Wykłady Znormalizowane systemy zarządzania BHP AGENDA normalizacja Norma PN-N 18001:2004 wstęp Dyskusja wolne wnioski 1
AGENDA normalizacja Norma PN-N 18001:2004 wstęp Dyskusja wolne wnioski Wybrane krajowe organizacje Polski Komitet Normalizacyjny Polskie Centrum Akredytacji Jednostki Certyfikujące 2
Wybrane organizacje zagraniczne Organizacje Normalizacyjne Wybrane organizacje zagraniczne Organizacje Akredytujące 3
Wybrane organizacje zagraniczne Jednostki Certyfikujące Polski Komitet Normalizacyjny Organizacja działa w oparciu o ustawę z dnia 12 września 2002 roku o normalizacji (Dz.U. 2002 nr 169 poz. 1386) 4
Ustawa o normalizacji - Definicje normalizacja - rozumie się przez to działalność zmierzającą do uzyskania optymalnego, w danych okolicznościach, stopnia uporządkowania w określonym zakresie, poprzez ustalanie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub mogących wystąpić problemów dokument normalizacyjny - rozumie się przez to dokument ustalający zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników, niebędący aktem prawnym; podstawowym dokumentem normalizacyjnym jest norma norma - rozumie się przez to dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę organizacyjną, ustalający do powszechnego i wielokrotnego stosowania - zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonym zakresie Ustawa o normalizacji Cel normalizacji Racjonalizacji produkcji i usług poprzez stosowanie uznanych reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych Zapewnienia ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu konsumentów oraz bezpieczeństwa pracy Zapewnienia jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług Ułatwiania porozumiewania się przez określanie terminów, definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania 5
Ustawa o normalizacji Zasady Jawności i powszechnej dostępności Dobrowolności uczestnictwa w procesie opracowywania i stosowania norm Zapewnienia możliwości uczestnictwa wszystkich zainteresowanych w procesie opracowywania norm Konsensu jako podstawy procesu uzgadniania treści norm Wykorzystywania sprawdzonych osiągnięć nauki i techniki Zgodności z zasadami normalizacji europejskiej i międzynarodowej Ustawa o normalizacji Polska Norma Polska Norma jest normą krajową, przyjętą w drodze konsensu i zatwierdzoną przez krajową jednostkę normalizacyjną, powszechnie dostępną, oznaczoną na zasadzie wyłączności - symbolem PN Polska Norma może być wprowadzeniem normy europejskiej lub międzynarodowej. to może nastąpić w języku oryginału Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne Polskie Normy mogą być powoływane w przepisach prawnych po ich opublikowaniu w języku polskim Polskie Normy korzystają z ochrony jak utwory literackie, a autorskie prawa majątkowe do nich przysługują krajowej jednostce normalizacyjnej 6
Ustawa o normalizacji Wydawanie certyfikatu Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego może upoważnić jednostki certyfikujące, powołane na mocy odrębnych przepisów, do wydawania certyfikatu zgodności z Polską Normą Uzyskanie certyfikatu, jest równoznaczne z uzyskaniem prawa do oznaczenia wyrobu znakiem zgodności z Polską Normą BYŁ JEST Ustawa o normalizacji Rada normalizacyjna Kadencja Rady trwa 4 lata Rada akceptuje coroczne sprawozdania z działalności PKN składane przez Prezesa PKN Do zadań Rady należy także wydawanie opinii, w szczególności dotyczących: stanu i kierunków rozwoju normalizacji wniosków o powołanie i odwołanie komitetów technicznych przepisów wewnętrznych PKN dotyczących opracowywania dokumentów normalizacyjnych projektów dokumentów normalizacyjnych, w których opracowywaniu uczestniczy PKN, na zasadach określonych w przepisach wewnętrznych PKN 7
