Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 15 stycznia 2002 w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego

Audyt energetyczny

Forma audytu energetycznego W języku polskim, pisemnie, stosując oznaczenia graficzne i literowe określone w PN, Wszystkie strony audytu oraz załączniki oznacza się kolejną numeracją Audyt oprawia się w okładkę A-4 w sposób uniemożliwiający zdekompletowanie

Szczegółowy zakres audytu energetycznego budynku 1. Strona tytułowa! 2. Karta audytu energetycznego! 3. Dane źródłowe 4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana 5. Ocena stanu technicznego 6. Wybór wskazanych do oceny przedsięwzięć 7. Dokumentacja wyboru optymalnego wariantu!! 8. Opis techniczny wybranego wariantu

1. Strona tytułowa a) Szczegółowe dane identyfikujące budynek i jego zarządcę b) Podstawowe dane identyfikujące audytora c) Dane dotyczące współautorów d) Spis treści

1. STRONA TYTUŁOWA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. Dane identyfikacyjne budynku 1.1. Rodzaj budynku Mieszkalny 1.2. Rok ukończenia budowy 1959-1960 1.3. Właściciel lub Wspólnota Mieszkaniowa 1.4. Adres ul.: ul. Opolska 1-9 zarządca (nazwa lub imię i nazwisko, "BLOK" ul. Opolska 1-9 budynku kod: 42-700 Lubliniec powiat: lubliniecki adres) 42-700 Lubliniec woj.: śląskie tel.: (32) 489-16-78 2. 3. Nazwa, nr REGON i adres firmy wykonującej audyt Przedsiębiorstwo Eksploatacyjno-Usługowe Ciepłownictwa MEGATERM S.A. REGON: 530603030 45-118 Opole, ul. Harcerska 15 Imię i nazwisko, nr PESEL oraz adres audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis mgr inż. Jacek Pakosz, 77081305173, 45-865 Opole, ul. Wojska Polskiego 9-11/101 4. Lp. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakres prac, posiadane kwalifikacje Imię i nazwisko Zakres udziału w opracowaniu audytu Posiadane kwalifikacje (ew. uprawnienia) Podpis 5. 1 2 4 6. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. mgr inż. Andrzej Jurkiewicz mgr inż. Agnieszka Gabren mgr inż. Mateusz Chrobak Miejscowość Opole system grzewczy i wentylacja analiza merytoryczna pomoc w opracowaniu pomoc w opracowaniu Data wykonania opracowania studia podyplomowe: ogrzewnictwo i wentylacja z audyt. (Polit.Warsz. 98) 15.02.2003 Spis treści Strona tytułowa Karta audytu energetycznego Dokumenty i dane źródłowe wykorzystywane przy opracowywaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora budowlanego budynku Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku Ocena stanu technicznego budynku Wykaz usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych Określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Opis wariantu optymalnego

2. Karta audytu energetycznego Dane ogólne budynku Wartości U przegród Sprawności składowe systemu ogrzewania Charakterystyka systemu wentylacji Charakterystyka energetyczna budynku Charakterystyka opłat Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu modernizacji

