ROCZNY PLAN DLA DZIECI w wieku 9 i 10 lat Będąc czynnym nauczycielem pływania,dostrzegam na przestrzeni ostatnich kilku lat coraz większe zainteresowanie pływaniem sportowym wśród dzieci i młodzieży, wydaje mi się, iż do popularyzacji tego sportu przyczyniły się nie tylko zdrowotne aspekty pływania, ale przede wszystkim sukcesy sportowe naszych czołowych pływaków Otylii Jędrzejczak, Bartosza Kiziorowskiego, a wcześniej Alicji Pęczak. Do popularyzacji pływania w środowisku częstochowskim wiele wnieśli młodzi zawodnicy UKS TRÓJKA - którzy od blisko siedmiu lat odnoszą sukcesy na pływalniach całego kraju, sukcesy te są realnym dowodem dla szerokiej grupy dzieci i ich rodziców, iż pomimo słabej bazy treningowej i skromnych środków, można uprawiać pływanie sportowe na najwyższym poziomie. Pływanie sportowe zalicza się do t.z.w. sportów wczesnych, w których wiekowe granice poszczególnych etapów treningu przesunięte są w dół w porównaniu do pozostałych dyscyplin sportowych. Pierwszym etapem jest nauka pływania, od tego etapu zaczynają wszyscy, również ci najlepsi,w przypadku zawodników, z którymi mam przyjemność pracować do chwili obecnej, na początku nikt z nich nie myślał o treningu czy zawodach, była to zabawa,przygoda, sposób spędzania wolnego czasu w trakcie, którego zdobywali nowe umiejętności i nawyki. Ten pierwszy etap szkolenia jest moim zdaniem najważniejszym z etapów,rzutującym na stosunek dziecka do przyszłego treningu sportowego. Poniżej przedstawiam fragment pracy dyplomowej zatytułowanej Roczny plan treningowy dla dzieci 9/10- letnich Plan ten powstał w roku 1997 z myślą o roczniku 1988 odnoszącym spektakularne sukcesy w Mistrzostwach Śląska dzieci 9/10letnich i Lidze Klubów Śląskich, a także w latach późniejszych. Mam nadzieję, iż opracowanie to będzie pomocne w opracowywaniu własnych planów treningowych dostosowanych do możliwości organizacyjnych danej szkoły czy klubu. W planie szkoleniowym należy uwzględnić: - kalendarz imprez - poziom sportowy grupy - bazę szkoleniową - formy sprawdzianów - cele i zadania Roczny plan treningowy zawodników 9/10-letnich został oparty o trzycyklową formę rocznego planu szkoleniowego 1
MAKROCYKLE TRENINGOWE PIERWSZY 02.09.-02.01.02 MIKROCYKLE TYGODNIOWE DRUGI 03.01. 02.04. MIKROCYKLE TYGODNIOWE TRZECI 03.04. 27.06. MIKROCYKLE TYGODNIOWE OKRESY TRENINGOWE PRZYGOTOWAWCZY OGÓLNY SPECJALNY STARTOWY PRZEJŚCIOWY 02.09.- 10.11 11.11.-05.12. 06.12.-20.12. 21.12.-02.01.02 10 4 2 2 03.01. - 02.02 03.02.-02.03. 03.03.-17.03. 18.03.-02.04. 4 4 2 2 03.04.-30.04. 01.05.-26.05. 27.05.-12.06. 13.06.-27.06. 4 4 2 2 STRUKTURA I TREŚĆ ROCZNEGO PLANU TRENINGOWEGO M A K R O C Y K L E L I C Z B A M A K R O C Y K L I LICZBA DNI TRENININGOWYCH LICZBA CH WODA LĄD N A T Ę Ż E N I E /h O B J Ę T O Ś PRACA W KM STREFY INTENSYWNOŚCI k m RR NN I II III IV V I 18 90 64 26 0,8 51,2 25,6 25,6 nauczanie pływania i sportowej techniki pływania II 12 60 45 15 1,0 45,0 22,5 22,5 60 40 - - - III 12 210 45 15 1,2 52,8 26,4 26,4 60 40 - - - SUMA 42 210 154 56-149,0 74,5 74,5 89, 4 59, 6 2
PROCENTOWY UDZIAŁ ŚRODKÓW M W ROCZNYM PLANIE L Ą D Ilość godzin 56 Wytrzymałość ogólna 10% 6 godz. Wytrzymałość siłowa 10% 6 godz. Szybkość ogólna 20% 11 godz. Koordynacja 20% 11 godz. Gibkość 40% 22 godz. W O D A Gry i zabawy Trening specjalistyczny Ilość 30% 70% 149 NN RR 50% 74,5 NN RR Wytrzymałość podstawowa 65% 35% 97% 48,4 26,1 144,5 Szybkość podstawowa 3% 4,5 Rok treningowy został podzielony na trzy oddzielne ale powiązane ze sobą makrocykle. Każdy makrocykl zawiera okres przygotowawczy, startowy i przejściowy. Pierwszy makrocykl zaplanowany został na wrzesień - grudzień; drugi styczeń kwiecień; trzeci kwiecień czerwiec. Pierwszy makrocykl jest makrocyklem stosunkowo długim, składa się z 18 mikrocykli, związane jest to z faktem, iż po wakacjach należy wdrażać dzieci