RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)186259 (21) Numer zgłoszenia: 324542 (22) Data zgłoszenia: 28.01.1998 (13) B1 (51) IntCl7 E05B 41/00 E05C 3/00 (54) Wskaźnik położenia zatrzasku lub zamka (30) Pierwszeństwo: 31.01.1997.FI,970418 (73) Uprawniony z patentu: ABLOY OY, Joensuu, FI (43) Zgłoszenie ogłoszono: 03.08.1998 BUP 16/98 (72) Twórcy wynalazku: Kauko Salmi, Tampere, FI (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.12.2003 WUP 12/03 (74) Pełnomocnik: Wierzchoń Jan, JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY, Biuro Patentów i Znaków Towarowych s.c. PL 186259 B1 (57) 1. Wskaźnik położenia zatrzasku lub zamka do połączenia z łącznikiem lub płytką przykrywającą zatrzask lub zamek okna, drzwi, pokrywy albo podobnej konstrukcji otwieralnej za pomocą oddzielnego klucza posiadającego uchwyt i trzpień, zwłaszcza trzpień stalowy o przekroju kwadratowym, znamienny tym, że ma obrotową tuleję z otworem (15) na trzpień (8) i kołnierzem, przy czym w tulei posiada widoczny z zewnątrz znak, usytuowany w pobliżu wlotu otworu (15) na trzpień (8). F i g. 1
Wskaźnik położenia zatrzasku lub zamka Zastrzeżenia patentowe 1. Wskaźnik położenia zatrzasku lub zanika do połączenia z łącznikiem lub płytką przykrywającą zatrzask lub zamek okna, drzwi, pokrywy albo podobnej konstrukcji otwieralnej za pomocą oddzielnego klucza posiadającego uchwyt i trzpień, zwłaszcza trzpień stalowy o przekroju Kwadratowym, znamienny tym, że ma obrotową tuleję z otworem (15) na trzpień (8) i kołnierzem, przy czym w tulei posiada widoczny z zewnątrz znak, usytuowany w pobliżu wlotu otworu (15) na trzpień (8). 2. Wskaźnik według zastrz. 1, znamienny tym, że znak jest usytuowany na jednym boku otworu (15) na trzpień (8) i korzystnie ma postać wycięcia (14) w środku tego boku. 3. Wskaźnik według zastrz. 2, znamienny tym, że wycięcie (14) ma kształt szerokiego grotu strzały. 4. Wskaźnik według zastrz. 1, znamienny tym, że tuleja jest ułożyskowaną promieniowo w otworze (11) łącznika lub płytki (3) przykrywającej zamek (2). 5. Wskaźnik według zastrz. 4, znamienny tym, że długość tulei jest większa niż głębokość otworu (11) łącznika lub płytki (3) przybywającej zamek (2). 6. Wskaźnik według zastrz. 1, znamienny tym, że tuleja jest wsparta przez powierzchnię ramy (1) skrzydła. 7. Wskaźnik według zastrz. 1, znamienny tym, że jest wykonany z tworzywa sztucznego. * * * Przedmiotem wynalazku jest wskaźnik położenia zatrzasku lub zamka. Zwykle zamyka się lub zatrzaskuje albo otwiera rzadko otwierane okna, drzwi, pokrywy i podobne konstrukcje, zaopatrzone w zatrzaski lub zamki, przy użyciu oddzielnego klucza. Klucz posiada uchwyt i trzpień, korzystnie stalowy o przekroju kwadratowym, poruszający zatrzask lub zamek. W zamkach i zatrzaskach okiennych środkowy otwór ma również odpowiedni przekrój kwadratowy o wymiarach nieco większych niż trzpień. Trzpień klucza może w takim przypadku być wstawiany w czterech różnych położeniach w środkowy otwór zamka lub zatrzasku. W większości zamków okiennych obrócenie trzpienia klucza w przybliżeniu o 90 powoduje obrócenie rygla z położenia otwartego do położenia zamykania, albo odwrotnie. Często są dwa zaniki okienne, a nawet trzy w otwieranym brzegu okna, zaś w dużych oknach również w innych brzegach. Jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny poprzedni użytkownik nie obrócił wszystkich zamków do położenia zamkniętego, następny użytkownik może nie wiedzieć, które zamki są w jakich położeniach. Otwieranie okna staje się trudne, zwłaszcza jeżeli luz jest ujemny, to znaczy okno zakleszcza się lub trudno jest korzystać z zamka okiennego ze względu na duże tarcie. Użytkownik nie może w takim przypadku stwierdzić, które zamki są otwarte, a w wyniku stosowanej siły okno może nawet pęknąć. Celem wynalazku jest ułatwienie korzystania z okien, drzwi, pokryw i podobnych konstrukcji tak, żeby użytkownik mógł łatwo znaleźć położenia zamknięcia każdego zatrzasku lub zamka. Wskaźnik położenia zatrzasku lub zamka, do połączenia z łącznikiem lub płytką przykrywającą zatrzask lub zamek okna, drzwi, pokrywy albo podobnej konstrukcji otwieralnej za pomocą oddzielnego klucza posiadającego uchwyt i trzpień, zwłaszcza trzpień stalowy o przekroju kwadratowym, według wynalazku charakteryzuje się tym, że ma obrotową tuleję z otworem na trzpień i kołnierzem, przy czym w tulei posiada widoczny z zewnątrz znak, usytuowany w pobliżu wlotu otworu na trzpień. W szczególności, znak jest usytuowany na jednym boku otworu na trzpień i, korzystnie, ma postać wycięcia w środku tego boku.
