Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałNauk o Bezpieczeństwie obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 202/203 Kierunek studiów: Bezpieczeństwo narodowe Forma studiów: Niestacjonarne Stopień studiów: I Specjalności: Edukacja dla bezpieczeństwa (nadająca kwalifikacje nauczycielskie) Profil: Ogólnoakademicki Kod kierunku: BN Przedmiot Nazwa przedmiotu Komunikacja interpersonalna Kod przedmiotu WNOB BNAN PK8 2/3 Kategoria przedmiotu Moduł Przedmiotów nadających kwalifikacje pedagogiczne Liczba punktów ECTS 2 Język wykładowy polski 2 Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów Semestr W C K S L I 3 0 5 0 0 0 0 Legenda: W WykładC Ćwiczenia, LektoratK KonwersatoriumS SeminariumL Labolatorium, WarsztatyI Inne
3 Cele przedmiotu Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Cel Przekazanie studentom podstawowej wiedzy oraz umiejętności dotyczących poprawnych form komunikacji interpersonalnej, co powinno ułatwić im realizowanie ról zawodowych oraz prawidłowe funkcjonowanie społeczne. W sposób szczególny zasygnalizowane zostaną takie zagadnienia jak: ) charakterystyka komunikacji werbalnej i niewerbalnej, 2) elementy składowe procesu komunikowania się, 3) cechy komunikacji interpersonalnej (jej adaptacyjny, holistyczny, interakcyjny charakter oraz jej indywidualne i kulturowe zróżnicowania); 4) cele, poziomy, kanały, formy i typu komunikowania się, 5) zasady komunikowania się w takich sytuacjach, jak: rozmowa kwalifikacyjna, dyskusja i przekonywanie, konstruktywna kłótnia. 4 Wymagania wstępne Brak wymagań wstępnych 5 Modułowe efekty kształcenia MW podstawowa wiedza dotycząca komunikacji interpersonalnej, rozumienia podstawowych terminów z tego zakresu MW2 znajomość podstawowych zasad i form poprawnego komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych MU3 umiejętność sprawnego komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych MK4 przekazuje i broni własne poglądy przy użyciu różnych środków komunikowania się 6 Treści programowe Wykład Lp Tematyka zajęć Liczba godzin.pojęcie komunikacji interpersonalnej: antropologiczne podstawy zasad W komunikacji społecznej, podstawowe składowe procesu komunikacji, cechy tego procesu, typy i formy komunikacji. W2 2.Rola przestrzeni w procesie komunikowania się: pojęcie dystansu interakcyjnego, zachowanie odległości pomiędzy ludźmi a jakość komunikowania się, reguła Artura i reguła zegara, otwieranie i zamykanie przestrzeni interakcji. W3 3.Procedury, sposoby, cechy komunikacji niewerbalnej: charakter, typologia i środki wyrazu tej formy komunikowania się, dopełnieniowa funkcja komunikatu niewerbalnego, charakterystyka gestów komunikacyjnych. W4 4.Bariery w procesie komunikowani się i sposoby ich pokonywania; indywidualne preferencje w zakresie kanału zmysłowego dominującego w procesie komunikowania się, czynniki utrudniające proces komunikowania się, wadliwe schematy komunikacyjne, główne blokady komunikacyjne. W5 5.Przyczyny braku komunikacji międzyludzkiej; strategia killerów i thrillerów w komunikowaniu się, trudności w oddziaływaniu komunikatów na nas samych, cztery podstawowe płaszczyzny komunikowania się, tj.: informacje rzeczowe, ujawnianie siebie, określanie relacji, apel; umiejętności słuchania komunikatów. W6 6.Kobiece i męskie cechy komunikacji; kobiece i męskie postawy dominujące w procesie komunikowani się, Bernea model analizy transakcyjnej w procesie komunikowania się, rola gier w procesie komunikacji. W7 7.Umiejętność nawiązywania pierwszego kontaktu: podstawowe trudności w nawiązywaniu pierwszego kontaktu, niestosowne zachowania komunikacyjne, mowa ciała w przełamywaniu barier komunikacyjnych. W8 8.Rozmowa kwalifikacyjna: podstawowe zasady rządzące tego typu rozmową, siedmiopunktowy plan rozmowy kwalifikacyjnej A. Rogera oraz pięciopunktowy plan J.M. Frasera, bloki tematyczne pojawiające się w czasie rozmowy kwalifikacyjnej, rola mowy ciała w czasie tego typu rozmowy. Strona 2/7
Wykład Lp Tematyka zajęć Liczba godzin 9.Umiejętności perswazyjne; cechy odróżniające perswazję od manipulacji, W9 zdolności właściwego słuchania komunikatów, sposób oddziaływania wypowiedzi z Ja w pierwszej osobie, prawa perswazji, pięć etapów perswazji. W0 0.Znaczenie asertywności w procesie komunikacji interpersonalnej; definicja asertywności, zachowania asertywne a zachowania agresywne lub bierne, sposoby osiągania asertywności, przeszkody w rozwijaniu asertywności. Razem 0 Strona 3/7
Ćwiczenia, Lektorat Lp Tematyka zajęć Liczba godzin.pojęcie komunikacji interpersonalnej: antropologiczne podstawy zasad komunikacji społecznej, podstawowe składowe procesu komunikacji, cechy tego procesu, typy i formy komunikacji. ćwiczenia: a) budowanie przestrzennego modelu procesu komunikacji; b) lista frekwencyjna kompetencji, jakich od potencjalnego pracownika oczekuje pracodawca 2.Rola przestrzeni w procesie komunikowania się: pojęcie dystansu interakcyjnego, zachowanie odległości pomiędzy ludźmi a jakość komunikowania się, reguła Artura i reguła zegara, otwieranie i zamykanie przestrzeni interakcji. ćwiczenia: a) przypisanie właściwego dystansu dla określonych tematycznie i sytuacyjnie rozmów. 3.Procedury, sposoby, cechy komunikacji niewerbalnej: charakter, typologia i środki wyrazu tej formy komunikowania się, dopełnieniowa funkcja komunikatu niewerbalnego, charakterystyka gestów komunikacyjnych. ćwiczenia: a) sporządzenie listy zachowań niewerbalnych ułatwiających oraz zachowań niewerbalnych utrudniających komunikowanie się z innymi ludźmi; b) refleksja i opisanie rodzaju mowy ciała wykorzystywanego najczęściej przez indywidualnych studentów. 4.Bariery w procesie komunikowani się i sposoby ich pokonywania; indywidualne preferencje w zakresie kanału zmysłowego dominującego w procesie komunikowania się, czynniki utrudniające proces komunikowania się, wadliwe schematy komunikacyjne, główne blokady komunikacyjne. ćwiczenia: a) sporządzenie listy słów i sytuacji, które blokowały komunikację dialogową w ciągu minionego dnia, b) charakterystyka gestów, które zachęcają do dialogu z drugim człowiekiem. 5.Przyczyny braku komunikacji międzyludzkiej; strategia killerów i thrillerów w komunikowaniu się, trudności w oddziaływaniu komunikatów na nas samych, cztery podstawowe płaszczyzny komunikowania się, tj.: informacje rzeczowe, ujawnianie siebie, określanie relacji, apel; umiejętności słuchania komunikatów. ćwiczenia: a) określ typy komunikatów telewizyjnych mogących obrazić odbiorcę; b) C wymienień sposoby okazywania rozmówce tego, że go słuchasz. 6.Kobiece i męskie cechy komunikacji; kobiece i męskie postawy dominujące w procesie komunikowani się, Bernea model analizy transakcyjnej w procesie komunikowania się, rola gier w procesie komunikacji. ćwiczenia: a) inscenizacja rozmowy z przełożonym-kobietą i przełożonym mężczyzną na temat zwolnienia z pracy, b) inscenizacja gry polegającej na wynajdowaniu niedociągnięć, usterek, uchybień w dialogu koleżeńskim, i/lub małżeńskim 7.Umiejętność nawiązywania pierwszego kontaktu: podstawowe trudności w nawiązywaniu pierwszego kontaktu, niestosowne zachowania komunikacyjne, mowa ciała w przełamywaniu barier komunikacyjnych. ćwiczenia: a) wymień kilkanaście zwrotów, które mogą otworzyć wiele dialogów, b) określ sposoby przełamywania niezadowolenia widocznego na twarzach pracowników określonej instytucji 8.Rozmowa kwalifikacyjna: podstawowe zasady rządzące tego typu rozmową, siedmiopunktowy plan rozmowy kwalifikacyjnej A. Rogera oraz pięciopunktowy plan J.M. Frasera, bloki tematyczne pojawiające się w czasie rozmowy kwalifikacyjnej, rola mowy ciała w czasie tego typu rozmowy. ćwiczenia: a) określ cele, jakie chcesz osiągnąć idąc na rozmowę kwalifikacyjną, b) sformułuj swoje największe wady i zalety i opowiedz o nich. 9.Umiejętności perswazyjne; cechy odróżniające perswazję od manipulacji, zdolności właściwego słuchania komunikatów, sposób oddziaływania wypowiedzi z Ja w pierwszej osobie, prawa perswazji, pięć etapów perswazji. ćwiczenia: a) zbuduj wystąpienie perswazyjne udowadniające Twoje podstawowe zalety (np.: uczciwość, prawdomówność i inne). 0.Znaczenie asertywności w procesie komunikacji interpersonalnej; definicja asertywności, zachowania asertywne a zachowania agresywne lub bierne, sposoby osiągania asertywności, przeszkody w rozwijaniu asertywności. ćwiczenia: a) określ, jakich komunikatów asertywnych brakuje Ci najbardziej w Twoim otoczeniu, b) zainscenizuj scenkę obyczajową, w której ujawnisz formy zachowań asertywnych. 5 Strona 4/7
