Slajd 1. Slajd 2. Węglowodany. Węglowodany. Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Slajd 1. Slajd 2. Węglowodany. Węglowodany. Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n"

Transkrypt

1 Slajd 1 Węglowodany Slajd 2 Wzór sumaryczny C n (H 2 O) n Węglowodany D-glukoza polihydroksy aldehyd D-fruktoza polihydroksy keton Związki, które hydrolizują do polihydroksy aldehydów lub ketonów są również cukrami

2 Slajd 3 Cukry proste nazywane są monosacharydami Cukry złożona posadają dwie lub wiekszą liczbę jednostek połączonych ze sobą: disacharydy oligosacharysy polisacharydy hydroliza polisacharyd monosacharyd Polihydroksy aldehydy nazywane są aldozami Polihydroksyketony nazwywane są ketozami Slajd 4 Konfiguracja względna aldehyd (+)-glicerynowy cukry szeregu D aldehyd (-)-glicerynowy cukry szeregu L

3 Slajd 5 Litery D i L określają względną konfigurację cukrów D-galaktoza Grupa OH jest po prawej stronie L-galaktoza lustrzane odbicie D-galaktozy Slajd 6 Konfiguracja D-aldoz aldehyd D-glicerynowy D-erytroza D-treoza D-ryboza D-arabinoza D-ksyloza D-liksoza D-alloza D-altroza D-glukoza D-mannoza D-guloza D-idoza D-galaktoza D-taloza

4 Slajd 7 Konfiguracja aldoz Aldotetrozy posiadają dwa asymetryczne atomy węgla i cztery stereoizomery D-erytroza L-erytroza D-treoza L-treoza Slajd 8 Diastereoizomery różniące się konfiguracją tylko jednego asymetrycznego atomu węgla nazywane są epimerami D-ryboza D-arabinoza D-idoza D-taloza epimer C-2 epimer C-3

5 Slajd 9 Ketozy posiadają mnie asymetrycznych atomów węgla i dlatego mają mniej stereoizomerów Konfiguracja D-ketoz dihydroksyaceton D-erytruloza D-rybuloza D-ksyluloza D-psikoza D-fruktoza D-sorboza D-tagatoza Slajd 10 Reakcje redoks monosacharydów Grupa karbonylowa aldoz i ketoz może być redukowana do grupy alkoholowej D-mannoza D-mannitol alditol D-fruktoza D-glucitol alditol

6 Slajd 11 Redukcja D-glukoza D-glukitol alditol L-guloza narysowana do góry nogami Slajd 12 Utlenianie Grupa aldehydowa może zostać utleniona przez Br 2 czerwony bezbarwny D-glukoza kwas D-glukonowy kwas aldonowy Ketony i alkohole nie mogą być utlenione przez Br 2

7 Slajd 13 W środowisku alkalicznym ketozy izomeryzują do aldoz D-fruktoza ketoza enol D-fruktozy enol D-glukozy enol D-mannozy D-glukoza aldoza D-mannoza aldoza Slajd 14 Silnie utleniacze takie jak HNO 3 mogą utleniać zarówno grupę aldehydową jak i alkoholową D-glukoza kwas D-glukarowy kwas aldarowy

8 Slajd 15 Tworzenie osazonów Aldozy i ketozy reagują z trzema równoważnikami fenylohydrazyny D-glukoza osazon D-glukozy Slajd 16 Epimery C-2 tworzą identyczne osazony D-idoza osazon D-idozy lub D-gulozy D-guloza

9 Slajd 17 Reakcja ketoz z fenylohydrazyną D-glukoza osazon D-glukozy lub D-fruktozy D-fruktoza Slajd 18 Łańcuch węglowy aldoz może zostać wydłużony o jeden atom węgla w wyniku reakcji Kilianiego Fischera D-ryboza D-erytroza D-arabinoza

10 Slajd 19 Degradacja Ruffa skraca łańcuch węglowy aldoz o jeden atom węgla D-glukonian wapnia D-arabinoza Slajd 20 Otrzymywanie D-glukonianu wapnia do reakcji degradacji Ruffa D-glukoza D-glukonian wapnia

11 Slajd 21 Cykliczne formy monosacharydów Tworzenie hemiacetali węgiel anomeryczny α-d-glukoza β-d-glukoza anomer anomer Skręcalnośc czystej α-d-glukozy lub β-d-glukozy zmienia się w czasie aż do ustalenia stanu równowagi (mutarotacja) Slajd 22 Jeśli aldoza może tworzyć pięcio- lub sześcioczłonowy pierścień będzie występowała głównie w formie cyklicznego hemiacetalu Sześcioczłonowe pierścieniowe cukry nazywane są piranozami Pięcioczłonowe pierścieniowe cukry nazywane są furanozami Cukry zawierające grupę aldehydową, ketonową lub hemiacetalową są cukrami redukującymi

