PODSTAWY OBSŁUGI KOMPUTERA, SYSTEMU WINDOWS XP ORAZ WYBRANYCH PROGRAMÓW PAKIETU MICROSOFT OFFICE OPRACOWANIE: mgr inż. Tomasz Szczepanik e-mail: szczepanik.tomasz@gmail.com www: http://uczsieucz.cba.pl GORLICE 2009 Strona 1 z 19
Spis treści Budowa typowego komputera PC.... 3 Wprowadzenie do obsługi systemu operacyjnego Windows XP... 5 OGÓLNE OPCJE:... 5 FOLDERY:... 5 Praca z systemem Windows XP:... 5 Praca z Internetem:... 5 KATALOGI i WYSZUKIWARKI:... 6 JAK DZIAŁA WYSZUKIWARKA:... 7 KONFIGURACJA PROGRAMU OUTLOOK W WERSJI 2003... 8 Ustawienia zaawansowane kont pocztowych... 10 Dodatkowe ustawienia dla usługi gmail.com... 11 USTAWIANIE HASŁA:... 11 WYSYŁANIE WIADOMOŚCI:... 11 ŻĄDANIE POTWIERDZEŃ:... 11 WERSJA ROBOCZA:... 12 PAPETERIA:... 12 AUTOMATYCZNE USUWANIE Z KOSZA:... 12 PODPIS:... 12 WORD:... 13 SKRÓTY KLAWIATUROWE... 13 KORESPONDENCJA SERYJNA:... 14 FORMULARZE:... 14 TWORZENIE SPISU TREŚCI... 15 PRZYKŁAD:... 17 IMPORT DANYCH Z INNYCH PLIKÓW:... 18 Strona 2 z 19
PRZYKŁAD FORMUŁY JEŻELI:... 18 SKRÓTY KLAWIATUROWE:... 19 PROGRAM PAINT:... 19 Budowa typowego komputera PC. rys.1. miejsce podłączenia myszki i klawiatury do portu (gniazda) PS/2 zielona: mysz, fioletowa: klawiatura Strona 3 z 19
rys.2. płyta główna i karty rozszerzeń 1. Płyta główna do której gniazd dołącza się: 2. kartę graficzną do niej włącza się monitor; 3. kartę muzyczną (dźwiękową) do różowego gniazda podłącza się mikrofon, do zielonego głośniki, słuchawki; 4. kartę sieciową: A. przewodową do niej podłącza się kabel sieciowy (RJ-45); B. bezprzewodową do podłączenia na USB (dobra do laptopów); C. bezprzewodową. rys.3. różne rodzaje złączy USB Strona 4 z 19
Wprowadzenie do obsługi systemu operacyjnego Windows XP OGÓLNE OPCJE: Sprawdzenie nazwy użytkownika: START, nazwa użytkownika znajduje się u góry menu; Sprawdzenie nazwy komputera: prawym przyciskiem myszy na Mój komputer-właściwości-karta- Nazwa komputera, Zmiana nazwy etykiety dysku: prawym przyciskiem myszy na dysk-właściwości; Tworzenie skrótu: na pustym polu prawym przyciskiem myszy Nowy-skrót lub prawym przyciskiem myszy na plik, do którego chcesz zrobić skrót i wybierz opcję utwórz skrót; Tworzenie kopii zapasowej i odzyskiwanie danych odbywa się w programie: START-Wszystkie programy-akcesoria-narzędzia systemowe-kopia zapasowa FOLDERY: W oknie folderów można włączyć pasek adresu: Menu Widok-Paski narzędzi-pasek adresu; Jeśli pasek adresu nie pokaże się w całości należy do przeciągnąć z prawego rogu w lewą stronę. Jeśli pasek adresu nie zostanie przeciągnięty należy wyłączyć blokadę: Menu Widok-Paski narzędzi-zablokuj pasek narzędzi. W widoku folderu istniejące w nim pliki i foldery można odpowiednio wyświetlać i układać: Sposób wyświetlania zmienia się: prawy przycisk myszy na pustym polu-widok Ułożenie plików zmienia się: prawy przycisk myszy na pustym polu-rozmieść ikony według Narzędzia opcje folderów Praca z systemem Windows XP: Pasek szybkiego uruchamiania START-Panel sterowania; Połączenia sieciowe - zmiana adresu IP: Połączenia sieciowe-właściwości danego połączenia-protokół internetowy TCP/IP-właściwości Dodaj/usuń programy Praca z Internetem: Sprawdzanie wersji przeglądarki: Strona 5 z 19
