TRADYCYJNA I NOWOCZESNA KOMUNIKACJA CZYTELNICZEK Z REDAKCJ CZASOPISMA

dr Maria J. Zajczkowska Pastwowa Wysza Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy TRADYCYJNA I NOWOCZESNA KOMUNIKACJA CZYTELNICZEK Z REDAKCJ CZASOPISMA Rola odbioru w procesie komunikowania W teoriach nauk społecznych, do których zaliczamy take pedagogik, wiele miejsca zajmuje pojcie komunikacji. Komunikacja to interakcja społeczna, polegajca na wymianie informacji społecznych za porednictwem znaków (W. Dynak, M. Inglot, 1986). Zainteresowanie współczesnej nauki tym kierunkiem wiedzy przyczyniło si do spopularyzowania pojcia komunikacji w szerokim socjologicznym znaczeniu. Rozwój rodków technicznych w ostatnich stu latach umoliwił szybkie porozumiewanie si ludzi i, co za tym idzie, spowodował powstanie interdyscyplinarnej wiedzy o komunikowaniu masowym. Te rodki techniczne, które nosz miano rodków masowego komunikowania, dostarczajc standaryzowanych, powielanych kopii, zapewniaj treciom kultury masowej szeroki zasig, umoliwiaj take równoczesno recepcji wielkim ugrupowaniom publicznoci poprzez przeywanie przez ni współczenie tych samych treci symbolicznych, przekazywanych z jednego ródła (A. Kłoskowska, 1980, s.98). Masowe komunikowanie skierowane do bardzo licznych i zrónicowanych odbiorców, stanowi wan cech współczesnych sposobów informowania, jednake reprezentuje ten typ midzyludzkiego porozumienia, który nie spełnia wszystkich wymogów "komunikowania si". Charakterystyczny jest dla bowiem przekaz treci w jednym tylko kierunku: od nadawcy do odbiorcy. Ch poznania zjawisk i procesów zachodzcych w toku masowego komunikowania spowodowała rozwój bada o charakterze interdyscyplinarnym, dotyczcych rónych aspektów tego zagadnienia: nadawcy, rodka przekazu lub odbiorcy. Podstawowym i klasycznym schematem wprowadzajcym w problematyk bada nad masowym komunikowaniem jest model sformułowany przez Harolda D. Lasswella w 1948 r.: Kto powiedział? Co powiedział? Za pomoc jakiego rodka przekazu? Komu? Z jakim efektem? Poszczególne pytania dotycz nadawcy, treci, rodka przekazu, odbiorcy i rezultatu (przyjcie lub odrzucenie komunikatu). Jest to przykład typowego komunikowania jednokierunkowego, które zwracajc uwag na efekty zakłada jednoczenie, e nadawca jest czynny, a odbiorca bierny, mimo czynników interweniujcych po obu stronach przekazu (J. Mikułowski-Pomorski, 1980, s.66). Zarówno ten model, jak i nastpne, konstruowane póniej, wskazały badaczom tej problematyki główny kierunek zainteresowania naukowego: odbiorc i odbiór. Do koca lat siedemdziesitych ubiegłego wieku w nauce o komunikowaniu funkcjonowały modele skonstruowane w oparciu o klasyczny schemat, który rozpatrywał stosunek nadawca - odbiorca według mechanistycznej teorii S - R (działanie bodcem na przedmiot, który reaguje). Pod koniec ubiegłego wieku został on skrytykowany wszechstronnie, a główne zarzuty dotyczyły wiary w pełn skuteczno oddziaływania rodków masowego komunikowania, gdy odbiorcy okazali si 1

bardziej odporni na nie, ni oczekiwano (K. Jakubowicz, 1983, s.13). Nowe koncepcje załoyły, e odbiorca jest aktywny. W rzeczywistych procesach komunikowania odbiorcy rzadko s rzeczywicie bierni całkowicie, za ich udział w procesie komunikowania (choby na zasadzie tylko reakcji na komunikat) powoduje, e teorie oparte na aktach jednokierunkowego komunikowania nie oddaj istoty komunikacji społecznej (K. Jakubowicz, 1983, s.18). Rozwój nowych modeli opartych o schemat: Efekt Odbiorca Nastawienie rodek Tre Nadawca (J. Mikułowski-Pomorski, 1980, s.82). dokonywał si w trzech kierunkach, z których kady usiłował wyjani, od czego zaley skuteczne komunikowanie. Pierwszy kierunek zwracał uwag na wielorakie czynniki poredniczce, istniejce i po stronie odbiorcy i po stronie nadawcy, których istnienie powoduje, e dla utrzymania kontaktu (czyli skutecznoci komunikowania) nadawca-odbiorca wymagany jest wysiłek obu stron. Drugi kierunek za obszar bada przyjł zarówno umiejtnoci działania nadawcy, jak i cechy psychiczne odbiorcy. O skutecznym komunikowaniu decyduj tu reakcje odbiorcy, a zwłaszcza jego potrzeby. Trzeci kierunek wyszukiwał czynników skutecznego komunikowania w zjawiskach społecznych (grupa społeczna jako grupa odniesienia dla odbiorcy). Wszystkie kierunki podkrelały tak charakterystyczn dla masowego komunikowania odmienno od komunikacji interpersonalnej brak natychmiastowego sprzenia zwrotnego midzy partnerami, z jednej strony wynikajcego z warunków technicznych przekazu, a z drugiej oddalenia czasoprzestrzennego i społecznego odbiorcy (J. Mikułowski-Pomorski, 1980, s.115-117). Poczwszy od M. McLuhana (który rozptał wiatow dyskusj twierdzc, e rodki masowego przekazu odgrywaj obecnie pierwszoplanow rol w yciu człowieka, a technika komunikacji wpływa decydujco na zakres i jako ludzkiego dowiadczenia, okrelajc jego tre i form), kady z teoretyków i badaczy tego problemu inaczej widzi zjawisko odbioru i jego ewentualnych skutków. Sam M. McLuhan uwaał, e rola odbiorcy polega na dokonywaniu selekcji sporód masy napływajcych informacji i szukaniu sposobu ich uporzdkowania, poniewa rodki masowego komunikowania apeluj do całego organizmu człowieka (np. odbiór telewizji ma charakter polisensoryczny) (H. Rotkiewicz,1985, s. 39-41). Kontrowersyjne wydaje si twierdzenie tego autora, e "rodek masowego przekazu sam jest przekazem, ale mona przyj za Kłoskowsk, e dany rodek masowego przekazu wpływa w jakim stopniu na sposób odbioru symbolicznych treci, ze wzgldu na specyficzny rodzaj bodców skierowanych do odbiorcy. (A. Kłoskowska,1983, s. 308-309) Wydaje si te, e odbiorca moe w procesie komunikowania odgrywa bardziej znaczca rol, anieli widział to M. McLuhan: moe selektywnie wybiera z całoci nadawanych treci te, które mu odpowiadaj z rónych wzgldów, np. zaspakajaj jego aktualne potrzeby, nastpnie przetwarzajc je w swojej wiadomoci, tworzy obraz rzeczywistoci nie zawsze zgodny z intencj nadawcy (W. Schulz, 1983). Szczególnie interesujco sformułowany pogld na znaczenie odbioru i jego efektów w komunikowaniu masowym, bo z punktu widzenia odbiorcy, ukazuje H. Dieuzeide: "Zasadniczy problem sprowadza si jednak nie tyle do tego, co przekaz czyni z jednostk lub grup, ile do tego, co jednostka lub grupa czyni z przekazem" (H. Dieuzeide, 1985, s. 75). Oznacza to, e nadawca powinien liczy si z moliwoci, i oprócz treci wyrónionych w odbiorze, wiele z przekazywanych informacji w ogóle nie zostanie zapamitanych (z rónych powodów) przez odbiorców, a jeszcze mniej wykorzystanych w yciu codziennym. Zaley to od decyzji odbiorcy, od jego aktywnego stosunku do 2