12 Slajd 23 Struktury pierścienowe przedstawine są wzorami w projekcji Hawortha α-d-glukopiranoza β-d-glukopiranoza α-d-rybofuranoza β-d-rybofuranoza Projekcja Fischera Projekcja Hawortha Projekcja Hawortha pozwala na określenie względnej orientacji grup OH w pierścieniu Slajd 24 Ketozy również występują głównie w formie cyklicznej α-d-fruktofuranoza β-d-fruktofuranoza α-d-fruktopiranoza β-d-fruktopiranoza Projekcja Fischera Projekcja Hawortha

13 Slajd 25 β-d-glukoza jest bardziej trwała Projekcja Fischera Projekcja Hawortha α-d-glukoza Konformacja krzesłowa Projekcja Fischera Projekcja Hawortha β-d-glukoza Konformacja krzesłowa β-d-glukoza jest formą przeważającą w stanie równowagi Slajd 26 Acylowanie monosacharydów Grupy OH monosacharydów wykazują własności chemiczne jak typowe alkohole nadmiar pirydyna β-d-glukoza penta-o-acetylo-β-d-glukopiranoza

14 Slajd 27 Alkilowanie grup OH nadmiar β-d-glukoza tetra-o-metylo-β-d-glukopiranozyd metylu Slajd 28 Tworzenie glikozydów Acetale (lub ketale) cukrów nazywane są glikozydami wiązanie glikozydowe β-d-glukopiranoza β-d-glukopiranozyd etylu α-d-glukopiranozyd etylu

15 Slajd 29 Tworzenie glikozyloamin N-fenylo-β-D-rybozyloamina N-fenylo-α-D-rybozyloamina Slajd 30 Disacharydy To połączenie dwóch jednostek monosacharydów wiązaniem glikozydowym wiązanie glikozydowe α-1,4 maltoza konfiguracja tego atomu jest nieokreślona W α-maltozie grupa OH przy anomerycznym atomie węgla jest aksjalna Maltoza jest cukrem redukującym

16 Slajd 31 W celobiozie dwie jednostki połączone są wiązaniem glikozydowym β-1,4 wiązanie glikozydowe β-1,4 celobioza Celobioza jest cukrem redukującym Slajd 32 W laktozie dwa różne monosacharydy połączone są wiązaniem glikozydowym β-1,4 wiązanie glikozydowe β-1,4 D-galaktoza laktoza D-glukoza Laktoza jest cukrem redukującym

17 Slajd 33 Najbardziej znanym disacharydem jest sacharoza wiązanie α w glukozie wiązanie β we fruktozie sacharoza Sacharoza jest cukrem nieredukującym Slajd 34 Polisacharydy Amyloza jest składnikiem skrobii wiązanie glikozydowe α-1,4

18 Slajd 35 Kompleks amylozy z jodem Slajd 36 Amylopektyna jest innym polisacharydem, który jest rozgałęzionym składnikiem skrobii wiązanie glikozydowe α-1,4 wiązanie glikozydowe α-1,6

19 Slajd 37 wiązanie glikozydowe α-1,6 Slajd 38 Przykład produktu otrzymywanego z naturalnie występującego cukru gentamycyna antybiotyk

20 Slajd 39 Grupa krwii jest determinowana przez jednostki cukrów przyłączonych do białek na powierzchni czerwonych ciałek krwi grupa A N-acetylo-D-galaktozamina D-galaktoza N-acetylo-D-glukozamina białko L-fukoza grupa B D-galaktoza D-galaktoza N-acetylo-D-glukozamina białko L-fukoza grupa 0 D-galaktoza N-acetylo-D-glukozamina białko L-fukoza

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe

Makrocząsteczki. Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Makrocząsteczki Przykłady makrocząsteczek naturalnych: -Polisacharydy skrobia, celuloza -Białka -Kwasy nukleinowe Syntetyczne: -Elastomery bardzo duża elastyczność charakterystyczna dla gumy -Włókna długie,

Bardziej szczegółowo

Wykład 23 I 2019 Żywienie

Wykład 23 I 2019 Żywienie Wykład 23 I 2019 Żywienie Witold Bekas SGGW Węglowodany - cukrowce Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2 O) y wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksyaldehydy i polihydroksyketony

Bardziej szczegółowo

Weglowodany. Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2. O) y

Weglowodany. Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x (H 2. O) y Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają

Bardziej szczegółowo

Cukry. C x H 2y O y lub C x (H 2 O) y

Cukry. C x H 2y O y lub C x (H 2 O) y Cukry Cukry organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, zazwyczaj w stosunku H:O = 2:1. Zawierają liczne grupy hydroksylowe, karbonylowe a czasami mostki półacetalowe.

