MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA DO PRZYGOTOWANIA ROZKŁADU MATERIAŁU

MATERIAŁY POMOCNICZE DLA NAUCZYCIELA DO PRZYGOTOWANIA ROZKŁADU MATERIAŁU Temat lekcji/ cel główny lekcji Materiał Wymagania szczegółowe w odniesieniu do ucznia Cele szczegółowe Uczeń: Środki dydaktyczne U ŹRÓDEŁ Wprowadzenie w konteksty kulturowe 1. Źródło wyraz wieloznaczny. U źródeł, czyli u początków. U źródeł, s. 7 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście I.3.2 Korzysta ze słownika frazeologicznego I.2.3 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Słownik frazeologiczny Początek świata Porównanie wizji stworzenia świata w ujęciu mitologicznym, biblijnym, naukowym, poetyckim i ikonograficznym 2.* Wyobrażenia starożytnych Greków o powstaniu świata analiza mitu. Jak według starożytnych Greków powstał świat? Wanda Markowska, Pochodzenie bogów, s. 8 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura (mit) II.2.11 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (kultura antyczna) III.2.11 Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące antyku, s. 312 313 3. Próba rekonstrukcji słowiańskiej mitologii. Co udało się ustalić na temat wyobrażeń Prasłowian o powstaniu świata? Słowiańskie bogi, s. 12 Samodzielnie dociera do informacji w mediach elektronicznych I.2.1 Przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura (mit) II.2.11 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Internet: Materiały ikonograficzne

4. Jak porządkować informacje? Wykorzystanie wiedzy z zakresu fonetyki do poprawności językowej i ortograficznej. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Słowianie pobratymcy w słowie, s. 4 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne, rozumiejąc ich znaczenie w tekście I.3.2 Korzysta ze słownika frazeologicznego I.2.3 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne III.1.4 Słownik frazeologiczny 5.* Jak według Biblii powstał świat? Biblijna opowieść o stworzeniu świata analizujemy fragment Księgi Rodzaju. Księga Rodzaju, fragment Biblii Tysiąclecia, s. 15 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (archaizmy) rozumie ich funkcję w tekście I.3.3 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów), składni (powtórzeń) II.2.4 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (chrześcijaństwo) III.2.11 Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące Biblii, s. 310 311 6. Jak zapisać plan twórczy własnej wypowiedzi? Kiedy zapisujemy wyraz tak, jak słyszymy? Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Stań się!, s. 15 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Odróżnia informacje o faktach od opinii I.1.4 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście I.3.2 Rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone (obce) rozumie ich funkcję w tekście I.3.3 Korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny I.2.3 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Słownik poprawnej polszczyzny

sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.3.1 Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi III.1.3 Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach III.2.5 Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się, świadomie dobiera synonimy III.2.3 Poprawia ewentualne błędy językowe III.1.4 7. Opisujemy średniowieczną miniaturę. Stworzenie świata ukazane przez średniowiecznego artystę. Architekt wszechświata, s. 18 Odbiera komunikaty, w tym te, które są zawarte w obrazie I.1.1 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konteksty (biblijny) II.3.2 Omawia na podstawie innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne II.4.2 w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat II.1.2 Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza, s. 314 315 8. Współcześni uczeni o powstaniu świata. Wielki Wybuch naukowa hipoteza wyjaśniająca powstanie świata. Zaczęło się od Wielkiego Wybuchu, s. 19 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski I.1.9 Rozróżnia gatunki publicystyczne (artykuł) I.1.10 Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl naukowy I.3.1 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe), rozumie ich funkcję w tekście I.3.3 Rozpoznaje problematykę utworu I.1.2 Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście I.2.1 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa I.2.4 z wymogami gatunku III.1.2

