Zabawa i nauka w mediach Zadanie 1 Pomysł na lekcję Jakie są podstawowe funkcje komunikatów medialnych? Oczywiście informacyjna i rozrywkowa. Uczniowie dowiedzą się o nich więcej, korzystając z przykładu jednego medium telewizji, a dokładnie programów telewizyjnych, w których sami wystąpią. Zagrają też w krótką grę, która pozwoli im sprawdzić, czy nie gubią się w gąszczu telewizyjnych propozycji. Cele operacyjne Dzieci: znają podstawowe funkcje komunikatów medialnych (informacyjną i rozrywkową); wiedzą, czym charakteryzują się programy rozrywkowe i informacyjne; potrafią je rozróżnić i podać przykłady obydwu typów programów. Pomoce zalecane do przeprowadzenia zajęć tablica kreda lub marker karteczki samoprzylepne typu post it Instrukcja dla prowadzącego Wiadomości i talent show punkty (np. w postaci wydrukowanych wcześniej i wyciętych rysunków odbiornika telewizyjnego) magnesy flamastry dwa kartony A1 (jeden z napisem informacja, drugi z napisem rozrywka ) klej kartki z nazwami gatunków telewizyjnych pudełko
Przebieg zajęć Przed zajęciami zapisz na tablicy zdania: "Franek przed snem ogląda bajkę na dobranoc.", "Basia chce się dowiedzieć z programu przyrodniczego, jak wygląda słoń.", "Magda w każdy piątek siada z rodziną przed telewizorem, żeby obejrzeć talent show.", "Antek po obejrzeniu programu Jak to zrobić?, wie już jak naprawić rower." Przydadzą się podczas pierwszego Kroku. Do Kroku 4. przygotuj kartki z nazwami następujących gatunków programów telewizyjnych: wiadomości, prognoza pogody, serwis sportowy, serial, bajka i teleturniej. Złożone kartki włóż do pudełka. Na tablicy powieś za pomocą magnesów dwa kartony A 1: jeden z napisem rozrywka, a drugi z napisem informacja. Krok 1. Zapytaj dzieci, czy oglądają czasem telewizję. Jakie są ich ulubione programy? Jakie programy lubi ich rodzeństwo i rodzice? Po co oglądamy telewizję? Oczywiście, żeby dobrze się bawić (dla rozrywki), a także, by się czegoś dowiedzieć (dla zdobywania informacji, do nauki). Podziel uczniów na dwie grupy. Wręcz każdej z nich po dwie karteczki samoprzylepne koloru żółtego i po dwie koloru zielonego. Przeczytaj zapisane wcześniej na tablicy zdania. Poproś, by grupy naradziły się przez chwilę i zadecydowały, w jakim celu oglądają telewizję Franek, Basia, Magda i Antek by się rozerwać/dobrze bawić; czy czegoś się dowiedzieć/nauczyć. Gdy będą już gotowi poproś reprezentantów obydwu grup, by przykleili żółte karteczki przy zdaniach mówiących o realizacji celu dobrej zabawy (Franek, Magda) i zielone przy zdaniach mówiących o oglądaniu dla wiedzy/nauki/informacji (Basia, Antek). Czas: 7 min Metoda: rozmowa, praca w grupach tablica, kreda lub marker, karteczki samoprzylepne typu "post it"
Krok 2. Podziel dzieci na dwie grupy. Każdą z nich poproś o przygotowanie krótkiej scenki pokazującej jeden typ programu telewizyjnego (Instrukcja dla prowadzącego "Wiadomości i talent show"). Zaproś dzieci do zaprezentowania wyników swojej pracy. Zapytaj, jak mogłyby wyglądać przedstawione w scenkach programy, gdyby zamienić ich funkcje i grupa I musiała przedstawić swoje wiadomości w formie rozrywkowej, a grupa II swój talent show w wersji typowo informacyjnej. Czas: 20 min Metoda: prezentacja, rozmowa Instrukcja dla prowadzącego "Wiadomości i talent show" Krok 3. Poproś uczniów, żeby spróbowali powiedzieć, jakie są cechy programu rozrywkowego (dostarczają różnych emocji np. bawią lub wzruszają, zazwyczaj poruszają lekkie tematy) i informacyjnego (dostarczają wiedzy o różnych wydarzeniach; zazwyczaj są w nich przedstawione ważne informacje z kraju i ze świata). Jeśli będzie to potrzebne, zadaj pytania pomocnicze: Jakie emocje wzbudza dany program? Czy mówi nam co się wydarzyło w Polsce lub na świecie? Co prezentuje? Odpowiedzi zapisz na tablicy. Czas: 5 min Metoda: burza mózgów tablica, kreda lub marker