Mozilla Firefox: Pomoc-O programie Mozilla Firefox Internet Explorer: Pomoc-Internet Explorer-informacje Przeglądraki: Internet Explorer, Mozilla Firefox, Opera, Safari, SeaMonkey Ustawienie strony głównej: Internet Explorer: Narzędzia-Opcje internetowe-strona główna Mozilla Firefox: Narzędzia-Opcje-Główne-Strona startowa Czyszczenie danych: tymczasowych plików internetowych, formularzy, haseł, plików cookie: Internet Explorer: Narzędzia-Opcje internetowe-usuń Mozilla Firefox: Narzędzia-Opcje-Prywatność-Dane prywatne Ustawianie zapamiętywania poszczególnych danych: Internet Explorer: Narzędzia-Opcje internetowe-karta Zawartość-Sekcja Autouzupełanianie- Ustawienia Ulubione znajduje się START-Mój komputer-c:\documents and Settings\Nazwa_użytkownika\Ulubione CTRL+T włączenie nowej karty CTRL+W wyłączenie aktualnej karty CTRL+TAB przełączanie pomiędzy kartami CTRL+SHIFT+TAB - przełączanie pomiędzy kartami w kierunku przeciwnym F5 odśwież CTRL++ - powiększanie tekstu CTRL+- - pomniejszanie tekstu ALT+< - wstecz ALT+> - naprzód CTRL+kliknięcie w link strona otworzy się w nowej karcie KATALOGI i WYSZUKIWARKI: KATALOG: zasoby uporządkowane tematycznie, w katalogu głównym znajdują się podkatalogi, a w nich kolejne podkatalogi zawężające określoną tematykę http://wp.pl Wirtualna Polska homik.org http://kataloog.info/ - katalog ciekawych stron http://www.yahoo.com WYSZUKIWARKA: wyszukuje zasoby według słów kluczowych wpisanych przez użytkownika google.pl altavista.com netsprint.pl METAWYSZUKIWARKA : wyszukiwarka korzystająca z innych wyszukiwarek Strona 6 z 19
www.emulti.pl www.dogpile.com JAK DZIAŁA WYSZUKIWARKA: Słowa kluczowe Do słów kluczowych można stosować znaki: +: stosowany bezpośrednio przed słowem kluczowym oznacza, że to słowo jest pożądane w wyszukiwaniu -: stosowany bezpośrednio przed słowem kluczowym oznacza, że tego słowa nie chemy wyszukać *: zastępuje dowolny ciąg znaków, np. informa* - oznacza słowa informacja, informatyka, informować, itd. słowa kluczowe słowa pisane pomiędzy cudzysłowami oznaczają, że chcemy odszukać dosłownie takie wyrażenie Strona 7 z 19
KONFIGURACJA PROGRAMU OUTLOOK W WERSJI 2003 Z menu wybierz Narzędzia Konta e-mail Dodaj nowe konto e-mail, kliknij Dalej (rys.1). Rys.1. Kreator umożliwiający konfigurację konta pocztowego. Wybierz typ serwera POP3 i kliknij przycisk Dalej (rys.2). Rys.2. Typ serwera obsługujący nowe konto pocztowe. Na następnej stronie kreatora wypełnij pola Imię i nazwisko oraz Adres e-mail pamiętając, że wpisane dane będą wyświetlane u odbiorcy wiadomości (rys.3). Następnie uzupełnij pozostałe pola korzystając z tabelki na końcu artykuły (cyfry odpowiadają poszczególnym oznaczeniom kolumn w tabeli). Strona 8 z 19
