Strategia rozwoju hufca ZHP Dąbrowa Górnicza im. hm. Stefana Piotrowskiego Na lata 2011-2015 A. Analiza sytuacji I. Sytuacja wewnętrzna 1. Drużyny i zespoły hufca Hufiec zrzesza 7 gromad zuchowych, 5 drużyn harcerskich, 0 drużyn starszoharcerskich, 4 drużyny wędrownicze oraz 5 kręgi instruktorskie, 3 szczepy. W hufcu działa Harcerski Klub Ratowniczy Auxilium. Drużyny działają tylko przy 8 szkołach w mieście i 1 przedszkolu. Należy więc dążyć do powstania drużyn przy pozostałych placówkach, głównie w środowiskach na peryferiach miasta (udało się powołać gromadę zuchową w Ząbkowicach). Przeprowadzona w 2009 roku wizytacja wszystkich środowisk wykazała bardzo zróżnicowany poziom pracy poszczególnych środowisk. Gromady zuchowe, środowiska wędrownicze i kręgi seniorów działają na dość wysokim poziomie, natomiast poziom pracy drużyn harcerskich pozostawia wiele do życzenia. Nieprawidłowa wydaje się być praca namiestnictw, które albo całkowicie przestały działać albo działają bardzo słabo. Działalność zespołów hufca (Komisja Rewizyjna, Sąd Harcerski, Komisja Stopni Instruktorskich, Kapituła Stopni Wędrowniczych, Kapituła Naramiennika, sztab HAL) wydaje się być prawidłowa. Zespołu spotykają się regularnie i realizują swoje zadania bez zastrzeżeń. Powołany do życia w 2006 roku zespół kwatermistrzowski na początku swojej działalności spełniał swoje zadania, jednak późniejsze ruchy personalne doprowadziły do rozpadu zespołu. Obecnie prace kwatermistrzowskie wykonują chętni instruktorzy i wędrownicy pod kierownictwem kwatermistrza hufca. Wydaje się jednak wskazane, by zespół taki został ponownie powołany. Należy zadbać o ciągłe szkolenie kadry mogącej w przyszłości wesprzeć zespoły hufca i objąć w nich funkcje. W hufcu działają 3 kręgi seniorów (Strzemianie, Sławków, Razem 70). Działalność dwóch z nich (Sławków, Strzemieszyce) należy ocenić wysoko. Środowiska te prowadzą aktywną działalność śródroczną. Organizują imprezy na poziomie hufca i uczestniczą czynnie w życiu chorągwi. Odnotowano dużą aktywność seniorów w zdobywaniu stopni instruktorskich (6 zrealizowanych prób przewodnikowskich, 2 podharcmistrzowskie
i 2 podharcmistrzowskie w realizacji). Podupadła działalność, najstarszego kręgu seniora- Razem 70, jego działalność ograniczyła się jedynie do jednoosobowej aktywności dh. phm Kazimierza Kalagi. Powołana została Harcerska Służba Informacyjna, jej zadaniem jest dbanie o odpowiedni wizerunek naszego hufca. Hufiec posiada stale aktualizowaną stronę internetową. Podjęto inicjatywę cyfryzacji archiwów fotograficznych i filmowych naszego hufca. Wydaje się wskazane uaktywnienie poszczególnych środowisk na naszej stronie internetowej. 2. Kadra W hufcu prowadzone jest kształcenie na poziomie przewodnikowskim ma ono na celu doprowadzenie do sytuacji, kiedy wszyscy drużynowi i większość przybocznych będzie miała ukończony kurs drużynowych. 2 drużynowych posiada stopień podharcmistrza, 5 drużynowych stopień przewodnika, 8 funkcyjnych nie posiada stopnia instruktorskiego. W tej grupie jest 3 drużynowych z otwartą próbą instruktorską. Dużym problemem jest niewielka ilość instruktorów w stopniu harcmistrza. Bolączką hufca jest mała ilość przygotowanej kadry hufca (kadra kształcąca, pion organizacyjny i kwatermistrzowski). Należy więc prowadzić działania mające na celu przygotowanie wyróżniających się drużynowych do objęcia w przyszłości funkcji w hufcu. Należy też zadbać o instruktorów bez funkcji, którzy znikają i w miarę możliwości pozyskiwać tych, którzy kiedyś działali i dziś planują powrót do organizacji. W tym celu powinno się tworzyć kolejne kręgi instruktorskie. 3. Kształcenie W hufcu nie istnieje Zespół Kadry Kształcącej z powodu braku instruktorów posiadających aktualną Brązową Odznakę Kształcenia (3 instruktorów musiało by ją uaktualnić: A. Bejma-Woźniczka, K. Świerczewski, A. Dziechciarz). Istnieje jedynie funkcja z-cy a Hufca ds. organizacji i kształcenia. Wydaje się jednak wskazane powołanie zespołu hufcowego lub międzyhufcowego, który zadbałby o politykę kształcenia w naszym hufcu. Obecnie w hufcu prowadzone jest kształcenie na poziomie przewodnikowskim. Kształcenie to obejmuje szkolenie drużynowych (zuchowych i harcerskich) organizowane w ciągu roku szkolnego, mające na celu przygotowanie drużynowych bez przeszkolenia, przybocznych i kandydatów na drużynowych do pełnienia funkcji. Kursy prowadzone są przez przygotowaną kadrę kształcącą oraz instruktorów przygotowujących się do pełnienia samodzielnych funkcji w kształceniu. W latach 2007-2011 odbył się: - Kurs drużynowych zuchowych i harcerskich (styczeń-marzec 2008) - Kurs zastępowych (2 razy) - Kurs Podstaw I Pomocy HSR.
