Przedmiotowy System Oceniania z podstaw przedsiębiorczości

Transkrypt

1 Przedmiotowy System Oceniania z podstaw przedsiębiorczości Nr programu nauczania DKOS /02; podręcznik pod red. M. Belki Ekonomia Stosowana Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości I. Cele Przedmiotowego Systemu Oceniania 1. Wspieranie uczniów poprzez diagnozowanie ich osiągnięć w odniesieniu do wymagań edukacyjnych zawartych w podstawie programowej i programie nauczania. 2. Dostarczanie uczniom, rodzicom oraz nauczającemu informacji o postępach w uczeniu się, jak też o problemach związanych z przyswajaniem wiedzy, nabywaniem umiejętności i kształtowaniem postaw. 3. Uzyskanie informacji zwrotnej dla nauczyciela w celu doskonalenia jakości pracy edukacyjnej. II. PRZEDMIOT OCENY Przedmiotem oceny jest: 1. Postęp w zakresie kształtowania postawy przedsiębiorczej. 2. Stopień opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu obowiązującego programu. 3. Korzystania z różnych źródeł informacji. 4. Aktywność na lekcji. 5. Posługiwanie się fachowym językiem ekonomicznym. 6. Umiejętność pracy w zespole. 7. Trafna samoocena i autoprezentacja. 8. Opracowanie projektów, wykonywanie ćwiczeń inscenizacyjnych. 9. Posługiwanie się podstawowymi aktami prawnymi regulującymi gospodarkę. 10. Umiejętność posługiwania się danymi statystycznymi oraz odczytywanie i interpretacja wskaźników ekonomicznych 11. Umiejętność sporządzania podstawowej dokumentacji dla potrzeb poszukiwania pracy. III. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE 1. Wypowiedzi ustne - kilkuzdaniowe wypowiedzi z bieżących lekcji - pełna wypowiedź z poznanego zakresu materiału - dłuższe wypowiedzi powtórzeniowe - referaty 2. Wypowiedzi pisemne - odpowiedź na pytania - rozwiązanie zadań - wykonanie ćwiczeń

2 3. Zadania praktyczne. 4. Różne przejawy aktywności intelektualnej, w tym rozumienie tekstów i instrukcji, uczestniczenie w dyskusjach, praca indywidualna i w zespole 5. Umiejętność gromadzenia i selekcji informacji z różnych źródeł, w tym z Internetu i oprogramowania komputerowego. 6. Umiejętności komunikacyjne, w tym z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjnych. IV. WYMAGANIA EDUKACYJNE - OGÓLNE: 1. Na ocenę dostateczną (poziom podstawowy) uczeń powinien: znać podstawowe pojęcia z zakresu przedmiotu, brać udział w pracach nad projektem, uczestniczyć w ćwiczeniach ogólnoklasowych i zadaniach grupowych, znać podstawowe zagadnienia rynku pracy, umieć redagować podstawowe dokumenty potrzebne przy aktywnym poszukiwaniu pracy, 2. Na ocenę wyższą niż dostateczną (poziom ponadpodstawowy) uczeń powinien: posiadać wiedzę i umiejętności na ocenę dostateczną, umieć wykorzystywać informacje zawarte w materiałach i notatkach zebranych na lekcjach oraz w pracach w grupach i elastycznie łączyć je z pojęciami z przedmiotu, uczestniczyć i wykazywać co najmniej umiarkowaną aktywność na ćwiczeniach, znać zasady i sposoby aktywnego poszukiwania pracy, potrafić interpretować i uzasadniać zagadnienia wskazane w wymaganiach rozwiązywać przykłady dotyczące zagadnień wymienionych w wymaganiach umieć redagować w sposób poprawny dokumenty potrzebne przy aktywnym poszukiwaniu pracy, znać warunki przystąpienia Polski do UE. W procesie tworzenia i wdrażania PSO ewaluacja pozwala nauczycielowi na zebranie informacji czy przyjęte kryteria oceniania funkcjonują we właściwy sposób i czy nie są tylko mrzonką twórcy systemu oderwaną od rzeczywistości oraz oczekiwań uczniów, rodziców i wymagań stawianych przez WSO. Ponadto pozwala dokonywać zmian w celu poprawiania efektywności i jakości systemu oceniania.

