Opracowania sygnalne T U R Y S T Y K A W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2005 R. Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, 40 158 Katowice www.stat.gov.pl/urzedy/katow e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.: 032 779 12 00 fax: 032 779 13 00, 258 51 55 Województwo śląskie po opolskim i świętokrzyskim należy do najmniejszych, obejmując swoją powierzchnią 12331 km 2. Należy jednak do najbardziej zaludnionych (380 osoby/km 2 ) i zurbanizowanych (78,6% ludności zamieszkującej miasta). Pod względem administracyjnym dzieli się na 17 powiatów, 19 miast na prawach powiatów oraz 167 gmin. Obszar województwa śląskiego należy do najbardziej zróżnico wanych terenów w Polsce, który charakterryzuje się urozmaiconym ukształtowaniem geograficznym. Na południu regionu znajdują się tereny górzyste Pogórze Zachodniobeskidzkie, a dalej Beskidy Zachodnie z pasmami Beskidu Śląskiego, Żywieckiego oraz częścią Beskidu Małego i Makowskiego. Dalej w głąb województwa następuje tektoniczne obniżenie terenu, zmieniając się na nizinny, gdzie występują kotliny: Oświęcimska (przez którą płynie Wisła) i Orawska, a także Raciborska i część Kotliny Opolskiej z przepływającą Odrą, by później znów zmienić charakter w wyżynny z rozległą Wyżyną Śląską i Krakowsko- Częstochowską. Walorem turystycznym województwa śląskiego są przede wszystkim łagodne, liściaste szczyty Beskidu Śląskiego, Żywieckiego i Małego oraz malownicze krajobrazy Jury Krakowsko-Częstochowskiej, które od dawna stanowiły przeciwwagę silnie zurbanizowanego Śląska. Baza noclegowa województwa śląskiego w końcu lipca 2005 roku obejmowała 441 turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania (z czego 399 to obiekty całoroczne). W porównaniu z analogicznym okresem roku 2004 nastąpił spadek liczby obiektów o prawie 3%. Na ogólną liczbę obiektów składało się: 186 obiektów hotelarskich (hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe), które stanowiły 42,2% wszystkich obiektów oraz 255 pozostałych obiektów, tj. 57,8%. Najliczniejszą grupę wśród wszystkich obiektów stanowiły hotele 112 (tj. 25,4%). Wraz ze spadkiem liczby obiektów nastąpił nieznaczny spadek liczby miejsc noclegowych. W końcu lipca 2005 roku na przybycie turystów przygotowanych było 35,3 tys. miejsc, tj. o 0,2% mniej, niż w 2004 r. Inaczej natomiast przedstawiała się sytuacja w przypadku miejsc noclegowych w obiektach całorocznych, gdzie w 2005 roku w porównaniu z rokiem 2004 odnotowano wzrost liczby miejsc o 0,8%. częstochowski centralny śląski rybnicko-jastrzębski 29 obiektów 1974 miejsc noclegowych 36 obiektów 3898 miejsc noclegowych 134 obiektów 9936 miejsc noclegowych bielsko-bialski 242 obiektów 19533 miejsc noclegowych - 1 -
TURYSTYCZNE OBIEKTY ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba obiektów Miejsca noclegowe stan w dniu 31 VII Korzystający z noclegów Udzielone noclegi O G Ó Ł E M... 2004 454 35399 1338935 3148096 2005 441 35341 1530951 3811710 obiekty całoroczne... 2004 400 31690 1297727 3048390 2005 399 31926 1487300 3706332 Hotele... 2004 107 9914 595238 1099351 2005 112 12085 744420 1394657 Motele... 2005 5 174 8704 12995 2005 3 72 6926 13159 Pensjonaty... 2004 13 604 15622 42385 2005 9 384 12959 32474 Inne obiekty hotelowe... 2004 46 3757 174244 427774 2005 62 3385 157778 429413 Domy wycieczkowe... 2004 4 165 2272 8093 2005 5 189 2693 10455 Schroniska... 2004 10 430 15103 27573 2005 9 356 12130 23663 Schroniska młodzieżowe... 