I Metody oceny efektywności inwestycji rzeczowych
Efektywność inwestycji rzeczowych Inwestycje - aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych z przyrostu wartości tych aktywów. Efektywność inwestycji uzyskanie oczekiwanych korzyści ekonomicznych, przyrostu wartości aktywów. Miara efektywności inwestycji - okres zwrotu zainwestowanego kapitału. Inwestycje (wg ustawy o rachunkowości) rzeczowe, finansowe, niematerialne. Inwestycje rzeczowe Budynki, lokale, urządzenia techniczne, środki transportu, majątek obrotowy 2
Natura inwestycji rzeczowych Inwestowanie w środki trwałe jedną ze strategicznych decyzji zarządu firmy. Inwestycje rzeczowe rodzą nieodwracalne, długoletnie skutki, decydujące o sukcesie lub porażce (bankructwie) firmy. Problemy: Trafny wybór projektu, Pozyskanie kapitału nakładów inwestycyjnych, Wyliczenie efektywności ekonomicznej na podstawie przyszłych wydatków i wpływów, Zabezpieczenie przed ryzykiem. 3
Rodzaje projektów inwestycyjnych Wymiana zużytych urządzeń produkcyjnych, Modernizacja urządzeń, Produkcja nowych wyrobów lub na nowe rynki Budowa nowych zakładów, Infrastruktura, ochrona środowiska, BHP. 4
Ryzyko inwestycyjne Źródła ryzyka: makrogospodarcze, mezogospodarcze, mikrogospodarcze. Ryzyko z punktu widzenia samej firmy: samego projektu, wewnętrzne firmy, rynkowe. Ryzyko w poszczególnych fazach projektu inwestycyjnego. 5
Fazy projektu inwestycyjnego Studium możliwości, Studium ostatecznej wersji projektu, (feasibility study) Wybór i ocena Faza inwestycyjna, Faza operacyjna. Weryfikacja efektó w 6
Ocena projektu inwestycyjnego wg metodologii UNIDO Fazy rozwoju projektu inwestycyjnego, Przedinwestycyjna (koncepcyjno-oceniająca), Inwestycyjna (realizacja), Operacyjna (produkcyjna), Fazy oceny wg UNIDO Podsumowanie i wnioski, Geneza projektu, Analiza marketingowa, Analiza materiałochłonności, Uwarunkowania środowiskowe i infrastrukturalne, Aspekty techniczne, Strona organizacyjna, Zasoby ludzkie, Plan realizacji projektu. 7
Zbiorcze zestawienia finansowe Całkowite nakłady inwestycyjne, Całkowite i roczne koszty produkcji, Tablica przepływów pieniężnych, Rachunek wyników, Bilans. 8
Selekcja projektów inwestycyjnych Metody proste (wstępna selekcja) Prosta stopa zwrotu, Okres zwrotu. Metody dyskontowe (realna wartość przepływów finansowych) Wartość zaktualizowana netto (NPV), Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR), Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu (MIRR). Analiza progu opłacalności 9
Analiza progu opłacalności Próg rentowności (break-even point) Kwota kosztów stałych Kwota kosztów stałych Cena jednostkowa sprzedaży jednostkowe koszty zmienne 10
II Metody wyceny papierów wartościowych
Rodzaje papierów wartościowych wg ustawy o obrocie instrumentami fiansowymi akcje, prawa poboru, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne inne zbywalne papiery wartościowe, inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji. 12
Wycena akcji Właściciel akcji posiada prawo korporacyjne: Udział w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, Prawo do zarządzania spółką. Akcje przynoszą właścicielowi zysk (stratę): wzrost (spadek) ich wartości, Wypłata dywidendy. 13
Metody wyceny akcji Metody majątkowe Metoda wartości księgowej, Metoda wartości likwidacyjnej, Metoda wykorzystująca relację ceny rynkowej do dochodu Metoda bazująca na wysokości wypłacanej lub planowanej dywidendy, Metody będące rezultatem mechanizmu rynkowego. 14
Obligacje Emitent obligacji jest dłużnikiem właściciela obligacji i jest zobowiązany do spełnienia świadczenia pieniężnego: wypłaty nominału obligacji w terminie jej wykupu, Wypłaty odsetek w określonych odstępach czasu. Rodzaje obligacji: O stałym oprocentowaniu, O zmiennym oprocentowaniu, Zerokuponowe (z dyskontem), Zamienne (na inny instrument finansowy). 15
Wartość rynkowa obligacji Metody obliczenia wartości rynkowej: Suma zdyskontowanych kwot uzyskanych z tytułu posiadania obligacji oraz zdyskontowanej wartości nominalnej obligacji w roku jej wykupu, Suma zdyskontowanych rocznych kwot uzyskiwanych z tytułu posiadanej obligacji, w tym wartości nominalnej w roku wykupu. Efektywność obligacji dla inwestora i dla emitenta. 16
III Metody wyceny wartości przedsiębiorstwa
Potrzeba wyceny przedsiębiorstwa Transakcje kupna sprzedaży Wycena spółek giełdowych (analitycy, inwestorzy), Budowa portfela inwestycyjnego, Przygotowanie oferty publicznej, Fuzje i przejęcia, Tworzenie systemów motywacyjnych opartych na wartości firmy, Ocena zdolności kredytowej, Ubezpieczenie majątku, Ustalenie podstawy do opodatkowania podatkiem od nieruchomości. 18
Koncepcja zarządzania wartością dla akcjonariuszy Value Based Management: Wartość przedsiębiorstwa jest wyznaczana przez zdyskontowane przyszłe strumienie pieniężne. Aby wystąpił pożądany wzrost wartości - stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału > koszt kapitału. Ukierunkowanie na stałe podnoszenie wartości. Słabość związana z konfliktem interesów menedżerowie właściciele, brak równowagi pomiędzy decyzjami krótkoi długoterminowymi. 19
Pojęcia wartości przedsiębiorstwa Wartość ekonomiczna: Zdolność aktywu do dostarczenia jego posiadaczowi strumienia wolnych przepływów pieniężnych (po opodatkowaniu), Wartość właściciela: Wartość pozbycia się aktywa, wymierny efekt bezpośrednich i pośrednich korzyści z pozbycia się własności, zazwyczaj różny dla różnych właścicieli, Wartość sprawiedliwa: Wyznaczona w trakcie swobodnych negocjacji pomiędzy stronami posiadającymi pełny zakres informacji, zbliżona lub tożsama z wartością rynkową. 20
Metody wyceny przedsiębiorstw I Metody majątkowe Księgowa, Wg wartości księgowej, Skorygowanych aktywów netto, Likwidacyjna, Odtworzeniowa, Metody dochodowe Zdyskontowanych przepływów pieniężnych, Wolne przepływy pieniężne dla całego przedsiębiorstwa, Przepływy pieniężne dla właścicieli, Zdyskontowanych zysków, Problem wiarygodności prognoz 21
Metody wyceny przedsiębiorstw II Metody rynkowe (porównawcze) Mnożnika rynkowego, Transakcji porównywalnych, Metody mieszane Berlińska, Szwajcarska, Stuttgarcka negocjacyjna Metody niekonwencjonalne Wycena opcji 22
Wycena w warunkach niestabilności Konsekwencje kryzysu, Potrzeba specyficznego podejścia na niestabilnym rynku, Trudności w poprawnym oszacowaniu wartości, Mniejsza przydatność informacji historycznych w prognozowaniu wskutek nieciągłości zmian. 23