186 259 3 Wycięcie ma, ewentualnie, kształt szerokiego grotu strzały. Korzystnie, tuleja jest ułożyskowaną promieniowo w otworze łącznika lub płytki przykrywającej zamek. W szczególności, długość tulei jest większa niż głębokość otworu łącznika lub płytki przykrywającej zamek. Tuleja jest, ewentualnie, wsparta przez powierzchnię ramy skrzydła. Korzystnie, wskaźnik jest wykonany z tworzywa sztucznego. Dzięki wskaźnikowi według wynalazku użytkownik wie, czy zatrzask lub zamek jest w położeniu zamkniętym, czy w położeniu nie zamkniętym i może, jeśli trzeba, łatwo otworzyć lub zamknąć wszystkie zatrzaski lub zamki. Jeżeli wycięcie, stanowiące widoczny z zewnątrz znak, ma kształt szerokiego grota strzały, użytkownik może łatwo zobaczyć je i zrozumieć znaczenie grota strzały jako symbolu pokazującego kierunek rygla. Jeżeli tuleja jest ułożyskowaną promieniowo w otworze łącznika lub płytki przykrywającej zamek i jest wsparta przez powierzchnię skrzydła, wskaźnik jest podczas montowania płytki przykrywającej ustawiany łatwo na swym miejscu i pozostaje również niezawodnie na swym miejscu. Wytwarzanie wskaźnika z tworzywa sztucznego jest łatwe. Jako tworzywo sztuczne można wybrać materiał nieco sprężysty, aby ułatwić instalowanie na miejscu. Wskaźnik według wynalazku został przedstawiony, w przykładzie wykonania, na rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny wskaźnika we współdziałaniu z zamkiem okiennym, fig. 2 - fragment II z fig. 1, w powiększeniu, fig. 3 - wskaźnik wraz z płytką przykrywającą zamek, w widoku z przodu, a fig. 4 przedstawia fragment IV z fig. 3, w powiększeniu. Na fig. 1 przez 1 oznaczono ramę skrzydła okna z zainstalowanym w niej zamkiem okiennym 2. Przykrywająca płytka 3 jest za pomocą śrub 4 przymocowana ze wsparciem na powierzchni 5 ramy 1 i zamka okiennego 2. Konwencjonalny oddzielny klucz 6 ma uchwyt 7 i trzpień 8 o przekroju kwadratowym, przechodzący przez płytkę przykrywającą 3 i dalej przez środek 9 zamka okiennego 2. Wskaźnik 10 jest ustawiony pomiędzy płytką przykrywającą 3 a powierzchnią 5 ramy 1. Trzpień 8 ma dość miejsca na obrót w otworze 13 wykonanym w ramie 1, ale otwór 13 jest jednak tak mały, że wskaźnik 10 jest oparty na powierzchni 5 ramy 1. Na fig. 2 przykrywająca płytka 3 posiada okrągły otwór 11, który wspiera wskaźnik 10. Klapka 12 może zostać obrócona w celu zakrycia otworu 11 płytki przykrywającej 3, kiedy klucz okienny 6 jest wyjęty. Znak wskaźnika 10 - wycięcie 14 jest pokazane w przekroju jako niezakreskowane. Kołnierz tulei wskaźnika 10, blisko powierzchni 5 ramy 1, jest tak zwymiarowany, że ma dość miejsca pod płytką przykrywającą 3 a ruch wskaźnika 10 w osi wzdłużnej trzpienia 8 jest niewielki. W takim przypadku działanie wskaźnika 10 i klapki 12 nie ulega awariom. Na fig. 3 przedstawiono położenie śrub 4 i klapki 12 w płytce przykrywającej 3. Kiedy używany jest klucz 6 dla okna, jego trzpień 8 jest wciskany w otwór 15. Wycięcie 14 pozostaje zwykle widoczne, ponieważ trzpień 8 klucza 6 jest z reguły wyraźnie dłuższy niż odległość od powierzchni płytki przykrywającej 3 do środka 9 zamka okiennego 2. Aby prawidłowo wykorzystać wskaźnik 10, konieczne jest, by użytkownik nie obracał uchwytu 7 klucza 6 gdy trzpień nie wszedł dostatecznie w środek 9 zamka okiennego 2. W przypadku zbyt wczesnego obrócenia uchwytu 7 położenie wycięcia 14 nie oznacza kierunku rygla zamka, co jest mylące. Na fig. 4 przedstawiono bardziej szczegółowo wycięcie 14, które jest podobne do szerokiego grotu strzały i jest usytuowane w środku boku otworu 15 na trzpień 8. Przez 16 oznaczono wgłębienia w tulei wskaźnika 10 przedzielone czterema elementami wspierającymi.
F i g. 2 186 259
186 259 F i g. 4
186 259 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.