. 24 M. Kulesza, Gospodarka komunalna, op. cit., s. 10. 25 Ibidem, s. 11. 26 Zob. art. 1 ust. 2 u.g.k. 27 Zob. art. 10 ust. 1 i 2 u.g.k. 28 Zob. art. 10 ust. 3 i 4 u.g.k. 29 M. Kulesza, Gospodarka komunalna, op. cit., s. 11. 30 Ibidem, s. 11.

162 ra administracji zarządczej, w której chodzi przede wszystkim o rozporządzanie majątkiem (dominium) 31. Wyposażony w osobowość prawną, mienie, inne niezbędne atrybuty, samorząd jest odpowiedzialny za zaspokajanie potrzeb mieszkańców, realizowanie misji w imieniu mieszkańców za pośrednictwem, w ramach i na podstawie ustaw. Mimo, iż ustawodawca bardzo ogólnie ujął pojęcie gospodarki komunalnej, jednak poszczególne jednostki mają ściśle określony zakres zadań w tym zakresie. Przedmiotowa ustawa nie zawiera deinicji legalnej gospodarki komunalnej, lecz przez pryzmat działań o charakterze użyteczności publicznej wskazuje dokładnie co obejmuje gospodarka i jaki jest jej cel 32. Konkludując, należy pamiętać, iż gospodarka komunalna jest działalnością swoistą, mająca swój szczególny cel, jakim jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Potrzeby wspólnoty, należy odczytywać jako odczuwane przez wielu, przez zbiorowość 33. Ważne aby samorząd pamiętał o sprawach swoich mieszkańców, nie uchylał się od ich zaspokajania i walczył o interesy całej społeczności zamieszkującej samorządowe terytorium. Summary MUNICIPAL MANAGEMENT AS THE MISSION OF LOCAL GOVERNMENT IN POLAND he basis of economic activity of local government units is Municipal Management Act of 20 December 1996. his law is the irst in the polish legal system act of introducing the concept of municipal management to the category of legal concepts and gives it a speciic, prescriptive content. Undoubtedly, municipal management is an important sphere of activities of local government. In addition, is the main mission of self-government. Municipal management is a kind of peculiar activity, with speciic objective, that is meet the collective needs of the local community. Furthermore each level of local government received a separate tasks in the realization of the collective needs of the communities. 31 Ibidem, s. 22. 32 http://samorzad.infor.pl/sektor/zadania/gospodarka_komunalna/artykuly/670605,gospodarka_komunalna_brak_ deinicji_a_zakres_obowiazkow_gminy.html# [03.09.2013r.] 33 P. Wagner, Własność komunalna. Zagadnienia węzłowe., ST 1998, nr 1-2, s. 26. Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)