Autor materiału: Monika Zdunik Redakcja: Monika Mosakowska DaF per Mausklick NOWA MATURA 2012 Drodzy Nauczyciele, zgodnie z zapowiedzią prezentujemy Państwu materiały dotyczące zmian w formule matury ustnej z języka obcego nowożytnego. Poniżej znajdą Państwo informacje związane z zupełnie nowym elementem egzaminu, jakim jest rozmowa wstępna oraz propozycje metod pracy, które mogą okazać się przydatne w procesie przygotowania uczniów do jej przeprowadzenia. Zamieszczamy także przykładowy bank pytań do wykorzystania w pracy z uczniami przygotowującymi się do matury z języka niemieckiego. Nowa matura ustna z języka niemieckiego 2011/2012 ROZMOWA WSTĘPNA Według nowej formuły egzamin ustny z języka obcego nowożytnego rozpoczyna trwająca dwie minuty rozmowa wstępna. Egzaminator dysponuje listą około 70 wspólnych dla wszystkich zdających pytań, które dotyczą kategorii tematycznych określonych w standardach wymagań egzaminacyjnych. W trakcie rozmowy wstępnej zadaje on zdającemu (zwracając się do niego per Pan/Pani, czyli w naszym przypadku Sie ) kilka wybranych z listy pytań ogólnych. Tematyka zagadnień poruszonych podczas rozmowy wstępnej nie pokrywa się z zakresami tematycznymi pozostałych zadań egzaminu (określone są one w nagłówku zestawu egzaminacyjnego zarówno zdającego, jak i egzaminatora). Pytania związane są z zagadnieniami znanymi i bliskimi abiturientowi, przez co pozwalają mu na dość dużą dowolność w formułowaniu odpowiedzi. Rozmowa wstępna w swoim zamyśle ma oswoić zdającego z sytuacją egzaminacyjną, stworzyć mu możliwość nawiązania kontaktu z rozmówcą, a także pomóc pokonać stres i tremę. Liczba pytań, które otrzyma zdający, zależy od tego, jak potoczy się rozmowa i ile pytań uda się egzaminatorowi zadać w ciągu dwóch minut. Należy podkreślić, że pytania do rozmowy wstępnej nie zostały zamieszczone w zestawie egzaminacyjnym zdającego. Trzeba również zaznaczyć, że rozmowa wstępna nie jest oceniana pod względem treści, ma natomiast wpływ na ogólną ocenę umiejętności językowych. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN
Pracując z uczniami nie możemy pominąć kwestii odpowiedniego przygotowania ich do przeprowadzenia rozmowy wstępnej podczas egzaminu. Aby uczniowie czuli się pewnie, realizując ten punkt egzaminu, powinni dość swobodnie posługiwać się językiem obcym. Dlatego należy od początku nauki, przyzwyczajać ich do wymiany informacji po niemiecku, na przykład poprzez wprowadzenie zasady komunikowania się na lekcji wyłącznie w języku obcym (zadawanie pytań dotyczących pracy domowej, przekazywanie informacji na różne tematy, usprawiedliwianie spóźnień lub przyczyn nieprzygotowania do lekcji itp.). Godną polecenia wydaje się idea stworzenia banku pytań z jakimi uczniowie mogliby spotkać się na maturze podczas rozmowy wstępnej. Mogą w nim znaleźć się wszelkie pytania zadane przez nauczyciela, uczniów, jak również te, które są dostępne w różnych podręcznikach i materiałach dodatkowych. Warto często zadawać uczniom pytania na różne tematy można to robić zarówno w ramach rozgrzewki językowej na początku lekcji, jak i w ramach powtórzenia i utrwalenia materiału. Pytania te uczniowie mogą zapisywać, mogą również udzielać na nie pisemnej odpowiedzi. Należy regularnie utrwalać wprowadzane na lekcjach zwroty i wyrażenia, służące, między innymi, wyrażaniu własnego zdania czy pomocne w sytuacji, gdy uczeń nie dosłyszał lub nie zrozumiał pytania. Należy zwrócić uwagę uczniów na