PRACOWNIA DOKUMENTACJI GEOLOGICZNYCH I GEOTECHNICZNYCH 61-886 Poznań, ul. Półwiejska 37/13, tel. /fax.(061) 853-31-72, tel. kom. 0602-52-80-37 REGON 631097904 NIP 972-008-84-24 DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA dla projektowanego budynku sali sportowej przy Szkole Podstawowej i Gimnazjum w BOLECHOWIE, przy ul. Wojska Polskiego 6 gm. Czerwonak woj. wielkopolskie Opracował: mgr Wojciech Gruntmejer upr. geol. nr VII-1115 Poznań, luty 2007 r.
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA TEKST str. 1 8 ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE 1. Wykresy uziarnienia gruntu 2. Wyniki badań laboratoryjnych 3. Mapa orientacyjna skala 1 : 10000 4. Mapa dokumentacyjna skala 1 : 500 5. Objaśnienia uŝytych znaków i symboli 6. Legenda do przekrojów 100 pion. 500 7. Przekroje geotechniczne I VII skala 1 : poz. 1. WSTĘP 2
1.1 Zleceniodawca: Urząd Gminy w CZERWONAKU, ul. Źródlana 39, 62-004 CZERWONAK. 1.2 Cel badań : ustalenie warunków gruntowo wodnych i parametrów geotechnicznych gruntów oraz ocena przydatności podłoŝa gruntowego i środowiska wodnego dla nw. inwestycji. 1.3 Podstawa prawna: Rozporządzenie MSW i A, z dnia 24 września 1998 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. Nr 126, z dnia 8 października 1998 r.) oraz polska norma PN-B-02479 - Geotechnika dokumentowanie geotechniczne zasady ogólne, 1998 r. 1.4 Rodzaj inwestycji: jednokondygnacyjny, niepodpiwniczony budynek sali sportowej o konstrukcji tradycyjnej; o wstępnie projektowanej głębokości sytuowania spodu fundamentów około 1 m p.p.t. 1.5 Prace terenowe W celu udokumentowania warunków gruntowo wodnych występujących w podłoŝu projektowanego budynku, 10 lutego 2007 r. wykonano 5 wierceń badawczych o głębokości 5 m p.p.t. i łącznym metraŝu 25 mb. Otwory wiertnicze wytyczono metodą domiarów prostokątnych, w nawiązaniu do istniejących w terenie obiektów, w oparciu o mapę zasadniczą w skali 1 : 500. Jej kserokopię otrzymano od Zleceniodawcy. Rzędne miejsc, w których wykonywano badania przyjęto z opisu wysokościowego, przedstawionego na załączonej mapie dokumentacyjnej. Zakres prac terenowych, tj. miejsca wierceń, ich ilość i głębokość zrealizowano w oparciu o uzgodnienia ze Zleceniodawcą oraz w oparciu o obowiązujące normy i wytyczne, dotyczące projektowania badań geotechnicznych. 1.6 Materiały archiwalne 3
W niniejszym opracowaniu wykorzystano ogólne dane dotyczące budowy geologicznej i warunków gruntowo wodnych terenów sąsiadujących z aktualnie opiniowanym, pochodzące z dokumentacji geotechnicznej, wykonanej w marcu 2006 r. przez P.D.G. i G. GRUNT dla wielorodzinnych domów mieszkalnych w BOLECHOWIE, przy ul. Obornickiej. 2. POŁOśENIE TERENU BADAŃ Dokumentowany teren połoŝony jest we wsi Bolechowo, w jej północno wschodniej, peryferyjnej części, przy ul. Wojska Polskiego 6, po północnej stronie drogi. Miejscowość ta oddalona jest o około 3 km na północ od granicy administracyjnej Poznania. Badania geotechniczne wykonywano wokół boiska kortu tenisowego, zlokalizowanego po północnej stronie istniejącego budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum. Pod względem geomorfologicznym omawiany teren leŝy w obrębie polodowcowej wysoczyzny morenowej z okresu zlodowacenia bałtyckiego, od zachodu w sąsiedztwie górnej krawędzi zbocza i wysokich tarasów przełomowego odcinka doliny Warty. W miejscu projektowanej lokalizacji budynku sali sportowej, powierzchnia terenu wyniesiona jest około 65 66 m n.p.m. i pochylona na zachód oraz południowy zachód, zgodnie z ogólnym ukształtowaniem tej części Bolechowa, do oddalonej o około 700 m Warty. 3. BUDOWA GEOLOGICZNA Rozpoznaniem geologicznym objęto podłoŝe gruntowe do głębokości 5 m p.p.t. Pod przypowierzchniową warstwą kulturowych nasypów i glebą, o miąŝszości około 0,2 0,6 m, stwierdzono występowanie grubej pokrywy czwartorzędowych, plejstoceńskich glin zwałowych utworów bezpośredniej akumulacji lodowca, w stropie warstwy młodszych, z okresu zlodowacenia bałtyckiego, nieco głębiej, z okresu zlodowacenia środkowopolskiego. Miejscami, w obrębie gliniastej pokrywy odłoŝone zostały soczewy wodnolodowcowych piasków. Do głębokości wykonanych wierceń, spągu ww. glin nie przewiercono. 4. WARUNKI GEOTECHNICZNE 4
