WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIA KL. II A GIMNAZJUM NR 1 IM. FRANCISZKA KRSTY W ZAWOI CENTRUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ODBIÓR TEKSTÓW KULTURY I WYKORZYSTANIE ZAWARTYCH W NICH INFORMACJI SŁUCHANIE: rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie, rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym, rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację), dostrzega w wypowiedziach możliwość manipulacji językowej, potrafi wychwycić określone informacje. CZYTANIE: rozwija właściwą technikę cichego czytania, rozwija umiejętność szybkiego tempa czytania cichego, zachowuje odpowiednią artykulację, linię melodyczną, zwraca uwagę na znaki interpunkcyjne, czyta ze zrozumieniem teksty literackich, informacyjne, popularnonaukowe i użytkowe, interpretuje przesłanie tekstów, selekcjonuje treści tekstu, charakteryzuje nadawcę w utworze, odróżnia informacje o faktach od opinii, rozróżnia rodzaje i gatunki czytanych utworów, rozpoznaje wartości uniwersalne wpisane w dzieła literackie, charakteryzuje związki pomiędzy tekstami, rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne (artykuł, wywiad, reportaż). SAMOKSZTAŁCENIE i DOCIERANIE DO INFORMACJI samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji, korzysta ze słownika: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich w formie książkowej i elektronicznej. ŚWIADOMOŚĆ JĘZYKOWA rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny i naukowy, rozpoznaje w zdaniach i w równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawkę rozumie ich funkcje, rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie i współrzędnie. ANALIZA I INTERPRETACJA TEKSTÓW KULTURY ANALIZA opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze, wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa, składni i fonetyki, rozpoznaje czytany utwór jako: komedię, dramat (gatunek), balladę, nowelę, hymn, powieść, uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka,sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne, rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne.
INTERPRETACJA przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją, uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, interpretuje głosowo wybrane utwory literackie. WARTOŚCI I WARTOŚCIOWANIE ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne, np. miłość, przyjaźń, śmierć, cierpienie, lęk, nadzieja, wiara religijna, samotność, inność, poczucie wspólnoty, solidarność, sprawiedliwość, dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne. TWORZENIE WYPOWIEDZI MÓWIENIE I PISANIE tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, - opis sytuacji i przeżyć, - zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów lub dzieł sztuki, - charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, - sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, - rozprawka, - dedykacja; dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada, tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi, dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze, uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji, łączącej go z osobą, do której mówi, świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z Internetu. ŚWIADOMOŚĆ JĘZYKOWA rozróżnia normę językową wzorcową oraz użytkową, precyzyjnie wysławia się; świadomie dobiera synonimy i antonimy dla wyrażenia zamierzonych treści, stosuje ze zrozumieniem związki frazeologiczne, stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach, przekształca części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie, przekształca konstrukcje strony czynnej w konstrukcje strony biernej i odwrotnie,zamienia formy osobowe czasownika na imiesłowy i odwrotnie, stosuje poprawne formy odmiany części mowy, operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych. KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KL. IIa GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 Ocenianie osiągnięć polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela języka polskiego poziomu oraz postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w
stosunku do wymagań edukacyjnych zawartych w programie nauczania, które wynikają z podstawy programowej. Oceniając wiedzę i umiejętności ucznia, nauczyciel korzysta z następujących kryteriów odnoszących się do sześciostopniowej skali ocen. STOPIEŃ NIEDOSTATECZNY (1) Uczeń nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. Nie interesuje się procesem dydaktycznym, nie uczestniczy w lekcji, jak również nie odrabia zadanych prac i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnił wymagań na ocenę dopuszczającą. Nie jest wstanie wykonać z pomocą nauczyciela zadań o niewielkim stopniu trudności, a posiadane braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają mu edukację na wyższym poziomie. STOPIEŃ DOPUSZCZAJĄCY (2) Uczeń opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji. Zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, powtarzające się w procesie edukacji. W miarę regularnie odrabia zadane prace, choć niektóre błędnie. Potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub z pomocą nauczyciela wykonywanie zadań o niewielkim stopniu trudności. TERMINY I POJĘCIA: - potrafi wymienić epoki literackie, zna periodyzację literatury, - umie znaleźć w tekście podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnia, - potrafi wskazać w wierszu podmiot mówiący, adresata wypowiedzi, - rozróżnia elementy świata przedstawionego, - nazywa uczucia bohaterów tworzy wyrazy przeciwne, grupuje rodzinę wyrazów, - wyszukuje proste związki frazeologiczne, - odróżnia poezję od prozy i dramatu, - zna podstawowe pojęcia z zakresu wiedzy o mediach: radio, TV, Internet, - posługuje się podstawową wiedzą z zakresu składni i fonetyki. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM: - czyta płynnie, - umie opowiedzieć,
- przeczytany tekst, posługuje się prostymi zdaniami, - potrafi wykorzystać podstawowe informacje zawarte w tekście, - umie zrelacjonować podstawowe treści przekazów medialnych. SAMODZIELNE MYŚLENIE: - wyciąga i formułuje proste wnioski, - analizuje tekst z pomocą nauczyciela, - korzysta ze słowników, - odrabia wszystkie zadania domowe, - zna treści podstawowych lektur, - potrafi dokonać analizy świata przedstawionego i oceny postępowania bohaterów literackich omawianych lektur. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU: - buduje wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe, - udziela odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją, - wyraża własny punkt widzenia, - odpowiada na wskazany temat. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY: - potrafi znaleźć podstawowe informacje w tekstach kultury, - dostrzega zawarte w nich problemy główne, - z pomocą nauczyciela odnajduje niezbędne konteksty. STOPIEŃ DOSTATECZNY (3) Uczeń opanował najważniejsze treści przedmiotowe oraz posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności. Jest dość sumienny i raczej aktywny. TERMINY I POJĘCIA: - odczytuje symboliczne znaczenie wyrazów, - nazywa wartości pozytywne i negatywne, - umie znaleźć określone wzorce, np. idealnego władcy, - wskazuje motywy działań bohaterów, - próbuje tworzyć proste związki wyrazowe, np. zwroty, wyrażenia, związki frazeologiczne, - posługuje się podstawową terminologią komputerową i medialną, - tworzy proste scenki dramatyczne, - wymienia poznane epoki literackie i kojarzy z ważnymi wydarzeniami historycznymi, - wykazuje się wiadomościami z zakresu budowy zdania, - analizy zdania pojedynczego i złożonego. - odróżnia głoskę od litery. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM: - czyta płynnie z właściwą intonacja, - próbuje interpretować czytane teksty epickie, liryczne i dramatyczne, - wykorzystuje informacje zawarte w tekście,
- relacjonuje treści przekazów medialnych. SAMODZIELNE MYŚLENIE: - analizuje samodzielnie reklamę, - wyszukuje ukryty sens w tekście, - odnajduje myśl przewodnią zawartą w tekście, - wywiązuje się powierzonych zadań podczas prac zespołowych. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU: - buduje wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe, - przekazuje myśli w sposób jasny i zrozumiały, wyraża własny punkt widzenia, - spójnie opowiada na wybrany temat, - posługuje się odpowiednimi typami zdań, formami gramatycznymi, słownictwem. - próbuje posługiwać się formami wypowiedzi rozprawka, streszczenie, recenzja, sprawozdanie, - redaguje wszystkie formy wypowiedzi objęte programem z dopuszczeniem nielicznych błędów kompozycyjnych, stylistycznych i językowych. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY: - dostrzega i potrafi się wypowiadać samodzielnie na temat kontekstów niezbędnych do interpretacji tekstów kultury. STOPIEŃ DOBRY (4) Uczeń opanował treści istotne w strukturze przedmiotu i sprawnie stosuje wiadomości w sytuacjach typowych. Jest sumienny i dość aktywny. Potrafi samodzielnie rozwiązać typowe zadania. TERMINY I POJĘCIA: - umie odczytać metaforę, wskazać wartość i pseudowartość, - ocenia i wartościuje postawy bohaterów, - odróżnia realizm od fantastyki, - ocenia postawy bohaterów, - nazywa motywację działań, - przewiduje lub określa skutki działań, - wskazuje na cechy bajki, satyry, ballady, dramatu romantycznego, noweli,opowiadania, powieści, - wskazuje obrazy poetyckie w tekście, - umie stworzyć definicje, np. kary, winy, wiary, nadziei, - określa swój punkt widzenia, - zna periodyzację literatury, fakty i ważne wydarzenia historyczne, osadza w czasie istotne elementy historii literatury, - umie dokonać analizy składniowej zdania i fonetycznej wyrazu. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM:
- interpretuje czytane teksty epickie, liryczne i dramatyczne, - myśli i działa wykorzystując wiadomości z tekstu, - prawidłowo cytuje, - modyfikuje informacje zawarte w tekście. SAMODZIELNE MYŚLENIE: - dokonuje krytycznej analizy, - dostrzega i analizuje konteksty kulturowe, - dostrzega środki wyrazu i określa ich funkcje, - samodzielnie organizuje pracę zespołową. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU: - wypowiada się na różne tematy, budując precyzyjne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe, - wyraża własny punkt widzenia w sposób jasny i przekonujący, - barwnie i spójnie opowiada na wybrany temat, - poprawnie posługuje się formami wypowiedzi: rozprawka, streszczenie, recenzja, sprawozdanie, - poprawnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programem nauczania, - zna zasady przypisów i bibliografii i próbuje je praktycznie zastosować. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY: - wypowiada się swobodnie na temat sytuacji problemowych ukazanych w tekstach kultury, - samodzielnie przywołuje konteksty, porównuje, wyciąga wnioski. STOPIEŃ BARDZO DOBRY (5) Uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji. Jest samodzielny, aktywny i sumienny. Uczeń wykonał większość zadań dodatkowych, a jego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza poziom programu ogólnego. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. TERMINY I POJĘCIA: - posługuje się pojęciami: pastisz, parodia, parafraza, antynomia, antropomorfizm, - konfrontuje tekst literacki ze źródłami historycznymi, - dokonuje identyfikacji faktów i postaci, - przedstawia i wyjaśnia swój punkt widzenia, - wskazuje i interpretuje tragedię indywidualną,zbiorową, zagładę, motyw winy i kary, - nazywa wartości etyczne i moralne, umie się do nich ustosunkować, - wyszukuje i nazywa obrazy poetyckie, aforyzmy,
- swobodnie posługuje się periodyzacją literatury, faktami historycznymi, kontekstem filozoficznym i kulturalnym, - odwołuje się do współczesnych kontynuacji literackich, - opanował treści z zakresu składni i fonetyki. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM: - krytycznie czyta tekst inspirujący do konstruktywnego myślenia i działania, - poprawnie analizuje źródła historyczne w kontekście poznanych dzieł literackich, - umie znaleźć różne formy przekazu. SAMODZIELNE MYŚLENIE: - zna literackie środki wyrazu, umie je wskazać i nazwać, - bezbłędnie odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym, - wypowiada się na różne tematy, posługując się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych, - pełni funkcję lidera, przewodnika, - potrafi stworzyć wskazany projekt edukacyjny. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU: - buduje precyzyjne wypowiedzi jednozdaniowe i wielozdaniowe, - udziela wyczerpujących odpowiedzi i informacji z odpowiednią intonacją, - wyraża własny punkt widzenia jasno i przekonująco, - sprawnie posługuje się formami wypowiedzi, - umiejętnie redaguje wszystkie pisemne formy wypowiedzi objęte programem nauczania (notatka, opis: przedmiotu, postaci, przeżycia wewnętrznego, charakterystyka postaci,opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, sprawozdanie typu recenzja, esej szkolny, list: otwarty, motywacyjny,prywatny, dziennik, pamiętnik, notatka prasowa, felieton, reportaż, artykuł, ogłoszenie,instrukcja, regulamin, formularze i druki, rozprawka,streszczenie, recenzja), - posiada umiejętność sprawnego stylizowania tekstu, - tworzy przypisy i bibliografię, - redaguje krótkie artykuły do pisma Jedynka, - praca jest poprawna pod względem stylistycznym i ortograficznym. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW/ KONTEKSTY: - wypowiada się swobodnie na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi, - komentuje powiązania, wyjaśnia zależności, - formułuje problemy i proponuje sposoby ich rozwiązania. STOPIEŃ CELUJĄCY (6) Uczeń wykonał większość zadań dodatkowych, a jego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza poziom programu ogólnego. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także
sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. TERMINY I POJĘCIA: - potrafi wskazać: pokorę i oczyszczenie moralne,wartości uniwersalne, - samodzielnie określa funkcję obrazów poetyckich, - potrafi tworzyć nauki moralne, bierze odpowiedzialność za słowo, - umie wykorzystać do pracy komputer, zna terminologię komputerową, - dobrze zna terminologię teatralną i filmową, - bezbłędnie i swobodnie posługuje się terminologią literacką, językową i kontekstem epok literacko-kulturowym, - swobodnie porusza się po treściach epok literackich, - bezbłędnie zna chronologię literatury, - dokonuje analizy zdania wielokrotnie złożonego, - odróżnia fonemy od znaków. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM: - poszerza znacznie swój krąg zainteresowań czytelniczych, - sięga do literatury światowej, szukając kontekstów interpretacyjnych do wybranych zagadnień, - swobodnie porusza się w świecie nowości wydawniczych, - zna współczesne powieści i inne trendy literackokulturowe. SAMODZIELNE MYŚLENIE: - potrafi dyskutować na temat nowości literackich oraz związanych z nimi wydarzeń, - korzysta z Internetu, szukając potrzebnych informacji, - tworzy projekt edukacyjny z uwzględnieniem korelacji treści literacko- kulturowych i filozoficznych. TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU: - jest inicjatorem i autorem dowolnego projektu edukacyjnego. SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Ocenie podlegać mogą następujące formy pracy i dokonania ucznia: - testy kompetencyjne (1-2 w roku), - wypracowania (1-2 w roku), - kartkówka (obejmująca materiał z trzech ostatnich lekcji literackich lub gramatycznych lub ortograficznych i trwająca nie dłużej niż 20 minut) na bieżąco, - praca klasowa (obejmuje niewielką partię materiału i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną)
zgodnie z realizacją programu, - sprawdzian pisemny (obejmuje dział programowy i trwa co najmniej 1 godzinę lekcyjną) zgodnie z realizacją programu, - test, - zadanie domowe na bieżąco, - aktywność na zajęciach, - odpowiedź ustna, - oraz inne formy pracy i dokonań ucznia (np. dyskusja, referat, praca w grupach, praca samodzielna, praca pozalekcyjna, np. konkurs, olimpiada, ćwiczenie praktyczne, pokaz, prezentacja, projekt, redagowanie artykułów do Jedynki, wykonanie pomocy dydaktycznych, recytacja itp.). Aktywna praca jest oceniana plusem: 5 x plus = bardzo dobry, 5 x minus = niedostateczny. W każdym semestrze uczeń może dwukrotnie zgłosić nieprzygotowanie. Oceny bieżące z odpowiedzi oraz za wykonane zadania wpisywane są do zeszytu. Każda ocena wpisana do zeszytu musi być potwierdzona podpisem rodzica. Uczeń i jego rodzice mają możliwość konsultacji - dzień otwarty szkoły: każda pierwsza środa miesiąca od godz.16:00 do 17:00 Na lekcjach języka polskiego w gimnazjum nauczyciel stosuje Przedmiotowy System Oceniania, z którym uczniowie zapoznają się na początku nowego roku szkolnego. Zawiera on: - wykaz umiejętności ocenianych na lekcjach języka polskiego, - sposoby oceniania poszczególnych umiejętności, - kryteria oceny długich i krótkich form wypowiedzi, - proponowaną ilość ocen za poszczególne umiejętności w semestrze, - sposoby informowania uczniów o osiągnięciach w nauce, - sposoby informowania rodziców o osiągnięciach uczniów, - zasady wystawiania ocen na semestr i koniec roku szkolnego. Katarzyna Wilczyńska
TRYB I WARUNKI UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA ROCZNEJ LUB PÓŁROCZNEJ OCENY KLASYFIKACYJNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLASY IIa GIMNAZJUM NR 1 im. FRANCISZKA KRYSTY W ZAWOI ROK SZKOLNY 2016/2017 TRYB: A. Uczeń otrzymuje informację o przewidywanych ocenach na trzy tygodnie przed radą klasyfikacyjną. B. Uczeń, w ciągu trzech dni od otrzymania informacji o przewidywanej ocenie, w obecności całej klasy ustnie zgłasza nauczycielowi chęć uzyskania wyższej oceny. C. Ocena winna być wystawiona najpóźniej na trzy dni przed radą klasyfikacyjną. Uczeń: WARUNKI: 1. Aktywnie i systematycznie uczestniczył w zajęciach języka polskiego (co najmniej 80% obecności). 20% nieobecności nie wynika z wagarów i są to godziny usprawiedliwione. 2. W terminie oddawał prace domowe, zadania, testy, realizował projekty. 3. Okazał uzupełniony zeszyt przedmiotowy wraz z przygotowanymi przez nauczyciela kartami pracy. 4. Przeczytał wszystkie lektury przewidziane programem nauczania. 5. Nie miał negatywnych adnotacji w Karcie obserwacji zachowania w rubrykach: brak zadania, odpisywanie zadań, przygotowane do lekcji materiały. 6. Zaliczył w terminie ustalonym z nauczycielem obowiązkowe sprawdziany, prace klasowe, wypracowania, dyktanda itp., na których był nieobecny. 7. Opanował całą wiedzę i umiejętności zawarte w wymaganiach edukacyjnych na ocenę, o którą się ubiega. 8. Właściwie zachowywał się podczas lekcji języka polskiego 9. Zakres materiału podlegający sprawdzeniu w przypadku: a) oceny rocznej, jeżeli śródroczna była wyższa od rocznej - materiał z II półrocza, b) oceny rocznej, jeżeli śródroczna była niższa lub taka sama - materiał obowiązujący w I i II półroczu. 10. Wynik pisemnego sprawdzianu wiadomości jest podstawą do ustalenia ostatecznej oceny - jej podwyższenia lub pozostawienia przewidywanej. 11. Uczeń może dokonać podwyższenia oceny tylko o jeden stopień. Katarzyna Wilczyńska