Ewaluacja ex-post projektu szkoleniowego Cykl szkoleń dla pracowników Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu na temat: Analiza finansowo- ekonomiczna projektów inwestycyjnych od podstaw. Niniejsza dokumentacja jest raportem ewaluacyjnym z przeprowadzonego w dniach 15 września 2010 01 października 2010 projektu szkoleniowego o tematyce jak wyżej. Andrzej Ebinger 2010-10-07
Niniejszy dokument został opracowany w związku z zakończeniem projektu szkoleniowego zrealizowanego w terminie 15 września 2010 do 01 października 2010 w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim we Wrocławiu przez Firmę. Zamawiający: Wykonawca: Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu, z siedzibą we Wrocławiu Pl. Powstańców Warszawy 1 Prowadząca projekt ze strony zleceniodawcy Pani Andżelika Marciniak. Zofia Ebinger z siedzibą w Sosnowcu, ul. Anieli Urbanowicz 17A/54 Menedżer Projektu i Trener Andrzej Ebinger Krótka informacja o trenerze szkolenia: Trenerem był Pan Andrzej Ebinger. Do 2003 r. działał w sektorze ubezpieczeń (do 2003 roku był Dyrektorem Sprzedaży PZU Życie w regionie południowym obejmującym pięć przedstawicielstw). W tym czasie przeprowadził ponad 150 szkoleń miękkich z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi. Od 2003 roku prowadził działalność konsultingową wdrożenia ISO 9001:2000 i HACCP. Przygotował 48 wniosków i dokumentacji aplikacyjnych do PHARE 2001, 2002 i 2003, SPO WKP, SPO RZL i Programów Operacyjnych na lata 2007-2013. Od 2006 roku zajmował się przygotowaniem dużych projektów inwestycyjnych (branża ICT) a od 2007 roku również działalnością edukacyjną. Od maja 2007 przeprowadził na terenie całej Polski 62 szkolenia (głównie work shop) z modelowania projektów inwestycyjnych metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Średnia ocen z przeprowadzonych szkoleń wynosi 4,74 (w skali 0-5, podstawa anonimowe formularze ocen). Przeszkolił w tym czasie 586 osób. Prowadził szkolenia otwarte i zamknięte (te ostatnie również dla renomowanych firm polskich w największych polskich grupach kapitałowych). W chwili obecnej zajmuje się wdrażaniem innowacyjnych metod zarządzania (w szczególności Balanced Scorecard, optymalizacją procesową, procesami naprawczymi i reengineeringu), przygotowaniem i analizą projektów inwestycyjnych, wdrażaniem oprogramowania do przygotowania i analiz projektów inwestycyjnych oraz działalnością edukacyjną w wyżej wymienionych obszarach zagadnień. Pan Andrzej Ebinger prowadzi również szkolenia dla polskich firm, których organizatorem jest Partner biznesowy - fińska Firma konsultingowa Dataparter Oy. Podstawa prawna do przeprowadzenia projektu: Cel projektu: W dniu 30 września 2010 roku w wyniku wewnętrznej procedury wyboru firmy do przeprowadzenia szkolenia o temacie jak wyżej, zostało do przesłane zlecenie przeprowadzenia szkolenia zgodnie ze złożoną ofertą (z dnia 12 sierpnia 2010 przekazaną przez do Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu). Zawarcie umowy na realizację projektu nastąpiło na podstawie złożonej przez Wykonawcę oferty. Celem szkolenia było nabycie praktycznej wiedzy i umiejętności w przygotowaniu oraz ocenie analiz finansowych i ekonomicznych, które są obowiązkowym elementem studiów wykonalności przygotowywanych do projektów dofinansowanych z Unii Europejskiej. 2
