SPIS TREŚCI. 9 Uchwała w sprawie zakupu i wdrożeniu zintegrowanych systemów informatycznych

SPIS TREŚCI strona INFORMACJA WSTĘPNA 3 Władze Spółki 3 Struktura własności 5 DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁKI 6 DZIAŁANIA ORGANIZACYJNE 6 Zmiany w strukturze organizacyjnej Spółki 7 Zmiany w Układzie Zbiorowym Pracy 8 Zmiana logo Spółki 8 Uchwała w sprawie budowy Stacji Paliw 9 Uchwała w sprawie adaptacji hali warsztatowej z przeznaczeniem na pomieszczenia biurowe 9 Uchwała w sprawie zakupu i wdrożeniu zintegrowanych systemów informatycznych 10 Uchwała w sprawie monitoringu Spółki 11 Uchwała w sprawie wprowadzenia ochrony fizycznej Spółki 12 Uchwała w sprawie dokonania wyceny majątku Spółki 12 Uchwała w sprawie umowy na wprowadzenie w Spółce magazynu zewnętrznego 12 DZIAŁALNOŚĆ PODSTAWOWA 13 DZIAŁALNOŚĆ DODATKOWA 37 Stacja Paliw 37 Ośrodek Szkolenia Kierowców 40 Pracownia Psychologiczna 41 Dział Sprzedaży 42 SYTUACJA FINANSOWA 44 Majątek trwały 44 Majątek obrotowy 44 Kapitał własny i obcy 46 Przychody z działalności operacyjnej 46 Pozostałe przychody operacyjne i przychody finansowe 47 Koszty w układzie rodzajowym 48 Pozostałe koszty operacyjne i finansowe 50 Wynik finansowy 51 Wskaźniki płynności 51 Plan działań na 2008 rok PODSUMOWANIE 52 54 2

INFORMACJA WSTĘPNA Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Spółka z o.o. ma siedzibę w Białymstoku przy ulicy Składowej 11. Spółka funkcjonuje od 1 lipca 1991 roku na podstawie: aktu założycielskiego sporządzonego w Państwowym Biurze Notarialnym w Białymstoku w dniu 19.06.1991r. za Rep. A Nr 3009/91 z późniejszymi zmianami z których ostatnia zmiana dokonana była w dniu 09 czerwca 2005r za Repertorium A numer 1777/2005; wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym nr 0000031037; przepisów Kodeksu Spółek Handlowych; regulaminu organizacyjnego Spółki. Władze Spółki Zgromadzenie Wspólników Przewodniczącym Zgromadzenia Wspólników jest Prezydent Miasta Białegostoku lub z jego upoważnienia inna osoba. Zgromadzenie Wspólników wykonuje swoje prawa przez oświadczenia Prezydenta Miasta Białegostoku, składane osobiście, albo w oparciu o zarządzenia Prezydenta Miasta Białegostoku oświadczenia składa upoważniony zastępca samodzielnie bądź wraz z inną upoważnioną przez Prezydenta Miasta Białegostoku osobą. W roku 2007 odbyło się jedno Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników w dniu 12 czerwca 2007r i dwa Nadzwyczajne Zgromadzenia Wspólników w dniu 9 lutego 2007 i w dniu 28 września 2007r. Rada Nadzorcza Rada Nadzorcza powołana Uchwałą Nr 16/2006 Zgromadzenia Wspólników w dniu 01.12.2006r. ukonstytuowała się w składzie 5 osobowym: Dariusz Wasilewski Wiesław Małolepszy Stanisława Perkowska Janusz Jeleniewski Michał Wierzbicki przewodniczący wiceprzewodniczący sekretarz członek członek 3

W dniu 9 lutego 2007 roku Pan Michał Wierzbicki złożył rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej. W tym dniu Uchwałą Nr 2 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników został powołany Pan Jacek Piorunek. Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych i Umową Spółki wraz z przyjęciem sprawozdań z działalności Spółki za rok 2006, upłynęła VII kadencja Rady Nadzorczej. W dniu 12 czerwca 2007 roku, powołana została Uchwałą nr 13/2007 Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników nowa Rada Nadzorcza VIII kadencji w składzie: Jacek Piorunek Zenon Juśko Janusz Sznajderuk Edyta Onufryjuk Lacek Marek Andrzej Zaremba Uchwałą nr 1 Rady Nadzorczej, na Przewodniczącego Rady Nadzorczej został wybrany Pan Jacek Piorunek, Wiceprzewodniczącym Rady Nadzorczej został Pan Zenon Juśko, Sekretarzem Rady Nadzorczej został Pan Marek Andrzej Zaremba. W roku 2007 Rada Nadzorcza odbyła 16 Posiedzeń i podjęła 31 Uchwał. Zarząd Spółki Uchwałą Rady Nadzorczej Nr 1/2007 z dnia 3.01.2007r odwołany został z funkcji Prezesa Zarządu Pan Sławomir Modzelewski, Uchwałą Nr 2/2007 z dnia 3.01.2007r. odwołany został z funkcji Wiceprezesa Zarządu Pan Maciej Pawlukiewicz i Uchwała Nr 3/2007 z dnia 3.01.2007r. z funkcji Wiceprezesa ds. Technicznych odwołany został Pan Lucjan Jabłoński. W dniu 3.01.2007 Uchwałą Rady Nadzorczej Nr 4/2007 na funkcję Prezesa Zarządu powołany został Pan Dariusz Ciszewski i Uchwałą Rady Nadzorczej Nr 5/2007 na funkcję Wiceprezesa Zarządu powołany został Pan Sławomir Modzelewski. W pierwszym półroczu 2007r Zarząd Spółki funkcjonował w składzie 2 osobowym: Dariusz Ciszewski Sławomir Modzelewski Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu Zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych i Umową Spółki wraz z przyjęciem sprawozdań za rok 2006, upłynęła kadencja Zarządu. W dniu 12 czerwca 2007r Uchwałą nr 1 Rady Nadzorczej został powołany Zarząd w składzie: 4

Dariusz Ciszewski Prezes Zarządu Marcin Moskwa Wiceprezes Zarządu W roku 2007 Zarząd odbył 45 Posiedzeń i podjął 77 Uchwał. Funkcję Prokurenta w 2007 roku pełnił Pan Maciej Pawlukiewicz. Struktura własności Właścicielem 100 % udziałów Spółki jest Gmina Białystok, która posiada 38 487udziałów w kapitale zakładowym Spółki po 500,- PLN każdy. Kapitały Spółki na dzień 31 grudnia 2006r. wynosiły: kapitał podstawowy 19 243 500,00 PLN kapitał zapasowy 1 716 426,25 PLN kapitał rezerwowy 15 484,79 PLN Nieruchomość przy ulicy Składowej 11 ma utworzoną księgę wieczystą Nr 121.226 w Sądzie Rejonowym w Białymstoku w IX Wydziale Ksiąg Wieczystych. 5

DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁKI 1) Działalność podstawowa: Przedmiotem działalności Spółki są: przewozy pasażerskie w komunikacji miejskiej w Białymstoku jako działalność podstawowa, a ponadto w celu pozyskania dodatkowych środków finansowych, poprawy rentowności prowadzonej działalności, lepszej efektywności pracy posiadanego potencjału pracowniczego i wykorzystania obiektów zaplecza technicznego, spółka prowadzi działalność dodatkową w zakresie: sprzedaży paliw (ON, PB 95, PB 98 i LPG) i akcesoriów samochodowych; usług mycia i odkurzania samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych i autobusów; usługi szkolenia i nauki jazdy; usługi reklamy na i w autobusach; usługi w zakresie badań psychologicznych kierowców, kandydatów na kierowców, osób ubiegających się o zezwolenie na posiadanie broni, osób ubiegających się o licencję w zawodzie ochroniarza oraz badania psychofizyczne osób obsługujących sprzęt techniczny i urządzenia transportowe; usługi dzierżawy zbędnych pomieszczeń i placu zajezdni; usługi motoryzacyjne ( usługi naprawcze warsztatu i stacji diagnostycznej); usługi przewozu osób na zlecenie. DZIAŁANIA ORGANIZACYJNE W dążeniu do osiągnięcia najważniejszego celu spółki wysokiej jakości świadczenia usług komunikacji miejskiej dla miasta Białegostoku - osiągnięcia przez spółkę solidnej marki świadczącej usługi komunikacyjne, charakteryzujące się bezpieczeństwem wysoką kulturą obsługi, odpowiedzialnością oraz solidnością pracowników Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej Spółka z o. o. w Białymstoku, rozpoczęto wdrażanie działań organizacyjnych które w perspektywie najbliższych lat pozwolą ten cel osiągnąć: Dokonano zmiany struktury organizacyjnej Spółki; Dokonano zmian w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy KPKM Sp. z o.o. w Białymstoku; 6

Dokonano zmiany logo Spółki; Zbudowano nową Stację Paliw; Zaadaptowano pomieszczenia budynku warsztatowego na pomieszczenia biurowe; Zakupiono systemy informatyczne i rozpoczęto prace wdrożeniowe; Zakupiono sprzęt komputerowy; Dokonano instalacji monitoringu na Stacji Paliw i parkingach; Wykonano remont parkingu wzdłuż ul. Składowej; Zatrudniono firmę ochroniarską; Dokonano wyceny majątku Spółki; Przeprowadzono inwentaryzację nieruchomości Spółki; Podjęto działania w zakresie reorganizacji magazynu części zamiennych. Zmiany w strukturze organizacyjnej Spółki Zarząd Spółki w 2007r dwukrotnie wprowadzał w strukturze organizacyjnej zmiany. Wydano w tej sprawie zarządzenie Prezesa KPKM Sp. z o.o. nr 16/2007 z dnia 2.04.2007r. oraz nr 45/2007 z dnia 23.11.2007r. Zasadnicze zmiany w strukturze organizacyjnej dotyczyły: Utworzenia stanowisk: Dyrektora do spraw Sprzedaży, Dyrektora do spraw Ekonomicznych oraz Dyrektora do spraw Technicznych podległych bezpośrednio Zarządowi Spółki. Utworzenia nowej komórki organizacyjnej pod nazwą Wydział Obsługi Transportu, której zostały podporządkowane: Dział Obsługi Zajezdni, Stacja Kontroli Pojazdów i Pogotowie Techniczne. Nadzór nad pracą WOT sprawuje kierownik, który podlega Dyrektorowi ds. Technicznych. Podstawowym zadaniem WOT jest obsługa taboru autobusowego na liniach komunikacyjnych (w przypadku awarii autobusu) oraz po zjazdach z linii komunikacyjnych (tankowanie, zlecanie napraw, odbiór po naprawach, wykonywania obsługi codziennej, parkowanie i wydawanie sprawnych gotowych do wyjazdu autobusów kierowcom). Głównym celem utworzenia Wydziału Obsługi Transportu była potrzeba odciążenia kierowców od wykonywania obsług i dodatkowych czynności przy autobusie. Kierowca powinien jedynie skupić się na bezpiecznej jeździe i prawidłowej i kulturalnej obsłudze przewożonych pasażerów. Praca WOT docelowo ma doprowadzić do zminimalizowania usterek powodujących 7

zjazdy i postoje na liniach i poprawić gotowość techniczną i czystość eksploatowanego taboru. Poszerzenia zadań i odpowiedzialności Działu Organizacyjnego w zakresie naliczania płac, informatyki oraz konserwacji i remontów oraz nadzoru nad całokształtem spraw związanych z organizacją Spółki. Zmiany w Układzie Zbiorowym Pracy Zarząd Spółki przeprowadził negocjacje z działającymi w Spółce Związkami Zawodowymi. Negocjacje dotyczyły wprowadzenia zmian w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy KPKM sp. z o.o. i dotyczyły: Włączenia (po przeliczeniu) premii za oszczędne zużycie paliw płynnych do stawki zasadniczej kierowców i anulowania Regulaminu premiowania za oszczędne zużycie paliw płynnych ; Wprowadzenia zmiany w taryfikatorze kwalifikacyjnym pracowników poprzez dodanie stanowiska dyrektor ; Włączenia dodatku stażowego do stawki zasadniczej pracowników - anulowanie Zasad wypłacania dodatku za staż pracy ; Wprowadzenia zmian (korzystniejszych dla pracowników) w Regulaminie wypłacania nagród jubileuszowych. Uzgodnione ze Związkami Zawodowymi zmiany w ZUZP wprowadzone zostały protokołami dodatkowymi zarejestrowanymi w Państwowej Inspekcji Pracy. Zmiana logo Spółki - Zarząd Spółki opracował nowe logo spółki które będzie firmowało dokonujące się zmiany w dążeniu do solidnej marki świadczącej usługi komunikacyjne w Białymstoku. Stare logo Spółki 8

Jeżeli w obliczu silnej konkurencji przedsiębiorstwa chcą aktywnie istnieć na rynku, muszą kreować i wykorzystywać swój pozytywny wizerunek a tożsamość marki może gwarantować przewagę nad konkurentami. W 2007 roku Zarząd Spółki podjął decyzję o rozpoczęciu budowania nowego image firmy. Unikatowość tożsamości jest pierwszym atrybutem, jaki może posiąść firma. Wyróżnia ona firmę i ułatwia jej zapamiętanie prze klientów. Unikatowość polega na wybraniu pozytywnych elementów i powiązanie ich według określonej strategii z kulturą i oczekiwaniami grupy docelowej. Swoje działania Zarząd Spółki rozpoczął od zmiany logo. Nowe logo jest dynamiczne i nadaje Spółce nową jakość jednocześnie zrywając ze starym utożsamianiem komunikacji miejskiej. Nowe logo Spółki Podjęcie uchwały w sprawie budowy Stacji Paliw Zarząd Spółki w dniu 16.01.2007r podjął Uchwałę w sprawie budowy nowej Stacji Paliw i zaciągnięcia kredytu inwestycyjnego w kwocie 3 mln zł. z przeznaczeniem na sfinansowanie budowy i skierował w tej sprawie wniosek na Zgromadzenie Wspólników. W dniu 09.02.2007r. Zgromadzenie Wspólników podjęło uchwałę o wyrażeniu zgody na zaciągnięcie kredytu przez Spółkę na budowę Stacji Paliw w kwocie 3 mln. złotych. Inwestycje związane z budową Stacji Paliw zakończono w miesiącu październiku 2007r. i z dniem 1 listopada 2007r. przyjęto do eksploatacji system zarządzający Stacją SP2002. Stacja Paliw wyposażona jest w salon sprzedaży, oraz: Myjnię, kompresor oraz odkurzacze; Sklep, Internet, gastronomię; System monitoringu; Koszt inwestycji Stacji Paliw stanowi kwotę 5 815 026 zł (netto). Podjęcie uchwały w sprawie adaptacji hali warsztatowej z przeznaczeniem na pomieszczenia biurowe w związku z zaistniałą koniecznością opuszczenia zajmowanych przez administrację Spółki pomieszczeń w budynku Urzędu Miejskiego, Zarząd Spółki podjął decyzję w sprawie adaptacji hali warsztatowej 9

