Podstawy i postępy andrologii Marek Mędraś



Podobne dokumenty
HIPOGONADYZM. to obniżenie lub brak wydzielania hormonów sterydowych przez gonady i obniżenie lub brak płodności

Diagnostyka przyczyn niepłodności męskiej, badanie nasienia oraz interpretacja wyników.

Definicja niepłodności:

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016:

the biomerieux Sp. z o.o. ul. Żeromskiego Warszawa Tel Fax

IV SZKOŁA PTEiDD w Krakowie program naukowy

Płodność jako element zdrowia. Problemy z płodnością- przyczyny, diagnostyka, terapia.

LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23)

Przysadka mózgowa. Przysadka mózgowa

LECZENIE PRZEDWCZESNEGO DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO U DZIECI

Dr hab. n. med. Aneta Gawlik

Konieczność monitorowania działań niepożądanych leków elementem bezpiecznej farmakoterapii

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć

Spis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan

Objawy braku dojrzewania u młodzieży i młodych dorosłych. ciała skąpe owłosienie łonowe, niedorozwój narządów płciowych

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Neonatologia-hospitalizacja-N20,N24,N25- Oddział Patologii Noworodków

Uwarunkowania genetyczne. w cukrzycy

EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.

FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska Autorzy Wykaz skrótów... 19

Układ dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.

XIII Hotel Kasprowy

Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne

Tyreologia opis przypadku 16

Układ rozrodczy samca

Klinika Endokrynologii [1]

PODSTAWY PRAWNE. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 sierpnia 2016r. zmieniające rozporządzenie w sprawie recept lekarskich

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Choroby gonad męskich

Hotel Mercure Kasprowy

Poradnia Immunologiczna

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej

Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka

1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Stymen, 10 mg, tabletki Prasteronum

Katalog ryczałtów za diagnostykę w programach lekowych

Zaburzenia erekcji Last, but not least...

LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E

Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne

r Gdynia

MEDYCYNA ROZRODU Z SEKSUOLOGIĄ RÓŻNICOWANIE PŁCIOWE

Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.

Katalog ryczałtów za diagnostykę w programach lekowych

AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi

[13ZPK/KII] Endokrynologia

Czwartek, 23 listopada. sesja 1

V rok WL Choroby wewnętrzne, endokrynologia. Wtórne przyczyny osteoporozy

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Biblioteka ginekologa praktyka

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Biochemia kliniczna

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE

ULOTKA DLA PACJENTA - 1 -

dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON

Ceny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od r. Cena Oczekiwana

Spis treści. śelazo Wapń i witamina D Cynk... 47

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Układ wewnątrzwydzielniczy

I. STRESZCZENIE Cele pracy:

Niepłodność u mężczyzn. etiopatogeneza, diagnostyka, leczenie

Endokrynologiczne przyczyny niepłodności u mężczyzn

TESTY ENDOKRYNOLOGICZNE Kot

Neurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V

Zaburzenia endokrynologiczne u kobiet a wskazania do rozrodu wspomaganego.

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Parametr służący jedynie warunkowo do wyjaśnienia dysfunkcji tarczycy. Ma większe znaczenie jako parametr uzupełniający.

REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW

Kompleksowa Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna nad pacjentem z Otępieniem - propozycja ekspercka

V LECZNICTWO STACJONARNE

Podstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny

Regina B.Podlasin Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

Dagmara Samselska. Przewodnicząca Unii Stowarzyszeń Chorych na Łuszczycę. Warszawa 20 kwietnia 2016

LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

Choroby związane z wygasaniem czynności jajników.

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Leczenie stwardnienia rozsianego

SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Endokrynologia Kod modułu LK.3.E.015. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski

Zaburzenia miesiączkowania Agata Mierzwicka

Wytyczne a codzienna praktyka przegląd przypadków

Wady narządu rodnego Zaburzenia okresu pokwitania

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

KARTA PRZEDMIOTU BIOMEDYCZNE ASPEKTY ANDROLOGII. 1. Nazwa przedmiotu. 2. Numer kodowy PHY06e. 3. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

Kierunek Lekarski II rok Fizjologia z elementami fizjologii klinicznej

Transkrypt:

Podstawy i postępy andrologii Marek Mędraś Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Hipogonadyzm męski - zaburzenie funkcji endokrynnej (obniżony poziom testosteronu) i egzokrynnej ( spermatogenezy ) - lub tylko zaburzenie spermatogenezy (te ostatnie leczone są w celu reprodukcyjnym a nie w celu terapii wyniku badania nasienia)

Hipogonadyzm męski, rozpoznanie: Wywiad, badanie fizyczne LH, FSH, T całkowity, T wolny, E2, PRL Ewentualnie: Test z GnRh, HCG, antyestrogenem, badanie nasienia, badania obrazujące, genetyczne Okulista, neurolog, urolog, laryngolog

Hipogonadyzm męski Defekt endokrynny NISKIE STĘŻENIE TESTOSTERONU Około 2,5 ng/ml