Termin realizacji projektu: Realizacja projektu szkoleniowego przebiegła w trzech trzydniowych sesjach szkoleniowych: 1 sesja 15 17 września 2010 roku 2 sesja 22 24 września 2010 roku 3 sesja 29 września 2010 01 października 2010 roku Czas trwania zajęć w kolejnych trzech dniach szkolenia od godziny 09 00 do 15 00. Uczestnicy projektu: W szkoleniach uczestniczyli pracownicy Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Lista uczestników projektu w kolejnych sesjach została przedstawiona poniżej: 1 sesja 15 17 września 2010 roku 2 sesja 22 24 września 2010 roku 1 Andżelika.. 1 Jolanta 2 Paweł 2 Patrycja.. 3 Damian 3 Kamila 4 Beata. 4 Barbara 5 Bożena 5 Renata. 6 Halina. 6 Agata 7 Bożena. 7 Liliana 8 Katarzyna. 8 Agata. 9 Halina. 9 Rafał. 10 Aleksandra. 10 Joanna 3 sesja 29 września 2010 01 października 2010 1 Aneta. 2 Adrian. 3 Ewa.. 4 Piotr.. 5 Małgorzata. 6 Magdalena. 7 Andrzej 8 Jolanta. 9 Krzysztof.. Razem w projekcie uczestniczyło 29 osób. Zasoby do przeprowadzenia projektu: Rodzaj zasobu Sala szkoleniowa Laptopy Zabezpieczenie, opis, uwagi Szkolenie było przeprowadzone w Hotelu Mercure Panorama we Wrocławiu. Sala była wyposażona w odpowiednią ilość stołów i krzeseł zapewniając uczestnikom szkolenia komfort wykonywania ćwiczeń i zadań oraz ułożenie i zainstalowanie laptopów w sposób nie ograniczających swobodne ruchy. Pomieszczenie było klimatyzowane. Laptopy dla uczestników szkolenia zabezpieczał Zamawiający. Każdy z uczestników posiadał ze sobą komputer przenośny. Na wszystkich laptopach uczestników szkolenia zostały zainstalowane niezbędne programy umożliwiające przeprowadzenie szkolenia: MS EXCEL 2003 lub MS EXCEL 2007 Adobe Reader PowerPoint 2003 lub 2007 3
Zasilanie laptopów oraz rzutnika multimedialnego Catering Rzutnik multimedialny Ekran Nagłośnienie Flipchard + pisaki Materiały szkoleniowe Dojazd i zakwaterowanie uczestników Dojazd i zakwaterowanie trenera Przedłużacze do podłączenia laptopów dla uczestników szkolenia oraz laptopa i rzutnika multimedialnego zabezpieczył w odpowiedniej ilości Wykonawca. W trakcie realizacji projektu wszyscy uczestnicy oraz prowadzący trener otrzymywali poczęstunek w ramach przerw kawowych oraz lunch. Całość usługi cateringowej była zabezpieczona przez Wykonawcę. Rzutnik multimedialny był zabezpieczony przez Wykonawcę. Jakość obrazu w trakcie prezentacji jak i wykonywania ćwiczeń i zadań była bardzo dobra. Ekran w Sali szkoleniowej był zabezpieczony przez Zamawiającego. Sala szkoleniowa zapewniała odpowiednią akustykę toteż nie było potrzeby zastosowania dodatkowego nagłośnienia. Flipchard + pisaki były zabezpieczone przez Wykonawcę. Materiały szkoleniowe były zabezpieczone przez Wykonawcę. Materiały szkoleniowe składały się z: Wersji papierowej: Skryptu szkoleniowego Treści zadań wykonywanych na zajęciach Wersji elektronicznej (na CD): Skryptu szkoleniowego Treści zadań wykonywanych na zajęciach Ćwiczenia skoroszyt - EXCEL 2003 Zadania skoroszyt EXCEL Pełna prezentacja ze szkolenia PowerPoint 2003, Power Point 2007 i Adobe Reader Prognozy makroekonomiczne i społeczne (Źródło GUS) Adobe Reader. Przewodniki i wytyczne dotyczące przygotowania studiów wykonalności dla projektów dofinansowanych z UE - Adobe Reader Uczestnicy szkolenia sami zapewniali sobie transport do miejsca szkolenia (Hotel Mercure Panorama). Dojazd i noclegi do miejsca szkolenia trenera był zapewniony przez Wykonawcę i został uwzględniony w cenie szkolenia. Zakres merytoryczny zagadnień, które były przedmiotem przeprowadzonych szkoleń: Jedna trzydniowa sesja szkoleniowa obejmowała następujący zakres zagadnień merytorycznych i działań warsztatowych: 1. Statyczne i dynamiczne kryteria decyzyjne dla realizacji projektów inwestycyjnych. 2. Prosty okres zwrotu. 3. Wartość pieniądza w czasie, inflacja, współczynnik dyskonta, wartość utraconych korzyści. 4. Koszt pieniądza. Czynniki kształtujące stopę procentową rozumianą jako koszt pieniądza. 5. Realna stopa procentowa. Stopa procentowa - koszt kapitału. 6. Okres spłaty. 7. Średnioważony koszt kapitału WACC. 8. Metody dyskontowe, omówienie założeń do przyjęcia odpowiedniej stopy dyskonta. 9. Omówienie metodologii przygotowania projektów inwestycyjnych w formule zdyskontowanych przepływów pieniężnych. 