rodka masowego przekazu i treci przez ten rodek przekazywanych. W sytuacji odbioru, w samym momencie jego trwania, mog u odbiorcy zachodzi róne procesy, wane take z wychowawczego punktu widzenia. M. Chrzanowski nazwał je "etapami odbioru" i wyrónił nastpujce: - zauwaenie wypowiedzi; - zainteresowanie wypowiedzi i przeczytanie jej; - zrozumienie przekazu zgodne z intencj nadawcy; - uznanie wypowiedzi za wiarygodn; - zapamitanie jej treci; - podane zmiany w postawach, opiniach, zachowaniach (M. Chrzanowski,1983, s.27). Odbiór wic moe zakoczy si tylko na spostrzeeniu komunikatu, moe wej (przej) w etap rozkodowania, czyli zrozumienia jego treci, moe wreszcie wywoła reakcje emocjonalne o rónym czasie trwania i rónej postaci, dowodzce pobudzenia. W wyniku nadanego komunikatu wychowawczego mog wystpi nastpujce zjawiska: recepcji, czyli dekodowania przekazu, dowiadczenia powstajcego na bazie przeycia emocjonalnego i intelektualnego oraz pamici i,najwaniejsze: wzgldnie trwałego wpływu (autentyczny skutek wychowania) wyraajcego si w kształtowaniu opinii, postaw czy hierarchii wartoci. Odbiór komunikatów prasowych Tak, przedstawion wyej, moliwoci przekazu charakteryzuje si komunikowanie za pomoc prasy, inaczej komunikacja prasowa, która skierowana do masowego i anonimowego odbiorcy, powinna w załoeniu wpływa na kadego czytelnika. Naley w tym miejscu uczyni istotn uwag, i prasa w znacznie wikszym stopniu ni inne rodki masowego przekazu wyznacza cechy konieczne dla swojego odbiorcy wirtualnego, a dalej rzeczywistego. Poszczególne tytuły czasopism czyni to choby przez sam form, zakres, styl przekazywania treci, ilustracyjno, barwno, jako edycji i papieru. Stosunkowo dua stabilno cech wirtualnego odbiorcy jest wyrónikiem, który zakłada mniej wicej wyrównany poziom odbiorców. Recepcj prasy charakteryzuje te wyznacznik czasowy, który okrela, e tekst prasowy yje krócej, a jego warto percepcyjna całkowicie zaley od czasu czytania. Bowiem odległo czasu midzy Nadawc a Odbiorc jest nieznaczna (E. Kwade, 1981, s. 49-50).W wietle poprzednich rozwaa wida, i skuteczno oddziaływania komunikatu prasowego w duej mierze zaley od odbioru czytelniczego. Poniewa komunikacja prasowa ma podobne wyznaczniki do komunikacji literackiej: Nadawc, Odbiorc, specyfik i funkcje przekazywanego tekstu (E. Kwade, 1981, s. 8), rozwaania dotyczce istoty recepcji tekstu prasowego mona, jak si wydaje, odnie poprzez analogi do analizy pojcia "recepcja literatury". To pojcie jest przedmiotem rozwaa wielu autorów i ma bogat literatur przedmiotu, w przeciwiestwie do pojcia "recepcja czasopisma". Wana rola rozumienia treci przekazu i towarzyszcych temu przey w trakcie odbioru komunikatu dla skutków wychowawczych doceniana jest przez badaczy zajmujcych si problemem recepcji czytelniczej: "Z punktu widzenia pedagogiki czytanie ksiki to nie jest tylko sam proces zapoznania si z jej treci, ale równie cała suma refleksji i przey, które, po przyswojeniu sobie treci nastpuj", stwierdza A. 3

Przecławska (A.Przecławska, 1966, s.8). H. Kwiatkowska, która wrcz eksponuje w odbiorze czytelniczym przeycie podkrela, e utwór musi by zrozumiany, aby mona go było przey, bo w odrónieniu od samego przeycia estetycznego, "(...) przeycie literackie ma charakter najbardziej intelektualistyczny" (H. Kwiatkowska, 1981, s. 34), dlatego e jest do pewnego stopnia funkcj rozumienia struktury dzieła. Poniewa jednak w krgu zainteresowa znajduje si, co prawda, przekaz literacki, ale ujty w form magazynu i skierowany do masowego odbiorcy, przyj naley, e głównie właciwoci utworu bd decydowały o wychowawczej skutecznoci jego oddziaływania. Prawdopodobna jest take sytuacja, e recepcja nie spowoduje adnego rezonansu u odbiorców. Zadania prasy młodzieowej w aspekcie jej odbioru Pisma z adresatem młodzieowym maj charakter masowy, a odbiorc jest grupa wiekowa, dla której s przeznaczone. Wynikaj std powane zadania dla nadawcy, który ma do czynienia z krgiem odbiorców niejednolitych pod wzgldem moliwoci intelektualnych, upodoba, przekona i postaw oraz zrónicowanych pod wzgldem warunków yciowych. Julian Malanka w Encyklopedii wiedzy o prasie podaje, e prasa młodzieowa jest to ogół czasopism i gazet adresowanych do młodych odbiorców w wieku od 14 do 25 lat, preferujcych treci mogce zainteresowa ten krg odbiorców (rozrywkowe; popularnonaukowe; problemowe; omawiajce kwestie młodzieowe; poradnictwo), wydawanych głównie przez zwizki i organizacje młodzieowe, bd wyspecjalizowane instytucje wydawnicze, polityczne, społeczne, kulturowe, kocielne (Encyklopedia wiedzy o prasie, 1975, s. 22). Zadaniem tego typu pisma jest wic taki dobór treci, który mógłby pogodzi tendencje nawizujce do potrzeb samej młodziey z załoeniami stanowicymi nadrzdn warto wychowania. Oznacza to, e czasopismo młodzieowe powinno w swym załoeniu oddziaływa wychowawczo na adresata, gdzie nawet funkcja rozrywkowa, tak typowa dla kolorowego magazynu, jest "(...) podporzdkowana okrelonym zadaniom wychowawczym, przez pryzmat których dokonywany jest zarówno dobór treci, jak i formy" (A. Przecławska, 1966, s. 65). Std wielkie moliwoci i jednoczenie ogromna odpowiedzialno prasy młodzieowej, która, pełnic trzy funkcje typowe dla całej prasy informacyjn (realizujc potrzeb i prawo człowieka do informowania i bycia informowanym), rozrywkow (ukierunkowan na relaks i zabaw) i wychowawcz (odnoszc si do działalnoci wiadomej i niewiadomej, w nastpstwie której rozwijaj si cechy młodego człowieka) powinna przewidywa i ukierunkowywa swój wpływ na adresata (A. Lepa, 1998, s 48-49). Oddziaływanie wychowawcze prasy okrela W. witkiewicz jako intencjonalne kształtowanie osobowoci, dokonywane w ramach stosunków wychowawczych miedzy wychowawc (nadawc treci przekazu) a wychowankiem (który jest odbiorc treci), przebiegajce według przyjtego przez nadawc ideału wychowawczego (W. witkiewicz, 1983, s. 28). Swoiste jest tu oddziaływanie anonimowe, bo nadawca nie ma moliwoci obserwowania bezporednio skutków swoich przekazów wychowawczych brak jest natychmiastowego sprzenia zwrotnego. Brak sprzenia zwrotnego podczas anonimowego oddziaływania nadawcy prasy młodzieowej nie 4