Hipogonadyzm męski Czułość i swoistość metod oznaczania Testosteronu całkowitego wolnego biodostępnego kalkulowanego Implikacje kliniczne

Hipogonadyzm Męski 1. Podział kliniczny: Pierwotny, gonadalny, hipergonadotropowy Wtórny, podwzgórzowo-przysadkowy, hipogonadotropowy Normogonadotropowy

Pierwotny hipogonadyzm męski Zespół Klinefeltera (47 XY, mozaicyzm, inne) Kryptorchizm Stan po zapalenie jąder Agenezja i hipolazja komórek Leydiga Kastracja Wrodzony anorchizm Wrodzony przerost kory nadnerczy (defekt syntezy androgenów) Rentgenoterapia, chemioterapia Żylaki powrózka nasiennego Niewydolność nerek Niewydolność wątroby Cukrzyca Choroba trzewna Andropaza Zatrucie metalami ciężkimi Choroby autoimmunologiczne Używki

Pierwotny hipogonadyzm męski Leczenie: Defekt endokrynny leczony jest terapią testosteronem

Hipogonadyzm pierwotny Leczenie: Defekkt egzokrynny Nie ma skutecznych metod leczenia zachowawczego pierwotnych zaburzeń spermatogenezy wpływających negatywnie na rozród. Wskazane jest stosowanie technik wspomaganego rozrodu

Hipogonadyzm pierwotny Terapia ( ex iuvantibus, empiryczna ) Skuteczność wątpliwa Androgeny Antyestrogeny Kalikreina Pentoksyfilina Blokery alfa receptorów Antyoksydanty GH Oxytocyna Alfa interferon Antihistaminica Witaminy, pierwiastki śladowe, L-Karnityna i inne syplementy

Hipogonadyzm pierwotny Np. 40 % urologów w USA przyznaje się do stosowania metod o skuteczności nie potwierdzonej naukowo Kiedy mamy prawo do ich ordynacji? Czy np. w przypadku braku akceptacji metod wspomaganego rozrodu?

Hipogonadyzm pierwotny Bezwzględna konieczność wnikliwego poinformowania pacjenta o sytuacji i szansach na sukces związanych z różnymi sposobami leczenia Andrologiczne wskazania do technik wspomaganego rozrodu

Pierwotny hipogonadyzm męski Foto

Hipogonadyzm hipogonadotropowy 1. Podział kliniczny: Wrodzony ( nasilone objawy ) Nabyty ( różny stopień zaburzeń)

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy 2. Podział kliniczny Funkcjonalny ( np. doping SAA ) Organiczny Jatrogenny (np. hemochromatoza, sideroza)

Patologia podwzgórzowoprzysadkowa Grupa schorzeń o typie zespołu Kallmanna Wielohormonalna niedoczynność przedniego płata przysadki Izolowany niedobór LH i/lub FSH Schorzenia neurologiczne (zespół PLW, LMB, dysplazja przegrodowo oczna )

Patologia podwzgórzowoprzysadkowa Nowotwory (podwzgórza i/lub przysadki) - pierwotne, przerzuty, nacieki nowotworowe ( limfoma), prolactinoma, gonadotropinoma Procesy zapalne, autoimmunologiczne, defekty enzymatyczne, sarkoidoza, gruźlica, grzybica, kiła, ziarniniak Wegenera, hemochromatoza, histiocytoza X, limfocytowe zapalenie przysadki

Patologia podwzgórzowoprzysadkowa Jatrogenne (zabiegi operacyjne, naświetlania) Stres, zaburzenia psychiczne, gwałtowne odchudzanie Doping androgenowo-anaboliczny Długotrwały, znaczny wysiłek sportowy - niektóre dyscypliny sportu wyczynowego Zmiany naczyniowe (udar mózgu, przysadki) Urazy CUN

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy obraz kliniczny zróżnicowany (w różnym stopniu wyrażony hipogonadotropowy niedobór testosteronu + choroba zasadnicza)

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy FOTO

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy FOTO

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy FOTO

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Jak najwcześniejsze rozpoczęcie terapii

Wrodzony Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Terapia już w okresie noworodkowym

Wrodzony HH Okres pourodzeniowy (6 m) : wzrost sekrecji GnRH, LH, FSH, T, Inhibiny B, AMH -

A sekrecja GnRH; B- sekrecja gonadotropin; C- sekrecja AMH, inhibiny B i testosteronu (Bouvattier C, Maione L, Bouligand J, Dodé C, Guiochon-Mantel A, Young J.Neonatal gonadotropin therapy in male congenital hypogonadotropic hypogonadism. Nat Rev Endocrinol. 2011 Oct 18;8(3):172-82)

Wrodzony HH Patologia sekrecyjna okresu mini pubertas - Kryptorchizm - Micropenis (np. z. Kallmanna)

Wrodzony HH Terapia: HCG /HMG ( wspomagająco T ) - Dawkowanie : po około 20 IU HCG i HMG s.c. - Okres terapii około roku, monitorowanie: T, Inh. B, gonadotropin Korzyść: - Poprawa stanu anatomicznego n. płciowych - Zycie seksualne w przyszłości? - Spermatogeneza w przyszłości?