2. KARTA AUDYTU ENERGETYCZNEGO BUDYNKU 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja budynku - 2. Liczba kondygnacji - 6 3. Kubatura części ogrzewalnej [m 3 ] 17 543,30 4. Powierzchnia netto budynku [m 2 ] 7 606,20 5. Powierzchnia użytkowa części mieszkalnej [m 2 ] 5 785,0 Powierzchnia użytkowa lokali użytkowych oraz innych 6. pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] 158,00 7. Liczba mieszkań - 72 8. Liczba osób użytkujących budynek - 200 9. Sposób przygotowania ciepłej wody - indywidualny (termy gazowe w mieszkaniach) 10. Rodzaje systemu grzewczego budynku - 11. Współczynnik kształtu A/V [1/m] 0,48 12. Inne dane charakteryzujące budynek - 2. Współczynnik przenikania ciepła U [W/(m 2 K)] Stan przed Stan po termomoder termomodrn. osłonowe 1,84 0,25 1. Ściany zewnętrze szczytowe 1,40 0,24 piwnicy 0,67 0,67 z luksferów 3,70 3,70 2. Dach/stropodach 0,55; 0,89 0,21; 0,20 3. Strop piwnicy - - 4. Okna (częściowo wymiemione) 2,6; 1,9 2,6; 1,9 5. Drzwi/bramy 5,1; 5,6; 1,9 5,1; 5,6; 1,9 6. Podłoga na gruncie w strefie II 0,53 0,53 3. Sprawności składowe systemu ogrzewania 1. Sprawność wytwarzania η w 1,00 1,00 2. Sprawność przesyłania η p 0,93 0,95 3. Sprawność regulacji η r 0,95 0,99 4. Sprawność wykorzystania η e 0,95 0,95 5. Uwzględnienie przerwy na ogrzewanie w okresie tygodnia w t 1,00 1,00 6. Uwzględnienie przerwy na ogrzewanie w ciągu doby w d 1,00 0,98 4.Charakterystyka systemu wentylacji 1. Rodzaj wentylacji (naturalna, mechaniczna) naturalna naturalna 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza Budynek o konstrukcji tradycyjnej murowanej centralny z węzła cieplnego dostawcy ciepła infiltracja poprzez okna/kanały went. grawitacyjnej wentylacja kontrolowana (nawiewniki)/ kanały went. grawitacyjnej 3. Strumień powietrza wentylacyjnego [m 3 /h] 13 831 13 831 4. Liczba wymian [l/h] 1,0 1,0 5. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego [kw] 529,11 342,10 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie c.w.u [kw] 75,97 75,97 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania 3. budynku bez uwzględnienia sprawności systemu [GJ/rok] 4797,56 3101,90 grzewczego i przerw w ogrzewaniu 4. 5. 6. 7. 8. 9. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania c.w.u. Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego i na przygotowanie c.w.u (służące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła) Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu [GJ/rok] 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu) [GJ/rok] 5692,57 [GJ/rok] 1748,07 [kwh/m 3 rok] 76,02 [kwh/m 2 rok] 175,35 3474,72 1748,07 1. Opłata za 1GJ energii na ogrzewanie **) [zł] 30,06 26,29 Opłata za 1MW mocy zamówionej na ogrzewanie na 2. miesiąc ***) [zł] 10 915,15 9676,47 3. Opłata za podgrzanie 1m 3 wody użytkowej [zł] - - Opłata za 1MW mocy zamówionej na podgrzanie c.w.u na 4. miesiąc ***) [zł] - - 49,15 Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym [kwh/m 3 rok] z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw 90,21 55,06 w ogrzewaniu 113,37 5. Opłaty za ogrzanie 1m 2 powierzchni użytkowej miesięcznie [zł] - - 6. Inne - opłata abonamentowa [zł] 18,57 18,57 7. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomoderniacyjnego Planowana suma kredytu [zł] 606 925 Miesięczna rata kredytu z odsetkami [zł] 6015 Oprocentowanie kredytu [%] 10 Zmniejszenie zapotrzebowania na energię [%] 30,74 Okres kredytowania [lata] 10 Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] 112 305

3. Wykaz dokumentów danych źródłowych Dokumentacja techniczna Kto udzielał informacji? Wytyczne i uwagi inwestora Określenie maksymalnej wielkości środków własnych inwestora, stanowiących możliwy do zadeklarowania wkład własny

3. Dokumenty i dane źródłowe wykorzystywane przy opracowaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora 3.1. Dokumentacja projektowa Inwentaryzacja budowlana budynku Inwentaryzacja instalacji c.o. budynku Ekspertyza budowlana dot. oceny stanu technicznego przegród zewnętrznych 3.2. Inne dokumenty Umowa z Inwestorem 3.3. Osoby udzielające informacji Prezes Zarządu Wspólnoty Jan Kowalski 3.4. Data wizji lokalnej 01.02.2003 3.5. Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi Inwestora 1. Obniżenie kosztów ogrzewania. 2. Wykorzystanie kredytu bankowego i pomocy Państwa na warunkach określonych w Ustawie Termomodernizacyjnej. 3.6. Zadeklarowany maksymalny wkład własny na pokrycie kosztów termomodernizacji Wkład własny Inwestora nie powinien przekraczać sumy 152 000 zl