pozwala na obserwacj bezporednich skutków działania wychowawczego i wyciganie odpowiednich wniosków w tym zakresie. Współczesny rynek polski prasy młodzieowej zdominowany jest przez tzw. kalki, czyli czasopisma przeniesione na rynek polski z Europy Zachodniej, o czym wiadcz midzy innymi obco brzmice ich nazwy, np. Bravo, Bravo-girl, a take Dziewczyna, Nasza Miss itp., o bogatej i kolorowej szacie graficznej. Poruszaj one problematyk zwizan z zainteresowaniami młodziey, z muzyka, filmem, rozrywk, co przyczynia si do ich szczególnej popularnoci i poczytnoci. Treci przekazywane w kolorowych magazynach dla dziewczt odległe s od polskiej rzeczywistoci. Skrztnie omijaj problemy szkoły, rodziny, kultury współycia, samodzielnoci, zaradnoci. W tych magazynach tekst stanowi tylko dodatek; kod wizualny dominuje nad kodem werbalnym. Nastoletnim czytelniczkom oferuje si styl ycia bdcy wieczn zabaw, gdzie seks, muzyka, atrakcyjny wygld zewntrzny, plotki o gwiazdach filmu i estrady, a wreszcie konkursy, krzyówki, horoskopy, fotoopowieci utrzymane w konwencji komiksu wypełniaj wolny czas. Pisma dziewczce utrzymuj w przekonaniu nadwilask Barbie, e jeli si dobrze ubierze, zdobdzie odpowiedni wiedz seksualn, pozbdzie si przesdów, bdzie na bieco z informacjami o yciu gwiazd rocka i sportu, bdzie dziewczyn nowoczesn, realizujc siebie. Czasopisma te pozwalaj na pozbycie si rónorodnych kompleksów. (Kofta K., 1991, s. 8) W prasie obecny jest system SMS oparty na obszarach niezwykle przycigajcych młodzie -sensacja, muzyka, seks, utwierdzajc j w przekonaniu, e czytelnik moe robi, co chce, e ycie jest łatwe i przyjemne. Warto zaznaczy, e na polskim rynku prasowym istniej czasopisma, które oprócz barwnej szaty graficznej oferuj ciekawy temat, dobrze napisany reporta. Naley do nich take Filipinka, czasopismo przeznaczone dla dziewczt, FILIPINKA, która w 2007 roku obchodzi bdzie jubileusz 50-lecia swojego istnienia, jest swoistym fenomenem wydawniczym wród czasopism młodzieowych. Periodyk ten zajmuje szczególne miejsce wród pism młodzieowych, bowiem z jednej strony, pełni rol czasopisma "przejciowego", przemawiajcego do nastolatków ich jzykiem i odpowiadajcego ich oczekiwaniom jeszcze niezupełnie dorosłym (A. Przecławska, 1966, s. 71), z drugiej za - zaspokaja potrzeby czytelnicze, uwarunkowane płci ogromnej grupy młodzieowych odbiorców, czyli dziewczt. Bowiem: "Sprawa FILIPINKI ley na przeciciu problemu prasy kobiecej i prasy młodzieowej, i na tych dwóch płaszczyznach powinna by rozpatrywana jednoczenie" (T. Kupis, 1975, s. 262), co oznacza, e czasopismo tak scharakteryzowane powinno zawiera zarówno elementy typowe dla czasopisma młodzieowego, jak i kobiecego. M. Kozakiewicz, który dokonał pierwszej analizy jakociowo-ilociowej rocznika 1966 FILIPINKI, z typowych dla podkultury młodzieowej składników znalazł: mod, big-beat, Kcik serc, savoir-vivre, menu (kuchnia), ciekawostki, egzotyk oraz krzyówk (zabawy umysłowe). Do problematyki wychowawczej zaliczajc: postawy zaangaowane, rol szkoły i nauki, rol pracy w yciu, laicyzacj, nowoczesno, polityk, stosunki starzy-młodzi, stosunki midzyludzkie i problemy moralne młodych stwierdził, e na łamach FILIPINKI brak tematyki z zakresu ycia seksualnego, ciy młodocianych, pracy kobiet, stosunków w szkołach (M. Kozakiewicz, 1970, s.41-42, 58-58). Pisano o niej w roku 1977, e jest to magazyn, cho raczej skromnym pod wzgldem szaty, liczby stron i nakładu, bo kady numer, razem ze stronami okładki, 5

liczył 16 stron ( Filipinka koczy...). FILIPINKA obecnie (w 2005 roku) to 87 stronicowy miesicznik przeznaczony dla dziewczt i młodych kobiet w wieku od 16 do 25 lat, który zawiera wzmianki, notatki, kroniki wydarze i reportae, wywiady i zapowiedzi. Gatunki publicystyczne reprezentowane s przez recenzje i felietony. Stałymi gatunkami informacyjnymi goszczcymi na łamach FILIPINKI s wywiady z ciekawymi ludmi ze wiata muzyki i filmu oraz reportae. Włanie reportae s gatunkiem dziennikarskim, którego obecno na łamach czasopisma dziewczcego powoduje, i tak bardzo wyrónia si ono na rynku pism młodzieowych. Reportae pisane s dobrym jzykiem, ze znajomoci warsztatu dziennikarskiego, poruszaj wane problemy z ycia współczesnej młodziey (narkomania, prostytucja, młodociane matki itp.), a take problemy współczesnego wiata. Publicystyk reprezentuj recenzje ksikowe, filmowe i teatralne; felietony pisane s z wdzikiem, poczuciem humoru, bez nadcia i nachalnego moralizatorstwa, Treci zawarte w czasopimie mona pogrupowa według poruszanych problemów zwizanych z dojrzewaniem psychofizycznym, wygldem zewntrznym, trudnociami dnia codziennego, przyjani i miłoci, stosunkami z dorosłymi, sprawami szkolnymi i rol ucznia we współczesnej szkole redniej, a take zwizanymi z yciem studenckim, yciem w społeczestwie, patologi, problemami natury globalnej. Jak wynika z przedstawionej czstotliwoci wystpowania treci wychowawczych, FILIPINKA stara si odpowiada na zapotrzebowania czytelnicze swoich odbiorców, zaspokaja oczekiwania dziewczt, uwzgldniajc zarówno elementy podkultury młodzieowej, jak i propagowa treci wychowawcze. FILIPINKA, która swego czasu znalazła właciw drog porozumiewania si ze swymi odbiorcami, podlega obecnie podobnym prawom popytu, jak tygodniki kobiece. Czasopismo to było odporne na uleganie gustom młodziey i schlebiania jej. Wywaona i zrównowaona proporcja miejsca powiconego elementom podkultury i zagadnieniom wychowawczym wyróniała pozytywnie to czasopismo sporód wszystkich. Jednak do znaczny spadek czytelnictwa magazynu zmusił wydawc Wydawnictwo Bauer Sp. z o.o. do pewnej zmiany profilu pisma. Dzi w FILIPINCE spora porcja krótkich informacji z zakresu mody, urody, ycia gwiazd rocka itp. upodabnia to czasopismo do tzw. kalek, jednak tematyka poruszanych na jego łamach tematów jest znacznie bogatsza i dotyczy rónych sfer ycia. To czasopismo dziewczco-młodzieowe pozostaje nadal wanym elementem wpływajcym na wiatopogld swoich czytelniczek poprzez preferowanie okrelonych postaw, systemu wartoci, wiedzy psychologicznej, społecznej i socjologicznej o człowieku i o wiecie. Internetowe formy komunikacji Na przełomie XX i XXI wieku myl techniczna sprezentowała wiatu kolejne zjawisko z dziedziny mass mediów, wci jeszcze wymykajce si próbom definicji wszechwiatow sie komputerow Internet. Sie owa momentalnie osignła rozmiary przerastajce wszystkie dotychczasowe kanały masowej dystrybucji informacji i stała si fenomenem psychologicznym, socjologicznym i kulturowym. Pierwsze usługi sieciowe były odpowiednikami usług istniejcych w 6