Rys.3. Ustawienia internetowej poczty e-mail (POP3). Kliknij Więcej ustawień i na zakładce Serwer wychodzący zaznacz opcję Serwer wychodzący (SMTP) wymaga uwierzytelniania (rys.4), a następnie zatwierdź przyciskiem OK. Rys.4. Ustawienia serwera wychodzącego SMTP. Aby przetestować ustawienia konta kliknij Testuj ustawienia konta. Jeżeli wszystkie ustawienia są poprawne zobaczymy okno z rys.5. Strona 9 z 19
Rys.5. Pomyślnie zakończone testowanie ustawień konta. Na ostatniej stronie kreatora kliknij przycisk Zakończ. Ustawienia zaawansowane kont pocztowych Gdyby testowanie ustawień konta nie powiodło się, należy w opcji Więcej ustawień na zakładce Serwer wychodzący oprócz zaznaczenia opcji Serwer wychodzący (SMTP) wymaga uwierzytelniania (rys.4), dopisać dane logowania (nazwę użytkownika i hasło). Niektóre serwery wymagają zmiany portów w Outlook 2003. Wybierz z menu Narzędzia Konta e-mail Wyświetl lub zmień istniejące konta e-mail kliknij Dalej. Zaznacz określone konto i kliknij przycisk Zmień, a następnie Więcej ustawień, wybierz zakładkę Zaawansowane (rys.6). Numery poszczególnych portów oraz czy serwer wymaga połączenia SSL znajdują się w tabelce na końcu artykułu. Jeśli chcesz pozostawić swoje wiadomości na serwerze, zaznacz opcję: Pozostaw kopie wiadomości na serwerze Rys.6. Ustawienia zaawansowane internetowej poczty e-mail. Strona 10 z 19
Dodatkowe ustawienia dla usługi gmail.com Aby móc odbierać i wysyłać pocztę z konta gmail.com, należy w ustawieniach konta pocztowego (na zakładce Przekazywanie i POP) zaznaczyć opcję Włącz POP dla wszystkich wiadomości (rys.7). Rys.7. Ustawienia konta pocztowego na stronie www gmail.com. Tabela danych potrzebnych do konfiguracji kont pocztowych określonych usługodawców Serwer poczty przychodzącej (POP3) Serwer poczty wychodzącej (SMTP) Nazwa konta Numer portu serwera SMTP Numer portu serwera POP3 Bezpieczne połączenie (SSL) o2.pl poczta.o2.pl poczta.o2.pl nazwa_konta 25 110 wp.pl pop3.wp.pl smtp.wp.pl nazwa_konta 25 110 onet.pl pop3.poczta.onet.pl smtp.poczta.onet.pl nazwa_konta@onet.pl 25 110 interia.pl poczta.interia.pl poczta.interia.pl nazwa_konta 25 110 interia.eu poczta.interia.eu poczta.interia.eu nazwa_konta@interia.eu 25 110 gmail.com pop.gmail.com smtp.gmail.com nazwa_konta@gmail.com 465 995 V USTAWIANIE HASŁA: Przejdź do -Lista folderów prawym przyciskiem myszy na Foldery osobiste i wybierz Właściwości folderu Foldery osobiste; Na karcie Ogólne wybierz przycisk Zaawansowane i przycisk Zmień hasło WYSYŁANIE WIADOMOŚCI: Jeśli chcesz wysłać załącznik wybierz symbol załącznika (spinacz) i wskaż plik jako załącznik. ŻĄDANIE POTWIERDZEŃ: Podczas tworzenia wiadomości wybierz OPCJE i zaznacz żądaj potwierdzenia dostarczenia lub żądaj potwierdzenia odczytania wiadomości. Strona 11 z 19