10. Obliczenie i interpretacja NPV (bieżąca wartość netto), IRR (wewnętrzna stopa zwrotu), MIRR (zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu, IP (indeks rentowności), DPP (zdyskontowany okres zwrotu). 11. Metoda podejścia do przygotowania i oceny różnych projektów inwestycyjnych - interpretacja wyników analizy rentowności na różnych przykładach. 12. Wykonanie analizy ekonomicznej. 13. Ogólna informacja dotycząca istotnych wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i KE dla projektów współfinansowanych z UE. 14. Omówienie najważniejszych elementów z metodologii przygotowania i oceny projektów inwestycyjnych, współfinansowanych z środków Unii Europejskiej zgodnie w wytycznymi Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Komisji Europejskiej. Definicja celów. 4
Identyfikacja projektu. Analiza wykonalności rozwiązań alternatywnych. Analiza finansowa. o Cele, etapy analizy finansowej. o o o o o Założenia do analizy finansowej. Metodyka przeprowadzenia analizy finansowej (oszacowanie nakładów inwestycyjnych i odtworzeniowych, rachunku zysków i strat, przepływów pieniężnych inwestycyjnych, operacyjnych i finansowania, kapitału obrotowego). Kategorie inwestycji. Obliczanie wartości dofinansowania z funduszy UE. Wskaźniki efektywności dla projektów generujących dochody - interpretacja i obliczenie FNPV/C, FNPV/K, ENPV, FRR/C, FRR/K, ENPV, ERR. Metoda wykonania modelu różnicowego. Metoda dynamicznego kosztu jednostkowego (DGC). Analiza trwałości finansowej w odniesieniu do projektu i beneficjenta/operatora. Analiza kosztów i korzyści oraz przygotowanie analizy ekonomicznej metodą korekty (efekty fiskalne, efekty zewnętrzne, ceny rozrachunkowe) zdyskontowanych przepływów pieniężnych generowanych w analizie finansowej dla różnych projektów inwestycyjnych. Ocena ryzyka (analiza wrażliwości + analiza ryzyka) omówienie, interpretacja wyników. Case study dla modelu różnicowego - omówienie metodologii i konkretnego przypadku. Tabele wzorcowe do wykonania modelu. Case study dla projektu przygotowanego z obszaru Ochrony środowiska wykonywane przez uczestników szkolenia krok po kroku. Projekt budowy biogazowni rolniczej. Praca indywidualna z pomocą trenera. o Budowa modelu inwestycyjnego dla projektu dofinansowanego z UE (wykonanie pełnej analizy finansowej i ekonomicznej wraz z analizą efektywności finansowej i ekonomicznej) - praktyczne wykorzystanie wiedzy nabytej w pierwszym dniu szkolenia dla budowy pełnego modelu inwestycyjnego dofinansowanego z środków Unii Europejskiej. Metodologia przeprowadzenia projektu: Szkolenie było przeprowadzone w formie warsztatów, na którym w pierwszym i drugim dniu szkolenia uczestnicy wykonali 13 różnych ćwiczeń. Szczególnie należy zwrócić uwagę na ćwiczenia dotyczące obliczenia i interpretacji wskaźników rentowności (efektywności) inwestycji takich jak: wartości bieżącej netto (Net Present Value - NPV). wewnętrznej stopy zwrotu z inwestycji (Internal Rate of Return - IRR). zmodyfikowanej wewnętrznej stopy zwrotu z inwestycji (Modified Internal Rate of Return - MIRR). indeksu zyskowności inwestycji (Profitability Index - PI). zdyskontowany okres zwrotu (Discounted Payback Period - DPP). oraz obliczenie średnioważonego kosztu kapitału. obliczenie dynamicznego kosztu jednostkowego. obliczeniu wartości dofinansowania metodą luki w finansowaniu i interpretacją poszczególnych etapów procedury obliczenia dofinansowania. W drugim i trzecim dniu szkolenia został wykonany model inwestycyjny: Budowa biogazowni rolniczej w wariancie z dofinansowaniem z Unii Europejskiej. 5
