M2(W) / M3(W) PL M2(W) / M3(W) Instrukcja obslugi V5

PL M2(W) / M3(W) Instrukcja obslugi 0404-96-04-11 V5

TEMAT SPIS TREŚCI 1 Strona WSTĘP 2 DANE TECHNICZNE. 3 WYPOSAŻENIE STANDARDOWE. 4 WYPOSAŻENIE DODATKOWE. 4 KONSERWACJA Konserwacja standardowa.. 5 Konserwacja specjalna. 6 Smarowanie. 7 Uwagi ogólne. 7 Łopatki wysiewające. 7. 5 WARUNKI GWARANCJI. 8 UWAGI OGÓLNE. 8 BEZPIECZEŃSTWO PRACY. 8 SYSTEM WYSIEWU. 9 REGULACJA ROZSIEWACZA. 10 PRZEZNACZENIE I DZIAŁANIE. 11 USTAWIENIA MASZYNY / Wysiew normalny lub późny Prędkość WOM... 13 Kąt nachylenia. 14 WYSOKOŚĆ, oraz późny wysiew... 14 USTAWIENIE ILOŚCI... 16 SZEROKOŚĆ ŁOPATKI/WYSIEWU.17 FUNKCJE ŁOPATEK.... 18 SYSTEM Trend 19 Wysiew NORMALNY Test praktyczny. 21 Test z tacami.. 22 Przykłady wzoru wysiewu NORMALNEGO.24 Wysiew GRANICZNY DO GRANICY Test praktyczny. 28 Test z tacami 28 Przykłady wzoru wysiewu GRANICZNEGO.. 29 Wysiew GRANICZNY OD GRANICY Przykłady wzoru wysiewu GRANICZNEGO.. 31. 13. 21.. 26.. 30 ZREDUKOWANA SZEROKOŚĆ ROBOCZA. 32 ZAWRACANIE NA UWROCIACH. 33 NAWOŻENIE PÓL O NIEREGULARNYCH KSZTAŁTACH.. 34 KONTROLA CIĄGNIKA przed uruchomieniem.. 35 KONTROLA ROZSIEWACZA przed uruchomieniem.. 35 WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE.. 36 M2W/M3W wersja specjalna.. 37 ZESTAW DO PRÓBY KRĘCONEJ.. 38 OPRÓZNIANIE.. 38 DEKLARACJA ZGODNOŚCI Z NORMAMI EC.. 43 OZNACZENIA.. 44 NOTATKI.. 45 Uwaga! Instrukcje montażu innych opcji są dostarczane z tymi opcjami.

WSTĘP M3 ilustracja F) Dźwignia regulacyjna Wspornik łącznika górnego G) Wspornik zasuwy D) Zasuwa otworu wylotowego Kątomierz J) Czopy zawieszenia A) Przegub uniwersalny Kardana I) Przekładnia kątowa B) Wał przegubowo teleskopowy H) Sprzęgło cierne 2 E) Oś regulacji Tabliczka znamionowa

OGÓLNE DANE TECHNICZNE M2(W) Pojemność : base 1.250 2.350 Litrów M2(W) Pojemność : plus 1.800 3.000 Litrów M3(W) Pojemność : plus 1.800 4.050 Litrów M2(W) Ładowność : base Max. 2.500 Kg. M2(W) Ładowność : plus Max. 3.000 Kg. M3(W) Ładowność : plus Max. 4.000 Kg. Szerokość robocza : 12 42 Metrów Wydajność : Ca. 0,35 400 Kg/min. 3-punktowy układ zawieszenia : Cat. II / ISO 730/I SZCZEGÓŁOWE DANE TECHNICZNE Pojemność rozsiewaczy M2 / M2W base można stopniowo zwiększać poprzez nabudowanie nadstawek 550 litrowych (max. 2 nadstawki). Pojemność rozsiewaczy M2/M2W plus można stopniowo zwiększać poprzez nadstawki 450 litrowe i/lub 750 litrowe. Pojemność rozsiewaczy M3 / M3W plus można stopniowo zwiększać poprzez nadstawki 750 litrowe (max. 3 nadstawki). SPECIFIKACJA M2base 1.250 M2base M2base M2plus M2plus M2plus M3plus M3plus M3plus M3plus 1.800 2.350 1.800 2.550 3.000 1.800 2.550 3.300 4.050 Wysokość cm. 102 120 140 110 130 141 110 130 148 167 załadunku Pojemność Litró 1250 1800 2350 1800 2550 3000 1800 2550 3300 4050 zbiornika w Ładowność Kg. 1375 1980 2500 1980 2500 3000 1980 2.800 3630 4000 zbiornika Szerokość zbiornika cm. 240 240 240 290 290 290 290 290 290 290 Głębokość zbiornika cm. 125 125 125 140 140 140 140 140 140 140 Otwór zasypowy cm. 234 x 116 234 x 116234 x 116 284 x 131284 x 131 284 x 131284 x 131 284 x 131 284 x 131284 x 131 Wym. zewnętrzne dł x sz cm. 240 x 137 240 x 137240 x 137 290 x 144290 x 144 290 x 144290 x 164 290 x 164 290 x 164290 x 164 Wym. zewnętrzne W dł x sz cm. 240 x 137 240 x 137240 x 137 290 x 144290 x 144 290 x 144290 x 172 290 x 172 290 x 172290 x 172 Masa netto Kg. 406 435 464 450 492 518 510 552 594 636 Masa netto W Kg. 490 519 548 534 576 602 660 702 744 786 Masa całkowita Kg. 1496 2125 2754 2430 2992 3518 2490 3352 4224 4636 Masa całkowita W Kg. 1580 2209 2838 2514 3076 3602 2640 3502 4374 4786 Ładowność zbiornika została obliczona na podstawie pojemności pomnożonej przez 1,1 Kg/litr. Uwaga! Max. ładowność: M2(W)base : 2.500 Kg M2(W)base : 3.000 Kg M3(W)plus : 4.000 Kg 3

WYPOSAŻENIE STANDARDOWE Rozsiewacze M() / M()W posiadają następujące wyposażenie standardowe. Wał WOM Wyposażenie do wysiewu GRANICZNEGO DO GRANICY, System Trend z ręcznie sterowaną przekładnią nawrotną. Mieszadła, mimośrodowe. Otwierane sita, 2 sztuki. Jednostronne zamykanie wylotu, do wyboru prawa lub lewa strona. Wylot zredukowanego wysiewu do mikrogranulatów, montaż bez użycia narzędzi. Zestaw do wysiewu pogłównego, czopy do podnoszenia mogą być umieszczone na 2 wysokościach. Kątomierz do ustawiania kąta nachylenia maszyny. Przekładnia nawrotna z ciernym sprzęgłem przeciążeniowym. Osłony przeciwbłotne Przekładnia TREND UNIQ (tylko M3W) Oświetlenie (tylko M3(W)) WYPOSAŻENIE DODATKOWE Do rozsiewacza można zamontować następujące wyposażenie dodatkowe: RODZAJ WYPOSAŻENIA OPIS WYMIA R Nr. Katalogowy Nadstawka, base M2(W) 550 litry 240 x 125 cm 6920-01 Nadstawka, plus M2(W) 450 litry 290 x 140 cm 6930-17 Nadstawka, plus M() / M()W 750 litry 290 x 140 cm 6930-10 Sterowanie hydrauliczne M(), z wężem i zaworem 6381-01 Sterowanie linkowe M(), tylko od0 do 250 Kg/min. 6380-01 CALIBRATOR UNIQ M(), sterowanie elektroniczne 6384-01 Zestaw TREND do wysiewu OD GRANICY M() / M()W,części montażowe OD GRANICY 6393-10 Zestaw wysiewu GRANICZNEGO, M() / M()W, części montażowe OD I DO ręczny, PODWÓJNA PRZEKŁADNIA GRANICY 6393-20 Przekładnia TREND UNIQ M2(W) / M3, przekładnia elektryczna 6390-30 Przekładnia podwójna TREND UNIQ M() / M()W, przekładnia elektryczna 6393-40+30 Przekładnia TrendCon M(), TrendCon komputer wraz z elektryczną 6390-65 przekładnią Przekładnia podwójnatrendcon M(), TrendCon DO I OD GRANICY 6393-75+65 Zestaw linkowy do wysiewu M() / M()W, sterowanie z fotela kierowcy 280 cm 4690-28 GRANICZNEGO Jak wyżej M() / M()W, sterowanie z fotela kierowcy 380 cm 4690-38 Jak wyżej M() / M()W, sterowanie z fotela kierowcy 480 cm 4690-48 Motor hydrauliczny M() / M()W, z wężem I zaworem 6932-50 Plandeka zbiornika base M2(W), zwijana 240 x 125 cm 6921-01 Plandeka zbiornika plus M() / M()W, zwijana 290 x 140 cm 6931-45 Koła transportowe M() / M()W, 4 Ø110 mm koła plastikowe 6930-50 Oświetlenie M2(W), 2 lampy / reflektory 6920-20 System łączenia M(), +40% / -40% 6381-23 Jak wyżej M()W, +40% / -40% 6381-29 Drabinka M() / M()W 6932-01 Przedłużenie drabinki M() / M()W, tylko z M-Trail 6932-15 Zestaw sit M() / M()W 6930-90 Zaczep M2 M2(W), zestaw 1800-55 Zaczep M3 M3(W), zestaw 1830-03 Łopatki Trend, komplet M() / M()W, System E1-T (L/R) 12 18 Metrów 4650-12 Jak wyżej M() / M()W, System E2-T (L/R) 20 24 Metrów 4650-20 Jak wyżej M() / M()W, System E6-T (L/R) 28 36 Metrów 4650-28 Jak wyżej M() / M()W, System E8-T (L/R) 42 Metrów 4650-36 Jak wyżej M() / M()W, System U1-T (L/R) 12 18 Metrów 4650-50 Wszystkie produkty BOGBALLE podlegają nieustannej modernizacji. Dlatego powyższa lista nie zawsze b będzie aktualna. 4

