Proces Boloński przemiany w szkolnictwie wyższym w dekadzie 1999-2009 Tomasz SARYUSZ-WOLSKI Centrum Kształcenia Międzynarodowego, Politechnika Łódzka Zespół Ekspertów Bolońskich tsw.ife@p.lodz.pl
Organizacja i przebieg PB Podpisanie Deklaracji Bolońskiej rok 1999 29 państw Europy Regularne Konferencje Ministrów co dwa lata Komunikat Ministrów Praca Bologna Follow Up Group (BFUG) kraje sygnatariusze i członkowie konsultacyjni Dalsze plany Konferencja w Leuven i Louvain-la-Neuve kwiecień 2009 Konferencja podsumowująca dekadę - Budapeszt i Wiedeń - rok 2010 Plany na przyszłość BOLOGNA PROCESS 2010 2020 Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 2
Punkty ECTS nikomu niepotrzebne Jak (błędnie) postrzegany jest Proces Boloński? często traktowane jako technokratyczna przeszkoda wymagana przez biurokratyczny system Przymusowy podział studiów na dwa stopnie Jest to niszczenie dobrych studiów jednolitych Wyłączenie kierunku z podziału na dwa stopnie traktowane jest jako sukces środowiska Dostosowanie naszego systemu szkolnictwa do systemu zachodniego w ramach integracji z UE Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 3
Na czym polega Proces Boloński? - istota Procesu Proces Boloński to przemiany w europejskim szkolnictwie wyższym w celu przystosowania do potrzeb początku XXI wieku (przy wykorzystaniu bogactwa i różnorodności doświadczeń poszczególnych krajów): Przejście od systemu zorientowanego na nauczyciela do systemu zorientowanego na studenta Przejście od systemu nauczania do sytemu uczenia się Przygotowanie, włączenie uczelni do uczenia sie przez całe życie Przejście od wiedzy do efektów kształcenia - kompetencji Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 4
Przejście od systemu zorientowanego na nauczyciela do systemu zorientowanego na studenta Programy studiów odzwierciedlają bardziej potrzeby studenta (uczącego się) a mniej nauczyciela, uczelni Organizacja procesu dydaktycznego jest dostosowana przede wszystkim do potrzeb studenta Uczelnia jest miejscem uczenia się studenta a nie nauczania przez nauczyciela Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 5
Przejście od systemu nauczania do sytemu uczenia się Nauczyciel akademicki nie naucza według zdefiniowanych treści programowych a student ma obowiązek zdobyć nauczaną wiedzę Student, uczący się, ma do osiągnięcia zdefiniowane efekty kształcenia, a kadra akademicka pomaga uczącym się osiągnąć te kompetencje, efekty uczenia się Uczelnia jest miejscem uczenia się, a nie nauczania sale, wyposażenie Programy studiów i przedmiotów definiowane są przez efekty uczenia się a nie treści programowe Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 6
Włączenie uczelni do uczenia się przez całe życie Studia to łagodne przejście od szkolnego uczenia się do łączenia studiowania, uczenia się z pracą Podstawowym efektem kształcenia studiów (I stopnia) musi być: zatrudnialność - zdolność do podjęcia i kontynuowania zatrudnienia umiejętność uczenia się, rozwijania swoich kompetencji w dziedzinie studiów (nie tylko) odpowiedzialność za rozwój własnej kariery zawodowej przygotowanie do (świadomego) życia w społeczeństwie demokratycznym Uczelnia głównie kształci dorosłych- w ramach LLL Kształcenie studentów niestacjonarnych (part time), aktywnych zawodowo Kształcenie studentów stacjonarnych (full time), którzy byli już aktywni zawodowo Uznawanie kompetencji zdobytych w kształceniu nieformalnym i pozaformalnym Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 7
Przejście od wiedzy do efektów kształcenia Efekty kształcenia to Wiedza i zrozumienie Umiejętności Postawy, zachowania Nie nauczył się, wie, więc jak będzie musiał to zrobi A wie i rozumie to, umie to zrobić, chcę to zrobić, zrobi to i wymyśli jak to zrobić lepiej Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 8
Dlaczego powinniśmy wprowadzać Zmieniona rola szkolnictwa wyższego Proces Boloński? Nowe, inne potrzeby społeczeństwa i gospodarki Procesy globalizacji i zmiany demograficzne Masowość kształcenia na poziomie wyższym Konieczność przygotowania młodzieży do mobilności pracowników Razem łatwiej (dynamiczne przemiany to b. trudne zadanie) Nasz system to element większego konieczność przejrzystosci i uznawalności wyksztaałcenia Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 9
Proces Boloński dla zatrudnialności Rok 1999 Deklaracja Bolońska każdy stopień kształcenia musi prowadzić do kompetencji przydatnych na rynku pracy przejrzystość kompetencji absolwenta zapewni wprowadzenie Suplementu do Dyplomu Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 10
Suplement do Dyplomu zawiera opis rodzaju i poziomu odbytych studiów, jest obiektywnym dokumentem, nie posiadającym żadnych ocen wartościujących lub sugestii dotyczących uznania kwalifikacji, zawsze powinien być przedkładany z oryginałem dyplomu, ponieważ nie zastępuje on tego dokumentu. W Polsce wydawany obowiązkowo od 2005 roku, w Centrum Kształcenia Międzynarodowego PŁ od 2002 roku - w ramach pilotażu Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 11
Wzór suplementu do dyplomu Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 12
Lata 2002 2009 Proces Boloński dla zatrudnialności Udział przedstawicieli pracodawców w pracach Bologna Follow up Group (BFUG) BUSSINESSEUROPE Grupa Robocza BFUG ds. zatrudnialności Prace nad upowszechnieniem modelu kształcenia zwiększającego zatrudnialność absolwentów (każdego z trzech stopni studiów) Prowadzenie dialogu z pracodawcami Wprowadzenie Ram Kwalifikacji (Qualification Framework) 2005 rok Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 13
Polska w EOSzW Raport Stocktaking 2009 (przygotowany na konferencję w Louven) ocena stanu zaawansowania wprowadzania Procesu Bolońskiego Ocena Polski Średnia ocena powyżej 4 w skali od 1 do 5 Nie ma jedynek, ale jest dwójka i trójka Stocktaking w znacznym stopniu ocena papierowa Czy rzeczywiście jest tak dobrze?, czy w każdej uczelni? np. 5 za ECTS, 5 za Suplement do Dyplomu Niezależny raport na Konferencje Budapeszt-Wiedeń Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 14
Proces Boloński w latach 2010-2020 Jednym z priorytetów na początek dekady ma być: Rzeczywiste wprowadzenie przemian uzgodnionych w obecnym okresie (wiele narzędzi zostało przygotowanych, ale jeszcze nie wprowadzonych) Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 15
Jak Świat widzi Proces Boloński Kolejne kraje chcą sie dołączyć nie mogą Wiele państw realizuje przemiany pomimo, że nie należą do PB Propozycja partnerstwa Krajów Partnerskich Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 16
Zamiast podsumowania Sama wiedza nie wystarczy, trzeba jeszcze umieć ją stosować Chęć nie wystarczy, trzeba działać Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) Łódź, 24.03.2009 Tomasz Saryusz-Wolski 17