W ramach projektu wykonano: Przygotowanie danych bazowych (złożeń do wykonania projekcji) analiza DCF w cenach stałych, ze stopą dyskonta równą 5% Wykonanie struktury finansowania projektu i wykonanie projekcji finansowania projektu długiem. Oszacowanie nakładów inwestycyjnych i wykonanie projekcji amortyzacji i wartości aktywów, które powstały lub zostały nabyte w ramach realizacji projektu. Dla modelu dofinansowanego z UE wykonano projekcję uwzględniającą dofinansowanie. Wykonanie Rachunku Wyników dla projektu i wykonanie projekcji dla całego cyklu trwania życia projektu: o Oszacowanie przychodów operacyjnych o Oszacowanie kosztów operacyjnych: Koszty zmienne Koszty stałe o Oszacowanie kosztów finansowania. o Obliczenie zysku na każdym poziomie (dla działalności operacyjnej, dla działalności operacyjnej z uwzględnieniem amortyzacji, dla działalności operacyjnej z uwzględnieniem amortyzacji i kosztów finansowania oraz z uwzględnieniem opodatkowania). o Obliczenie wskaźników istotnych dla projektów inwestycyjnych (EVA, DCVA, RONA). Oszacowanie kapitału obrotowego: o Należności o Zapasy o Zobowiązania Wykonanie projekcji przepływów pieniężnych dla działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowania z uwzględnieniem dotacji z UE. Zdyskontowanie przepływów pieniężnych dla każdego rodzaju przepływu, również dla wolnych przepływów pieniężnych (przepływy operacyjne + przepływy inwestycyjne) dla wyliczenia NPV Wykonanie analizy rentowności projektu na poziomie finansowym: o Obliczenie NPV, IRR, MIRR, PI i DPP Wykonanie analizy wrażliwości wraz z wyliczeniem progów rentowności oraz obliczeniem progu bezpieczeństwa dla zmiennych: o Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej. o Cena sprzedaży energii elektrycznej. Wykonano wizualizację analizy wrażliwości. Wykonano projekcję dla analizy ekonomicznej, oszacowano korzyści i koszty społeczne z tytułu realizacji projektu (dla analizy ekonomicznej przyjęto stopę dyskonta na poziomie 5,5%). Obliczono efekt projektu netto z poziomu społeczno-gospodarczego. Wykonano analizę efektywności ekonomicznej (poziom społeczno-gospodarczy): o Obliczono ENPV, ERR i wskaźnik korzyści-koszty B/C. Wyliczono efekt ekologiczny z tytuły realizacji projektu obliczono wielkości znikniętej emisji szkodliwych substancji do otoczenia SO 2, NO 2, CO, CO 2, pyły. Zarówno ćwiczenia i zadania były wykonywane przez uczestników szkoleń przy aktywnym współudziale i kontroli ze strony prowadzącego zajęcia trenera. 6
Rezultaty szkolenia: Po ukończeniu szkolenia uczestnicy umieją (w różnym stopniu) 1 wykonać: model projektu inwestycyjnego dla modelu standardowego i złożonego (metoda różnicowa), wyboru metodologii dla prawidłowego wykonania analizy finansowej i ekonomicznej. obliczenia i interpretacji wszystkich podstawowych wskaźników rentowności NPV, IRR, MIRR, IP, DPP, projekcję nakładów inwestycyjnych wraz z amortyzacją i wyliczeniem wartości rezydualnej, projekcję rachunku wyników, projekcję przepływów pieniężnych, zdyskontować poszczególne pozycje przepływów pieniężnych niezbędnych do wykonania analizy efektywności, obliczyć i zinterpretować finansową wartość bieżącą netto dla projektu i dla kapitału inwestycyjnego, obliczyć i zinterpretować finansową wewnętrzną stopę zwrotu dla projektu, obliczyć wartość dofinansowania metodą luki finansowej, wykonać analizy trwałości finansowej projektu i beneficjenta, projekcję dla analizy ekonomicznej oraz zdyskontowania korzyści i kosztów (wydatków) społeczną stopą dyskonta, obliczenia i zinterpretowania ekonomicznej wartości bieżącej netto, obliczenia i zinterpretowania ekonomicznej wewnętrznej stopy zwrotu, obliczenia i zinterpretowania wskaźnika korzyści/koszty - B/C. wykonania oceny ryzyka, w szczególności wykonania analizy wrażliwości poprzez badanie wybranych z projekcji zmiennych projektu, analizę i ocenę ryzyka inwestycyjnego, interpretacji podjęcia prawidłowych decyzji inwestycyjnych, obliczyć i zinterpretować wyniki analizy DGC, oszacować efekt ekologiczny z tytułu realizacji projektu. Metodologia przeprowadzenia