Krok 4. Zaproś dzieci do krótkiej gry, w którą zagrają w parach. Zadaniem każdej z nich będzie przydzielenie przygotowanych wcześniej w pudełku gatunków programów TV do jednej z dwóch zapisanych na kartonach kategorii. Wylosuj z pudełka pierwszą kartkę i odczytaj nazwę gatunku programu TV. Poproś o podniesienie rąk te pary, które uważają, że należy on do programów rozrywkowych, a później pary, które są za programami informacyjnymi. Ujawnij, kto ma rację. Tym, którzy prawidłowo udzielili odpowiedzi wręcz jeden punkt (np. w postaci wydrukowanych wcześniej i wyciętych rysunków odbiornika telewizyjnego). Kartkę z przyporządkowanym gatunkiem przyklej do kartonu pod odpowiednią kategorią ( informacja lub rozrywka ). Postępuj tak po wylosowaniu każdej kolejnej kartki z pudełka. Po przyporządkowaniu wszystkich sześciu gatunków TV policzcie punkty zdobyte w grze i wyłońcie zwycięską parę. Na koniec rozdaj dzieciom flamastry i poproś o ozdobienie obydwu kartonów prostymi rysunkami ilustrującymi każdy z gatunków programów TV np. serwis sportowy piłka do nogi, prognoza pogody słońce za chmurą etc. Czas: 13 min Metoda: praca w parach punkty (np. w postaci wydrukowanych wcześniej i wyciętych rysunków odbiornika telewizyjnego), magnesy, flamastry, dwa kartony A 1 (jeden z napisem informacja, drugi z napisem rozrywka ), klej, kartki z nazwami gatunków telewizyjnych, pudełko
Ewaluacja Czy po przeprowadzeniu zajęć dzieci: wiedzą, jakie są podstawowe funkcje komunikatów medialnych (informacyjna i rozrywkowa) znają podstawowe cechy programów rozrywkowych i informacyjnych potrafią podać przykłady takich programów Opcje dodatkowe Jeśli masz więcej czasu, zwróć uwagę uczniów na fakt, że obydwie funkcje mediów często mieszają się ze sobą i dzięki temu możemy się czegoś nauczyć, jednocześnie dobrze się bawiąc. Poproś o przykłady programów, które mogą uczyć i bawić jednocześnie. Zaproś dzieci do zabawy w kalambury, gdzie pytaniem przewodnim będzie pytanie "Jaki to program?". Chętnych poproś o wylosowanie i przedstawienie kilku haseł (np. program kulinarny, program muzyczny, program sportowy). Zadaniem całej grupy będzie oczywiście odgadnięcie hasła. Informacje Scenariusz: Anna Walczak Konsultacja merytoryczna: Dorota Górecka Konsultacja metodyczna: Joanna Góral Wojtalik Licencja: Creative Commons Uznanie autorstwa Na tych samych warunkach 3.0
Materiały Instrukcja dla prowadzącego "Wiadomości i talent show" Podziel uczniów na dwie grupy. Każdą z nich poproś o przygotowanie krótkiej scenki przedstawiającej jeden typ programu telewizyjnego. Wręcz opisy scenki grupie I i II. Jeśli będzie to konieczne przeczytaj je na głos (tak, by nie słyszała druga drużyna) i podpowiedz, jak mogłaby być przedstawiona dana scenka. GRUPA I program informacyjny Wiadomości Prowadzący czyta wiadomości: Na drogę z Warszawy do Łodzi przewróciło się wielkie drzewo. Nie da się w tej chwili tamtędy przejechać. Tworzą się gigantyczne korki. Łączy się z dziennikarzem, który jest na miejscu zdarzenia. Za nim widać ludzi, którzy wysiedli ze swoich aut i obserwują drogę. Dziennikarz opowiada o silnym wietrze, który powalił drzewo i przeprowadza krótką rozmowę z jednym ze stojących w korku kierowców. Oddaje następnie mikrofon do studia wiadomości. Prowadzący dziękuję mu za relację i żegna się z widzami. GRUPA II program rozrywkowy Talent show Jury w kilkuosobowym składzie ogląda występy przygotowane przez uczestników programu. Na scenie pojawiają się kolejno magik wyjmujący króliki z kapelusza i sprawiający, że te potem znowu w kapeluszu znikają; zespół muzyczny Wesołe nutki grający skoczną piosenkę oraz treser dzikich zwierząt, który nauczył swojego lwa robić fikołki. Jurorzy oceniają występy mówiąc czy im się podobały, czy też nie; a następnie naradzają się, wzywają wszystkich na scenę i wyłaniają zwycięzcę. Na sali rozlegają się gromkie brawa. Czytelnia Gatunki programów telewizyjnych [online], Wikipedia [dostęp: 8.10.2015], Dostępny w Internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/program_telewizyjny_(audycja)