Przedmiotowy System Oceniania Program Przedsiębiorczość bez tajemnic (DKOS-5002-19/7) Zakres Nauczyciel: podstawowy mgr Robert Goździk Cele edukacyjne Ogólnym celem kształcenia w zakresie podstaw przedsiębiorczości jest przygotowanie ucznia do aktywnego uczestnictwa w życiu gospodarczym w warunkach gospodarki rynkowej. Przystosowaniu się ucznia i absolwenta do współczesnej, ciągle zmieniającej się rzeczywistości sprzyja wyrobienie w nim umiejętności zestawionych poniżej: Cele wychowawcze: 1. Umiejętność doskonalenia się, 2. Umiejętność myślenia, 3. Umiejętność działania, 4. Umiejętność poszukiwania wiedzy i jej stosowania, 5. Umiejętność kierowania własnymi emocjami, 6. Umiejętność komunikowania się. 1. Wykształcenie postaw przedsiębiorczości i kreatywności, 2. Uczciwość, 3. Rzetelna praca, 4. Odpowiedzialność, 5. Samodoskonalenie i samorealizacji Kryteria oceniania Ocena celująca Na ocenę celującą uczeń powinien spełnić takie wymagania jak na ocenę dobrą, a ponadto: - wykazywać szczególne zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową i specjalistyczną zgodną z omawianą na zajęciach tematyką, - uczestniczyć w konkursach i olimpiadach właściwych dla przedmiotu i uzyskiwać wyróżniające wyniki, - podejmować wykonywanie zadań dodatkowych, znacznie wykraczających poza podstawę programową, Ocena bardzo dobra Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien spełnić takie wymagania jak na ocenę dobrą, a ponadto: - posiadać wiadomości na poziomie treści dopełniających, - wykazywać zainteresowania przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści, - umieć samodzielnie poszukiwać informacji w różnych źródłach oraz je interpretować i selekcjonować, - właściwie interpretować nowe sytuacje i zjawiska, twórczo rozwiązywać problemy, - umieć oceniać otaczającą rzeczywistość społeczno-gospodarczą, - umieć podejmować decyzje, negocjować, osiągać kompromisy
Ocena dobra Na ocenę dobrą uczeń powinien: - znać omawianą na zajęciach problematykę, - rozumieć polecenia, instrukcje dotyczące problematyki przedmiotu, - rozumieć omawiane treści i umieć wyjaśnić je innym, - uogólniać i formułować wnioski, - zajmować stanowisko w kwestiach spornych i bronić swoich poglądów na forum klasy, - aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych, - poprawnie i sprawnie wykonywać ćwiczenia i inne zadania, - umieć poprawnie wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce, - wykazywać zainteresowanie omawianą na zajęciach problematyką, - systematycznie i starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy, Ocena dostateczna Na ocenę dostateczną uczeń powinien: - znać podstawowe wiadomości dla danego działu tematycznego i samodzielnie je prezentować, - rozumieć podstawowe omawiane zagadnienia, - dokonywać porównania poznanych zjawisk, - samodzielnie i poprawnie wykonywać proste ćwiczenia i zadania, - umieć wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce, - aktywnie uczestniczyć w pracach i zadaniach zespołowych, - systematycznie prowadzić zeszyt przedmiotowy Ocena dopuszczająca Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien: - za pomocą nauczyciela zrozumieć i wykonać polecenia, - zapamiętać wiadomości konieczne do elementarnej orientacji w treściach danego działu i za pomocą nauczyciela umieć je odtworzyć, - poprawnie, za pomocą nauczyciela, rozpoznawać, nazywać i klasyfikować poznane pojęcia, zjawiska, dokumenty, postacie życia publicznego, - wykonywać samodzielnie proste ćwiczenia i polecenia, - współpracować w zespole przy wykonywaniu zadań, Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Moduł I Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania przedsiębiorczości Numer i nazwa jednostki dydaktycznej Rozwój człowieka Potrzeby człowieka Uczeń na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą definiuje pojęcie osobowości człowieka wymienia cechy człowieka asertywnego pojęciem potrzeba hierarchie potrzeb