OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące gminy/powiatu nazwa inicjatywy Utworzenie Centrum Organizacji Pozarządowych w Radomiu nazwa gminy/powiatu Gmina Miasta Radomia dokładny adres 26-600 Radom, Ul. Jana Kilińskiego 30 województwo mazowieckie telefon 48 36 20 201 adres strony internetowej www.radom.pl faks 48 362 67 53 adres e-mail prezydent@umradom.pl 2. Rodzaj(e) podjętych działań (zaznacz): kształtowanie efektywnych systemów konsultacji społecznych i udziału obywateli w formułowaniu strategii rozwoju i prowadzenia polityki lokalnej lub regionalnej; wprowadzanie nowatorskich form demokracji lokalnej; rozwijanie systemów kontroli i komunikacji społecznej, ze szczególnym podkreśleniem przejrzystości procesów decyzyjnych władz gminy lub powiatu; oryginalne formy aktywizacji działalności obywatelskich i współpracy z organizacjami pozarządowymi; formy działalności z podmiotami gospodarczymi i ich samorządami na rzecz wspólnoty obywatelskiej i lokalnego rozwoju; działania na rzecz wychowania obywatelskiego, w tym pozaszkolne inicjatywy edukacyjne, działania na rzecz młodych mieszkańców gminy lub powiatu; decentralizację realizacji zadań publicznych, drogą przekazywania jej organizacjom obywatelskim lub jednostkom bliższym obywateli; inne...... 1
3. Przedmiot działalności Centrum Organizacji Pozarządowych w Radomiu jako struktura wspierająca rozwój społeczeństwa obywatelskiego: Centrum Organizacji Pozarządowych przy ulicy Struga działa już od dwóch lat. Zostało utworzone w ramach struktur Urzędu Miejskiego w Radomiu z inicjatywy Prezydenta Miasta. Powstało, aby pomagać w zabezpieczaniu najpilniejszych potrzeb radomskich organizacji pozarządowych, których zarejestrowanych jest w naszym mieście ponad pół tysiąca. Większość z nich zaś nie posiada własnej sali, umożliwiającej spotkania w szerokim gronie członków. Wszystkie mogą bezpłatnie korzystać z sali konferencyjnej w Centrum Organizacji Pozarządowych. Mają tu miejsce na zebrania i szkolenia, mogą też korzystać ze sprzętu komputerowego, dostępu do Internetu, poczty elektronicznej. Ale działalność placówki, która stanowi część Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miejskiego, nie ogranicza się bynajmniej do udostępniania siedziby i adresu na potrzeby organizacji. Tu członkowie organizacji pozarządowych mogą liczyć na bezpłatną pomoc prawną i księgową, aby zapewnić właściwe funkcjonowanie formalno-prawne organizacji. Pracownicy COP a jest ich tylko pięcioro, pomagają w pozyskiwaniu środków na działalność stowarzyszeń, a także w rozliczaniu dotacji. Dla wygody członków stowarzyszeń, COP funkcjonuje w systemie dwuzmianowym i jest otwarte w godz. od 7.30 do 19.00. W Centrum, po dwóch latach funkcjonowania, zarejestrowało się już 30 organizacji pozarządowych, które na stałe, bądź cyklicznie, korzystają z różnego rodzaju usług. Pomieszczenia Centrum wykorzystane były przez organizacje na spotkania, posiedzenia zarządów, seminaria wewnętrzne itp. 466 razy. Ponadto, placówkę odwiedziło prawie 800 interesantów, nie licząc zarejestrowanych NGO i osób korzystających z poradnictwa prawnego i księgowego. Centrum aktywnie propaguje kampanię związaną z przekazywaniem 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na rzecz organizacji posiadających status pożytku publicznego. Świadczy bezpłatną pomoc w rozliczaniu PIT-ów mieszkańców Radomia chcących wesprzeć działalność wybranej organizacji. Z tej formy pomocy skorzystało już 364 podatników, którzy przekazali na rzecz organizacji kwotę w łącznej wysokości 5.790 zł. Centrum zorganizowało kilkadziesiąt nieodpłatnych, certyfikowanych szkoleń merytorycznych dla organizacji pozarządowych i współpracujących z nimi pracowników Urzędu Miejskiego, w których łącznie uczestniczyło ponad 700 osób. W kalendarzu wydarzeń organizowanych przez COP na stałe już funkcjonują takie projekty, jak Konkurs Dobre Praktyki, świąteczne kiermasze wyrobów terapii zajęciowej, pikniki NGO, spotkania wigilijne mające na celu integrację środowiska pozarządowców oraz wzmacnianie roli i znaczenia sektora NGO dla mieszkańców miasta. Centrum organizuje i prowadzi coroczne konsultacje poświęcone projektom programów współpracy samorządu z sektorem NGO oraz projektom uchwał w sprawie podziału środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych na zadania powiatu. 2