bardzo spokojnie do systematycznego treningu poprzez stosowanie różnorodnych gier i zabaw na lądzie, oraz praca nad koordynacją i techniką pływania w wodzie Rozwijamy cechy wolicjonalne - charakter zawodnika. Ważnym zadaniem na tym etapie jest praca nad gibkością i wytrzymałością podstawową, i praca nad doskonaleniem sportowej techniki pływania. Wszystkie te zadania powinny być realizowane w formie zabawowej, ponieważ na tym etapie rozwoju psychofizycznego forma ta przynosi najlepsze efekty. Po opanowaniu przez dzieci względnie zadawalających umiejętności pływackich należy bardzo umiejętnie wprowadzać elementy rywalizacji sportowej; wyścigi sztafet i wyścigi indywidualne. Niekoniecznie muszą to być zawody pływackie w pełni tego słowa znaczeniu, ale winno to być małe pływackie święto w klubie, czy w szkole. Pierwszy makrocykl kończy się praktycznie z pierwszym dniem świąt, a okres przejściowy to zazwyczaj okres biernego odpoczynku dla najmłodszych pływaków Tabela pierwszego makrocyklu załącznik 3
Makrocykl drugi rozpoczyna się na początku stycznia a kończy się w kwietniu. W pierwszej połowie marca O Z P zwykle planuje Mistrzostwa Śląska dzieci 10 letnich są to pierwsze poważne zawody (pełna obsada sędziowska ), dla tej grupy wiekowej i tak należy sterować procesem treningowym aby forma młodych adeptów pływania przypadła na te zawody, choć należy traktować te zawody jako sprawdzian, a nie cel sam w sobie. Zadania i cele są takie same jak w pierwszym makrocyklu, a jedynie należy zwiększyć zakres ćwiczeń aerobowych kształtujących organizm. STRUKTURA I TEREŚĆ DRUGIEGO MAKROCYKLU MAKROCYKL OKRESY TRENINGOWE MIKROCYKL TYGODNI DNI CH TRENINGU LĄD TRENINGU WODA NATĘŻENIE /h OBJĘTOŚĆ METODA DRUGI PRZYGOTOWAWCZY OGÓLNY SPECJALNY STARTOWY PRZEJŚCIOWY 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 SUMA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 60 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 15 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 45 0,8 0,8 1,0 1,0 1,1 1,2 1,2 1,2 1,0 1,0 0,8 08 1,0 2,4 3,2 4,0 4,0 4,4 4,8 4,8 4,8 4,0 4,0 2,4 2,4 45,2 CIĄGŁA I ZMIENNA 4
Trzeci makrocykl treningowy trwa od 3 kwietnia do końca czerwca. Spowodowane jest to przede wszystkim układem świąt i terminem zakończenia roku szkolnego. Okres startowy przypada na pierwszą połowę czerwca, wtedy też rozgrywane są Korespondencyjne Mistrzostwa Polski 10 latków. Pierwsza impreza rangi mistrzowskiej dla młodych zawodników. MAKROCYKL OKRESY TRENINGOWE MIKROCYKL TYGODNI DNI C TRENINGU LĄD TRENINGU WODA NATĘŻENIE /h OBJETOŚĆ METODY TRZECI PRZYGOTOWAWCZY OGÓLNY SPECJALNY STARTOWY PRZEJŚCIOWY 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 SUMA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 12 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 60 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 15 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 3 45 1,0 1,1 1,1 1,2 1,3 1,3 1,3 1,3 1,1 1,1 1,0 0,8 1,2 3,0 4,4 4,4 4,8 5,2 5,2 5,2 5,2 4,4 4,4 3,0 2,4 52,8 CIĄGŁA, ZMIENNA I POWTÓRZENIOWA 5
3. Przykładowe mikrocykle treningowe Umiejscowienie: makrocykl I mikrocykl 3 Ilość dni treningowych 5 Ilość treningów ląd 2 godz. woda 3 godz. Objętość 2,4 Natężenie 0,8 /h Poniedziałek 100 m st. grzbietowy 4 x 25 m ćwiczenia techniczne do delfina 100 m st. grzbietowy 2 x 50 m NN kraul 4 x 25 m RR kraul 50 m st. grzbietowy 100 m NN do st. klasycznego 50 m st. grzbietowy 100 m st.dowolny sztafeta wahadłowa Środa 100 m (25 m kraul / 25 m st. grzbietowy ) 100 m NN kraul 100 m dokładanka do st. grzbietowego 4 x 25 m RR kraul 50 m st. grzbietowy 2 x 25 m NN do delfina 2 x 25 m delfin koordynacja ¼ 100 m kraul 2 x 25 m delfin koordynacja 1/3 100 m kraul (25 m RR / 25 m NN) skoki do wody Piątek 100 m kraul 4 x 25 m NN st. klasyczny poślizg 100 m st. grzbietowy 4 x 25 m NN do delfina 100 m dokładanka kraulowa 4 x 25 m st. klasyczny - poślizg 50 m st. grzbietowy 2 x 25 m RR klasyk 50 m RR kraul 50 m kraul sztafety 6
