Uchwała nr 3 (2010/2011) Senatu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu z dnia 24 września 2010 roku ========================================================= Senat w głosowaniu jawnym, w obecności 25 osób z ogólnej liczby 31 członków statutowego składu, 21 głosami tak, przy 1 głosie przeciwnym i 3 osobach wstrzymujących się od głosu podjął uchwałę w sprawie wprowadzenia na Uczelni Wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia na UEP. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, jako uczelnia prestiżowa, poprzez wdrożenie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia dąży do realizacji celu zapisanego w misji Uczelni. Celem tym jest kształcenie na najwyższym poziomie studentów, którzy będą zdolni skutecznie sprostać wyzwaniom współczesnej gospodarki w kraju i za granicą. Implementacja wewnętrznego systemu zapewniania jakości jest wyrazem aktywnego zaangażowania UEP w realizację procesu bolońskiego i potwierdzeniem przynależności do Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego. 1 Wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia (WSZJK) jest narzędziem realizacji strategii UEP w zakresie zapewnienia jakości kształcenia. 2 WSZJK to system założeń, celów, narzędzi i procedur związanych z projektowaniem, realizacją, oceną i doskonaleniem jakości procesu kształcenia. 3 WSZJK obejmuje działania o charakterze obligatoryjnym oraz fakultatywnym (tzw. dobre praktyki), których regulacje są objęte niniejszą uchwałą i załącznikami do niej. Załączniki obejmują: 1. Projektowanie i rozwój usług edukacyjnych na studiach I i II stopnia. 2. Projektowanie i rozwój usług edukacyjnych na studiach III stopnia (doktoranckich). 3. Powoływanie, rozwój i ocena studiów podyplomowych. 4. Organizacja i ocena pracy Biblioteki Głównej. 5. Założenia i zasady prowadzenia hospitacji zajęć. 6. Wewnętrzny system badania ankietowego studentów w zakresie oceny zajęć. 7. Procedura końcowej oceny procesu kształcenia i warunków studiowania.
8. Podział odpowiedzialności w zakresie zapewnienia jakości kształcenia na UEP. 4 1. Główne cele WSZJK to: 1) kształtowanie kultury jakości, 2) wsparcie realizacji aktywnej polityki uczelni w zakresie zapewniania jakości kształcenia na wszystkich poziomach i we wszystkich aspektach związanych z kształceniem, 3) uwiarygodnienie UEP przed interesariuszami. 2. Szczegółowe cele WSZJK to: 1) zapewnienie zgodności jakości kształcenia z wymogami przepisów prawa dotyczących szkolnictwa wyższego oraz postanowieniami Deklaracji bolońskiej, 2) monitorowanie jakości procesu kształcenia, 3) ocena procesu kształcenia, 4) doskonalenie procesu kształcenia, 5) gromadzenie informacji o procesie kształcenia, 6) udostępnienie informacji o procesie kształcenia na Uczelni. 5 WSZJK cechuje: 1) podporządkowanie celom strategicznym Uczelni (celowość), 2) objęcie zakresem oddziaływania całego procesu kształcenia (holizm), 3) zapewnienie możliwości realizacji pełnego cyklu doskonalenia jakości kształcenia (spójność), 4) dostosowanie realizowanych programów studiów i trybów kształcenia do swoistości wydziałów Uczelni (elastyczność), 5) umożliwienie prowadzenia analiz porównawczych w różnych przekrojach oraz w różnych okresach w celu monitorowania procesu zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia (systematyczność i porównywalność), 6) zabezpieczenie obiektywności uzyskiwanych ocen (obiektywność), 7) powszechna znajomość procedur (jawność). 6 Na WSZJK składają się następujące procesy: 1) planowanie procesu kształcenia, 2) monitorowanie realizacji procesu kształcenia, 3) ocena procesu kształcenia, 4) doskonalenie procesu kształcenia, 5) gromadzenie informacji o ofercie usług edukacyjnych, zasobach i efektach kształcenia, 2