wiecie rzeczywistym: korespondencji listownej (e-mail), przesyłania paczek poczt kuriersk (transfer plików) czy tablic ogłoszeniowych (listy mailingowe). O zasadniczej odmiennoci Internetu od klasycznie pojmowanych mediów sprzyja od pocztku cecha, która pozwala kademu sta si nie tylko, jak dotd, biernym adresatem informacji, ale potencjalnie pozwala kademu zosta nadawc, kierujcym swój komunikat do ponadmiliardowej ju rzeszy internautów. Stawia to obie strony procesu komunikacji w zupełnie nowej sytuacji: powszechna dostpno Internetu pozwala kademu odbiorcy sta si nadawc, i to nadawc masowym, docierajcym do masowego równie audytorium. Z jego technik zwizane s dwie cechy charakterystyczne, z których pierwsza to czas, w którym wiadomo pokonuje dystans nadawca adresat. W dobie globalnej wioski * wiadomo e- mail dociera do celu znajdujcego si na drugiej półkuli w czasie tak krótkim, e moliwe staje si na przykład prowadzenie t drog ywej dyskusji; moliwo ta automatycznie stała si punktem wyjcia dla kolejnych rozwiza komunikacji sieciowej. Ta sama szybko dotyczy praktycznie kadej informacji w formie sieciowej, a której znaczenie mona intuicyjnie oszacowa, porównujc opisane moliwoci z nieodległymi czasami telegramów, listów ekspresowych czy telefaksów. Druga, istotna cecha wywodzca si z technologii, równie dotyczy nie tylko poczty elektronicznej i równie generuje kolejne rozwizania. Jest to cyfrowa, niematerialna forma zapisu, dziki czemu poczta sieciowa oferuje moliwo nieograniczonego czasowo magazynowania informacji w dowolnych ilociach. Pozwala to na przykład na realizacj subskrybcji nawet sporej iloci obszernych materiałów. Przy wszelkiego rodzaju dystrybucji poprzez e-mail do okrelonej grupy odbiorców uywa si prostego rozszerzenia funkcjonalnoci serwera pocztowego jest to oprogramowanie, które automatycznie rozsyła wiadomo do zdefiniowanej grupy odbiorców, zawiaduje równie ich zapisywaniem i usuwaniem z listy wysyłkowej, a dokładnie listy mailingowej, bo tak nazw nosi ta usługa. Pomimo swej prostoty, koncepcja listy pocztowej była kamieniem milowym dla rozwoju kolejnych form komunikacji poprzez sie; stanowiła zalek zarówno systemów zdalnej pracy grupowej, jak i systemów subskrybcyjnych uywanych przez wszelkiego rodzaju instytucje do dystrybucji cyfrowych periodyków i akcydensów do precyzyjnie zdefiniowanej grupy odbiorców przykładem moe by Wydawnictwo Bauer Sp. z o.o., posiadajce w ofercie tytuły przeznaczone dla wskiej grupy odbiorców, w tym np. miesiczniki Filipinka, Bravo Girl czy Bravo Hip-Hop, których edycje poprzedza promocyjnym mailingiem, zawierajcym tzw. zajawki z najbliszego numeru. Poczta elektroniczna, nowoczesne listy: e-maile Poczta elektroniczna jest jedn z najoczywistszych i najnaturalniejszych form komunikacji za porednictwem tego medium. Encyklopedia PWN podaje nastpujc definicj poczty elektronicznej: ang. Electronic- Mail, E- mail; wymiana informacji midzy uytkownikami komputerów przy uyciu sieci komputerowej [...] (http://encyklopedia.pwn.pl/57861_1.html) i/lub sieci telekomunikacyjnej oraz odpowiednich programów komputerowych, poczta elektroniczna korzystajca z sieci telekomunikacyjnej jest usług abonenck (zwan teleboksem); kady uytkownik poczty elektronicznej ma przydzielon skrytk pocztow z okrelonym adresem, czyli loginem, obiekt, do 7

którego inni uytkownicy mog przesyła komunikaty zawierajce dowolne informacje- tekstowe, graficzne itp. ( ) (http://encyklopedia.pwn.pl/57861_1.html). Z załoenia poczta elektroniczna jest bardzo podobna do zwykłej poczty, któr wysyła si do przyjaciół i znajomych. E - mail wysyłany do nich przesyłany jest na ich prywatny (unikalny) adres. Internetowy adres pocztowy składa si z nazwy uytkownika, znaku @ oraz oznaczenia serwera, na którym jest załoone konto pocztowe adresata. Nazwa uytkownika nie jest zazwyczaj imieniem i nazwiskiem adresata. Jest to dowolna nazwa wybrana przez uytkownika, lecz z rónych wzgldów technicznych ograniczona zazwyczaj do 7-14 znaków i pisana przewanie małymi literami. (http://www.ssi.civ.pl/data/e_mail.php) Korzystanie z Internetu i poczty elektronicznej jest coraz powszechniejsze. Jak wskazuj wyniki bada firmy Forrester Research, poczta elektroniczna jest najpopularniejsz form korzystania z Internetu (96% ludzi posiadajcych dostp do Internetu wysyła e- maile) (http://www.komputerwfirmie.pl/itbiznes/1,54785,2309149.html) i traktowana jest jako substytut rozmów telefonicznych, faksów czy te tradycyjnej poczty. Korzyci płynce z dostpu do poczty elektronicznej s wic oczywiste. Uytkownicy maj moliwo szybkiej i taniej komunikacji ze sob. Wiadomoci ukazuj si w skrzynce odbiorczej prawie natychmiast po wysłaniu. Informacje nie s tracone w przypadku nieobecnoci odbiorcyzostaj przechowane w jego skrzynce (e-mail box) do momentu odebrania. W systemie takim mona dołczy do przesyłki pliki danych (np. krótki plik dwikowy lub video) oraz rozsyła t sam wiadomo jednoczenie do całych grup odbiorców. Mona równie zabezpieczy swój list przed przeczytaniem go przez osoby nieupowanione, stosujc specjalny algorytm szyfrujcy (http://www.prawo.akcjasos.pl/internet.php?go=i4). Ponadto zastosowanie poczty elektronicznej pozwala na obnienie kosztów zwizanych z tradycyjnymi metodami komunikacji, jak równie eliminuje problem sterty papierów (http://www1.zetobi.com.pl/internet/poczta.asp). Wszystkie te plusy, a take fakt, e coraz wicej osób korzysta z usług poczty elektronicznej sprawiaj, e staje si ona coraz waniejszym elementem rozwoju sieci w wielu instytucjach. Zwykłym klikniciem myszy firmy, instytucje, gazety mog wysyła biuletyny informacyjne, cenniki, oferty. Regularne podtrzymywanie kontaktu z obecnymi, przyszłymi i potencjalnymi klientami- równie czytelnikami gazet- sprawia, e czuj si oni dowartociowani i szanowani. Podtrzymywanie takiego kontaktu za porednictwem tradycyjnej poczty kosztowałoby mas pienidzy (http://www.komputerwfirmie.pl/itbiznes/1,54785,2309149.html). W przypadku takich czasopism młodzieowych jak FILIPINKA, w erze, w której praktycznie kady młody człowiek ma dostp do Internetu i korzysta z niego, poczta elektroniczna jest jednym z podstawowych ródeł zdobywania informacji zwrotnej na temat gazety i jej treci (ale nie tylko). Jednym ze sposobów komunikowania si za pomoc poczty elektronicznej jest tzw. lista dyskusyjna, polegajca na automatycznym rozsyłaniu e-maili na adresy osób, które zdecydowały si na zapisanie do takiej listy. Tego rodzaju komunikacja jest najstarsz form funkcjonowania grup dyskusyjnych i powstała niemal równoczenie z samym Internetem. Mnogo nowych form komunikacji (oprócz e-maili take forum, czat, blogi), stworzona spontanicznie poprzez społeczno internetow, pozwala na precyzyjne decydowanie równie o zasigu i czasie 8