KONSERWACJA KONSERWACJA STANDARDOWA Konstrukcja maszyny BOGBALLE wymaga minimum konserwacji. Konstrukcja pozwala na szybkie i dokładne czyszczenie i smarowanie rozsiewacza bez demontażu. Zewnętrzna powierzchnia pokryta jest odporną farbą proszkową, a dodatkowo podstawowe części robocze i wiele podzespołów wykonanych jest ze stali nierdzewnej. Niektóre podzespoły są nasmarowane raz I nie ma potrzeby dodatkowego ich smarowania, Np. centralna i kątowa przekładnia napędowa. Niezbędna jest następująca konserwacja maszyny! Jeśli dobrze dbamy o maszynę nawet po 5 latach nadal będzie jak nowa! Jeśli zaniedbamy maszynę w przyszłym roku będzie stara! Po użyciu maszyna musi być zawsze gruntownie oczyszczona. Rozsiewacz należy umyć wodą ewentualnie z dodatkiem środków myjących. Jeżeli do mycia używa się urządzeń wysokociśnieniowych, maszyna powinna być myta pod najniższym ciśnieniem. Nie należy kierować strumienia wody bezpośrednio na uszczelniacze przekładni. Nie należy używać płynu usuwającego smary bez zakonserwowania- po wysuszeniu- olejem antykorozyjnym. Konieczne jest natłuszczenie całej maszyny PRZED pierwszym użyciem. Należy pamiętać o konserwacji całej maszyny środkiem antykorozyjnym (Np olejem). Samo umycie maszyny nie jest wystarczające. W miejscach uszkodzenia lakieru, bez odpowiedniej ochrony rdza może się pojawić nawet w przeciągu kilku godzin jest to spowodowane szczególnie korozyjnym wpływem kwasów wchodzących w skład nawozów. Miejsce ubytku lakieru powinno być natychmiast oczyszczone i zamalowane. Można również zastosować Tectyl lub podobny środek.. Należy wziąć pod uwagę fakt, iż środki czyszczące I antykorozyjne mogą zawierać substancje rozpuszczające klej łączący obudowy. 5

KONSERWACJA SPECIALNA, cierne sprzęgło przeciążeniowe Przekładnia maszyny zabezpieczona jest sprzęgłem przeciążeniowym. Sprzęgło przeciążeniowe jest najważniejszym elementem zabezpieczającym przed przeciążeniem i zniszczeniem przekładni/wom.. Sprzęgło przeciążeniowe chroni szczególnie przekładnię nawrotną Trend. Podstawą konstrukcji systemu Trend jest zazębienie stałe. Sprzęgło przeciążeniowe musi być konserwowane i sprawdzane czy nie uległo korozji. Sprzęgło powinno się ślizgać przy każdym uruchomieniu WOM ciągnika. Jeżeli się nie ślizga przekładnia może ulec uszkodzeniu. Sprzęgło przeciążeniowe ślizga się średnio 1-2 obrotów podczas uruchamiania WOM ciągnika. Zmniejsza to obciążenie elementów przekładni do ok. 1/10 obciążeń, które wystąpiłyby jeśli sprzęgło by nie działało. Podstawową zasadą jest, aby w przypadku nie użytkowania maszyny przez ponad 6 miesięcy, rozłączyć tarcze sprzęgła I dokładnie je oczyścić. Należy to zrobić przynajmniej raz na rok. WOM ciągnika należy zawsze uruchamiać powoli / delikatnie! ZALECENIA DOTYCZĄCE CZYSZCZENIA I REGULACJI SPRZĘGŁA PRZECIĄŻENIOWEGO. W celu zdemontowania sprzęgła należy odkręcić 6 śrub regulacyjnych. Oś Oczyść powierzchnie cierne z rdzy (Np. za pomocą szczotki drucianej) oraz śruby reg. i sprężyny. Powierzchnia sprzęgła nie może być smarowana lub oliwiona! Śruby reg. ze sprężynami 2 tarcze sprzęgła Sprzęgło przeciążeniowe regulowane jest kluczem dynamometrycznym na: 6 15 18 Kg/m 145 175 N/m

SMAROWANIE Następujące komponenty należy smarować według zaleceń poniższej instrukcji. Patrz schemat w rozdziale UWAGI OGÓLNE. SMAROWANIE RAZ DZIENNIE: POZ. ELEMENT ZALECENIA A B C D E F G Przegub uniwersalny (Kardana) i kołki abezpieczające Rury teleskopowe WOM Mieszadło prawe i lewe (Pod stożkiem) Nastawa/zamykanie zasuwy(dno zbiornika) Oś regulacji (oś poprzeczna z 4 łożyskami) Dźwignia regulacyjna (oś z 2 łożyskami) Łączniki osi z zasuwami Używać smaru Używać smaru Używać smaru Używać oleju Używać oleju Używać oleju Używać oleju Uwaga C) Jeśli mieszadła są nadmiernie nasmarowane, wysokie ciśnienie może ograniczać obracanie się łożysk mieszadeł. W takim przypadku należy zdemontować smarownik, co doprowadzi do zmniejszenia ciśnienia. Nie należy smarować zbyt często wystarczy jedna dawka na sezon. CZĘŚCI SMAROWANE TYLKO RAZ : Przekładnia centralna i kątowa napełnione są specjalnym smarem I nie ma potrzeby dodatkowego smarowania. UWAGI OGÓLNE W przypadku nowej maszyny nakrętki i śruby luzują się pierwszych godzinach pracy. Dlatego po pierwszych 5-8 godzinach pracy należy dokręcić wszystkie śruby I nakrętki. Wyjątkiem są śruby przekładni centralnej i kątowej- są\ one dokręcane nakrętkami samo zabezpieczającymi. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż nakrętki I śruby ze stali nierdzewnej mogą stapiać się ze sobą. Przed skręceniem gwinty powinny być miedziowane lub nasmarowane smarem grafitowym.! ŁOPATKI WYSIEWAJĄCE Łopatki wysiewające wykonane są z wysokogatunkowej stali manganowej MN12. (MN 12 posiada twardość 3 razy większą od stali nierdzewnej.). Jednak nadal łopatki będą się zużywać z powodu nowoczesnych, bardzo żrących nawozów. Dlatego łopatki uważa się za części robocze, które trzeba wymieniać w zależności od rodzaju i ilości nawozu. Przed założeniem I zamocowaniem łopatek należy zawsze oczyścić wszystkie powierzchnie stykowe oraz tarcze rozsiewające! ŁOPATKI NALEŻY NIEZWŁOCZNIE WYMIENIĆ W PRZYPADKU POJAWIENIA SIĘ DZIUR LUB WŻERÓW! 7

WARUNKI GWARANCJI Warunki gwarancji podlegają duńskiemu prawu. Serwis i uszkodzenia powstałe w ciągu 12 miesięcy od daty zakupu naprawiane są bezpłatnie pod następującymi warunkami: Usterka spowodowana została wadą materiału lub wadą konstrukcyjną. (Gwarancja nie obejmuje zwykłego zużycia, braku konserwacji, użytkowania niezgodnie z przeznaczeniem). Usterka nie nastąpiła w wyniku stosowania innych niż oryginalne części zamienne/elementy wyposażenia. Maszyna nie była wcześniej naprawiana przez osoby niepowołane, nieposiadające odpowiedniej wiedzy technicznej. Dostawca nie ponosi odpowiedzialności za szkody w stosunku do osób trzecich lub szkód w plonach. UWAGI OGÓLNE Rozsiewacz przeznaczony jest do rozsiewu wszystkich typów nawozów. Wysiew innych materiałów jest również możliwy. Dlatego zwracamy szczególną uwagę na informacje dotyczące materiałów, tak aby zachować zasady bezpieczeństwa pracy. Jeżeli maszyna jest używana do wysiewu materiałów nie ujętych w tabelach wysiewu, producent nie może być pociągnięty do odpowiedzialności. BEZPIECZEŃSTWO PRACY System przekładni maszyny: WOM, sprzęgło przeciążeniowe, tarcze oraz łopatki wysiewające - należy uznać za potencjalnie niebezpieczne. Należy zachować wyjątkową uwagę w przypadku pracy z tymi częściami, szczególnie po podłączeniu do WOM ciągnika. NIE WOLNO OPUSZCZAĆ KABINY CIĄGNIKA BEZ ZATRZYMANIA WOM! Z wyjątkiem przeprowadzania kalibracji. Nigdy nie podchodź do tyłu maszyny kiedy tarcze wysiewające obracają się. Nigdy nie wchodź pod maszynę kiedy tarcze wysiewające obracają się. Nigdy nie czyść maszyny - w kiedy tarcze wysiewające obracają się. Nigdy nie wkładaj rąk/przedmiotów do zbiornika kiedy tarcze wysiewające obracają się. Zawsze sprawdź czy łopatki wysiewające są prawidłowo zamocowane. Sprawdź czy osłony WOM są nienaruszone. Sprawdź czy został założony łańcuch zabezpieczający WOM. Sprawdź czy górne połączenie i bolce górnego połączenia zabezpieczone są zawleczkami. Sprawdź czy ramiona podnoszące i bolce są zabezpieczone zawleczkami. 8

SYSTEM WYSIEWU System wysiewu BOGBALLE oparty jest na Zintegrowanym Systemie Centralnym ICS, w którym tarcze wysiewające podczas normalnego wysiewu obracają się w przeciwnych kierunkach I rozsiewają nawóz w strefie 180, ze 100% pokryciem. System wysiewu przy optymalnym nawozie zapewnia pełne pokrycie do szerokości roboczej 28 metrów. W praktyce oznacza to, iż prawa i lewa tarcza wysiewająca kształtuje dwie przeciwne charakterystyki wysiewu, wzajemnie się nakładające. + = Każda tarcza rozsiewa nawóz na pełną szerokość roboczą. Oznacza to, że nawóz z obu tarcz A i B nakłada się na siebie. Szerokość wysiewu jest dla dobrych rodzajów nawozów dwa razy większa niż odległość pomiędzy ścieżkami technologicznymi. dochodząca do 28 metrów. W ten sposób otrzymujemy 4 podwójne nałożenia, co zapewnia szczególne dokładne rozłożenie nawozu. Jak pokazano na rysunku, wysiewu dokonuje się z bieżącej ścieżki- do środka dwóch kolejnych ścieżek. System wysiewu zaprojektowany został w ten sposób, że można dokonać wysiewu przy ograniczeniu do minimum potrzeby regulacji ustawień maszyny. W praktyce oznacza to, że uzyskujemy równomierne rozłożenie nawozu- niezależnie od jego rodzaju I bez specjalnych dodatkowych ustawień. Dlatego też rozsiewacz BOGBALLE wyposażony jest tylko w jedną dźwignię regulacyjną- do ustawiania ilości wysiewu. 9

REGULACJA ROZSIEWACZA System regulacji rozsiewacza składa się z dźwigni regulacyjnej, łączników I zasuw wylotów. DŹWIGNIA REGULACYJNA, Sterowanie hydrauliczne / CALIBRATOR. ➊ & ➋ Łącznik dźwigni regulacyjnej musi być ustawiony w taki sposób, aby zasuwy rozsiewacza były zamknięte kiedy dźwignia ustawiona jest w pozycji 0. (otwarcie około 0,5 mm.) Wszelkie ustawienia dokonywane są za pomocą łącznika. ➌ ➌ Należy go zawsze montować w pozycji (Ø10 mm.) W przypadku wysiewu dużych ilości nawozu na szerokości robocze 28-42 metry, opcjonalnie można użyć ustawienia łącznika +40% / -40% (Ø12 mm.) Łącznik używany do bardzo małych ilości (Ø8 mm.). REGULACJA ZASUW System regulacji zasuw jest fabrycznie ustawiony w ➋ taki sposób aby maszyna rozsiewała nawóz symetrycznie. Oznacza to, że takie same ilości nawozu są wysiewane z każdej z dwóch komór rozsiewacza. Zasuwy muszą być ustawione w taki sposób, aby zamykały się dokładnie w środku wyżłobienia kształcie litery V na płycie dolnej. Zazwyczaj nie ma potrzeby regulacji żadnego z 4 łączników pomiędzy osią regulacyjną a zasuwami rozsiewacza. Łączniki te należy regulować tylko w przypadku wcześniejszego rozmontowania całego układu i wynikających z tego rozregulowań. Właściwa regulacja jest bardzo istotna dla uzyskania symetrycznego rozkładu poprzecznego nawozu. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż zasuwy regulacyjne nie otwierają się równomiernie w porównaniu do wyżłobienia V. Ta asymetria zapewnia automatyczne ustawienie punktu wylotu w pozycji najbardziej precyzyjnego wysiewu. 10 ➊

ZAMKNIĘCIE WYLOTU Dno zbiornika wyposażone jest w zamknięcie wylotu w formie obracalnego talerza, odpowiednio dla prawej i lewej strony. Zamknięcie wylotu może być ustawione w 3 różnych pozycjach. 2 1 0 Całkowite zamknięcie(kalibracja / opróżnianie) 1 Otwór do wysiewu normalnego(do nawozów) 2 Otwór zredukowany (do mikrogranulatów) 2 jest używany jeżeli jest wspomniany na liście tabeli wysiewu. 0 Wycięcie U A Pozycję zamknięcia wylotu zmienia się przesuwając dźwignię (A) w kierunku zbiornika w tym samym czasie przekręcając talerz obracalny do pożądanej pozycji. Dźwignia blokuje zamknięcie wylotu w wycięciu w kształcie litery U. PRZEZNACZENIE I DZIAŁANIE System Trend nadaje wysiewowi nawozów zupełnie nowy wymiar, gdzie PRECYZJA, ŁATWOŚĆ OBSŁUGI oraz NIEZAWODNOŚĆ, to trzy główne cechy, które sprawiają, że BOGBALLE M() / M()W różnią się zasadniczo od innych rozsiewaczy na rynku. System Trend jako jedyny na rynku wykorzystuje przekładnie z możliwością zmiany kierunku obrotu tarcz wysiewających. Zmiana kierunku obrotu tarcz daje optymalny rezultat przy obracaniu się tarcz do środka przy wysiewie NORMALNYM, i odwrotnie, na zewnątrz, przy wysiewie GRANICZNYM....duża precyzja niezależnie od rodzaju wysiewu! 11

System Trend zapewnia optymalny efekt przy minimalnej potrzebie regulacji. Przekładnia rozsiewacza z możliwością zmiany kierunku obrotów tarcz połączona z funkcją łopatek wysiewających zapewnia możliwość zmiany trybu wysiewu z NORMALNEGO na GRANICZNY, poprzez dokonanie jednej zmiany mając na wyposażeniu sterowanie linkowe możemy tego dokonać z kabiny ciągnika. Pełne pokrycie w strefie 180 stopni daje optymalny wysiew podczas siewu NORMALNEGO, bez dodatkowej regulacji maszyny. Dlatego nie ma potrzeby regulacji ani długości ani kąta ustawienia łopatek. Rozsiewacz nie wymaga także bocznej regulacji. Punkt dozowania nawozu ustawia się automatycznie w zależności od ilości wysiewanego nawozu. Oznacza to, iż nie ma również potrzeby jego regulacji...duża ŁATWOŚĆ OBSŁUGI, niezależnie od rodzaju nawożenia! Konstrukcja maszyny zapewnia maksymalną elastyczność pracy. Wolno obracające się mieszadła rozsiewacza zapobiegają kruszeniu nawozu. Mieszadła zamontowane są mimośrodowo, bezpośrednio na osiach tarcz wysiewających, co oznacza, że obroty przenoszone SA bezpośrednio, a nie za pomocą pasków, łańcuchów itp. Mieszadła nie są napędzane siłowo, a wykonywane przez nie ruchy mimośrodowe oznaczają, że ich skuteczność działania dostosowuje się automatycznie do rodzaju nawozu; zawsze uzyskamy równe ilości bez względu na konsystencję nawozu, jego ilość w zbiorniku i kąt nachylenia rozsiewacza. Tarcze wysiewające mają średnicę 600mm, co w połączeniu z kształtem łopatek zapewnia, ze ta sama maszyna jest w stanie wysiewać nawóz na szerokość od 12 do 42 m, w ilościach od 0,35 do 400 kg/min bez zmiany łopatek. Oś została zaprojektowana na ładunki do 3.000 i 4.000 kg. Oznacza to, że standardową pojemność maszyny można zwiększyć ponad dwukrotnie. Wszystkie kluczowe części maszyny wykonane są ze stali nierdzewnej. Dotyczy to również wszystkich części malowanych (np. dno zbiornika). Wyjątkiem są łopatki wysiewające wykonane ze stali manganowej, odpornej na ścieranie (MN12). Wszystkie komponenty maszyny pokryte są farbą proszkową przed zamontowaniem, natomiast wszystkie śruby są wykonane ze stali nierdzewnej...wysoka NIEZAWODNOŚĆ w każdych warunkach! 12