uzasadnia konieczność zaspokajania potrzeb przez człowieka różne typy osobowości zasady rozwoju osobowości odróżnia asertywność od uległości i agresji omawia poszczególne rodzaje potrzeb wymienia czynniki mające wpływ na zmianę hierarchii potrzeb objaśnia na czym polega kreatywność i przedsiębiorczość człowieka dokonuje autoprezentacji potrzeby człowieka w pracy wskazuje zależność miedzy zachowaniem człowieka a jego potrzebami wyjaśnia co to jest stres i jak można sobie z nim radzić wskazuje jakimi cechami powinien odznaczać się przywódca dokonuje trafnej i uzasadnionej samooceny wyznacza cele i zadania do realizacji Role społeczne i orga- wymienia role, role wyjaśnia na czym wskazuje przyczy-
nizacyjne Mechanizm motywacji Ewolucja poglądów na temat zachowania się człowieka w organizacji Autoprezentacja Komunikacja interpersonalna jakie odgrywa człowiek w swoim życiu wyjaśnia dlaczego człowiek zachowuje się odmiennie w różnych sytuacjach pojęciem motywacja wymienia podstawowe narzędzia motywacyjne wymienia podstawowe psychologiczne teorie człowieka rozpoznaje różne rodzaje zachowań ludzi w organizacji przygotowuje się do autoprezentacji dokonuje autoprezentacji omawia proces komunikacji interpersonalnej wymienia bariery komunikacji Moduł II Makrouwarunkowania przedsiębiorczości System gospodarki rynkowej Makrootoczenie pojęciami i terminami: konsument, zasoby, rynek, podaż, popyt, równowaga rynkowa, pieniądz wymienia podmioty gospodarki rynkowej wymienia funkcje pieniądza wymienia zasoby występujące w gospodarce pojęciami: o, makrootoczenie wymienia elementy wchodzące w skład makrootoczenia jakie odgrywa człowiek w swoim życiu rozróżnia role społeczne i organizacyjne proces wzmocnienia zachowania człowieka podstawowe narzędzia motywacyjne podstawowe psychologiczne teorie człowieka ocenia autoprezentację wymienia czynniki wpływające na efektywną komunikację podstawy dobrej komunikacji i określa role podmiotów w gospodarce rynkowej wyjaśnia role rynku w gospodarce zasoby występujące w gospodarce elementy wchodzące w skład makrootoczenia wymienia elementy makrootoczenia polega konflikt ról role kierownicze objaśnia pojecie organizacji wyjaśnia jak należy skutecznie motywować człowieka wymienia i charakteryzuje techniki wywierania wpływu na innych ludzi wskazuje różnice miedzy psychologicznymi teoriami człowieka poprawia błędy popełniane podczas autoprezentacji omawia techniki wywierania wpływu na innych ludzi przebieg negocjacji wymienia zasady ustępowania omawia proces okrężnego obiegu dochodów wyjaśnia prawa popytu i podaży objaśnia funkcje pieniądza określa punkt równowagi rynkowej podaje cechy makrootoczenia opisuje szanse i zagrożenia, wynikające z jego makrootoczenia współpracę międzynarodową ny występowania konfliktu ról podaje sposoby rozwiązywania konfliktu ról uzasadnia konieczność znajomości roli, jaką odgrywa dana osoba uzasadnia dlaczego skuteczniejsze jest nagradzanie niż karanie dobiera narzędzia motywacyjne do indywidualnych cech człowieka wymienia i charakteryzuje eksperymenty dotyczące zarządzania w przemyśle ocenia efektywność poszczególnych teorii w praktyce wyjaśnia znaczenie autoprezentacji przy wywieraniu wpływu na innych ludzi ocenia proces komunikacji interpersonalnej przeprowadza negocjację czynniki wpływające na popyt i podaż ustala powiązania miedzy podmiotami występującymi w okrężnym obiegu dochodów wyjaśnia, dlaczego makrootoczenia firm działających na różnych rynkach są różne wskazuje potrzebę znajomości zjawisk zachodzących w makrootoczeniu objaśnia wpływ