to, aby starali się formułować rozwinięte i wyczerpujące odpowiedzi na pytania, wzbogacając je różnymi przykładami, argumentami i własnymi opiniami. Odpowiadając na przykład na pytania dotyczące osób czy miejsc, warto je opisać, określić swój stosunek do nich, przytoczyć jakąś historię z nimi związaną itp. W procesie przygotowania uczniów do efektywnego uczestnictwa w rozmowie wstępnej można zastosować mapy myśli. Odwołanie się do różnych skojarzeń może okazać się znacznym ułatwieniem podczas konstruowania odpowiedzi na pytania z różnych zakresów tematycznych. Poniżej zamieszczamy kilka przykładowych ćwiczeń: Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 2
Zadanie 1. Posługując się podaną mapą myśli, przygotuj się do udzielenia jak najbardziej rozwiniętej odpowiedzi na poniższe pytanie: Wo kaufen Sie Ihre Kleidung am liebsten? Kauf von Kleidung im Internet Preis oder Qualität wichtiger Kauf von Kleidung Einkaufen in großen Einkaufzentren oder in kleinen Geschäften Lieblingsmarke(n) der Kleidung Kauf beim Schlussverkauf Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 3
Zadanie 2. Posługując się podaną mapą myśli, przygotuj się do udzielenia jak najbardziej rozwiniętej odpowiedzi na poniższe pytanie: Was ist Ihr Lieblingsfach? Erzählen Sie kurz darüber. Beschreibung des Faches Warum gerade dieses Fach? Mein Lieblingsfach Meine Zukunftspläne (mit diesem Fach verbundene) Lehrerin / Lehrer Meine Erfolge Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 4
Zadanie 3. Posługując się podaną mapą myśli, przygotuj się do udzielenia jak najbardziej rozwiniętej odpowiedzi na poniższe pytanie: Kaufen Sie Bücher gern oder leihen Sie sie von der Bibliothek aus? Warum lohnt es sich nicht, einige Bücher zu kaufen? Schade um das Geld für den Kauf einiger Bücher Bücher kaufen oder von der Bibliothek ausleihen? Warum möchte ich Bücher in meiner eigenen Bibliothek haben? Atmosphäre in der Bibliothek / im Leseraum Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 5
Zadanie 4. Posługując się podaną mapą myśli, przygotuj się do udzielenia jak najbardziej rozwiniętej odpowiedzi na poniższe pytanie: Wo verbringen Sie am liebsten Ihre Sommerferien? Beschreibung des Ortes Wen kann man dort treffen? Lieblingsort für meine Sommerferien Wo liegt dieser Ort? Was kann man dort machen? Meine Erinnerungen (mit diesem Ort verbundene) Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 6
Zadanie 5. Posługując się podaną mapą myśli, przygotuj się do udzielenia jak najbardziej rozwiniętej odpowiedzi na poniższe pytanie: Welchen Einfluss hat (ihrer Meinung) Sport auf unsere Gesundheit? Sport / Bewegung in meinem Leben Einfluss der sportlichen Aktivitäten aufs Wohlbefinden Sport und Gesundheit Welche Sportarten sind am besten für die Gesundheit? Treiben junge Leute viel Sport? Leistungssport oder Freizeitsport. Was ist gesünder? Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 7
Wierzymy, że zastosowanie opisanych metod okaże się efektywnym sposobem przygotowania uczniów do rozmowy wstępnej i sprawi, że jej przeprowadzenie będzie dla nich rzeczą łatwą i przyjemną. Poniżej przedstawiamy naszą propozycję pytań z poszczególnych zakresów tematycznych, określonych w standardach wymagań egzaminacyjnych, które można wykorzystać podczas treningu maturalnego. Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 8