9.* Poetyckie widzenie świata w Przypowieści o maku Czesława Miłosza Kim może być podmiot liryczny w wierszu Czesława Miłosza Przypowieść o maku Czesław Miłosz, Przypowieść o maku, s. 21 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (zdrobnienia) II.2.4 Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu) II.2.5 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) II.2.6 III.1.1 Internet: Czesław Miłosz Prawa natury Porównanie porządku świata na przestrzeni wieków w różnych tekstach kultury 10.* Rozpacz i radość Demeter przyczyną zmian w naturze. Rytm życia na ziemi w ujęciu starożytnych Greków. Wanda Markowska, Demeter i Kora, s. 22 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym I.1.6 sztuki: literatura (mit) II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 11.* Pochwała Stwórcy i Jego dzieła w pieśni Jana Kochanowskiego. Jaki obraz Boga i świata ukazał w pieśni renesansowej poeta? Jan Kochanowski, *** [Czego chcesz od nas, Panie], s. 26 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencje wypowiedzi podmiotu lirycznego (aprobatę) I.1.7 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych), fonetyki (rymu, rytmu) II.2.4 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (liryka) II.2.6 Rozpoznaje czytany utwór jako hymn II.2.7 konteksty tu: historyczny II.3.2 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące renesansu, s. 316 317

ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (wiara) II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 12. Ćwiczenia w analizie tekstu poetyckiego z wykorzystaniem wiedzy o fonetyce. 13. Jak można namalować porę roku? Pory roku w malarstwie analiza wybranych obrazów. 14. Brawurowy zjazd Niki Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Pory roku w poezji, s. 27 Giuseppe Arcimboldo, Wiosna; David Teniers Młodszy, Lato; Alfons Mucha, Jesień; Pieter Bruegel, Pejzaż zimowy z łyżwami i pułapką na ptaki, s. 29 Rafał Kosiak, Felix, Net i Nika informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Rozpoznaje intencję wypowiedzi I.1.7 Rozumie pojęcie stylu; rozpoznaje styl potoczny, artystyczny I.2.1 Opisuje odczucia, które budzi w nim analizowane dzieło II.1.1 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze poetyckim II.2.2 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, metafor), fonetyki (rymu) II.2.4 Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (tytułu, apostrofy) II.2.5 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.3.1 Poprawia ewentualne błędy ortograficzne III.1.4 Stosuje poprawne formy odmiany rzeczowników, czasowników II.2.10 Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych II.2.10 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 konteksty tu: kulturowy II.2.11 w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 informacje i cytuje odpowiednie fragmenty

z górskiego stoku. Rafał Kosik Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi. Klasa na zimowych feriach. Opis świata przedstawionego we fragmencie powieści Rafała Kosika. 15. Obraz zimy w dziełach literackim i malarskim. Zima porównujemy różne ujęcia tego samego tematu. oraz Gang Niewidzialnych Ludzi (fragment), s. 31 Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragment), s. 35; Pieter Bruegel, Myśliwi na śniegu, s. 36 Rozróżnia narrację trzecioosobową i potrafi określić jej funkcję w utworze II.2.3 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie III.1.1 sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis III.1.1 Rodowód człowieka Porównanie różnych koncepcji pochodzenia człowieka 16. Rodowód człowieka w świecie biblijnej opowieści. Oryginał i parafraza biblijna opowieść o pierwszych ludziach. Anna Kamieńska, Pierwsi ludzie w raju, s. 37; Michał Anioł, fragment fresku z Kaplicy Sykstyńskiej, s. 40 Rozumie pojęcie stylu I.2.1 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (archaizmów), składni (różnego typu zdań i równoważników) II.2.4 konteksty tu: biblijny II.3.2 kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opis III.1.1 Stosuje różne rodzaje zdań we własnych tekstach III.2.5 Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące renesansu, s. 316 317 17. Konteksty biblijne we współczesnym języku. Ćwiczenia w zakresie rozpoznawania zjawisk Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Biblia. Książka nad książkami, s. 39 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Korzysta ze słownika poprawnej polszczyzny I.2.3 Słownik poprawnej polszczyzny

