Zasady zaliczenia przedmiotu Globalne problemy ekologiczne Prof. Ryszard Laskowski Prof. January Weiner. Zasady pracy na kursie. Problem I: przeludnienie 5% przygotowanie i udział w dyskusji finalnej % udział w dyskusji ad hoc % obecność Oceny: 8 %: 5, 7 8%:,5 7%:, 5 %:,5 5%:, <%:, Dopuszczalne nieobecności Zasady pracy STUDIUJEMY! (książki, gazety, czasopisma, artykuły naukowe biblioteka, Internet) Na zajęcia przychodzimy przygotowani! (zapoznanie się z tematem PRZED zajęciami, przynosimy materiały; mile widziane komputery) Należy aktywować konto pocztowe na UJ, aby mieć dostęp do baz danych i czasopism (http://mailadmin.uj.edu.pl/aktywacja). Poszukiwanie informacji Internetowe bazy informacji naukowej: Biblioteka wirtualna: http://vls.icm.edu.pl SCOPUS ISI Web of Knowledge Elsevier Springer Biblioteka Jagiellońska: http://www.bj.uj.edu.pl Wyszukiwarki internetowe i bazy danych: Google Scholar: scholar.google.pl U.S. Census Bureau: www.census.gov Biblioteka: gazety, periodyki, książki Thomas Robert Malthus (..77..8) Dynamika populacji człowieka Wielkość populacji rośnie w postępie geometrycznym Wielkość zasobów rośnie w postępie arytmetycznym W pewnym momencie musi dojść do przekroczenia możliwości wyżywienia ludzkości ubóstwo, głód, wojny itd. Populacja (miliardy) 5 Thomas R. Malthus 8
Tempo przyrostu populacji: ile lat na kolejny miliard Przyrost o kolejny miliard Lat na kolejny miliard 5 milionów milionów milionów 9 milionów, miliarda 5 miliardów, miliarda 8 miliardów John H. Tanton, "End of the Migration Epoch,"The Social Contract, Vol IV, No i Vol. V, No., 995. Liczba ludności w poszczególnych krajach Płodność mld + mln + 5 mln + 5 mln + mln + mln + < mln CIA World Factbook Śmiertelność (liczba/ osób rocznie) Roczny przyrost populacji w poszczególnych krajach (%) CIA World Factbook CIA World Factbook
Stadia w demografii człowieka Zmiany demograficzne w Szwecji w latach 75 Stadium Śmiertelność na osób rocznie Śmiertelność Czas Urodzinowość Liczebność populacji Urodzinowość na osób rocznie Urodzinowość / śmiertelność na osób stadium stadium stadium stadium Urodzinowość Śmiertelność Scenariusze dynamiki populacji do roku 5 Liczebność populacji (miliardy) 8 Średni wzrost Wysoki wzrost Niski wzrost Stała płodność 9 9 98 Dynamika populacji na świecie oraz w krajach o różnym poziomie rozwoju Liczebność populacji (miliardy) 9 8 7 5 Świat Kraje rozwinięte Kraje najsłabiej rozwinięte 9 9 98 Znaczenie struktury wiekowej populacji Mediana wieku w poszczególnych krajach Brak danych
Wielkość populacji świata i na poszczególnych kontynentach Przyrost populacji na świecie i w Polsce Wielkość populacji (mln) Roczny przyrost populacji (%).5.5.5.5.5 95955 Świat Kraje rozwinięte Kraje najsłabiej rozwinięte Polska 9559 995 9597 97975 97598 98985 98599 99995 995 5 Lata 5 5 5 5 5 5 5 5 55 Porównanie populacji w krajach rozwiniętych i rozwijających się USA Etiopia Zagęszczenie populacji (osób/km ) Płodność Czas podwojenia Śmiertelność niemowląt Przewidywana długośćżycia Dochód narodowy na głowę Odsetek kobiet stosujących antykoncepcję, lat,9 na 77 lat 8 $ 7% 5,9 9 lat 7 na lata 8 $ %...a może nie jest źle? Produkcja żywności per capita w latach 9 5 (5 = %) Czy wzrost produkcji żywności nie dzieje się zbyt wielkim kosztem? Niszczenie lasów Wyczerpywanie zasobów słodkiej wody Degradacja gleb Przełowienie łowisk Pustynnienie Wyczerpywanie zasobów paliw kopalnych Globalna zmiana klimatu...?
Ilość zużywanych zasobów zależy nie tylko od liczebności populacji Kraje wysoko rozwinięte populacja: 9,% ludzkości zużycie zasobów energia: 8% woda: % drewno: 7% mięso: % aluminium: 8% odpady i zanieczyszczenia: 75% Dzienna konsumpcja per capita (kilokalorie; 98 988) < > 5 Earth Forum, Houston Museum of Natural Science; dane World Resources Institute Konsumpcja energii per capita (miliony kilodżuli; ) Emisja węgla per capita (999 r.) Miliony kilodżuli < 5 5 5 5 > Ton węgla per capita brak danych Przeludnienie może mieć różne oblicza Przeludnienie demograficzne środowisko ulega degradacji z powodu zbyt dużej liczby ludzi (nawet jeśli zużycie zasobów na osobę jest niewielkie) Przeludnienie konsumpcyjne może do niego dochodzić nawet przy niewielkiej liczbie ludności, jeśli zużycie zasobów per capita jest bardzo duże Skutki obydwu są takie same 78 588 857 (.9.8) ludzi i w każdej sekundzie więcej The Optimum Population Trust is a registered United Kingdom charity, think tank and campaign group concerned with the impact of population growth on the natural environment. With respect to population growth, it researches climate change, energy requirements, biodiversity and other environmental factors. OPT campaigns for stabilisation and gradual population decrease globally and in the United Kingdom. It advocates full access to family planning, better education and rights for women and that couples "stop at two". For the UK, it advocates greater effort to reduce the high rate of teenage pregnancies and that immigration is brought into balance with emigration. The OPT believes that an optimal or sustainable population taking into account environmental and resource factors using the ecological footprint approach lies in the following ranges: for the world.7 to 5.bn; for the UK 7 to m Professor Paul R. Ehrlich, Stanford University Jane Goodall PhD DBE, Founder, Jane Goodall Institute and UN Messenger of Peace http://www.optimumpopulation.org/ 5
http://www.optimumpopulation.org/.9.8: 78 588 857 7..9: 89 85 Pytania Jaka jest obecna pojemność biosfery? Czy pojemność biosfery można zwiększyć? Czy problem przeludnienia jest realny? Jak zapewnić dalszą poprawę jakości życia? Jak można rozwiązać problem przeludnienia (o ile taki problem istnieje)? Co stanowi największą przeszkodę w ustabilizowaniu populacji? Jak pogodzić jakośćżycia z ograniczeniem tempa wzrostu populacji?