Warunki geotechniczne ustalono na podstawie wyników terenowych badań makroskopowych osadów i laboratoryjnych analiz pobranych próbek gruntów oraz na podstawie prac kameralnych, z uwzględnieniem i w oparciu o wymogi obowiązujących norm PN-81/B-03020 i PN-B-02479. Grunty rodzime występujące w omawianym podłoŝu ujęto w jednej grupie, mineralnych, lodowcowych glin zwałowych. Zarówno gliny młodsze, z okresu zlodowacenia bałtyckiego, jak i podścielające je starsze, tzw. środkowopolskie, zaliczono do gruntów nieskonsolidowanych, według normy PN-81/B-03020 oznaczonych symbolem B geologicznej konsolidacji. W zaleŝności od technicznych wydzieleń rodzaju gruntów, ich konsystencji oraz zbadanego laboratoryjnie stopnia plastyczności (I L ), w grupie tej wydzielono trzy warstwy geotechniczne: warstwa I A - to lokalnie zaobserwowane, spoiste gliny piaszczyste w stanie plastycznym, na pograniczu twardoplastycznego, o I L (n) = 0,25, warstwa I B - to twardoplastyczne, spoiste gliny piaszczyste i gliny, o I L (n) = 0,10, lokalnie przewarstwione piaskami drobnymi i gliniastymi oraz z domieszką węglanu wapnia, warstwa I C - to półzwarte i zwarte, o I L = 0,00, spoiste gliny piaszczyste i gliny, przewarstwione piaskami drobnymi i gliną pylastą oraz z domieszką węglanu wapnia. W podziale gruntów na grupy i warstwy geotechniczne pominięto przypowierzchniową glebę i cienką warstwę kulturowych, piaszczysto gliniasto próchnicznych nasypów oraz sporadycznie odłoŝone w postaci śródglinowych soczew nawodnione piaski. Przestrzenne rozmieszczenie osadów w omawianym podłoŝu przedstawiono na załączonych przekrojach geotechnicznych I VII. Wartości parametrów fizyczno mechanicznych glin podano w zestawieniu wyników badań laboratoryjnych. 5
Parametry normowe i obliczeniowe oraz wartości współczynników materiałowych zawiera tabela, na Legendzie do przekrojów. 5. WARUNKI WODNE Dokumentowane podłoŝe zbudowane jest w zdecydowanej przewadze z trudnoprzepuszczalnych, lodowcowych glin. Przepuszczalna jest cienka warstwa przypowierzchniowej gleby i nasypów oraz lokalnie odłoŝone wśród ww. glin, soczewy piasków. Woda gruntowa o zwierciadle napiętym występuje w śródglinowej, piaszczystej soczewie oraz we fragmentach silnie spiaszczonych glin, a w stropowych partiach gliniastego podłoŝa zaobserwowano słabe sączenia wody. Część otworów była sucha. Jednorazowe pomiary i obserwacje wody gruntowej przeprowadzono w otworach wiertniczych, w trakcie ich głębienia, tj. 10 lutego 2007 r. Wodę gruntową pod ciśnieniem hydrostatycznym nawiercono na głębokości około 1,9 2,4 m p.p.t., na rzędnej około 63,5 63,6 m n.p.m., a jej lustro stabilizowało się na głębokości około 1,2 2,2 m p.p.t., na rzędnej około 63,8 64,3 m n.p.m. Przypowierzchniowe, słabe na ogół sączenia zaobserwowano w glinach, na głębokości około 0,6 0,7 m p.p.t., na rzędnej około 65,2 65,3 m n.p.m. Bardzo orientacyjnie prognozuje się, Ŝe w okresie wysokich stanów wody gruntowej, ewentualne podniesienie się jej zwierciadła spowoduje jedynie nieznaczny wzrost ciśnienia hydrostatycznego. Ponadto, w okresie po długotrwałych i intensywnych opadach atmosferycznych oraz po wiosennych roztopach pokrywy śnieŝnej, w przypowierzchniowych nasypach i glebie, na stropie słaboprzepuszczalnych glin pojawi się woda tzw. zawieszona. Jej ilość i czas utrzymywania się uzaleŝnione są od wielkości i czasu trwania opadów oraz od grubości warstwy topniejącego śniegu. Woda ta będzie niekorzystnie wpływała na wierzchnie partie glin, powodując ich uplastycznienie. 6