Wrodzony HH Refleksja : Wczesna kwalifikacja wnętrostwa do leczenia operacyjnego powinna być związana z ewentualną próbą diagnostyki i leczenia wrodzonego HH

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Okres pokwitania optymalny czas leczenia gonadotropinami

Różnicowanie Hipogonadyzm podwzgórzowoprzysadkowy (hipogonadotropowy) Hipogonadyzm pierwotny (hipergonadotropowy) Konstytucjonalnie opóźnione dojrzewanie płciowe

Diagnostyka HH (okres pokwitania i popokwitaniowy ) Cechy pokwitania + węch, wielkość jader ( lepsze rokowanie > 4 ml, fizjologiczna > 7 ml ) LH, FSH, T, E2, PRL, inne tropowe Test z GnRH Badania laryng. neurolog. okulistyczne Obrazujące Genetyczne

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Podstawowe leki w zaburzeniach podwzgórzowo- przysadkowych to gonadotropiny Ale też GnRh w pompie lub donosowo ( przy sprawnej przysadce mózgowej) Inne Bromokryptyna (prolactinoma), estradiol (defekt aromatazy)

Celem stosowania gonadotropin są: -rozród ( indukcja spermatogenezy ) i - rozwój/podtrzymanie stanu androgennego Brak wskazań reprodukcyjnych ANDROGENY

Trzy kwestie : Wczesne rozpoznanie Taktyka terapii Konsekwentne leczenie

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Opieka nad pacjentem z HH wymaga: Doświadczenia lekarskiego, Zdecydowania terapeutycznego, Pełnej informacji o chorobie, cierpliwości ze strony pacjenta, jego rodziny i lekarza Zaplecza finansowego ( np.pregnyl, Merional )

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Okres terapii : kilka, kilkanaście lat

Hipogonadyzm Hipogonadotropowy Aspekt reprodukcyjny terapii gonadotropinami może być wsparty bankowaniem nasienia rozrodem wspomaganym

Taktyka terapii 1. HCG -np. rok i dalej HCG /HMG 2. Androgenizacja T, HCG, HCG / HMG 3. HCG/ HMG - niewystarczająca androgenizacja okresowa terapia testosteronem i ponownie HCG/HMG

Terapia gonadotropinami I tydzień: 2 x w tyg 75 j FSH i 3 x 2-5000 j LH II tydzień: 3 x w tyg 75 j FSH i 2 x 2-5000j LH III t. jak I; IV t. jak II

Nabyty, funkcjonalny hipogonadyzm podwzgórzowoprzysadkowy Doping androgenno - anaboliczny to jedna z przyczyn dysfunkcji - hipogonadyzmu podwzgórzowo - przysadkowego

Wpływ SAA na CUN Stany maniakalne, lękowe, paranoidalne, przemoc. Depresja po odstawieniu Wpływ agonistycznay na układ peptydów opioidowych, wzrost stężeń beta endorfiny Modulacja liczby receptorów androgenowych i estrogenowych Modulacja liczby receptorów i stężeń serotoniny, dopaminy, GABA Wpływ na przewodnictwo nerwowe Wpływ na neurogenezę ( hipokamp )

Odstawienie SAA: Ostry zespół odstawienny ( objawy psychosomatyczne ) Przewlekły zespół po stosowaniu SAA uszkodzenie?, dysfunkcja? u-p-p

Funkcjonalny hipogonadyzm podwzgórzowo-przysadkowy ( po stosowaniu SAA) - Niski poziom testosteronu i gonadotropin - Objawy zespołu niedoboru testosteronu ( 30 % ) - Niepłodność ( około 70 % )

Antyestrogen jako leczenie tej postaci hipogonadyzmu podwzgórzowo- przysadkowego Test z antyestrogenem Sprawny układ p-p = prawidłowa odpowiedź

Funkcjonalny Hipogonadyzm Hipogonadotropowy -Antyestrogeny są skutecznym lekiem w leczeniu ( czy trwałym?) następstw hormonalnych, podwzgórzowo- przysadkowych powstałych w wyniku np.. długotrwałego stosowania SAA

Funkcjonalny Hipogonadyzm Hipogonadotropowy -Efekt hormonalny ich działania dowodzi tła czynnościowego tego typu hipogonadyzmu hipogonadotropowego

Funkcjonalny Hipogonadyzm Hipogonadotropowy -Brak danych co wpływu antyestrogenu na zwiększenie zdolności reprodukcyjnej w omawianej patologii

Hipogonadyzm męski Pytania : Rodzaje hipogonadyzmu męskiego Badania stosowane przy podejrzeniu hipogonadyzmu męskiego Obraz kliniczny i przyczyny hipogonadyzmu pierwotnego i wtórnego Wskazania andrologiczne do technik wspomaganego rozrodu Leczenie hipogonadyzmu męskiego pierwotnego Leczenie hipogonadyzmu męskiego wtórnego

Dziękuję za uwagę!