WERSJA ROBOCZA: Wersja robocza zawiera maile nie wysłane, które zostały zapisane, ale nie dokończone. Jeśli potrzebujesz stworzyć wersję roboczą i dokończyć mail później zapisz mail symbolem dyskietki, a później znajdziesz go w folderze wersje robocze. PAPETERIA: Papeteria to motywy tła listu. Aby wybrać papeterię wybierz podczas pisania listu z menu Format- Motywy. AUTOMATYCZNE USUWANIE Z KOSZA: Narzędzia-Opcje-karta inne- opróżniaj folder Usunięte podczas zamykania programu lub ręcznie Narzędzia Opróżnij folder usunięte dokumenty PODPIS: Narzędzia-Opcje-Format poczty-podpisy Ustalenie dołączania podpisów: w momencie pisania wiadomości wybierz: Opcje-podpisy Strona 12 z 19
WORD: SKRÓTY KLAWIATUROWE CTRL+s zapisz CTRL+SHIFT+s zapisz jako CTRL+ENTER dodanie nowej strony CTRL+strzałka przejście do kolejnego, poprzedniego wyrazu ENTER tworzenie nowego akapitu SHIFT+ENTER przejście do nowej linii w tym samym akapicie HOME przejście do początku bieżącej linii END przejście na koniec bieżącej linii CTRL+HOME przejście do pierwszej linii dokumentu CTRL+END przejście do ostatniej linii dokumentu PG DN przejście jeden ekran w dół PG UP przejście jeden ekran w górę CTRL+a zaznacz wszystko SHIFT+HOME (END) zaznacz fragment lub całą linię jednokrotne kliknięcie z lewej strony tekstu zaznaczenie jednej linii tekstu dwukrotne kliknięcie z lewej strony tekstu zaznaczenie jednego akapitu tekstu CTRL+C kopiuje zaznaczony fragment tekstu CTRL+V wkleja skopiowany fragment tekstu w miejsce położenia kursora CTRL+X wycina zaznaczony fragment tekstu CTRL+D czcionka CTRL+Z cofnij zmiany CTRL+Y ponów zmiany CTRL+SHIFT zmiana układu klawiatury (gdy y zamieniło się z z ) lewy ALT+TAB przejście pomiędzy oknami CTRL+p - drukowanie TWORZENIE TABELI: Wstawianie-Tabela Wstawianie wierszy/kolumn: ustaw kursor w komórce, wybierz p.p.m. Wstaw-Wstaw wiersze poniżej/powyżej (kolumny z lewej/z prawej) Zaznaczanie wierszy/kolumn: Umieść kursor z lewej strony wiersza/nad kolumną do momentu pojawienia się strzałki i kliknij lewym przyciskiem myszy. Wstawianie pola automatycznie sumującego dane: Układ Dane Formuła (wybierz funkcję SUM(ABOVE) lub jeśli komórka nie znajduje się bezpośrednio pod komórkami do sumowania wpisz np. =SUM(D2:D11), gdzie D2:D11 oznacza przedział komórek do sumowania) Po zmianie wartości liczb, aby suma się zaktualizowała należy w komórce sumującej wybrać p.p.m. Aktualizuj pole Strona 13 z 19
SORTOWANIE DANYCH W TABELI: Zaznacz kolumnę względem której chcesz sortować i wybierz Tabela-Sortuj WSTAWIANIE OBRAZÓW: Wstaw-Obraz-Z pliku (Clipart) KONWERSJA TEKSTU NA TABELĘ: Tabela-Konwertuj-Przekształć tekst na tabelę TWORZENIE TABULATORÓW: Format-Tabulatory KORESPONDENCJA SERYJNA: Wybierz z menu głównego Korespondencja. Dane adresatów: Wybierz adresatów Wpisz nową listę Jeśli lista jest utworzona należy wybrać opcję Wybierz adresatów-użyj istniejącej listy Edycja adresatów: Po utworzeniu listy lub wybraniu istniejącej wybierz opcję: Edytuj listę adresatów-kliknij Źródło danych i wybierz plik z danymi adresatów klikając przycisk Edytuj Wstawianie daty: wybierz Wstawianie-Data i godzina (po wybraniu formatu daty zaznacz opcję aktualizuj