BANK PYTAŃ, KTÓRE MOŻNA WYKORZYSTAĆ PODCZAS ROZMOWY WSTĘPNEJ 1. CZŁOWIEK 1. Erzählen Sie kurz über sich selbst. 2. Was machen Sie gern in Ihrer Freizeit? Warum? 3. Haben Sie ein Hobby? Erzählen Sie darüber. 4. Wer ist für Sie ein Vorbild? Warum? 5. Was würden Sie auf eine einsame Insel mitnehmen? Begründen Sie Ihre Antwort. 6. Beschreiben Sie kurz Ihre beste Freundin/Ihren besten Freund (Aussehen, Charakterzüge). 2. DOM 1. Wie sieht Ihre Wohnung/Ihr Haus aus? 2. Haben Sie Ihr eigenes Zimmer? Was machen Sie da gern? 3. Welche Sehenswürdigkeiten gibt es in Ihrem Wohnort? 4. Möchten Sie in der Zukunft in der Stadt oder auf dem Lande leben? Begründen Sie Ihre Meinung. 5. Möchten Sie in der Zukunft in einer Wohnung oder in einem Haus leben? Begründen Sie Ihre Meinung. 6. Wie ist/war Ihr Weg zur Schule? Beschreiben Sie ihn. 3. SZKOŁA 1. Wie sind Ihre Bildungspläne? 2. Was ist/war Ihr Lieblingsfach in der Schule? Warum? 3. Wie sollte eine gute Lehrerin/ein guter Lehrer sein? Begründen Sie Ihre Meinung. 4. Würden Sie eine Schuluniform tragen? Begründen Sie Ihre Meinung. 5. Braucht man überhaupt die Abiturprüfung? Begründen Sie Ihre Meinung. 6. Sind Fremdsprachenkenntnisse Ihrer Meinung nach wichtig? Warum (nicht)? 7. Welche Fremdsprachen lernen Sie? Warum gerade diese? Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 9
4. PRACA 1. Was möchten Sie von Beruf sein? Warum? 2. Sollten Jugendliche Ihrer Meinung nach selbstständig ihr Taschengeld verdienen? 3. Möchten Sie schon während des Studiums arbeiten? Begründen Sie Ihre Meinung. 4. Meinen Sie, es ist einfach, das Berufsleben mit dem Privatleben zu verbinden? Warum (nicht)? 5. Sollten Hausfrauen auch ein Gehalt bekommen? Begründen Sie Ihre Meinung. 6. Können Frauen alle Berufe ausüben? Warum (nicht)? 5. ŻYCIE RODZINNE I TOWARZYSKIE 1. Stellen Sie bitte kurz Ihre Familienmitglieder vor. 2. Gibt es Ihrer Meinung nach so etwas wie einen Generationskonflikt? Was halten Sie davon? 3. Feiern Sie Ihren Geburtstag? Warum (nicht)? Was machen Sie dann? 4. Wo treffen Sie sich mit Ihren Freunden am liebsten? Warum? 5. Wie sieht Ihr Alltag aus? 6. Was gehört zu Ihren Hauspflichten? 6. ŻYWIENIE 1. Kochen Sie gern? Warum (nicht)? 2. Probieren Sie gern Gerichte aus der internationalen Küche aus? Warum (nicht)? 3. Gehen Sie ins Restaurant oder ins Cafe? Mit wem? Warum? Zu welchem Anlass? 4. Was ist Ihr Lieblingsgericht? Woraus besteht es? Können Sie es alleine zubereiten? 5. Welche sind Ihrer Meinung nach die Grundregeln einer gesunden Ernährung? 6. Was essen Sie nicht gern? Warum? 7. ZAKUPY I USŁUGI 1. Wo kaufen Sie lieber ein im Supermarkt oder in einem kleinen Lebensmittelgeschäft? Warum? 2. Machen Sie gern Einkäufe? 3. Machen Sie Einkäufe im Internet? Warum (nicht)? 4. Kaufen Sie gern ein oder sind Einkäufe reine Qual für Sie? 5. Lassen Sie sich beim Einkaufen von der Werbung beeinflussen? 6. Welche Dienstleistungen nehmen Sie in Anspruch? Wie oft? Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 10
8. PODRÓŻOWANIE I TURYSTYKA 1. Reisen Sie gern? Warum (nicht)? 2. Womit fahren Sie am liebsten? Warum? 3. Reisen Sie lieber mit einem Reisebüro oder organisieren Sie alles individuell? Begründen Sie Ihre Antwort. 4. Verbringen Sie Ihre Freizeit gern aktiv? Warum (nicht)? 5. Was nehmen Sie immer mit auf eine Reise? Begründen Sie Ihre Antwort. 6. Wo verbringen Sie lieber Ihren Urlaub am Meer oder im Gebirge? Begründen Sie Ihre Wahl. 9. KULTURA 1. Was für ein Buch haben Sie letztens gelesen? Erzählen Sie kurz darüber. 2. Was ist Ihr Lieblingsfilm? Erzählen Sie kurz darüber. 