Globalizacja gospodarki Otoczenie ekonomiczne Rola państwa w gospodarce Rynek pracy wyjaśnia pojęcie globalizacji wyjaśnia przyczyny globalizacji pojęciami i terminami: dochód narodowy, produkt narodowy brutto, produkt krajowy brutto, inflacja, eksport, import, recesja, koniunktura inflacji w zależności od przyczyn jej powstania oraz poziomu stopy inflacji wymienia funkcje państwa objaśnia konstrukcję budżetu państwa wymienia funkcje banku centralnego wymienia instrumenty polityki monetarnej wymienia instrumenty polityki fiskalnej pojęciami i terminami: rynek pracy, podaż pracy, popyt na pracę wymienia czynniki wpływające na podaż pracy i popyt na prace wymienia korzyści wynikające z globalizacji globalizację mediów i kultury opisuje podstawowe mierniki wzrostu gospodarczego rodzaje inflacji wg poznanych kryteriów funkcje państwa wyjaśnia znaczenie i charakteryzuje funkcje banku centralnego zasady i instrumenty polityki monetarnej wyjaśnia zasady i instrumenty polityki fiskalnej czynniki wpływające na podaż pracy i popyt na pracę omawia równowagę rynkową rodzaje bezrobocia ocenia cech gospodarki globalnej wpływ wzrostu gospodarczego na działalność analizuje przyczyny i skutki inflacji zjawisko recesji w gospodarce zjawisko dobrej koniunktury w gospodarce oblicza stopę inflacji porównuje wielkość dochodu narodowego w krajach słabo i wysoko rozwiniętych wyjaśnia znaczenie deficytu państwa i podaje sposoby jego pokrywania opisuje rolę Rady Polityki Pieniężnej objaśnia wpływ polityki fiskalnej na rozwój gospodarki wyjaśnia relację miedzy wysokością płacy a wielkością popytu na pracę i wielkością podaży pracy wykazuje wpływ polityki rządu na rynek p[racy poszczególnych elementów wchodzących w skład makrootoczenia na działalność wyjaśnia zachowania konsumenta i w gospodarce globalnej oblicza dynamikę PKB wymienia zalety i wady dochodu narodowego jako miernika rozwoju gospodarczego analizuje tempo wzrostu gospodarczego w kraju i za granicą analizuje zmiany poziomu inflacji w Polsce i innych krajach omawia bilans płatniczy i bilans handlowy wykorzystuje rocznik statystyczny jako źródło informacji dla charakteryzowania zjawisk ekonomicznych wykazuje wpływ polityki monetarnej na działalność budżet państwa na dany rok wskazuje rolę państwa w działalności wskazuje dodatnie i ujemne strony sterowania gospodarką za pomocą polityki monetarnej i polityki fiskalnej politykę monetarną i fiskalną w Polsce przejście Polski do gospodarki rynkowej objaśnia specyfikę rynku pracy na tle innych rynków gospodarki narodowej oblicza współczynnik aktywności zawodowej bezrobocie w Pol-
System finansowy gospodarki Współpraca Polski z zagranicą bezrobocia pisze list motywacyjny i CV przygotowuje się do rozmowy z przyszłym pracodawcą pojęciami i terminami: rynek finansowy, rynek pieniężny, rynek kapitałowy, instrumenty finansowe, instytucje finansowe wymienia składniki rynku finansowego wymienia instrumenty finansowe wymienia instytucje finansowe opisuje funkcjonowanie giełdy papierów wartościowych pojęciami: międzynarodowa integracja gospodarcza, unia celna, strefa wolnego handlu wymienia etapy międzynarodowej integracji składniki rynku finansowego instrumenty finansowe odróżnia rynek pieniężny od rynku kapitałowego wymienia instrumenty rynku kapitałowego w Polsce wyjaśnia znaczenie międzynarodowej integracji proces integracji Polski z Unia Europejską wymienia cztery swobody rynku wewnętrznego Moduł III Przedsiębiorczość w sferze życia zawodowego Otoczenie konkurencyjne pojęciami i terminami: otoczenie konkurencyjne, konkurenci, substytut, potencjalny konkurent, bariery wejścia, dostawca, nabywca wymienia uczestników otoczenia konkurencyjnego uczestników otoczenia konkurencyjnego bariery wejścia do branży sposoby zmniejszenia bezrobocia narzędzia przeciwdziałania bezrobociu stosowane przez państwo oblicza stopę bezrobocia wyjaśnia cele rynku kapitałowego i pieniężnego omawia role instytucji finansowych w gospodarce instrumenty rynku kapitałowego w Polsce wymienia główne organy Unii Europejskie omawia zasady polityki Unii Europejskiej omawia zalety i koszty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wyróżnia i charakteryzuje czynniki wpływające na atrakcyjność branży ustala konkurentów danego i ich siłę oddziaływania ocenia bariery wejścia do