KARTA PRZEDMIOTU 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu i kod (wg planu studiów): Kierunek studiów: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Forma studiów: Obszar kształcenia: Koordynator przedmiotu: Prowadzący przedmiot: Botanika rolnicza z fizjologią roślin R.B1 Rolnictwo studia pierwszego stopnia praktyczny stacjonarna, niestacjonarna nauki rolnicze, leśnie i weterynaryjne dr hab. Bernarda Piskorz-Bińczycka dr hab. Bernarda Piskorz-Bińczycka 2. Ogólna charakterystyka przedmiotu Przynależność modułu: kształcenia podstawowego Status przedmiotu: obowiązkowy Język wykławy: polski Rok studiów, semestr: I, 1 Forma i wymiar zajęć według planu studiów: Przedmioty wprowadzające: s. stacjonarne - wykład h, ćw. laboratoryjne 65 h, ćw. terenowe 10 h s. niestacjonarne - wykład 16 h, ćw. laboratoryjne h, ćw. terenowe 6 h nie określa się
niestacjonarne stacjonarne 3. Bilans punktów Całkowita liczba punktów 8 A. Liczba godzin wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela z podziałem na typy zajęć oraz całkowita liczba punktów osiąganych na tych zajęciach Wykład Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia terenowe Konsultacje Egzamin 65 10 36 3 16 6 17 3 B. Poszczególne typy zadań samokształcenia studenta (niewymagających bezpośredniego udziału nauczyciela) wraz z planowaną średnią liczbą godzin na każde i sumaryczną liczbą Przygotowanie egzaminu Przygotowanie ogólne ćwiczeń laboratoryjnych Przygotowanie sprawozdań Przygotowanie zielnika 144 4,8 26 20 72 2,4 48 45 35 40 C. Liczba godzin praktycznych/laboratoryjnych w ramach przedmiotu oraz związana z tym liczba punktów Ćwiczenia laboratoryjne Przygotowanie ogólne ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenia terenowe Przygotowanie sprawozdań Przygotowanie zielnika 96 3,2 65 10 155 5,2 168 5,6 45 6 35 40 156 5,2 4. Opis przedmiotu Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest nabycie wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu buwy komórki roślinnej, tkanek, organów, wyjaśnienie mechanizmów wzrostu i rozwoju roślin naczyniowych ze szczególnym uwzględnieniem roślin rolniczych, zbycie kompetencji w zakresie klasyfikacji organizmów i nomenklatury botanicznej, technik opisywania jednostek taksonomicznych, poznanie istoty i mechanizmów regulacji podstawowych procesów życiowych zachodzących w roślinie. Ponadto studenci poznają zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium botaniczno-fizjologicznym oraz nabędą umiejętności tyczące technik mikroskopowania oraz samodzielnego przygotowywania preparatów mikroskopowych i wykonywania rysunków spod mikroskopu. Metody dydaktyczne: wykład w formie prezentacji multimedialnej, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia terenowe Treści kształcenia Wykłady: 1. Komórka roślinna: organelle, materiały zapasowe. Tkanki roślinne: pierwotne i wtórne, twórcze i stałe. Rola tkanek. 2. Organy rośliny nasiennej: korzeń, pęd, łodyga, liść, ich buwa morfologiczna i anatomiczna. Czynności organów i ich modyfikacje 3. Kwiat, kwiatostan - buwa. Porównanie kwiatu roślin nagonasiennych i okrytonasiennych. Kwiaty