6) informowanie o podejmowanych inicjatywach projakościowych, oferowanych programach studiów oraz o ocenie jakości procesu kształcenia. 7 1. Planowanie procesu kształcenia obejmuje: 1) projektowanie i rozwój usług edukacyjnych (kierunków, specjalności, przedmiotów pierwszego i drugiego stopnia, studiów doktoranckich, studiów podyplomowych), 2) zapewnienie odpowiednich umiejętności i kwalifikacji kadry prowadzącej zajęcia, 3) dostosowanie zasobów do wymagań oferowanych usług edukacyjnych. 2. Planowanie jest oparte na procesie monitorowania: 1) przepisów prawa w zakresie standardów kształcenia na kierunkach studiów, wymaganych minimów kadrowych i procedur administracyjnych oraz dokumentacji procesu kształcenia, 2) aktualnego stanu wiedzy z zakresu poszczególnych dyscyplin naukowych i metodyki prowadzania zajęć, 3) dobrych praktyk związanych z projektowaniem i rozwojem usług edukacyjnych, 4) wymagań pracodawców, 5) opinii absolwentów, 6) oceny procesu kształcenia z poprzednich okresów. 8 1. W celu dostosowania procesu kształcenia do wymogów rynku pracy Uczelnia systematycznie prowadzi: 1) cykliczne spotkania z przedstawicielami pracodawców stowarzyszonych w Klubie Partnera UEP, 2) przeglądy wyników badań rynku pracy, 3) okresowe analizy dotyczące faktycznych i potencjalnych pracodawców. 2. Uczelnia organizuje zajęcia o charakterze fakultatywnym prowadzone przez przedstawicieli praktyki gospodarczej. 9 1. Projektowanie i rozwój usług edukacyjnych przygotowywane jest na podstawie wewnętrznej procedury uwzględniającej: ) określenie zadań i odpowiedzialności uczestników procesu, ) wymagany zakres dokumentacji, ) wzory dokumentów. 2. Projektowanie i rozwój usług edukacyjnych obejmuje odrębne procedury projektowania studiów I i II stopnia (kierunków studiów, specjalności, przedmiotów), studiów III stopnia oraz studiów podyplomowych. 3
10 1. Odpowiednie umiejętności i kwalifikacje kadry prowadzącej zajęcia zapewniane są poprzez: 1) uwzględnienie wiedzy i umiejętności związanych z prowadzeniem zajęć zgodnie z wymaganiami procesu selekcji kandydatów do zatrudnienia i rekrutacji pracowników, 2) okresowe oceny kadry prowadzącej zajęcia uwzględniające udokumentowany dorobek naukowy (w zakresach związanych z prowadzonymi zajęciami) i dydaktyczny oraz wyniki ankietowego badania studentów, 3) monitorowanie stanu minimów kadrowych na poszczególnych kierunkach, 4) realizację programu szkoleń w zakresie metodyki prowadzania zajęć, 5) działania o charakterze motywacyjnym związane z doskonaleniem wiedzy i umiejętności w zakresie prowadzania zajęć oraz promowanie nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia wysokiej jakości, 6) promocję udziału pracowników Uczelni w wymianie międzynarodowej związanej z procesem dydaktycznym. 2. Nowo zatrudnieni pracownicy UEP nieposiadający udokumentowanych kwalifikacji w zakresie prowadzania zajęć są zobowiązani (w ciągu trzech lat od rozpoczęcia pracy) do udziału w wewnętrznym kursie pedagogicznym lub do podjęcia studiów pedagogicznych na innej uczelni. 3. W ramach dobrych praktyk Uczelnia zaleca wprowadzanie młodych pracowników w obowiązki dydaktyczne poprzez ich uczestnictwo w wykładach samodzielnych pracowników oraz w prowadzonych przez nich seminariach. 11 Dostosowanie zasobów do potrzeb kierunków studiów i poszczególnych przedmiotów obejmuje: 1) zapewnienie odpowiedniej infrastruktury dydaktycznej odpowiadającej swoistościom poszczególnych kierunków i przedmiotów, 2) organizację pracy Biblioteki Głównej, 3) udostępnienie kadrze prowadzącej zajęcia i studentom odpowiedniego wsparcia informatycznego. 12 Monitorowanie realizacji procesu kształcenia obejmuje: 1) bieżący nadzór nad realizacją procesu kształcenia w zakresie realizacji planu studiów, 2) prowadzenie hospitacji zajęć, 4
3) podejmowanie decyzji w odpowiedzi na uwagi studentów, nauczycieli akademickich oraz pracowników administracji. 13 1. Ocena procesu kształcenia opiera się na systemie badań, który obejmuje: 1) semestralne badanie ankietowe studentów dotyczące oceny zajęć, 2) coroczne badanie ankietowe studentów kończących studia dotyczące oceny procesu kształcenia i warunków studiowania, 3) badanie ankietowe absolwentów dotyczące oceny studiów i efektów kształcenia. 2. Wyniki badania ankietowego studentów dotyczącego oceny zajęć dydaktycznych są wykorzystywane w okresowych ocenach pracowników i w procesie awansowania nauczycieli akademickich. 3. Badania ankietowe studentów dotyczące oceny zajęć są anonimowe. 14 1. Doskonalenie procesu kształcenia obejmuje działania związane z: 1) prowadzeniem corocznych przeglądów programów studiów, 2) prowadzeniem systematycznej modernizacji infrastruktury dydaktycznej, 3) upowszechnieniem elektronicznego wsparcia procesu kształcenia oraz organizacji szkoleń w tym zakresie, 4) organizacją szkoleń w zakresie innowacyjnych metod dydaktycznych, 5) wspieraniem pracowników w organizacji przedsięwzięć zapewniających wymianę doświadczeń o charakterze dydaktycznym, 6) motywacją pracowników do rozwoju umiejętności i kwalifikacji dydaktycznych, 7) podejmowaniem działań doskonalących na podstawie wyników badań ankietowych, 8) prowadzeniem okresowych przeglądów funkcjonowania i księgozbioru Biblioteki Głównej, 9) prowadzeniem corocznego przeglądu form upowszechniania informacji o procesie kształcenia. 2. Przegląd oferty usług edukacyjnych Uczelni ma na celu weryfikację: 1) zgodności istniejących programów studiów z zaprojektowaną usługą edukacyjną na danym kierunku studiów, 2) zgodności treści poszczególnych przedmiotów ze standardami nauczania, 3) kadry prowadzającej zajęcia ze standardami w zakresie minimów kadrowych, 4) obsady zajęć, 5) zgodności istniejących programu studiów z wymaganiami rynku pracy. 5
15 1. W WSZJK gromadzone są informacje na temat: 1) programów studiów, 2) kadry prowadzącej zajęcia, 3) populacji studentów, 4) skuteczności kształcenia na kolejnych semestrach studiów, 5) wyników badań ankietowych dotyczących oceny zajęć i studiów, 6) wyników badań absolwentów dotyczących oceny studiów oraz przebiegu ich kariery zawodowej, 7) infrastruktury dydaktycznej, 8) zasobów Biblioteki Głównej i Czytelni. 2. Sprawozdania o efektach realizacji usług edukacyjnych na poszczególnych wydziałach przekazywane są po zakończeniu każdego semestru do wiadomości członków rad wydziałów oraz w odniesieniu do całej Uczelni raz w roku podczas ogólnouczelnianej konferencji dydaktycznej. 3. Corocznie organizowana jest konferencja dydaktyczna podsumowująca wyniki badań ankietowych dotyczących zajęć, oceny studiów oraz badań ankietowych absolwentów. 4. Informacje o ofercie, zasobach oraz efektach kształcenia są systematycznie przekazywane do wiadomości interesariuszy Uczelni w postaci corocznego sprawozdania rektora UEP. 16 1. Informacje o ofercie, zasobach oraz efektach kształcenia są udostępniane w formie: 1) stale aktualizowanej strony internetowej, 2) Drzwi otwartych UEP, 3) wizyt w wybranych szkołach średnich i na wyższych uczelniach, 4) aktywnego uczestnictwa w ogólnospołecznych akcjach o charakterze środowiskowym. 2. Informacje o ofercie edukacyjnej są prezentowane przez przedstawicieli władz Uczelni podczas środowiskowych imprez o zasięgu lokalnym i krajowym. 3. Uczelnia prowadzi aktywne działania o charakterze rekrutacyjnym poza granicami kraju. 4. Informacje o procesie kształcenia zawierają aktualne dane na temat zasad rekrutacji, typach i systemach studiów, profilu absolwenta, studiach doktoranckich, studiach podyplomowych oraz kierunkach międzywydziałowych. Informacja obejmuje wszystkie stopnie, formy i tryby studiów, dane na temat współpracy zagranicznej, zakresu aktywności organizacji studenckich oraz zakresu wsparcia stypendialnego dla studentów. 6
5. W procesie informowania interesariuszy o procesie kształcenia uwzględnia się również informacje mające na celu kształtowanie wizerunku uczelni jako wiodącego w Polsce ośrodka naukowego w zakresie nauk ekonomicznych. 17 1. Nadzór nad Wewnętrznym systemem zapewniania jakości kształcenia sprawuje Senat UEP. Dla umożliwienia realizacji tego zadania raz w roku Senat otrzymuje sprawozdanie pełnomocnika rektora ds. jakości kształcenia z funkcjonowania systemu. 2. Za organizację i funkcjonowanie WSZJK odpowiada prorektor ds. edukacji i studentów. 3. Rektor na wniosek prorektora ds. edukacji i studentów powołuje Rektorską Komisję ds. Kształtowania Jakości Edukacji i określa zakres jej zadań. 4. Pracą Rektorskiej Komisji ds. Kształtowania Jakości Edukacji kieruje pełnomocnik rektora ds. jakości kształcenia. Pełnomocnik jest reprezentantem Komisji. 5. Rektorska Komisja ds. Kształtowania Jakości Edukacji koordynuje działania Wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia. 6. Nadzór nad działaniem Wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia na wydziałach pełnią rady wydziałów. 18 Uchwała obowiązuje od roku akademickiego 2010/2011. Komisję skrutacyjną stanowili: prof. dr hab. Grzegorz Gołembski, prof. zw. UEP i dr Ryszard Mikołajczak. Przewodniczył obradom Senatu: R E K T O R (prof. dr hab. Marian Gorynia, prof. zw. UEP) 7