automatycznie). Wstawianie danych pól: Korespondencja-Wstaw pola korespondencji seryjnej (wybierz dowolne pole do wstawienia). Przeglądanie wyników: Korespondencja-Podgląd wyników. Po zakończeniu korespondencji seryjnej wybierz: Korespondencja-Zakończ i scal-edytuj poszczególne dokumenty (otrzymasz w nowym pliku dane do drukowania z każdą osobą na osobnej stronie). FORMULARZE: Aby wykonać formularz wybierz z pasków narzędzi: Widok-Paski narzędzi-formularze. Następnie wybierając dowolną opcję z paska utwórz pola, które będzie wypełniał użytkownik. Po utworzeniu dokumentu w celu udostępnienia należy zapisać: Plik-Zapisz jako (zapisz jako typ: Szablon dokumentu programu Word) i wskaż miejsce, gdzie chcesz zapisać plik. Strona 14 z 19
TWORZENIE SPISU TREŚCI Aby utworzyć spis treści sformatuj każdy rozdział i podrozdział według innego formatowania (Format-Style i formatowanie) Następnie umieść kursor w miejscu wstawienia spisu treści i wybierz: Wstaw-Odwołanie- Indeks i spisy, wybierz kartę Spis treści. Spis treści zostanie utworzony automatycznie. Strona 15 z 19
EXCEL: BUDOWA ARKUSZA KALKULACYJNEGO: komórka: podstawowy element arkusza posiadający swój adres kolumny numerowane literami (np. A, AC) powrót do pierwszej kolumny: CTRL+strzałka w lewo lub HOME wiersze numerowane liczbami (np. 1, 112): przejście do pierwszego wiersza: CTRL+strzałka w górę przejście do ostatniego wiersza: CTRL+strzałka w dół pole nazwy: wyświetla adres komórki (np. C17) pasek formuły: umożliwia wstawianie funkcji obliczających automatycznie wpisane wyrażenia obszar: zakres komórek ustalony od komórki położonej w lewym górnym rogu do komórki położonej w prawym dolnym rogu obszaru zaznaczenia (np. B12:E17) zaznaczenie obszaru: przeciąganie myszką po adresie obszaru lub klikając na pierwsza komórkę (np. B12), z wciśniętym klawiszem SHIFT przejdź strzałkami do ostatniej komórki (np. G27) zaznaczenie kolumny: kliknij na nagłówku kolumny (CTRL+SPACJA) zaznaczenie wiersza: kliknij na nagłówku wiersza (SHIFT+SPACJA) zaznaczenie całego arkusza: CTRL+A edycja komórki: F2 NAWIGACJA POMIĘDZY KOMÓRKAMI: przejście do sąsiednich komórek: strzałki ZARZĄDZANIE ARKUSZAMI: zmiana nazwy arkusza, dodanie nowego arkusza, usunięcie, przesunięcie arkusza dokonujemy w lewym dolnym rogu klikając prawym przyciskiem myszy lub przeciągając myszką odpowiednie elementy. ZMIANA FORMATU DANYCH: zaznacz komórkę lub obszar komórek, do których chcesz zastosować zmiany a następnie wybierz na zaznaczonym obszarze prawym przyciskiem myszy : Formatuj komórki - karta Liczby AUTOMATYCZNE WPROWADZANIE DANYCH: Dane 1-10 Wprowadź pierwszą liczbę 1, pod nią drugą liczbę 2, zaznaczasz obszar z tymi liczbami, chwyć myszką za prawy dolny róg obszaru i przeciągnij w dół obszar do uzyskania wartości 10. SORTOWANIE DANYCH: Zaznacz obszar do sortowania i wybierz rodzaj sortowania (A-Z lub Z-A), pamiętaj o rozszerzeniu obszaru sortowania Strona 16 z 19