ycia wypowiedzi. Wszystkie te cechy nowych form komunikacyjnych nie mog pozostawa bez wpływu na tre przekazu, skoro sama zmiana w uproszczeniu uywanego programu komputerowego potrafi zamieni, mówic obrazowo, wymian opinii podobn w charakterze do listów do redakcji w ywiołow dyskusj na ywo, i to z udziałem kilkudziesiciu osób jednoczenie. Taki rozwój techniki wymusił na redakcjach poszukanie zupełnie innego sposobu kontaktu z czytelnikami. Na wysłany przez nich list właciciel gazety lub autor artykułu moe odpowiedzie ju w kilka minut po otrzymaniu listu, moe z nimi dyskutowa i wymienia pogldy oraz uwagi. Korespondencja do redakcji weszła zatem w now er- listów elektronicznych (e- maili). Jak prezentuje si recepcja treci Filipinki w korespondencji czytelniczek (w wietle teorii komunikacji ), w korespondencji do redakcji w Internecie i w tradycyjnych listach? Czy czym róni si od siebie problemy poruszane w listach na papierze i elektronicznych? Czy rodek masowego przekazu sam stał si przekazem,jak to powiedział Mc Luhan? (H. Rotkiewicz, 1985, s.39-41) To pytania, na które warto poszuka odpowiedzi. Listy czytelniczek do redakcji Wychodzc z załoenia, e poznawanie wartoci pisma w recepcji odbiorców powinno opiera si przede wszystkim na ich subiektywnych i spontanicznych wypowiedziach, jako metod wprowadzajc w proces badawczy i słuc za materiał porównawczy dla pozostałych docieka (przedstawionych w niepublikowanej pracy doktorskiej autorki) postanowiono wykorzysta badanie dokumentów, czyli analiz wytworów własnych odbiorców, jakimi s listy czytelniczek do redakcji. Dokumenty te powstaj bez nacisku osób postronnych, z wewntrznej potrzeby i dlatego s znakomitym ródłem informacji o przeyciach, ocenach, oczekiwaniach, zainteresowaniach, motywach i postpowaniu piszcego. Cechuje je dua nieraz spontaniczno, szczero i bezporednio wyzna, których moe brakowa w formach wypowiedzi specjalnie zainspirowanych przez badacza. Ponadto materiał tworzony jest przewanie w rodowisku ycia piszcego (czsto domowym), a wic w warunkach dobrze mu znanych, nie utrudniajcych pracy nad tekstem (Z. Skorny, 1974, s. 144). Wiadomo, e w procesie komunikowania zachodzcym dziki rodkom masowego komunikowania brak jest na ogół informacji zwrotnej o odbiorze nadawanych treci. W tej sytuacji listy czytelników do redakcji s bodaj czy nie jedyn form spontanicznie i samodzielnie wysyłanej takiej informacji, dowodzcej, e okrelone treci przekazu dotarły do odbiorcy. Przekaz ten wywołał emocje i refleksje na tyle wane dla czytelnika, e stały si dla impulsem do poinformowania o tym fakcie redakcji. Odbiór treci czasopisma był tak silny, i wywołał reakcj zwan efektem przekazu, w postaci listu do redakcji. Znajomo treci listów do redakcji jest take wana dla samej młodziey. Pomaga ona bowiem w znalezieniu odpowiedzi na nurtujce pytania albo uwiadamia istnienie nie dostrzeganych dotd problemów. Pomaga ona równie w zaspokojeniu potrzeb przynalenoci i łagodzi poczucie osamotnienia, dziki dostrzeeniu przez młodego człowieka, tego, e rówienicy dowiadczaj podobnych emocji, maj podobne problemy, radoci. Dziki temu wyzbywaj si błdnego przekonania o unikalnoci własnego połoenia oraz przezwyciaj wiele uproszcze. 9

Dla samego zespołu redakcyjnego analiza treci publikowanych w czasopismach jest wana, bo pozwala zgromadzi choby fragmentaryczne informacje na temat samego odbiorcy, jak i wanych dla niego spraw. Listy do redakcji s zatem pewn form dialogu nadawcy z odbiorc. Korespondencja tradycyjna W prezentowanej metodzie dokonano wyboru materiału badawczego, szukajc wród masy korespondencji listów o treci nawizujcej w sposób niewtpliwy do zagadnie poruszanych na łamach pisma. Złoyło si na 514 listów sporód 1701 nadesłanych do redakcji "Filipinki" w okresie od stycznia 1985 do lutego 1986 roku. W listach tych ich autorzy, nawizujc do wyrónionych przez siebie treci pisma, dzielili si z redaktorami własnymi refleksjami na poruszane tematy oraz kierowali do nich róne pytania, proby czy propozycje. W ten sposób dali dowód na to, e ich listy do redakcji były wynikiem recepcji treci pisma, ich szczególnym rezonansem. Kategori "listy z odbioru" oparto m. in. na nastpujcych wskanikach-wypowiedziach pisemnych: "... omielona słowami z ostatniego wydania FILIPINKI (...) postanowiłam do Was napisa"; "czytałam Wasze pismo od kilku lat"; "dostałam przypadkiem 20 numer Waszej gazety i...", "czytałam artykuł w FILIPINCE o tym, e..."; "pisz do Was ja, Wasza stała czytelniczka"; "bardzo chtnie sigam do FILIPINKI"; "nie jestem stał czytelniczk FILIPINKI, ale przeczytałam, e..."; "prenumeruj Wasze pismo"; "kiedy byłam w miecie, kupiłam FILIPINK : i od tego czasu zaczłam j czyta". - Te okrelenia i wiele im podobnych pozwoliły na zakwalifikowanie ich autorek do grupy czytelniczek, które odczytały i przeyły treci pisma, a dały tego dowód w postaci korespondencji do redakcji. O popularnoci wyrónionych problemów wiadczy czsto ich wystpowania w korespondencji nadsyłanej do redakcji. Popularno t rozpatrzono ze wzgldu na róne kategorie odbiorców. Wród tych kategorii za najwaniejsz, której wypowiedzi wykorzystałam w dalszej analizie, uznano grup "stałych czytelniczek". Jako najbardziej kompetentne czytelniczki stanowiły one dobr prób do dokonywania ogólnej oceny recepcji pisma. Wybór tematyki przez stałe czytelniczki "FILIPINKI" wygldał wówczas nastpujco: "PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE", "CIEKA- WOSTKI, INFORMACJE", "DOJRZEWANIE PSYCHO-FIZYCZNE, MEDYCYNA". Tak wic dziewczta stale czytujce "Filipink", wbrew oczekiwaniom, nie pisywały wielu listów kwalifikujcych si do działu LISTY-ODZEWY. Ten dział dominował, co zrozumiałe, w całej grupie odbiorców pisma. Natomiast stałe czytelniczki, znajc swoje pismo, wiedziały widocznie, e zawsze otrzymaj satysfakcjonujce odpowiedzi na drczce je pytania z zakresu higieny i urody ("czytałam RADY, ale nikt dotd nie pisał o diecie dla chudych", "ratujcie owłosione", "nie mog w adnym wypadku porówna si do tych licznych dziewczt na ostatniej stronie - jestem nijaka", "przeczytałam o czarnej rzodkwi - czego dotyczy ta kuracja?"), czy innych dziedzin. - Na przykład wystarczyło, e redakcja wydrukowała notatk o poszukiwaniu przez pewn instytucj modelek, aby dziewczta zasypały dział listów korespondencj typu: "chc by, jak zosta modelk?!". W takim wypadku redakcja, która ma zwyczaj odpowiada na kady list musiała znale rozwizanie generalne. " Mona stwierdzi, e wród odbiorców najbardziej popularnymi tematami w ich listach do redakcji były "PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE", "CIEKAWOSTKI, INFORMACJE", "WYMIANA POGLDÓW, LISTY", a w nim 10