Niewykorzystane pomieszczenia hali napraw Tak wyglądają pomieszczenia po adaptacji z przeznaczeniem na pomieszczenia biurowe i przyjął do realizacji ofertę Przedsiębiorstwa Wielobranżowego Bobropol na przeprowadzenie adaptacji. Odbioru wyremontowanych pomieszczeń dokonano w dniu 23.10.2007r. Wyremontowana powierzchnia stanowi 492 m 2 ; koszt adaptacji pomieszczeń wynosi 445 000, zł. Do dnia 31.10.2007r. dokonano przeprowadzki pracowników administracji Spółki pracujących w budynku Urzędu Miejskiego. W wyniku zaadaptowania pomieszczeń poprawiły się warunki socjalne i lokalowe pracowników administracji oraz komunikacja między pracownikami. Pomniejszone zostały również koszty funkcjonowania pomieszczeń biurowych. Podjęcie decyzji o zakupie i wdrożeniu zintegrowanych systemów informatycznych wspomagających procesy zarządzania i bieżącej kontroli kosztów w Spółce dokonano zakupu oraz podjęto prace wdrożeniowe następujących systemów informatycznych, wspomagających proces zarządzania i kontroli w Spółce: 10

Microsoft Business Solutions - Navision (zintegrowany system informatyczny) TSI DPK (WET) ESK (Stacja Paliw) Program Navision jest systemem zintegrowanym, dzięki któremu możliwe jest tworzenie wielowymiarowych raportów oraz dokładnych analiz wspomagających proces zarządzania w Spółce. Program Navision zawiera następujące moduły: finanse i księgowość, kadry i płace, marketing, magazyn, warsztat. Program DPK jest programem wspomagającym program Navision. Zadaniem programu jest usprawnienie pracy osób zajmujących się planowaniem rozkładów pracy kierowców i rozliczaniem czasu pracy kierowców oraz rozliczaniem zużycia paliwa. Program DPK pozwoli na wyliczenie kosztów eksploatacji autobusów na poszczególnych liniach komunikacyjnych. Łączny koszt zakupionych w 2007r. systemów informatycznych stanowi kwotę 488 288,80 zł. Wprowadzone w Spółce systemy informatyczne unowocześnią sposób zarządzania Spółką poprzez identyfikację powstawania kosztów i umożliwienie bieżącej analizy kosztów. Zarząd Spółki zakupił także portal internetowy. Pełni on głównie funkcje informacyjne na temat KPKM takie jak: rodzaje usług świadczonych przez Spółkę (przewozowe, reklamowe, warsztatowe); stacja kontroli pojazdów, stacja paliw, ośrodek szkolenia kierowców, pracownia psychologiczna, myjnia pojazdów); rozkład kursów autobusów Komunikacji Miejskiej; informacje na temat Stacji Paliw (w tym cen paliwa) oraz sklepu. Docelowo portal internetowy umożliwi również dostęp pracownikom Spółki do danych indywidualnych. W związku z wdrażaniem systemów informatycznych i zwiększeniem wymogów, zaistniała potrzeba uzupełnienia sprzętu komputerowego. Spółka dokonała zakupu 18 zestawów komputerowych na potrzeby Zarządu Spółki oraz komórek organizacyjnych: WET, WOT, WUT, Księgowość, Sprzedaż i Marketing. Ponadto zakupiono serwer SKPKM za kwotę 34 682,70zł (brutto). Łączny koszt zakupu sprzętu stanowi kwotę 98 134, 58zł. Podjęto decyzję w sprawie monitoringu Spółki w celu zapewnienia bezpieczeństwa obiektów Spółki, zainstalowany został monitoring, który swoim zasięgiem obejmuje: Stację Paliw, przyległe place postojowe oraz parking przed budynkiem administracji. Dodatkowo wjazd na parking zabezpieczony został zaporą. Spółka dokonała remontu parkingu wzdłuż 11

ulicy Składowej. Wprowadzono jednorazowe opłaty oraz abonamenty miesięczne za korzystanie z parkingu. Podjęto decyzję o ochronie fizycznej Spółki w celu należytego zabezpieczenia mienia Spółki, oraz ze względu na bezpieczeństwo na terenie zajezdni i zagrożeniami z zewnątrz Spółki jak również mając na uwadze działania prewencyjne, Zarząd Spółki podjął decyzję dotyczącą zatrudnienia firmy ochroniarskiej i podjął uchwałę w sprawie zawarcia umowy z Przedsiębiorstwem Ochrony Purzeczko Sp. z o.o. Firma ochrony sprawuje nadzór nad obiektami Spółki i posiada upoważnienie do następujących kontroli: Pojazdów wyjeżdżających z terenu Spółki; Autobusów zaparkowanych na terenie zajezdni oraz na końcowych przystankach autobusowych; Osób wynoszących pakunki z terenu Spółki. Wprowadzenie w Spółce ochrony uważa się za pozytywne. Zwiększyło się poczucie bezpieczeństwa kierowców na przystankach końcowych i terenie zajezdni oraz pracowników w nowo oddanej do użytku Stacji Paliw. Podjęto decyzję o dokonaniu wyceny majątku Spółki Dokonano wyceny majątku Spółki na potrzeby kredytu uruchomionego na modernizację Stacji Paliw. Oszacowana wartość rynkowa nieruchomości wg poziomu cen na dzień 15.11.2007r. wynosi 13 074 388,00 zł. Dane z wyceny Zarząd Spółki wykorzysta przy planowaniu przychodów ze sprzedaży części nieruchomości. W związku z tym, iż dotychczas w Spółce nie była przeprowadzana inwentaryzacja nieruchomości, natomiast dotychczasowe dane wynikały z podziału majątku byłego MPK (i na tej podstawie były wnoszone aportem do Spółki), w celu uporządkowania stanu budynków i budowli, Zarząd Spółki zlecił uprawnionemu podmiotowi przeprowadzenie inwentaryzacji. Podjęto działania w celu wynegocjowania umowy na prowadzenie w Spółce magazynu zewnętrznego Podjęte działania mają na celu poprawienie wskaźnika rotacji zapasów magazynowych, płynności Spółki oraz zwiększenie dostępu do części zamiennych i umożliwienie szybszego wykonywania bieżących napraw. 12

DZIAŁALNOŚĆ PODSTAWOWA Informacje o wykonywanych przez KPKM spółka z o.o. przewozach pasażerskich : Usługi przewozu pasażerów w komunikacji miejskiej były wykonywane w oparciu o umowę z dnia 24 stycznia 1997r w sprawie świadczenia usług komunikacyjnych w Gminie Białystok z późniejszymi zmianami wprowadzonymi do umowy aneksami. Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej spółka z o. o. obsługuje 17 linii komunikacyjnych w tym dwie linie nocne, zgodnie z rozkładem jazdy obowiązującym w roku 2007 ustalonym przez Departament Dróg i Transportu Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Ilość obsługiwanych linii komunikacyjnych: Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Spółka z o.o. obsługuje ogółem 17 linii komunikacyjnych w tym 2 nocne o następujących numerach, które są przypisane następującym kategoriom: Kategoria Nr linii Linie kategorii I - 5, Linie kategorii II 2, 3, 8, 12, 14, 17, 24, 24 BIS, 26, 105, Linie kategorii III 6, 23, 27, 102, 104, Linie nocne 3 N, 5N, Aneksem nr 186 z dnia 15 czerwca 2007r do zawartej w dniu 24 stycznia 1997r umowy przewozowej została wprowadzona zmiana numeracji linii z dotychczasowej linii 24 BIS na nową o numerze 105. Ogólna ilość rozkładów obsługiwanych w 2007r przez KPKM Sp. z o.o. a) w dniu powszednim o rozkłady całodzienne o rozkłady dzielone o rozkłady jednozmianowe 59 szt. 37 szt. 1 szt. 13

b) w sobotę o rozkłady całodzienne o rozkłady jednozmianowe 45 szt. 7 szt. c) w niedzielę i święta o rozkłady całodzienne o rozkłady jednozmianowe 32 szt. 11 szt. Dzienna ilość autobusów w ruchu zapewniająca obsadę obsługiwanych rozkładów: a) w dniu powszednim ogółem 97 szt. w tym: o autobusów dwuczłonowych o autobusów jednoczłonowych 46 szt. 51 szt. b) w sobotę ogółem 52 szt. w tym: o autobusów dwuczłonowych o autobusów jednoczłonowych 11 szt. 41 szt. c) w niedzielę i święta ogółem 43 szt. w tym o autobusów dwuczłonowych o autobusów jednoczłonowych 35 szt. 8 szt. Spółka KPKM obsługuje 17 linii komunikacyjnych w tym 2 linie nocne. W roku 2007 autobusy spółki przejechały 6 452 823 km, w celu zabezpieczenia obsługi tych rozkładów, średnio dziennie spółka musiała utrzymywać w ruchu 97 autobusów zatrudniając w tym celu średnio miesięcznie w przeliczeniu na pełen etat 231 kierowców, w rezultacie czego jeden kierowca przejechał w 2007 roku 27,9 tys. wozokm. 14

W roku 2007 w grupie kierowców średnie zatrudnienie wynosiło 231 osób, w tym okresie odeszło z pracy 33 kierowców, jednocześnie na urlop wychowawczy przeszło 3 kierowców, a na urlopy okolicznościowe bezpłatne odeszło 8 kierowców. Tą wysoką rotację w zatrudnieniu kierowców przedstawia poniży wykres, jest ona efektem otwarcia się rynków pracy zarówno w Polsce jak i w Europie. 240 Zatrudnienie w poszczególnych m-cach w grupie kierow ców w 2007r 235 230 237 235 234 237 234 231 231 232 234 232 225 227 226 224 220 215 XII/06 I/07 II/07 III/07 IV/07 V/07 VI/07 VII/07 VIII/07 IX/07 X/07 XI/07 XII/07 Statystyka i parametry poszczególnych linii komunikacyjnych obsługiwanych przez KPKM w rozkładzie powszednim. Średnia Ilość Ilość kier. Nr ilość (km) wozo/km obsługujących linii na 1 kier ogółem ogółem Ilość Ilość kier. wozo/km dzielonych dzielonych na poszczególne linie Średnia ilość (km) na 1 kier 2 1742 13 134,0 593 4 148,3 3 2163 18 120,2 237 2 118,5 5 1928 16 120,5 518 4 129,5 6 1209 9 134,3 364 3 121,3 8 1767 15 117,8 498 4 124,5 12 1797 12 149,8 457 3 152,3 14 1122 7 160,3 479 3 159,7 17 1776 13 136,6 336 2 168,0 15

23 1402 10 140,2 0 0 0 24 1125 9 125,0 0 0 0 26 1489 12 124,1 348 3 116,0 27 1359 9 151,0 402 3 134,0 102 569 3 189,7 201 1 201,0 104 624 5 124,8 0 0 0,0 105 630 3 210,0 195 1 195,0 Nr linii Ilość godzin rozkładowych ogółem Średnia ilość (godz) na 1 kier Ilość godzin dzielonych Średnia ilość (godz) na 1 kier Czas przerwy dzielonej Średnia ilość (godz) na 1 kier na poszczególne linie średnio wozo/km wykonywany Przychody z na 1 linii kier. zł zł 2 105:53 8:08 37:19 9:19 16:02 4:00 4,42 0 592 3 139:53 7:46 15:59 7:59 9:07 4:33 4,55 0 547 5 129:47 8:06 35:14 8:48 15:41 3:55 4,65 0 560 6 74:04 8:13 23:25 7:48 13:37 4:32 4,14 0 556 8 109:47 7:19 31:50 7:57 18:13 4:33 4,45 0 524 12 102:17 8:31 26:00 8:40 13:35 4:31 4,27 0 639 14 66:04 9:26 29:03 9:41 11:37 3:52 4,34 0 696 17 105:15 8:05 26:52 13:26 9:57 4:58 4,46 0 609 23 83:50 8:23 0:00 0:00 0:00 0:00 4,14 0 580 24 63:22 7:02 0:00 0:00 0:00 0:00 4,65 0 581 26 95:12 7:56 30:54 10:18 12:50 4:16 4,33 0 537 27 73:51 8:12 22:24 7:28 15:15 5:05 4,14 0 625 102 28:50 9:36 10:06 10:06 3:24 3:24 4,14 0 785 104 27:02 5:24 0:00 0:00 0:00 0:00 4,14 0 517 105 28:58 9:39 9:34 9:34 3:42 3:42 4,40 0 924 16

20 15 10 5 0 Ilość kierowców obsługujących poszczególne linie komunikacyjne KPKM 18 16 15 12 13 13 9 7 4 4 3 4 2 3 3 2 12 10 9 9 3 3 3 5 3 1 0 0 0 1 2 3 5 6 8 12 14 17 23 24 26 27 102 104 105 Ilość kier.obsługujących ogółem Ilość kier.dzielonych Ilość w ozokm na poszczególnych liniach komunikacyjnych 2500 2000 1500 1000 500 1742 2163 1928 1767 1797 1776 1402 1209 1122 1125 1489 1359 569 624 630 0 2 3 5 6 8 12 14 17 23 24 26 27 102 104 105 Ilość posiadanych autobusów, struktura posiadanego taboru i zachodzące zmiany w wyposażeniu w eksploatowanym taborze KPKM: Ilość autobusów (szt.) w latach 2004 do 2007 70 60 57 69 55 67 53 68 55 62 50 40 30 20 10 0 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 autobusy przegubow e autobusy pojedyncze 17

Struktura taboru wg marek autobusów Jelcz 23,1% Solaris 1,7% MAZ 1,7% Ikarus 280 12,8% Mercedes 9,4% MAN 51,3% W spółce eksploatowanych jest 6 podstawowych marek autobusów, na które składa się 17 typów różniących się w danej marce elementami konstrukcyjnymi i parametrami technicznymi, co stanowi utrudnienie przy wykonywaniu napraw i zaopatrzeniu w części. Struktura wiekowa autobusów pojedynczych w szt. i % pow12 lat ; 32; 46% do 10 lat; 28; 40% pow. 10 do 12 lat; 10; 14% 61 szt. eksploatowanych autobusów przekroczyło wiek 10 lat, stanowi to 52,1% stanu posiadanego taboru. 18

Struktura wiekowa autobusów przegubowych w szt i % pow12 lat ; 19; 40% pow. 10 do 12 lat; 0; 0% do 10 lat; 28; 60% Spółka eksploatuje 6 marek autobusów w tym największą grupę stanowią autobusy MAN w ilości 60 szt. co stanowi w strukturze posiadania 51,3%, następną grupę stanowią autobusy Jelcz w ilości 27 szt. (23,1%), Ikarus 15 szt. (12,8%), Mercedes 11 szt.(9,4%) i Solaris 2 szt. (1,7%) i MAZ 2 szt. ( 1.7%). Na 6 marek składa się 17 szt. typów autobusów, które różnią się w danej marce wieloma elementami konstrukcyjnymi, co przy wykonywaniu napraw, zamawianiu części stwarza niejednokrotnie wiele problemów. Potrzeba utrzymywania stanu 117 autobusów wynika z faktu jego wysokiej awaryjności. Średni wiek posiadanych autobusów przegubowych wynosi 12,6 lat, a autobusów jednoczłonowych 12,6 lat. Spółka KPKM posiada 61 szt. autobusów w wieku powyżej 10 lat, o średnim przebiegu który zaczyna się powyżej 600 000 do 1 300 000 km jest to podstawową przyczyną wysokiego stopnia ich awaryjności. W celu poprawy wizerunku Spółki na zewnątrz, potrzeby budowania solidnej marki, poprawy jakości przemieszczania się czystszymi autobusami spółki, zminimalizowania uciążliwości dla pasażerów wynikających z dużej ilości awarii autobusów na obsługiwanych przez spółkę liniach komunikacyjnych, zmniejszenia ilości zjazdów i postojów awaryjnych, jak również odciążeniem kierowców od wszystkich innych prac poza kierowaniem autobusem, aby mogli skupić swoją uwagę wyłącznie na kierowaniu autobusem i zapewnienie 19

bezpieczeństwa przewożonym pasażerom, Zarząd podjął szereg działań zmierzających do poprawy istniejącego stanu. W I kwartale 2007r został wprowadzony nowy schemat organizacyjny, w którym powołano nową komórkę organizacyjną. Wydział Obsługi Transportu ( WOT ) Do zadań tego Wydziału należy zapewnienie pełnej obsługi autobusom z chwilą zjazdu z trasy komunikacyjnej zatankowanie zbiorników na stacji paliw do pełna, sprawdzenie i uzupełnienie płynów eksploatacyjnych, wykonanie obsługi codziennej, zlecenie wykonania naprawy, mycie zewnętrzne i sprzątnięcie wewnątrz autobusu i odstawienie na plac parkowania autobusów sprawnych, z którego w dniu następnym jest wydawany kierowcy wyjeżdżającemu na trasę komunikacyjną. Działania te pomimo posiadania ponad 52% autobusów w wieku powyżej 10 lat, o dużym stopniu awaryjności, spowodowały, iż w roku 2007 nastąpił spadek ilości awaryjnych postojów i zjazdów, co przekłada się na poprawę wskaźników, które przedstawiono w poniższej tabeli. wyszczególnienie 2006r. 2007r. wskaźnik postoju na liniach do aut. w ruchu % 11,11 10,67 wskaźnik zjazdów na liniach do aut. w ruchu % 6,94 6,29 wskaźnik awaryjności na liniach do aut. w ruchu % 18,04 16,96 Ilość autobusów w ruchu ( szt.) 2466 2404 Mniejsza ilość awarii autobusów na trasach komunikacyjnych spowodowała, iż pracownicy Pogotowia Technicznego mieli mniej interwencji, a tym samym przejechali w roku 2007 o 2 042 km mniej niż w roku 2006. 20

Ilość kilometrów przejechanych pojazdami pogotowia technicznego 40000 39500 39741 39000 38500 38000 37500 37000 38174 XII miesięcy 2006 XII miesięcy 2007 Zmiana układu organizacyjnego przyczyniła się również do poprawy bezpieczeństwa ruchu w przemieszczaniu się autobusów na terenie zajezdni. W celu usprawnienia i poprawy warunków pracy, zapewnienia lepszej komunikacji wewnątrz zakładu pomiędzy poszczególnymi wydziałami, Zarząd podjął decyzję w sprawie zakupu: Pawilonu modułowego tej grupie pracowników. Nowe pomieszczenie poprawiło w sposób znaczący warunki pracy, znalazły się miejsca do pracy i przechowywania dokumentacji i podstawowego sprzętu Inspektorów Obsługi Zajezdni i pracowników Pogotowia Technicznego. Docelowo planowane jest zintegrowanie i połączenie pracowników obu komórek w jedną pod nazwą Inspektor Obsługi Zajezdni. W celu usprawnienia obsługi codziennej zwiększone zostało zatrudnienie do 9 osób w grupie pracowników gospodarczych oraz podjęto decyzję o zakupie: 21

Myjni przejazdowej dla autobusów w firmie SULTOF za kwotę 242 645,00 zł. Nowoczesna myjnia pozwala na szybkie i dokładne mycie eksploatowanych autobusów w czasie od 3 6 minut z możliwością stosowania środków nabłyszczających poprawiających estetykę i konserwujących zabezpieczających zewnętrzne powierzchnie lakierowane eksploatowanych autobusów. W ramach kontynuacji projektu Poprawa jakości funkcjonowania systemu transportu publicznego Miasta Białegostoku Etap I, który był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego - Spółka zakupiła w roku 2007 4 szt. nowych autobusów MAN. Ze środków własnych i kredytu bankowego zakupiono 2 nowe autobusy MAZ dwuczłonowe i 2 autobusy używane jednoczłonowe MAN w dobrym stanie technicznym za kwoty netto jak niżej: MAN A21 Lion s City autobus jednoczłonowy 4 szt. 2 838 052,00 zł. MAZ 105 605 autobus dwuczłonowy 2 szt. 1 200 000,00 zł. oraz autobusy używane: MAN (Graft&Stift) autobus jednoczłonowy 2 szt. 170 203,00 zł. 22

Zakup tego taboru umożliwił wycofanie z eksploatacji 9 szt. autobusów najstarszych w najgorszym stanie technicznym i ich likwidację. Tabor autobusowy KPKM wymaga jednak kompleksowej odnowy, gdyż ponad 51% autobusów przekroczyło już wiek 10 lat. Wszelkie rozwiązania doraźne, np. zakup autobusów używanych, nie rozwiązują problemu, tylko przedłużają agonię. Natomiast zrównoważony rozwój transportu miejskiego oraz stopień jego konkurencyjności w konfrontacji z motoryzacją indywidualną, zależeć będzie od nakładów jakie poniesione będą w najbliższych latach na inwestycje infrastrukturalne w transporcie miejskim. Wskaźnik odnowy taboru autobusowego, określany jako stosunek liczby zakupionych nowych pojazdów do stanu inwentarzowego, kształtował się w 2007r. na poziomie 5,2%. Dla zapewnienia odpowiedniego poziomu odnowy taboru, wielkość tego wskaźnika powinna oscylować na poziomie około 10%. Poniżej przedstawiono graficznie zmiany jakie nastąpiły w okresie od 2004r do 2007r w eksploatowanym taborze autobusowym Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej Spółka z o.o., a które pokazują sukcesywnie wzrastającą poprawę jakości i komfortu pracy kierowcy, a jednocześnie utrzymującą się tendencję zwiększającą atrakcyjność transportu publicznego, poprzez stwarzanie pasażerom komunikacji miejskiej lepszego komfortu przemieszczania się, a tym samym dążenia Spółki do jak najszybszej poprawy jakości i efektywności świadczonych usług transportowych na rzecz miasta Białegostoku. Ilość autobusów niskopodłogowych 80 70 60 50 40 30 20 10 0 71 75 57 43 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 23

Ilość autobusów z automatyczną skrzynią biegów 100 77 89 95 80 62 60 40 20 0 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 Ilość autobusów z informacyjnymi tablicami świetlnymi 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 81 87 63 44 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 Ilość autobusów z wewnętrnym monitornigiem TV 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 17 13 0 0 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 24

Ilość autobusów z klimatyzacją kabiny kierowcy 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 19 15 2 2 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 Ilość autobusów spełniających normy czystości spalin EURO 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 94 81 86 67 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 Ilość autobusów z kasownikami eloktronicznymi 30 26 25 20 15 14 10 5 0 0 0 31,12,2004 31,12,2005 31,12,2006 31,12,2007 25

Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej spółka z o. o przewiozła swoimi autobusami w 2007r. około 38 820 tys. pasażerów na poszczególnych liniach komunikacyjnych. Jak obrazuje poniższa grafika w roku 2007 ustabilizowała się tendencja spadkowa jaka istniała od roku 2005. Jest to pierwszy rok w którym nastąpił lekki wzrost ilości osób korzystających z przewozu autobusami komunikacji miejskiej Liczba przewiezionych pasażerów na liniach obsługiwanych przez KPKM w latach 2004-2007 (w tys.) 50000 48 001 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 37 997 37461 2004r 2005r 2006r 2007r 38 819 W roku 2007 KPKM przewiozło w stosunku do roku 2006 o +1 358 tys. pasażerów więcej Przychody z linii komunikacyjnych i koszty wozokilometra Ponoszone przez Spółkę dodatkowe nakłady finansowe podnoszące standard usług komunikacyjnych, wprowadzanie zmian organizacyjnych mających wpływ na jakość tych usług, pociąga za sobą dodatkowe koszty, które powinny być dostrzegane i brane pod uwagę przy urealnianiu stawki płaconej za wozokilometr. 26

