HSBC Wskaźnik Rynków Wschodzących Q3 2011
Stephen King Wzrost produkcji rynków wschodzących uległ w Q3 niepokojącemu osłabieniu, głównie za sprawą kondycji sektora przemysłowego 12 października 2011 Rynki wschodzące wygrywają walkę z inflacją - obawy budzi teraz wzrost Indeks rynków wschodzących HSBC (EMI) nie jest tak słaby, jak podczas kryzysu finansowego w latach 2008-2009, lecz mimo wszystko uległ ponownemu spowolnieniu w trzecim kwartale 2011 roku, spadając do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest sytuacja w sektorze przemysłowym - ostatnie wyniki wskazują jednoznacznie na jego regres. Sektor usługowy w dalszym ciągu się rozwija, ale w znacznie wolniejszym tempie. Poziom aktywności w tym sektorze jest obecnie niepokojąco niski. Słabości sektora przemysłowego towarzyszą jednoznaczne dowody na spadek obrotów handlu światowego na przestrzeni 2011 roku. Aktualne dane wskazują, że najwyższe obroty odnotowano w pierwszym kwartale tego roku. Od tamtej pory obroty stale spadają. W dużej mierze przyczyną tej słabości są problemy krajów rozwiniętych, ale ucierpiała również działalność eksportowa rynków wschodzących. W trzecim kwartale liczba nowych zamówień eksportowych w sektorze przemysłowym spadła po raz pierwszy od dziewięciu kwartałów. Firmy z rynków wschodzących zareagowały na ten spadek szybszą niż wcześniej realizacją zaległych zamówień, co pomogło chwilowo podtrzymać aktywność gospodarczą. Tej sytuacji nie da się jednak utrzymać na dłuższą metę. Ze względu na brak oznak wskazujących na szybkie ożywienie handlu, ujawniona w ostatnim badaniu słabość prawdopodobnie doprowadzi w przyszłości do redukcji zatrudnienia. Już teraz pojawiają się sygnały świadczące o stagnacji wzrostu zatrudnienia na rynkach wschodzących. Kraje rozwijające się w większości wygrały prowadzoną wcześniej walkę z inflacją. Niewątpliwie pomógł im w tym niedawny spadek cen towarów na świecie oraz konsekwentne zaostrzanie polityki pieniężnej na rynkach wschodzących, które przyczyniło się do osłabienia popytu krajowego. Te dwa czynniki są ze sobą powiązane - konsekwentnie twierdziliśmy, że wyższe ceny towarów miały ścisły związek z wysokim poziomem aktywności gospodarczej krajów rozwijających się. Od tego ogólnego trendu istnieje jeden czy dwa wyjątki. Aktywność producentów z Europy Wschodniej utrzymała się 2
na dość wysokim poziomie, zaś w Indiach w dalszym ciągu rośnie inflacja. Ogólnie jednak nie ma wątpliwości, że - podobnie jak w krajach rozwiniętych - obawy dotyczące inflacji ustąpiły miejsca niepokojom związanym ze wzrostem gospodarczym. Mimo załamania indeksu EMI na przełomie 2008 i 2009 roku, w tamtym okresie kraje rozwijające i tak uzyskały lepsze wyniki gospodarcze niż kraje rozwinięte. Nie musiały bowiem borykać się z konsekwencjami kryzysu na rynku kredytów subprime, pomocy finansowej dla banków ani późniejszego odciążenia bilansów. Kiedy kraje Zachodu zastygły w gospodarczym zastoju, rynki wschodzące zdołały szybko odbudować swoje gospodarki, do czego przyczynił się niezwykle niski poziom stóp procentowych na świecie. Podobnie może być i tym razem. Zmienił się charakter problemu zadłużenia krajów rozwiniętych, który w większym stopniu dotyka teraz sektora publicznego, ale sytuacja pozostaje niepewna. Mimo szerokiego i bardziej lub mniej konwencjonalnego wykorzystania polityki pieniężnej, nie udało się doprowadzić do trwałego odrodzenia gospodarczego. W rezultacie wzrosła jedynie niepewność polityczna związana z zadłużeniem. W jaki sposób Kongres rozwiąże problem deficytu budżetowego Stanów Zjednoczonych? Jaką decyzję podejmą kraje strefy euro w kwestii podziału pomiędzy wierzycieli i dłużników obciążenia związanego z kryzysem euro? Na szczęście złagodzenie presji inflacyjnych pozwala na nieco większą elastyczność polityki. Co prawda w niektórych krajach rozwiniętych inflacja wciąż jest zbyt wysoka, przez co banki centralne muszą zachować ostrożność przy podejmowaniu decyzji o wprowadzeniu