okrytonasiennych, jedno- i dwuliściennych 4. Zapylenie i zapłodnienie. Ontogeneza rośliny nasiennej. Powstawanie i rodzaje nasion i owoców. Typy diaspor, sposoby rozsiewania i przystosowania nich. 5. Przegląd systematyczny roślin na przykładzie wybranych rodzin. 6. Przegląd roślin rolniczych. 7. Definicja i zadania fizjologii roślin. 8. Istota i mechanizmy regulacji podstawowych procesów życiowych u roślin. - podstawy strukturalno-funkcjonalne komórki roślinnej - podstawy metaboliczne: regulacja procesów fizjologicznych przez czynniki engenne, regulacja procesów wzrostu i rozwoju przez czynniki śrowiskowe. 9. Gospodarka wodna i mineralna roślin. 10. Fotosynteza i dystrybucja substancji pokarmowych w roślinie. 11. Procesy oddechowe u roślin. 12. Wzrost i rozwój roślin. Wpływ czynników engennych i śrowiskowych na te procesy. 13. Reakcja roślin na czynniki stresowe. Interakcja roślina-śrowisko. Podstawy fizjologiczne produktywności roślin. Ćwiczenia praktyczne 1. Obserwacja komórki roślinnej: plastydy, jądro, materiały zapasowe, ściana komórkowa pod mikroskopem, wykonanie rysunków.. 2. Obserwacja tkanek roślinnych pierwotnych i wtórnych; tkanek twórczych i stałych pod mikroskopem, wykonanie rysunków. 3. Obserwacja buwy morfologicznej i anatomicznej organów roślin: korzeń, łodyga, liść wykonanie rysunków. 4. Porównywanie kwiatu roślin nasiennych jedno- i dwuliściennych. Rozpoznawanie kwiatostanów roślin. 5. Rozpoznawanie nasion i owoców. 6. Obserwacja kiełkowania nasion i stadiów rozwojowych roślin. 7. Gospodarka wodna i mineralna rośliny: potencjał wodny rośliny, pobieranie wody przez roślinę, parowanie (respirometr), 8. Wykonywanie pomiaru intensywności fotosyntezy na przykładzie roślin wodnych, zależność intensywności fotosyntezy od: CO 2, światła, temperatury, wykrywanie skrobi w liściach. 9. Otrzymywanie ekstraktu barwników i ich chromatograficzny rozdział. 10. Wykonywanie pomiaru intensywności oddychania metodą komorową, 11. Przygotowywanie nasion wysiewu: pęcznienie i kiełkowanie nasion, określenie zlności kiełkowania nasion, określenie wpływu temperatury, wykrywanie amylazy w kiełkujących nasionach, Ćwiczenia terenowe: Rozpoznawanie w terenie najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie drzew i krzewów liściastych, drzew iglastych, roślin zielnych dziko rosnących i rolniczych. 5. y kształcenia i sposoby weryfikacji y kształcenia przedmiotu R.B1_K_W01 R.B1_K_W02 R.B1_K_W03 R.B1_K_W04 Student, który zaliczył przedmiot Wiedza: 1. Zna najważniejsze zagadnienia z botaniki ogólnej, cytologii, histologii, anatomii i morfologii roślin i cyklów rozwojowych roślin nasiennych. 2. Zna techniki mikroskopowania, planuje i przeprowadza eksperymenty z wykorzystaniem mikroskopu świetlnego. 3. Orientuje się w najważniejszych procesach fizjologicznych zachodzących w roślinie. 4. Rozumie zależności między buwą, a funkcjami roślin na różnych poziomach ich organizacji, oddziaływań między roślinami, a śrowiskiem. 5. Ma wiedzę na temat reakcji roślin na czynniki śrowiskowe. kierunkowy K_W01 K_W03 K_W04 InzP_W01 InzP_W02 Umiejętności 1. Stosuje podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy w pracowni. K_U01