USTAWIENIA ROZSIEWACZA PODSTAWOWE USTAWIENIA ROZSIEWACZA Prędkość WOM, wysiew NORMALNY 540 obr/min. Kąt nachylenia Patrz wykres ( ) WYSOKOŚĆ ROBOCZA, standardowa 75 cm WYSOKOŚĆ ROBOCZA, wysiew pogłówny Max. cm WYSOKOŚĆ ROBOCZA, podwozie 100 cm USTAWIENIE ILOŚCI WYSIEWU patrz tabela Kg/Ha ŁOPATKI/SZER. ROBOCZA, Pozycja POZ. 1-2 W dalszej części znajdą państwo więcej informacji na temat poszczególnych ustawień. PRĘDKOŚĆ WOM Wysiew NORMALNY Bez wysiewu GRANICZNEGO 540 obr/min. 540 rpm. Informacje dot. Wysiewu granicznego patrz WYSIEW GRANICZNY Przy wysiewie małych ilości nawozów (< 2,0 kg), prędkość WOM należy obniżyć do 450 obr/min. W takich przypadkach prędkość WOM będzie podana w tabelach wysiewu przy danym nawozie. Przy szerokościach roboczych mniejszych niż 24 metres i przy wysiewie granulatów, maszyna posiada taką nadwyżkę mocy, że odchylenia w wysokości ± 5 % prędkości (pomiędzy 515 a 565 obr/min.) nie wpłyną znacząco na rezultaty pracy. PAMIĘTAJ! O delikatnym i powolnym załączaniu WOM ciągnika! ZAWSZE ZATRZYMAJ WOM PRZED ZMIANĄ KIERUNKU OBROTU TARCZ! Sprawdź czy WOM ma prawidłową długość w przeciwnym wypadku może dojść do uszkodzenia układu napędowego! 13

KĄT NACHYLENIA Rozsiewacz musi być pochylony wg wskazań tabeli wysiewu. Kąt nachylenia ma wpływ na szerokość roboczą I oprócz regulacji ilości wysiewu jest praktycznie jedynym ustawieniem maszyny. Ustawienia kąta nachylenia optymalizuje układ wysiewu, co w praktyce oznacza, że wszelkie odchylenia są minimalne. (Patrz Przykłady układów wysiewu NORMALNEGO ). W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze lepiej jest przechylić maszynę ZA DUŻO niż za mało! W przypadku zmiany ilości nawozu (± Kg/Ha, Np przez komputer CALIBRATOR lub sterowanie linkowe) nie będzie to miało poważnego wpływu na wzór wysiewu. + Zamontuj rozsiewacz w pozycji poziomej lub pochylony wg wskazań tabeli wysiewu. - Kąt nachylenia jest regulowany za pomocą górnego łącznika, a pomiaru dokonuje się z tyłu rozsiewacza. 24 305 E-2 1-2 Wskaźnik katomierza powinien być ustawiony zgodnie za wskazaniami tabeli wysiewu. Później maszynę przechyla się dostosowyjąc tylni łącznik ciągnika tak, aby wskaźnik katomierza znalazł się dokładnie po środku skali. Wszelikich ustawień dokonuje się kiedy ciągnik stoi na równym terenie. Kg/Ha Km/h Kg/min 8 10 12 14 1,0 24 19 16 14 7,7 3 4 1,5 53 42 35 30 16,9 3 4 2,0 94 75 63 54 30,1 3 4 2,5 147 118 98 84 47,1 3 4 3,0 206 165 137 118 66,0 2 3 Tabela wysiewu ± cm Zalecia się sprawdzenie położenia kątomierza poprzez umieszczenie poziomicy na tarczach wysiewających. STANDARDOWA WYSOKOŚĆ ROBOCZA Odległość od środka czopów do górnej granicy zasiewu: 73 cm lub: odległość od górnej strony tarczy wysiewających w pozycji poziomej do górnej granicy zasiewu : 75cm. 73 cm 75 cm Granica zasiewu 14

Wysokość robocza wysiew pogłówny Dodatkowe wyposażenie nie jest konieczne do wysiewu pogłównego. Należy maksymalnie obniżyć czopy rozsiewacza tak aby maksymalnie podnieść maszynę. Ten zabieg zredukuje ryzyko A uszkodzenia zasiewu. Czopy Górna granica zasiewu Przy wysiewie pogłównym rozsiewacz należy pochylić w zależności od odległości pomiędzy górna granicą zasiewu a tarczami wysiewającymi: A W poniższej tabeli przedstawiono możliwe poprawki, których można dokonać w związku z kątem nachylenia rozsiewacza przy wysiewie NORMALNYM. 15 Szerokość robocza - - 12 42 metrów metrów A = 15 35 cm. Zmiana kąta nachylenia ( ) + 4 + 3 A = 35 55 cm. Zmiana kąta nachylenia ( ) + 3 + 2 Przykład: Kąt nachylenia przy wysiewie NORMALNYM (15-42 metrów) wg tablicy wysiewu = +2 Wysokość ponad górną granicą zasiewu (A) = 45 cm Kąt nachylenia przy wysiewie pogłównym = ( +2 +2 ) = + 4 WYSOKOŚĆ ROBOCZA PODWOZIE Patrz instrukcja obsługi podwozia. 15

USTAWIENIE ILOŚCI WYSIEWU, Tabela wysiewu / Internet: www.bogballe.com Tabele wysiewu dla M() i EX są identyczne. Tabele wysiewu dla M()(+40%) są identyczne z EX(2). (Ilość + 40%). Jeżeli maszyna nie jest wyposażona w CALIBRATOR, ustawienia ilości wysiewu dokonuje się na podstawie instrukcji podanych w tabeli wysiewu. Należy zauważyć, że tabela wysiewu zawiera dane teoretyczne, ponieważ ilość wysiewu zależy od dokładności prędkości jazdy, odległości pomiędzy ścieżkami jak również jakości stosowanego nawozu. Nawóz zmienia swoje właściwości w zależności od temperatury, wilgotności powietrza i często różni się przy każdej kolejnej dostawie. Jeżeli chcemy dokładnie ustalić ilość wysiewu (Kg/Ha), zaleca się przeprowadzenie kalibracji rozsiewacza za pomocą zestawu do próby kręconej. (Patrz rozdział Próba kręcona ) Ilość wysiewu (Kg/Ha) ustawiana jest za pomocą dźwigni regulacyjnej maszyny. System regulacji wyposażony jest w skalę I ogranicznik otwarcia- ustawiany w przedziale 0-9 z podziałką co 0,25. Przykład pokazuje, że dźwignia ustawiona na 0 skali odpowiada pozycji całkowitego zamknięcia zaworów. Uwaga! Szerokość robocza Numer tabeli Typ łopatek: E-1 odpowiada E1 T (L/R) E-2 odpowiada E2 T (L/R) E-6 odpowiada E6 T (L/R) E-8 odpowiada E8 T (L/R) U-1 odpowiada U1 T (L/R) Typ łopatek 24 24-305 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 Kg/Ha Km/h 8 10 12 14 Pozycja łopatek E-2 1-2 Kg/min Kg/min ± cm ±cm 24 19 16 14 7,7 3 4 53 42 35 30 16,9 3 4 94 75 63 54 30,1 3 4 147 118 98 84 47,1 3 4 206 165 137 118 66,0 2 3 Przykład 12 Km/h Skala = 2,5 98 Kg/Ha Kąt = 3 Ustawienie skali Kg/Ha 16 Såtabel Spread chart Dla każdego rodzaju nawozu należy sprawdzić ustawienia w odpowiedniej tabeli wysiewu. Kąt nachylenia Km/h