Zanikło w hufcu kształcenie podharcmistrzowskie polegające na comiesięcznych spotkaniach w namiestnictwach służących doszkalaniu i wymianie doświadczeń między kadrą drużyn, przygotowywane przez członków zespołu kadry hufca lub drużynowych w oparciu o wspólnie przygotowany harmonogram. Na tym poziomie organizowane były również warsztaty organizowane przez KSI i Szkolenie KRH, które się nie odbyły z powodu małego zainteresowania. Zauważa się brak motywacji do zgłębiania wiedzy harcerskiej. Problemem jest niezbyt chętne uczestnictwo kadry drużyn w dłuższych formach kształcenia (np. warsztaty weekendowe), organizowanych przez Chorągiew Śląską ZHP. Około 5 instruktorów ukończyło Kurs Kadry Kształcącej. Pożądane jest skierowanie wyróżniających się instruktorów na kursy: kadry kształcącej, namiestnikowskie ze względu na potrzeby hufca. Konieczne jest również kształcenie kadry w pionie kwatermistrzowskim ze względu na brak instruktorów przygotowanych do pracy w tej dziedzinie. 4. Program Obecna działalność programowa hufca oparta jest na pracy namiestnictw. Drużyny realizują propozycje programowe Związku i hufca (Kampania 100 lecie ZHP) i przede wszystkim program własny. W namiestnictwach odbywają się imprezy dla większej ilości drużyn organizowane głównie przez poszczególne środowiska. Minusem jest małe zainteresowanie imprezami, co powoduje nikły udział drużyn, tym samym izolację poszczególnych środowisk. W wyniku tego integracja drużyn naszego hufca jest utrudniona. Należy zadbać o stymulację programową drużyn poprzez warsztaty programowo-repertuarowe i współzawodnictwo drużyn, oraz motywować drużyny do organizacji imprez dla innych a także do brania udziału w takich przedsięwzięciach. 5. ostwo Dom harcerza Siedzibą hufca jest Dom harcerza, który zaspokaja potrzeby lokalowe, mieści się tutaj biuro, pomieszczenia dla działających w hufcu komisji i zespołów. W piwnicy znajdują się dwie harcówki drużyn i harcówka duża, w której odbywają się spotkania kadry. Hufiec wynajmuje 3 pomieszczenia stowarzyszeniu Godne Życie. Ta część budynku została wyremontowana. Stan budynku pogarsza się z roku na rok. W latach 2007-2011 nie dokonano żadnych znaczących remontów, co doprowadziło do niezadowalającego stanu obecnego. Niezbędne są natychmiastowe remonty i naprawy (termomodernizacja obiektu, remont pomieszczeń biurowych i piwnicy). W 2014r. wygasa umowa użyczenia nam przez miasto budynku.