4. Inwentaryzacja technicznobudowlana a) Ogólne dane techniczne, opis konstrukcji i technologii, wskaźniki powierzchniowe i kubaturowe. b) Uproszczona dokumentacja techniczna, rzuty poziome z zaznaczeniem stron świata i dylatacji. c) Opis przegród budynku d) Charakterystyka energetyczna budynku. e) Charakterystyka systemu grzewczego f) Charakterystyka systemu c.w.u. g) Charakterystyka wentylacji h) Charakterystyka węzła lub kotłowni i) Charakterystyka instalacji gazowej j) Charakterystyka instalacji elektrycznej

4. Inwentaryzacja techniczno - budowlana budynku 4a. Ogólne dane o budynku Identyfikator budynku Własność Osiedle - Adres Budynek Technologia budynku RWB BSK RBM-73 RWP-75 PBU-59 UW 2-J WUF-62 WUF-T OWT-67 OWT-75 Szczecin PBU-62 SBM-75 ZSBO "Stolica" monolit tradycyjna ramowa W-70 Wk-70 szkieletowa inna, jaka: 1. Powierzchnia zabudowy 1) [m 2 ] 1 452,50 11. Liczba klatek 2 2. Kubatura budynku 1) [m 3 ] 31 228,75 12. Liczba kondygnacji 6 Kubatura ogrzewanej częsci budynku powiększona o kubat. ogrzewanych pomieszczeń 3. na poddaszu użytkowym lub w piwnicy i pomniejszona o kubaturę wydzielonych klatek 17 543,30 13. Wysokość kondygnacji w świetle [m] 2,50 schodowych, szybów, wind, otwartych wnęk, logii i galerii [m 3 ] prywatna wspólnoty mieszkaniowej X komunalna Przeznacznie budynku mieszkalny X mieszkalno-usługowy inny ul. Opolska 1-9, 42-700 Lubliniec wolnostojący bliźniak Rok budowy 1959-1960 Rok zasiedlenia 1960 UW-2Ż-cegła żerańska zespół powiązanych budynków blok mieszkalny, wielorodzinny X 4. Powierzchnia użytkowa mieszkań 1) [m 2 ] 4 181,40 14. Liczba mieszkańców 120 5. Powierzchnia korytarzy [m 2 ] 721,20 15. Liczba mieszkań 72 Powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych na 6. 190,20 16. 36 poddaszu użytkowym [m 2 Liczba mieszkań o pow. <50m 2 ] Powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych 7. w piwnicy (podać przeznaczenie pomieszczeń) 896,25 17. Liczba mieszkań o pow. 50-100m 2 36 [m 2 ] Powierzchnia usługowa pomieszczeń 8. 18. 0 ogrzewanych (usługi, sklepy) [m 2 Liczba mieszkań o pow. >100m 2 ] Powierzchnia użytkowa ogrzewanej części 9. 5 267,85 19. 36 budynku [m 2 Liczba mieszkań z WC w łazience ] 10. Budynek podpiwniczony tak 20. Liczba mieszkań z WC osobno 36

4.b. Szkic budynku A A Pn RZUT BUDYNKU PRZEKRÓJ PIONOWY A - A

4.c. Opis techniczny podstawowych elementów budynku Budynek o 11 kondygnacjach nadziemnych z pełnym podpiwniczeniem w części mieszkalnej a częściowym, w części usługowej. Zbudowany w technologii "cegły żerańskiej". Ściany szczytowe z bloków BZ - ocieplone gazobetonem, ściany działowe z bloków BW, ściany osłonowe z gazobetonu, stropy płyty kanałowe, stropodach wentylowany, poszycie z płyt korytkowych - część mieszkalna. Usługi pierwsze dwie kondygnacje - konstrukcja szkieletowa, słupy żelbetowe, strop z płyt kanałowych, ściany osłonowe z gazobetonu Ściany piwnic żelbetowe o grubości 24 cm. Konstrukcja stropodachu wentylowanego, stanowi układ z prefabrykowanych płyt korytkowych opar- tych na ażurowych ściankach z cegły dziurawki, ustawionych na stropie nad najwyższą kondygnacją. Ocieplenie stropu stanowiła wełna mineralna gr 5 cm. Okna w mieszkaniach (50%) są drewniane, podwójnie szklone, o średnim stopniu zużycia. Wartość współczynnika przenikania ocenia się na U= 2,6 W/m2K, ok.50% wymieniono na okna z PCV o współczynniku U =1,3 W/m2. Drzwi wejściowe stalowe, podwójnie szklone, U=4,5 W/m2K Podłogę w piwnicy stanowią warstwy betonu na gruzie.