ŁOPATKI/Ustawianie SZEROKOŚCI ROBOCZEJ Wycięcie U Łopatki standardowo montuje się w poz. 1-2 Podczas mocowania łopatek, zanim dokręcimy nakrętki, śruby mocujące muszą znajdować się całkowicie w wycięciu w kształcie litery U. Jedna łopatka w poz 1 Jedna łopatka w poz2 If in special cases it is necessary to mount the vanes in an alternative position this will appear from the spread chart in question. Na każdej tarczy wysiewającej POZ. 1-2 Informacja o pozycji łopatek zamieszczona jest na każdej maszynie Typ łopatek Łopatki wysiewające wykonane są w taki sposób, że możemy je zamontować w POZ 1-2 bez względu na rodzaj i ilość wysiewanego nawozu. W praktyce oznacza to, że łopatki powinny być ruszane/demontowane jedynie w przypadku kalibracji lub opróżniania zbiornika. Należy zwrócić uwagę, aby łopatki były prawidłowo zamontowane i przykręcone. Łopatki oznaczone są w następujący sposób: R (R) L (Left) V (L) łopatka prawej tarczy łopatka lewej tarczy 17 H (R) E( )T-R E( )T-L Rodzaj łopatek dobiera się odpowiednio do pożądanej szerokości roboczej i/lub typu nawozu. W poniższej tabeli przedstawiono łopatki/ szerokości robocze dla głównych typów nawozów dostępnych na rynku. Jeżeli istnieją jakieś odstępstwa od normy, tego typu informacje znajdują się w tabelach. TYP ŁOPATEK SZEROKOŚĆ OZNACZENIE ROBOCZA Trend ( normalny/graniczny) E1T 12 18 metrów E1T odpowiednio R lub L Trend (normalny/graniczny ) E2T 20 24 metrów E2T odpowiednio R lub L Trend (normalny/graniczny ) E6T 28 36 metrów E6T odpowiednio R lub L Trend (normalny/graniczny ) E8T 42 metrów E8T odpowiednio R lub L Trend (normalny/graniczny ) U1T 12 18 metrów U1T odpowiednio R lub L

FUNKCJE ŁOPATEK WYSEIWAJĄCYCH Łopatki wysiewające są kluczowym elementem maszyny dlatego też istotne jest ich poprawne zamontowanie i sprawdzanie ich stanu (czy nie są uszkodzone). System Trend wykorzystuje obie strony łopatek: stronę PRZEDNIĄ do wysiewu NORMALNEGO oraz w połączeniu ze zmianą kierunku obrotu tarcz stronę TYLNĄ do wysiewu GRANICZNEGO. Wysiew NORMALNY Wysiew NORMALNY dokonywany jest za pomocą PRZEDNIEJ STRONY łopatek wysiewających i przy tarczach obracających się do siebie (do wewnątrz). (Patrz następna strona) Specjalny kształt łopatek zapewnia, że przy wysiewie NORMALNYM nawóz rozsiewany jest na całej szerokości zapewniając pokrycie w strefie 180 stopni. Wysiew GRANICZNY Wysiew graniczny dokonywany jest za pomocą TYLNEJ STRONY łopatek wysiewających I przy tarczach obracających się od siebie (od środka). (Patrz następna strona) Przy wysiewie GRANICZNYM strumień nawozu przechodzi przez łopatki- co redukuje jego prędkość- dlatego szerokość robocza przy wysiewie granicznym zostaje zmniejszona- w zależności od odległości pomiędzy ścieżkami a granicą Osiągamy wtedy pokrycie w strefie 110. Bardzo ważne jest sprawdzenie czy łopatki nie są uszkodzone, tzn. czy nie uległy zdeformowaniu lub nie pojawiły się w nich dziury. Jeżeli na powierzchni łopatek pojawi się rdza, wpłynie to na rozkład nawozu. Nawóz jest w stanie zetrzeć rdzę dopiero po wysianiu 100-200 Kg. 18

SYSTEM Trend Wykorzystuje unikalne rozwiązanie dwa kierunki obrotów odpowiednio dla wysiewu NORMALNEGO I GRANICZNEGO. W praktyce oznacza to, że system zapewnia podwójne pokrycie głównej części pola przy wysiewie NORMALNYM oraz pojedyncze pokrycie przy nawożeniu granicznym przy zmiennym kierunku obrotów tarcz. ZAWSZE ZATRZYMAJ WOM- PRZED ZMIANĄ KIERUNKU OBROTU TARCZ!!! ZAWSZE URUCHAMIAJ WOM POWOLI/ DELIKATNIE Wysiew NORMALNY Tarcze obracają się do siebie Podwójne pokrycie w strefie 180 Wysiew GRANICZNY Tarcze obracają się od siebie Pojedyncze pokrycie w strefie 110 19

Istnieją dwa systemy wysiewu: System wysiewu NORMALNEGO na całej powierzchni pola. System wysiewu GRANICZNEGO, wzdłuż granic pola. Z kolei wysiew GRANICZNY dzieli się na : Wysiew GRANICZNY DO GRANICY kiedy odległość do pierwszej ścieżki równa się ½ szerokości roboczej. Wysiew GRANICZNY OD GRANICY kiedy pierwsza ścieżka znajduje się blisko granicy. DO GRANICY/ wysiew NORMALNY OD GRANICY / wysiew NORMALNY 1sza ścieżka: ½ szerokości roboczej do 1sza ścieżka przy granicy granicy Wysiew GRANICZNY DO GRANICY tarcze wysiewające obracają się od siebie. Wysiew Graniczny OD GRANICY tarcze wysiewające obracają się do siebie DO GRANICY Obroty od siebie, wysiew z obu tarcz Wysiew NORMALNY Obroty do siebie, wysiew z obu tarcz OD GRANICY Obroty od siebie, wysiew tylko z lewej tarczy Wysiew NORMALNY Obroty do siebie, wysiew z obu tarcz 20

Wysiew NORMALNY W przypadku wysiewu NORMALNEGO maszyna ustawiona jest wg zaleceń poniższych podrozdziałów: PRĘDKOŚĆ WOM KĄT NACHYLENIA WYSOKOŚĆ ROBOCZA USTAWIENIE DAWKI ŁOPATKI/SZEROKOŚĆ ROBOCZA Ustawienia maszyny oparte są na wynikach testów przeprowadzonych w hali testowej BOGBALLE. Możliwości wysiewu rozsiewacza mogą się różnić w zależności od rodzaju nawozu, którego użyto podczas testów BOGBALLE, a który stanowił podstawę tabeli wysiewu. Cztery podwójne pokrycia oraz nadwyżka mocy systemu wysiewającego, zazwyczaj zapewniają dodatkową tolerancję w uzyskiwaniu dobrych rezultatów wysiewu zwykle bez konieczności dodatkowej zmiany ustawienia maszyny. Jedyną poprawką, której możemy dokonać jest zmiana KĄTA NACHYLENIA rozsiewacza. W normalnych warunkach standardowe ustawienie zalecane w INSTRUKCJI OBSŁUGI i TABELACH WYSIEWU nie powinno być zmieniane. Chyba, że dany nawóz nie pojawia się w tabeli wysiewu lub jeżeli jego cechy różnią się od tych ogólnie przyjętych. W celu sprawdzenia możliwości wprowadzenia poprawek patrz TEST PRAKTYCZNY. TEST PRAKTYCZNY Jeżeli chcesz przeprowadzić test praktyczny w polu, można wykorzystać tace testowe.. Taki test należy wykonać niezwykle dokładnie gdyż w przeciwnym wypadku test okaże się mylący. Wskazówki uzyskasz pod TEST Z TACAMI Nie ma ich w ofercie BOGBAlLLE więcej informacji uzyskasz u dealera. Podstawowym celem testu jest przez dobranie kąta nachylenia maszynyustalenie właściwej szerokości roboczej a tym samym optymalnego nałożenia (patrz przykłady wysiewu w poniższej części). 4 krotny podwójne nałożenie oznacza, że nie jest potrzebna boczna regulacja. Można przyjąć, że szerokość robocza : Zwiększy się o około +1 metr dla + 1 stopnia. Zmniejszy się o około - 1 metr dla - 1 stopnia. W przypadku braku tac testowych, szerokość roboczą można sprawdzić upewniając się, że nawóz jest wysiewany minimum do połowy następnej ścieżki technologicznej. 21