znaczących bodźców stymulujących. Dostrzegamy jednak oznaki złagodzenia polityki pieniężnej w kilku krajach rozwiniętych, co wskazuje na powodzenie wcześniejszych prób opanowania inflacji, które było możliwe nie tylko w efekcie wyższych stóp procentowych, lecz w niektórych przypadkach również dzięki wprowadzeniu zaostrzenia ilościowego. Na przykład sukcesywne podwyższanie stopy rezerw w Chinach mogło przyczynić się do znaczącego złagodzenia tempa ekspansji kredytowej. Mimo wszystko błędem byłoby założenie, że wobec złagodzenia presji inflacyjnych kraje rozwijające się zdecydują się na wprowadzenie bodźców politycznych na skalę zbliżoną do tych z lat 2008-2009. Nauczeni poprzednim doświadczeniem decydenci będą się obawiali wywołania kolejnej fali presji inflacyjnych. W związku z tym coraz bardziej wzrasta prawdopodobieństwo, że kraje rozwijające się nie będą w stanie w pełni zrównoważyć powszechnej słabości krajów rozwiniętych, co wskazuje, że tempo światowego wzrostu gospodarczego wyniesie w latach 2011-2012 znacznie poniżej 3%. W porównaniu do danych historycznych taki wynik rozczarowuje, mimo solidnych podstaw gospodarczych istniejących w wielu krajach rozwijających się. Teoretycznie kraje rozwijające się nie muszą podejmować takich trudnych decyzji politycznych. Mimo wszystko są jednak narażone na konsekwencje niepewności finansowej wynikającej z pogoni za bezpieczeństwem w coraz bardziej niespokojnym świecie. Aktywa finansowe rynków wschodzących również ucierpiały wskutek rosnącej niechęci do ryzyka panującej w środowisku gospodarczym. W perspektywie długoterminowej istnieją jednoznaczne dowody na rozejście się gospodarczych ścieżek krajów rozwijających się i rozwiniętych, ale nie ma zbyt wielu dowodów, które wskazywałyby na to, że to samo zjawisko dotyka rynki finansowe w perspektywie krótkoterminowej. Stephen King Group Chief Economist 3
HSBC Wskaźnik Rynków Wschodzących Wzrost produkcji rynków wschodzących spadł w Q3 2011 do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów Kluczowe wyniki: Słabszy wzrost liczby nowych zamówień doprowadził do spowolnienia wzrostu produkcji Optymizm sektora usługowego spadł do najniższego poziomu od początku 2011 roku Tempo wzrostu zatrudnienia zmalało i było zaledwie marginalne Inflacja kosztów produkcji jeszcze bardziej się osłabiła, a rynki wschodzące kontynuowały zaostrzanie swojej polityki Wzrost produkcji spadł do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów Indeks rynków wschodzących HSBC (EMI) - kwartalny wskaźnik opracowywany na podstawie miesięcznych ankiet przeprowadzanych wśród menedżerów logistyki PMI - spadł w Q3 2011 do poziomu 51.9 z poziomu 54.2 w Q2. Wartość indeksu spadła trzeci kwartał w rzędu, a w historii serii była niższa tylko w trzech kwartałach, w okresie do Q2 2009. Indeks EMI oparty jest na 21 sondażach PMI (indeks menedżerów logistyki, ang. Purchasing Managers Index ) przeprowadzanych na 16 rynkach wschodzących w sektorze przemysłowym i usługowym, w celu zebrania najwcześniejszych i najbardziej wiarygodnych informacji o trendach gospodarczych. W Q3 zmalała produkcja sektora przemysłowego rynków wschodzących, kończąc tym samym trwający od dziewięciu kwartałów okres wzrostu. Z kolei sektor usługowy odnotował w ciągu tego kwartału wzrost aktywności gospodarczej. Tempo tego wzrostu uległo jednak spowolnieniu do najniższego poziomu od Q2 2009. Wskaźnik mierzący trendy dotyczące produkcji sektora usługowego rynków wschodzących stracił na wartości w pięciu z sześciu ostatnich kwartałów. Niewielki wzrost tego wskaźnika nastąpił jedynie w Q2 2011. Produkcja w sektorze przemysłowym spadła w związku z osłabieniem przepływów handlowych Produkcja sektora przemysłowego zmalała w sześciu spośród 16 objętych badaniem krajów rozwijających się, mianowicie w Brazylii, Chinach, Singapurze, RPA, Korei Południowej i na Tajwanie. Producenci z RPA i Tajwanu odnotowali szczególnie znaczące tempo spadku produkcji. Za nimi