fonetycznych. Na czym polegają rozbieżności między mową a pismem? 18. Dialog współczesnego poety z fragmentem Księgi Rodzaju. O czym mówi współczesny poeta, nawiązując do Biblii? 19. Wiele jest dziwów, lecz żaden z nich nie jest tak przedziwny jak człowiek. Jak Sofokles udowadnia tę tezę? Refleksje dotyczące człowieka i jego natury we fragmencie Antygony. Roman Brandstaetter, Stworzenie człowieka, s. 41; Michał Anioł, fragment fresku z Kaplicy Sykstyńskiej, s. 42 Sofokles, Antygona (fragment), s. 43 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych II.2.10 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Poprawia błędy językowe i ortograficzne III.1.4 konteksty tu: biblijny II.3.2 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków z zakresu składni (różnego typu zdań) II.2.4 sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne III.1.1 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski I.1.7 Opisuje odczucia, które budzi w nim analizowane dzieło II.1.1 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (dramat) II.2.6 Rozpoznaje czytany utwór jako tragedię II.2.7 Wskazuje elementy dramatu, takie jak akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, monolog, dialog II.2.9 konteksty (filozoficzny) II.3.2 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (śmierć, cierpienie, wiara, samotność, sprawiedliwość) i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na dany temat III.1.2 Tworzy plan twórczy swojej wypowiedzi III.1.3 w następujących formach gatunkowych:

rozprawka III.1.1 20. Szukanie własnych dróg wyznacznikiem człowieczeństwa. Co zyskał człowiek dzięki darom Prometeusza? Debata. 21. Człowiek król, bańka mydlana czy trzcina myśląca? Kim jest człowiek? Różne próby odpowiedzi na to pytanie. 22. Ćwiczenia w charakterystyce podmiotu lirycznego. Jerzy Andrzejewski, Prometeusz (fragment), s. 44 Symeon Potocki, Człowiek jest bąbel, s. 46 Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Uczę się ciebie, człowieku, s. 49 Rozpoznaje intencje wypowiedzi bohatera dramatu (aprobatę, dezaprobatę, negację) I.1.7 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną I.1.9 Rozpoznaje czytany utwór jako dramat II.2.7 Rozpoznaje problematykę utworu II.1.1 Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 sztuki: literatura, teatr II.2.11 konteksty tu: mitologiczny II.3.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw etycznych II.4.3 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi III.1.7 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski I.1.9 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 konteksty tu: filozoficzny i biblijny II.2.11 Tworzy spójną wypowiedź ustną w następujących formach gatunkowych: rozprawka III.1.1 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Charakteryzuje osobę mówiącą w utworze II.2.2 Omawia funkcję elementów konstrukcyjnych utworu (apostrofy) II.2.5 Stosuje poprawne formy wyrazów

w związkach składniowych (rządu) III.2.10 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 23. Dylematy bohaterki poszukującej własnej tożsamości. Odnalezienie własnych korzeni warunkiem szczęścia? Dorota Terakowska, W krainie kota, s. 47 Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym I.1.6 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski I.1.9 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcję w utworze II.2.3 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych III.2.11 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Konteksty, nawiązania, deformacje Odczytanie w tekstach kultury kontekstów, nawiązań, dostrzeżenie deformacji 24.* Najmniejszy teatrzyk świata przedstawia Stworzenie świata w zaskakującym ujęciu. 25. Dlaczego ulegamy złudzeniom? Świat pozornie prawdziwy zabawy M.C. Eschera z perspektywą. Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś ma zaszczyt Przedstawić Osiem dni stworzenia, s. 50 M.C. Escher, Wodospad, s. 51 Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem I.1.5 Rozpoznaje intencje wypowiedzi (prowokacja, komizm) I.1.7 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (kabaret) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich (Biblia) II.2.10 konteksty (biblijny, biograficzny) II.3.2 z wymogami gatunku III.1.2 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Tworzy spójne wypowiedzi ustne w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 26.*

Jakie przesłanie zostało zawarte w opowiadaniu Jak ocalał świat? Groźba unicestwienia świata w utworze Stanisława Lema. Stanisław Lem, Jak ocalał świat; grafiki Daniela Mroza, s. 52 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencję wypowiedzi narratora (prowokacja) I.1.7 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski I.1.9 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa, rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe, neologizmy) I.3.3 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło I.1.1 Rozpoznaje problematykę utworu I.1.2 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów) I.2.4 Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieść lub opowiadanie fantastycznonaukowe I.2.8 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (grafika) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich (science fiction) II.2.10 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konteksty (literacki) II.3.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne III.1.1 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi (obcy), zna konwencje językowe zależne od środowiska (sytuacja oficjalna) III.1.7 27. Zeszyt ćwiczeń, Ćwiczenia cz. 1. Jak będzie w redagowaniu wyglądał człowiek Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze tekstu w przyszłości?, emocjonalnym i perswazyjnym I.1.6 informacyjno- s. 54 Rozróżnia gatunki publicystyczne I.1.10 -reklamowego. Akcent Znajduje w tekstach współczesnej kultury wyrazowy. popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych II.2.10 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 28.