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe węglowodany

Materiały dodatkowe węglowodany Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe węglowodany 1. Mutarotacja Cukry występują głównie w formie pierścieniowej zawartość formy łańcuchowej w stanie

Bardziej szczegółowo

I. Część teoretyczna aldozy ketozy

I. Część teoretyczna aldozy ketozy I. Część teoretyczna Sacharydy (inaczej cukry) są to polihydroksyaldehydy i polihydroksyketony oraz niektóre ich pochodne (aminosacharydy, deoksysacharydy, kwasy uronowe). Nazwa sacharydy wywodzi się od

Bardziej szczegółowo

II ROK CHEMII GRUPA C1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. Cukry odpowiedzi. 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a.

II ROK CHEMII GRUPA C1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. Cukry odpowiedzi. 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a. 16 stycznia 2011 roku II RK EMII GRUPA 1 Zadania na 17 stycznia 2011 r. ukry odpowiedzi 1. Zapisz wzory Fischera produktów reakcji D-glukozy z: a. Br 2 2 kwas D-glukonowy (ogólnie: kwas aldonowy) b. stęż.

Bardziej szczegółowo

Węglowodany. Monosacharydy Oligosacharydy Polisacharydy. Skrobia Celuloza Glikogen. Aldopentozy (ryboza) Disacharydy. Ketopentozy (rybuloza)

Węglowodany. Monosacharydy Oligosacharydy Polisacharydy. Skrobia Celuloza Glikogen. Aldopentozy (ryboza) Disacharydy. Ketopentozy (rybuloza) Cz. XXVIII-a Węglowodany - cukry - sacharydy: klasyfikacja, budowa, nazewnictwo i izomeria I. Definicja i klasyfikacja Węglowodany to polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne Węglowodany Monosacharydy

Bardziej szczegółowo

mie i sz s an a in i a rac r e ac miczn ic a /rac /r e ac mat/ E ime m ry

mie i sz s an a in i a rac r e ac miczn ic a /rac /r e ac mat/ E ime m ry Wzór sumaryczny Węglowodany C n H 2n O n Aldehydowe lub ketonowe pochodne alkoholi wielowodorotlenowych Węglowodany - podział CUKRY PROSTE Monosacharydy CUKRY ZŁOŻONE Oligosacharydy (kilka reszt cukrów

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy (α-) L-seryna (S) aldehyd L-glicerynowy (S)

Aminokwasy (α-) L-seryna (S) aldehyd L-glicerynowy (S) Aminokwasy (α-) * * aldehyd L-glicerynowy (S) L-seryna (S) Aminokwasy klasyfikacja budowa chemiczna położenie grupy NH 2 :α, β, γ, δ... ω rzędowość grupy NH 2 : 1, 2 ilość grup COOH i NH 2 COOH = NH 2

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony

Rozdział 9. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 9 Oficyna Wydawnicza TUTOR Wydanie I. Toruń 2013 r. Podpowiedzi Cukry Zadanie 9.1. Kolejno:

Bardziej szczegółowo

Aminy właściwości fizyczne

Aminy właściwości fizyczne alifatyczne aromatyczne Klasyfikacja amin 1 2 3 wiązanie wodorowe Aminy właściwości fizyczne polarne do C 5 rozpuszczalne w wodzie Budowa przestrzenna amin temperatura wrzenia Właściwości zasadowe amin

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 12. Wzorcem konfiguracji względnej H C * OH HO C * H (odmiany L i D) jest aldehyd glicerynowy CH 2 OH CH 2 OH

CHEMIA 12. Wzorcem konfiguracji względnej H C * OH HO C * H (odmiany L i D) jest aldehyd glicerynowy CH 2 OH CH 2 OH INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 12 SACHARYDY. AMINOKWASY I BIAŁKA. IZOMERIA OPTYCZNA. IZOMERIA OPTYCZNA

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 1. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 1. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 1 Związki wielofunkcyjne Węglowodany - wiadomości ogólne - podział Monosacharydy - wiadomości ogólne - budowa strukturalna - izomeria Węglowodany (Cukry) Węglowodany wiadomości

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE CUKRÓW Grupa związków organicznych nazywanych węglowodanami, cukrami lub sacharydami obejmuje polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne. Nazwa węglowodany pochodzi

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY

ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY ZWIĄZKI NATURALNE SACHARYDY 2 Związki naturalne Etap 0. i 1. ZADANIE 1. Identyfikacja węglowodanów Aldoheksoza szeregu D (związek A) w wyniku utleniania rozcieńczonym kwasem azotowym(v) tworzy kwas aldarowy

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW. Część doświadczalna obejmuje:

Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW. Część doświadczalna obejmuje: Ćwiczenie 3 ANALIZA JAKOŚCIOWA CUKRÓW Część doświadczalna obejmuje: wykonanie wybranych reakcji identyfikujących cukry analizę jakościową niektórych cukrów na podstawie sposobu krystalizacji ich osazonów

Bardziej szczegółowo

Kwasy nasycone. Wykład 10 2

Kwasy nasycone. Wykład 10 2 Związki pochodzenia naturalnego biomolekuły. 1. Lipidy związki pochodzenia naturalnego, nierozpuszczalne w wodzie, łatwo rozpuszczalne w organicznych rozpuszczalnikach niepolarnych i słabo polarnych. Dzielą