monitoringu realizacji projektu i pomiar osiągniętego efektu: W trakcie realizacji projektu zostały zastosowane dwie metody zbierania informacji związanych z oceną wartości merytorycznej szkolenia, wartością dla uczestników szkolenia, korektami związanymi z prowadzeniem szkolenia, jakością szkolenia i zdobytymi umiejętnościami uczestników szkolenia: Informacje zwrotne dla trenera zbierane w każdym dniu szkolenia, po jego zakończeniu. Anonimowe ankiety wypełniane przez uczestników projektu po zakończeniu każdej sesji szkoleniowej. Pytania w ankietach były oceniane w skali od 1 do 5 (odpowiedź NIE 1 pkt, odpowiedź TAK 5 pkt). Pytania w anonimowej ankiecie zostały podzielone na dwie grupy: Pytania dotyczące jakości przeprowadzonego szkolenia: 1. Czy szkolenie spełniło Państwa oczekiwania? 2. Czy prowadzący prowadził je profesjonalnie? 3. Jak Państwo oceniają formę szkolenia (warsztaty)? 4. Jak Państwo oceniają treść szkolenia? 5. Czy chcieliby Państwo uczestniczyć w przyszłości w prezentacjach, szkoleniach prowadzonych przez naszą Firmę? 6. Czy materiały szkoleniowe spełniają Państwa oczekiwania? 7. Czy szkolenie było interesujące i przydatne w Państwa pracy? Pytania dotyczące nabytych umiejętności przez uczestników szkolenia (bazą do oceny było przyjęcie założenia, że umiejętności uczestników szkolenia wynoszą 1 ) 2 : 1 Stopień umiejętności poszczególnych uczestników projektu został przedstawiony części dotyczącej oceny efektu edukacyjnego niniejszego projektu. 2 Z 29 uczestników szkolenia, 5 osób posiadało przygotowanie ekonomiczne. 7
8. Jak Państwo oceniają po szkoleniu swoje umiejętności w ocenie efektywności finansowej i ekonomicznej? 9. Jak Państwo oceniają swoje umiejętności w obliczeniu i interpretacji podstawowych wskaźników efektywności finansowej i ekonomicznej projektu? 10. Jak Państwo oceniają swoje umiejętności w samodzielnym wykonaniu modelu inwestycyjnego (wykonania analizy finansowej i ekonomicznej projektu)? Interpretację i wnioski z analizy szkolenia przedstawiono w dalszej części raportu. Ocena projektu jakość szkolenia oceniona przez uczestników projektu. Ogólna ocena efektu edukacyjnego poziom umiejętności uczestników szkoleń: Raport z poszczególnych sesji szkoleniowych: Ilość uczestników 10 Ilość oddanych formularzy oceny 8 1 sesja 15...17 września 2010 roku Pytanie 1 Pytanie 2 Pytanie 3 Pytanie 4 Pytanie 5 Pytanie 6 Pytanie 7 Pytanie 8 Pytanie 9 Pytanie 10 Średnia - jakość Średnia - umiejętności Średnia (pytania) razem Ocena 1 5 5 5 5 5 5 5 4 5 4 5,00 4,33 4,80 Ocena 2 5 5 5 5 5 5 5 3 3 3 5,00 3,00 4,40 Ocena 3 5 5 5 5 5 5 3 4 4 3 4,71 3,67 4,40 Ocena 4 5 5 5 5 5 5 5 3 3 3 5,00 3,00 4,40 Ocena 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 3 5,00 3,67 4,60 Ocena 6 5 5 5 5 5 5 4 4 4 3 4,86 3,67 4,50 Ocena 7 4 5 4 5 5 5 5 3 3 3 4,71 3,00 4,20 Ocena 8 5 5 5 5 4 5 4 3 3 2 4,71 2,67 4,10 Średnia 4,88 5,00 4,88 5,00 4,88 5,00 4,50 3,50 3,63 3,00 4,88 3,38 4,43 Średnia ocena jakości szkolenia (pytania 1-7) 4,88 Średnia ocena umiejętności uczestników (pytania 8-10) 3,38 Jakość szkolenia - Sesja 1 Ocena szkolenia ogółem - Sesja 1 Źle 0,00 0 Szkolenie źle przeprowadzone Jakość 4,88 Dostatecznie 0,00 0 Szkolenie dostatecznie przeprowadzone Umiejętności 3,38 Dobrze 0,02 1 Szkolenie dobrze przeprowadzone Razem: 4,43 Bardzo dobrze 0,09 5 Szkolenie bardzo dobrze przeprowadzone Doskonale 0,89 50 Szkolenie doskonale przeprowadzone Razem: 56 Umiejętności po szkoleniu -Sesja 1 Nie umiem 0,00 0 Nie umiem wykonać analizy EF Dostatecznie 0,04 1 Średnio umiem wykonać analizę EF Dobrze 0,58 14 Dobrze umiem wykonać analizę EF Bardzo dobrze 0,33 8 Bardzo dobrze umiem wykonać analizę EF Doskonale 0,04 1 Doskonale umiem wykonać analizę EF Razem: 24 8