W kręgu ludowych wyobrażeń opowieść o przygodzie Bajdały. Bóg i jego dzieło w Dusiołku Bolesława Leśmiana. Bolesław Leśmian, Dusiołek, s. 57 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencje wypowiedzi (prowokacja) I.1.7 Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny I.3.1 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (wyrazy gwarowe, neologizmy) I.3.3 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów) II.2.4 konteksty tu: ludowy, literacki II.3.2 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane (piękno brzydota), a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach II.4.1 Tworzy spójne wypowiedzi (dialogi) III.1.1 SZKOŁA PISANIA opis Tworzenie spójnych wypowiedzi pisemnych 29. Ćwiczenia kompozycyjne i stylistyczne opis postaci. Uczymy się, jak redagować opis. 30. Formy wypowiedzi opis obrazu neolityczna figurka z terakoty; Auguste Rodin, Myśliciel; grafika Daniela Mroza; M.C. Escher, Odbicie w kuli, s. 59 Ćwiczenia. Formy wypowiedzi. Opis obrazu, s. 73 Znajduje w tekstach współczesnej kultury (grafika) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich (fantastyka, baśń) II.2.10 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 konteksty tu: literacki, historyczny II.3.2 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne II.4.2 w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 I. Odbiór i wykorzystanie zawartych w nich informacji Korzysta ze słownika synonimów I.2.3 w następujących formach gatunkowych:

zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieł sztuki III.1.1 Dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych (zgody, rządu) III.2.10 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie III.1.4 Poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne III.1.4 POWTÓRZENIE Przyswojenie podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki 31. Zebranie i utrwalenie najważniejszych zagadnień teoretyczno- -literackich poznanych w rozdziale U źródeł. Co zapamiętaliśmy i czego się nauczyliśmy? Powtórzenie. 32. Rodzaje i gatunki literackie William Baziotes, Pradawny krajobraz; Grant Wood, Wiosna w pełni, s. 64 Ćwiczenia. Kształcenie literackie. Rodzaje i gatunki literackie, s. 63 Samodzielnie dociera do informacji w książkach I.2.1 Korzysta ze słownika terminów literackich I.2.3 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego II.2.6 w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 Rozpoznaje formy gatunkowe (zaproszenie, życzenia i gratulacje, zawiadomienie i ogłoszenie, instrukcję, w tym przepis) (wymaganie II etapu edukacyjnego) I.1.5 Identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi (wymaganie II etapu edukacyjnego) I.1.3 Określa temat i główną myśl tekstu (wymaganie II etapu edukacyjnego) I.1.2 Identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń, legendę, mit, bajkę, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks (wymaganie II etapu edukacyjnego) II.2.11 Zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela (wymaganie II etapu edukacyjnego) II Wyodrębnia wątki (wymaganie II etapu edukacyjnego) II.2.9 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzeciosobową oraz potrafi określić ich funkcje II.2.3 Przypisuje czytany utwór do właściwego Słownik terminów literackich

rodzaju literackiego (epika, liryka, dramat) II.2.6 Rozpoznaje czytany utwór jako: dramat II.2.7 SPRAWDŹ SIEBIE Sprawdzenie, w jakim stopniu uczeń opanował umiejętność wykorzystania zdobytych wiadomości 33.* Sprawdź siebie ćwiczenia sprawdzające stopień opanowania umiejętności objętych podstawą programową. Co potrafię przed sprawdzianem? Dorota Terakowska, Samotność bogów (fragment), s. 65; posąg, zwany Światowidem, s. 68 Rozróżnia gatunki publicystyczne I.1.10 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową II.2.3 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych II.2.4 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości II.4.1 konteksty (literacki, mityczny, religijny, historyczny) II.3.2 Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury II.2.8 w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 Internet: Sprawdź siebie 1 LEKTURA Dorota Terakowska, Samotność bogów (1 5 jednostek lekcyjnych) Kim jest Jon, czyli świat przedstawiony w powieści Doroty Terakowskiej Samotność Bogów. W różnych czasach i miejscach podróż Jona. Rozważania o cywilizacji na podstawie Samotności Bogów. Dorota Terakowska, Samotność bogów informacje, cytuje odpowiednie fragmenty I.1.2 Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem I.1.5 Samodzielnie dociera do informacji w książkach I.2.1 Stosuje zasady korzystania z zasobów bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych informacji I.2.2 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze II.2.3 Poradnik dla nauczyciela, kl. 1.

Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu II.2.5 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej (powieść fantasy) II.28 sztuki: literatura II.2.11 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 konteksty II.3.2 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane II.4.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (śmierć, wiara) II.4.2 Dostrzega i poddaje refleksji uniwersalne wartości humanistyczne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, narodowych, religijnych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne III.1.1 Dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 Stosuje zasady etykiety językowej III.1.7 NASZ PROJEKT Wykorzystanie zdobytych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów 34 35. Przygotowujemy prezentację na wybrany temat. To nasz projekt! zadanie grupowe. Nasz projekt, s. 69 Odbiera komunikaty pisane, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych I.1.1 rozróżnia informacje przekazane werbalnie oraz zawarte w dźwięku i obrazie I.1.1 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Stosuje zasady korzystania z zasobów Słownik mitów i tradycji kultury. Słownik symboli

bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji I.2.2 Korzysta ze słownika mitów i tradycji kultury oraz słownika symboli I.2.3 konteksty (literacki, historyczny, mitologiczny, filmowy, filozoficzny) II. 3.2 Tworzy plan twórczy własnej wypowiedzi III.1.3 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne III.1.4 Przestrzega zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych III.1.6 Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu III.1.6 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (kultura) III.2.11 NAUKA O JĘZYKU fonetyka Wykorzystanie wiedzy z zakresu fonetyki w artykulacji i ortografii 36. Rozwijamy Fonetyka, s. 70 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie świadomość ich znaczenie w tekście I.3.2 językową w zakresie Rozpoznaje cechy języka swojego regionu I.3.1 fonetyki. Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych) II.2.4 Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) II.3.3 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie, poprawia ewentualne błędy ortograficzne III.1.4 37. Ćwiczenia. Przypomnienie Fonetyka. Dostrzega różnicę pomiędzy literą i głoską podstawowych Przypomnienie (wymaganie edukacji wczesnoszkolnej) pojęć z zakresu podstawowych Pisze poprawnie pod względem fonetyki pojęć z zakresu ortograficznym, w tym w razie potrzeby fonetyki, s. 4 wykorzystuje wiedzę o: b) różnicach w wymowie i pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych (wymaganie II etapu edukacyjnego) II.2.5b 38. Ćwiczenia. Internet: Fonetyka Nagranie tekstu mówionego gwarą

Poprawne przenoszenie wyrazów 39. Pisownia ó u, rz ż, ch h w wyrazach. Powtórzenie 40. Upodobnienia i inne zjawiska fonetyczne 41. Akcent w języku polskim Fonetyka. Poprawne przenoszenie wyrazów, s. 6 Ćwiczenia. Fonetyka. Pisownia ó u, rz ż, ch h w wyrazach. Powtórzenie, s. 7 Ćwiczenia. Fonetyka. Upodobnienia i inne zjawiska fonetyczne, s. 11 Ćwiczenia. Fonetyka. Akcent w języku polskim, s. 13 Uczeń korzysta z informacji zawartych w słowniku ortograficznym (wymaganie I etapu edukacyjnego) I.2 Pisze poprawnie pod względem ortograficznym (wymaganie II etapu edukacyjnego) III.2 Poprawia ewentualne błędy ortograficzne III.1.4 Uczeń korzysta z informacji zawartych w słowniku ortograficznym (wymaganie I etapu edukacyjnego) I.2 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście I.2.2 Pisze poprawnie pod względem ortograficznym, w tym w razie potrzeby wykorzystuje wiedzę o: a) wymianie głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych III.2.a b) różnicach w wymowie i pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych (wymaganie II etapu edukacyjnego) III.2.5b Uczeń korzysta z informacji zawartych w słowniku ortograficznym (wymaganie II etapu edukacyjnego) I.2. Pisze poprawnie pod względem ortograficznym, w tym w razie potrzeby wykorzystuje wiedzę o: b) różnicach w wymowie i pisowni samogłosek ustnych i nosowych, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych (wymaganie II etapu edukacyjnego) III.2.5b Uczeń korzysta z informacji zawartych w słowniku ortograficznym (wymaganie II etapu edukacyjnego) I.2. Korzysta ze słownika wyrazów obcych I.2.3 Rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone (obce) I.3.3 Poprawnie akcentuje wyrazy (wymaganie II etapu edukacyjnego) III.1.9 ŚLADAMI CYWILIZACJI