Bardziej szczegółowo

Reakcje charakterystyczne cukrów

Reakcje charakterystyczne cukrów Reakcje charakterystyczne cukrów Maria Jamrozik Grupa związków organicznych nazywanych węglowodanami, cukrami lub sacharydami obejmuje polihydroksylowe aldehydy i ketony oraz ich pochodne. azwa "węglowodany"

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODANY. 2n C 6 H 12 O 6. n C 12 H 22 O 11. [C 12 H 20 O 10 ] n 1 CH 2 OH C O CHOH O C 5 CH 2 OH 5 CHOH CHOH H O. Chiralność monosacharydów.

WĘGLOWODANY. 2n C 6 H 12 O 6. n C 12 H 22 O 11. [C 12 H 20 O 10 ] n 1 CH 2 OH C O CHOH O C 5 CH 2 OH 5 CHOH CHOH H O. Chiralność monosacharydów. WĘGLWDANY WĘGLWDANY [ 0 0 ] n n n n n skrobia maltoza glukoza polisacharyd disacharyd monosacharyd ALDZA aldehyd glicerynowy KETZA dihydroksyaceton hydrolizuje do n cząsteczek monosacharydów ALDZY hydrolizuje

Bardziej szczegółowo

Węglowodany. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Węglowodany. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Węglowodany Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Węglowodany - rozpowszechnienie Zawartość w suchej masie: roślin sięga 80% zwierząt nie przekracza 2% W roślinach są: głównym materiałem

Bardziej szczegółowo

Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców

Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców Protokół: Reakcje charakterystyczne cukrowców 1. Rekcja na obecność cukrów: próba Molischa z -naftolem Jest to najbardziej ogólna reakcja na cukrowce, tak wolne jak i związane. Ujemny jej wynik wyklucza

Bardziej szczegółowo

Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy

Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy Cz. XXVIII - c Węglowodany - cukry - sacharydy: disacharydy i polisacharydy I. Budowa i właściwości disacharydów Wiązanie między monosacharydami powstaje z udziałem dwóch grup hydroksylowych pochodzących

Bardziej szczegółowo

IZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową

IZOMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową IZMERIA Izomery - związki o takim samym składzie lecz różniące się budową TAK zy atomy są tak samo połączone? NIE izomery konstytucyjne stereoizomery zy odbicie lustrzane daje się nałożyć na cząsteczkę?

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 3. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 3 Związki wielofunkcyjne Glikozydy Monosacharydy Ryboza, Deoksyryboza: - wzory - funkcje biologiczne, pochodne Disacharydy Sacharoza, Celobioza, Maltoza,Laktoza - wzór - właściwości

Bardziej szczegółowo

Skala słodkości cukrów Laktoza < maltoza < glukoza < sacharoza < fruktoza najsłodsza

Skala słodkości cukrów Laktoza < maltoza < glukoza < sacharoza < fruktoza najsłodsza Źródła cukrów (węglowodanów) w produktach spożywczych: Warzywa i owoce (winogrona cukier gronowy glukoza) Produkty zbożowe: pieczywo, kasze, płatki śniadaniowe Funkcja węglowodanów w organizmie: Energetyczna:

Bardziej szczegółowo

Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona

Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona Ćwiczenie nr 7 Węglowodany metody jakościowe oznaczania cukrów reakcja Molisha, Fehlinga, Selivanowa; ilościowe oznaczanie glukozy metodą Somogyi Nelsona Celem ćwiczenia jest: zapoznanie z metodami jakościowej

Bardziej szczegółowo

Węglowodany (Cukry) Część 2. Związki wielofunkcyjne

Węglowodany (Cukry) Część 2. Związki wielofunkcyjne Węglowodany (Cukry) Część 2 Związki wielofunkcyjne Monosacharydy Glukoza, Fruktoza: - wzory łańcuchowe, wzory Fishera, - właściwości fizyczne i chemiczne (zależności między budową a właściwościami) - funkcje

Bardziej szczegółowo

Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych

Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych Wstęp Wybrane zagadnienia z chemii związków naturalnych wykład 15 h zaliczenie test otwarty Literatura: 1. Natural Products hemistry Raymound ooper, George Nicola, Taylor&Francis Group, 2015 2. Selected

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 7 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI CUKROWCÓW

ĆWICZENIE 7 BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI CUKROWCÓW ĆWIZENIE 7 BUDWA I WŁAŚIWŚI UKRWÓW 7.1. EL ĆWIZENIA Zapoznanie się z budową i właściwościami mono-, di- i polisacharydów oraz identyfikacja sacharydów za pomocą reakcji charakterystycznych. 7.2. KLASYFIKAJA