TEST Z TACAMI Aby ustalić właściwą szerokość roboczą, a tym samym zapewnić właściwe nałożenie nawozu, można wykonać test z tacami w polu. Test należy wykonać niezwykle uważnie, gdyż złe rozmieszczenie tac może doprowadzić do błędnych pomiarów i błędnego ustawienia maszyny. BOGBALLE zwykle zaleca przeprowadzenie testu tylko wtedy jeśli dany nawóz nie występuje w tabelach wysiewu lub nie operator nie jest pewien jakości nawozu. Aktualne tabele wysiewu znajdują się na stronach internetowych BOGBALLE : www.bogballe.com Wraz z tacami testowymi znajdziecie Państwo opis jak ich użyć. Poniżej widnieje krótka instrukcja dla 18 metrowego systemu gdzie zostało użytych 7 tac testowych i gdzie rezultat mierzony jest przez 7 menzurek. Umieść tace w jednej prostej linii w poprzek przejazdu. Ważne jest aby tace zostały rozmieszczone POZIOMO. (Użyj poziomicy). Dla każdych 3 metrów szerokości roboczej odstęp pomiędzy tacami powinien być zwiększony o 0,5 metra. SZEROKOŚĆ ROB. (metry) ODSTĘPY MIĘDZY TACAMI (metry) 12 1,5 15-16 2,0 18 2,5 20-21 3,0 24 3,5 27-28 4,0 30 4,5 32-33 5,0 36 5,5 42 6,5 Rozpocznij wysiew na minimum 10 metrów przed tacami. Odległość tac Zakończ wysiew minimum 35 metrów za rzędem tac. Wysiewaj w 3 ścieżkach technologicznych Szerokość rob Wsyp zawartość tac do menzurek i zobacz jaki jest rezultat. 22

Zawartość tac pokaże rozkład nawozu na polu. Optymalne nałożenie Zbyt MAŁA szerokość rob./nałożenie Trzeba zwiększyć kąt pracy. Zbyt DUŻA szerokość rob./nałożenie Trzeba zmniejszyć kąt pracy. Uzyskaliśmy optymalne ustawienie uzyskaliśmy dobry uśredniony wynik. Ustawienie rozsiewacza nie zapewnia dobrego nałożenia. Oznacza to, że niewystarczająca ilość nawozu jest wysiewana pomiędzy ścieżkami należy zmieniać kąt nachylenia maszyny stopniowo co +2. Należy powtórzyć test. Ustawienie rozsiewacza zapewnia zbyt duże nałożenie. Oznacza to, że zbyt duża ilość nawozu wysiewana jest pomiędzy ścieżkami należy zmienić kąt nachylenia maszyny stopniowo -2. Należy powtórzyć test. Ponieważ system tac nie jest w stanie zebrać całego wysianego nawozu niektóre granulki wyskoczą z tacy wystąpią wahania w granicach 10-15% (Patrz przykład ) Zasadniczo test ma za zadanie pokazać tendencję w jednym lub drugim kierunku: Zbyt MAŁEGO nałożenia: Kąt nachylenia jest zwiększany +2, aż tendencja jest lub Zbyt DUŻEGO nałożenia: Kąt nachylenia jest zmniejszany -2, aż tendencja jest DLA SPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA należy sprawdzić : Czy prędkość WOM jest odpowiednia? Czy odległość pomiędzy ścieżkami jest odpowiednia? Czy łopatki wysiewające są właściwie zamocowane/ustawione? Czy łopatki są w dobrym stanie? Czy to dla szerokości roboczej czy typu nawozu potrzebny jest inny typ łopatki? Czy właściwa jest wysokość rozsiewacza nad zasiewem? Czy tace zostały właściwie rozmieszczone? Przykład wyniku jaki uzyskamy jeżeli łopatki zostały błędnie rozmieszczone Więcej nawozu Mniej nawozu 5 błąd w rozmieszczeniu znacząco wpływa na zebraną na tacach ilość nawozu! 23

Przykłady rozłożenia nawozu przy wysiewie NORMALNYM Szerokość robocza : 18 metrów Ilość : 250 Kg/Ha Rozłożenie OPTYMALNE KĄT NACHYLENIA +3 Test z tacami Tendencja Optymalne nałożenie Gram 30 25 20 Wysiew Sprede- i og nałożenie overlapningskurve Spredekurve Overlap 18m 15 10 5 Meter 0 24 19 14 9 4 4 9 14 19 24 Od ścieżki, którą jedziesz rozłożenie przybiera kształt trójkąta, zapewniając właściwe nałożenie. Nawóz w tym przykładzie jest wysiewany minimalnie do następnej ścieżki, a czasami szerzej. 15,0% Współczynnik Variationskoefficient odchyleń 10,0% 2,9% 5,0% 0,0% 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Afstand mellem kørespor Odstęp między ścieżkami Współczynnik odchyleń (Vk) wyraża jakość charakterystyki wysiewu. W tym przypadku VK jest optymalny dla 18 metrów i wynosi 2,9 % Współczynnik odchyleń wskazuje na możliwość rozsiewacza do równomiernego wysiewu na całym polu. Jeżeli szerokość robocza jest albo zbyt duża (duże nałożenie), lub zbyt mała (małe nałożenie) wpłynie to negatywnie na wartość współczynnika oraz nałożenie nawozu. Jedną z zalet rozsiewaczy BOGBALLE jest fakt, iż czterokrotne podwójne nałożenie zapewnia dobrą elastyczność minimalny współczynnik odchyleń w dużym spektrum. (W tym przykładzie od 6 do 21 metrów). W praktyce oznacza to, że maszyna zdolna jest do niwelowania różnic w szerokości ścieżek, prędkości WOM oraz, do pewnego stopnia, różnic wynikających z kąta ustawienia, bez wpływu na nałożenie nawozu. Poniższa skala jest używana na całym świecie do oceny wyników: Vk < 5 % Bardzo dobrze Vk > 5 % < 10 % Dobrze Vk > 10 % < 15 % Dostatecznie Vk > 15% < 20% Niedostatecznie >20 może być widoczne w plonach 24

Szerokość robocza : 18 metrów Ilość : 250 Kg/Ha Test z tacami KĄT NACHYLENIA zbyt MAŁY KĄT NACHYLENIA 0 Tendencja Zbyt MAŁE nałożenie Gram 35 Spredekurve 30 Overlap 18m 25 20 15 10 5 Meter 0 24 19 14 9 4 4 9 14 19 24 Wykres łuku wygiętego ku dołowi pokazuje, że nałożenie pomiędzy ścieżkami jest niewystarczające. KĄT NACHYLENIA należy zwiększyć stopniowo co + 2 Współczynnik odchyleń 15,0% Wysiew i Nałożenie Variationskoefficient 10,0% 5,0% 0,0% 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Distance Afstand between mellem tramlines kørespor W tym przykładzie Vk jest optymalne dla 15 metrów przy Vk wynoszącym 4,5 % Szerokość robocza : 18 metrów Ilość : 250 Kg/Ha Test z tacami KĄT NACHYLENIA zbyt DUŻY KĄT NACHYLENIA 6 Gram 35 30 25 Tendencja Zbyt DUŻE nałożenie Sprede- Wysiew i Nałożenie og overlapningskurve Spredekurve Overlap 18m 20 15 10 5 0 24 19 14 9 4 4 9 14 19 24 Wykres łuku wygiętego ku górze pokazuje, że nałożenie pomiędzy ścieżkami jest zbyt duże. KĄT NACHYLENIA należy zmienić stopniowo co - 2 Variationskoefficient Współczynnik Odchyleń 15,0% 10,0% 5,4% Meter 5,0% 0,0% 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Distance Afstand between mellem tramlines kørespor W tym przykładzie optymalny współczynnik jest dla 21 metrów przy Vk wynoszącym 4,0 % - oraz 18 metrów dla Vk wynoszącym 5,4% Jeżeli pojawią się wątpliwości, zawsze lepiej jest ustawić WIĘKSZY aniżeli mniejszy kąt nachylenia. 25

Wysiew GRANICZNY, DO GRANICY, z granicą po prawej stronie w stosunku do kierunku jazdy. Rozsiewacz BOGBALLE może być wyposażony w system umożliwiający..zmianę ustawienia na wysiew GRANICZNY bez konieczności opuszczania kabiny ciągnika Jest to rozwiązanie przyjazne dla użytkownika wysiew normalny lub graniczny. Podczas wysiewu GRANICZNEGO wszystkie ustawienia maszyny są zachowane z wyjątkiem: KIERUNKU OBROTU TARCZ WYSIEWAJĄCYCH Pracują tylne strony łopatek ZAWSZE ZATRZYMAJ WOM w czasie zmiany kierunku obrotów! PRĘDKOŚĆ WOM USTAWIENIA ILOŚCI WYSIEWU/PRĘDKOŚCI (tylko dla szerokości roboczych 12-18 metrów ) Przy szerokościach roboczych 19-24 metry ilość wysiewu nie jest redukowana. Należy wziąć pod uwagę fakt, iż nawóz podczas wysiewu GRANICZNEGO będzie w większym stopniu rozrzucany w kierunku jazdy niż w przypadku wysiewu NORMALNEGO. Wysiew GRANICZNY Maksymalnie przesuń rączkę Kierunek obrotu tarcz zmienia się na odśrodkowy. (Patrz FUNKCJE ŁOPATEK WYSIEWAJĄCYCH) Zmiany dokonuje się ręcznie lub za pomocą linki. Prędkość WOM jest redukowana w celu ograniczenia szerokości wysiewu. Zachodzi bowiem ścisła zależność pomiędzy prędkością WOM a szerokością wysiewu GRANICZNEGO. Im większa prędkość WOM tym większa szerokość robocza dla wysiewu GRANICZNEGO.W praktyce oznacza to, iż możliwy jest wybór odpowiedniej szerokości roboczej dla wysiewu GRZNICZNEGO w zależności czy od tego czy chcemy wysiewać PEŁNĄ czy też ZREDUKOWANĄ ilość DO GRANICY. (Patrz przykłady wysiewu GRANICZNEGO, lub ). Ilość wysiewu zmniejszamy albo poprzez przymknięcie otworu wylotowego (system regulacji) lub poprzez zwiększenie prędkości jazdy. Ilość wysiewu zmienia się w zależności od prędkości WOM. (Tylko dla szerokości roboczych 12-18 m ). 26

Wysiew GRANICZNY można podzielić na 3 kategorie: Redukcja dawki MINIMUM Niewielka ilość poza granicą - - 20 % MEDIUM Średnia ilość 25-70% na granicy - - 10 % MAXIMUM Maksymalna ilość do granicy - - 0 % Możliwe jest zatem, aby prędkość WOM decydowała o charakterze wysiewu GRANICZNEGO. (Patrz Wysiew GRANICZNY DO GRANICY, lub ). SZEROKOŚĆ MINIMALNY ŚREDNI MAKSYMALNY ROBOCZA -20% -10% [Metry] PTO-(obr/min) PTO-(obr/min) PTO-(obr/min) 12 metrów 200 obr/min 250 obr/min 300 obr/min 15-16 metrów 250 obr/min 300 obr/min 350 obr/min 18 metrów 300 obr/min 350 obr/min 400 obr/min 21 metrów 350 obr/min 400 obr/min 450 obr/min 24 metrów 400 obr/min 450 obr/min 500 obr/min 28 metrów 32 metrów 36 metrów Patrz instrukcja łopatek typu E6-T & E8-T. 42 metrów Aby osiągnąć pełne pokrycie przy szerokości do 24metrów, można zwiększyć prędkość WOM maksymalnie o dodatkowe 50 obr/min. Jeżeli zmniejszymy prędkość WOM a przez to również szerokość wysiewu- musimy zmniejszyć dawkę tak, aby osiągnąć dawkę stałą (Kg/Ha): Ilość wysiewu możemy zmniejszyć poprzez: Procentowe zmniejszenie dawki (Kalibracja) lub Zwiększenie prędkości jazdy według poniższej tabeli. Prędkość jazdy Wysiew GRANICZNY + 20% Prędkość jazdy Wysiew GRANICZNY + 10% 27 Prędkość jazdy Wysiew GRANICZNY + 0% MINIMALNY ŚREDNI MAKSYMALNY Prędkość jazdy Wysiew NORMALNY 8,0 Km/h 9,6 Km/h 8,8 Km/h 8,0 Km/h 10,0 Km/h 12,0 Km/h 11,0 Km/h 10,0 Km/h 12,0 Km/h 14,4 Km/h 13,2 Km/h 12,0 Km/h 14,0 Km/h 16,8 Km/h 15,4 Km/h 14,0 Km/h Przykład: Wymagany tryb wysiewu ŚREDNI GRANICZNY Prędkość jazdy przy wysiewie NORMALNYM Prędkość jazdy przy wysiewie GRANICZNYM należy zwiększyć do 8,0 Km/h 8,8 Km/h

PRACTICAL TEST W przypadku przeprowadzania testu praktycznego w polu, możliwe jest użycie tac. Taki test należy wykonać bardzo dokładnie- gdyż w innym przypadku jego wyniki mogą być mylące. Nie ma ich w ofercie BOGBALLE informacja u dealera. Test z tacami ma za zadanie przede wszystkim zapewnić właściwy wysiew DO GRANICY, przez regulację obrotów WOM na maszynie. (patrz przykłady wysiewu GRANICZNEGO do granicy na następnych stronach). Można przyjąć, że szerokość roboczą w trybie GRANICZNYM należy: Zwiększyć o około +1 metr na każde + 50 obr/min. Zmniejszyć o około -1 metr na każde 50 obr/min. Jeżeli liczba obrotów WOM ulega zmianie w stosunku do 3 kategorii, odpowiednio: Minimalna, Średnia i Maksymalna ilość musi również ulec zmianie odpowiednio: +50 obr/min / +10% oraz -50 obr/min / 10% TEST Z TACAMI Należy umieścić tace tak jak na obrazku w odległości podanej w tabeli. Celem testu jest określenie jak duża ilość nawozu spada NA GRANICY w stosunku do CAŁEJ POWIERZCHNI pola. Maszyna jest ustawiona w taki sposób aby osiągnąć wysiew ŚREDNI graniczny, z ilością 25 70 % powierzchni CAŁKOWITEJ NA GRANICY. 3 2 1 Odległość tac SZEROKOŚĆ ROBOCZA ODLEGŁOŚĆ TAC (m) 12 1,0 15-16 1,5 18 2,0 20-21 2,5 24 3,0 27-30 3,5 32-33 4,0 36 4,5 42 5,5 POMIARY I OBLICZENIA Ilość NA GRANICY: Zawartość 3 tac NA GRANICY sumuje się I ilość dzielona jest przez 3. Ilość NA CAŁYM POLU: Zawartość 4 tac NA POLU sumuje się I ilość dzielona jest przez 4. Ilość NA GRANICY dzieli się przez ilość NA CAŁYM POLU. Jeżeli wynik mieści się pomiędzy 0,25 i 0,70 wzór wysiewu granicznego odpowiada wzorowi ŚREDNIEMU. Jeżeli wynik nie mieści się pomiędzy 0,25 i 0,70 maszynę należy wyregulować odpowiednio ±50 obr/min / ±10%, aż osiągniemy ŚREDNI wzór wysiewu. MINIMALNY/ MAKSYMALNY wzór wysiewu osiągniemy zmieniając obroty WOM o ± 50 obr/min i odpowiednio ilość o ± 10% MINIMALNY: -50 obr/min / - 10 % ŚREDNI : 25 do 70 % na granicy,(0,25 0,70) MAKSYMALNY: +50 obr/min, +10% 28

Przykłady wysiewu GRANICZNEGO DO GRANICY Szerokość robocza :18 metrów Ilość NORMALNA: 250 Kg/Ha Ilość GRANICZNA :200 Kg/Ha Prędkość WOM : 300 obr Zwiększona prędkość z: 8,0 + 20% 9,6 Km/h WOM 300 obr/min Rezultat: Pełna ilość osiągnięta około 2,5 metra w głąb pola 1,5 m wysiew poza granicę. Szerokość robocza: 18 metrów Ilość NORMALNA :250 Kg/Ha Ilość GRANICZNA : 225 Prędkość WOM : 350 obr/min. Zwiększona prędkość z : 8,0 + 10% 8,8 Km/h WOM 350obr/min Rezultat: Pełna ilość osiągnięta około 2 metrów w głąb pola 2,5 m wysiew poza granicę. Szerokość robocza: 18 metres Ilość NORMALNA: 250 Kg/Ha Ilość GRANICZNA : 250 Prędkość WOM : 400 obr/min. Zwiększona prędkość z :8,0 + 0% 8,0 Km/h WOM 400 obr/min Rezultat: Pełna ilość osiągnięta około 1 metra w głąb pola 3,5 m wysiew poza granicę MINIMALNY 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0-6 -3 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 ŚREDNI 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0-6 -3 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 MAKSYMALNY 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0-6 -3 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 Gødningsgrænse Sumcurve Sumkurve 1 st. Tramline 1. Kørespor 2 nd. Tramline 2. Kørespor 3 rd. Tramline 3. Kørespor Tramlines Kørespor Gødningsgrænse Sumcurve Sumkurve 1 st. Tramline 1. Kørespor 2 nd. Tramline 2. Kørespor 3 rd. Tramline 3. Kørespor Tramlines Kørespor Gødningsgrænse Sumcurve Sumkurve 1 st. Tramline 1. Kørespor 2 nd. Tramline 2. Kørespor 3 rd. Tramline 3. Kørespor Tramlines Kørespor 29