2004 1 170 4683 12514 2005 1 170 4268 14485 Szkolne schroniska młodzieżowe. 2004 22 1107 34386 77988 2005 21 1144 35146 76606 Ośrodki wczasowe... 2004 76 5418 119929 449816 2005 66 4795 134353 482212 Ośrodki kolonijne... 2004 1 46 531 3851 2005 2 96 1058 6617 Ośrodki szkoleniowowypoczynkowe... 2004 41 3845 135694 386396 2005 41 3846 150809 500264 Domy pracy twórczej... 2004 1 22 300 2163 2005 1 21 302 1876 Zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych... 2004 12 461 3922 16489 2005 9 432 3610 15117 Kempingi... 2004 6 1275 10581 19187 2005 7 1238 11416 25141 Pola biwakowe... 2004 5 600 1883 4310 2005 3 489 2875 3932 Ośrodki do wypoczynku sobotnioniedzielnego i świątecznego... 2004 9 333 3478 12343 2005 6 181 2610 7866 Zakłady uzdrowiskowe... 2004 5 1819 10126 125520 2005 4 1864 20062 300331 Pozostałe niesklasyfikowane... 2004 90 5259 202239 419348 2005 80 4594 227536 473442 Mimo zmniejszenia się liczby obiektów i miejsc noclegowych w 2005 r. w województwie śląskim odnotowano wzrost aż o 14,3% osób korzystających z noclegów w porównaniu z rokiem 2004. Turyści zagraniczni stanowili grupę 263,1 tys. osób tj. 17,2% ogółu korzystających. Podobnie jak w 2004 roku najwięcej cudzoziemców w roku 2005 zatrzymało się w obiektach zlokalizowanych na terenie miast: Katowice 57,2 tys. (21,7%), Częstochowa 51,6 tys. (19,6%) oraz powiatu cieszyńskiego 38,2 tys. (14,5%). Jak co roku, turyści zagraniczni w województwie śląskim najchętniej korzystali z noclegów w hotelach. W 2005 roku nocleg w hotelach wybrało 207,8 tys. cudzoziemców, tj. o 41,5% więcej niż przed rokiem. Najchętniej zatrzymywali się oni w hotelach dwu i trzygwiazdkowych. Nadal najliczniejszą grupę wśród turystów zagranicznych stanowili: Niemcy (31,9%), Włosi (11,3%) i Francuzi (5,1%). KORZYSTAJĄCY TURYŚCI ZAGRANICZNI WEDŁUG KRAJU ZAMIESZKANIA 2005 2004 Niemcy Włochy Francja Republika Czeska Wielka Brytania Litwa Stany Zjednoczone Ameryki Węgry Holandia Austria Słowacja Łotwa Hiszpania Szwecja Norwegia Belgia Białoruś Japonia pozostałe 84061 59455 29737 23853 13465 10674 10651 8399 9181 8059 6998 5201 6823 6183 6779 5658 6753 5622 6751 5441 5466 4083 5169 1809 4893 3516 4698 3667 4160 1707 3502 2921 2935 2145 2490 1593 48637 36291-2 -
Najwięcej osób korzystających z noclegów w 2005 r. odnotowano, tak jak przed rokiem, w ie bielsko-bialskim, tj. 693,4 tys. osób, co stanowiło 45,3% ogółu korzystających w województwie śląskim. Ze względu na swoje walory przyrodnicze i turystyczne w ie tym jest najlepiej rozwinięta baza noclegowa, która w 2005 roku oferowała 242 obiekty (54,9% ogólnej liczby obiektów) z 19,5 tys. (55,3%) miejsc noclegowych. Równie chętnie, mimo odmiennego charakteru, jest odwiedzany centralny-śląski z ogólną liczba obiektów 134 (30,4% ogółu obiektów) w 2005 roku, z prawie 10 tys. miejsc noclegowych i ponad 508 tys. osób korzystających z noclegów. Najmniejszym zainteresowaniem wśród turystów cieszył się natomiast rybnicko-jastrzębski, gdzie korzystających z noclegów było 69,1 tys. osób, tj. zaledwie 4,5% ogółu. TURYSTYCZNE OBIEKTY ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA WEDŁUG PODREGIONÓW I POWIATÓW W 2005 R. Miejsca noclegowe a Korzystający z noclegów Udzielone noclegi WYSZCZEGÓLNIENIE Obiekty a całoroczne turyści zagraniczni turystom zagranicznym W O J E W Ó D Z T W O... 441 35341 31926 1530951 263149 3811710 629051 Podregion częstochowski... 