Bardziej szczegółowo

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają

Bardziej szczegółowo

fruktoza α,d(+)glukopiranoza β,d(-)fruktofuranoza

fruktoza α,d(+)glukopiranoza β,d(-)fruktofuranoza WĘGLWDANY I. Wprowadzenie teoretyczne ukry, sacharydy, są związkami pochodzenia naturalnego; odgrywają one, podobnie jak białka, olbrzymią rolę w procesach biologicznych. Najbardziej ogólny podział cukrów

Bardziej szczegółowo

Rozdział 6. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony

Rozdział 6. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 6 Oficyna Wydawnicza TUTOR Wydanie I. Toruń 2013 r. Podpowiedzi Aldehydy i ketony Zadanie

Bardziej szczegółowo

Aminokwasy (α-) Aminokwasy. Aminokwasy. Aminokwasy. Aaminokwasy. klasyfikacja, budowa chemiczna. klasyfikacja, budowa chemiczna

Aminokwasy (α-) Aminokwasy. Aminokwasy. Aminokwasy. Aaminokwasy. klasyfikacja, budowa chemiczna. klasyfikacja, budowa chemiczna (α-) * * aldehyd L-glicerynowy (S) L-seryna (S) klasyfikacja budowa chemiczna położenie grupy NH 2 :α, β, γ, δ... ω rzędowość grupy NH 2 : 1, 2 ilość grup COOH i NH 2 COOH = NH 2 : obojętne COOH > NH 2

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. T. 2 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, 3 dodr. Warszawa, Spis treści

Chemia organiczna. T. 2 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, 3 dodr. Warszawa, Spis treści Chemia organiczna. T. 2 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, 3 dodr. Warszawa, 2010 Spis treści Część II. Zagadnienia wybrane 25. Halogenki arylów. Substytucja nukleofilowa w pierścieniu

Bardziej szczegółowo

Reakcje charakterystyczne sacharydów

Reakcje charakterystyczne sacharydów Reakcje charakterystyczne sacharydów Cel ćwiczenia Ćwiczenie poświęcone jest budowie i właściwościom sacharydów. Stosowane w doświadczeniach sacharydy (glukoza, fruktoza, arabinoza, sacharoza, maltoza,

Bardziej szczegółowo

Cukry właściwości i funkcje

Cukry właściwości i funkcje Cukry właściwości i funkcje Miejsce cukrów wśród innych składników chemicznych Cukry Z cukrem mamy do czynienia bardzo często - kiedy sięgamy po białe kryształy z cukiernicy. Większość z nas nie uświadamia

Bardziej szczegółowo

Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy.

Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy. Zadanie: 1 (1 pkt) Do probówki zawierającej świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II) dodano roztwór glukozy, całość ogrzano. Jakie zmiany zaobserwowano w probówce po zakończeniu reakcji chemicznej? a)

Bardziej szczegółowo

4. Rzutowy wzór Fischera rybozy przedstawia rysunek. Podaj wzory pierścieniowe α i β rybozy.

4. Rzutowy wzór Fischera rybozy przedstawia rysunek. Podaj wzory pierścieniowe α i β rybozy. 1. Wśród podanych związków wskaż: aldozy i ketozy. 2. Zapisz wzory Fischera wszystkich aldotetroz należących do szeregu D. 3. Ustal, ile stereoizomerów posiada forma łańcuchowa aldopentozy. 4. Rzutowy

Bardziej szczegółowo

data ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny

data ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 5 ANALIZA JAKOŚCIOWA WĘGLOWODANÓW Wstęp merytoryczny Węglowodany (syn. cukry, cukrowce sacharydy) należą do grupy związków organicznych

Bardziej szczegółowo

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y

Weglowodany. wodziany węgla Ogólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony. O) y Weglowodany Nazwa pochodzi od wzoru sumarycznego: C x ( 2 ) y wodziany węgla gólnie definiuje się je jako: polihydroksy aldehydy i polihydroksy ketony lub jako substancje, które w wyniku hydrolizy dają

Bardziej szczegółowo

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 13 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych 19 2.1. Zadania... 28 3. Zastosowanie metod spektroskopowych do ustalania struktury

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Uniwersytet Gdański Wydział Chemii Chemia żywności Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Węglowodany w żywności: struktura, właściwości, odróżnianie cukrów prostych

Bardziej szczegółowo

Aminy właściwości fizyczne

Aminy właściwości fizyczne Klasyfikacja amin 1 2 3 alifatyczne aromatyczne Budowa przestrzenna amin wiązanie wodorowe Aminy właściwości fizyczne polarne do C 5 rozpuszczalne w wodzie temperatura wrzenia Właściwości zasadowe amin

Bardziej szczegółowo

Oligosacharydy (kilkucukrowce): Dwucukry Trójcukry Czterocukry

Oligosacharydy (kilkucukrowce): Dwucukry Trójcukry Czterocukry WĘGLWDANY 1. Klasyfikacja węglowodanów Węglowodany, czyli cukry, są to wielohydroksyaldehydy lub wielohydroksyketony oraz produkty ich kondensacji. Skład chemiczny tej grupy połączeń daje się wyrazić ogólnym