Wyszczególnienie 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007r. Średni koszt 1 wozokilometra 3,86 4,08 4,24 4,22 4,45 Średni koszt wozokilometra bez amortyzacji 3,35 3,61 3,83 3,71 4,15 Koszt paliwa w 1 wozokilometrze 0,78 0,93 1,07 1,13 1,18 Średnia zapłacona cena 3,7 3,77 3,87 4,06 4,19 Różnica pomiędzy ceną zapłaconą, a średnim kosztem wozokm -0,16-0,31-0,37-0,16-0,26 W stosunku do roku 2006 różnica pomiędzy ceną zapłaconą, a średnim kosztem wozokilometra powiększyła się o 0,10 zł. 2006r 2007r 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Składniki kosztu w ozokm (zł//km) 1,18 1,26 1,29 1,13 1,13 1,07 0,51 0,300,29 0,30 0,09 0,12 Materiały Amortyzacja Paliwo Płace z narzutami Pozostałe Koszty wydz. i ogólnozakł. 27

Za 2007 rok autobusy KPKM na liniach komunikacyjnych przejechały o 24 545 wozokm mniej niż w 2006 roku. 6523154 Ilość WOZO/KM narastajco Ilość w km 6477368 6452823 za XII m-cy 2005. za XII m-cy 2006. za XII m-cy 2007 Od roku 2005 daje się zauważyć tendencję spadkową w ilości przejeżdżanych przez spółkę wozokilometrów. Zwiększenie ilości przewożonych pasażerów w roku 2007 powinno tę niekorzystną tendencję zmienić, Za 2007 rok przychody z linii komunikacyjnych są większe o +711 412 zł niż w 2006 roku Przychody z linii komunikacyjnych 25272446 wartość w zł. 26307671 27019083 za XII m-cy 2005. za XII m-cy 2006. za XII m-cy 2007 28

W przychodach z linii komunikacyjnych znajduje się kwota dodatkowa 177 725,00 zł. z przeznaczeniem na zakup w 2008r kasowników elektronicznych do autobusów KPKM w związku z wprowadzeniem przez miasto w 2008r nowego rodzaju biletów tj. 24-godzinnego i 3 dniowego weekendowego. Dodatkowe środki zostały przekazane w stawce za wozokm, na podstawie Aneksu Nr 192 z dn. 09 listopada 2007 i Aneksu Nr 193 z 13 listopada 2007r. Koszty i przychody narastająco (tys. zł.) koszty przychody 31000,0 30500,0 30000,0 30602,9 29500,0 29000,0 28500,0 29332,6 28000,0 28650,8 28175,4 27500,0 27000,0 26500,0 XII m-cy 2006 XII m-cy 2007 Dynamika wzrostu przychodów z linii komunikacyjnych w latach 2007 do 2006, wynosi 102,7%, natomiast dynamika ponoszonych kosztów wynosi 106,8 %.. Jest to przyczyną, iż spółka musi poszukiwać niezbędnych do funkcjonowania środków w działalności dodatkowej. Struktura przebiegu autobusów za 2006 Przegubowe 37,92% Pojedyncze 62,08% 29

Struktura przebiegu autobusów za 2007 Przegubowe 39,07% Pojedyncze 60,93% Autobusy przegubowe w KPKM w stosunku do roku 2006 przejechały o 64 339 wozokm. więcej, natomiast autobusami pojedynczymi przejechano o 88 884 wozokm. mniej. Nie jest to tendencja korzystna dla Spółki, ponieważ różnica w cenie zapłaconej za wozokm przejechany autobusem przegubowym, a pojedynczym wynosi 0.39zł, natomiast różnica w kosztach eksploatacji pomiędzy autobusem przegubowym, a pojedynczym wynosi aż 0.61zł. Wyszczególnienie Autobus jednoczłonowy Autobus przegubowy 2006 2007 zmiana 2006 2007 zmiana Amortyzacja 0,21 0,24 0,03 1,00 0,41-0,59 Materiały 0,26 0,26 0,00 0,35 0,36 0,01 Paliwo 1,01 1,05 0,04 1,34 1,37 0,03 Płace z narzutami 1,12 1,26 0,14 1,15 1,26 0,11 Pozostałe 0,08 0,11 0,03 0,10 0,13 0,03 Koszty wydziałowe i ogólnozakładowe 1,07 1,29 0,22 1,07 1,29 0,22 Ogółem koszty 3,75 4,21 0,46 5,01 4,82-0,19 Przychód 3,89 4,00 0,11 4,35 4,49 0,14 Wynik 0,14-0,21-0,35-0,66-0,33 0,33 30

Paliwo stanowi istotny składnik w koszcie wozokilometra. W roku 2007 w stosunku do roku 2006 koszt paliwa wzrósł w wozokm. o 0.05 zł. W roku 2007 średnioroczna cena zapłacona za ON wyniosła 2.78 zł. średniomiesięczna cena płacona za ON w latach 2004 do 2007 3 2,75 2,5 2,25 2 styczeń 2,53 2,48 2,22 luty 2,61 2,69 2,81 2,7 2,87 2,7 2,75 2,64 2,67 2,48 2,31 2,41 2,27 2,31 2,35 2,23 marzec kwiecień maj czerwiec 3,13 2,98 3,05 2,92 2,89 2,94 2,9 2,9 2,77 lipiec sierpień 2,79 2,7 2,51 2,54 wrzesień październik listopad Rok 2004 rok 2005 rok 2006 rok 2007 3,03 2,82 2,63 2,58 grudzień Wzrost ten jest w głównej mierze spowodowany zakupem w 2006 i 2007r. 17 szt. autobusów MAN A21 i 23 Lion s City które spełniają obowiązujące od października 2006r normy czystości spalin EURO IV. Silniki autobusów spełniające tą normę oprócz czystszej emisji spalin w stos. do silników z normą EURO III zużywają niestety więcej paliwa w granicach 7 10 %. Ochrona środowiska, czystsze miasto, którego nie zanieczyszczają związki chemiczne wydalane wraz ze spalinami jeżdżących po nim autobusów, dla spółki oznacza również wyższe koszty funkcjonowania. KPKM spółka z o. o. posiada własną stację paliw, w której są tankowane autobusy własne, jak również prowadzona jest sprzedaż paliwa klientom zewnętrznym. Posiadanie stacji paliw, w przypadku dużego przewoźnika jakim jest KPKM, jest rzeczą niezbędną. Przy cenie hurtowej zakupu niższej przykładowo tylko o 0.20 zł za litr ON., daje dla spółki oszczędności ok. 550 tys. zł. w skali roku. Połączenie wydawania paliw do pojazdów własnych ze sprzedażą zewnętrzną stanowi dla spółki bardzo istotne źródło przychodów, które w sposób znaczący wspomaga działalność podstawową. Z końcem roku 2007 wygasłaby koncesja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zezwalająca na sprzedaż i funkcjonowanie stacji paliw z uwagi na nie spełnienie wymagań ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r Prawo Energetyczne w zakresie wyposażenia i infrastruktury stacji paliw. Biorąc pod uwagę te uwarunkowania, 31

jak również aspekty ekonomiczne po spełnieniu wymagań formalnych w I kw. 2007r. Zarząd podjął uchwałę sprawie budowy nowej: Stacji Paliw, która już w listopadzie została oddana do użytkowania. Wartość tej inwestycji zamknęła się kwotą netto w wysokości - 5 815 026,00 zł. Tak wyglądała stacja paliw w miesiącu marcu 2007 roku A tak po oddaniu do użytkowania w listopadzie 2007 roku 32

Stacja paliw jest nowoczesnym obiektem spełniającym wszystkie wymagane prawem obowiązujące normy, wyposażona została dodatkowo w myjnię bezdotykową do mycia samochodów osobowych i dostawczych, odkurzacze, kompresory, sklep i internet. Prowadzi sprzedaż akcesoriów samochodowych, drobnych artykułów spożywczych i napojów oraz usługi gastronomiczne. Przychody stacji paliw w stosunku do roku 2006 wzrosły o ok. 3 500 000 zł., pomimo funkcjonowania nowego obiektu zaledwie 2 m-ce oraz utrudnieniom i wyłączeniom sprzedaży paliw w okresie jej budowy. Dzięki nowoczesnej infrastrukturze i dystrybutorom, tankowanie własnych autobusów trwa ok. 6 do 12 minut i jest 4 krotnie szybsze niż w stacji poprzedniej, co ma istotne znaczenie przy obsłudze codziennej autobusów. W ramach budowy nowej stacji paliw Zarząd podjął również decyzję o budowę nowej: Drogi dojazdowej - na teren zajezdni. Budowanie nowej drogi wjazdowej była podyktowane potrzebą unormowania spraw spornych dotyczących granicy działki i drogi dojazdowej dla autobusów Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego spółka z o. o. oraz poprawy bezpieczeństwa ruchu autobusów KPKM i KPK. Oddana do użytkowania w miesiącu listopadzie 2007r nowa droga dojazdowa spowodowała zmianę układu organizacyjnego ruchu na zajezdni, przyczyniła się do poprawy komfortu i bezpieczeństwa ruchu w przemieszczaniu się autobusów na terenie zajezdni i tym samym zostały zakończone sprawy sporne dotyczące granicy działki i dróg dojazdowych dla autobusów KPK spółka z o. o. 33

Zaplecze techniczne i koszty napraw: KPKM Sp. z o o. posiada warsztat naprawczy zajmujący się naprawą bieżącą eksploatowanego taboru, regeneracją części i podzespołów, naprawami powypadkowymi autobusów wraz z ich malowaniem i konserwacją oraz okresowymi badaniami technicznymi. Głównym zadaniem Wydziału Usług Technicznych jest utrzymanie w stanie gotowości technicznej posiadanego taboru autobusowego. Na koniec roku 2007 zatrudnionych było 49 mechaników. Posiadanie taboru autobusowego o wysokim przebiegu w którym 52,1% stanowią autobusy w wieku pow. 10 lat wymaga częstej interwencji warsztatu. Aby zapewnić pełną gotowość techniczną i aby mogło codzienne wyjechać na trasy komunikacyjne obsługiwane przez KPKM 97 szt. autobusów, średnio dziennie naprawianych jest ok. 30 autobusów. Koszty zużytych do naprawy części kształtują się wg poniższej tabeli. wyszczególnienie 2006r ( w tys. zł. ) 2007r. ( w tys. zł. ) Dynamika 2007/2006 % Różnica 2007-2006 w tys.zł. Części zamienne 1 753,4 2116,6 121 363,2 Akumulatory 24,1 32,5 135 8,4 Ogumienie 176,2 196,9 112 20,7 34

Największy udział w kosztach napraw miały autobusy MAN NL 222 pochodzące z zakupów w roku 1998 o przebiegu 500 do 600 tys. km. oraz MAN NG 272 pochodzące z lat 1989-1993 i autobusy Jelcz M 11 z roku produkcji 1986-1990. W stosunku do roku 2006 koszt zużytych części do napraw, akumulatorów i ogumienia był wyższy o 392.3 tys. zł. 50000 koszty części zamiennych średnio na autobus w 2006 i 2007r 0 12005 9751 IKARUS 280: JELCZ M11: 11279 5495 10387 24004 17718 17658 JELCZ 120 M JELCZ 120 MM/1, JELCZ 120 MM/2 18756 26675 515 20397 28105 19271 21646 JELCZ M121M: MAZ 105 065 MAN NG272: MAN NG312: 25546 29016 26035 15727 6440 MAN NL 222: MAN NL202: MERCEDES 305: 18398 25223 18717 21242 9436 8342 MERCEDES 405 M2: MERECEDES 345 G SOLARIS U18: średnio 12 m-cy na autobus w 2006r. średnio 12 m-cy na autobus w 2007r. 3429 3090 318 13897 MAN A78 Lion`s City MAN A23 Lion`s City G MAN A21 Lion`s City 770 7303 Przyczyną rosnących kosztów napraw są rosnące koszty części zamiennych, jak również fakt zmiany struktury eksploatowanego taboru (likwidacja przestarzałych konstrukcyjnie autobusów Ikarus i Jelcz, a wprowadzenie w to miejsce bardziej nowoczesnych autobusów używanych bardziej zaawansowanych technologicznie, spełniających normy czystości emisji spalin Euro z niską podłogą typu MAN, Mercedes). W celu poprawy warunków pracy pracownikom Wydziału Usług Technicznych wykonującym bezpośrednio naprawy autobusów, jak również mając na uwadze zalecenia Inspekcji Pracy dotyczące modernizacji i przebudowy kanałów naprawczych z uwagi na niezgodne z obowiązującym obecnie prawem wymiary tych kanałów, Zarząd podjął decyzję likwidacji dwóch zbędnych kanałów, a w zamian zakup 6-ciu: 35

Podnośników kolumnowych za kwotę netto 115 000,00 zł. Podnośniki w sposób znaczący poprawiły warunki pracy mechanikom Wydziału Usług Technicznych (praca w pozycji wyprostowanej na tym samym poziomie co posadzka hali napraw, indywidualna wysokość podnoszenia naprawianego autobusu dopasowana do wzrostu osoby wykonującej naprawę). Zastosowanie podnośników kolumnowych ułatwiło i przyśpieszyło część napraw związanych z demontażem podzespołów, dla których przy naprawie z kanału musiał być używany wózek widłowy i angażowany dodatkowy pracownik. W celu zwiększenia mobilności pracowników Wydziału Usług Technicznych magazynu części zamiennych i zaopatrzenia, administracji skrócenia w doraźnych przypadkach czasu naprawy autobusu Zarząd podjął decyzję wycofania z eksploatacji 2 samochodów dostawczych marki Polonez Truck zakupionych w 1994r i 1996r. Stan techniczny tych samochodów wymagał wykonania naprawy głównej, która z przyczyn ekonomicznych była nieuzasadniona.w związku z tym Zarząd podjął decyzję w sprawie zakupu używanego samochodu dostawczego FORD TRANSIT CONNECTO za kwotę netto 35 264,00 zł. Zakupiony używany samochód dostawczy w dobrym stanie technicznym z powodzeniem zastąpił dotychczas eksploatowane 2 samochody dostawcze, a jednocześnie zmniejszyły się koszty eksploatacji. 36

DZIAŁALNOŚĆ DODATKOWA Stacja Paliw Wybudowana w połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku stara stacja paliw była już tylko skansenem technicznym minionej epoki i praktycznie nie spełniała żadnego z parametrów określonych przez akty prawne. Tak więc problem pilnej modernizacji stacji paliw był najbardziej "palącym" tematem, przed którym stanął Zarząd Spółki w 2007 roku. Dzisiaj można już stwierdzić z pełnym przekonaniem, że podjęta decyzja przebudowy starej stacji była słuszna i będzie skutkować samymi pozytywami zarówno w obszarze gospodarki paliwowej, jak również w przedmiocie minimalizacji negatywnego oddziaływania stacji na środowisko naturalne. Wybudowana w okresie od lipca do listopada 2007 roku przez białostocką firmę "Kalter", stacja paliw, ma następujące parametry eksploatacyjno-użytkowe: Market o powierzchni 170 m 2 zapewnia kompletną ofertę dla każdego klienta. Wewnątrz sklepu klienci mogą zakupić napoje, słodycze oraz niezbędne dla każdego kierowcy oleje oraz akcesoria samochodowe. Można również skorzystać z bezpłatnego dostępu do internetu, dzięki któremu można sprawdzić pocztę elektroniczną, znaleźć najnowsze wiadomości, bezpłatnie sprawdzić pogodę lub zaplanować dalszą podróż. W skład stacji paliw wchodzą dwa zbiorniki stalowe, dwupłaszczowe o pojemności 60 m 3, z systemem kontroli i sygnalizacji przecieków w przypadku ewentualnej awarii płaszczy zbiorników. 37

Dwa dystrybutory paliwowe czteroproduktowe oraz dwuwężowy dystrybutor gazu LPG. Dwa dystrybutory szybkoprzelewowe o wydajności 120 dm 3 /min. przeznaczone do tankowania autobusów oraz pojazdów ciężarowych. Sterowanie dystrybutorami szybkoprzelewowymi realizuje elektroniczny system zarządzania dystrybucją paliw, którego "mózgiem" jest system ESK. System ten zapewnia całkowitą bezobsługowość procesu tankowania autobusów oraz kontrahentów posiadających samochody ciężarowe. Tankowanie odbywa się bez udziału obsługi stacji za pomocą kart zbliżeniowych. Proces przyjmowania paliwa i kontrola jego stanu ilościowego odbywa się także bezobsługowo przy pomocy elektronicznego systemu pomiarowego firmy PetroVend z odczytem bezpośrednio w budynku stacji paliw. W zmodernizowanej stacji paliw przyjęto rozwiązania techniczne zabezpieczające środowisko naturalne przed szkodliwym oddziaływaniem paliw płynnych. Rozwiązania te są zgodne z polskimi przepisami ochrony środowiska oraz ze standardami Unii Europejskiej. Najważniejsze z tych systemów to przede wszystkim: stały monitoring przestrzeni międzypłaszczowej zbiorników przed rozszczelnieniem, urządzeniami kontrolno-pomiarowymi typu SiteSentinel firmy PetroVend. każdy zbiornik wyposażony jest w sondę elektronicznego systemu ciągłego pomiaru poziomu paliwa typu SiteSentinel. każdy zbiornik wyposażony jest w armaturę zabezpieczającą przed przepełnieniem w czasie napełniania zbiornika z cysterny samochodowej. 38

każdy zbiornik wyposażony jest w końcówki z instalacją uziemiającą. Wszystkie zbiorniki są dodatkowo zabezpieczone przed korozją elektrochemiczną i uszkodzeniem przy pomocy sieci ochrony katodowej, system gospodarki wodno-ściekowej w rejonie obrotu paliwami oparty o sieć odwodnień liniowych oraz separator związków ropopochodnych zapewnia całkowita ochronę odprowadzanych ścieków przed przeniknięciem do ścieków i gruntu. Podsumowując tę skróconą charakterystykę techniczno-eksploatacyjną można bezspornie stwierdzić, że zastosowane rozwiązania techniczno-technologiczne stacji paliw w pełni gwarantują minimalizacje szkodliwego oddziaływania obiektu na środowisko gruntowe i atmosferę. Zmodernizowana stacja paliw KPKM jest obiektem na wskroś nowoczesnym, całkowicie spełniającym najbardziej współczesne standardy krajowe i europejskie w zakresie zastosowania techniki, technologii, oprogramowania i minimalizacji negatywnego oddziaływania obiektu na środowisko naturalne. Całkowity koszt modernizacji stacji paliw wyniósł 5 815 026,00 zł netto. Przychody w 2007 roku wyniosły 650 100,00 zł i były o 50% większe w porównaniu do roku 2006. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż przez cztery miesiące stacja paliw nie prowadziła sprzedaży detalicznej. Porównanie wielkości sprzedaży paliw w miesiącu listopadzie i grudniu 2006 i 2007 roku przedstawiono na wykresie poniżej. Dynamiczny wzrost sprzedaży oleju napędowego spowodowany był podpisaniem wielu umów flotowych na tankowanie paliw. Porównanie sprzedaży paliw 350 000 300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 ON Pb 95/98 LPG lis-06 lis-07 gru-06 gru-07 39

Na stacji paliw funkcjonuje także nowoczesna bezdotykowa myjnia samochodowa. Kierowcy, korzystając z panelu sterowniczego i lancy wysokociśnieniowej sami przeprowadzają mycie pojazdów na wybranych programach mycia i w opłaconym czasie. Zaletą takiego systemu jest możliwość szybkiego i taniego umycia samochodu. Średni czas mycia w takiej myjni wynosi ok. 6 minut. Na stacji zamontowano także dwa odkurzacze oraz kompresor. Ośrodek Szkolenia Kierowców Ośrodek Szkolenia Kierowców przy Komunalnym Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. istnieje od 1991 roku. Zajęcia w ośrodku prowadzone są pod okiem doświadczonych instruktorów, dzięki czemu zapewnione są solidne podstawy teoretyczne jak i praktyczne do pozytywnego zdania egzaminu, a przede wszystkim bycia dobrym i bezpiecznym kierowcą. Głównym atutem ośrodka jest szkolenie przyszłych kierowców komunikacji miejskiej i turystycznej. Każdy z kursantów traktowany jest indywidualnie, a zajęcia prowadzone są w taki sposób, aby jak najlepiej opanować technikę prowadzenia pojazdu. Głównym celem ośrodka jest takie wyszkolenie kursanta, aby zdał egzamin państwowy za pierwszym podejściem. Do dyspozycji kursantów mamy przygotowane place manewrowe, które znajdują się na terenie naszej Spółki zgodne z wymaganiami stawianymi przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego. W roku 2007 przeprowadzony został remont sali szkoleniowej, która w obecnym kształcie spełnia wszelkie wymogi właściwego szkolenia kursantów W roku 2007 gruntowny remont przeszły dwa autobusy szkoleniowe, które oprócz pracy na rzecz ośrodka 40

wykorzystywane są także przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego podczas egzaminów państwowych. Na podstawie danych statystycznych dotyczących zdawalności ośrodków szkolenia kierowców funkcjonujących w naszym mieście, publikowanych corocznie przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego ośrodek szkolenia kierowców przy Komunalnym Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej ma jeden z najwyższych wskaźników zdawalności, a w zakresie kat. D byliśmy w 2007 roku niekwestionowanym liderem. W planach na 2008 rok uwzględniony został zakup symulatora jazdy urządzenia, które w znacznym stopniu poprawi jakość szkolenia przyszłych kierowców. Przychody Ośrodka Szkolenia Kierowców w 2007 roku wyniosły 422 600,00 zł i były o prawie 40% większe w porównaniu do roku 2006. Przychody Ośrodka Szkolenia Kierowców 475000 400000 422 600,00 zł 325000 303 200,00 zł 250000 175000 100000 2006 2007 Pracownia psychologiczna Pracownia psychologiczna przy Komunalnym Przedsiębiorstwie Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. zajmuje się diagnostyką psychologiczną związaną z orzecznictwem psychologicznym. Pracownia posiada wszelkie wymagane zezwolenia konieczne do prowadzenia badań psychotechnicznych i wystawiania odpowiednich orzeczeń i opinii. Wykonujemy badania dla operatorów, kierowców i kandydatów na kierowców wszystkich kategorii zarówno do tzw. amatorskiego jak i zawodowego prawa jazdy, badania powypadkowe, badania osób ubiegających się o pozwolenie na broń oraz badania psychologiczne kandydata do objęcia urzędu sędziego. 41