Szczegółowe dane dotyczące wody gruntowej, tj. określenie wodonośca, rodzaju zwierciadła i głębokości jego występowania przedstawiono na załączonych przekrojach geotechnicznych. 6. WNIOSKI Wykonane badania wykazały, Ŝe w miejscu projektowanej lokalizacji budynku sali sportowej, podłoŝe posiada prostą budowę geologiczną. MałozróŜnicowane są teŝ warunki gruntowo wodne. Pod przypowierzchniową, cienką warstwą gleby oraz kulturowych nasypów, występuje gruba pokrywa lodowcowych utworów zwałowych, technicznie wykształconych w postaci spoistych (n) glin piaszczystych i glin, o konsystencji twardoplastycznej (I L = 0,10) i półzwartej (I L = 0,00), rzadziej plastycznej, na pograniczu twardoplastycznej (I (n) L = 0,25). Miejscami, w obrębie ww. glin odłoŝone zostały soczewy nawodnionych, średniozagęszczonych piasków akumulacji wodnolodowcowej. Wodę gruntową o zwierciadle napiętym nawiercono w ww., śródglinowych piaskach oraz we fragmentach silnie spiaszczonych glin, na głębokości około 1,9 2,4 m p.p.t., a jej lustro stabilizowało się na głębokości około 1,2 2,2 m p.p.t. Szczegółową charakterystykę warunków gruntowo wodnych przedstawiono na załączonych przekrojach geotechnicznych oraz zawarto we wcześniejszych rozdziałach niniejszego tekstu, stanowiącego komentarz do wykonanych badań. Analiza wykonanych prac badawczych pozwoliła ustalić, Ŝe w podłoŝu, w miejscu planowanej inwestycji, występują korzystne warunki gruntowo wodne, a tym samym dobre warunki budowlane dla prostego zaprojektowania i zrealizowania róŝnych sposobów bezpośredniego fundamentowania. Zalegające tu gliny posiadają wystarczająco dobre parametry geotechniczne, a stan tych gruntów poprawia się w miarę wzrostu głębokości, przechodząc z twardoplastycznego w półzwarty. Lokalna obecność gruntów zbliŝonych konsystencją do plastycznych, nie będzie w istotny sposób wpływała na nośność i odkształcalność całego, gliniastego podłoŝa. 7
Płytkie fundamentowanie, zbliŝone do około 1 1,5 m p.p.t. odbywać się będzie w suchych wykopach, bez obecności wody gruntowej w ich dnie. Dominujące w całym, charakteryzowanym podłoŝu gliny, są gruntami wraŝliwymi na dodatkowe zawilgocenie, np. od opadów atmosferycznych i przemarzanie. Przy ewentualnie występujących drganiach od cięŝkiego, mechanicznego sprzętu budowlanego, łatwo ulegają uplastycznieniu, znacznie pogarszając swoje pierwotne parametry wytrzymałościowe. Dlatego, grunty te wymagają szczególnego z nimi postępowania i ochrony przed ww., niekorzystnymi czynnikami, zgodnie z postanowieniami pkt. 2.4 a) i b) normy PN-81/B-03020. Bezpośrednio po wykonaniu wykopów fundamentowych, na ich gliniastym dnie wskazane jest ułoŝenie warstwy wyrównawczej z chudego betonu. Nie naleŝy stosować podsypek z gruntów niespoistych. Zwraca się uwagę, Ŝe w południowej części opiniowanego terenu ułoŝone są przewody kanalizacyjne. Instalacje te muszą być zlikwidowane, bądź przełoŝone poza obrys projektowanego budynku sali sportowej. W miejscu przebiegu sieci kanalizacyjnej naleŝy spodziewać się występowania nieco grubszej warstwy nasypów, stanowiących zasypkę wykopów. W bezpośrednim sąsiedztwie przyszłej inwestycji znajduje się nieduŝy, parterowy, murowany budynek szatni. Według wstępnych ustaleń, obiekt ten ma docelowo słuŝyć jako zaplecze socjalne nowoprojektowanego budynku sali sportowej. Roboty ziemne i budowlane, wykonywane tuŝ przy nim muszą być więc zaprojektowane tak, aby uwzględniały warunki posadowienia budynku, z zachowaniem stateczności jego fundamentów i ścian nośnych. 8