1,79% 8,93% 89,29% Jakość szkolenia - Sesja 1 Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Doskonale Umiejętności po szkoleniu -Sesja 1 4,17% 4,17% 33,33% 58,33% Nie umiem Dostatecznie ul. Anieli Urbanowicz 17A/54, 41-200 200 Sosnowiec Dobrze Bardzo dobrze Doskonale 9
Ocena szkolenia ogółem - Sesja 1 Razem: 4,43 Umiejętności 3,38 Jakość 4,88 0 1 2 3 4 5 Ilość uczestników Ilość oddanych formularzy oceny 2 sesja 22...24 września 2010 roku 10 10 Pytanie 1 Pytanie 2 Pytanie 3 Pytanie 4 Pytanie 5 Pytanie 6 Ocena 1 4 4 5 4 4 4 4 3 3 3 4,14 3,00 3,80 Ocena 2 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4,86 4,00 4,60 Ocena 3 4 5 5 5 5 4 5 4 4 4 4,71 4,00 4,50 Ocena 4 5 5 5 4 5 4 4 4 4 3 4,57 3,67 4,30 Ocena 5 5 5 5 5 5 5 4 3 4 3 4,86 3,33 4,40 Ocena 6 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5,00 5,00 5,00 Ocena 7 4 4 3 3 4 4 4 4 4 4 3,71 4,00 3,80 Ocena 8 5 5 5 5 5 5 5 4 4 3 5,00 3,67 4,60 Ocena 9 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5,00 5,00 5,00 Ocena 10 4 5 4 4 5 5 3 3 3 2 4,29 2,67 3,80 Średnia 4,60 4,80 4,70 4,50 4,80 4,60 4,30 3,90 4,00 3,60 4,61 3,83 4,38 Średnia ocena jakości szkolenia (pytania 1-7) Średnia ocena umiejętności uczestników (pytania 8-10) Jakość szkolenia - sesja 2 4,61 3,83 Ocena szkolenia ogółem - Sesja 1 Źle 0,00 0 Szkolenie źle przeprowadzone Jakość 4,61 Dostatecznie 0,00 0 Szkolenie dostatecznie przeprowadzone Umiejętności 3,83 Dobrze 0,04 3 Szkolenie dobrze przeprowadzone Razem: 4,38 Bardzo dobrze 0,30 21 Szkolenie bardzo dobrze przeprowadzone Doskonale 0,66 46 Szkolenie doskonale przeprowadzone Razem: 70 Umiejętności po szkoleniu - Sesja 2 Nie umiem 0,00 0 Nie umiem wykonać analizy EF Dostatecznie 0,03 1 Średnio umiem wykonać analizę EF Dobrze 0,30 9 Dobrze umiem wykonać analizę EF Bardzo dobrze 0,47 14 Bardzo dobrze umiem wykonać analizę EF Pytanie 7 Pytanie 8 Pytanie 9 Pytanie 10 Średnia - jakość Średnia - umiejętności Średnia (pytania) razem Tel. 322666976, Faks 327206079 10
Doskonale Razem: 0,20 6 Doskonale umiem wykonać analizę EF 30 4,29% 3 65,71% Jakość szkolenia - sesja 2 Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Doskonale Umiejętności po szkoleniu - Sesja 2 2 3,33% 3 46,67% Nie umiem Dostatecznie ul. Anieli Urbanowicz 17A/54, 41-200 200 Sosnowiec Dobrze Bardzo dobrze Doskonale 11
Ocena szkolenia ogółem - Sesja 2 Razem: 4,38 Umiejętności 3,83 Jakość 4,61 0 1 2 3 4 5 Ilość uczestników Ilość oddanych formularzy oceny 9 9 3 sesja 29 październik 01 października 2010 roku Pytanie 1 Pytanie 2 Pytanie 3 Pytanie 4 Pytanie 5 Pytanie 6 Pytanie 7 Pytanie 8 Pytanie 9 Pytanie 10 Średnia - jakość Średnia - umiejętności Średnia (pytania) razem Ocena 1 4 5 5 Ocena 2 4 5 5 Ocena 3 4 5 4 Ocena 4 5 5 4 Ocena 5 5 5 4 Ocena 6 5 5 5 Ocena 7 5 5 5 Ocena 8 4 5 4 Ocena 9 5 5 5 5 5 5 5 3 3 5 5 5 3 3 3 4 5 5 4 3 4 5 5 5 5 3 3 4 5 5 4 3 3 5 5 5 4 4 4 5 5 5 5 4 4 4 5 5 4 4 3 5 4 4 5 4 3 3 4,86 3,00 4,30 3 4,57 3,00 4,10 4 4,43 3,67 4,20 3 4,86 3,00 4,30 3 4,57 3,00 4,10 4 4,86 4,00 4,60 4 5,00 4,00 4,70 3 4,43 3,33 4,10 3 4,71 3,33 4,30 Średnia 4,56 5,00 4,56 4,67 4,89 4,89 4,33 3,44 3,33 3,33 4,70 3,37 4,30 Średnia ocena jakości szkolenia (pytania 1-7) Średnia ocena umiejętności uczestników (pytania 8-10) 4,70 3,37 Jakość szkolenia - sesja 2 Źle 0,00 0 Szkolenie źle przeprowadzone Dostatecznie 0,00 0 Szkolenie dostatecznie przeprowadzone Dobrze 0,02 1 Szkolenie dobrze przeprowadzone Bardzo dobrze 0,27 17 Szkolenie bardzo dobrze przeprowadzone Doskonale 0,71 45 Szkolenie doskonale przeprowadzone Razem: 63 Ocena szkolenia ogółem - Sesja 1 Jakość 4,70 Umiejętności 3,37 Razem: 4,30 Umiejętności po szkoleniu - Sesja 2 Nie umiem 0,00 0 Nie umiem wykonać analizy EF Dostatecznie 0,00 0 Średnio umiem wykonać analizę EF Tel. 322666976, Faks 327206079 12