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 6. Węglowodany. Repetytorium

Ćwiczenie nr 6. Węglowodany. Repetytorium epetytorium Ćwiczenie nr dr Magdalena Pakosińska - Parys Węglowodany 1. Wstęp.. Podział cukrów. 3. Konformacja (wzory liniowe, awortha, krzesełkowe). 4. Asymetryczny atom węgla, anomeryzacja, mutarotacja,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa

Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa Ćwiczenie 4 i 21 (skrypt) ćwiczenie laboratoryjne nr 3 dla e-rolnictwa Właściwości i budowa węglowodanów. Sacharydy są podstawową i bardzo zróżnicowaną grupą związków naturalnych występujących we wszystkich

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne

Ćwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Klasyczna Analiza Jakościowa Organiczna, Ćw. 4 - Identyfikacja wybranych cukrów Ćwiczenie 4 Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Zagadnienia teoretyczne: 1. Budowa

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW

CZĘŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW ĆWIZENIE 6 ANALIZA JAKŚIWA UKRÓW IDENTYFIKAJA NIEZNANEG UKRU el ćwiczenia: zęść pierwsza: Zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów. zęść druga: Identyfikacja cukru ukry analizowane

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r.

Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Lp. Temat lekcji 1. Szereg homologiczny alkanów. 2. Izomeria konstytucyjna w alkanach. 3.

Bardziej szczegółowo

Monosacharydy Schemat konfiguracyjny

Monosacharydy Schemat konfiguracyjny B I T E N L EMIA G RGANIZNA I A Monosacharydy Schemat konfiguracyjny Aldozy szeregu D ustawia się w schemat wg dwu poniższych reguł: 1. Aldozy zawierające n atomów węgla otrzymuje się z aldoz zawierających

Bardziej szczegółowo

Autorzy: Teresa Olczak, Zdzisław Wróblewski (ed. Justyna Ciuraszkiewicz)

Autorzy: Teresa Olczak, Zdzisław Wróblewski (ed. Justyna Ciuraszkiewicz) Laboratorium z biochemii DLA STUDENTÓW BIOLOGII, BIOTECHNOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA Praca zbiorowa pod redakcją Antoniego Polanowskiego Poprawki do wydania III wprowadzone pod redakcją Justyny Ciuraszkiewicz

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODANY Zadanie 1216 (2 pkt) Przeczytaj poniższy tekst i zapisz poniżej nazwy cukrów X i Y, o których mowa. Kwasy nukleinowe są długimi łańcuchami poliestrowymi, zbudowanymi z połączonych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Fotosynteza. 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A

Spis treści. Fotosynteza. 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A Spis treści 1 Fotosynteza 1.1 WĘGLOWODANY 2 Cykl Krebsa 2.1 Acetylokoenzym A Fotosynteza Jest to złożony, wieloetapowy proces redukcji dwutlenku węgla do substancji zawierających atomy węgla na niższych

Bardziej szczegółowo

Izomeria cukrów prostych

Izomeria cukrów prostych Izomeria cukrów prostych 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: podział izomerii. pojęcia: konstytucja, konfiguracja, cząsteczka chiralna, centrum chiralności. b) Umiejętności Uczeń potrafi: wskazać w

Bardziej szczegółowo

Disacharydy. Chemia Medyczna dr inż.. Ewa Mironiuk-Puchalska, W CHem PW 1. disacharydy redukujace. disacharydy nieredukujace. atom anomeryczny.

Disacharydy. Chemia Medyczna dr inż.. Ewa Mironiuk-Puchalska, W CHem PW 1. disacharydy redukujace. disacharydy nieredukujace. atom anomeryczny. Disacharydy Disacharydy cukry hydrolizujące (pod wpływem roztworów kwasów mineralnych, maltazy wiązania -glikozydowe, emulsyny wiązania -glikozydowe) glikozydy (powstają z dwóch reszt monosacharydowych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 3 IDENTYFIKACJA CUKRÓW PROSTYCH I ZŁOŻONYCH REAKCJAMI BARWNYMI. HYDROLIZA SACHAROZY

ĆWICZENIE NR 3 IDENTYFIKACJA CUKRÓW PROSTYCH I ZŁOŻONYCH REAKCJAMI BARWNYMI. HYDROLIZA SACHAROZY ĆWICZENIE N 3 IDENTYFIKACJA CUKÓW PSTYC I ZŁŻNYC EAKCJAMI BAWNYMI. YDLIZA SACAZY Ćwiczenie składa się z dwóch części. Pierwsza część ma na celu zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA nr 10 ANALIZA WĘGLOWODANÓW

PRACOWNIA nr 10 ANALIZA WĘGLOWODANÓW PRAOWNIA nr 10 ANALIZA WĘGLOWODANÓW Zagadnienia do kartkówki: 1. Węglowodany - definicja, wzór ogólny. 2. Podział: cukry proste i złoŝone; mono-, di-, oligo-, polisacharydy; aldozy i ketozy. 3. Właściwości