Pracownicy Centrum opracowali i udostępniają, także w formie elektronicznej, informatory dla środowiska osób niepełnosprawnych, a także dotyczące ochrony zdrowia psychicznego i pomocy osobom dotkniętym przemocą i uzależnieniami. 4. Opis działań Najważniejsze działania Centrum Organizacji Pozarządowych w Radomiu: Centrum powstało w wyniku analizy potrzeb radomskich organizacji pozarządowych, które borykały się z problemami lokalowymi, prawnymi czy księgowymi, a także brakiem dostatecznej wiedzy w zakresie regulacji prawnych dot. korzystania z dotacji, pozyskiwania środków, ich rozliczania itd. Centrum wdraża również lokalne organizacje pozarządowe oraz wspólnotę mieszkańców w idee partycypacji społecznej, poprzez konsultacje i kampanie społeczne. Aktualnie w COP zarejestrowanych jest 30 organizacji pozarządowych, z 15 organizacjami obowiązują umowy użyczenia dot. udostępnienia adresu do korespondencji lub celem zarejestrowania w KRS i korzystania z usług Centrum. Ponadto cyklicznie z usług Centrum korzysta 28 organizacji i grup inicjatywnych zamierzających utworzyć organizacje. W okresie 2-letniej działalności COP z porad i wsparcia skorzystało ponad 30 grup inicjatywnych z czego 13 zostało formalnie zarejestrowanych i uzyskało status stowarzyszenia lub fundacji. Beneficjenci Centrum korzystają głównie z pomieszczeń na spotkania zarządu, zebrania, ale również i z dostępu do sali komputerowej, z adresu korespondencyjnego, doradztwa w obszarze tworzenia, rejestracji i funkcjonowania podmiotów pozarządowych itp. W ramach działalności Centrum organizowano i prowadzono: posiedzenia organów opiniująco doradczych, w tym Zespołu Konsultacyjnego ds. Współpracy Samorządu z Organizacjami Pozarządowymi oraz Powiatowej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych: szkolenia mające na celu m.in.: pogłębienie wiedzy i kompetencji liderów NGO, aktywizacja radomskiego sektora pozarządowego realizującego zadania publiczne, a zwłaszcza podmiotów korzystających z dotacji z budżetu Miasta, w zakresie pozyskiwania środków z funduszy unijnych, przygotowanie do partnerskiej współpracy z samorządem (realizacji wspólnych projektów), opartej na środkach funduszy unijnych, mobilizacja środowiska NGO do konstruowania i realizacji projektów opartych na wiedzy i kompetencjach oraz wspieranych dobrymi praktykami i środkami funduszy unijnych, uczestnicy szkoleń otrzymują certyfikaty; wszystkie szkolenia są bezpłatne; 3
Z inicjatywy COP przeprowadzono około 30 nieodpłatnych szkoleń dla organizacji pozarządowych i współpracujących z nimi pracowników Urzędu Miejskiego w Radomiu z następującego zakresu: PO FIO. Zasady przyznawania i rozliczania dotacji Podstaw pozyskiwania funduszy unijnych Budowy wizerunku i umiejętności współpracy z mediami Prawa Pracy i Ochrony Pracy Zawierania umów cywilnoprawnych Nowego rozporządzenia w sprawie wzoru oferty, umowy i sprawozdania z realizacji zadania publicznego Działalności organizacji w świetle obowiązujących przepisów prawa Pierwszej pomocy przedmedycznej trzy szkolenia adresowane do pracowników Warsztatów Terapii Zajęciowej przy radomskich NGO Efektywnego zarządzania czasem Czas to pieniądz Rachunkowości organizacji pozarządowych Wsparcie ze środków EFS dla aktywności NGO w rozwiązywaniu problemów