danej branży ocenia siłę oddzia- sce i porównuje je z bezrobociem występującym w innych krajach wpływ nierównowagi rynkowej i czynników wzrostu gospodarczego na wielkość, rodzaj i strukturę bezrobocia wskazuje zależność między typami i stopą bezrobocia a rozwojem gospodarczym kraju wymienia organy administracji rządowej ds. bezrobocia omawia rolę, jaką odgrywa w gospodarce system finansowy wskazuje zasady gry na giełdzie interpretuje najważniejsze wskaźniki giełdowe ocenia aktualne wskaźniki GPW konsekwencje wejścia Polski do Unii Europejskiej ocenia aktualny stan zaawansowania procesu wejścia Polski do Unii Europejskiej wymienia międzynarodowa organizacje gospodarcze, których członkiem jest Polska wykazuje, dlaczego przedsiębiorca powinien badać otoczenie konkurencyjne porównuje bariery różnych branż wskazuje sposoby przeciwdziałania pojawienia się nowych konkurentów dokonuje analizy
Strategie Formy prawnoorganizacyjne Struktury działalności Finanse wymienia bariery wejścia do branży pojęciami: strategia, przewaga konkurencyjna strategii terminami: o, osobowość prawna, spółka wymienia formy prawnoorganizacyjna spółek prawa handlowego podaje etapy zakładania własnej firmy pojęciami i terminami: struktura organizacyjna, struktura kapitałowa, struktura kontraktowa struktury kapitałowe pojęciami: aktywa, pasywa, strata, zysk, koszty, rentowność, dochodowość produktu wymienia składniki bilansu sposoby finansowania działalności Podejmowanie decyzji definiuje pojecie decyzji rodzaje strategii wymienia czynniki które powinny być brane pod uwagę przy budowaniu strategii formy prawnoorganizacyjne rodzaje spółek prawa handlowego opisuje parametry struktury organizacyjnej omawia model biurokratyczny i organiczny struktur organizacyjnych struktury kontraktowe próg rentowności kredyty zaciągane przez o oblicza zysk netto, zysk brutto proces podejmo- ływania dostawców ii nabywców w danej branży wyjaśnia dlaczego każde o powinno mieć strategię identyfikuje strategię wymienia czynniki które wpływają na wybór formy prawno-organizacyjnej ocenia przydatność poszczególnych form prawnoorganizacyjnych w zależności od rodzaju i wielkości diagnozuje strukturę organizacyjną struktur kapitałowych struktur kontraktowych oblicza próg rentowności oblicza dochodowość produktu objaśnia przydatność bilansu i rachunku wyników wymienia bariery racjonalności decy- sektora za pomocą metody pięciu sił Portera wymienia i scharakteryzuje strategie dużych i małych uczestników rynku różnych strategii strategie dużych międzynarodowych podaje zasady budowania strategii dobiera odpowiednią strategię dla wybranej branży dobiera właściwą formę prawną do różnego typu przedsięwzięć gospodarczych wymienia zalety i wady poszczególnych form prawnoorganizacyjnych omawia sposoby prywatyzacji państwowych aktami prawnymi regulującymi działalność, jako źródłem informacji omawia czynniki strukturotwórcze struktury złożonych organizacji gospodarczych dobiera najlepszą strukturę organizacyjną do wybranych typów działalności i strategii zaprezentowanych firm metody wyceny uzasadnia potrzebę wyceny wartości ocenia sytuację finansową na podstawie bilansu i wskaźników finansowych ocenia poprawność podjętej decy-
Rola informacji w procesie podejmowania decyzji Kierowanie pracownikami Konflikty organizacyjne Zasady pracy zespołowej Biznesplan Zakładanie działalności definiuje problem decyzyjny definiuje pojęcia: decydent, racjonalność decyzji definiuje pojęcia: informacji i wiadomości określa pojecie luki informacyjnej informacji definiuje pojecie kierowania wymienia warunki skutecznego kierowania wymienia umiejętności kierowania definiuje pojecie stylu kierowania definiuje pojęcie konfliktu konfliktów pojęciami: organizacja pracy, skuteczność, efektywność pracy, cykl działania zorganizowanego wymienia zasady organizacji pracy zespołu wymienia zasady budowy biznesplanu omawia procedurę zakładania działal- wania decyzji wymienia i charakteryzuje rodzaje racjonalności decyzji omawia formy podejmowania decyzji wymienia cechy użytecznej informacji informacji podaje kierunki przebiegu informacji proces kierowania podaje czynniki zewnętrzne wpływające na skuteczność kierowania omawia funkcje kierownicze wymienia style kierowania omawia rodzaje konfliktów podaje przyczyny konfliktów organizacyjnych opisuje przebieg konfliktu wymienia sposoby kierowania konfliktem zasady organizacji pracy opisuje sposób tworzenia zespołów wymienia podstawowe techniki planowania działań zespołu omawia strukturę biznesplanu omawia zastosowanie biznesplanu identyfikuje organizacje, które nale- zji wskazuje wady i zalety decyzji indywidualnych i grupowych wymienia kryteria oceny rozwiązań problemu decyzyjnego odróżnia informacje od wiadomości określa cechy użytecznej informacji rodzaje informacji objaśnia pojecie luki informacyjnej wymienia funkcje pełnione przez informacje w organizacji omawia cechy skutecznego kierowania źródło władzy wskazujące na znaczenie autorytetu style kierowania ustala najbardziej efektywny styl kierowania diagnozuje sytuacje konfliktową zachowanie uczestników konfliktu strategii rozwiązywania konfliktów wymienia czynniki wpływające na efektywność pracy zespołowej wskazuje nieprawidłowości w pracy zespołu przedstawia wykres Gantta oraz metodę ścieżki krytycznej wskazuje konieczność sporządzania biznesplanu w określonych sytuacjach wypełnia niezbędne dokumenty po- zji wskazuje na potrzebę racjonalności decyzji decyzji racjonalnych decyzji podejmowanych przez przedsiębiorców gromadzi i przetwarza informacje decydujące o przyszłości firmy identyfikuje różne źródła pozyskiwania informacji ocenia użyteczność uzyskiwanych i wpływ na racjonalność decyzji ocenia skuteczność kierownika w danej sytuacji wykazuje wpływ kierowania na stosunki międzyludzkie analizuje główne trudności w wypełnianiu funkcji kierowniczych diagnozuje stosunki międzyludzkie w zespole dokonuje dogłębnej analizy konfliktu ocenia skuteczność różnych strategii rozwiązywania konfliktów wskazuje na potrzebę umiejętnego kierowania konfliktami ze względu na ich nieuchronne występowanie w organizacji zastosuje praktycznie wykres Gantta oraz technikę CPM (metodę ścieżki krytycznej ) uzasadnia potrzebę integracji i spójności grupy jako warunku koniecznego w pracy zespołowej opracowuje biznesplan przeprowadza symulację zareje-
Etyka w biznesie Sukces i niepowodzenie w biznesie ności terminami i pojęciami: etyka, lobby, korupcja, mobbing omawia zasady prowadzenia biznesu definiuje pojecie ryzyka w działalności definiuje pojecie kryzysu w organizacji definiuje pojęcie restrukturyzacji Moduł IV Przedsiębiorczość w rodzinie Potrzeby rodziny Zachowanie rodziny na rynku Jak zostać pracownikiem? Dochody z pracy definiuje pojecie gospodarstwa domowego rozpoznaje potrzeby członków rodziny wymienia sposoby zaspokojenia potrzeb pojęciami: konsument, uzyteczność dóbr i usług definiuje pojecia: mapy obojetnosci, ścieżki cen dóbr konsumpcyjnych i produkcyjnych wymienia i charakteryzuje dokumenty aplikacyjne proces selekcji pracowników definiuje pojęcia: kodeks pracy, nawiązanie stosunku pracy, dochody z pracy, płaca nominalna i realna, płaca brutto i netto ży powiadomić o założeniu działalności zachowania etyczne i nieetyczne wyjaśnia na czym polega odpowiedzialność etyczna przedsiębiorcy wobec innych podmiotów wymienia sposoby ograniczenia ryzyka w prowadzeniu działalności rozpoznaje objawy kryzysu wymienia sposoby restrukturyzacji odróżnia potrzeby indywidualne od zbiorowych odróżnia potrzeby bieżące od przyszłych podaje źródła dochodów i wydatków rodziny wyjasnia, na czym polega użyteczność całkowita i krańcowa odróżnia dobra konsumpcyjne od dóbr produkcyjnych omawia decyzje podejmowane przez konsumentów wymienia sposoby ochrony konsumentów omawia rodzaje umów o pracę wymienia obowiązki pracownika i pracodawcy omawia sposoby ustania stosunku pracy różne formy zatrudnienia stałego i dorywczego różne formy wynagrodzenia trzebne do rozpoczęcia działalności ocenia pod względem etycznym zachowania sposoby ograniczenia ryzyka omawia rodzaje kryzysu rodzaje restrukturyzacji określa potrzeby poszczególnych członków własnej rodziny określa wspólne potrzeby rodziny określa przyszłe potrzeby rodziny objaśnia przebieg krzywej użyteczności, krzywej obojętności i ścieżki cen wyznacza punkt równowagi konsumenta sposoby ochrony praw konsumenta wskazuje przyczyny różnych zachowań gospodarstw domowych na rynku przygotowuje życiorys zawodowy i list motywacyjny przygotowuje się do rozmowy kwalifikacyjnej oblicza indeks płacy realnej podatki i składki na ubezpieczenie oblicza podatki i składki na ubezpie- strowania działalności opracowuje podstawowe założenia kodeksu etycznego wyjaśnia, dlaczego ryzykowne przedsięwzięcia są bardziej opłacalne wyjaśnia, dlaczego ryzyko w działalności jest nieuniknione przedstawia propozycje uniknięcia kryzysu w firmie analizuje zależności między wysokością dochodów a struktura wydatków gospodarstw domowych analizuje i stosuje zasady racjonalnego gospodarowania budżetem domowym i własnym analizuje racjonalność podejmowanych decyzji przez konsumenta uzasadnia konieczność sporządzania przez gospodarstwa domowe budżetów objaśnia pojecie kosztów alternatywnych wskazuje instytucje zajmujące się ochrona praw konsumenta wyjaśnia co musi zrobić pracodawca aby zatrudnić nowego pracownika opisuje cechy dobrego pracownika omawia zasady nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy rozróżnia płacę brutto i netto odróżnia przycho-
wymienia formy zatrudnienia podaje formy wynagrodzenia pracy Dochody ze świadczeń pojęciami: dochody ze świadczeń, ubezpieczenia społeczne, zasiłek dochodów ze świadczeń wymienia filary emerytalne Dochody z kapitału Wydatki rodziny Budżet rodzinny definiuje pojęcia: kapitał, jednostka uczestnictwa, lokata, akcja, dywidenda, obligacje, depozyt, giełda pojęciami: wydatki konsumpcyjne, wydatki inwestycyjne definiuje pojęcia: ubezpieczenia majątkowe, ubezpieczenia na życie, składka, odszkodowania określa pojęcia: budżet gospodarstwa domowego, kredyt konsumpcyjny, kredyt mieszkaniowy rozróżnia formy zatrudnienia stałego i dorywczego wymienia podstawowe prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy podaje zakres ubezpieczenia społecznego system zabezpieczenia emerytalnego system rentowy wyjaśnia skąd biorą się oszczędności w gospodarstwach domowych lokat interpretuje, co to jest portfel inwestycyjny ubezpieczeń majątkowych ubezpieczeń na życie odróżnia wydatki stałe od wydatków okresowych odróżnia wydatki konsumpcyjne od wydatków inwestycyjnych ocenia dochody gospodarstwa domowego ocenia wydatki gospodarstwa domowego omawia zasady konstruowania budżetu gospodarstwa domowego czenie wymienia i charakteryzuje różne rodzaje zasiłków omawia zasady funkcjonowania I, II, III filaru systemu ubezpieczeń społecznych system pomocy społecznej formy lokowania pieniędzy omawia wady i zalety różnych form lokowania pieniędzy wymienia cechy dobrej lokaty wyjaśnia, dlaczego nie warto przechowywać oszczędności w skarpecie rodzaje ubezpieczeń majątkowych rodzaje ubezpieczeń na życie odróżnia ubezpieczenia obowiązkowe od ubezpieczeń indywidualnych wymienia różnych ubezpieczycieli wskazuje ograniczenia przy konstruowaniu budżetu gospodarstwa domowego kredyty konsumpcyjne i inwestycyjne dy z pracy od kosztów pracy oblicza płacę brutto i netto oblicza poszczególne składniki wynagrodzenia analizuje na podstawie rocznika statystycznego sytuację na rynku pracy w Polsce przedstawi rolę państwa w zakresie świadczeń ocenia system zabezpieczenia emerytalnego wymienia różnych ubezpieczycieli ocenia korzyści wynikające z różnych typów ubezpieczeń porównuje oferty funduszy emerytalnych oblicza odsetki od lokat analizuje warunki oszczędzania i kredytowania w miejscowych bankach i dokonuje wyboru najkorzystniejszych warunków przedstawia możliwości lokowania oszczędności oraz gry na giełdzie przedstawia techniki inwestowania na giełdzie zaplanuje wydatki gospodarstwa domowego wskazuje na rolę państwa dotyczącą regulacji ubezpieczeń ocenia korzyści wynikające z różnych typów ubezpieczeń dokonuje wyboru ubezpieczenia na życie zaplanuje zbilansowany budżet gospodarstwa domowego wskaże, jak duże znaczenie ma dobrze skonstruowany budżet gospodarstwa domowego Przedsiębiorczość w definiuje pojęcia: wskazuje źródła objaśnia, na czym analizuje i ocenia