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

Różnorodny świat izomerów powtórzenie wiadomości przed maturą

Różnorodny świat izomerów powtórzenie wiadomości przed maturą Różnorodny świat izomerów powtórzenie wiadomości przed maturą Maria Kluz Klasa III, profil biologiczno-chemiczny i matematyczno-chemiczny 1 godzina lekcyjna, praca w grupie 16-osobowej. Cele edukacyjne:

Bardziej szczegółowo

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

CZEŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW

CZEŚĆ PIERWSZA REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WĘGLOWODANÓW ĆWIZENIE 6 ANALIZA JAKŚIWA UKRÓW IDENTYFIKAJA NIEZNANEG UKRU el ćwiczenia: zęść pierwsza: Zapoznanie się z charakterystycznymi barwnymi reakcjami węglowodanów. zęść druga: Analiza jakościowa roztworu cukru

Bardziej szczegółowo

Biochemia Ćwiczenie 5

Biochemia Ćwiczenie 5 Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 5 WĘGLOWODANY O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM Wstęp merytoryczny Węglowodany (syn. cukry, cukrowce sacharydy) należą do grupy związków

Bardziej szczegółowo

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry*

REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry* REAKCJE PROBÓWKOWE 3. Aldehydy, ketony, cukry* imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II kształcenie ogólne w zakresie podstawowym i rozszerzonym Program nauczania: DKOS-4015-88/02 Podręcznik: Chemia organiczna. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. Stereochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Chemia organiczna. Stereochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia organiczna Stereochemia Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia organiczna jest nauką, która zajmuje się poszukiwaniem zależności pomiędzy budową cząsteczki a właściwościami

Bardziej szczegółowo

4. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych

4. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych 4. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji

Bardziej szczegółowo

Związki karbonylowe: aldehydy i ketony

Związki karbonylowe: aldehydy i ketony Związki karbonylowe: aldehydy i ketony grupa Karbonylowa (C=O) płaska alkanal Nazewnictwo zwyczajowe Aldehydy (i kwasy) Ketony aldehyd mrówkowy aldehyd octowy aldehyd propionowy aldehyd masłowy aldehyd

Bardziej szczegółowo

Poznajemy disacharydy

Poznajemy disacharydy Poznajemy disacharydy 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: pojęcia: disacharyd, wiązanie glikozydowe, właściwości sacharozy i laktozy. b) Umiejętności Uczeń potrafi: omówić właściwości fizyczne sacharozy

Bardziej szczegółowo

7-9. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych

7-9. Stereoizomeria. izomery. konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych 7-9. Stereoizomeria izomery konstytucyjne różne szkielety węglowe, różne grupy funkcyjne różne położenia gr. funkcyjnych stereoizomery zbudowane z takich samych atomów atomy połączone w takiej samej sekwencji

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI BIOLOGICZNIE CZYNNE POCHODZENIA NATURALNEGO

ZWIĄZKI BIOLOGICZNIE CZYNNE POCHODZENIA NATURALNEGO ZWIĄZKI BILGICZNIE CZYNNE PCDZENIA NATURALNEG WYKŁAD DLA SPECJALIZACJI: BITECNLGIA LEKÓW DR INŻ. TMASZ LASKWSKI KATEDRA TECNLGII LEKÓW I BICEMII WYDZIAŁ CEMICZNY PLITECNIKI GDAŃSKIEJ CZĘŚĆ IV: METABLITY

Bardziej szczegółowo

Syropy owocowe są szalenie zdrowe?!

Syropy owocowe są szalenie zdrowe?! Syropy owocowe są szalenie zdrowe?! Protokół doświadczenia scripted inquiry 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia III etap kształcenia - BIOLOGIA Znajomość metodyki badań biologicznych.

Bardziej szczegółowo

Świat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO

Świat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO Świat pełen manipulacji genetycznych - porównanie roślin z i bez GMO Protokół doświadczenia IBSE 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia III etap kształcenia - BIOLOGIA Znajomość metodyki

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM

WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM WĘGLOWODANY WŁAŚCIWOŚCI I METABOLIZM RÓŻNE OBLICZA CUKRÓW.. Cukier jest słodki i sprawia nam wiele przyjemności, tymczasem... Jest postrzegany jako jedna z najważniejszych przyczyn plagi, jaka zalała świat,

Bardziej szczegółowo

Cukry. Monocukry to związki dwufunkcyjne definiowane jako polihydroksylowe alkohole zawierające dodatkowo albo aldehydową (przy

Cukry. Monocukry to związki dwufunkcyjne definiowane jako polihydroksylowe alkohole zawierające dodatkowo albo aldehydową (przy Cukry Z chemicznego punktu widzenia cukry to grupa związków organicznych o ściśle zdefiniowanych właściwościach i znaczeniu biologicznym. Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest glukoza, którą