Wprowadzenie w zagadnienia cywilizacji i kultury 42. Co to jest cywilizacja? Cywilizacja pojęcie wieloznaczne? Śladami cywilizacji, s. 78 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje intencje wypowiedzi (zainteresowanie tematem) I.1.7 Rozróżnia gatunki publicystyczne prasowe (artykuł) I.1.10 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (terminy naukowe) rozumie ich funkcję w tekście I.3.3 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych II.2.10 Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 Świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji, w tym z internetu III.1.8 W kręgu cywilizacji i kultury Dostrzeganie różnic w postawach kulturowych 43. Kultura porównywanie haseł słownikowych i encyklopedy- -cznych. Od duchowego dorobku ludzkości do zachowań ludzi rozważania o kulturze. Czym jest kultura? s. 80 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Korzysta ze słownika języka polskiego I.2.3 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcję formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (komiks) nawiązania do tradycyjnych wątków kulturowych II.2.10 Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi (rówieśnik); ma świadomość konsekwencji używania formuł niestosownych i obraźliwych III.1.7 Rozróżnia normy językowe, wzorcową oraz

użytkową, i stosuje się do nich III.2.1 Sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny; zna granice stosowania slangu młodzieżowego III.2.2 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 44. Ćwiczenia w redagowaniu instrukcji. Parafraza słowotwórcza. 45. Rozprawa historyka z historią Norman Davies Legenda o Europie. Porwanie Europy w ujęciu historyka i artysty (Uwaga. Wspólny temat do tekstów Normana Daviesa i Owidiusza). 46.* U źródeł cywilizacji europejskiej Owidiusz Porwanie Europy. Nie chodzą w parze, nie Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Wiele zawdzięczamy Starożytnym, s. 59 Norman Davies, Legenda o Europie, s. 81 Owidiusz, Porwanie Europy, s. 85 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.2.9 Znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych II.2.10 w następujących formach gatunkowych: opis sytuacji III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl naukowy I.2.1 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (terminy naukowe) rozumie ich funkcję I.2.3 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (epitet, porównanie, metafora) II.2.4 Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (tytuł, podtytuł) II.2.5 konteksty tu: mitologiczny II.3.2 III.1.1 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Przedstawia treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Omawia na podstawie poznanych dzieł

godzą się z sobą miłość i władza mit o porwaniu Europy. literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (miłość, władza) II.3.2 III.1.1 Te, które nie przetrwały Określanie przyczyn zniszczenia kultury 47. Dlaczego tak mało wiemy o Etruskach? Etruskowie poprzednicy Rzymian. 48. Kruchość ludzkiego życia wobec potęgi przyrody. Refleksja o przemijaniu człowieka i cywilizacji. Zbigniew Herbert, O Etruskach, s. 86 Anna Frajlich, Pompea, s. 88 Odbiera komunikaty pisemne I.1.1 informacje I.1.2 Rozpoznaje intencję wypowiedzi narratora (dezaprobata) I.1.7 Rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną I.1.9 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe, wyrazy pojawiające się w mowie potocznej) I.3.3 Rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny i naukowy I.3.1 Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 konteksty tu: mitologiczny II.3.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne III.1.1 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem I.1.5 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa (terminy naukowe) I.3.3 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcję formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Opisuje uczucia, które budzi w nim analizowane dzieło II.1.1 Charakteryzuje postać mówiącą w wierszu II.2.2 Wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (metafora, powtórzenia) II.2.4 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 konteksty tu: historyczny II.3.2

