JESSICA: nowatorski instrument inwestowania w obszarach miejskich Dorota Kalina Zaliwska Departament InŜynierii Finansowej Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej Open Days Konferencja JESSICA Szczecin, 8 paŝdziernika 2009 r. 1
Departament InŜynierii Finansowej Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej DG REGIO Departament utworzony w marcu 2007 r. Zakres kompetencji: Opracowanie koncepcji i strategii oraz koordynacja wdraŝania nowych instrumentów polityki spójności: JASPERS pomoc techniczna/ duŝe projekty JEREMIE inŝ. fin. / MŚP JESSICA inŝ. fin. / zintegrowany rozwój obszarów miejskich JASMINE wzmocnienie sektora mikrokredytów Opracowanie zasad polityki dot. partnerstwa publicznoprywatnego (PPP) w ramach funduszy strukturalnych 2
Zakres prezentacji: Cele i załoŝenia Zasady działania Przebieg i stan zaawansowania Perspektywy 3
JESSICA cele i załoŝenia 4
JESSICA = Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas Wspólna inicjatywa Komisji oraz EBI we współpracy z BRRE Cel: zwiększenie moŝliwości finansowania projektów w zakresie zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich w długim horyzoncie czasowym oraz w sposób bardziej efektywny Partnerzy Komisji: państwa członkowskie, regiony, miasta, EBI, BRRE, inne instytucje finansowe, inwestorzy 5
Katalizator współpracy i PPP JESSICA = partnerstwo Wspólne przedsięwzięcie/inicjatywa: Komisja, EBI, BRRE Wspólne przedsięwzięcia/inicjatywy: państwa członkowskie, regiony, miasta, EBI, BRRE, inne instytucje finansowe, inwestorzy, 6
Elementy innowacyjne JESSICA wprowadza następujące nowatorskie rozwiązania: Produkty finansowe o charakterze zwrotnym zamiast bezzwrotnych dotacji Wprowadzenie instytucji funduszu holdingowego, wariant opcjonalny, do organizowania operacji w imieniu instytucji zarządzającej Wprowadzenie nowego podmiotu inwestycyjnego funduszu rozwoju obszarów miejskich (FROM) 7
Główne korzyści- JESSICA/InŜ.Fin. Korzystanie ze środków długoterminowo poprzez ich reinwestowanie (wielokrotne wykorzystanie ograniczonych zasobów finansowych) Efekt dźwigni poprzez pozyskiwanie dodatkowego finansowania, w tym z sektora prywatnego Zachęta do lepszego wykorzystywania środków/ większej efektywności po stronie beneficjentów oraz struktura finansowania dopasowana do projektów Nowe źródła ekspertyzy i know-how Rozwój/ modernizacja rynków finansowych (instrumenty, podmioty) Promowanie projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) 8
JESSICA zasady działania 9
Ramy prawne inŝ. fin. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 - przepisy ogólne dot. EFRR, EFS oraz FS, art. 44, art. 78(6) i 78(7) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 - szczegółowe zasady wykonania, art. 43-46 Dyrektywy unijne: Zamówienia publiczne Pomoc publiczna Odpowiednie przepisy krajowe 10
Pakiet antykryzysowy Zmiany legislacyjne Zmiana Rozp. Rady (WE) nr 1083/2006: Art. 44 doprecyzowanie zapisów dot. kwestii zawarcia umowy z EBI Art. 56.2 doprecyzowanie zapisów dot. wkładu rzeczowego w przypadku instrumentów inŝynierii finansowej Zmiana Rozp. Rady (WE) 1080/2006 (EFRR): Rozszerzenie zakresu kwalifikowalnośći inwestycji związanych z efektywnością energetyczną oraz odnawialnymi źródłami energii w sektorze mieszkaniowym na wszystkie kraje UE 11
Schemat działania Program Operacyjny Fundusz holdingowy (EBI lub inna instytucja finansowa) Inwestorzy/dostawcy kapitału: program operacyjny, miasta, EBI, MIF, itd. Fundusze rozwoju obszarów miejskich Inwestorzy/dostawcy kapitału: regiony, miasta, spółki miejskie, banki, specjalistyczne fundusze, inni inwestorzy, itd. PROJEKT PROJEKT PROJEKT 12
Fundusz holdingowy Fundusz utworzony w celu inwestowania w kilka funduszy rozwoju obszarów miejskich Forma prawna: rachunek bankowy lub osoba prawna Podmiot wybrany do roli FH: podmiot wybrany w trybie konkursowym/ przetargu (zamówienia publiczne) lub EBI lub instytucja krajowa (podstawa prawna). MoŜliwość bezpośredniego (bez przetargu/ konkursu) zawarcia umowy z EBI do pełnienia zadań FH 13