3. Wohin gehen Sie lieber ins Kino oder ins Theater? Begründen Sie Ihre Antwort. 4. Nehmen Sie an kulturellen Ereignissen in Ihrer Stadt teil? Wenn ja an welchen? 5. Besuchen Sie manchmal Konzerte? Warum (nicht)? Wenn ja auf/in welche Konzerte gehen Sie und warum? 6. Lesen Sie Zeitungen und Zeitschriften? Warum (nicht)? 10. SPORT 1. Treiben Sie Sport? Wenn ja welche Disziplin? 2. Sehen Sie sich im Fernsehen Live-Übertragungen von den wichtigsten Sportveranstaltungen an, z.b.: den Olympischen Spielen, Skispringen? Warum (nicht)? 3. Ist Sport im Leben der Jugendlichen in Polen Ihrer Meinung nach wichtig? Warum (nicht)? 4. Was ist Ihre Lieblingsdisziplin? Erzählen Sie kurz darüber. 5. Warum entscheiden sich Menschen Ihrer Meinung nach für Extremsportarten? 6. Helfen Fans ihren Lieblingssportlern oder stören sie diese nur? Was meinen Sie? 11. ZDROWIE 1. Was bedeutet für Sie, sich gesund zu ernähren? 2. Was würden Sie einer Person raten, die mit dem Rauchen aufhören möchte? 3. Wie fühlen Sie sich heute? 4. Wie kann man überflüssige Kilos loswerden? 5. Wie kommen Sie mit Stress zurecht? 6. Warum gibt es Ihrer Meinung nach in Polen immer mehr dicke Menschen? Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 11
12. NAUKA, TECHNIKA 1. Wie oft und wozu benutzen Sie den Computer? 2. Könnten Sie sich Ihr Leben ohne Computer vorstellen? 3. Erleichtert der technische Fortschritt Ihrer Meinung nach den Alltag? Warum (nicht)? 4. Welches Gerät (Handy, DVD-Player, MP3-Player, Mikrowelle, u.a.) benutzen Sie am häufigsten? Warum? 5. Welche Entdeckung ist Ihrer Meinung nach die wichtigste für die Menschheit? Warum ausgerechnet diese? 6. Haben Internet und Handy Ihrer Meinung nach einen positiven Einfluss auf die zwischenmenschlichen Beziehungen? 13. ŚWIAT PRZYRODY 1. Wie ist das Wetter heute? 2. Was ist Ihr Lieblingswetter? Warum? 3. Haben Sie ein Haustier? Wenn ja- erzählen Sie bitte darüber. Wenn nein - möchten Sie eins haben, welches und warum? 4. Kümmern Sie sich um die Umwelt? Warum (nicht)? Wenn ja was machen Sie? 5. Was halten Sie von solchen Aktionen, wie: Ein Tag ohne Auto oder die Welt-Aufräumaktion? 6. Sollte man zoologische Gärten Ihrer Meinung nach schließen? Begründen Sie Ihre Antwort. 14. PAŃSTWO I SPOŁECZeŃSTWO 1. Interessieren Sie sich für Politik? Warum (nicht)? 2. Sollte die Teilnahme an Wahlen zu staatlichen Behörden Ihrer Meinung nach Pflicht sein? 3. Welche Eigenschaften sollte ein guter Kandidat für das Präsidentenamt Ihrer Meinung nach haben? Warum? 4. Sollte man die Strafen für Hooligans Ihrer Meinung nach verschärfen? Begründen Sie Ihre Antwort. 5. Lohnt es sich Ihrer Meinung nach karitative soziale Aktionen zu organisieren, wie etwa das Große Weihnachts-Charity Orchester? Warum? Warum nicht? 6. Was halten Sie von freiwilligen Diensten? Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 12
15. ELEMENTY WIEDZY O Niemczech 1. Wie verbringen die deutschen Jugendlichen ihre Freizeit? 2. Wie sieht das Schulsystem in Deutschland aus? 3. Gibt es eine Künstlerin/einen Künstler, eine Sängerin/einen Sänger aus Deutschland, die oder den Sie besonders mögen? Wer ist das? Womit beschäftigt sie/er sich? 4. Welche traditionellen Gerichte aus Deutschland kennen Sie? 5. Welche Region oder welche Stadt in Deutschland würden Sie gern besichtigen? Warum? 6. Wer ist die deutsche Kanzlerin/der deutsche Kanzler? Wie sieht ihre/seine Politik aus? Copyright by Wydawnictwo Szkolne PWN 13