Makrocykl II Mikrocykl 6 Ilość dni treningowych 5 Ilość treningów ląd 1 godz. woda 4 godz. Objętość 4,8 Natężenie 1,2 /h Poniedziałek 200 m grzbiet / klasyk 100 m NN kraul 4 x 25 RR kraul 100 m klasyk ćw. poślizgu 100 m st. grzbietowy 4 x 25 m RR delfin w koordynacji ½ 100 m NN do st. zmiennego 4 x 50 m kraul 4 x 25 m NN st. grzbietowy 100 m st. klasyczny sztafety Środa 200 m kraul / klasyk 100 m NN zmienny 4 x 25 m RR do zmiennego 100 m st. klasyczny 4 x 50 m RR do kraula 4 x 50 m delfin / grzbiet 4 x 50 m NN kraul 100 m st. klasyczny ze zmianą tempa zabawy z nurkowaniem Czwartek 250 m (25 delfin + 50 grzbiet + 75 klasyk + 100 kraul) 6 x 25 m RR delfina 100 m NN kraul 100 m dokładanka kraul 4 x 25 m NN do zmiennego 100 m klasyk 4 x 50 m RR kraul 100 m grzbiet 4 x 25 m delfin koordynacja ½ wyścigi w poprzek pływalni 7
Piątek 2 x 100 m st. zmienny 200 m grzbiet / kraul 4 x 50 m NN grzbiet 8 x 25 m RR zmienny 4 x 50 m klasyk / kraul 4 x 25 m NN zmienny 100 m st. grzbietowy ze zmianą tempa doskonalenie nawrotów Makrocykl III Mikrocykl 6 Ilość dni treningowych 5 Ilość treningów ląd 1 woda - 4 Objętość 5,2 Natężenie 1,3 /h Poniedziałek 200 m kraul / grzbiet 2 x 100 m st. zmienny 4 x 50 m NN zmienny 4 x 25 m RR delfin 4 x 50 m NN kraul 2 x 100 m st. klasyczny ćw. techniczne 200 m dokładanka do st. grzbietowego doskonalenie skoków startowych Środa 2 x 100 m st. zmienny 4 x 50 m RR klasyk 4 x 50 m NN grzbiet 100 m kraul 4 x 25 m NN delfin 200 m klasyk / kraul 100 m grzbiet 4 x 25 m delfin ½ 100 m NN do kraula gry i zabawy z piłkami Czwartek 200 m delfin / grzbiet 200 m NN do zmiennego 4 x 50 m RR kraul / klasyk 8
2 x 100 m NN do kraula 100 m ćw. do st. klasycznego 200 m (25 RR delfin / 25 NN kraul) 100 m st. grzbietowy ze zmianą tempa 100 m st. dowolny ćw. techniczne sztafety Piątek 100 m delfin / grzbiet 200 m kraul 2 x 100 m NN zmienny 4 x 50 m RR delfin / kraul 100 m st. klasyczny poślizg 8 x 25 m delfin 200 m dokładanka kraulowa 100 m st. grzbietowy ze zmianą tempa doskonalenie nawrotów 4. Podsumowanie Plan treningowy powinien być budowany w oparciu o bazę i możliwości organizacyjne klubu, czy szkoły. Charakter obciążeń treningowych, stosowane formy i metody powinny być dostosowane do wieku, poziomu i tempa rozwoju psychofizycznego zawodników. Nierozerwalną częścią procesu treningowego jest współzawodnictwo sportowe, dlatego rolą trenera jest tak pokierować procesem treningowym, aby zawodnicy byli przygotowani do zawodów nie tylko fizycznie, ale przede wszystkim psychicznie startują w zawodach wszyscy, ale wygrywają tylko nieliczni. Na tym etapie nie zwycięstwo jest celem głównym celem jest stworzenie podstaw dla przyszłego sukcesu, a nie sam sukces sportowy. Musi o tym pamiętać trener i wiedzieć o tym zawodnik. Sport dzieci i młodzieży to przedsionek sportu wyczynowego nastawiony na dobór i selekcję zawodników predysponowanych do osiągania najwyższych laurów w wieku dojrzałym Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży jest etapem nierozdzielnego perspektywicznego procesu szkolenia, obejmującego pierwsze jego lata. Jego efektywności nie należy oceniać na podstawie osiągnięć etapowych -lecz wyłącznie na podstawie stopnia osiągnięcia założonych celów strategicznych. Decydującą rolę dla osiągnięcia celu szkoleniowego odgrywa sam proces treningu adekwatność parametrów pracy do perspektywicznych celów i rozwojowych uwarunkowań. Niezależnie od programowego celu perspektywicznego osiągnięcie mistrzostwa sportowego, sport dzieci i młodzieży jest przede wszystkim procesem wychowawczym, dlatego też nieprawidłowości pedagogiczne mają nie mniejsze znaczenie niż zastrzeżenia rozwojowe, zdrowotne czy metodyczne. 9