Dlaczego musimy nauczać o katalogach bibliotecznych, w świecie idei Web 2.0? Marcin Mystkowski warszawski oddział firmy MOL 1
Nauczanie (e-learning) o katalogach czyli wyważanie otwartych drzwi. OPAC Podstawowe narzędzie komunikacji czytelnika z biblioteką i biblioteki z czytelnikiem, a właściwie tylko biblioteki z czytelnikiem. OPAC = Online Public Access Catalog Publicznie dostępny przez Internet katalog zbiorów biblioteki 2
Dostępny czyli jaki? Internetowy Słownik Języka Polskiego PWN podaje: taki, do którego można dojść bez przeszkód, na który można wejść stosunkowo łatwo nietrudny do zdobycia łatwy do przyswojenia taki, z którym łatwo można nawiązać kontakt, do którego jest łatwy dostęp 3
Czy nasze katalogi są łatwe do przyswojenia? Jeśli mówię do: Anglika, mówię po angielsku Niemca, mówię po niemiecku Francuza, mówię po francusku Włocha, mówię po włosku do dziecka, mówię w sposób zrozumiały dla dziecka czytelnika, mówię po jakiemu? czytelniczemu czy bibliotekarsku? 4
Jak komunikujemy się z czytelnikiem za pomocą OPAC? 5
Jak komunikujemy się z czytelnikiem za pomocą OPAC? 6
Jak komunikujemy się z czytelnikiem za pomocą OPAC? 7
Jak komunikujemy się z czytelnikiem za pomocą OPAC? 8
Cyfry, litery, cyfry, litery, cyfry, cyfry, cyfry Czyli co spisują czytelnicy chcąc wypożyczyć książkę (studenci): ISBN/ISSN Numer inwentarzowy Numer systemowy Sygnatura Kod kreskowy Sigla bibliotek UKD i inne klasyfikacje 9
Cyfry, litery, cyfry, litery, cyfry, cyfry, cyfry Czyli co spisują czytelnicy chcąc wypożyczyć książkę (studenci): ISBN/ISSN Numer inwentarzowy Numer systemowy Sygnatura Kod kreskowy Sigla bibliotek UKD i inne klasyfikacje 10
Uwaga będzie kontrowersyjnie Te wszystkie dane oraz wiele innych, niepotrzebnych czytelnikowi danych (np. opis fizyczny, miejsce wydania, nawet numer wydania) są na karcie bowiem OPAC zawłaszczyliśmy my bibliotekarze. To nie jest OPAC, to jest ONPAC czyli Online NON Public Access Catalog 11
A teraz czas na termin Katalog Katalog biblioteczny to rejestr dokumentów bibliotecznych, to realny (a wirtualny?) zbiór w bibliotece. Problem polega na tym, że: czytelnicy nie szukają w bibliotece, 84 % Amerykanów rozpoczyna swoje poszukiwania informacji od wyszukiwarki internetowej.* czytelnicy nie wykorzystują płatnych narzędzi jakie posiada biblioteka (Wirtualna Biblioteka Nauki, ibuk.pl) bo o nich nie wiedzą a nie wiedzą, bo nie korzystają ze stron bibliotek * 67% wszystkich Amerykanów, 43% studentów amerykańskich i 58% uczniów amerykańskich przyznało, że nigdy nie korzystało z witryn bibliotek. nie wiedzą też o istnieniu baz open access np. DOAJ, Project Gutenberg, Open Library * Wszystkie informacje o badaniach amerykańskich zaczerpnięte zostały z Perceptions of Libraries, 2010 : Context and Community [on-line]. Dublin, Ohio USA : OCLC Online Computer Library Center, Inc., 2011 [Dostęp 6.02.2011]. Dostępny w World Wide Web: http://www.oclc.org/reports/2010perceptions/2010perceptions_all.pdf 12
13
14
Nie nadążają za światem Web 2.0 Nie nadążają za wymaganiami czytelników Co się z stało z Katalogami? Nie integrują źródeł informacji jakimi dysponuje, bądź może dysponować biblioteka np. Ibuk.pl, zbiory cyfrowe np. dlibra Dlaczego, więc musimy nauczać o katalogach bibliotecznych w świecie idei Web 2.0? Dlatego, że stały się nieczytelne i nikt się nimi nie interesuje. 15
Axiell Arena katalog Web 2.0 Zintegrowany ze stroną biblioteczną Zawsze dostępny Prosty w obsłudze dla czytelnika Zintegrowany z innymi źródłami informacji będącymi w dyspozycji biblioteki Zintegrowany z katalogiem Biblioteki Narodowej Zintegrowany ze źródłami open access Zintegrowany z katalogami księgarń internetowych np. Amazon i Empik Wyposażony w funkcje społecznościowe dostępne czytelnikom. 16
Axiell Arena katalog Web 2.0 System powiązany z CMS pozwala na spójne zarządzanie informacją biblioteczną prezentowaną zarówno poprzez stronę biblioteki jak i poprzez katalog. 17
Axiell Arena katalog Web 2.0 Funkcjonalność CMS ułatwia zarządzanie wyglądem i treścią strony biblioteki. 18
Axiell Arena katalog Web 2.0 Centralnie umieszczone na stronie pole wyszukiwawcze pozwala na przeszukanie jednym zapytaniem zarówno autorów, tytuły jak i hasła przedmiotowe. Podczas wpisywania poszukiwanej treści system podświetla sugerowane wyniki. 19
Axiell Arena katalog Web 2.0 System pozwala prowadzić wyszukiwanie w wielu bazach jednocześnie, np. zarówno w katalogu biblioteki jak i w zbiorach cyfrowych dlibra 20
Axiell Arena katalog Web 2.0 Każda lista wyników wyposażona jest w dodatkowe narzędzia pozwalające na wyszukiwanie szczegółowe. Użytkownik może również wspierać swoje wyszukiwanie zewnętrznymi źródłami informacji zintegrowanymi z katalogiem, np. GoogleBooks, GoogleScholar, Wikipedią etc. 21
Axiell Arena katalog Web 2.0 Opis książki jest czytelny i zrozumiały dla czytelnika. System wyposażony jest w mechanizmy społecznościowe np. fora na których czytelnicy mogą wymieniać się informacjami. 22
Axiell Arena katalog Web 2.0 Więcej informacji o systemie Axiel Arena na www.mol.pl Dziękuję za uwagę. 23