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ] Uczeń:

Ocena dobra [ ] Uczeń: Chemia - klasa III Wymagania edukacyjne 1.Węglowodory Ocena dopuszczająca [1] definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, grupa alkilowa, reakcje podstawiania (substytucji),

Bardziej szczegółowo

1. Napisz schematy reakcji otrzymywania z 1-bromo-2-fenyloetanu i z dowolnych innych reagentów następujących amin: 2-fenyloetyloaminy

1. Napisz schematy reakcji otrzymywania z 1-bromo-2-fenyloetanu i z dowolnych innych reagentów następujących amin: 2-fenyloetyloaminy REPETYTORIUM A Z zakresu aminy alifatyczne i aromatyczne, związki heterocykliczne, związki karbopolicykliczne, węglowodany, aminokwasy i peptydy, terpeny, steroidy, lipidy 1. Napisz schematy reakcji otrzymywania

Bardziej szczegółowo

Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni

Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni Slajd 1 Stereochemia Ułożenie atomów w przestrzeni Slajd 2 Izomery Izomery to różne związki posiadające ten sam wzór sumaryczny izomery izomery konstytucyjne stereoizomery izomery cis-trans izomery zawierające

Bardziej szczegółowo

Chemia kosmetyczna Materiał do ćwiczeń 2014/2015 ANALIZA JAKOŚCIOWA CZĘŚĆ DRUGA

Chemia kosmetyczna Materiał do ćwiczeń 2014/2015 ANALIZA JAKOŚCIOWA CZĘŚĆ DRUGA AALIZA JAKŚCIWA CZĘŚĆ DUGA AMIY Aminy można uważać z pochodne amoniaku, w którym jeden lub kilka atomów wodoru zostało zastąpionych resztami alkilowymi lub arylowymi. Aminy są klasyfikowane na podstawie

Bardziej szczegółowo

Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony

Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony Wielofunkcyjne związki organiczne poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: KE 2010 (PR), zad. 29. Pewien dwufunkcyjny związek organiczny ma masę molową równą 90 g/mol. W jego cząsteczce stosunek liczby

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:

Bardziej szczegółowo

10. WĘGLOWODANY. Iwona śak

10. WĘGLOWODANY. Iwona śak 10. WĘGLWANY Iwona śak Węglowodany to związki powszechne w przyrodzie, np. celuloza stanowi prawie połowę masy wszystkich związków organicznych na naszym globie. Zawartość węglowodanów w tkankach roślinnych

Bardziej szczegółowo

Treść podstawy programowej

Treść podstawy programowej CHEMIA ZR Ramowy rozkład materiału w kolejnych tomach podręczników I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna Tom I 1. Masa atomowa I.2. 2. Izotopy I.1., I.3. 3. Reakcje jądrowe I.4. 4. Okres półtrwania

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODANÓW HO H H O H C H C O H O H HC C H O H C H O C C 3 H 2 O. H furfural. H pentoza C H 2 O H O H H C O H HC C C C H.

WĘGLOWODANÓW HO H H O H C H C O H O H HC C H O H C H O C C 3 H 2 O. H furfural. H pentoza C H 2 O H O H H C O H HC C C C H. 7. JAKŚIWA ANALIZA WĘGLWDANÓW Monosacharydy pod wpływem stęŝonych kwasów (octowego, solnego lub siarkowego) i podwyŝszonej temperatury ulegają odwodnieniu. Na działanie rozcieńczonych kwasów w temperaturze

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny. IV etap edukacyjny - przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. Podręcznika dla liceum

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE IV. Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów, aminokwasów na podstawie wybranych reakcji chemicznych

ĆWICZENIE IV. Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów, aminokwasów na podstawie wybranych reakcji chemicznych ĆWIZENIE IV Badanie właściwości cukrów, kwasów karboksylowych, tłuszczów, aminokwasów na podstawie wybranych reakcji chemicznych I. Właściwości chemiczne cukrów 1. Próby redukcyjne Najczęściej stosowanymi

Bardziej szczegółowo

Chemiczne składniki komórek

Chemiczne składniki komórek Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna 1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra

Bardziej szczegółowo

1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory

1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

CHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory

CHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory CHEMIA KLASA 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1.

Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1. 1 Plan wynikowy z chemii do klasy III gimnazjum w roku szkolnym 2017/2018. Liczba godzin tygodniowo: 1. Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji podstawowe Węgiel i jego związki z wodorem 1.Omówienie

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ] Uczeń:

Ocena dobra [ ] Uczeń: KLASA III A Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego i

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE

UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ W LUBLINIE Projekt Zintegrowany UMCS Centrum Kształcenia i Obsługi Studiów, Biuro ds. Kształcenia Ustawicznego telefon: +48 81 537 54 61 Podstawowe informacje o przedmiocie

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania programowe na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo