Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 31.10.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: DS.8361.188.2014 DECYZJA Nr 96 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267 ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Joannie Raj wykonującej działalność gospodarczą pod nazwą DON VITO Joanna Raj w Sieradzu przy ul. Kościuszki 6A karę pieniężną w kwocie 500,00 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego pizz Don Vita w cenie 19,00 zł, greckiej w cenie 17,00 zł i innych nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na ich oznakowanie oraz prezentację, w miejscu sprzedaży, w sposób wprowadzający konsumentów w błąd, wbrew postanowieniom art. 16 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. ze zm.). Uzasadnienie W dniach od 24 do 25 czerwca 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer DS.8361.188.2014 z dnia 24 czerwca 2014r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, Delegatury w Sieradzu przeprowadzili kontrolę w pizzerii DON VITO zlokalizowanej w Sieradzu przy ul. Kościuszki 6A, należącej do Joanny Raj, wykonującej działalność gospodarczą pod nazwą DON VITO Joanna Raj. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 148) w obecności przedsiębiorcy Joanny Raj. 1
Inspektorzy występując w charakterze nabywców zakupili potrawę deklarowaną w miejscu sprzedaży (karty menu) jako pizza Don Vita mała (25 cm) w cenie 19,00 zł. W karcie menu dla przedmiotowej pizzy w składzie wykazano jako jeden ze składników ser, przy którym umieszczony był znak *. Analiza karty menu wykazała, że w dolnej części znacznie mniejszą czcionką (w stosunku do czcionki stosowanej do nazwy pizzy i składu) zamieszczono informację * ujęty ser w składzie jest wyrobem seropodobnym. W związku z zastosowanym oznakowaniem i sposobem prezentacji zakupionej przez inspektorów pizzy w toku czynności kontrolnych sprawdzono prawidłowość oznakowania oraz rzetelność przekazywanych informacji pozostałych potraw. Stwierdzono, że również dla innych pizz o nazwach handlowych: Al. Tonno, Quatro Stagioni, Tropicana, o Sole Mio, Specjale, Con Pollo, Natura, Florentina, Grecka, Bolognese, Roberto, 3 Formaggio, Carbonara, Pollo Con Verdura, Ulubiona, Diabelska, Napoli, Salami, Prosciutto, Al. Funghi, Peperoni, Chłopska, Renate, Hawajska, Frutti di Mare, Calzone (Nadziewana), Gyros, Vegetariana, Mexicana, Americana, Wiejska, Macho, Prezesa, Bellissima w kartach menu jako jeden ze składników wykazano ser, przy którym umieszczona była również *, a dodatkowo dla pizzy greckiej wykazany był ser feta przy którym umieszczony były **. Na każdej stronie karty menu w dolnej części znacznie mniejszą czcionką zamieszczono informacje * ujęty ser w składzie jest wyrobem seropodobnym i **ujęta feta jest serem sałatkowym. Taki sposób oznakowania i prezentacji produktów wprowadzał konsumentów w błąd i naruszał przepisy art. 16 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002. Ponadto zamieszczanie informacji o treści * ujęty ser w składzie jest wyrobem seropodobnym i **ujęta feta jest serem sałatkowym narusza przepisy: rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. U. L 347 z dnia 20.12.2013 r.) zwanego dalej rozporządzeniem 1308/2013. Zgodnie z pkt 2 załącznika VII części III przetwory mleczne oznaczają produkty uzyskiwane wyłącznie z mleka, przy założeniu że można dodać substancje konieczne do ich wytwarzania, o ile nie stosuje się ich do zastąpienia w całości lub w części - jakichkolwiek naturalnych składników mleka i nazwy te są zarezerwowane wyłącznie dla przetworów mlecznych, w tym dla sera (pkt 2 lit. a tiret viii), zaś zgodnie z pkt 6 w odniesieniu do produktów innych niż opisane w wyżej wymienionym przepisie nie wolno używać żadnej etykiety, dokumentu handlowego, materiału reklamowego ani żadnej formy prezentacji, które wskazywałyby lub sugerowałyby, że produkt ten jest produktem mleczarskim); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. U. L 343 z 14.12.2012 r. str. 1) zwanego dalej rozporządzeniem 1151/2012. Zgodnie z art. 13 ust. 1 lit. a zarejestrowane nazwy są chronione przed wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych 2
nazwy zarejestrowanej w odniesieniu do produktów nieobjętych rejestracją, jeśli produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli jej stosowanie stanowi wykorzystywanie renomy chronionej nazwy, w tym również w sytuacji gdy produkty te są wykorzystywane jako składniki. Nazwa Feta została zarejestrowana jako chroniona nazwa pochodzenia i zarezerwowana jest dla serów spełniających wymagania określone w specyfikacji produktu (m.in. mleko służące do wyrobu sera Feta musi pochodzić od tradycyjnie hodowanych owiec i kóz z określonych regionów Grecji, a podczas procesu produkcyjnego należy stosować tradycyjną recepturę i metody). Stwierdzona nieprawidłowość została udokumentowana w protokole kontroli z dnia 24 czerwca 2014 r. (numer akt DS.8361.188.2014). Do akt sprawy dołączono również kartę menu. W związku z wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej w dniu 03 października 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tj. Dz. U. z 2014 r., poz. 669 ze zm.) zwanej dalej ustawą o jakości. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2013. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 06 października 2014 r. W dniu 20 października 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło zeznanie podatkowe PIT 36, w którym strona podała wielkość obrotu za rok 2013. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002 podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, 3
opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Rozporządzenie 178/2002 stanowi w art. 16, że bez uszczerbku dla bardziej szczegółowych przepisów prawa żywnościowego, etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd. Pkt 2 załącznika VII części III rozporządzenia 1308/2013 wskazuje, że przetwory mleczne oznaczają produkty uzyskiwane wyłącznie z mleka, przy założeniu że można dodać substancje konieczne do ich wytwarzania, o ile nie stosuje się ich do zastąpienia w całości lub w części - jakichkolwiek naturalnych składników mleka i nazwy te są zarezerwowane wyłącznie dla przetworów mlecznych, w tym dla sera (pkt 2 lit. a tiret viii w/w rozporządzenia), zaś pkt 6 stanowi, że odniesieniu do produktów innych niż opisane w wyżej wymienionym przepisie nie wolno używać żadnej etykiety, dokumentu handlowego, materiału reklamowego ani żadnej formy prezentacji, które wskazywałyby lub sugerowałyby, że produkt ten jest produktem mleczarskim; Zgodnie z art. 12 ust. 1 rozporządzenia 1151/2012 chronione nazwy pochodzenia oraz chronione oznaczenia geograficzne mogą być wykorzystywane przez dowolny podmiot wprowadzający na rynek produkt zgodny z odpowiednią specyfikacją, zaś art. 13 ust. 1 lit. a wskazuje, że zarejestrowane nazwy są chronione przed wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych nazwy zarejestrowanej w odniesieniu do produktów nieobjętych rejestracją, jeśli produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli jej stosowanie stanowi wykorzystywanie renomy chronionej nazwy, w tym również w sytuacji gdy produkty te są wykorzystywane jako składnik. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca naruszył przepisy prawa żywnościowego i był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) wyrobów gastronomicznych nieodpowiadających jakości handlowej. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej, a ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. wysoki stopień szkodliwości czynu, ponieważ zastosowany w miejscu sprzedaży sposób oznakowania i prezentacji wyrobów gastronomicznych wprowadzał konsumentów w błąd, co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego składu i właściwości, tym samym w znacznym stopniu zostały naruszone interesy konsumentów. Konsument ma prawo do czytelnej i rzetelnej informacji o produkcie, aby podjąć właściwą decyzję podczas dokonywania zakupu, bez konieczności podejmowania dodatkowych działań, a w tym przypadku przedsiębiorca nie spełnił obowiązku prawidłowego oznakowania wyrobów. Potrawy były przygotowywane z innych, znacznie tańszych surowców niż deklarowano w składach zamieszczonych bezpośrednio przy potrawach i chociaż konsument był o tym informowany (informacja zamieszczona 4
w dolnej części karty menu znacznie mniejszą czcionką) to jednak mógł tego nie zauważyć, a przez to mógł zakupić produkt niezgodny z jego oczekiwaniami. Należy tu podkreślić, że podane w oznakowaniu składniki ser i ser Feta nadawały gotowym produktom wyższe walory jakościowe i stanowiły zachętę do dokonania zakupu. Ponadto dodać należy, że strona bezzasadnie użyła nazwy ser oraz nazwy chronionej ser Feta, a przez to naruszyła powszechnie obowiązujące przepisy, do stosowania których obowiązani są przedsiębiorcy całej Unii Europejskiej 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. To strona w kartach menu bezpośrednio przy potrawach podała składniki, których nie stosowała, a jako podmiot działający na rynku spożywczym od kilku lat (co ustalono na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) winna znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wszelkie wymagania w zakresie jakości handlowej. Strona wiedziała, że do produkcji potraw nie stosuje sera tylko produkt seropodobny oraz sera feta tylko ser sałatkowo kanapkowy wyprodukowany z mleka krowiego, a mimo to w kartach menu zamieściła bezpośrednio przy potrawach te składniki przez co naruszyła przepisy prawa żywnościowego. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej określając stopień zawinienia uwzględnił podjęte przez stronę działania naprawcze (zmiana kart menu) i w związku z tym ustalił stopień zawinienia na poziomie wysokim, a nie najwyższym; 3. wysoki zakres naruszenia, bowiem zostały naruszone przepisy rozporządzenia 178/2002, rozporządzenia 1308/2013 i rozporządzenia 1151/2012 mające na celu ochronę konsumentów. Przepisy te zostały ustanowione m.in. w celu zapewnienia konsumentom rzetelnych informacji o nabywanych środkach spożywczych; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. niską wielkość obrotów podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno - spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu, lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500,00 zł. 5
Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 500,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). w z. Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Łodzi mgr inż. Barbara Warzywoda Zastępca Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: 1. Joanna Raj ( ) 2. a/a 6