36 3898 2990 260444 55761 352730 73577 Częstochowski... 11 461 411 20039 3883 36158 4806 Kłobucki... 3 233 140 6010 19 23214 114 Myszkowski... 5 317 210 5108 308 21780 751 miasto na prawach powiatu: Częstochowa... 17 2887 2229 229287 51551 271578 67906 Podregion bielsko-bialski... 242 19533 18414 693377 64870 2217695 231769 Bielski... 46 3258 3179 118129 7396 415374 26658 Cieszyński... 117 11783 11421 436499 38196 1424021 159188 Żywiecki... 64 3216 2598 71438 1005 226467 3420 miasto na prawach powiatu: Bielsko-Biała... 15 1276 1216 67311 18273 151833 42503 Podregion centralny śląski... 134 9936 8898 508040 130525 1028952 288686 Będziński... 8 506 506 27374 3353 52909 8395 Bieruńsko-lędziński... 1 51 51 3676 145 7268 308 Gliwicki... 6 219 219 8478 2278 22421 7394 Lubliniecki... 10 1009 409 11493 1061 22139 2111 Mikołowski... 4 132 132 12104 1200 18843 1812 Pszczyński... 6 194 194 10234 1832 16872 3107 Tarnogórski... 11 627 388 10712 2061 26661 3827 Zawierciański... 9 638 601 30252 1903 58446 3944 miasta na prawach powiatu: Bytom... 4 189 189 5294 1656 12326 4836 Chorzów... 3 313 313 21596 2363 53369 5636 Dąbrowa Górnicza... 2 37 37 1720 50 7192 500 Gliwice... 13 920 920 47462 18041 117752 50486 Jaworzno... 6 412 412 19312 2937 39839 4206 Katowice... 22 2653 2503 170013 57215 331335 116267 Mysłowice... 1 79 79 3127 670 6780 2031 Piekary Śląskie... 1 42 42 2313 439 4641 1649 Ruda Śląska... 3 73 73 2394 75 9295 513 Siemianowice Śląskie... 2 70 70 2817 176 7898 510 Sosnowiec... 5 524 524 35791 9943 63309 25137 Świętochłowice... Tychy... 8 552 540 27073 7298 51386 19166 Zabrze... 9 696 696 54805 15829 98271 26851 a Stan w dniu 31 VII. - 3 -
TURYSTYCZNE OBIEKTY ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA WEDŁUG PODREGIONÓW I POWIATÓW W 2005 R. (dok.) Miejsca noclegowe a Korzystający z noclegów Udzielone noclegi WYSZCZEGÓLNIENIE Obiekty a całoroczne turyści zagraniczni turystom zagranicznym Podregion rybnickojastrzębski... 29 1974 1624 69090 11993 212333 35019 Raciborski... 9 519 519 22786 5093 48709 13613 Rybnicki... 1 14 14 547 8 875 11 Wodzisławski... 4 123 123 6395 975 12313 1996 miasta na prawach powiatu: Jastrzębie-Zdrój... 2 258 258 8208 1248 57024 4550 Rybnik... 10 814 464 23081 3527 65553 11372 Żory... 3 246 246 8073 1142 27859 3477 a Stan w dniu 31 VII. W 2005 roku w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania udzielono 3811,7 tys. noclegów, czyli o 663,6 tys. (21,1%) więcej niż przed rokiem. Najwyższy wzrost liczby udzielonych noclegów odnotowano w ośrodkach szkoleniowowypoczynkowych (29,5%), domach wycieczkowych (29,2%) oraz hotelach (26,9%). Pod względem liczby udzielonych noclegów w 2005 roku w województwie śląskim dominował, podobnie jak w roku poprzednim, powiat cieszyński 1424,0 tys. (37,4%) udzielonych noclegów, a w dalszej kolejności: Katowice 331,3 tys. (8,7%) i Gliwice 117,8 tys. (3,1%). Turystom zagranicznym odwiedzającym województwo śląskie w 2005 roku udzielono 629,1 tys. noclegów w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania (16,5% ogółu udzielonych noclegów), z czego aż 72,7% cudzoziemców nocowało w hotelach. Jak co roku, najwięcej noclegów udzielono w III kwartale 1271,5 tys. (33,4% ogółu), głównie w sierpniu 473,9 tys., co stanowiło 12,4% wszystkich udzielonych noclegów. UDZIELONE NOCLEGI W TURYSTYCZNYCH OBIEKTACH ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA WEDŁUG MIESIĘCY W 2005 R. 