3 Kryteria oceniania na poszczególne stopnie PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI DKOS /02 1. Człowiek istota ekonomiczna - wyjaśnia pojęcie potrzeby, kosztu alternatywnego, zasobów, przedsiębiorczości - określa motywy aktywności człowieka - charakteryzuje swoje zasoby - wymienia czynniki produkcji - rozróżnia czynniki produkcji - wyznacza swoje cele - dokonuje trafnej samooceny - charakteryzuje potrzeby - wyznacza koszt alternatywny podejmowanych decyzji - charakteryzuje czynniki produkcji - analizuje czynniki sprzyjające realizacji celów - interpretuje krzywą możliwości produkcyjnych - hierarchizuje potrzeby Bardzo dobry - wykorzystuje piramidę Maslowa do analizy potrzeb człowieka - dobiera czynniki produkcji wykorzystywane do produkcji określonych dóbr 2. Gospodarka rynkowa - definiuje pojęcie systemu ekonomicznego - wymienia systemy ekonomiczne - wymienia filary wolnej przedsiębiorczości - wymienia zasadnicze cechy gospodarki rynkowej i centralnie planowanej - wyjaśnia przyczyny transformacji ustrojowej - określa korzyści i wymagania, jakie stwarza gospodarka rynkowa - ocenia system gospodarki rynkowej i centralnie planowanej - wyjaśnia wpływ filarów wolnej przedsiębiorczości na gospodarkę rynkową - wyjaśnia jaki wpływ na efektywność gospodarowania ma system ekonomiczny

4 Bardzo dobry - ocenia korzyści i koszty transformacji ustrojowej - porównuje systemy ekonomiczne wybranych krajów 3. Rynek popyt, podaż i cena - definiuje pojęcia: rynek, popyt, podaż, cena, dobra substytucyjne, komplementarne - wymienia czynniki wpływające na podaż, popyt, cenę - wymienia rodzaje rynków - rozróżnia struktury rynkowe - wyjaśnia prawo popytu i podaży - wykreśla krzywą popytu i podaży - opisuje mechanizm ustalania ceny - charakteryzuje struktury rynkowe - wyjaśnia pojęcie elastyczności cenowej podaży i popytu - wyznacza punkt równowagi rynkowej - analizuje konsekwencje braku równowagi na rynku - wyjaśnia pojęcie użyteczności krańcowej - ocenia struktury rynkowe - oblicza i określa elastyczność cenową popytu i podaży - uzasadnia konieczność wspierania konkurencji i walki z monopolem 4. Budżet domowy: - określa pojęcie budżetu domowego - wymienia źródła dochodów i wydatków budżetu domowego - wyjaśnia pojęcie deficytu - uzasadnia potrzebę planowania budżetu domowego - klasyfikuje dochody i wydatki budżetu domowego - analizuje strukturę wydatków gospodarstw domowych - analizuje sposoby likwidacji deficytu budżetu domowego - charakteryzuje wydatki budżetu domowego - zaplanuje budżet domowy - wskaże związek między wysokością dochodów a strukturą wydatków - analizuje prawo Engla - ocenia budżet domowy

5 5. Konsument i jego prawa - definiuje pojęcie konsumenta, reklamy, reklamacji, rękojmi - wymienia prawa konsumenta - wymienia warunki udanych zakupów - wskazuje funkcje reklamy - wyjaśnia rolę konsumenta na rynku - uzasadnia potrzebę ochrony konsumenta - charakteryzuje funkcje reklamy - wyjaśnia jak należy korzystać z reklamy - rozróżnia strategie reklamowe - wyjaśnia prawa konsumenta - charakteryzuje działalność instytucji chroniących konsumenta - wskazuje procedury związane z egzekwowaniem praw konsumenckich - analizuje zachowania konsumentów w sytuacjach konfliktowych - stosuje podstawowe zasady negocjacji - ocenia reklamy 6. Oszczędności, kredyty, inwestycje - wyjaśnia znaczenie oszczędzania - wymienia formy oszczędzania i inwestowania - wyjaśnia pojęcie kredytu - wymienia wady i zalety kredytu - określa tryb przyznawania kredytu - wymienia rodzaje kredytów - określa pojęcie procentu składanego - obliczy dochód z lokaty - sklasyfikuje kredyty wg różnych kryteriów - porówna oferty lokat - oszacuje koszty kredytu - porówna oferty kredytowe - sklasyfikuje sposoby zabezpieczenia zwrotności kredytów - zanalizuje sposoby badania sytuacji finansowej kredytobiorcy - ocenia wpływ kredytu na funkcjonowanie firmy

6 - oszacuje zysk i ryzyko planowanej inwestycji 7. Ubezpieczenia - wyjaśnia sens ekonomiczny ubezpieczeń - wymienia rodzaje ubezpieczeń - zna filary ubezpieczeń emerytalnych - sklasyfikuje ubezpieczenia - wyjaśni funkcjonowanie systemy ubezpieczeń emerytalnych w Polsce - uzasadni konieczność ponoszenia odpowiedzialności za swoje warunki życia na emeryturze - ocenić korzyści różnych rodzajów ubezpieczeń - zanalizuje oferty ubezpieczenia emerytalnego - scharakteryzuje zasady ubezpieczeń społecznych - oceni oferty firm ubezpieczeniowych - dokona wyboru optymalnej dla siebie formy ubezpieczenia 8. Giełda papierów wartościowych - zdefiniuje pojęcie giełdy, akcji, obligacji - wymieni rodzaje giełd - wyjaśni pojęcie rynku pierwotnego i wtórnego - wymieni rodzaje akcji - scharakteryzuje rodzaje giełd - określi znaczenie giełd w gospodarce rynkowej - scharakteryzuje rodzaje akcji - wyjaśni rolę maklera giełdowego - określi zasady inwestowania na giełdzie - odczytać informacje zawarte w cedule giełdowej - wyjaśni potrzebę ryzyka w działalności gospodarczej - scharakteryzuje indeksy giełdowe - przeprowadzi analizę zysku i ryzyka związanego z inwestowaniem na giełdzie 9. Przedsiębiorstwo w gospodarce - definiuje pojęcie działalności gospodarczej, przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy - wymienia formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw i źródła finansowania

7 - określa cechy małych i średnich przedsiębiorstw - definiuje pojęcie etyki w biznesie - określa cechy wspólne przedsiębiorstw - charakteryzuje formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw i źródła finansowania - omawia wady i zalety małych i średnich przedsiębiorstw - podaje przykłady etycznego postępowania w biznesie - wskazuje przyczyny niepowodzeń małych i średnich firm - rozróżnia różne cechy form organizacyjno-prawnych przedsiębiorstw - charakteryzuje źródła finansowania przedsiębiorstw - omawia przykłady zachowań nieetycznych w stosunkach: przedsiębiorstwo-państwo, samorząd terytorialny, dostawcy, odbiorcy, pracownicy - uzasadnia od czego zależy wybór formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstw - dobiera formy organizacyjno-prawne do prowadzenia wybranych działalności 10. Organizacja i zarządzanie firmą - zdefiniuje pojęcie organizacji pracy, zarządzania - określi cele właściwej organizacji pracy - określi zasady organizacji pracy zespołu - wymieni funkcje zarządzania - wskaże style kierowania - omówi podstawowe zasady pracy w zespole - wyjaśni rolę kierownika grupy - rozróżni style kierowania - wskaże rolę informacji w zarządzaniu - wyjaśni funkcje zarządzania - uzasadni znaczenie pracy grupowej dla prawidłowego funkcjonowania firmy - dobierze styl kierowania w firmie - scharakteryzuje przepływ informacji w firmie - uzasadni potrzebę bycia odpowiedzialnym za przyjęte zadania - dokona oceny efektywności różnych stylów zarządzania 11. Gospodarowanie w firmie - wyjaśni pojęcia: koszt, produkcja, wydajność, utarg, zysk - wymieni klasyfikację kosztów

8 - wymieni składniki majątku firmy - wskaże podstawowe rozliczenia firmy - określa wpływ zmian wielkości produkcji na kształtowanie się kosztów - rozróżnia składniki majątku firmy - wskazuje dokumenty podatkowe i ZUS-owskie jakie powinna prowadzić firma - określa zasady rozliczeń finansowych firmy - obliczy wynik finansowy firmy na podstawie prostych przykładów - sporządzi prosty bilans - zanalizuje czynniki wpływające na wydajność pracy - scharakteryzuje formy opodatkowania firm - sklasyfikuje koszty - dokona analizy rentowności - zinterpretuje krzywą kosztów przeciętnych i krańcowych 12. Jak założyć firmę? - wymienia etapy uruchomiania działalności gospodarczej - definiuje pojęcie biznesplanu - określa funkcje biznesplanu - wymienia elementy biznesplanu - omówi procedurę uruchomiania działalności gospodarczej - motywuje potrzebę sporządzania biznesplanu - wskaże instytucje wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa - charakteryzuje poszczególne elementy biznesplanu - określi dokumenty niezbędne przy rejestracji firmy - znajdzie w internecie informacje o instytucjach wspierających małe i średnie przedsiębiorstwa - uzasadni decyzję o rozpoczęciu działalności gospodarczej - sporządzi prosty biznesplan - dokona analizy opłacalności prostego przedsięwzięcia gospodarczego 13. Rynek pracy - zdefiniuje pojęcie rynku pracy, popytu, podaży - wymieni czynniki wpływające na popyt na pracę i podaż pracy - zna podstawowe prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy - wymieni formy zatrudnienia

9 - opracuje własne CV i list motywacyjny - wskaże przyczyny rozwiązania umowy o pracę - omówi specyfikę lokalnego rynku pracy - scharakteryzuje rodzaje umów z pracodawcą - dokona autoprezentacji - określi podstawowe zasady nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy - zna zasady przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej - rozumie konieczność planowania własnej kariery zawodowej - wskaże źródła informacji dotyczących rynku pracy - planuje swoją drogę edukacyjną i zawodową - omówi czynniki wpływające na popyt na pracę oraz wpływające na podaż pracy - diagnozuje możliwości i warunki podejmowania pracy w UE - oceni różne formy zatrudnienia - uzasadni swój wybór drogi edukacyjnej i zawodowej 14. Bezrobocie - wyjaśni pojęcie bezrobocia - wymieni rodzaje bezrobocia - wymieni przyczyny i skutki bezrobocia - zna metody aktywnego poszukiwania pracy - scharakteryzuje rodzaje bezrobocia - wskaże formy pomocy osobom bezrobotnym - określi instytucje wspierające osoby poszukujące pracy i pozostające bez pracy - wskaże w jaki sposób osoby bezrobotne mogą ubiegać się o pomoc - opisze konsekwencje pozostawania bez pracy - wymieni metody przeciwdziałania bezrobociu - obliczy i zinterpretuje stopę bezrobocia - zaplanuje osobistą aktywność w celu przeciwdziałaniu własnemu bezrobociu 15. Rola państwa - wymieni cele państwa w gospodarce - wymieni funkcje państwa

10 - przedstawi poglądy liberałów, etatystów i eurokratów na rolę państwa w gospodarce - omówi rolę państwa w warunkach gospodarki rynkowej - wskaże ograniczenia i możliwości realizacji celów państwa - określi zakres ingerencji państwa w losy człowieka - uzasadnia pozytywne i negatywne konsekwencje wpływania państwa na gospodarkę 16. Dobrobyt - wyjaśni pojęcie dobrobytu - wymieni podstawowe mierniki wzrostu gospodarczego - wymieni czynniki sprzyjające wzrostowi gospodarczemu - omówi obieg okrężny w gospodarce - scharakteryzuje mierniki wzrostu gospodarczego: PKB, PNB, PNN - porówna ich wartości dla różnych państw - wyjaśni różnicę między dochodem realnym i nominalnym - oceni wzrost gospodarczy w wybranych krajach - rozróżni PKB i PNB - zna różnicę między dochodem narodowym per capita obliczonym wg kursu walutowego a wyznaczonym przy wykorzystaniu parytetu 17. Pieniądz i instytucje finansowe - wyjaśni pojęcie pieniądza - rozróżnia formy pieniądza - wymienia cechy i funkcje pieniądza - definiuje pojęcie inflacji - wymienia rodzaje inflacji - wymienia rodzaje banków w polskim systemie bankowym - opisuje cechy i funkcje pieniądza - wyjaśnia wpływ inflacji na gospodarkę - charakteryzuje system bankowy w Polsce - rozróżnia bankowe i niebankowe instytucje finansowe - wyjaśnia na czym polega kreacja pieniądza - opisze i rozpozna narzędzia polityki monetarnej państwa - objaśni formy pieniądza

11 - analizuje skutki inflacji - rozumie wpływ polityki monetarnej na życie gospodarcze kraju - omówi znaczenie wprowadzenia euro 18. Budżet i polityka gospodarcza - określi pojęcie budżetu państwa, deficytu budżetowego, długu publicznego - podaje przykłady dochodów i wydatków budżetu państwa - definiuje pojęcie podatków - wymienia rodzaje podatków - określa źródła dochodów i wydatków budżetu państwa - określa źródła dochodów i wydatków budżetów samorządu terytorialnego - wskazuje źródła pokrycia deficytu budżetu państwa - rozumie wpływ polityki fiskalnej na życie gospodarcze kraju - wie jak ubiegać się o fundusze strukturalne UE 19. Gospodarka globalna - zdefiniować pojęcie handlu zagranicznego, importu, eksportu, globalizacji - wymieni korzyści wynikające z handlu zagranicznego - określi korzyści integracji gospodarczej - określi sposoby oddziaływania państwa na handel zagraniczny - wyjaśni cechy rynku wewnętrznego UE - omówi korzyści i zagrożenia wynikające z globalizacji - omówi wpływ międzynarodowych organizacji gospodarczych na rozwój handlu - scharakteryzuje międzynarodowe instytucje finansowe - wyjaśni korzyści i zagrożenia wynikające ze współpracy międzynarodowej - rozróżni przewagę komparatywną od absolutnej - zanalizuje bilans handlowy

12 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie jest w stanie wykonać elementarnych zadań o niewielkim stopniu trudności, tj. - nie zapamiętał nawet podstawowych pojęć i klasyfikacji - nie odróżnia podstawowych pojęć - posiada duże braki wiedzy - nie rokuje ich usunięcia nawet przy pomocy nauczyciela - braki uniemożliwiają edukację na wyższym poziomie Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiedzę znacznie wykraczającą poza wymagania na ocenę bardzo dobrą - posiada wiedzę znacznie wykraczającą poza zakres materiału programowego - samodzielnie zdobywa potrzebne wiadomości - systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji - proponuje rozwiązania problemów teoretycznych i praktycznych - odnosi sukcesy w konkursach, olimpiadach, w których wymagana jest wiedza i umiejętności z przedmiotu