gospodarowaniu budżetem racjonalne gospodarowanie budżetem domowym, opłacalność przedsięwzięć zachowań przedsiębiorczych w rodzinie zwiększenia dochodów gospodarstwa domowego wskazuje źródła oszczędzania w gospodarstwie domowym polega racjonalne gospodarowanie budżetem wskazuje możliwości zmniejszenia ryzyka związanego z oszczędzaniem Moduł V Przedsiębiorczość a samorząd terytorialny i organizacje pozarządowe Rola państwa w zaspokajaniu potrzeb społecznych Zachowanie przedsiębiorcze w strukturach samorządu terytorialnego Organizacje pozarządowe jako obszar zachowań przedsiębiorczych definiuje pojecie pomocy społecznej wymienia cele społeczne realizowane prze państwo instytucji organizujących pomoc społeczną pojęciami: społeczność lokalna, gmina, powiat, województwo wymieni jednostki samorządu terytorialnego w Polsce definiuje pojęcia: organizacja pozarządowa, wolontariusz, donator, działalność charytatywna, fundacja, stowarzyszenie identyfikuje rodzaje wydatków na cele społeczne wymienia podstawowe przyczyny trudnej sytuacji życiowej osób korzystających z pomocy społecznej strukturę samorządu terytorialnego w Polsce wymienia zadania samorządu terytorialnego organizacji pozarządowych wymienia obszary działalności organizacji pozarządowych wskaże powiązania między poszczególnymi wydatkami na cele społeczne rodzaje świadczeń społecznych analizuje formy udzielania pomocy społecznej dochody i wydatki samorządu terytorialnego wymienia sposoby pozyskiwania dochodów przez samorząd terytorialny rodzaje działań przedsiębiorczych na rzecz lokalnej społeczności wymienia formy prawne organizacji pozarządowych zachowania przedsiębiorcze organizacji pozarządowych wymienia źródła finansowania działalności organizacji pozarządowych postawy przedsiębiorcze w rodzinie wyjaśnia rolę budżetu państwa w zaspokajaniu potrzeb społecznych analizuje i charakteryzuje instytucje świadczące pomoc społeczną w swojej gminie przejawów przedsiębiorczości władz gminy uzasadnia potrzebę aktywnego włączania się każdego mieszkańca danej społeczności w jej rozwój uzasadnia potrzebę istnienia organizacji pozarządowych objaśnia powiązania organizacji pozarządowych z państwem i samorządem terytorialnym wskazuje na konieczność wspierania przez państwo i samorząd terytorialny organizacji pozarządowych identyfikuje i charakteryzuje organizacje pozarządowe działające w środowisku lokalnym Formy oceniania 1. Odpowiedź ustna: a/ częstotliwość w semestrze - 1-2 razy b/ zakres - trzy ostatnie tematy c/ zasada przeprowadzania - bez zapowiedzi d/ kryteria oceny pod uwagę bierzemy: poprawność użytej terminologii, poprawność merytoryczną,
2. Kartkówka: a/ czas trwania 10-20 minut, b/ częstotliwość w semestrze - według uznania nauczyciela, c/ zakres - do trzech ostatnich tematów, d/ zasady przeprowadzania - bez zapowiedzi, e/ kryteria oceny - według skali procentowej przedstawionej niżej 3. Forma aktywności - test, sprawdzian: a/ czas trwania - do 45 minut, b/ częstotliwość w semestrze - 2-3, c/ zakres - omawiany dział, d/ zasady przeprowadzenia - zapowiedź, co najmniej 1 tydz. przed terminem pisania, e/ kryteria oceny - według skali procentowej przedstawionej niżej Skala procentowa przeliczania punktów na oceny od 0 do 40% możliwych do zdobycia punktów ocena 1 od 41 do 55% możliwych do zdobycia punktów ocena 2 od 56 do 74% możliwych do zdobycia punktów ocena 3 od 75 do 89% możliwych do zdobycia punktów ocena 4 od 90 do 100% możliwych do zdobycia punktów ocena 5 Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej 1. Nauczyciel ustala i wpisuje ołówkiem do dziennika lekcyjnego na jeden miesiąc przed terminem klasyfikacyjnej rady pedagogicznej przewidywane roczne oceny klasyfikacyjne z podstaw przedsiębiorczości na podstawie oceny śródrocznej i co najmniej 3 ocen cząstkowych z przedmiotu. 