KOSMETYKA. Czytelniczki w wieku dorastania preferowały w "Filipince" te włanie tematy, ignorujc niemal zupełnie zagadnienia z zakresu "YCIE SZKOLNE", "SEKS", "PRÓBY LITERACKIE". O ile da si zrozumie zjawisko małej popularnoci problemów zwizanych ze szkoł (dziewczta przeywały raczej spokojny okres w yciu szkolnym człowieka, midzy decyzj wyboru szkoły redniej a przed podjciem ewentualnej dalszej edukacji, ponadto temat "szkoła" stracił w ostatnich latach na popularnoci wród młodziey jako przedmiot dyskusji) i twórczoci literack własn (wikszo dziewczt, jeli pisywała, to raczej "do szuflady", a stałe czytelniczki wiedziały, e "Filipinka" nie prowadzi porad z tego zakresu), to zdziwienie musi budzi fakt, e czytelniczek nie interesowała problematyka seksualna. Przecie przeywały one okres intensywnego rozwoju fizjologicznego,seksualnego i psychicznego. Jest to tym ciekawsze, e prowadzenie wymienionego działu powierzono znanemu z publikacji o tej samej tematyce, dr. L. Szafracowi, bardzo popularnemu wród młodziey autorowi. Moe, przyzwyczajone do okrelonej formuły pisma uwaały, e zagadnienie "czystego" seksu tu nie pasuje, e wystarcz porady zawarte w tematyce "DOJRZEWANIE PSYCHOLOGICZNO-FIZJOLO-GICZNE, MEDYCYNA"? Odpowiedzi na te pytania szuka naley w dodatkowych danych empirycznych, dotyczcych recepcji omawianego czasopisma (M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jara, 1989, s. 138). Internetowe forum dyskusyjne Podobnie jak w przypadku tradycyjnej korespondencji, współczesna korespondencja e- mailowa pozwala młodym ludziom na podzielenie si swoimi przemyleniami, odczuciami czy emocjami zwizanymi np. z przeczytanym artykułem (J. Szalek, 2004). Co wicej, wypowied taka, podobnie jak w przypadku tradycyjnej poczty, moe powstawa w komfortowych warunkach, a jednoczenie nowe medium daje gwarancj jej publikacji, zapewniajc w razie potrzeby jeli nie zupełn anonimowo, to przynajmniej jej poczucie. Oczywicie, wszystkie te cechy nowych form komunikacyjnych nie mog pozostawa bez wpływu na tre przekazu, skoro sama zmiana w uproszczeniu uywanego programu komputerowego potrafi zamieni, mówic obrazowo, wymian opinii podobn w charakterze do listów do redakcji w ywiołow dyskusj na ywo, i to z udziałem kilkudziesiciu osób jednoczenie! Nadawca (młody człowiek) moe uzyska odpowied ju w cigu kilku minut od wysłaniu e- maila. Dziki temu moe si on poczu kim wanym, wyjtkowym, szanowanym, a przez to jego pozytywne odczucia i przywizanie do gazety wzmocni si. Na internetowej stronie Filipinki moemy znale fora dyskusyjne o nastpujcej tematyce: depresyjka, forum Filipa, muzyka, przyja, szkolne boje, film, miło, pogaduszki, rónoci, sztuka (http://filipinka.pl/forum/). Młode kobiety mog tu zatem znale wszystkie najbardziej interesujce je tematy. Lista wtków posegregowana jest chronologicznie od najstarszych do najwieszych. Czytelniczki Filipinki zwracaj si zazwyczaj na stronach forów o porad w sprawie sercowej, pytaj o to, jak najlepiej dba o swój wygld, a take o to, w jaki sposób poradzi sobie ze zdaniem trudnych egzaminów w szkole. Wachlarz tematów jest wic typowy dla tego wieku i płci.(http://filipinka.pl/forum/) Filipinka" nadal przeznaczona jest dla dorastajcych dziewczt i popularno problemów podejmowanych w listach tej najliczniejszej grupy odbiorców jest dla redakcji (take z komercyjnego 11

punktu widzenia) najistotniejsza. Współczesne czytelniczki Filipinki, wiedzc o tym, wiadomie korzystaj z moliwoci, jakie daje im Internet i chtnie przedstawiaj publicznie, cho anonimowo, pogldy na interesujce je tematy. Nie potrzebuj ju, tak, jak dawniej w swoim pimie, Listów i odzewów... Szukajc odpowiedzi na pytanie: czego młode czytelniczki FILIPINKI poszukuj w swoim ulubionym pimie, które zblia si ju do pidziesiciolecia swego istnienia, latem 2004 roku poddano analizie wybranych losowo 61 elektronicznych listów stałych czytelniczek czasopisma, zawierajcych opinie o FILIPINCE. Wród listów wyranie dało si wyróni dwie grupy: zawierajce opinie pozytywne (16 listów) i prezentujce opinie negatywne (45 wypowiedzi). Uwagi negatywne i zarzuty dotyczyły głównie szaty graficznej, a dokładniej zbyt duej iloci zdj i obrazków w stosunku do całoci treci. Zarzucano równie swojej gazecie usunicie felietonów Kaki Nosowskiej, skrócenie działu Filipa czy stron z recenzjami ksiek na rzecz artykułów o modzie, urodzie i reklam czy wywiadów z amerykaskimi gwiazdami. Dziewczyny ubolewały, e FILIPINKA zrezygnowała z działu dziewczyna Filipinki, w którym mogły znale, zamiast anonimowych, idealnych modelek, swoje koleanki, rówieniczki, dziki czemu czasopismo było im blisze i odczuwały wiksz z nim wi. Do negatywnych zmian zaliczyły równie brak wywiadów z ciekawymi ludmi, mało interesujce strony z muzyk, brak artykułów zawierajcych opisy ciekawych miejsc, zbyt mało artykułów dotyczcych współczesnych problemów młodziey, zbyt mało stron powiconych recenzjom ksiek i filmów. W wypowiedziach czytelniczki czsto powtarzała si refleksja, e FILIPINK kupuj ju tylko z przyzwyczajenia, ałujc jej wartociowej przeszłoci... Wierne, mniej krytyczne, a moe bardziej obiektywne lub nowe czytelniczki pisma potrafiły znale równie jego pozytywne strony, cho było tych pochwał zdecydowanie mniej od słów nagannych. I tak z internetowych listów mona si było dowiedzie, e czasopismo chwalone jest za oryginalno i nietypowo, rónice je od innych pism młodzieowych. Na przykład za to, e oprócz artykułów o modzie i urodzie (ocenianych zreszt bardzo dobrze) zawiera równie wietne felietony, wane dla młodziey artykuły o niej, znakomity dział Filipa czy dobre strony zawierajce porady psychologów i seksuologów. Jednoczenie, w lad za przedstawionymi opiniami, czytelniczki w swoich elektronicznych listach sugerowały redakcji własne propozycje zmian, majc nadziej, e w odpowiedzi na ich publiczny charakter, redakcja wemie je pod uwag. Podsumowanie Lektura i analiza treci listów czytelniczek kierowanych do redakcji FILIPINKI, i tych pisanych tradycyjnie, przed 20 laty, i tych pisanych współczenie, elektronicznych, ukazuje niezmienn potrzeb dialogu młodych odbiorców z redakcj adresowanego do nich pisma. Jednak z pokolenia na pokolenie czytelniczek uległa zmianie nie tylko forma komunikacji, nie tylko tre i waga poruszanej problematyki, ale i stosunek odbiorcy do nadawcy. Współczesne dziewczta majc szersze moliwoci wyboru ulubionego pisma sporód wielu podobnych, decyduj si na te, które spełnia mog ich okrelone oczekiwania. Reaguj spontanicznie i odwanie, formułujc uwagi pod adresem redakcji i wykorzystuj do tego internetowe 12