znalazła się Brazylia, gdzie tempo spadku produkcji było najszybsze od Q1 2009. Chiny z kolei odnotowały marginalne, a Singapur - umiarkowane tempo spadku. Producenci z Europy Wschodniej uzyskali ogólnie lepsze wyniki w Q3 niż firmy azjatyckie, ale bez wyjątku odnotowali spowolnienie tempa wzrostu produkcji w ciągu tego kwartału. W Rosji fabryki jedynie marginalnie zwiększyły produkcję, a tempo wzrostu w Czechach i Polsce spadło do najniższego poziomu od - odpowiednio - siedmiu i ośmiu kwartałów. również odnotowały osłabienie wzrostu produkcji w sektorze przemysłowym, którego tempo było najniższe od dwóch i pół roku. Natomiast Turcja i Izrael jako jedyne wśród rynków wschodzących odnotowały szybszy wzrost poziomu produkcji w sektorze przemysłowym. W związku z osłabieniem globalnego popytu, producenci z rynków wschodzących po raz pierwszy od dziewięciu kwartałów odnotowali mniejszą liczbę nowych zamówień. Poziom zamówień zagranicznych uległ obniżeniu na większości monitorowanych rynków, z wyjątkiem Czech, Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Spośród czterech dużych krajów rozwijających się, Brazylia i odnotowały najszybsze tempo spadku EMI (produkcja-wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. 62 58 54 46 42 38 BRIC (produkcja-wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Chiny Brazylia Rosja 4
liczby nowych zamówień, natomiast w Chinach spadek ten był jedynie marginalny. Ogólne osłabienie sektora usługowego - perspektywy się pogarszają Wzrost aktywności sektora usługowego uległ w Q3 2011 osłabieniu do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów - wszystkie cztery duże kraje rozwijające się odnotowały spowolnienie tempa wzrostu. Pytani o perspektywy dla swoich firm na następny rok, usługodawcy z rynków wschodzących przejawiali bardzo niski poziom optymizmu - od Q4 2005, kiedy po raz pierwszy zebrano te dane, gorsze nastroje odnotowano jedynie dwukrotnie. Optymizm przedsiębiorców chińskich był rekordowo niski, zaś nastawienie rosyjskich firm z sektora usługowego było najmniej optymistyczne od dziesięciu kwartałów. Osłabienie presji ze strony podażowej W związku ze słabszym wzrostem produkcji w sektorze przemysłowym tempo wzrostu zakupów dokonywanych przez producentów z rynków wschodzących uległo w Q3 osłabieniu do poziomu bliskiemu stagnacji. W rezultacie zapasy półproduktów i surowców malały w najszybszym tempie od dwóch lat, a Brazylia, Chiny i Rosja odnotowały rekordowy spadek poziomu zapasów. Osłabienie popytu na środki produkcji w połączeniu ze złagodzeniem presji ze strony podażowej związanych z trzęsieniem ziemi i tsunami w Japonii spowodowało, że czas realizacji dostaw wydłużał się najwolniej od Q3 2009. Inflacja kosztów produkcji uległa spowolnieniu do najniższego od czterech kwartałów poziomu Wyniki ostatniego badania EMI dostarczają dalszych dowodów potwierdzających, że konsekwentne zaostrzanie polityki przez kraje rynków wschodzących przyczyniło się do osłabienia presji inflacyjnych. Ogólne tempo inflacji kosztów produkcji uległo osłabieniu do najniższego od czterech kwartałów poziomu. Spośród największych rynków wschodzących, Brazylia, Chiny i Rosja odnotowały spowolnienie wzrostu średnich kosztów (Brazylia - najniższy poziom od dwóch lat, Chiny - najwolniejszy wzrost od czterech kwartałów, Rosja - najsłabszy wzrost od półtora roku). W związku z osłabieniem presji inflacyjnych, firmy z rynków wschodzących najwolniej od roku podnosiły ceny produktów - tempo tego wzrostu uległo spowolnieniu zarówno w sektorze usługowym, jak i przemysłowym. Ponadto w Q3 producenci odnotowali wolniejszy wzrost cen produktów niż usługodawcy. Wskaźnik mierzący ruchy cen pobieranych przez producentów był niemal o siedem punktów niższy od zbliżonego do rekordowego poziomu, jaki odnotowano w ostatnim kwartale 2010 roku. Tworzenie nowych miejsc pracy uległo spowolnieniu - wzrost zatrudnienia był jedynie marginalny Ze względu na spowolnienie tempa wzrostu