Dobrze Bardzo dobrze Doskonale Razem: 0,63 0,37 0,00 17 Dobrze umiem wykonać analizę EF 10 Bardzo dobrze umiem wykonać analizę EF 0 Doskonale umiem wykonać analizę EF 27 1,59% 26,98% 71,43% Jakość szkolenia - sesja 3 Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Doskonale Umiejętności po szkoleniu - Sesja 3 37,04% 62,96% Nie umiem Dostatecznie ul. Anieli Urbanowicz 17A/54, 41-200 200 Sosnowiec Dobrze Bardzo dobrze Doskonale 13
Ocena szkolenia ogółem - Sesja 3 Razem: 4,30 Umiejętności 3,37 Jakość 4,70 0 1 2 3 4 5 Sesje razem Ilość uczestników Ilość oddanych formularzy oceny 29 27 Sesje razem Pytanie 1 Pytanie 2 Pytanie 3 Pytanie 4 Pytanie 5 Pytanie 6 Pytanie 7 Pytanie 8 Pytanie 9 Pytanie 10 Średnia - jakość Średnia - umiejętności Średnia (pytania) razem Ocena 1 5 5 5 Ocena 2 5 5 5 Ocena 3 5 5 5 Ocena 4 5 5 5 Ocena 5 5 5 5 Ocena 6 5 5 5 Ocena 7 4 5 4 Ocena 8 5 5 5 Ocena 9 4 4 5 Ocena 10 5 5 5 Ocena 11 4 5 5 Ocena 12 5 5 5 Ocena 13 5 5 5 Ocena 14 5 5 5 Ocena 15 4 4 3 Ocena 16 5 5 5 Ocena 17 5 5 5 Ocena 18 4 5 4 Ocena 19 4 5 5 Ocena 20 4 5 5 Ocena 21 4 5 4 Ocena 22 5 5 4 Ocena 23 5 5 4 Ocena 24 5 5 5 5 5 5 5 4 5 4 5 5 5 5 3 3 3 5 5 5 3 4 4 3 5 5 5 5 3 3 3 5 5 5 5 4 4 3 5 5 5 4 4 4 3 5 5 5 5 3 3 3 5 4 5 4 3 3 2 4 4 4 4 3 3 3 5 5 5 4 4 4 4 5 5 4 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 3 5 5 5 4 3 4 3 5 5 5 5 5 5 5 3 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 4 4 3 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 3 3 3 2 5 5 5 5 3 3 3 5 5 5 3 3 3 3 4 5 5 4 3 4 4 5 5 5 5 3 3 3 4 5 5 4 3 3 3 5 5 5 4 4 4 4 5,00 4,33 4,80 5,00 3,00 4,40 4,71 3,67 4,40 5,00 3,00 4,40 5,00 3,67 4,60 4,86 3,67 4,50 4,71 3,00 4,20 4,71 2,67 4,10 4,14 3,00 3,80 4,86 4,00 4,60 4,71 4,00 4,50 4,57 3,67 4,30 4,86 3,33 4,40 5,00 5,00 5,00 3,71 4,00 3,80 5,00 3,67 4,60 5,00 5,00 5,00 4,29 2,67 3,80 4,86 3,00 4,30 4,57 3,00 4,10 4,43 3,67 4,20 4,86 3,00 4,30 4,57 3,00 4,10 4,86 4,00 4,60 Tel. 322666976, Faks 327206079 14
Ocena 25 5 5 5 Ocena 26 4 5 4 Ocena 27 5 5 5 Średnia 4,67 4,93 4,70 5 5 5 5 4 4 4 4 5 5 4 4 3 3 5 4 4 5 4 3 3 4,70 4,85 4,81 4,37 3,63 3,67 3,33 5,00 4,00 4,70 4,43 3,33 4,10 4,71 3,33 4,30 4,72 3,54 4,37 Średnia ocena jakości szkolenia (pytania 1-7) 4,72 Średnia ocena umiejętności uczestników (pytania 8-10) 3,54 Jakość szkolenia - Projekt Ocena szkolenia ogółem - Projekt Źle 0,00 0 Szkolenie źle przeprowadzone Jakość 4,72 Dostatecznie 0,00 0 Szkolenie dostatecznie przeprowadzone Umiejętności 3,54 Dobrze 0,03 5 Szkolenie dobrze przeprowadzone Razem: 4,37 Bardzo dobrze 0,23 43 Szkolenie bardzo dobrze przeprowadzone Doskonale 0,75 141 Szkolenie doskonale przeprowadzone Razem: 189 Umiejętności po szkoleniu - Projekt Nie umiem 0,00 Dostatecznie 0,02 Dobrze 0,49 Bardzo dobrze 0,40 Doskonale 0,09 Razem: 0 Nie umiem wykonać analizy EF 2 Średnio umiem wykonać analizę EF 40 Dobrze umiem wykonać analizę EF 32 Bardzo dobrze umiem wykonać analizę EF 7 Doskonale umiem wykonać analizę EF 81 2,65% 22,75% 74,60% Jakość szkolenia - Projekt Źle Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Doskonale Tel. 322666976, Faks 327206079 15
Umiejętności po szkoleniu - Projekt 8,64% 2,47% 49,38% 39,51% Nie umiem Dostatecznie Dobrze Bardzo dobrze Doskonale Ocena szkolenia ogółem - Projekt Razem: 4,37 Umiejętności 3,54 Jakość 4,72 0 1 2 3 4 5 Tel. 322666976, Faks 327206079 16
Uwagi uczestników projektu wpisane do anonimowych formularzy oceny: Bardzo interesujące. Przydatne w pracy. Trochę krótkie szkolenie, w stosunku do ilości planowanej wiedzy, informacji. Materiały szkoleniowe wysokiej jakości. Osiągnięto optymalne korzyści z danych nakładów. Szkolenie bardzo profesjonalne, podane w przystępny sposób. Zbyt krótkie, mało ćwiczeń. Szkolenie zdecydowanie za krótkie biorąc pod uwagę ilość zagadnień. Bardzo dobre materiały. Mało czasu dłuższe szkolenie pozwoliłoby na poszerzenie części teoretycznej. W przyszłości Przygotowanie szkolenia, w