2. Uczeń, który chce otrzymać wyższą niż przewidywana roczną ocenę klasyfikacyjną powinien być obecny na wszystkich sprawdzianach i pracach klasowych lub je terminowo zaliczyć oraz mieć, co najmniej 90% frekwencji na zajęciach z podstaw przedsiębiorczości z uwzględnieniem przyczyn losowych. 3. Nauczyciel informuje ucznia, jakie partie materiału musi on zaliczyć na ocenę wyższą od przewidywanej. 4. Uczeń zalicza przed nauczycielem materiał w formie ustnej lub pisemnej. 5. Ocena zostaje podwyższona maksymalnie o jeden stopień, jeżeli uczeń spełnił przynajmniej 90% wymagań określonych przez nauczyciela 6. Niestawienie się ucznia bez usprawiedliwienia we wskazanym terminie jest równoznaczne z rezygnacją z ubiegania się o ocenę wyższą. Procedura postępowania wobec ucznia, który jest nieklasyfikowany na I półrocze W wypadku uczniów nieklasyfikowanych na I półrocze przyjmuje sie procedury zawarte w WSO dotyczące sytuacji nieklasyfikowania rocznego ucznia. Procedura postępowania wobec ucznia, który otrzymał ocenę niedostateczną na I półrocze W stosunku do uczniów, którzy otrzymali ocenę niedostateczną na I półrocze przyjmuje się formę zaliczenia ustną lub pisemną ocen niedostatecznych z poszczególnych sprawdzianów podsumowujących działy programu w danej klasie. Uczeń jest zobowiązany do poprawy w ciągu dwóch miesięcy od daty klasyfikacji. Zasady poprawy ocen cząstkowych Uczeń ma prawo poprawiania ocen cząstkowych. Poprawa tych ocen odbywa się na kolejnej lekcji licząc od tej, na której otrzymał niekorzystną w swoim mniemaniu ocenę z pracy pisemnej lub odpowiedzi ustnej. W przypadku braku możliwości poprawy na danej lekcji nauczyciel wyznacza w porozumieniu z uczniem inny termin. Pod uwagę brane są także zaliczenia podczas konsultacji. Zakłada sie formę zaliczenia zarówno ustną jak i pisemną po wcześniejszym ustaleniu. Zasady korzystania przez uczniów z prawa do 1 nieprzygotowania w semestrze
Uczeń ma prawo do zgłoszenia 1 nieprzygotowania w semestrze. Zgłoszenie tego faktu musi mieć miejsce przed lekcją lub na jej początku, nie później jednak niż rozpocznie się sprawdzanie wiadomości z poprzednich lekcji. Nie ma możliwości zgłoszenia nieprzygotowania w sytuacji zapowiedzianego sprawdzianu pisemnego lub pracy klasowej. Uczeń zgłasza nieprzygotowanie osobiście w formie ustnej lub pisemnej. Dopuszcza się większą ilość nieprzygotowań lecz tylko w uzasadnionych przypadkach, takich jak na przykład zdarzenia losowe, ale w tym wypadku to nauczyciel decyduje czy takie nieprzygotowanie uznać czy nie. Nie istnieje możliwość zgłoszenia nieprzygotowania w związku z nieodrobieniem pracy domowej lub wykonania wcześniej zadanych ćwiczeń chyba, że poprzednia lekcja odbyła się dnia poprzedniego. Procedura postępowania wobec ucznia nieobecnego na zapowiedzianych pisemnych pracach kontrolnych Uczeń nieobecny na zapowiedzianym wcześniej sprawdzianie lub pracy klasowej i mający usprawiedliwienie jest zobowiązany do zaliczenia pracy na najbliższej lekcji. W szczególnych wypadkach zaliczenie może odbyć się później, lecz decyduje o tym nauczyciel. Nieobecność nieusprawiedliwiona na pracy kontrolnej skutkuje wstawieniem oceny niedostatecznej. Zasady udostępniania rodzicom sprawdzonych i ocenionych pisemnych prac kontrolnych Rodzice mają prawo do wglądu w prace pisemne podczas konsultacji lub po wcześniejszym umówieniu się z nauczycielem. Inne nieuwzględnione w PSO ustalenia dotyczące oceniania i klasyfikowania znajdują się w WSO.