Główne korzyści z powołania FH Ekspertyza/ know-how profesjonalnej instytucji Przejęcie znacznej części zadań administracyjnych od IZ Elastyczność inwestycyjna Dźwignia finansowa na poziomie funduszu holdingowego (FH) Zachęty w regulacjach (zarządzanie finansowe, projekty generujące dochód, ) 14
Zadania FH Opracowanie strategii inwestycyjnej Organizacja konkursów/przetargów na wybór funduszy rozwoju obszarów miejskich // Tworzenie funduszy Ocena ofert, due diligence Negocjacje umów inwestycyjnych Księgowość, monitoring Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 15
FROM Specjalistyczne fundusze inwestycyjne Inwestujące na zasadach (quasi) komercyjnych w PPP oraz inne projekty realizowane w ramach zintegrowanego planu rozwoju obszarów miejskich Forma inwestycji: kapitał właścicielski, instrumenty dłuŝne, gwarancje/poręczenia MoŜliwość mobilizacji dodatkowych zasobów finansowych pochodzących ze źródeł publicznych i prywatnych 16
Analiza projektów Zadania FROM Udzielanie wsparcia finansowego wybranym projektom Pomoc ekspercka w strukturyzacji/ realizacji projektów BieŜący monitoring inwestycji Określenie optymalnej ścieŝki wyjścia z inwestycji 17
JESSICA przebieg i stan zaawansowania 18
Kluczowe daty Koniec 2005 r. - ogłoszenie inicjatywy na konferencji ministerialnej w Brukseli 11 października 2005 r. oraz prezentacja inicjatywy na konferencji wysokiego szczebla przy udziale ówczesnej prezydencji, przedstawicieli regionów i instytucji finansowych 24 listopada 2005 r. Maj 2006 r. podpisanie memorandum pomiędzy Komisją, EBI i BRRE dot. koordynacji działań w zakresie finansowania inwestycji w obszarach miejskich (rozwój i rewitalizacja) Marzec 2009 r. uruchomienie przez Komisję platformy współpracy JESSICA przy udziale EBI, BRRE i krajów członkowskich 19
Etapy wdraŝania inicjatywy Etap 1 studium ewaluacyjne Etap 2 wybór funduszu holdingowego opcjonalnie Etap 3 utworzenie funduszu rozwoju obszarów miejskich Etap 4 wybór projektów i dokonanie inwestycji 20
Ewaluacja Analizy ewaluacyjne od 2007: Studium wykonalności wdroŝenia inicjatywy JESSICA oraz rekomendacje dot. planu dalszych działań, zakres w pełni dopasowany do potrzeb kraju/regionu; Współfinansowane przez Komisję (85%) i EBI (15%); Do tej pory 40 analiz w 19 krajach; ukończono 23 z nich, a 17 raportów opublikowano. 21
Umowy finansowe Fundusze JESSICA Wielkopolska Andaluzja (ES) Zachodniopomorskie (PL) Litwa Portugalia Fundusz Holdingowy EIB Inna instytucja Estonia (KredEx fundusz poŝyczkowy oraz gwarancji eksportowych) FROM Brandenburgia (ILB-regionalny bank rozwoju) 22
Memoranda Podpisane memoranda z EBI: Kraje członkowskie: Grecja, Bułgaria, Cypr Regiony: Saksonia (D) Galicja, Castilla-La Mancha (ES) Londyn, North West England, East Midland, Szkocja (UK) Morawy-Śląsk (CZ) 23
JESSICA perspektywy 24
Perspektywy (1) Alokacja z programów operacyjnych w ramach podpisanych umów finansowych z FH lub FROM ponad 600 mln EUR: 3 fundusze na poziomie krajowym oraz 4 fundusze na poziomie regionalnym 6 FH i 1 FROM (bez FH) Prawie 90% środków (5 umów) zarządzane przez EBI, pozostała część - przez krajowe instytucje finansowe 25
Perspektywy (2) Kolejne umowy dot. utworzenia funduszy holdingowych JESSICA w trakcie negocjacji Kolejne ogniwo czyli fundusze rozwoju obszarów miejskich w trakcie przygotowania/ tworzenia Kontynuacja analiz ewaluacyjnych Współpraca i kontynuacja wymiany doświadczeń w ramach platformy współpracy JESSICA 26
Platforma współpracy JESSICA Uruchomiona przez Komisję/DG REGIO we współpracy z EBI i przy udziale BRRE i krajów członkowskich Rola: Promowanie i usprawnienie/ przyśpieszenie wdraŝania inicjatywy JESSICA Cele: Forum wymiany doświadczeń, know-how, jak równieŝ rozwijania wiedzy na temat instrumentów inŝynierii finansowej dla wspierania inwestycji w obszarach miejskich oraz formułowania propozycji rozwiązań na teraz i na przyszłość Konferencja JEREMIE&JESSICA 22-23.X.2009 r. 27
Dziękuję za uwagę! Informacje na temat inicjatywy JESSICA: http://jessica.europa.eu Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej REGIO. D3 Financial Engineering 28