liczby nowych zamówień, firmy zaczęły szybciej realizować zaległe zamówienia, by w ten sposób utrzymać poziom aktywności, co wskazuje na obecność nadwyżki mocy w krajach rozwijających się. Usługodawcy po raz drugi z rzędu odnotowali w Q3 zmniejszenie zaległości w realizacji zamówień, zaś poziom niezrealizowanych zamówień w firmach z sektora przemysłowego spadł po raz pierwszy od dwóch i pół roku. W rezultacie mierzony w obu sektorach (przemysłowym i usługowym) wzrost zatrudnienia uległ spowolnieniu do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów, odzwierciedlając słabsze tempo tworzenia miejsc pracy w sektorze usług oraz stagnację zatrudnienia w sektorze przemysłowym. odnotowały pierwszy spadek liczby zatrudnionych od Q1 2009, zaś w Brazylii, Chinach i Rosji tempo wzrostu zatrudnienia uległo osłabieniu. Zamówienia i eksport.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Eksport (sektor przem ysłowy) Nowe zam ówienia (wszystkie sektory) Zatrudnienie i zaległości produkcyjne.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Zaległoś ci produkcyjne (wszystkie sektory) Zatrudnienie (wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Koszty produkcji (wszystkie sektory) Ceny wyrobów gotowych (wszystkie sektory) Koszty produkcji i ceny wyrobów gotowych Większe tempo inflacji Większe tempo deflacji 5
Produkcja Wzrost aktywności uległ spowolnieniu trzeci kwartał z rzędu. Zmalała produkcja w sektorze przemysłowym. Wzrost produkcji rynków wschodzących (w sektorze przemysłowym i usługowym) uległ w Q3 2011 osłabieniu do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów. W historii serii wynik badania EMI był niższy jedynie w trzech kwartałach, w okresie od Q4 2008 do Q2 2009. Sektor przemysłowy odnotował spadek produkcji po raz pierwszy od Q1 2009, kiedy światowa gospodarka była pogrążona w recesji, zaś wzrost produkcji w sektorze usługowym był najniższy od dziewięciu kwartałów. W odniesieniu do łącznego wzrostu produkcji sektora przemysłowego i usługowego największych rynków wschodzących, Brazylia odnotowała w Q3 nieznaczny spadek aktywności, po dwuletnim okresie wzrostu. Natomiast w Chinach, Indiach i Rosji tempo wzrostu produkcji uległo spowolnieniu (Chiny - najniższy poziom od dziesięciu kwartałów, - najniższy poziom od dziewięciu kwartałów, Rosja - najsłabszy wzrost od Q3 2010). Nowe zamówienia Tempo wzrostu liczby nowych zamówień było w Q3 2011 najniższe od dziewięciu kwartałów. Wzrost popytu na towary i usługi uległ w trzecim kwartale dalszemu spowolnieniu - tempo wzrostu liczby nowych zamówień było najniższe od Q2 2009. Co więcej, ostatni wzrost łącznej liczby nowych zamówień był znacznie wolniejszy od trendu długoterminowego. Liczba nowych zamówień przyjętych przez producentów w trzecim kwartale nieznacznie spadła, co zdarzyło się po raz pierwszy od Q1 2009. Natomiast usługodawcy odnotowali dalszy wzrost liczby nowych zamówień, choć był on najniższy od dziewięciu kwartałów. Spośród czterech największych krajów rozwijających się, Brazylia i Chiny odnotowały jedynie marginalny wzrost liczby nowych zamówień, zaś w Rosji wzrost ten uległ spowolnieniu do najniższego poziomu od roku. Najszybsze tempo wzrostu liczby nowych zamówień - choć najniższe od dziewięciu kwartałów - odnotowano w Indiach. Produkcja w sektorach Nowe zamówienia w sektorach.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. W szystkie sektory Sektor usługowy S ektor przem sył ow y W szystkie sektory Sektor usługowy S ektor przem sył ow y Produkcja w krajach BRIC (wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Nowe zamówienia w krajach BRIC (wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. 25 6