Baza obozowa w Janowie Hufiec posiada 1 bazę obozową (Janów k. Częstochowy). Wykorzystywana jest ona w czasie Harcerskiej Akcji Letniej (obozy, kolonie, kursy) i w czasie roku szkolnego (biwaki, wycieczki). Stanowi znaczące źródło dochodów hufca. Jednakże, aby dalej mógł pełnić tę funkcję, wymaga poważnej modernizacji (umywalnia, kuchnia i jadalnia, domki), co pochłonie znaczne zasoby finansowe. Konieczne są również kolejne naprawy zepsutego sprzętu i zakup nowego. Wskazane jest poszukiwanie sponsora strategicznego dla bazy obozowej. 6. Finanse Sytuacja finansowa jest bardzo trudna. Zadłużenie hufca względem komendy chorągwi wynosi ok. 42 000 zł. Wynika ono z niegospodarnej polityki prowadzonej przez poprzednią komendę (utrzymywanie etatu księgowej, nieodprowadzanie składek członkowskich, realizacja niekorzystnych projektów, niskie wpływy z HAL). Sposobem na rozwiązanie problemu miał być korzystny wynajem pomieszczeń hufca. Podpisana ze Stowarzyszeniem Godne Życie umowa niestety nie gwarantuje stabilności finansowej. Istnieje niebezpieczeństwo, że hufiec nie będzie w stanie pokryć kosztów związanych z utrzymaniem obiektu. Zasoby finansowe posiadane obecnie przez hufiec (zarobione podczas HAL) zabezpieczają bieżącą jego działalność, lecz w świetle nakładów, które będziemy musieli ponieść i chcąc spłacić zadłużenie są niewystarczające. Dlatego należy dążyć do podniesienia poziomu finansów hufca. II. Sytuacja zewnętrzna Hufiec działa na terenie 2 miast: Dąbrowa Górnicza i Sławków. Stosunki z władzami miasta są poprawne. Udział hufca w życiu miasta jest wystarczający- włączamy się w organizację obchodów niektórych świąt (np.: 11 listopada), uczestniczymy w organizowanych przez miasto imprezach (np.: piknik militarny, Forum Ludzi Aktywnych, Tour de Pologne). Zorganizowaliśmy obchody 100-lecia Harcerstwa w Zagłębiu. Na bieżąco informujemy o organizowanych przez hufiec imprezach Przegląd Dąbrowski oraz miejski portal internetowy. Należałoby zadbać o utrzymanie pozytywnego wizerunku i brać nadal udział w imprezach organizowanych przez miasto oraz rozważyć możliwość organizacji imprez dla mieszkańców Dąbrowy i Sławkowa. Współpraca ze szkołami, gdzie istnieją drużyny, jest prawidłowa, natomiast trzeba nawiązać współpracę ze środowiskami, gdzie nie działa harcerstwo, w celu stworzenia jak najlepszych warunków do jego zaistnienia. Hufiec nawiązał współpracę z różnymi instytucjami działającymi na terenie miasta. Czynnie współpracujemy z Muzeum Miejskim Sztygarka, Miejską Biblioteką Publiczną, Stowarzyszeniem Neuron, Stowarzyszeniem Zielone Zagłębie, Stowarzyszeniem Od Frontu,
Świetlicą Środowiskową w Antoniowie. Wskazane jest utrzymywanie tej współpracy i dalsze poszukiwanie instytucji, z którymi moglibyśmy podjąć dodatkowe działania. Przy hufcu nie istnieje rada przyjaciół harcerstwa. Hufiec nie posiada stałych sponsorów ani żadnych innych źródeł finansowania na terenie miasta. Wydaje się konieczne pozyskanie sojuszników dla działalności hufca. Podjęta w 2006 roku inicjatywa powołania przy hufcu Stowarzyszenia CZUWAJ nie powiodła się. Należy podjąć działania w celu utworzenia przy naszym hufcu struktury wspierającej działania komendy. Umożliwi to poszukiwanie sprzymierzeńców i sponsorów. B. Wizja przyszłości Pragniemy, aby za cztery lata nasz hufiec stał się stabilną finansowo i aktywną w mieście jednostką. Chcemy, by zwiększyła się liczba gromad i drużyn działających w naszym hufcu. Będą one zrzeszone w szczepach, które zapewnią im zaplecze i stałą pomoc a także zabezpieczenie kadrowe poprzez działalność kręgów instruktorskich. Jednostki będą prowadzone przez dobrze przygotowanych drużynowych i przybocznych, prezentujących odpowiednią postawę instruktorską i uczestniczących w dalszym kształceniu. Zapleczem kadrowym drużyn staną się jednostki starszoharcerskie, wędrownicze, z których będą pozyskiwani kandydaci na drużynowych i przybocznych. Zapobiegnie to także odchodzeniu bardziej aktywnych harcerzy starszych i wędrowników ze