społecznych Kobiety w organizacji warsztat autoprezentacji wizualnej Warsztaty umiejętności komputerowych Zamówienia publiczne w organizacjach pozarządowych Miejsce organizacji pozarządowych w systemie opieki zdrowotnej. Ochrona danych osobowych zagadnienia praktyczne. Prawidłowe sporządzanie oferty i sprawozdania z realizacji zadania publicznego ; Jak Cię widzą, czyli promocja NGO. bezpłatne poradnictwo prawne Pro Bono dla organizacji pozarządowych i grup inicjatywnych do chwili obecnej ze 139 porad prawnych skorzystało 67 podmiotów, w tym 27 grup inicjatywnych; bezpłatne porady z zakresu księgowości dla radomskich NGO; działania wspierające władze samorządowe w zakresie kampanii 1% na rzecz radomskich organizacji posiadających status pożytku publicznego. Prowadzenie kampanii promocyjnej związanej z przekazywaniem 1% podatku dochodowego od osób fizycznych na rzecz radomskich organizacji pożytku publicznego. Rozliczanie PIT-ów mieszkańców Radomia chcących przekazać 1% podatku na rzecz radomskich NGO. Z bezpłatnej pomocy Centrum do tej pory skorzystało 364 podatników, którzy przekazali na rzecz radomskich organizacji pożytku publicznego 5.790 zł w ramach 1% należnego podatku dochodowego od osób fizycznych; prowadzenie spraw związanych z udzielaniem i rozliczaniem dotacji z budżetu Gminy Miasta Radomia; 4
spotkania konsultacyjne z organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze pomocy osobom niepełnosprawnym w sprawie podziału środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych na zadania powiatu; monitorowanie bazy danych dotyczących bezpłatnych porad prawnych dla mieszkańców Radomia; współpraca z Fundacją ACADEMIA IURIS w zakresie udzielania bezpłatnych porad prawnych mieszkańcom Radomia będących w trudnej sytuacji finansowej w siedzibie COP od maja 2011 r. do 11 czerwca 2012 r. udzielono 261 bezpłatnych porad prawnych; internetowy system informacji o działalności Centrum Organizacji Pozarządowych; o konkursach, szkoleniach i konferencjach organizowanych również przez inne podmioty, a skierowanych do NGO; bieżące monitorowanie i sporządzanie Mapy aktywności organizacji i innych podmiotów pozarządowych działających na terenie miasta Radomia ; tydzień inicjatyw pozarządowych, w tym kiermasze wyrobów Warsztatów Terapii Zajęciowych; spotkania organizacji pozarządowych z przedstawicielami samorządu tzw. Piknik NGO, w którym każdorazowo uczestniczyło kilkadziesiąt osób; konkursy pn. Dobre Praktyki promujące działalność organizacji oraz konkurs Dobroczyńca Roku kierowany do mieszkańców Miasta; spotkania wigilijne organizacji pozarządowych w Urzędzie Miejskim; przygotowanie i prowadzenie konsultacji społecznych projektów Programu Współpracy Gminy Miasta Radomia z Organizacjami i Innymi Pozarządowymi oraz innych uchwał mających znaczenie dla działalności sektora NGO. Ponadto, Centrum podejmowało i realizowało n/w działania mające na celu promocję i merytoryczne wsparcie sektora NGO, w tym szczególnie w zakresie tworzenia ścieżki szybkiego dostępu do informacji: opracowano i udostępniono informator dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin pt. Organizacje pozarządowe działające na terenie Radomia na rzecz osób niepełnosprawnych ; opracowano i udostępniono Vademecum zdrowia psychicznego i jego zaburzeń gdzie szukać pomocy oraz Syllabus zdrowia psychicznego i jego zaburzeń zbiór adresów, informacji i przydatnych wskazówek ; 5
opracowano i udostępniono Vademecum i Syllabus Zatrzymaj Przemoc Vademecum dla osób dotkniętych przemocą i Syllabusa pomocy zbiór adresów, informacji i przydatnych wskazówek dla osób dotkniętych przemocą ; przy współpracy z pracownikami wydziałów merytorycznych Urzędu Miejskiego w Radomiu opracowano Zasady przyznawania i rozliczania dotacji udzielanych przez Gminę Miasta Radomia organizacjom i innym podmiotom pozarządowym ; podjęto współpracę programową z miastem partnerskim Magdeburg oraz ze Stowarzyszeniem AGSA w Magdeburgu oraz w zakresie międzynarodowego programu wymiany młodzieży; organizowano spotkania informacyjno-edukacyjne z osobami niepełnosprawnymi i ich rodzinami oraz pracownikami MOPS u w zakresie możliwości uzyskania pomocy i wsparcia ze strony radomskich instytucji i organizacji pozarządowych; przygotowano i przeprowadzono otwarty konkurs ofert kandydatów na studia w Kainan University na Tajwanie. Ponadto, Centrum uczestniczy w realizacji wielu projektów zewnętrznych, w tym m.in. swój udział zaznaczył w projekcie badawczym TORO w poszukiwaniu skutecznych metod wsparcia instytucji ekonomii społecznej finansowanego z poddziałania VII PO KL, udział w projekcie badawczym Polskiej Akademii Nauk pt. Społeczne, polityczne i ekonomiczne stymulanty i destymulanty rozwoju, udział w badaniach: ankietowych, drogą wywiadu bezpośredniego i fokusowych w zakresie współpracy samorządu z NGO oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego i inne. W ramach współpracy międzynarodowej miast partnerskich, zgodnie z założeniami wspólnych działań ze Stowarzyszeniem AGSA w Magdeburgu, Centrum przeprowadziło skuteczną kampanię promocyjną na rzecz udziału radomskiej młodzieży w trzech niemieckich projektach: Eurocamp, Międzynarodowy Wolontariat, EVS program dla młodzieży. W wyniku kampanii w ramach Eurocamp, na przełomie lipca i sierpnia br. z Radomia do Niemiec wyjechały 3 osoby i także w przypadku Międzynarodowego Wolontariatu, w listopadzie br. do Magdeburga wyjechała 1 osoba. 5. Uzyskane efekty Efekty działalności Centrum Organizacji Pozarządowych w Radomiu: Centrum Organizacji Pozarządowych w Radomiu swoimi działaniami wzmacnia rozwój społeczeństwa obywatelskiego poprzez m.in. udzielanie pomocy inicjatywnym grupom obywatelskim oraz młodym organizacjom, a także dostarczanie obywatelom Miasta żądanej publicystyki i informacji. Ponadto: stymuluje współpracę sektorową; tworzy warunki budowania sieci współpracy między samymi organizacjami; jest miejscem inkubacji inicjatyw obywatelskich; 6
promuje działalność i podnosi rangę sektora NGO (kampanie dot. 1%; promocja realizacji zadań publicznych; nagradzanie najbardziej aktywnych NGO i inne); kreuje świadomość prawnych uwarunkować funkcjonowania organizacji (szkolenia, doradztwo; poradnictwo prawne i inne); rozszerza przestrzeń wiedzy i kompetencji członków organizacji; poprzez działania informacyjne i edukacyjne w zakresie aplikowania w celu uzyskania wsparcia finansowego do realizowanych działań wpływa na poprawę kondycji organizacyjnej i finansowej NGO; monitoruje dynamikę rozwoju sektora NGO. 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Zadanie w całości finansowane jest z budżetu Gminy Miasta Radomia. Budynek Centrum jest własnością Gminy, która ponosi wszelkie koszty jego eksploatacji. Dodatkowo Gmina zatrudnia 5 pracowników do obsługi Centrum. W ramach budżetu Centrum znajdują się niewielkie nakłady na działalność szkoleniową (większość szkoleń przeprowadzanych jest nieodpłatnie dzięki uprzejmości ekspertów i trenerów). Dodatkowo Centrum dysponuje środkami na organizację cyklicznych imprez. Roczny budżet COP przeznaczany na działalność usługową nie przekracza 15 tys. zł. Organizacje pozarządowe oraz grupy inicjatywne nie ponoszą żadnych kosztów korzystania z usług COP. 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Trudności o charakterze ogólnoorganizacyjnym, eliminowane na bieżąco. 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu W projekcie bardzo istotnym elementem jest kadra Centrum, wyspecjalizowani pracownicy, kreatywni, a przede wszystkim interdyscyplinarni, a także wsparcie ze strony innych podmiotów, osób oraz organizacji pozarządowych. 7