R.B1_K_U_01 R. B1_K_U_02 R.B1_K_U_03 R.B1_K_U_04 2. Wykonuje rysunki biologiczne. 3. Potrafi przygotować roślinne preparaty mikroskopowe. 4. Umie rozpoznawać najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin w różnych ekosystemach oraz rośliny uprawne. 5. Potrafi posługiwać się podstawowym sprzętem laboratoryjnym w fizjologii roślin oraz stosuje podstawowe techniki laboratoryjne. Kompetencje społeczne 1. Student potrafi pracować indywidualnie i w grupie. Umie kierować małym zespołem przyjmując odpowiedzialność za efekty jego pracy. 2.Dostrzega powiązania botaniki jak i fizjologii roślin z innymi dziedzinami nauk przyrodniczych. K_U04 K_U05 K_U06 InzP_U02 InzP_U03 InzP_U06 InzP_U12 K_K01 K_K02 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: Lp. przedmiotu Sposób weryfikacji Ocena formująca Ocena końcowa 1 2 R.B1_K_W01 R.B1_K_U05 egzamin końcowy w formie pisemnej obejmujący treści przekazywane podczas wykładów, którego student jest puszczany po uprzednim zaliczeniu ćwiczeń laboratoryjnych. Egzamin zawiera pytań, punktów 50 możliwych. - uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów cząstkowych - przedstawienie sprawozdań pisemnych z poszczególnych zestawów tyczących głównych zagadnień botaniki i fizjologii roślin. egzamin wstępna ocena umiejętności ocena końcowa z egzaminu ocena umiejętności - obecność na wszystkich ćwiczeniach. 3 wykonanie zielnika sprawozdanie ocena ze sprawozdania 4 wykonanie zielnika sprawozdanie ocena ze sprawozdania Kryteria oceny w zakresie wiedzy kształcenia Na ocenę 3,0 punktów z możliwych 50 R.B1_K_W01 Na ocenę 5,0 45 punktów z możliwych 50 R.B1_K_W01 w zakresie umiejętności Na ocenę 3,0 Na ocenę 5,0 Posługuje się mikroskopami, przygotowuje roślinne preparaty mikroskopowe pod opieką prowadzącego Wykonuje rysunki biologiczne, ale niestarannie. Umie rozpoznawać podstawowe gatunki roślin w różnych ekosystemach oraz rośliny uprawne. Samodzielnie posługuje się mikroskopami, lupami binokularnymi, przygotowuje roślinne preparaty mikroskopowe. Samodzielnie i starannie wykonuje rysunki biologiczne. Umie rozpoznawać wszystkie gatunki roślin w różnych ekosystemach
oraz rośliny uprawne. w zakresie kompetencji społecznych Na ocenę 3,0 Student niechętnie pracuje w grupie. Nie strzega powiązania botaniki jak i fizjologii roślin z innymi dziedzinami nauk przyrodniczych. Na ocenę 5,0 Student chętnie włącza się w pracę grupy. Dostrzega powiązania botaniki jak i fizjologii roślin z innymi dziedzinami nauk przyrodniczych. Ocena końcowa z ćwiczeń: - aktywność i samodzielność na zajęciach botanicznych i laboratoryjnych 15% - aktywność na zajęciach terenowych i wykonanie zielnika 35% - aktywność w laboratorium i wyniki kolokwiów = ocena z laboratorium 50% Ocena końcowa z egzaminu - wynik egzaminu końcowego 100% Zalecana literatura Literatura podstawowa: 1. Szweykowska A., Szweykowski. Botanika t. I, PWN Warszawa 2004 2. Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika t. II, PWN Warszawa 2004 3. Lewak S., Kopcewicz J. Fizjologia roślin wprowadzenie, PWN Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca: 1. Kozłowska M. (red.) Fizjologia roślin: od teorii nauk stosowanych. PWRiL, Poznań 2007 2. Drobnik J. Zielnik i zielnikoznawstwo,.pwn. Warszawa 2007 3. Starck Z. Przewodnik ćwiczeń z fizjologii roślin. Wyd. SGGW. Warszawa 2007 Informacje datkowe: Dodatkowe obowiązki prowadzącego wraz z szacowaną całkowitą liczbą godzin: Przygotowanie i ocena kolokwiów 15 godzin Ocena zielników - godzin Przygotowanie i ocena egzaminu 15 godzin W sumie: 55 godzin