Opis Położenie Pow.całk. Pow.do U k Pow. U Pow. U m 2 obl.strat W/m 2 K okien okna drzwi drzwi m 2 W/m 2 K m 2 W/m 2 K 1. Ściana szczytowa N 691,4 679,85 1,11 4,3 2,6 2. Ściana podłużna E 671,7 654,61 0,98 96,5 1,7 8,07 5,6 E 72,0 2,6 E 135,2 5,6 3. Ściana szczytowa S 516,07 506,1 1,11 29,7 1,7 Ściana szczytowa S 98,6 92,2 0,98 18,8 2,6 4. Ściana podłużna W 581,2 576,81 0,98 198,8 1,7 Ściana podłużna W 88,26 81,72 1,11 65,0 2,6 5. Stropodach 396,06 386,62 0,64

4.d. Charakterystyka energetyczna obiektu L.p. 1. 2. 3. 4. 5. Szczytowa moc cieplna (zapotrzebowanie na moc cieplną dla c.o.) Zamówiona moc cieplna (łącznie dla c.o. i c.w.u.) Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu ogrzewania Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania ciepła Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu ogrzewania Taryfa opłat (z VAT) Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym q moc [kw] 529,11 q [kw] 605,09 Q H [GJ] 4 797,56 E =Q H/V [kwh/m 3 a] 76,02 Q s [GJ] 5 692,57 6. opłata stała (za moc zamówioną + przesył) - miesięcznie zł/mw 10 915,15 opata zmienna (za ciepło + przesył) zł/gj 30,06 opłata abonamentowa - miesięcznie zł 18,57

4.e. Charakterystyka systemu ogrzewania L.p. 1. Typ instalacji Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym Instalacja pionowa wodno-pompowa z rozdziałem dolnym i odpowietrzeniem centralnym. 2. Parametry pracy instalacji 3. Przewody instalacji 4. Rodzaj grzejników 5. Osłonięcia grzejników 6. Zawory termostatyczne 95 / 70ºC Stalowe czarne spawane prowadzone po wierzchu i w bruzdach. Stan zadowalający. Część przewodów wymieniona na miedziane oraz łączona za pomocą złączek. Żeliwne członowe, z rur stalowych gładkich pionowych i poziomych, z rur stalowych ożebrowanych (faviery), stalowe płytowe oraz stalowe - typu suszarka. Tak częściowo Tak 7. 8. Sprawności składowe systemu grzewczego Liczba dni ogrzewania w tygodniu/liczba godzin na dobę η p = 0,93 η r = 0,95 η w = 1,00 η e = 0,95 η co = 0,95 7dni/24h 9. Modernizacja instalacji w latach 1985-2001 Nie wykonano

4.f. Charakterystyka instalacji ciepłej wody użytkowej L.p. Rodzaj danych 1. Rodzaj instalacji 2. Piony i ich izolacja 3. Opomiarowanie (wodomierze indywidualne) Dane w stanie istniejącym Indywidualne termy gazowe w mieszkaniach: w łazience i kuchni Brak Nie ma 4. 5. Zużycie ciepłej wody w m 3 /m-c określone wg pomiaru Zużycie ciepła na cele przygotowania c.w.u. w GJ określone wg pomiaru Brak danych Brak danych 4.g. Charakterystyka systemu wentylacji L.p. Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym 1 Rodzaj wentylacji grawitacyjna 2 Strumień powietrza wentylacyjnego m 3 /h 15 956,82 4.h. Charakterystyka węzła cieplnego lub kotłowni budynku Ciepło do budynku dostarczane jest poprzez sieć rozdzielczą z grupowego węzła cieplnego zlokalizowanego w odrębnym budynku. Węzeł ten zasila łącznie trzy budynki i stanowi własność sprzedawcy ciepła oraz jest eksploatowany przez sprzedawcę ciepła.

5. Ocena stanu technicznego budynku w zakresie istotnym dla wskazania właściwych usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych

5. Ocena aktualnego stanu technicznego budynku. 5.1. Elementy konstrukcyjne i ochrona cieplna budynku Ogólny stan elementów konstrukcyjnych jest dobry. Stolarka okienna jest w dostatecznym stanie ale o niskiej szczelności. Budynek nie spełnia wymagań dotyczących maksymalnej wartości wskaźnika E sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania w standardowym sezonie grzewczym, gdyż przegrody zewnętrzne mają niską izolacyjność termiczną. Około 50% okien wymieniono na okna z PCV. 5.2. System grzewczy Instalacja wewnętrzna posiada szereg wad wynikających z przestarzałych rozwiązań technicznych oraz z długoletniego użytkowania. W szczególności: 1. centralna sieć odpowietrzająca stwarza możliwości krążenia wody pomiędzy pionami oraz 2. otwarte naczynie wzbiorcze powoduje ubytki wody i stwarza warunki nadmiernej korozji; 3. istniejące zawory przygrzejnikowe nie dają możliwości regulacji temperatury w pomieszczeniach; 4. grzejniki są zanieczyszczone, co powoduje spadek ich zdolności emisyjnej ( konieczne płukanie). Węzeł ciepłowniczy po stronie CO został wymieniony w 1998 r z hydroelewatorowego na wymiennikowy i uległy zmianie parametry wody instalacyjnej z 95/70 na 90/70. Węzeł jest wyposażony w automatykę pogodową. 5.3. System zaopatrzenia w cwu. Budynek nie jest wyposażony w cwu. Istnieją indywidualne termy gazowe lub elektryczne w kuchniach i łazienkach. Nie ma możliwości założenia instalacji cwu, ze względu na brak zgody wszystkich mieszkańców i zgody dostawcy ciepła na rozbudowę węzła o funkcję cwu.

L.p. Charakterystyka stanu istniejącego Możliwości i sposoby poprawy 1 2 3 1 Przegrody zewnętrzne Przegrody zewnętrzne mają niezadowalające wartości współczynników przenikania ciepła U [W/m 2 K]. Należy docieplić przegrody zewnętrzne, uzyskując opory przejmowania ciepła j.n.: Charakteryzują się małą izolacyjnością: dla ścian R>4 [m 2 K/W] - ściany dla stropodachu R>4,5 [m 2 K/W] - stropodach dla stropu nad nieogrz. piwnicą R>2,0 [m 2 K/W] - strop nad nieogrzewaną piwnicą - podłoga na gruncie dla podłogi na gruncie R>1,5 [m 2 K/W] 2 Okna Stare o małym wsp. U 3 Wentylacja grawitacyjna - Nadmierny napływ zimnego powietrza przez nieszczelną stolarkę co zwiększa zużycie energii na ogrzewanie 4 Instalacja ciepłej wody użytkowej - Pożądana wymiana okien na bardziej szczelne o współczynniku U nie większym niż 1,9 [W/m 2 K] lub wymiana i częściowa zabudowa okien Możliwe obniżenie zużycia ciepła przez wymianę okien na szczelne z nawiewnikami 5 System grzewczy - Całkowita modernizacja instalacji lub uzyskanie oszczędności energii poprzez różne zabiegi typu: płukanie instalacji, montaż zaworów termostatycznych, odpowietrzanie indywidualne, regulację instalacji

6. Wykaz wskazanych do oceny efektywności i dokonania wyboru usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych

Lp. Rodzaj usprawnień lub przedsięwzięć Sposób realizacji 1 2 3 1 Zmniejszenie strat przez przenikanie przez ściany zewnętrzne Ocieplenie ścian 2 j.w. przez stropodach Ocieplenie stropodachu 3 j.w. przez strop nad piwnicą Ocieplenie stropu 4 Zmniejszenie strat przez przenikanie przez okna Wymiana okienszczelniejsze o lepszym wsp. przenikania U 6 Całkowita modernizacja instalacji c.o. lub częściowa Możliwe uzyskanie oszczędności energii przez całkowitą modernizację lub zabiegi typu wymiana grzejników, płukanie instalacji, montaż zaworów termostatycznych, regulację instalacji, odpowietrzanie indywidualne

7. Dokumentacja wykonania kolejnych kroków algorytmu służącego wybraniu optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego

8. Opis techniczny i niezbędne szkice optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego

Algorytm ad 7. 1. Wskazanie rodzajów usprawnień 2. Wybór i uszeregowanie optymalnych usprawnień 3. Wybór optymalnego wariantu usprawnienia c.o. 4. Wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego