PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII PODRĘCZNIKI DOPUSZCZONE I ZATWIERDZONE PRZEZ MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ DLA III ETAPU EDUKACYJNEGO: DO NAUKI CHEMII CIEKAWA CHEMIA I, II, III + ZESZYTY ĆWICZEŃ AUTORZY: HANNA GULIŃSKA, JAROSŁAW HAŁADUDA, JANINA SMOLIŃSKA ZBIÓR ZADAŃ Z CHEMII WSIP Program nauczania autorstwa Hanny Gulińskiej i Janiny Smolińskiej WYDAWNICTWO WSiP W-Wa 2013 DO NAUKI BIOLOGII: PULS ŻYCIA I, II, III + ZESZYTY ĆWICZEŃ AUTORZY: MAŁGORZATA JEFIMOW, MARIAN SĘKTAS Program nauczania autorstwa Anny Zdziennickiej WYDAWNICTWO Nowa Era W-Wa 2013 Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 1
Wiedza i potęga ludzka to jedno i to samo, gdyż nie znając przyczyny, nie rozumiemy skutku. Nie można bowiem przyrody zwyciężyć inaczej niż przez to, że się jej słucha ( F. Boconn) Przedmiotowe Systemy Oceniania z Chemii i Biologii są spójne z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Zespole Szkół im Jana Pawła II. Ich rolą jest rozpoznawanie przez nauczyciela chemii i biologii poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności na podstawie wymagań edukacyjnych z programu nauczania, standardów wymagań oraz formułowaniu oceny. Ocenianie obejmuje: wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z chemii/biologii ocenianie bieżące i ustalanie śródrocznej oceny klasyfikacyjnej z przedmiotów, przeprowadzanie egzaminów klasyfikacyjnych i poprawkowych, ustalenie oceny rocznej klasyfikacyjnej z chemii/biologii, ustalanie warunku i trybu uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych, ustalenie warunków i sposobu przekazywania rodzicom,(prawnym opiekunom), informacji o postępach i trudnościach ucznia w nauce przedmiotu. wymagania i ocenianie dotyczące zajęć dodatkowych: kółko przedmiotowe, Formy częstotliwość oceniania bieżącego i ustalania śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej z przedmiotu chemia/biologia Podstawą oceny z przedmiotów są : sprawdziany testy kartkówki wypowiedzi ustne formy praktyczne i problemowe arkusze młodego eksperymentatora i doświadczenia biologiczne prace domowe aktywność zaangażowanie zeszyt ćwiczeń konkursy postawa ekologiczna Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 2
Kryteria oceniania prac pisemnych: W przypadku wykonywania prac pisemnych przez uczniów tj.: testu sprawdzianu kartkówki prac domowych, ustala się przedziały punktowe i procentowe na poszczególne oceny. Sposób ich przeliczania zależy od liczby zadań z poszczególnych zakresów wymagań i punktacji zadań. Dla formy problemowej i praktycznej i prac domowych- ustala się przedziały punktowe lub dokonuje oceny z opisem / komentarzem/. Zasady bieżącego oceniania: 1. Nauczyciel chemii / biologii jest zobowiązany: stosować różnorodne formy sprawdzające, dokonywać systematycznej oceny postępów w nauce uczniów, recenzować sprawdzoną pracę. 2. Wszystkie prace pisemne są obowiązkowe, jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie pisał sprawdzianu lub testu, kartkówki itp. musi uczynić to w terminie uzgodnionym z nauczycielem, jednak nie dłuższym niż DWA TYGODNIE od przyjścia do szkoły (w przeciwnym razie otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy). 3. Wszystkie inne prace dodatkowe lecz obowiązkowe dla ucznia min. doświadczenie, modele, prezentacje komputerowe itp. podlegają w/w procedurom patrz pkt.2 4. Ustala się przedziały procentowe na poszczególne oceny. Sposób ich przeliczania zależy od liczby zadań z poszczególnych zakresów wymagań i punktacji zadań. OCENA ndst od 0-30% OCENA dopuszczająca 31% - 50% OCENA dostateczna 51% - 74% OCENA dobra 75% - 89% OCENA bardzo dobra 90% -100% OCENA celująca - 100% i zadania dodatkowe 5. Nauczyciel podaje uczniom: zakres materiału do sprawdzianu ustala i podaje terminy sprawdzianu lub testu z jednotygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzone prace w terminie dwóch ( wyjątkowa sytuacja max 3) tygodni od ich napisania, w przypadku stwierdzenia, że uczeń ściąga podczas pracy klasowej, sprawdzianu, testu, kartkówki - otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy. 6. Zapis prac klasowych, sprawdzianów, egzaminów zewnętrznych dokonuje się czerwonym kolorem. 7. Kartkówki są sprawdzianem materiału z trzech ostatnich lekcji. 8. Oceny są jawne dla uczniów i ich prawnych opiekunów i na ich wniosek nauczyciel uzasadnia ocenę. 9. Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do lekcji w semestrze jeden raz lub dwa razy odpowiednio do liczby zajęć w tygodniowym planie lekcji w wyjątkowych sytuacjach i na prośbę rodziców - prośba pisemna Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 3
Zapis ten nie dotyczy zapowiadanych prac pisemnych sprawdzianów, testów, kartkówek oraz terminów prac indywidualnych; nieprzygotowanie zgłasza uczeń przed lekcją i fakt ten odnotowuje na ostatniej stronie swojego zeszytu przedmiotowego; za nieprzygotowanie uznaje się: a. niegotowość do odpowiedzi ustnej lub pisemnej, b. brak zeszytu przedmiotowego oraz ćwiczeń kolejne nieprzygotowania i braki skutkują oceną niedostateczną Sposoby korygowania bieżących niepowodzeń uczniów 1. Uczeń ma prawo w semestrze do poprawy wszystkich sprawdzianów w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie od jego otrzymania. Terminy ustala się z nauczycielem. Po upływie wyznaczonego czasu nie ma takiej możliwości a zwłaszcza w miesiącu poprzedzającym wystawianie ocen semestralnych lub końcowo rocznych. Inne prace pisemne lub wytwórcze nie podlegają poprawom! 2. Poprawa oceny ze sprawdzianu jest jednorazowa i dobrowolna a uzyskana ocena z poprawy jest ostateczna. Obie oceny są w dzienniku elektronicznym w osobnych rubrykach. Nie ma zastępowania oceny niedostatecznej pozytywną. 3. Poprawiana praca obejmuje taki sam zakres wymagań edukacyjnych i ma taką samą wagę. 4. W przypadku długotrwałej choroby wystawiamy ocenę śródroczna i roczna, na podstawie ocen cząstkowych możliwych do zdobycia przez ucznia. Klasyfikacja śródroczna i roczna 1. Do wystawienia oceny śródrocznej i rocznej niezbędne jest minimum sześć ocen( przy 2 godz. tygodniowo) lub 3 ocen (przy 1 godz. tygodniowo). 2. Na miesiąc przed rocznym/ semestralnym zebraniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej nauczyciel informuje ucznia, jego rodziców lub prawnych opiekunów o przewidywanej ocenie niedostatecznej z przedmiotu zapis na karcie Raportu. Uczeń fakt ten, / tą informację /, musi mieć potwierdzoną u wychowawcy podpisem rodziców lub prawnych opiekunów. UWAGA: Z powodu planowo prowadzonych zajęć edukacyjnych nauczyciel zastrzega sobie możliwość zmiany oceny w dół lub w górę od zaproponowanej na miesiąc przed wystawieniem ocen. 3. Swój poziom osiągnięć edukacyjnych uczeń może uzupełniać w ramach konsultacji przedmiotowych wyznaczonych zgodnie z harmonogramem przez nauczyciela. 4. Śródroczne i roczne oceny z zajęć dodatkowych (jeśli są takie prowadzone): kółko przedmiotowe, Klub przyrodnika ustala nauczyciel prowadzący i może ona wpływać na promocję ucznia. 5. Przed zakończeniem semestru weryfikacja wiedzy ucznia dotyczy jedynie trzech ostatnich jednostek lekcyjnych a nie całości materiału. 6. Przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej nauczyciel korzysta ze średniej podawanej przez e- dziennik. 7. Na zakończenie roku uwzględnia się średnie z dwóch semestrów!! 8. Oceny cząstkowe stawia się za następujące prace i działania (wykonane przez cały semestr a nie na jego koniec) przez ucznia przypisując im odpowiednio wagi: Tabela 1 Rodzaj pracy lub działania Waga Sprawdzian pisemny 5 Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 4
kartkówka i odpowiedź ustna 3 Próbne egzaminy /diagnozy 4 aktywność na lekcji 1 ćwiczenie wykonane na tablicy 1 Zeszyt ćwiczeń/ przedmiotowy 1-2(*) praca domowa lub wykonana na lekcji 1-2 (*) Laureat konkursów powiat- woj. -kraj 5-8(*) Multimedia 1-2 (*) Prace dodatkowe 1-4 (*) Projekt edukacyjny 4 (*) doświadczenie laboratoryjne 1-3 (*) Wykres, diagram, plakat, instalacja, referat 1 Ekopostawa 0,5 (*) - waga ustalana każdorazowo przez nauczyciela stosownie do stopnia trudności wykonania W przypadku, gdy uczeń wylosował szczęśliwy numerek, w dniu losowania uczeń taki nie może być zapytany ustnie z inicjatywy nauczyciela. Szczęśliwy numerek nie ma zastosowania do prac, dla których ustalono termin wykonania lub zaistnienia z czasowym wyprzedzeniem, np. kartkówek, sprawdzianów, wykresów, referatów, prac domowych itp. 9. Nie ma możliwości nadciągania / podniesienia oceny semestralnej lub rocznej! Zwłaszcza w przypadku interwencji rodziców czy prawnych opiekunów na osobę nauczyciela ani wymuszania od niego (pod pretekstem dobrej woli) inicjatyw dodatkowych. 10. Ocena semestralna/ roczna jest średnią ważoną wszystkich ocen ucznia o odpowiedniej wadze, obliczonej przez komputerowy program dostępny w szkole. Tabelka 2. Interpretacja średniej a ocena Średnia ocen za I sem + II sem Ocena ucznia [0-1,5] niedostateczny [1,51 2,5] dopuszczający [2,51 3.5] dostateczny [3,51 4,5] dobry [4,51 5,00] bardzo dobry 5,51 + wygrana (patrz zasady promocji) Celujący Zasady promocji w roku szkolnym 2014/15 1. Uczeń, który przeszedł pozytywnie II etapy Kuratoryjnego Konkursu Przedmiotowego z Biologii / Chemii o zasięgu wojewódzkim jest zwolniony ze sprawdzianów i kartkówek z tego przedmiotu, ponieważ jego wiedza jest ponadprogramowa i dotyczy aż 3 lat nauki gimnazjum oraz podstawy liceum. 2. Laureat Kuratoryjnego Konkursu Przedmiotowego z Biologii / Chemii o zasięgu wojewódzkim otrzymuje ocenę celującą z przedmiotu w bieżącym i następnym roku nauki z w/w przedmiotów ( dotyczy ucznia z klasy 1 lub 2 gim). Jest zwolniony z wszelkich Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 5
sprawdzianów i kartkówek z tych przedmiotów, ponieważ jego wiedza jest ponadprogramowa i dotyczy aż 3 lat nauki gimnazjum oraz podstawy liceum. 3. Laureaci konkursów innych (nie kuratoryjnych) na szczeblach tj. powiat, województwo, kraj mogą ubiegać się o ocenę celującą z przedmiotu po spełnieniu wymagań ponadpodstawowych i średniej z przedmiotu 5,51 4. Laureaci konkursów innych (nie kuratoryjnych) na szczeblach ogólnopolskich (do m-ca 15 w kraju) mogą ubiegać się o ocenę celującą z przedmiotu po spełnieniu wymagań ponadpodstawowych i średniej z przedmiotu 5,51 Zasady przeprowadzania egzaminów: EGZAMIN POPRAWKOWY: Uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej uzyskał ocenę niedostateczną z chemii/biologii, może zdawać egzamin poprawkowy,/ jeżeli jest to jedyna ocena niedostateczna z obowiązujących przedmiotów/. Egzamin poprawkowy składa się z części pisemnej oraz części ustnej. 3. Egzamin poprawkowy obejmuje wymagania edukacyjne na ocenę dopuszczającą i taką (po pozytywnym zdaniu) otrzymuje na świadectwie. 4. Termin egzaminu poprawkowego wyznacza dyrektor szkoły w ostatnim tygodniu ferii letnich 5. Egzamin poprawkowy przeprowadza komisja powołana przez dyrektora szkoły nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne jest członkiem egzaminującym; EGZAMIN KLASYFIKACYJNY: 1. Uczeń może nie być klasyfikowany z chemii/biologii z powodu nieobecności ucznia na zajęciach lekcyjnych, wynoszącej połowę czasu (50 %) przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania. 2. W przypadku nieklasyfikowania ucznia z zajęć edukacyjnych, w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się nieklasyfikowany. 3. Uczeń nieklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny. 4. Egzamin klasyfikacyjny przeprowadza nauczyciel właściwego przedmiotu w obecności innego nauczyciela tego samego lub pokrewnego przedmiotu. 5. Egzamin klasyfikacyjny zdaje również uczeń realizujący, na podstawie odrębnych przepisów, indywidualny program lub tok nauki; 6. Egzaminy klasyfikacyjne przeprowadza się w formie pisemnej i ustnej. 7. Termin egzaminu klasyfikacyjnego uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami). 8. Egzamin klasyfikacyjny śródroczny przeprowadza się do końca marca, a roczny do końca czerwca br. szkolnego. 10 Na dwa tygodnie przed egzaminem poprawkowym lub klasyfikacyjnym nauczyciel ma obowiązek dostarczyć uczniowi zakres materiału obowiązujący na egzaminie klasyfikacyjnym lub poprawkowym. 11. Pytania na egzamin klasyfikacyjny przygotowuje nauczyciel danego Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 6
przedmiotu, z którego uczeń jest nieklasyfikowany. 12.Ustalona przez nauczyciela albo uzyskana w wyniku egzaminu klasyfikacyjnego roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych jest ostateczna. 13. Ustalona przez komisję roczna ocena klasyfikacyjna z przedmiotu nie może być niższa od ustalonej wcześniej oceny. Ocena ustalona przez komisję jest ostateczna, z wyjątkiem niedostatecznej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, która może być zmieniona w wyniku egzaminu poprawkowego. EGZAMIN SPRAWDZAJĄCY 1. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mogą zgłosić zastrzeżenia do dyrektora szkoły, jeżeli uznają, że roczna ocena klasyfikacyjna z chemii /biologii została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny. Zastrzeżenia mogą być zgłoszone w terminie do 3 dni po zakończeniu zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Sposób informowania uczniów o osiągnięciach edukacyjnych: A. Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów o: wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez szkołę programu nauczania sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów; warunkach i trybie uzyskania śród rocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych. B. Nauczyciel na pierwszych zajęciach lekcyjnych w danym roku szkolnym zawiera kontrakt i informują uczniów o: wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez szkołę programu nauczania; sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów; warunkach i trybie uzyskania oceny klasyfikacyjnej z obowiązkowych zajęć edukacyjnych. C. Rodzice (prawni opiekunowie) informowani są o osiągnięciach edukacyjnych uczniów w sposób: bezpośredni, podczas: - zebrań ogólnoszkolnych; - zebrań klasowych (minimum 2 w okresie); - dni otwartych i dyżurów nauczycielskich (ustalonych indywidualnie przez nauczyciela przedmiotu); - rozmów indywidualnych; - wizyty wychowawczej w domu rodzinnym (za zgodą rodziców, prawnych opiekunów); pośredni, poprzez: - rozmowy telefoniczne - korespondencję; - bieżące adnotacje w zeszycie przedmiotowym (znajomość ocen rodzice potwierdzają podpisem); Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 7
D. Wymagania edukacyjne i zasady oceniania z chemii/biologii udostępnione są do wglądu uczniom i ich rodzicom u nauczycieli przedmiotu w bibliotece szkolnej i na stronie internetowej szkoły. E. Na wniosek nauczyciela przedmiotu, stwierdzającego trudności w nauce danego ucznia, wychowawca pisemnie zaprasza rodzica i ucznia w celu ustalenia dalszego postępowania; F. Na miesiąc przed posiedzeniem klasyfikacyjnej rady pedagogicznej, rocznej, Nauczyciel- wychowawca informuje uczniów, a przez nich, ich rodziców w formie pisemnej, zamieszczonej w karcie Raportu o proponowanej ocenie. Ocena ta jednak może ulec zmianie na skutek trwającego procesu edukacyjnego w górę lub w dół. Wymagania i ocenianie dotyczące zajęć dodatkowych : uczeń, który czynnie uczestniczy w zajęciach kółka przedmiotowego, realizuje cele /określone w planie pracy koła/, m.in. projekty, przedsięwzięcia, zadania, biorąc udział w konkursach i olimpiadach na określonym szczeblu, może uzyskać jednostkową ocenę bardzo dobry lub celujący z przedmiotu - ocena ta jest traktowana jako aktywność i zaangażowanie ucznia Ewaluacja PSO: 1. W procesie ewaluacji udział biorą: - uczniowie - rodzice - przez uwagi i dyskusję z nauczycielem przedmiotu na zebraniach; 2. Po każdym skończonym roku szkolnym poddajemy weryfikacji PSO, wyciągamy wnioski, które będą pomocne w dalszej pracy. Nauczyciel biologii i chemii Beata Ziółkowska 8