którym uczestnicy przygotowaliby model standardowy i różnicowy dla beneficjenta z sektora publicznego (wyliczenie luki finansowej) i beneficjenta prywatnego, którego projekt objęty jest pomocą publiczną. Prosimy o salę z oknem. Podział szkolenia na część ogólną i szczególną. W przyszłości ciekawa byłaby analiza scenariuszy inwestycyjnych. Szkolenie bardzo profesjonalne. Prośba o przeprowadzenie szkolenia tego typu w układzie od ogółu do szczegółu. Wnioski końcowe: 1. Merytoryczne przygotowanie uczestników szkolenia jest różne, w szczególności w zależności od wykształcenia. Większość osób posiada wykształcenie humanistyczne. W przyszłości należałoby wykonać analizę potrzeb szkoleniowych i w zależności od posiadanego przygotowania wydzielić grupę mniej i bardziej zaawansowanych. W tym kontekście należałoby przygotować szkolenie dla różnych grup w zależności od poziomu merytorycznej wiedzy z obszaru zagadnień szkoleniowych. 2. Z uwag zgłoszonych po szkoleniu oraz wpisów na formularzu oceny uczestników szkolenia wynika że całość szkolenia powinna być przeprowadzona w ciągu 5 dni szkoleniowych, a nie jak w trakcie realizacji projektu w ciągu trzydniowych sesji. 3. Pod względem organizacyjnym szkolenie było przygotowane bardzo dobrze, zarówno ze strony Zamawiającego jak i Wykonawcy. 4. Z rozmów ze wszystkimi uczestnikami projektu wykonywanymi na koniec każdego dnia szkoleniowego wynika, że jest duża potrzeba przeprowadzenia dodatkowych warsztatów zorientowanych na następujące aspekty: a. rozwiązywanie problemów oceny analizy finansowej i ekonomicznej projektów na konkretnych (rzeczywistych) przykładach projektów, które są przedmiotem analizy pracowników Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, b. przeprowadzenia warsztatów, na których uczestnicy przygotowaliby sami pod kontrolą trenera analizę finansową i ekonomiczną od A do Z, c. analiza projektów, które są przedmiotem kontroli pracowników DUW, d. wykonanie analizy metodą różnicową z projekcjami dla beneficjenta oraz z poziomu projektu, e. wykonanie analizy dla beneficjentów sektora publicznego (również z dofinansowaniem, które stanowi pomoc publiczną). 17
5. Z uwag zgłoszonych przez uczestników szkolenia wynika, że jest potrzeba spotkań z ekspertami, w czasie których pracownicy mogliby rozwiązywać problemy pojawiające się w trakcie oceny dokumentacji aplikacyjnej jak i wymagań stawianych przed beneficjentami aplikującymi do RPO WD. 6. Z oceny końcowej dotyczącej jakości szkolenia wynika, że szkolenie zostało przeprowadzone na poziomie większym niż bardzo dobry ogólna ocena wynosi 4,72 (w skali od 1-5). 7. Z oceny końcowej uzyskanych efektów edukacyjnych, czyli poziomu umiejętności (po szkoleniu) wykonywania oceny analizy finansowo-ekonomicznej projektów dofinansowanych z UE, wynika, że samoocena umiejętności jest na poziomie 3,54 (wartością bazową przed szkoleniem było 1), więc na poziomie większym niż dobrym. 8. Należałoby przeprowadzić dodatkowe warsztaty, które pozwoliłby wykonać pracę na bardziej zdezagregowanych i skwantyfikowanych zagadnieniach. 9. Ogólnie co do formy szkolenia oraz sposobu jego przeprowadzenia oceny wystawiane przez uczestników szkolenia były wysokie (na poziomie większym niż bardzo dobry). Szczegóły dotyczące ocen poszczególnych sesji szkoleniowych jak i całego projektu przedstawiono w niniejszym raporcie. 10. Należałoby w przyszłości wystandaryzować modele inwestycyjne, które będą przygotowywane przez beneficjentów (zadanie dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego) łatwiejsze sprawdzenie zarówno na poziomie ex-ante jak i ex-post. 11. Wszyscy uczestnicy projektu otrzymali Certyfikaty ukończenia szkolenia. Na tym raport ewaluacyjny ex-post projektu zakończono. Załączniki: Listy obecności na poszczególnych sesjach szkoleniowych. 18