FORMATOWANIE KOMÓREK: Jeśli chcesz wprowadzać jako dane np. datę, wybierz prawym przyciskiem myszy z menu kontekstowego Formatuj komórki i określ na karcie Liczby typ danych np. Data OCHRONA ARKUSZA: Aby arkusz był chroniony (wówczas nie można zmienić zawartości komórek chronionych) wybierz: Recenzja-Chroń arkusz Wcześniej należy zablokować komórki: zaznacz komórki do zablokowania, wybierz p.p.m. Formatuj komórki - karta Ochrona FORMUŁY: formuła wyrażenie, wzór do obliczenia wartości komórki arkusza TWORZENIE FORMUŁY: zaznacz komórkę wyniku formuły, kliknij na znak funkcji przy pasku formuły, wybierz odpowiednią funkcję i wskaż argumenty funkcji klikając na komórki, w których się znajdują Argumenty wartości, które uczestniczą w obliczeniach np. w dodawaniu a+b argumentami są a oraz b ĆWICZENIE Oblicz wartości z podanych wyrażeń: x= 6,82 4x-7y+5x= y= -3,22 (x^3-y)(x-3)= x^2-xy^3-y^2-x:100= (15x^2)-5y^3+25x):5x= OPERATORY: + dodawanie - odejmowanie * mnożenie / dzielenie = wynik ^ potęga Adresowanie względne zapamiętanie położenia formuły względem komórki, w której formuła się znajduje. PRZYKŁAD: A B C D E Strona 17 z 19
1 Towar Il. jedn. Cena za jedn. Cena względnie Cena bezwzględnie 2 Chleb 2 1,5 =B2*C2 =$B2*$C2 3 cukierki 1,5 20 =B3*C3 =$B2*$C2 adresowanie względne to zapisanie w komórce D2 wartości: =2 kolumny w lewo * 1 kolumna w lewo, co komputer zapisał jako =B2*C2, a po skopiowaniu do komórki o jeden wiersz niżej zapisał =B3*C3 adresowanie bezwzględne to zapisanie w komórce E2 wartości: =$B$2*$C$2, co oznacza, że komputer zapisze dokładne adresy =$B$2*$C$2 i po skopiowaniu do komórki o jeden wiersz niżej też zapisze =$B$2*$C$2 Funkcja zdefiniowana formuła w arkuszu, której argumenty oddzielone średnikami znajdują się w nawiasach PRZYKŁAD: Kliknij na znak fx obok paska formuły i wybierz dowolną funkcję SUMA() AUTOSUMA: Σ IMPORT DANYCH Z INNYCH PLIKÓW: Dane-Importuj dane zewnętrzne-importuj dane PRZYKŁAD FORMUŁY JEŻELI: Dla komórki F2 formuła ma mieć wartość: =JEŻELI(E2>4;"ZALICZONO";"NIEZALICZONO") Dla komórki B2 formuła ma mieć wartość: =JEŻELI(A2=1;"NIEDOSTATECZNY";JEŻELI(A2=2;"DOPUSZCZAJĄCY";JEŻELI(A2=3;"DOS TATECZNY";JEŻELI(A2=4;"DOBRY";JEŻELI(A2=5;"BARDZO DOBRY";JEŻELI(A2=6;"CELUJĄCY";)))))) Strona 18 z 19
SKRÓTY KLAWIATUROWE: START-Pomoc i obsługa techniczna skróty klawiaturowe Ctrl+s - zapisz Alt+F4 zamknij bieżące okno WINDOWS+M pokaż pulpit (minimalizuj wszystkie otwarte okna) WINDOWS+SHIFT+M przywróć wszystkie okna Tworzenie skrótu na dwa sposoby. Delete usunięcie pliku do kosza SHIFT+delete trwałe usunięcie pliku CTRL+SHIFT+SPACJA twarda spacja (nie rozdziela na różne linie tekstu np.: Jan Dobry) CTRL+SHIFT+- - twardy myślnik (nie rozdziela na różne linie tekstu np.: Krynica-Zdrój) PROGRAM PAINT: zwiększenie gumki do innego niż standardowy rozmiar: po wybraniu narzędzia gumki wybierz: CTRL+ + CTRL+SHIFT zmiana rodzaju klawiatury (jeśli zamiast z pisze się y i odwrotnie) INSERT zmiana trybu zastępowania znaków na tryb dopisywania Strona 19 z 19