IZMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową TAK zy atomy są tak samo połączone? NIE izomery konstytucyjne stereoizomery
zy odbicie lustrzane daje się nałożyć na cząsteczkę? Rodzaje stereoizomerii stereoizomery NIE T A K izomeria optyczna izomeria geometryczna (cis-trans)
enancjomery (izomeria optyczna)
Problem z izomerami optycznymi: takie same, a jednak inne
aldehyd glicerynowy - wzorzec konfiguracji D, L aldehyd D glicerynowy aldehyd L glicerynowy aldehyd D(+) glicerynowy aldehyd L(-) glicerynowy
Zasady określania konfiguracji D,L ustawić łańcuch węglowy pionowo - wiązania - idą pod płaszczyznę, poziome skierowane w górę Emil Fischer grupa najbardziej utleniona na górze konfigurację ustalamy na węglu asymetrycznym, położonym najniżej (konwencja dla cukrów) lub najwyżej (konwencja dla aminokwasów) jeśli na rozpatrywanym asymetrycznym atomie węgla wodór jest po lewej stronie - izomer D, jeśli po prawej izomer L
brak związku między prawoskrętnością a konfiguracją D kwas D(-) mlekowy kwas L(+) mlekowy aldehyd D(+) glicerynowy aldehyd L(-) glicerynowy
D-glukoza D-alloza D- altroza D-mannoza D-guloza D-ildoza D-galaktoza D- taloza
β- D-glikopiranoza α-d-glikopiranoza
D-ryboza -deoksy-d-ryboza anomer β anomer α
Aminokwasy N N N N S N N N alanina Ala (A) asparagina Asn (N) cysteina ys () glutamina Gln (Q) glicyna Gly (G) prolina Pro (P) N N seryna Ser (S) N tyrozyna Tyr (Y) N kwas asparginowy Asp (D) N kwas glutaminowy Glu (E)
Aminokwasy N N N S N N izoleucyna Ile (I) leucyna Leu (L) metionina Met (M) fenyloalanina Phe (F) treonina Thr (T) N N N N N tryptofan Trp (W) N walina Val (V) N N arginina Arg (R) N N N histydyna is () N lizyna Lys (K)
Zasady określania konfiguracji R,S określamy hierarchię(starszeństwo) podstawników przy centrum asymetrii (reguły ahna, Ingolda i Preloga) - decyduje liczba atomowa. skierowujemy podstawnik najmłodszy za płaszczyznę 4 konfiguracja S konfiguracja R
kwas D g (-) winowy kwas L g (+) winowy kwas mezo winowy kwas (S,S) winowy kwas (R,R) winowy kwas (R,S) winowy
Własności fizyczne kwasu winowego forma kwasu winowego skręcalność właściwa [α] D 0 temp. topnienia [º] gęstość [g/cm ] rozpuszczalność [g/00g ] mezo 0 40,666 0 D(-) -,98º 70,76 47 L(+),98º 70,76 47 (+) racemat 0 05,687 5
N N Thalidomid lewoskrętny - skuteczny na nudności prawoskrętny - działanie teratogeniczne
receptory są chiralne! S(+)-karwon - aromat kminku R(-)-karwon - aromat mięty S-karwon
witamina kwas L-askorbinowy
UKRY aldozy ketozy D-glukoza D-fruktoza
piran α-piranoza β-piranoza α-furanoza β-furanoza furan
formy α i β są trwałe w stanie stałym, lecz nie w roztworze anomer α (ok. 0%) nie ma wł. redukcyjnych α glikozyd (TRWAŁY) forma łańcuchowa (ok. 0,04 %) reduktor anomer β (ok. 64%) nie ma wł. redukcyjnych β glikozyd (TRWAŁY)
- D-fruktoza (ketoza) reduktor (glukoza lub mannoza) anomer β furanozy anomer α
anomer α + + + anomer α maltoza forma α acetal α forma α
anomer β acetal β anomer α anomer α
maltoza (wzory awortha) 4 5 5 4 hemiacetal forma α 4 5 5 4 hemiacetal forma β połączenie acetalowe α połączenie acetalowe α
laktoza 4 5 4 5 glukoza hemiacetal forma α 4 5 4 5 hemiacetal forma β galaktoza połączenie acetalowe β połączenie acetalowe β
sacharoza 4 5 jednostka glukozowa połączenie acetalowe 4 5 jednostka fruktozowa
Polisacharydy 4 5 5 5 5 4 4 4 amyloza - jedna z form skrobi w amylozie i amylopektynie jednostki glukozy połączone wiązaniami α-glikozydowymi
4 5 4 5 4 5 4 5 w celulozie jednostki glukozy połączone wiązaniami β-glikozydowymi
Glikozydy R element niecukrowy (aglikon) + M n+ - + (n-)+ M R R R R R = alkil, sacharyd R =, sacharyd wiele ważnych biologicznie związków występuje w formie glikozydów delfinidyna (antocyjan)
N-glikozydy N N N N N N N N N N N - P P P - - adenozyna (nukleozyd) ATP