Ustawa o normalizacji Komitety techniczne Komitety techniczne realizują cele: poprzez opracowywanie Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych w określonych zakresach tematycznych, między innymi poprzez udział przedstawicieli komitetów technicznych uczestniczących w pracach regionalnych i międzynarodowych organizacji normalizacyjnych w skład komitetu technicznego wchodzą specjaliści delegowani przez organy administracji rządowej, organizacje: gospodarcze, pracodawców, konsumenckie, zawodowe i naukowotechniczne, szkół wyższych i nauki oraz pracownicy PKN, z zachowaniem zasady reprezentatywności wszystkich zainteresowanych określonym zakresem tematycznym, z uwzględnieniem potrzeb gospodarki krajowej Komitety techniczne powołuje i odwołuje Prezes po zasięgnięciu opinii Rady Sekretariaty komitetów technicznych prowadzi PKN Prowadzenie sekretariatów, PKN może powierzać w drodze umowy innym jednostkom organizacyjnym, na koszt tych jednostek Zasady sprzedaży norm Forma papierowa Forma elektroniczna (wersja na CD lub plik w formacie PDF) 8
Zasady sprzedaży norm Od 19 stycznia 2009 roku wprowadzane do sprzedaży Polskie Normy mają co najmniej jedno z dwóch zabezpieczeń przed kopiowaniem hologram z opalizującym logo PKN i symbolem znaku zgodności z Polską Normą - na stronicy tytułowej znak wodny drukowany na lewym marginesie każdej strony o treści "Polski Komitet Normalizacyjny (rok) Poprzednie zabezpieczenie: błekitny nadruk z logo PKN w tle na każdej nieparzystej stronicy będzie stosowane do wyczerpania zapasów FORMA ELEKTRONICZNA NA CD FORMA ELEKTRONICZNA PLIK DO POBRANIA plik posiada hasło zabezpieczające Zasady sprzedaży norm koszt wersji sieciowych IEC PKN 9
Zasady sprzedaży norm koszt wersji sieciowych 10
Członkostwo PKN Proces tworzenia standardu WERYFIKACJA Przygotowanie Specyfikacje Oczekiwania i potrzeby Projekty WALIDACJA 11
Proces tworzenia standardu na przykładzie norm serii ISO 9000 HISTORIA PRZED 1980 r. BS 4778:1971 BS 4891:1972 BS 5179:1974 1979 utworzenie w ISO TC 176 BS 5750:1979 Proces tworzenia standardu na przykładzie norm serii ISO 9000 1979 utworzenie w ISO TC 176 ISO 9001:1987 ISO 9001:1994/ ISO 9002:1994/ ISO 9003:1994 ISO 9001:2000 ISO 9001:2008 ISO 9001:2008/ Cor 1:2009 12
Proces tworzenia standardu na przykładzie norm serii ISO 9000 CEN PKN KT 6 EN 29000:1987 PN-EN 29000:1993 PN-ISO 9000-1:1997 Norma wycofana bez zastąpienia EN 29001:1987 PN-EN 29001:1993 PN-ISO 9001:1996 PN-EN ISO 9001:2001 PN-EN ISO 9001:2009 Proces tworzenia i zmian standardu na przykładzie norm serii ISO 9000 TERMINOLOGIA ISO 9001:2008 DOSKONALENIE ISO 8402:1986 ISO 8402:1994 ISO 9000:2000 ISO 9000:2005 ISO 9004:1987 ISO 9004-1:1994 ISO 9004:2000 ISO 9004:2009 WSPARCIE ISO i ISO/TR serii 10000 13
Proces tworzenia i zmian standardu na przykładzie norm serii ISO 9000 WSPARCIE ISO i ISO/TR serii 10000 ISO 10011-1:1990 ISO 10011-2:1991 ISO 10011-3:1991 ISO 14010:1996 ISO 14011:1996 ISO 14012:1996 ISO 19011:2002 Polskie Centrum Akredytacji Polskie Centrum Akredytacji jest krajową jednostką akredytującą upoważnioną do akredytacji jednostek certyfikujących, kontrolujących, laboratoriów badawczych i wzorcujących oraz innych podmiotów prowadzących oceny zgodności i weryfikacje na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity Dz.U. 2004 r. Nr 204, poz. 2087 z późniejszymi zmianami) 14
Polskie Centrum Akredytacji Zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17000:2006 akredytacja jest to "atestacja przez stronę trzecią, dotycząca jednostki oceniającej zgodność, służąca formalnemu wykazaniu jej kompetencji do wykonywania określonych zadań w zakresie oceny zgodności". Polskie Centrum Akredytacji Struktura 15
Polskie Centrum Akredytacji JCS Polskie Centrum Akredytacji Akredytacja certyfikowana 16