Związku. Program drużyn i gromad będzie atrakcyjny dla ich członków oraz młodzieży niezrzeszonej. Drużyny realizować będą programy ZHP oraz specjalności harcerskie. Ważną rolę będzie pełnić praca z Prawem Harcerskim. Jednostki hufca będą współpracować ze sobą, co zapewni im wymianę doświadczeń i podniesie ich poziom. Zostaną także nawiązane kontakty skautowe. Hufiec będzie samowystarczalny pod względem kadrowym i finansowym. Ciała statutowe hufca, będą prowadzone przez autorytety i będą zrzeszać fachowców. Realizować będą wszystkie swoje zadania. Hufiec będzie dysponował wystarczającym potencjałem kadrowym, aby poszczególni instruktorzy nie musieli łączyć po kilka funkcji. W tym celu pozyskiwać się będzie i dalej szkolić aktywnych drużynowych oraz doświadczonych instruktorów, którzy zaprzestali harcerskiej działalności. Środki finansowe i sprzęt pozwolą na samodzielną działalność i rozwój hufca. Aby zdobyć fundusze hufiec będzie prowadził atrakcyjny wypoczynek letni. Działać będzie także Rada Przyjaciół Harcerstwa lub inna struktura wspierająca. Komenda zadba o finansowanie części przedsięwzięć przez sponsorów firmy i instytucje miasta. Hufiec dysponować będzie dobrym zapleczem lokalowym i sprzętowym zostanie wyremontowany Dom Harcerza, zmodernizowana zostanie baza w Janowie. Nad dobrym stanem sprzętu i bazy czuwać będzie zastęp kwatermistrzowski. Hufiec będzie posiadał dobry wizerunek w społeczności lokalnej, jako aktywnie działająca i pożyteczna jednostka, podejmująca zadania służby na rzecz społeczeństwa. Będzie się cieszył poparciem instytucji, firm, dyrektorów szkół i osób prywatnych. Ułatwi mu to działanie i pozyskiwanie funduszy a także nowych członków.
C. Cele 1. Zwiększenie ilości gromad, drużyn harcerskich, starszo harcerskich i wędrowniczych. 2. Umocnienie istniejących szczepów, doprowadzenie do powstania nowych silnych i samodzielnych 3. Zapewnienie podstawowym jednostkom i zespołom hufca wystarczającej ilości kadry przygotowanej merytorycznie i prezentującej odpowiednią postawę harcerską. 4. Doprowadzenie do dobrego działania gromad i drużyn, opartego o pracę z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim, atrakcyjny program i współpracę z innymi jednostkami. 5. Zapewnienie hufcowi środków finansowych i sprzętu niezbędnych do samodzielnego prawidłowego działania i rozwoju. 6. Wypracowanie dobrego wizerunku hufca na terenie miasta oraz poparcia ze strony instytucji i osób prywatnych. I. ZADANIA ZADANIE TERMIN ODPOWIEDZIALNY 1. Zwiększenie ilości gromad, drużyn harcerskich, starszo harcerskich i wędrowniczych. dokonać analizy potrzeb środowisk i możliwości kadrowych pozyskać wśród harcerzy starszych chętnych do prowadzenia drużyn przeprowadzić kursy zapewnić dogodne warunki do działania drużyn (kontakty z dyrektorami szkół, szefami klubów) tworzyć nowe gromady, drużyny harcerskie, wędrownicze szczególny nacisk położyć na rozwój środowisk starszoharcerskich pomoc prawidłowo działających namiestnictw zadbać o atrakcyjny program drużyn 2. Umocnienie istniejących szczepów, doprowadzenie do powstania nowych silnych i samodzielnych integracja i współpraca środowisk harcerskich warsztaty imprezy hufcowe i środowisk rozwój silnych środowisk poprzez usamodzielnienie harcerzy starszych i wędrowników działających w środowiskach promocja szczepów i motywacja do ich tworzenia
kształcenie kadry szczepów (komendanci, kwatermistrzowie) pozyskiwanie do działania instruktorów, którzy odeszli z hufca powstawanie szczepów promowanie tworzenia kręgów instruktorskich przy szczepach 3. Zapewnienie podstawowym jednostkom i zespołom hufca wystarczającej ilości kadry przygotowanej merytorycznie i prezentującej odpowiednią postawę harcerską. Wyszkolenie nowej kadry dla działających drużyn rozwój środowisk starszoharcerskich, wędrowniczych (potencjalna kadra) wykształcić kadrę starszoharcerską, wędrowniczą doprowadzić do powstania nowych środowisk starszoharcerskich, wędrowniczych (potencjalna kadra) dokonać analizy potrzeb kadrowych nabór chętnych wśród harcerzy starszych kursy drużynowych przydział absolwentów kursów drużynowych do drużyn Namiestnik Namiestnik Dokształcanie obecnie działającej kadry drużyn warsztaty metodyczne i repertuarowe Cały czas delegować instruktorów na warsztaty specjalistyczne Cały czas prowadzić aktywną pracę namiestnictw Cały czas stworzyć program promujący metodę harcerską oraz harcerską postawę zrealizować program promujący metodę harcerską oraz harcerską postawę przeszkolić obecnych przybocznych - kursy drużynowych wyszkolić kadrę NS promować powstawanie i działanie kręgów instruktorskich Przygotowanie instruktorów do objęcia funkcji w zespołach hufca promować zdobywanie stopni instruktorskich Cały czas Przew. KSI pozyskać doświadczonych drużynowych pozyskać instruktorów bez przydziału angażować kadrę drużyn w pracę zespołów hufca Cały czas Szefowie zespołów
opracować i wdrożyć system motywowania i nagradzania instruktorów delegować 5 instruktorów na KKKD delegować 5 instruktorów na warsztaty specjalistyczne 4. Doprowadzenie do dobrego działania gromad i drużyn, opartego o pracę z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim, atrakcyjny program i współpracę z innymi jednostkami. praca namiestnictw warsztaty metodyczne i repertuarowe Cały czas uczestnictwo drużyn w imprezach namiestnictw Cały czas współzawodnictwo drużyn Cały czas wzbogacenie programu drużyn weryfikacja drużyn Cały czas Komisja rewizyjna propagowanie idei wędrowniczej wśród harcerzy starszych propagowanie znaków służb wśród kadry i harcerzy starszych, wędrowników program promujący metodę harcerską promocja specjalności Kapituła nawiązanie kontaktów skautowych powołanie instruktora odpowiedzialnego za kontakty z zagranicą ułatwienie korespondencji promocja imprez skautowych Instruktor ds. kontaktów z zagranicą Instruktor ds. kontaktów z zagranicą 5. Zapewnienie hufcowi środków finansowych i sprzętu niezbędnych do samodzielnego prawidłowego działania i rozwoju. pozyskiwanie funduszy pozyskać sponsorów na imprezy hufcowe Cały czas (min. 50% imprez) dotacje z miasta Cały czas Skarbnik współpraca z MOSiR, Urzędem Miejskim Cały czas powołać Radę Przyjaciół Harcerstwa lub inną strukturę wspierającą pracę hufca zakupy i inwestycje:
w miarę możliwości dokonać zakupu nowego sprzętu obozowego dom harcerza przygotować się do podpisania nowej korzystnej dla hufca umowy na dalsze korzystanie z budynku wyremontować dom harcerza prowadzić działania zmierzające do modernizacji bazy w Janowie renegocjować warunki umowy ze stowarzyszeniem Godne Życie lub pozyskać nowego najemcę gromadzenie funduszy przez wykorzystanie bazy obozowej w Janowie obozy specjalnościowe w Janowie (np.: obóz pożarniczy) promocja Janowa na wycieczki szkolne i imprezy z zakładów pracy reaktywacja zastępu kwatermistrzowskiego bieżące naprawy i konserwacja sprzętu z-ca ds. organizacji z-ca ds. organizacji 6. Wypracowanie dobrego wizerunku hufca na terenie miasta oraz poparcia ze strony instytucji i osób prywatnych. organizacja imprez na rzecz miasta Cały czas udział w imprezach i akcjach organizowanych przez miasto organizacja konkursów dla szkół służba społeczna hufca m. in. WOŚP, udział dzieci Cały czas niepełnosprawnych w imprezach hufcowych, stała służba społeczna drużyn w środowiskach Cały czas nawiązanie, kontaktów z instytucjami : Urząd Miasta, Rada Miasta, firmy i przedsiębiorstwa, dyrektorzy szkół, kluby, instytucje oświatowo-wychowawcze, instytucje dla dzieci niepełnosprawnych, MOSiR, PKZ, Muzeum Miejskie Sztygarka, Biblioteka Miejska utrzymywanie dobrych kontaktów z instytucjami jw. organizacja imprezy sportowej dla potencjalnych sojuszników w ramach Dni Dąbrowy Górniczej stale uaktualniana i tętniąca życiem strona internetowa kontakt z mediami, informacja o działalności hufca promocja Janowa na wycieczki szkolne i zakładów pracy powołanie Rady Przyjaciół Harcerstwa lub innej struktury wspierającej Harcerska Służba Informacyjna z-ca ds. organizacji Komenda Hufca