Zaległości produkcyjne Zarówno w sektorze przemysłowym, jak i usługowym nastąpił marginalny spadek zaległości w realizacji zamówień. W związku ze spowolnieniem wzrostu liczby nowych zamówień firmy z rynków wschodzących wykorzystywały wolne zasoby do realizacji istniejących projektów, co doprowadziło w minionym kwartale do zmniejszenia zaległości w realizacji zamówień po raz drugi z rzędu. Tempo tego spadku było niewielkie, ale szybsze niż w Q2. W Q3 po raz pierwszy od dwóch i pół roku spadły zaległości producentów w realizacji zamówień, choć tempo tego spadku było jedynie marginalne. Usługodawcy odnotowali nieznaczne zmniejszenie zaległości w realizacji zamówień drugi kwartał z rzędu. Spośród największych krajów rozwijających się Brazylia i Rosja odnotowały spadek liczby niezrealizowanych zamówień, zarówno w sektorze przemysłowym, jak i usługowym. Natomiast zaległości w realizacji zamówień w Chinach i w Indiach wzrosły, choć tempo tego wzrostu w Chinach było jedynie marginalne. Zatrudnienie Tempo tworzenia nowych miejsc pracy spadło do niewielkiego poziomu w wyniku stagnacji zatrudnienia w sektorze przemysłowym. W trzecim kwartale 2011 roku zatrudnienie na rynkach wschodzących ponownie wzrosło, jednak tempo tworzenia nowych miejsc pracy było jedynie marginalne i spadło do najniższego poziomu w obecnym, trwającym od dziewięciu kwartałów okresie wzrostu. Wzrost zatrudnienia w sektorze przemysłowym uległ spowolnieniu i był bliski stagnacji, natomiast usługodawcy zwiększali zatrudnienie w najwolniejszym tempie od dziewięciu kwartałów. Jeśli wziąć pod uwagę łączny wzrost zatrudnienia w sektorze przemysłowym i usługowym największych krajów rozwijających się, odnotowały spadek liczby zatrudnionych po raz pierwszy od Q1 2009. W Chinach w Q3 tempo tworzenia nowych miejsc pracy było jedynie marginalne i spadło do najniższego poziomu od dwóch i pół roku. Wzrost zatrudnienia uległ również osłabieniu w Brazylii i Rosji, spowalniając do najniższego poziomu od - odpowiednio - dwóch lat i roku. Zaległości produkcyjne w sektorach Zatrudnienie w sektorach.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. W szystkie sektory Sektor usługowy S ektor przem ysł ow y W szystkie sektory Sektor usługowy S ektor przem ysł ow y Zaległości produkcyjne w krajach BRIC (wszystkie sektory) Zatrudnienie w krajach BRIC (wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. 7
Koszty produkcji W Q3 2011 nastąpiło dalsze złagodzenie inflacji kosztów produkcji w krajach rozwijających się. Średnie koszty produkcji ponoszone przez firmy z rynków wschodzących wzrosły w Q3 po raz dziesiąty z kolei. Tempo inflacji tych kosztów uległo dalszemu spowolnieniu w porównaniu do szczytowego poziomu odnotowanego w Q1. Tempo inflacji kosztów produkcji osłabiło się zarówno w sektorze przemysłowym, jak i usługowym, osiągając najniższy poziom od - odpowiednio - czterech i trzech kwartałów. Producenci ponownie odnotowali gwałtowniejszy wzrost średnich kosztów niż usługodawcy, choć rozbieżność ta była niewielka i po raz kolejny zmniejszyła się w porównaniu do rekordowej różnicy z Q4 2010. Spośród czterech największych krajów rozwijających się, najszybsze tempo wzrostu kosztów produkcji osiągnęły. Ten kraj jako jedyny odnotował również przyspieszenie inflacji. W Brazylii, Chinach i Rosji tempo inflacji utrzymało się poniżej średniej - w Brazylii było najniższe od ośmiu kwartałów, w Chinach - najniższe od roku, a w Rosji - najsłabsze od sześciu kwartałów. Ceny wyrobów gotowych Spadła zdolność firm z rynków wschodzących do kształtowania cen. Ceny pobierane przez przedsiębiorstwa z rynków wschodzących wzrosły w Q3 po raz dziewiąty z rzędu, co po części odzwierciedla potrzebę przeniesienia wyższych kosztów na nabywców. Mimo to, tempo inflacji cen produktów uległo spowolnieniu do najniższego poziomu od roku. Usługodawcy odnotowali w Q3 mniejsze tempo wzrostu średnich cen produktów - inflacja ta uległa spowolnieniu do najniższego poziomu od Q4 2010, lecz była szybsza niż wzrost cen produktów w sektorze przemysłowym, który doświadczył gwałtowniejszego spowolnienia, do najniższego poziomu od dziewięciu kwartałów. Jeśli wziąć pod uwagę największe rynki wschodzące, jako jedyny kraj odnotowały gwałtowniejszy wzrost cen produktów, który osiągnął rekordowe tempo w historii serii. W Brazylii i Rosji tempo inflacji uległo spowolnieniu drugi kwartał w rzędu, zaś Chiny odnotowały najwolniejszy wzrost cen produktów od dziewięciu kwartałów. Koszty produkcji w sektorach Ceny wyrobów gotowych w sektorach.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Większe tempo inflacji.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. 80 Większe tempo inflacji 20 W szystkie sektory Sektor usługowy S ektor przem ysł ow y Większe tempo deflacji W szystkie sektory Sektor usługowy S ektor przem ysł ow y Większe tempo deflacji Koszty produkcji w krajach BRIC (wszystkie sektory) Ceny wyrobów gotowych w krajach BRIC (wszystkie sektory).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Większe tempo inflacji Większe tempo inflacji 75 25 Większe tempo deflacji Brazylia Większe tempo deflacji 8
Nowe zamówienia eksportowe Liczba nowych zamówień eksportowych spadła po raz pierwszy od Q2 2009. W Q3 liczba nowych zamówień eksportowych przyjętych przez producentów z krajów rozwijających się spadła po raz pierwszy od dziewięciu kwartałów. Spadek ten był jednak nieznaczny. Wszystkie cztery główne rynki wschodzące odnotowały spadek liczby nowych zamówień. W Indiach poziom zamówień z zagranicy spadł po raz pierwszy od Q1 2009, zaś Brazylia, Chiny i Rosja doświadczyły takiego spadku drugi kwartał z rzędu. W Turcji i Korei Południowej liczba nowych zamówień eksportowych zmalała w Q3 po raz pierwszy od dziesięciu, w Singapurze i Hongkongu - od dziewięciu, a w Polsce - od ośmiu kwartałów. Tajwan i Izrael odnotowały pierwszy spadek od roku. Czechy, Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie to jedyne kraje rozwijające się objęte badaniem, które odnotowały w trzecim kwartale wzrost liczby nowych zamówień eksportowych. Ilość pozycji zakupionych Wzrost aktywności nabywczej uległ spowolnieniu do poziomu bliskiego stagnacji. Aktywność nabywcza producentów z krajów rozwijających uległa w trzecim kwartale spowolnieniu do poziomu bliskiego stagnacji. Tempo wzrostu było najwolniejsze w obecnym, trwającym od dziesięciu kwartałów okresie ekspansji i odzwierciedlało osłabienie wzrostu produkcji i liczby nowych zamówień. Wzrost aktywności nabywczej odnotowały Chiny, Czechy,, Polska, Rosja, Arabia Saudyjska, Korea Południowa, Turcja i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Jednak tempo wzrostu w tych krajach było znacznie niższe od średniej długoterminowej i - z wyjątkiem Turcji - niższe niż w Q2. Spadek zakupów nakładów odnotowano w Brazylii, Hongkongu i na Tajwanie. Zakupy nakładów zmalały w Brazylii w czterech z pięciu ostatnich kwartałów, a w Hongkongu - dwa kwartały z rzędu. Na Tajwanie był to pierwszy spadek od Q4 2010. Nowe zamówienia eksportowe (sektor przemysłowy) Ilość pozycji zakupionych (sektor przemysłowy).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Nowe zamówienia eksportowe w krajach BRIC (sektor przemysłowy).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. 25 Ilość pozycji zakupionych w krajach BRIC (sektor przemysłowy) 20 9
Zapasy wyrobów gotowych Zapasy wyrobów gotowych utrzymywane przez producentów z rynków wschodzących zmalały po raz kolejny. W Q3 producenci z krajów rozwijających się odnotowali dalszy spadek zapasów wyrobów gotowych. Tempo tego spadku uległo też największemu przyspieszeniu od początku roku. Najnowsze dane EMI wskazują na spadek zapasów w siedmiu z dziesięciu objętych badaniem krajów rozwijających się. Czechy, Tajwan i Singapur odnotowały pierwszy spadek zapasów gotowych towarów od - odpowiednio - dwóch, trzech i pięciu kwartałów. W Indiach i Turcji nastąpił wzrost zapasów poprodukcyjnych, ale jego tempo było w obu przypadkach marginalne. Natomiast poziom zapasów w Brazylii pozostał na niezmienionym poziomie, po dwóch kwartałach niewielkiego wzrostu. Zapasy pozycji zakupionych Zapasy środków produkcji spadały w Q3 w przyspieszonym tempie. Zapasy towarów zakupionych przez firmy z sektora