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII turystom zagranicznym W 2005 roku stopień wykorzystania miejsc noclegowych w województwie śląskim, mierzony stosunkiem liczby udzielonych noclegów do nominalnej liczby miejsc noclegowych przygotowanych na przyjęcie turystów ukształtował się na poziomie 32,5%, tj. o 3,7 punktu procentowego więcej niż przed rokiem. W ciągu 2005 roku stopień wykorzystania miejsc noclegowych był bardzo zróżnicowany. I tak w sierpniu osiągnął on najwyższy poziom i wyniósł 44,0%, a najniższy w kwietniu jedynie 24,6%. Podobnie, jak w przypadku wykorzystania miejsc noclegowych obliczany jest stopień wykorzystania pokoi, który mierzony jest stosunkiem liczby wynajętych pokoi do nominalnej liczby pokoi. Jednak w przeciwieństwie do miejsc noclegowych, które wykazywane są we wszystkich rodzajach obiektów, dane dotyczące pokoi pokazują jedynie obiekty hotelowe (hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe). W porównaniu z rokiem 2004 również odnotowano wzrost tego wskaźnika i w 2005 roku osiągnął on poziom 38,7% (więcej o 5,6 punktu procentowego niż w 2004 r.) Biorąc pod uwagę rodzaj obiektu w roku 2005 odnotowano znaczny wzrost stopnia wykorzystania pokoi w poszczególnych obiektach: w hotelach wyniósł on 41,1% (tj. o 6,6 punktu procentowego więcej niż przed rokiem), w motelach 54,0% (tj. więcej aż o 18,5 punktu procentowego). W pensjonatach i innych obiektach hotelowych, tak jak przed rokiem stopień wykorzystania pokoi utrzymał się na podobnym - 4 -
poziomie i w 2005 roku odnotowano tylko nieznaczny wzrost tego wskaźnika w tych obiektach (tj. o 1 punkt procentowy). STOPIEŃ WYKORZYSTANIA POKOI WEDŁUG MIESIĘCY W 2005 R. MIESIĄCE Rodzaje obiektów hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe O G Ó Ł E M 38,7 41,1 54,0 18,5 31,7 I... 32,5 31,3 35,7 15,6 36,9 II... 36,5 35,5 44,4 20,7 40,3 III... 32,8 34,0 38,0 15,5 30,7 IV... 35,6 37,8 38,7 10,0 31,8 V... 39,2 41,7 49,6 26,2 30,0 VI... 41,4 44,6 53,7 28,9 29,7 VII... 39,1 42,3 75,6 23,8 27,6 VIII... 45,0 47,6 76,7 22,9 36,4 IX... 48,8 52,9 68,6 19,1 35,0 X... 40,9 44,8 69,1 14,9 27,5 XI... 40,0 43,5 69,6 12,0 27,5 XII... 32,2 34,3 59,3 12,2 24,4 Spośród kilku ważnych czynników, jakie mają wpływ na atrakcyjność obiektu, takich jak: lokalizacja w terenie, walory estetyczne obiektu, jakość i cena oferowanych usług turystycznych, duże znaczenie ma również posiadane zaplecze gastronomiczne. W roku 2005 wśród 441 turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania w województwie śląskim 38,3% posiadało restaurację (aż 60,4% w hotelach), a bary i kawiarnie stanowiły 39,0% wszystkich placówek gastronomicznych zlokalizowanych w obiektach. Prawie co piąty obiekt posiadał w swoim zapleczu stołówkę (głównie w ośrodkach wczasowych, tj. 37,1% wszystkich stołówek), a co dziesiąty punkt gastronomiczny. PLACÓWKI GASTRONOMICZNE W TURYSTYCZNYCH OBIEKTACH ZBIOROWEGO ZAKWATEROWANIA 20,5% 17,9% 2004 10,2% 9,1% 38,8% 2005 30,5% 34,0% restauracje bary i kawiarnie stołówki punkty gastronomiczne 39,0% Prezentowane powyżej dane uzyskiwane są z miesięcznego sprawozdania o wykorzystaniu turystycznego obiektu zbiorowego zakwaterowania KT-1 i KT-1a w lipcu. Wszystkich zainteresowanych danymi z zakresu turystyki zachęcamy do skorzystania z publikacji dostępnych w Wydziale Udostępniania Informacji US Katowice. Opracowanie: Agnieszka Szablicka Wydział Statystyki Społecznej Opracowanie graficzne: Andrzej Marks Wydział Analiz Katowice, sierpień 2006-5 -