Spis treści. str. Nb. Wykaz literatury... XVII Wstęp... XIX

Spis treści str. Nb. Wykaz literatury... XVII Wstęp... XIX Rozdział I. Ustrój dawnej Polski (do 1795 r.)... 1 1 1. Monarchia patrymonialna... 1 1 I. Powstanie państwa polskiego... 1 1 1. Ustrój rodowo-plemienny i jego rozpad... 1 1 2. Początki państwowości polskiej... 2 4 3. Patrymonialny charakter państwa... 3 6 II. Ustrój polityczny... 3 7 1. Monarcha... 3 7 2. Administracja państwa... 5 12 3. Organy współrządzące... 7 18 III. Sądownictwo... 8 21 1. Sądy państwowe... 8 21 2. Sądy kościelne... 8 23 3. Sądy prawa niemieckiego... 9 24 4. Sądy dominialne... 11 27 IV. Organizacja Kościoła... 11 28 1. Chrzest Polski... 11 28 2. Polska prowincja kościelna... 11 29 3. Struktura wewnętrzna Kościoła... 12 30 4. Stosunek Kościoła do władzy świeckiej... 12 31 V. Ustrój społeczny... 13 32 1. Rycerstwo... 13 32 2. Duchowieństwo... 14 37 3. Mieszczaństwo... 15 39 4. Chłopstwo... 20 51 2. Monarchia stanowa (1320 1454)... 22 56 I. Korona Królestwa Polskiego... 22 56 II. Organizacja i prawa stanów... 23 58 1. Szlachta... 23 58 2. Duchowieństwo... 25 61 3. Mieszczaństwo... 25 62 4. Chłopstwo... 26 63 III. Ustrój polityczny... 27 64 1. Władza królewska... 27 64 2. Urzędy centralne... 28 66

VI Spis treści 3. Urzędy lokalne... 28 67 4. Kształtowanie się reprezentacji stanowej... 30 70 IV. Inne ziemie... 31 71 1. Wielkie Księstwo Litewskie. Unie polsko-litewskie... 31 71 2. Śląsk (do 1526 r.)... 32 72 3. Pomorze Zachodnie (do 1478 r.)... 34 73 4. Prusy. Państwo zakonne... 36 74 5. Mazowsze... 38 75 6. Ruś Halicka... 38 76 V. Sądownictwo... 38 77 1. Sąd królewski... 38 77 2. Sądy szlacheckie... 39 78 VI. Organizacja Kościoła... 40 79 1. Kościół katolicki... 40 79 2. Kościół prawosławny... 41 80 3. Rzeczpospolita szlachecka (1454 1764)... 41 81 I. Charakterystyka ustroju państwa... 42 81 II. Terytorium i ludność... 43 83 III. Stany... 44 84 1. Szlachta... 44 84 2. Mieszczanie... 45 89 3. Chłopstwo... 47 92 IV. Kościół i duchowieństwo... 48 94 1. Kościół rzymskokatolicki... 48 94 2. Kościół prawosławny... 48 95 3. Kościoły protestanckie... 49 96 4. Wolność wyznania... 49 97 5. Kontrreformacja... 50 100 V. Monarcha... 51 101 1. Władza królewska... 51 101 2. Elekcje... 52 103 3. Pacta conventa i artykuły henrykowskie... 53 108 VI. Sejm walny... 53 110 1. Organizacja... 53 110 2. Kompetencje... 55 115 3. Obrady, głosowanie i uchwały... 55 116 4. Senatorowie rezydenci... 56 119 VII. Sejmiki... 57 120 VIII. Konfederacje i rokosze... 58 123 IX. Urzędy centralne i lokalne... 58 126 X. Unie państwowe... 59 128 1. Unia polsko-litewska w Lublinie (1569)... 59 128 2. Unia Rzeczypospolitej z Saksonią... 59 129 XI. Odrębności ustrojowe, inkorporacje i lenna... 60 130 1. Prusy Królewskie... 60 130 2. Mazowsze... 62 133 3. Księstwa oświęcimskie i zatorskie... 62 134 4. Prusy Książęce... 62 135 5. Inßanty i Kurlandia... 63 137

Spis treści VII 6. Lębork i Bytów... 64 138 XII. Sądownictwo... 64 139 1. Sądy centralne... 64 139 2. Pozostałe sądy... 66 146 4. Początki monarchii konstytucyjnej (1764 1795)... 68 150 I. Reformy sejmu z lat 1764 1766... 68 150 1. Reformy sejmowania... 68 150 2. Komisje Skarbowa i Wojskowa... 69 151 II. Reformy sejmu delegacyjnego z lat 1767 1768... 70 152 III. Reformy sejmu delegacyjnego z lat 1773 1776... 71 153 1. Rada Nieustająca... 71 153 2. Komisja Edukacji Narodowej... 73 154 IV. Reformy Sejmu Czteroletniego... 73 155 1. Stronnictwa... 73 155 2. Przygotowanie i uchwalenie Konstytucji 3 Maja... 74 157 3. Ustrój społeczny... 75 158 4. Ustrój polityczny... 77 159 V. Konfederacja targowicka (1792) i grodzieńska (1793)... 82 165 VI. Insurekcja kościuszkowska (1794)... 84 169 1. Władze powstania... 84 169 2. Reformy chłopskie... 85 170 3. Sądownictwo... 85 171 VII. Rozbiory. Terytoria i ludność... 85 172 Rozdział II. Prawo dawnej Polski (do 1795 r.)... 87 173 1. Źródła prawa w okresie średniowiecza... 87 173 I. Pojęcie źródeł prawa... 87 173 II. Cechy charakterystyczne systemu i źródeł prawa średniowiecznego... 88 176 1. Dominacja prawa zwyczajowego... 88 176 2. Partykularyzm prawa... 89 177 3. Stanowość prawa... 90 178 4. Kazuistyka prawa... 90 179 5. Systematyka prawa... 91 180 III. Źródła historiograþczne... 91 182 IV. Księgi uposażeń... 92 183 V. Dokumenty... 92 184 VI. Prawo polskie prawo ziemskie... 93 188 1. Spisy prawa zwyczajowego... 93 188 2. Prawo stanowione... 94 191 3. Uchwały sejmów i sejmików... 96 195 4. Księgi sądowe... 96 196 VII. Prawo kanoniczne... 96 197 VIII. Prawo miejskie... 98 201 1. Prawo zwyczajowe... 98 201 2. Wilkierze... 100 205 3. Pouczenia prawne i ortyle... 100 206 4. Przywileje miejskie... 101 208 5. Księgi miejskie (ławnicze i radzieckie)... 101 209 IX. Prawo wiejskie... 102 211

VIII Spis treści 2. Źródła prawa w czasach nowożytnych... 103 212 I. Prawo ziemskie koronne... 103 212 1. Prawo stanowione... 103 212 2. Statut Jana Łaskiego (1506)... 105 215 3. KodyÞkacja prawa... 106 216 4. KodyÞkacje i zbiory prywatne... 108 221 5. Metryka koronna... 110 227 6. Księgi sądowe... 110 228 7. Literatura prawnicza... 111 229 II. Prawo partykularne na innych obszarach Rzeczypospolitej... 111 230 1. Prawo mazowieckie... 111 230 2. Prawo Prus Królewskich... 112 231 3. Prawo litewskie... 113 233 III. Prawo kanoniczne... 114 234 1. Prawo powszechne... 114 234 2. Statuty prowincjonalne... 115 235 IV. Prawo miejskie... 115 236 1. Prawo zwyczajowe... 115 236 2. Prawo stanowione... 117 238 3. Literatura prawnicza... 118 240 4. Inne źródła prawa miejskiego... 118 241 V. Prawo wiejskie... 119 244 VI. Prawa szczególne... 120 245 1. Prawo górnicze... 120 245 2. Prawo bartne... 121 246 3. Prawo wekslowe... 121 247 4. Prawo wojskowe... 121 248 5. Prawo morskie... 121 249 VII. Prawo rzymskie... 122 250 3. Prawo prywatne... 123 251 I. Prawo osobowe, małżeńskie i rodzinne... 124 251 1. Prawo osobowe... 124 251 2. Prawo małżeńskie... 128 260 3. Prawo rodzinne... 132 271 II. Prawo rzeczowe... 134 277 1. Pojęcie rzeczy i ich podział... 134 277 2. Posiadanie i jego ochrona... 135 281 3. Własność... 136 283 4. Formy własności... 136 284 5. Ograniczenia własności... 138 287 6. Nabycie własności... 140 291 7. Utrata własności... 141 295 8. Ograniczone prawa rzeczowe... 141 296 III. Prawo spadkowe... 144 301 1. Dziedziczenie beztestamentowe... 144 301 2. Dziedziczenie testamentowe... 147 307 IV. Prawo zobowiązań... 148 310 1. Powstanie zobowiązań... 148 310 2. Sposoby utwierdzania i umacniania umów... 150 313

Spis treści IX 3. Wygaśnięcie zobowiązań... 151 315 4. Odpowiedzialność z tytułu zobowiązań... 152 316 5. Rodzaje umów... 152 317 4. Prawo karne... 155 331 I. Przestępstwo... 156 331 1. Pojęcie... 156 331 2. Terminologia... 156 333 3. Podstawy odpowiedzialności... 157 334 4. Rodzaje odpowiedzialności... 158 337 5. Przyczyny ograniczające lub wyłączające odpowiedzialność... 159 343 6. Okoliczności ograniczające lub wyłączające karalność... 161 348 7. Formy udziału w przestępstwie... 163 355 8. Podział przestępstw... 164 359 9. Rodzaje przestępstw... 165 363 II. Kara... 168 377 1. Pojęcie i racjonalizacja kary... 168 377 2. Zasady wymiaru kary... 170 379 3. Rodzaje kar... 171 383 5. Postępowanie sądowe... 176 396 I. Proces ziemski... 176 396 1. Zasady... 176 396 2. Strony procesowe i ich zastępcy... 178 397 3. Właściwość sądowa... 178 399 4. Przewód sądowy... 179 400 5. Postępowanie egzekucyjne... 186 415 6. Odrębności procesu ziemskiego w sprawach karnych... 187 419 II. Proces miejski... 187 420 1. Proces skargowy... 187 421 2. Proces inkwizycyjny... 190 422 III. Proces wiejski... 191 424 IV. Procesy specjalne... 192 425 1. Proces o czary... 192 425 2. Proces wojskowy... 193 426 3. Inne postępowania specjalne... 194 427 4. Postępowania zapobiegawcze... 195 428 Rozdział III. Ustrój ziem polskich pod zaborami (do 1918 r.)... 198 431 1. Ziemie polskie w pierwszym okresie zaborów... 198 431 I. Zabór rosyjski... 198 431 1. Ustrój społeczny... 198 431 2. Organizacja władz... 199 432 3. Sądownictwo... 199 433 II. Zabór pruski... 199 434 1. Ustrój społeczny... 199 434 2. Ustrój administracyjny... 200 435 3. Sądownictwo... 201 436 III. Zabór austriacki... 201 437 1. Ustrój społeczny... 201 437 2. Ustrój polityczny... 202 438

X Spis treści 3. Sądownictwo... 204 439 2. Napoleońskie Wolne Miasto Gdańsk (1807 1813)... 205 440 I. Utworzenie i likwidacja Wolnego Miasta Gdańska... 205 440 II. Ustrój polityczny... 206 441 1. Zasady ustrojowe i projekty konstytucji... 206 441 2. Urząd gubernatora i podległe mu agendy... 206 442 3. Administracja centralna... 207 443 4. Administracja lokalna... 208 446 III. Sądownictwo... 208 447 3. Księstwo Warszawskie (1807 1815)... 209 449 I. Utworzenie, rozwój terytorialny i likwidacja Księstwa Warszawskiego... 210 449 II. Ustrój polityczny... 211 450 1. Konstytucja... 211 450 2. Monarcha... 211 451 3. Sejm... 211 452 4. Rada Stanu... 212 453 5. Ministrowie i Rada Ministrów... 213 454 6. Administracja terytorialna i samorząd... 214 456 III. Ustrój społeczny... 215 457 IV. Sądownictwo... 216 458 1. Zasady organizacji... 216 458 2. Sądownictwo cywilne... 217 459 3. Sądownictwo karne... 217 462 4. Sąd kasacyjny... 218 463 5. Sądownictwo administracyjne... 218 464 6. Sądownictwo kompetencyjne... 219 465 4. Królestwo Polskie (1815 1915)... 219 466 I. Powstanie Królestwa Polskiego i jego konstytucja... 219 466 II. Ustrój polityczny... 220 468 1. Król... 220 468 2. Namiestnik... 221 469 3. Rada Stanu (Zgromadzenie Ogólne i Rada Administracyjna).. 222 470 4. Komisje rządowe... 223 475 5. Sejm... 224 476 6. Administracja terytorialna. Samorząd... 226 480 III. Ustrój społeczny. Ograniczenia praw i wolności obywatelskich... 228 481 IV. Sądownictwo... 230 482 5. Zabór pruski (1815 1914)... 232 484 I. Status prawny Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Odrębności ustrojowe... 232 484 II. Organizacja administracji... 234 487 1. Podział administracyjny... 234 487 2. Samorząd terytorialny... 235 490 III. Ustrój społeczny... 237 494 1. Zmiany w położeniu prawnym stanów... 237 494 2. Ograniczenie praw i wolności obywatelskich ludności polskiej... 238 495 IV. Sądownictwo... 239 496 1. Sądownictwo powszechne... 239 496 2. Sądownictwo administracyjne... 240 497

Spis treści XI 6. Wolne Miasto Kraków (1815 1846)... 240 498 I. Powstanie i upadek Rzeczypospolitej Krakowskiej... 240 498 II. Ustrój polityczny... 241 499 1. Władze naczelne... 241 499 2. Administracja terytorialna... 242 503 III. Ustrój społeczny... 243 504 IV. Sądownictwo... 243 505 7. Zabór austriacki (1809 1914)... 244 508 I. Ustrój Galicji w latach 1809 1861... 244 508 II. Autonomia Galicji (od 1861 r.). Ustrój polityczny... 245 509 1. Władze krajowe... 245 509 2. Samorząd terytorialny... 246 512 3. Władze rządowe... 247 513 4. Administracja szkolnictwa... 248 516 III. Prawa obywatelskie... 248 517 IV. Sądownictwo... 249 518 8. Ziemie polskie w latach I wojny światowej... 250 519 I. Orientacje polityczne... 251 519 II. Polityka mocarstw wobec sprawy polskiej... 252 522 1. Stosunek państw centralnych do sprawy polskiej... 252 522 2. Kwestia polska w polityce Rosji carskiej, rewolucji lutowej i październikowej... 254 526 3. Rozwiązanie sprawy polskiej przez mocarstwa zachodnie... 255 527 Rozdział IV. Prawo na ziemiach polskich pod zaborami (do 1918 r.)... 256 528 1. Źródła prawa... 256 528 I. Prawo cywilne... 257 529 1. Zabór pruski... 257 529 2. Zabór austriacki... 258 531 3. Księstwo Warszawskie... 258 532 4. Królestwo Polskie... 259 533 II. Prawo handlowe... 260 534 1. Zabór pruski... 260 534 2. Zabór austriacki... 260 535 3. Księstwo Warszawskie i Królestwo Polskie... 260 536 III. Prawo pracy... 261 537 1. Zabór pruski... 261 537 2. Zabór austriacki... 261 538 3. Królestwo Polskie... 261 539 IV. Prawo karne... 262 540 1. Zabór pruski... 262 540 2. Zabór austriacki... 262 541 3. Księstwo Warszawskie i Królestwo Polskie... 263 542 V. Postępowanie cywilne... 264 543 1. Zabór pruski... 264 543 2. Zabór austriacki... 264 544 3. Księstwo Warszawskie i Królestwo Polskie... 265 545 VI. Postępowanie karne... 266 546 1. Zabór pruski... 266 546

XII Spis treści 2. Zabór austriacki... 266 547 3. Księstwo Warszawskie i Królestwo Polskie... 267 548 2. Prawo cywilne... 268 549 I. Prawo osobowe, małżeńskie, rodzinne i opiekuńcze... 268 549 1. Prawo osobowe... 268 549 2. Prawo małżeńskie... 270 552 3. Prawo rodzinne... 271 554 4. Opieka... 272 557 II. Prawo rzeczowe... 273 558 1. Własność... 273 558 2. Prawo hipoteczne... 274 559 III. Prawo spadkowe... 276 560 1. Zagadnienia ogólne... 276 560 2. Dziedziczenie testamentowe... 276 561 3. Dziedziczenie ustawowe... 278 562 4. Dziedziczenie kontraktowe (umowne)... 278 563 IV. Prawo zobowiązań... 279 564 1. Źródła zobowiązań. Umowy... 279 564 2. Odpowiedzialność cywilna... 280 565 V. Dziedziny prawa wyodrębnione z prawa cywilnego... 281 566 1. Prawo handlowe... 281 566 2. Prawo pracy... 282 567 3. Prawo karne... 285 575 I. Doktryny prawa karnego... 286 575 1. Humanitaryzm... 286 575 2. Szkoła klasyczna... 287 576 3. Szkoły pozytywistyczne... 287 577 II. Zagadnienia ogólne. Obowiązywanie ustawy karnej... 288 578 III. Przestępstwo... 289 579 1. Pojęcie przestępstwa... 289 579 2. Podział przestępstw... 289 580 3. Odpowiedzialność... 290 581 IV. Kara... 292 583 1. Określenie i podział kar... 292 583 2. Rodzaje kar... 292 584 4. Postępowanie sądowe... 295 589 I. Proces cywilny... 295 589 1. Powszechny proces cywilny... 295 589 2. Współczesny proces cywilny... 297 590 II. Proces karny... 298 591 1. Proces inkwizycyjny... 298 591 2. Proces mieszany... 299 592 Rozdział V. Ustrój II Rzeczypospolitej i w okresie II wojny światowej... 301 593 1. II Rzeczpospolita (1918 1939)... 301 593 I. Ustrój polityczny w latach 1918 1921... 301 593 1. Utworzenie centralnego ośrodka władzy państwowej... 301 593 2. Mała konstytucja (20.2.1919 r.)... 303 598 3. Ukształtowanie granic państwa... 304 601

Spis treści XIII II. Ustrój polityczny w latach 1921 1926... 306 602 1. Konstytucja marcowa (17.3.1921 r.)... 306 602 2. Funkcjonowanie systemu politycznego... 309 607 III. Ustrój polityczny w latach 1926 1935... 311 608 IV. Ustrój polityczny w latach 1935 1939... 312 610 1. Konstytucja kwietniowa (23.4.1935 r.)... 312 610 2. Funkcjonowanie systemu... 316 615 V. Administracja II Rzeczypospolitej... 316 616 1. Administracja centralna... 316 616 2. Administracja ogólna (zespolona)... 317 617 3. Administracja specjalna (niezespolona)... 319 620 4. Samorząd... 320 621 5. Sądownictwo administracyjne... 325 624 VI. Organizacja wymiaru sprawiedliwości... 326 625 1. Zasady przewodnie sądownictwa... 326 625 2. Sądy powszechne... 327 626 3. Sądy szczególne... 328 627 4. Inne organy wymiaru sprawiedliwości... 328 628 VII. Związki wyznaniowe... 329 631 1. Kościół katolicki... 329 631 2. Związki wyznaniowe mniejszości religijnych... 330 632 2. Litwa Środkowa (1920 1922)... 331 633 I. Geneza, obszar, ludność... 331 633 II. Sejm wileński... 332 634 III. Władza wykonawcza... 333 635 1. Naczelny Dowódca Wojsk Litwy Środkowej... 333 635 2. Tymczasowa Komisja Rządząca (TKR)... 333 636 3. Administracja terytorialna i samorząd Litwy Środkowej... 334 637 IV. Sądownictwo... 335 638 3. Wersalskie Wolne Miasto Gdańsk (1920 1939)... 336 639 I. Geneza, terytorium i ludność... 336 639 II. Ustrój polityczny Wolnego Miasta Gdańska... 337 640 1. Konstytucja... 337 640 2. Władza ustawodawcza. Zgromadzenie Ludowe... 337 641 3. Władza wykonawcza. Senat... 338 642 III. Sądownictwo... 338 643 IV. Prawa Polski w Wolnym Mieście Gdańsku... 339 644 V. Uprawnienia Ligi Narodów i jej Wysokiego Komisarza... 340 645 4. Ustrój państwa polskiego w okresie II wojny światowej (1939 1945)... 340 646 I. Ustrój ziem okupowanych... 341 646 1. Układ Ribbentrop-Mołotow i jego konsekwencje... 341 646 2. Ziemie polskie pod okupacją niemiecką... 342 647 3. Ziemie polskie pod okupacją radziecką (do 1941 r.)... 344 650 4. Organizacja sądownictwa państw okupacyjnych... 345 651 5. Związki wyznaniowe... 346 654 II. Władze polskie na emigracji... 348 655 III. Polskie Państwo Podziemne... 350 656

XIV Spis treści Rozdział VI. Prawo II Rzeczypospolitej i w okresie II wojny światowej... 353 658 1. Źródła prawa... 353 658 I. Źródła prawa w okresie II Rzeczypospolitej... 353 658 1. Stan prawny po odzyskaniu niepodległości... 353 658 2. Komisja KodyÞkacyjna... 354 659 3. KodyÞkacja prawa cywilnego, handlowego i postępowania cywilnego... 355 660 4. KodyÞkacja prawa karnego materialnego i postępowania karnego... 357 665 5. Ustawodawstwo w dziedzinie prawa pracy... 359 668 II. Źródła prawa na ziemiach polskich w okresie II wojny światowej... 359 669 1. Źródła prawa obowiązujące na obszarze okupacji niemieckiej... 359 669 2. Źródła prawa obowiązujące na obszarze okupacji radzieckiej... 360 672 3. Źródła prawa stosowane w sądownictwie specjalnym Polskiego Państwa Podziemnego... 360 673 2. Prawo cywilne i postępowanie cywilne... 361 674 I. Zagadnienia ogólne... 361 674 II. Prawo osobowe, rodzinne i małżeńskie... 362 675 III. Prawo rzeczowe... 364 676 IV. Prawo spadkowe... 365 677 V. Prawo zobowiązań... 365 678 VI. Prawo handlowe... 366 679 VII. Postępowanie cywilne... 367 680 1. Postępowanie sporne... 367 680 2. Postępowanie polubowne... 368 681 3. Postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające... 368 682 3. Prawo karne materialne i postępowanie karne... 369 683 I. Prawo karne materialne... 369 683 1. Zasady ogólne... 369 683 2. Przestępstwo... 370 684 3. Kara... 370 685 II. Postępowanie karne... 371 686 4. Prawo pracy... 372 687 I. Stosunek pracy... 372 687 II. Układy taryfowe i regulaminy pracy... 372 688 III. Ochrona prawna pracowników... 373 689 IV. Związki pracowników... 374 690 V. Kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy... 374 691 VI. Ubezpieczenia społeczne... 375 694 Rozdział VII. Ustrój w okresie władzy ludowej (1944 1989)... 376 695 1. Polska Ludowa (1944 1952)... 376 695 I. Ustrój polityczny w okresie przejmowania władzy przez komunistów (1944 1947)... 376 695 1. Budowa komunistycznego ośrodka władzy... 376 695 2. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN)... 377 696 3. Rząd Tymczasowy (RT) i Rząd Tymczasowy Jedności Narodowej (RTJN)... 378 698 4. Referendum ludowe (1946)... 379 699

Spis treści XV 5. Wybory do Sejmu Ustawodawczego (1947)... 380 700 6. Granice, terytorium i ludność... 380 701 II. Ustrój polityczny małej konstytucji (19.2.1947 r.)... 381 702 1. Uchwalenie małej konstytucji... 381 702 2. Sejm Ustawodawczy... 381 703 3. Prezydent RP... 382 704 4. Rada Państwa... 382 705 5. Rada Ministrów... 382 706 6. Administracja terytorialna... 383 707 7. Wymiar sprawiedliwości... 383 708 8. Prawa i obowiązki obywateli... 384 709 2. Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952 1989)... 384 710 I. Konstytucja z 22.7.1952 r., jej zmiany i zasady... 384 710 II. Naczelne organy władzy państwowej... 386 711 1. Sejm... 386 711 2. Rada Państwa... 387 712 III. Najwyższa Izba Kontroli (NIK). Inne formy kontroli administracji 388 713 IV. Naczelne organy administracji państwowej. Rada Ministrów... 389 714 V. Terenowe organy władzy i administracji państwowej... 390 715 VI. Wymiar sprawiedliwości... 391 716 1. Sądownictwo... 391 716 2. Inne organy wymiaru sprawiedliwości... 394 723 VII. Prawa, wolności i obowiązki obywatelskie... 395 727 VIII. Związki wyznaniowe... 396 728 Rozdział VIII. Prawo w okresie władzy ludowej (po 1944 r.)... 398 729 1. Źródła prawa... 398 729 I. Zagadnienia ogólne... 398 729 II. Prawo cywilne i postępowanie cywilne... 399 730 1. Zmiana stosunków własnościowych... 399 730 2. UniÞkacja prawa cywilnego... 400 732 3. KodyÞkacja prawa cywilnego... 401 734 III. Prawo karne materialne i postępowanie karne... 402 735 1. Przepisy karne dla rozliczenia skutków wojny i zwalczania opozycji politycznej... 402 735 2. Przepisy karne chroniące ustrój władzy ludowej... 402 736 3. Przepisy karne chroniące nowe stosunki społeczno-gospodarcze... 402 738 4. KodyÞkacja prawa karnego materialnego i postępowania karnego... 403 739 IV. Prawo pracy... 403 741 2. Podstawowe zmiany w prawie... 405 743 I. Prawo cywilne i postępowanie cywilne... 405 743 1. Prawo małżeńskie i rodzinne... 405 743 2. Prawo rzeczowe... 406 745 3. Prawo spadkowe... 407 746 4. Prawo zobowiązań... 407 747 5. Postępowanie cywilne... 407 748 II. Prawo karne materialne i postępowanie karne... 408 749 1. Prawo karne materialne... 408 749 2. Postępowanie karne... 409 750 III. Prawo pracy... 410 751

XVI Spis treści Str. Zestawienia... 411 Władcy państwa polskiego... 412 Władcy państw zaborczych... 414 Sejmy, prezydenci i rządy II Rzeczypospolitej... 415 Sejmy, prezydenci i rządy Polski Ludowej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1944 1989)... 417 Tabele... 419 Tabela I... 420 Tabela II... 421 Tabela III. Podstawy ustroju rzeczypospolitej szlacheckiej (1454 1764)... 422 Tabela IV. Konstytucja 3 Maja 1971 r.... 423 Tabela V. Ustrój Napoleońskiego Wolnego Miasta Gdańska (1807 1813)... 424 Tabela VI. Konstytucja Księstwa Warszawskiego (22.7.1807 r.)... 425 Tabela VII. Konstytucja Królestwa Polskiego (27.11.1815 r.)... 426 Tabela VIII. Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa (3.5.1815 r.)... 427 Tabela IX. Dekret z 22.11.1918 r. o najwyższej władzy reprezentacyjnej RP... 428 Tabela X. Uchwała z 20.2.1919 r. (mała konstytucja)... 429 Tabela XI. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (17.3.1921 r.)... 430 Tabela XII. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (23.4.1935 r.)... 431 Tabela XIII. Konstytucja Wolnego Miasta Gdańska (14.6.1922 r.)... 432 Tabela XIV. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej (1947 1952)... 433 Tabela XV. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (22.7.1952 r.)... 434 Tabela XVI. Struktura społeczna ludności Rzeczypospolitej ok. 1791 r.... 435 Tabela XVII. Struktura społeczno-zawodowa ludności Polski w 1921 r. (według spisu)... 435 Tabela XVIII. Terytorium i ludność Polski (Rzeczypospolitej)... 436 Tabela XIX. Najważniejsze urzędy centralne i nadworne rzeczypospolitej szlacheckiej... 437 Tabela XX. Najważniejsze urzędy ziemskie i starościńskie rzeczypospolitej szlacheckiej... 439 Tablice synchronistyczne dla historii ogólnej, ustroju i prawa Polski... 441 Tablica I. Dawna Polska (do 1795 r.)... 443 Tablica II. Ziemie polskie pod zaborami (1795 1918)... 450 Tablica III. II Rzeczpospolita (1918 1939) i ziemie polskie w okresie II wojny światowej... 455 Tablica IV. Polska Ludowa i Polska Rzeczpospolita Ludowa... 457 Ilustracje... 461 Indeks rzeczowy... 469