Wysiew GRANICZNY, OD GRANICY, granica z prawej strony kierunku jazdy (opcja) Rozsiewacz BOGBALLE może być wyposażony w linkę sterującą- zmiana wysiewu bez opuszczania kabiny. Podczas wysiewu GRANICZNEGO wszystkie ustawienia maszyny są zachowane z wyjątkiem: KIERUNKU OBROTU TARCZ WYSIEWAJĄCYCH Pochylenie kierownicy ICS w dół Zamknięcie prawego wlotu Zmiany dokonuje się jednym ruchem Prawe mieszadło zatrzymane Używana jest tylna strona łopatek ZAWSZE NALEŻY ZATRZYMAĆ WOM przed zmianą kierunku obrotów! PRĘDKOŚĆ WOM Należy uwzględnić, że podczas wysiewu GRANICZNEGO w większym stopniu niż w przypadku wysiewu NORMALNEGO nawóz będzie rozrzucany w kierunku jazdy. Wysiew GRANICZNY Kierunek obrotów Wszystkie powyższe zmiany dokonywane są jednym ruchem za pomocą sterowania linkowego jednocześnie zmieniony zostaje kierunek obrotu tarcz wysiewających Kierunek obrotu tarcz wysiewających zmienia się na odśrodkowy. (Patrz FUNKCJE ŁOPATEK WYSIEWAJĄCYCH/SYSTEM TREND ) zmiana ręcznie lub za pomocą linki. Prędkość WOM jest mniejsza w porównaniu z wysiewem NORMALNYM. 30

Rozkład nawozu podczas wysiewu GRANICZNEGO OD GRANICY zmieni się nieznacznie podczas zmiany obrotów WOM. Przykłady rozkładu nawozu w wysiewie GRANICZNYM, OD GRANICY. System wysiewu GRANICZNEGO OD GRANICY przewidziany jest dla szerokości roboczych 12-28metrów. W przypadku szerokości roboczej powyżej 28 metrów użycie tego systemu nie jest zalecane należy stosować system wysiewu DO GRANICY. System wysiewu GRANICZNEGO OD GRANICY, został zaprojektowany tak, że prędkość WOM jest redukowana w zależności od szerokości roboczej. Nadwyżka mocy rozsiewacza oznacza, że rozsiewany nawóz pokrywa ścieżki najbliższe tej, z której dokonywany jest wysiew, czyli na przykład nawóz z drugiej ścieżki będzie rozrzucany nieco poza granicę chyba, że prędkość WOM na drugiej ścieżce zostanie zredukowana do wartości odpowiadającej wysiewowi OD GRANICY (patrz tabela). SZEROKOŚĆ ROBOCZA [Metry] Prędkość WOM OD GRANICY Prędkość WOM 2ga ścieżka 12 metrów 350 obr/min 350 obr/min 15-16 metrów 400 obr/min 400 obr/min 18 metrów 450 obr/min 450 obr/min 21 metrów 500 obr/min 450 obr/min 24 metrów 540 obr/min 540 obr/min 28 metrów 540 obr/min 540 obr/min Szerokość robocza :18 metry Dawka NORMALNA: 250 Dawka GRANICZNA: 250 Prędkość WOM : 450 obr/min. Prędkość jazdy : 8,0 Km/h WOM 450 obr/min Rezultat: Pełny wysiew osiągnięty ok 0,5 meta w głąb pola. Wysiew poza granicę ok. 0,5 1,0 metra 40 35 30 25 20 15 10 5 31 Prędkość WOM reszta pola 540 obr/min Wysiew GRANICZNY OD GRANICY 2 ścieżka zredukowany WOM 0-6 -3 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 Patrząc na wykres wysiewu musimy pamiętać, że poza granicą nie jest wysiewana pełna ilość, ale że ilość nawozu zwiększa się od 0% przy granicy do 100% w odległości ok. 0,5 1 metra w głąb pola. Zależy to od odległości ciągnika od granicy. Im bliżej, tym większe osiąga pokrycie przy granicy. Im bliżej do granicy tym bliżej pełnej dawki wysiewu. Gødningsgrænse Sumcurve Sumkurve 1 st. Tramline 1. Kørespor 2 nd. Tramline 2. Kørespor 3 rd. Tramline 3. Kørespor Tramlines Kørespor

System wysiewu GRANICZNEGO OD GRANICY stworzono w trosce o środowisko biorąc przy tym pod uwagę wymagania uzyskania optymalnego plonu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że odległość pomiędzy ścieżkami musi być równa szerokości wysiewu. Jeżeli pierwszy przejazd znajduje się w odległości 1 metra od granicy odległość od granicy następnego przejazdu musi się równać szerokość robocza + 1 metr Patrz powyższy wykres: Pierwsza ścieżka= 1 metr od granicy. Druga ścieżka = (18 + 1) = 19 metrów od granicy. ZREDUKOWANA SZEROKOŚĆ ROBOCZA W przypadku konieczności zmniejszenia szerokości roboczej, na przykład podczas wysiewu na klinach lub na polach o nieregularnych kształtach szerokość roboczą możemy ograniczyć poprzez odchylenie rozsiewacza w tył lub poprzez zmniejszenie obrotów WOM. REDUKOWANIE PRĘDKOŚCI WOM : Przy zmniejszeniu prędkości o 75 obr/min, szerokość wysiewu NORMALNEGO zostaje zredukowana o 2 metry Jednocześnie wysiewaną ilość należy zmniejszyć odpowiednio do wytycznych dla siewu NORMALNEGO przy ZREDUKOWANEJ szerokości roboczej. Dawkę nawozu możemy również zmniejszyć zwiększając odpowiednio prędkość jazdy ciągnika. Przykład : NORMALNA Szerokość robocza ZREDUKOWANA Szerokość robocza Obroty WOM Wysiew NORMALNY WOM = 540 obr/min Prędkość jazdy Przykład Prędkość= 10,0 Km/h Zmniejszenie ilości wysiewu 12 metry 10 metry (540 75) = 465 (12/10) x 10,0 = 12,0-17 % 15 metry 13 metry (540 75) = 465 (15/13) x 10,0 = 11,5-13 % 18 metry 16 metry (540 75) = 465 (18/16) x 10,0 = 11,3-11 % 18 metry 14 metry (540 150) = 390 (18/14) x 10,0 = 12,9-22 % ZMNIEJSZENIE KĄTA NACHYLENIA : Jeżeli ciągnik wyposażony jest w łącznik, zredukowanie kąta nachylenia o -2 spowoduje zmniejszenie NORMALNEJ szerokości roboczej o 2 metry. Jednocześnie ilość wysiewu powinna być zmniejszona wg wskazań powyższej tabeli. 32-2

ZAWRACANIE NA UWROCIACH Podczas manewru zawracania przy wysiewie GRANICZNYM należy przestrzegać poniższych instrukcji OTWIERANIA/ZAMYKANIA. Jeżeli zalecenia są przestrzegane, rezultatem będzie osiągnięcie pełnego pokrycia od brzegów pola, jednocześnie nawóz nie będzie wyrzucany poza granice. Odległość OTWIERANIA OD ŚCIEŻKI I ZAMYKANIA OD GRANICY zależą od szerokości roboczej. Należy zauważyć, że odległość OTWIERANIA/ZAMYKANIA przy wysiewie NORMALNYM, nie są identyczne z odległościami dla wysiewu GRANICZNEGO odpowiednio OD GRANICY i DO GRANICY. DO GRANICY wysiew NORMALNY Szerokość robocza OTWIERANIE Odległość od ŚCIEŻKI ZAMYKANIE Odległość do GRANICY 12 m 11 m 5 m 15 m 14 m 7 m 16 m 15 m 7 m 18 m 17 m 8 m 20 m 19 m 9 m 24 m 23 m 11 m 28 m 27 m 13 m 32 m 31 m 15 m 36 m 35 m 17 m 42 m 41 m 20 m OD GRANICY wysiew NORMALNY Szerokość robocza OTWIERANIE Odległość od ŚCIEŻKI ZAMYKANIE Odległość do GRANICY 12 m 12 m minimalna 15 m 15 m minimalna 16 m 16 m minimalna 18 m 18 m minimalna 20 m 20 m minimalna 24 m 24 m minimalna 28 m 28 m minimalna ZAMYKAĆ TAK BLISKO POLA, jak to tylko możliwe. 33