forum dyskusyjne. Szybko przesyłania danych, moliwo uzyskania niemal natychmiastowej odpowiedzi od innych czytelniczek i od redakcji ułatwiaj wymian pogldów i formułowanie postaw czytelniczych. Nie było to moliwe przed er powszechnie dostpnych mediów elektronicznych. Z wielu tematów wtków forum dyskusyjnego warto zaprezentowa te, które najtrafniej przedstawiaj opinie na temat zmian wprowadzanych do form i treci pisma przez kolejne redaktorki i wydawców(uwaga: pisownia cytowanych niej wypowiedzi czytelniczek FILIPINKI oryginalna). Autor: rryba data: 14.07.03 15:08 Temat: POMÓRZMY REDAKCJI!!!!! ilo odsłon: 23 pod wtkiem "niecierpi Filipinki" znalazłam bardzo duo opinii, i skarg! A WSZYSTKIE TAKIE SAME!!!! zamiast pisa e wam si nie podoba, e jest do kitu, i e schodzi na psy, pomuzcie redakcji! mylicie, e Ci ludzie nic nie robi? lea na chamakach i pij koktaile przez rurk? NIE!! staraj si jak mog, i prubuj poda za duchem czasu! troche im to nie wychodzi, ale przecierz po to s te strony i adres redakcji, ebycie mogły sugerowa i podpowiada co chcecie znale w nastpnym numerze! nie odwracajcie si od tych ludzi, lecz im pomucie! S decyzje dobre i złe! odnas zalezy, których bdzie wicej!! Temat: POMÓRZMY REDAKCJI!!!!! Autor: przeznaczona_mierci data: 16.07.03 00:03 1. Mniej "zachwycania si" i rozspisywania o "gwiazdach", bo kim oni dla mnie s? Na pewno nie adnymi autorytetami. Mnie nie interesuje ich ycia i nie chce cigle czyta co tym razem jaka "gwiazdeczka" zrobiła. 2. Mniej reklam. 3. Mniej obrazków. 4. Bez psychotestów i tym podobnych dupereli (no moe jeden ale bez przesady). 5. Bez fotohistoryjek czy jak to si tam nazywa. 6. Zamiast tego wol poczyta jakie ciekawe felietony lub teksty. 7. Teksty o ludziach, którzy zasługuj na uwag nie dlatego, e s gwiazdami jakimi, np. z ludmi, którym udało si przezwyciyc nałogi. 8. Wicej zabawnych... ale na prawd zabawnych a nie byle jakich... historyjek... nawet zmylonych chociaby przez czyteliniczki, ebymy mogły si wykaza. (Nie wszyscy umiaj pisa wiersze.) 9. eby moda nie zajmowała połowy numeru i eby dało si w te ciuszki na ulicy ubra a nie pokazywa takie, które nawet do cyrku si nie nadaj. 10. Jak ju maj by zdjcia dziewczyn to nie cigle jakie chudziutkie wymizerniałe modelki ale normalne dziewczyny, bo czasami tymi "piknymi" fotkami tylko kompleksy narobi mona co wraliwszym ludziom. 13

Chyba przesadziłam ale co tam... To mi na sercu leało. Zreszt czy Redakcja szanowna w ogóle to przeczyta? Temat: POMÓRZMY REDAKCJI!!!!! Autor: mighty data: 16.07.03 13:13 Dobrym pomyslem sa felietony i opowiadania, fragmenty ksiazek, np pojedyncze rozdzialy tak jak ten o anoreksji. To sprytny sposob na podniesienie poziomu Filipinki. Filipinka stara sie isc z duchem czasu, mysle o modzie i kosmetykach. Moda jest rzeczywiscie malo praktyczna, interesujace sa za to niedrogie pomysly i fantazyjne 'wynalazki'. Kosmetyki to chyba jedna z mocniejszych stron F. Sa przewaznie dobrej jakosci i do tego w wiekszosci o odpowiednich cenach- widac ze tu o nas dbacie. Ten dzial naprawde sie przydaje. Brakuje mi w tym wszystkim czegos co w przyjemny sposob sklanialoby mnie do myslenia, pomyslow innych niz tylko 'jak sie ubrac'. Mysle o felietonach, moze jest ktos taki jak pani Musierowicz, taka dobra 'mamusia' czy 'ciocia', ktos kto bylby cieplym autorytetem, raczej ktos kto juz nim jest. w tym momencie Kasia Nosowska i Kuba Wu nie powinni byc jedynymi felietonistami. Swietna rzecza byloby moc pisac felietony samemu do F., np dzial felietonow Quby Wu/Kasi En, felietonow 'cieplej cioci', i felietonow naszych? Brak mi miejsca do realizacji siebie. A co z rysunkami? Moze to tez mogloby sie stac modne, czesc z nas wysyla wiersze, a czesc rysuje do szuflady, moze moznaby wykozystac rysunki jako ozdobniki stron, na tej samej zasadzie jak kolorowe marginesy, mozemy stworzyc ikonki do kazdego z rozdzialow Filipinki. Moze mozna stworzyc tez jakas Filipinkowa tradycje? Moze czasami warto poszerzyc troche informacje np z dziedziny literatury, muzyki lub filmu, tak jak to robicie z makijazem. Np mozna pisac o niekomercyjnym kinie lub o wielu rodzajach ksiazek, a nie tylko typowych dla nastolatek, wielu lubi Kinga, inni rozczytuja sie w klasykach Jane Austen, czesc bije rekordy w czytaniu 'Pamietnika narkomanki', inni zyja tylko Sapkowskim, a ktos inny czyta tylko nowosci. Trudno to pogodzic w jednej gazezie ktora ma isc z duchem czasu i zainteresowac wszystkie nastolatki, ale mysle ze wystarczy spojrzec na nasze zainteresowania oczami roznych dziewczyn i publikowac sla roznych a nie tylko dla takich jak Bridget Jones, bo nikt nie jest Bridget caly czas, kazdy ma tez to druga twarz, nastolatki, ktora dojrzewa, ktorej warto wskazac rozne drogi. Zgadzam sie z glosem moich poprzedniczek, ze nie ma w F. zdjec normalnych dziewczyn, to powoduje ze nie zawsze kupuje wasze pisemko. Ok, teraz o tym co lubie w F. Cieszy mnie gdy porady psychologow i seksuologow zajmuja tylko jedna strone. Lubie gdy drukujecie nasze komentarze do artukulow. Lubie kolory w F. i to ze mozna napisac wiersz, nie ma tego w innych pismach, jestescie sympatyczni i pozwalacie nam na ta podla szczerosc. Nie wydaje si jednak, aby z tych cennych i konkretnych uwag skorzystał zespół redakcyjny. wiadczy o tym nie tylko póniejszy fatalny odbiór pisma przez stałe czytelniczki, ale i brak odzewu ze strony redakcji na forum. 14