przemysłowego rynków wschodzących spadły w Q3 po raz czwarty w ciągu ostatnich pięciu kwartałów. Tempo tego spadku było najszybsze od Q3 2009. Większość objętych badaniem krajów rozwijających się - wśród nich Brazylia, Chiny, Rosja i Turcja - odnotowało w Q3 spadek zapasów zakupionych towarów. Tempo spadku w Brazylii, Rosji i Turcji było gwałtowniejsze. Tylko w Czechach, Indiach, Meksyku, Arabii Saudyjskiej i RPA nastąpił wzrost zapasów przedprodukcyjnych w trzecim kwartale. Z wyjątkiem RPA, wszystkie te kraje odnotowały wzrost liczby nowych zamówień w Q3. Zapasy wyrobów gotowych (sektor przemysłowy) Zapasy pozycji zakupionych (sektor przemysłowy).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Zapasy wyrobów gotowych w krajach BRIC (sektor przemysłowy) Zapasy pozycji zakupionych w krajach BRIC (sektor przemysłowy).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. 10
Czas dostaw Czas realizacji dostaw wydłużał się najwolniej od Q3 2009. W Q3 czas realizacji dostaw nadal się wydłużał - tendencja ta utrzymuje się już od dziewięciu kwartałów. Tempo pogorszenia efektywności dostawców było jednak niewielkie, najniższe od Q3 2009. Spośród największych krajów rozwijających się Chiny i Rosja doświadczyły w Q3 coraz większych opóźnień w realizacji dostaw, zaś w Brazylii i Indiach czas realizacji dostaw uległ skróceniu po raz pierwszy od - odpowiednio - siedmiu i dziewięciu kwartałów. Z pozostałych rynków wschodzących objętych badaniem Czechy, Izrael, Polska, Singapur i Korea Południowa odnotowały wydłużenie czasu realizacji dostaw, choć w mniejszym stopniu niż miało to miejsce w Q2. W Hongkongu, Meksyku, Arabii Saudyjskiej, RPA, na Tajwanie i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich efektywność dostawców wzrosła. Oczekiwania gospodarcze Optymizm sektora usługowego spadł do najniższego poziomu od trzech kwartałów. Usługodawcy z rynków wschodzących spodziewają się wzrostu aktywności gospodarczej w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy, ale poziom optymizmu spadł, osiągając pułap, który w historii serii przekroczono tylko dwa razy. Optymizm przedsiębiorców z sektora usługowego zmalał w Q3 we wszystkich czterech objętych badaniem krajach rozwijających się, przy czym firmy chińskie przejawiały najniższy poziom optymizmu wobec krótkoterminowych perspektyw dla działalności gospodarczej od czasu zebrania pierwszych danych w Q4 2005. W Brazylii i Indiach nastroje były najsłabsze od - odpowiednio - dwóch i trzech kwartałów. Natomiast usługodawcy z Rosji wykazywali największy pesymizm od dwóch i pół roku. Ponadto spadek wskaźnika oczekiwań był największy od Q4 2008, kiedy początek kryzysu finansowego doprowadził do załamania nastrojów wśród przedsiębiorców na całym świecie. Czas dostaw (sektor przemysłowy) Oczekiwania gospodarcze (sektor usługowy).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Szybciej.0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Większy optymizm 90 80 Wolniej Czas dostaw w krajach BRIC (sektor przemysłowy) Oczekiwania gospodarcze w krajach BRIC (sektor usługowy).0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod..0 = bez zmian z poprzednim kwartałem, sez. mod. Szybciej Większy optymizm 90 80 Wolniej Większy pesymizm 11
Informacje ogólne Badanie HSBC Wskaźnik Rynków Wschodzących (EMI) jest ważonym łącznym wskaźnikiem opracowanym na podstawie badań Wskaźników Managerów Logistyki (PMI ) przeprowadzanych w krajach gospodarek wschodzących takich jak: Republika Czeska, Hong Kong, Izrael, Meksyk, Polska, Singapur, Afryka Południowa, Korea Południowa, Tajwan, Turcja, Zjednoczone Emiraty Arabski, Arabia Saudyjska i gospodarkach krajów BRIC (Brazylia, Rosja,, Chiny). Badania śledzą zmiany warunków gospodarczych w ponad 5,800 firm. EMI oparty jest na przeglądzie Wskaźników Managerów Logistyki (PMI ), który jest obecnie najbardziej obserwowany, badaniem warunków gospodarczych na świecie i posiada renomę za dokładność przewidywania