Ustawa o systemie ocenie zgodności - Definicje jednostka certyfikująca należy przez to rozumieć jednostkę dokonującą certyfikacji certyfikacja należy przez to rozumieć działanie jednostki certyfikującej, wykazujące, że należycie zidentyfikowany wyrób lub proces jego wytwarzania są zgodne z zasadniczymi lub szczegółowymi wymaganiami certyfikat zgodności należy przez to rozumieć dokument wydany przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą, potwierdzający, że wyrób i proces jego wytwarzania są zgodne z zasadniczymi wymaganiami akredytacja należy przez to rozumieć uznanie przez jednostkę akredytującą kompetencji jednostki certyfikującej, jednostki kontrolującej oraz laboratorium do wykonywania określonych działań Do zakresu działania Centrum Akredytacji należy w szczególności: akredytowanie jednostek certyfikujących lub kontrolujących, laboratoriów lub innych podmiotów przeprowadzających oceny zgodności lub weryfikacje sprawowanie nadzoru nad akredytowanymi jednostkami certyfikującymi lub kontrolującymi oraz akredytowanymi laboratoriami lub innymi akredytowanymi podmiotami przeprowadzającymi oceny zgodności lub weryfikacje, w zakresie przestrzegania przez nie warunków akredytacji; 17
Centrum Akredytacji porozumienia Centrum Akredytacji może zawierać z zagranicznymi jednostkami akredytującymi porozumienia o wzajemnym uznawaniu kompetencji akredytowanych jednostek certyfikujących lub kontrolujących oraz akredytowanych laboratoriów lub innych akredytowanych podmiotów przeprowadzających oceny zgodności lub weryfikacje Komitet Odwoławczy Liczy nie więcej niż 10 ekspertów posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie w zakresie akredytacji Do zadań Komitetu Odwoławczego należy rozpatrywanie odwołań w sprawach odmowy udzielenia, zawieszenia, cofnięcia lub ograniczenia zakresu akredytacji 18
Członkostwo PCA AGENDA normalizacja Norma PN-N 18001:2004 wstęp Dyskusja wolne wnioski 19
Wstęp - System prawny a Normy System prawny a System znormalizowany BHP ZNAK PROMUJĄCY SYSTEMY BHP Wstęp - System prawny a Normy System prawny a System znormalizowany BHP 20
Wstęp - System prawny a Normy System prawny a System znormalizowany BHP Grupy norm zawierające wymagania dotyczące obszaru BHP podział wg. ICS na stronie www.iso.org Wstęp - System prawny a Normy System prawny a System znormalizowany BHP 21
Wstęp - System prawny a Normy System prawny a System znormalizowany BHP Wstęp - System prawny a Normy Stosowanie Polskich Norm USTAWA z dnia 27 listopada 1961 r. o normalizacji Art. 10. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym może być udzielone zezwolenie na odstąpienie od normy. USTAWA z dnia 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji Art. 19 Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, z zastrzeżeniem: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy USTAWA z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji Art. 5 Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. 44 22
SZBiHP - wprowadzenie Rozwój standardów zarządzania BHP ISRS International Safety Rating System (1978) SCC SHE Checklist Contractors BS 8800:1996 (BSI) NPR 5001:1997 (NNI) OHSMS (DNV) SafetyCert BVQI (BVC) OHSAS 18001:2007 (BVC, DNV, SGS, BSI, Lloyds, SFS ) PN-N 18001:2004 1997 r. 2009 r. SZBiHP - wprowadzenie ONZ - ILO OSH - 2001 23
SZBiHP - wprowadzenie ONZ - ILO OSH - 2001 SZBiHP - wprowadzenie Polska Norma a ILO OSH 2001 Norma PN-N 18001:2004 jest zgodna z wytycznymi ILO Guidelines on Occupational Safety and Health Management Systems (ILO-OSH 2001) 24
SZBiHP - wprowadzenie Norma OHSAS 18001 a PN-N 18001? = SZBiHP - wprowadzenie Geneza Norm serii OHSAS 18000 i Normy PN-N 18000 BSI DATA PKN HS(G)65 1992 BS 8800 1996 OHSAS 18001 1999 PN-N 18001 OHSAS 18002 2000 PN-N18002 ILO-OSH 2001 2001 PN-N 18004 2004 PN-N 18001 2006 PN-N 18011 BS OHSAS 18001 2007 BS OHSAS 18002 2008 2011 PN-N 18002 25
SZBiHP - wprowadzenie Polskie Normy z zakresie SZBiHP Wymagania normy PN-N 18001 52 26
AGENDA normalizacja Norma PN-N 18001:2004 wstęp Dyskusja wolne wnioski Otwieram dyskusję 27
dr inż. Marcin Olejnik e-mail: marcin.olejnik.mconsulting@gmail.com mobile: 507 068 188 28