Autor: Tojah! data: 22.06.04 16:23 Temat: Filipinka coraz gorsza!!! :((( ilo odsłon: 352 Mojej ukochanej gazety juz sie nie da czytac!! najwyzej ogladac. inna nacezlna i juz widac efekty. Dla mnie filipinka jest juz w tej chwili jak bravo itp. gdzie sie podzialy swietne, ciekawe artykuly (np. Heli Bertz)?? Teraz te poruszajace nawet powazne problemy brzmia banalnie i powtarzaja utarte frazesy. Nie ma tez fajnych felietonistow (Nosowska byla supper!, a teraz mamy fiolke). Strona poetycka zupelnie nie ma nastroju. Nawet filip jakis inny... :( A Wy jak myslicie? Kupowac nastepny numer? Temat: re: Filipinka coraz gorsza!!! Autor: agutka data: 11.08.04 14:59 a ja lubie filipinke, bo uwazam, ze nie ma obecnie lepszej gazety dla nastolatek, ale mimo to uwazam, ze autorka ma racje mowiac, ze filipinka zeszla na psy, bo to prawda- co nie zmienia faktu ze jest najlepsza mlodziezowa gazeta na rynku!!! REDAKCJO HALO!!!! SLYSZYSZ NAS??? dawne filipinki dostalam od cioci, z biblioteki jakies 8 mies temu i bardzo mi sie spodobaly i postanowilam kupowac teraz filipinke, ale po pierwszym kupionym numeze...uu, totalna klapa- do stop nie dorasta dawnym numerom!!! teraz wole czytac stare filipinki niz obecne!!!! DLACZEGO CZYTELNICZKI NIE POZUJA JUZ W FILIPINCE- TO BYLO BARDZO ORYGINALNE- PODOBALO MI SIE, DLACZEGO JEST TYLE REKLAM I GLUPIE PSYCHOZABAWY ZAMIAST POZADNYCH ARTYKOLOW, DLACZEGO NIE MA NOSOWSKIEJ???? REDAKCJO, DO CIEBIE MOWIE!!!!! Autor:alabama9876 data: 08.03.05 16:25 prawda kilka lat temu dostałam filipinke i zdziwiłam si e istnieje jaka gazeta do czytania, serio... teraz kupuj j z sentymentu ale nie ma w niej nic do czytania. Wogóle zapychanie kartek mod, konkursami, reklamami, plotkami, felietonami w którym powtarza si cigle e babka swoj warto ma... kto pisze do tej fiolki ratunku?! Mam wszystkie fiflipinki od jakis 4 lat i naprawde kiedy biore jedna z tych starszych bierze mnie sentyment bo to byla gazeta przez duze G a teraz... Czy wszystkie kobiety interesuja sie tylko nowa szminka i butami? Jak bede chciala o tym poczytac kupie inna gazete bo takich jest pelno, jak bede chciala poczytac porad psychologa to sama do niego pojde ale litoci! eby czyta 3-4 strony na których znajduje si 5 zda i wielkie zdjcie a problemy na niej poruszane s łosne (np. wypadła mi rzsa, ratujcie!) to obciach... I naprawde pozytyywnie (!) zaskoczyła mnie ta sonda, nie jestem sama w przekonaniu, e FILIPINKA to nie to samo... POPRAWCIE SI... 15

Bibliografia 1. H. Dieuzeide (1985), Komunikacja a edukacja w: Nowoczesno w kształceniu i wychowaniu, Warszawa 2. W. Dynak, M. Inglot (1986), Teoretyczne problemy szkolnej komunikacji literackiej cz. I, Wrocław 3. S. Dziki (1982), Typologiczne kłopoty z czasopimiennictwem młodzieowym i dziecicym w: Zeszyty Prasoznawcze nr 2 4. Filipinka koczy 20 lat, Kobieta i ycie 1977 nr 20 5. K. Jakubowicz (1983), Przekaz, komunikowanie i komunikacja a nowy ład komunikacyjny w: Przekazy i Opinie 6. A. Kłoskowska (1980), Kultura masowa. Krytyka i obrona, Warszawa 7. A. Kłoskowska (1983), Socjologia kultury, Warszawa 8. K. Kofta.(1991), wiat troch polukrowany w: Polityka nr 46 9. T. Kupis (1975), Dzienniki i czasopisma na polskim rynku prasowym, Kraków 10. E. Kwade (1981), Rola magazynów prasowych w komunikacji literackiej, Katowice 11. H. Kwiatkowska (1981), Przeycie literackie a moralne postawy uczniów, Warszawa 12. T. Lepa (1998), Pedagogika mass mediów, Łód 13. red. J. Malanka (1975), Encyklopedia wiedzy o prasie, Wrocław 14. K. Merten (1984), Oddziaływanie masowego komunikowania oprac. W. Lipnik w: Przekazy i Opinie 3-4/84 15. J. Mikułowski-Pomorski (1980), Badanie masowego komunikowania, Warszawa 16. J. Mikułowski-Pomorski, Z. Ncki (1983) Komunikowanie skuteczne?, Kraków 17. A. Przecławska (1966), Młody czytelnik i współczesno, Warszawa 18. M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jara (1989), Podstawy psychologii ogólnej, Warszawa 19. H. Rotkiewicz (1985), Człowiek i wiat w erze Marconiego. Wybrane aspekty pogldów Marshalla McLuhana (w) Przekazy i Opinie 3-4/85 20. W. Schulz (1983) wiatło w tunelu, opr. W. Lipnik (w) Przekazy i Opinie 1-2/84 21. A. Siciski (1984) Telewizja w kulturze, kultura w telewizji (dyskusja) (w) Przekazy i Opinie 3-2/83 22. Z. Skorny (1974), Metody bada i diagnostyka psychologiczna, Wrocław 23. J. Sowa (2002), Archipelag blogów (w) Ha!art nr 10 24. J. Szalek (2004), Nowe oblicze gazety (w) Dlaczego nr 11 25. W. witkiewicz (1983), Oddziaływanie wychowawcze prasy rodzinnej w() Problemy Rodziny nr 4 Zasoby online: 1. http://encyklopedia.pwn.pl/57861_1.html 2. http://encyklopedia.pwn.pl/57861_1.html 3. http://www.ssi.civ.pl/data/e_mail.php 4. http://www.komputerwfirmie.pl/itbiznes/1,54785,2309149.html 5. http://www.prawo.akcjasos.pl/internet.php?go=i4 6. http://www1.zetobi.com.pl/internet/poczta.asp 7. http://www.komputerwfirmie.pl/itbiznes/1,54785,2309149.html 8. http://encyklopedia.pwn.pl/22408_1.html 9. http://blogi.filipinka.pl/ 10. http://filipinka.pl/forum/ 16