oficjalnych statystyk. Dane z badań we wszystkich krajach są zbierane przy wykorzystaniu tych samych metod, a grupa respondentów ustalana jest według położenia geograficznego i według Międzynarodowej Standardowej Klasyfikacji Rodzajów Działalności (ISIC), w oparciu o udział w PKB. Odpowiedzi uzyskane podczas badania odzwierciedlają ewentualne zmiany w bieżącym miesiącu w porównaniu z miesiącem poprzednim, opierając się na danych zebranych w połowie miesiąca. Dla każdego wskaźnika obliczany jest wskaźnik dyfuzji, który jest sumą pozytywnych odpowiedzi plus połową odpowiedzi, które są takie same. Wskaźniki dyfuzji mają właściwości wskaźników głównych i stanowią wygodny zbiorczy sposób określania przeważającego kierunku zmian. Wartość wskaźnika powyżej oznacza całkowity wzrost zmiennej, a wartość poniżej całkowity spadek. Wszystkie dane są sezonowo modyfikowane. Dane zebrane w poszczególnych krajach dla sektora przemysłowego i usługowego są następnie przetwarzane w oparciu o wkład kraju i regionu w PKB, aby dostarczyć wskaźników dla gospodarki danego kraju lub dla całej strefy rynków wschodzących. Źródła danych Kraj/region: Brazylia Rosja Chiny Korea Południowa Taiwan Hong Kong Afryka Południowa Singapur Izrael Producent: BER SIPMM IPLMA Turcja Polska Republika Czeska Meksyk ZEA Arabia Saudyjska HSBC IMEF HSBC z siedzibą w Londynie jest jedną z największych na świecie instytucji oferujących usługi bankowe i finansowe oraz jedną z najbardziej cenionych marek w branży. Świadczymy kompleksowe usługi finansowe ok. 89 milionom klientów w ramach dwóch grup klientów: Retail Banking and Wealth Management (dawniej Personal Financial Services) oraz Commercial Banking, a także za pośrednictwem dwóch globalnych linii biznesowych: Global Banking and Markets oraz Global Private Banking. Nasza międzynarodowa sieć obejmuje 87 krajów i terytoriów w sześciu regionach geograficznych: w Europie, Hongkongu, pozostałych regionach Azji i Pacyfiku, na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej, w Ameryce Północnej oraz Ameryce Łacińskiej. Akcje HSBC Holdings plc są notowane na giełdach w Londynie, Hongkongu, Nowym Jorku, Paryżu i na Bermudach i należą do ponad 220.000 akcjonariuszy w 129 krajach i terytoriach. Po dalsze informacje proszę odwiedzić stronę internetową: www.hsbc.com jest wiodącym dostawcą globalnych usług finansowych, zatrudniającym ponad 2200 pracowników. Firma dostarcza niezależnych danych, wyceny i narzędzi do obsługi transakcji w szerokim spektrum klas aktywów w celu zwiększenia przejrzystości, redukcji ryzyka i poprawy wydajności. Baza klientów obejmuje największe instytucje operujące na rynkach finansowych. Po dalsze informacje proszę odwiedzić stronę internetową: www.markit.com Economics Firma Economics jest specjalistycznym dostawcą badań gospodarczych oraz wskaźników ekonomicznych, w tym serii Wskaźnik Menedżerów Logistyki (Purchasing Managers Index, w skrócie PMI ), która jest obecnie dostępna dla 32 krajów, a także dla kluczowych regionów, w tym strefy euro. Wskaźnik PMI stał się obecnie najczęściej obserwowanym badaniem warunków gospodarczych na świecie, docenianym przez banki centralne, rynki finansowe oraz przez osoby podejmujące decyzje biznesowe za dostarczanie aktualnych, dokładnych, a często unikalnych miesięcznych wskaźników trendów w gospodarce. UWAGA Opracowując poniższy raport podjęto wszelkie kroki dla zapewnienia poprawności danych statystycznych i innych, jednak wydawca oraz osoby dostarczające dane nie mogą przyjąć żadnej odpowiedzialności za błędy i opuszczenia lub za jakiekolwiek starty lub straty wtórne wynikając z ww. błędów i opuszczeń. Informacje zawarte w poniższym raporcie nie są wskazówkami inwestycyjnymi, w przypadku podejmowania decyzji inwestycyjnych inwestorzy powinni zwrócić się o poradę do profesjonalisty. 12
www.hsbc.com Wydany przez HSBC Holdings plc HSBC Holdings plc 8 Canada Square London E14 5HQ. HSBC Holdings plc 2011 Wszelkie prawa zastrzeżone