Ćwiczenia, Lektorat Lp Tematyka zajęć Liczba godzin Razem 5 7 Metody dydaktyczne M6. Wykłady M8. Praca w grupach M0. Prezentacje multimedialne 8 Obciążenie pracą studenta Średnia liczba Forma aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: godzin na zrealizowanie aktywności Godziny wynikające z planu studiów 25 Konsultacje przedmiotowe 0 Egzaminy i zaliczenia w sesji 0 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury 5 Opracowanie wyników 5 Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji 5 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z 50 całego nakładu pracy studenta Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 2 9 Metody oceny Ocena podsumowująca P. Aktywność na zajęciach P8. Zaliczenie pisemne Warunki zaliczenia przedmiotu podstawę zaliczenia przedmiotu stanowić będą: aktywny udział w ćwiczeniach, zarówno w ich części dyskusyjnej, jak też warsztatowej, poprawne przygotowanie inscenizacji warsztatowych oraz zaliczenie pisemnego sprawdzianu wiadomości. Kryteria oceny Na ocenę 3 Student wykazujący małą aktywność na zajęciach, przejawiający niewielkie zainteresowanie prezentowanymi treściami. Przygotowana przez niego prezentacja (referat) ma charakter wyłącznie odtwórczy, bez cech inwencji własnej. Wiedzę i kompetencje opanował na poziomie dostatecznym. Strona 5/7
Na ocenę 3.5 Na ocenę 4 Na ocenę 4.5 Na ocenę 5 Student aktywny w niewielkim stopniu, raczej rzadko przejawiający zainteresowanie prezentowanymi na zajęciach treściami. Przygotowana przez niego prezentacja jest na poziomie przeciętnym, ze słabo zaznaczonym odniesieniem własnym do prezentowanych treści. Wiedza i kompetencje przyswojone na poziomie nieco wyższym, niż dostateczny. Student aktywny w czasie co najmniej zajęć, przejawiający zainteresowanie treściami prezentowanymi w czasie wykładów i ćwiczeń. Przygotowana przez niego prezentacja i udział w zajęciach wskazuje na dobre zrozumienie prezentowanych treści i zdolność ustosunkowania się do nich. Przygotowana prezentacja zawiera elementy własnej inwencji studenta Student aktywny w czasie zajęć, przejawia wyraźne zainteresowanie prezentowanymi treściami, przygotowana przez niego prezentacja ma wyraźne cechy indywidualnego, twórczego podejścia do prezentowanego tematu. Materiał przedmiotowy opanowany jest w stopniu więcej, niż dobrym. Student bardzo aktywny w czasie przeważającej ilości zajęć, przejawiający wyraźne zainteresowanie prezentowanymi treściami. Przygotowana przez niego prezentacja ma charakter innowacyjny, twórczy. W opracowaniu jej student wykracza poza zadane treści. Prezentuje bardzo dobre zrozumienie prezentowanych na zajęciach treści i bardzo dobre opanowanie ćwiczonych kompetencji komunikacyjnych. 0 Macierz realizacji przedmiotu Modułowe efekty kształcenia dla przedmiotu MW MW2 MU MK Odniesienie do efektów kierunkowych K_W08, K_K02, K_K04 K_U08, K_K02, K_K04 K_U5, K_K02, K_K04 K_K02, K_K04 Treści programowe W, W2, W3, W4, W9, W0, C W, W2, W3, W4, W9, W0, C W, W2, W3, W4, W9, W0, C W, W2, W3, W4, W9, W0, C Metody dydaktyczne Sposoby oceny M6, M8, M0 P, P8 M6, M8, M0 P, P8 M6, M8, M0 P, P8 M6, M8, M0 P, P8 Wykaz literatury Literatura podstawowa: [] Bocheńska-Włostowska, K. Akademia umiejętności interpersonalnych 20 spotkań z komunikacją, Kraków, 2009, Impuls [2] McKay, M., Davis, M., Fanning, P. Sztuka skutecznego porozumiewania się, Gdańsk, 200, GWP Literatura uzupełniająca: [] Stewart, J. Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej., Warszawa, 2008, PWN [(rozdz.: 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 0, 4, 6)] Strona 6/7
2 Informacje o nauczycielach akademickich Oboba odpowiedzialna za kartę dr Maria Kliś (kontakt: mariaklis@poczta.onet.pl) Oboby prowadzące przedmiot dr Maria Kliś (kontakt: mariaklis@poczta.onet.pl) Strona 7/7