Omawia na podstawie poznanych dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (ciągłość kultury) II.4.2 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw II.4.1 Tworzy spójne wypowiedzi ustne i pisemne III.1.1 49. Ćwiczenia w redagowaniu podania/prośby. Wyrazy podzielne i niepodzielne słowotwórczo. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Muzeum, s. 69 funkcji w przekazie I.13 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, mediach elektronicznych I.2.1 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych i obyczajowych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 w następujących formach gatunkowych: podanie III.1.1 Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści III.2.3 Stosuje poprawne formy wyrazów w związkach składniowych III.2.10 Poprawia ewentualne błędy ortograficzne III.1.4 Piękne i użyteczne Dostrzeganie piękna i użyteczności dzieł dawnych kultur 50. Cywilizacja, która niszczy. Analiza noweli Henryka Sienkiewicza Sachem. Epizod z życia miasta pretekstem do rozważań o ciemnej stronie cywilizacji. Henryk Sienkiewicz, Sachem, s. 90 Rozpoznaje intencję wypowiedzi (dezaprobata) I.1.7 Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika) II.2.6 Rozpoznaje czytany utwór jako nowelę II.2.7 Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenty, punktu kulminacyjnego) II.2.5 sztuki: literatura II.2.11 Internet: Henryk Sienkiewicz

konteksty tu: historyczny II.3.2 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane (tożsamość zbiorowa, tożsamość osobowa) II.4.1 Dostrzega zróżnicowanie postaw narodowych, etycznych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne III.1.1 Piękne i użyteczne Dostrzeganie piękna i użyteczności dzieł dawnych kultur 51. Portret jako źródło wiedzy o człowieku? (Uwaga. Temat może dotyczyć też lekcji z tekstem Malarze.) Analiza fresku Pompejańskiego porównujemy swoje spostrzeżenia z opinią Wendy Beckett. 52.** Prawda o ludzkich słabościach w bajce Ignacego Krasickiego Malarze. Portretujący i portretowani w bajce Ignacego Krasickiego Malarze. Fresk Piekarz z żoną, s. 96 Ignacy Krasicki, Malarze, s. 97 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.3 Uzasadnia własne zdanie w dyskusji III.1.5 Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi III.1.7 w następujących formach gatunkowych: rozprawka III.1.1 Rozpoznaje intencję wypowiedzi podmiotu (dezaprobata) I.1.7 Omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenty, tytułu) II.2.5 sztuki: literatura II.2.11 Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (bajkę) II.3.3 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane (materialne duchowe) II.4.1 Tworzy spójne wypowiedzi (dialog),

formułując je, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści III.1.1 53. Ćwiczenia w redagowaniu ogłoszenia. Analiza słowotwórcza. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Serwis, s. 78 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (archaizmy) I.2.3 Rozróżnia gatunki publicystyczne I.1.10 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu składni (porównań) II.2.4 III.1.1 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści III.2.3 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 54. Co widać na obrazie, a co jest zagadką? (Jan van Eyck Portret małżonków Arnolfinich). Potrzeba uchwalenia chwili sztuka portretu. Jan van Eyck, Portret małżonków Arnolfinich, s. 98 Korzysta ze słownika synonimów i antonimów I.2.3 Opisuje odczucia, które budzi w nim analizowane dzieło II.1.1 Uwzględnia w analizie i interpretacji specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 w następujących formach gatunkowych: opis dzieł sztuki III.1.1 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (kultura) III.2.11 Słownik synonimów i antonimów 55.* Mitologiczna opowieść inspiracją dla różnych dzieł. Analizujemy i porównujemy dzieła Zbigniew Herbert, Achilles. Pentesilea, s. 100; czarnofigurowa waza attycka autorstwa informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9

Eksekiasa i Zbigniewa Herberta. 56. Ćwiczenia w redagowaniu zaproszenia. Formanty słowotwórcze. 57. Mierzenie upływającego czasu znakiem cywilizacji. Kalendarze i zegary. Dlaczego ludzie mierzą czas? Eksekiasa, s. 101 Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. O garnkach, s. 87 Fryderyk Zawielski, Czas i jego pomiary (fragment), s. 103; Daniel Defoe, Robinson Cruzoe (fragment), s. 105 sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 konteksty tu: literacki, mitologiczny II.3.2 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 w następujących formach gatunkowych: zaproszenie (wymaganie II etapu edukacyjnego) III.1.5 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie i na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne III.1.4 Stosuje zasady etykiety językowej wie, w jaki sposób się zwracać do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji łączącej go z osobą, do której mówi; zna formuły grzecznościowe, zna konwencje językowe zależne od środowiska III.1.7 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Znaki cywilizacji Refleksja nad trwałością informacje I.1.2 Rozumie pojęcie stylu; rozpoznaje styl artystyczny i naukowy I.3.1 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (terminy naukowe) rozumie ich funkcję w tekście I.3.3 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant

w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz potrafi określić ich funkcje w utworze II.2.3 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (rozwój człowieka) III.2.11 w następujących formach gatunkowych: opis III.1.1 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 58. Ćwiczenia w interpretacji wiersza. Analiza słowotwórcza. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Czas, krawiec Kulawy, s. 97 informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty Rozpoznaje wypowiedzi o charakterze emocjonalnym i perswazyjnym I.1.6 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło II.1.1 Charakteryzuje postać mówiącą w utworze II.2.2 Wskazuje funkcję użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (epitetów, metafor) II.2.4 sztuki: literatura II.2.11 konkretnego tekstu kultury II.3.1 w następujących formach gatunkowych: charakterystyka postaci literackiej (bohatera lirycznego) III.1.1 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 59. Upływ czasu jako temat w sztuce. Jostein Gaarder, Przepowiednia Dżokera, s. 106 informacje I.1.2 Odróżnia informacje o faktach od opinii I.1.4 Internet: Wykład o czasie

Metaforyczny obraz przemijania na podstawie powieści Josteina Gaardera Przepowiednia Dżokera. Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 w następujących formach gatunkowych: opis, rozprawka III.1.1 Uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, podziela poglądy innych lub polemizuje z nimi III.1.5 60. Dla niego słowa na kartce były niezrozumiałym szyfrem, do którego ja miałem klucz. Tajemniczy zakazany świat słów. Khaled Hosseini, Chłopiec z latawcem, s. 108; Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury (hasło: pismo) informacje, cytuje fragmenty Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych II.2.1 konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją II.3.1 Interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach) II.3.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie III.1.1 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego na komputerze (umiejętnie formatuje tekst, dobiera rodzaj czcionki według rozmiaru i kształtu, stosuje właściwe odstępy, wyznacza marginesy i justuje tekst, dokonuje jego korekty, jednocześnie kontrolując autokorektę), poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne III.1.4 Internet: Pismo i sztuka czytania 61. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem. Rodzina wyrazów. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Pismo i pamięć, s. 104 Rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenie w tekście I.2.2 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.3.1 Tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się; świadomie dobiera synonimy i antonimy w celu wyrażenia zamierzonych treści III.2.3 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 62. Świątynie w czasach faraonów na Bolesław Prus, Faraon (fragment), s. 112; informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 Internet: Każdy naród buduje inne gmachy

podstawie fragmentu powieści Bolesława Prusa. Jaką wznieść świątynię? Rozmowa młodego faraona z kapłanem. statuetka z brązu przedstawiająca Izydę z synem Horusem na kolanach, s. 113 Odróżnia informacje o faktach od opinii I.1.4 Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Rozpoznaje problematykę analizowanego utworu II.1.2 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.2.1 Omawia na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne II.4.2 Dostrzega zróżnicowanie postaw społecznych, obyczajowych, narodowych, religijnych, kulturowych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość II.4.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: społeczeństwo i kultura) III.2.11 63. Ćwiczenia w czytaniu ze zrozumieniem. Dialog. Zeszyt ćwiczeń, cz. 1. Siedem cudów świata starożytnego, s. 113 Rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych; wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym I.3.9 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne III.1.1 z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Dokonuje starannej redakcji tekstu napisanego ręcznie, poprawia ewentualne błędy językowe, ortograficzne oraz interpunkcyjne III.1.4 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 64. Zwiedzamy gotycką katedrę. Czego możemy Kolegiata w Tumie pod Łęczycą, Polska; katedra w Salisbury, Samodzielnie dociera do informacji w książkach, prasie, mediach elektronicznych I.2.1 Stosuje zasady korzystania z zasobów Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące średniowiecza,

się dowiedzieć o średniowieczu, oglądając gotycką katedrę? Wielka Brytania; wnętrze kaplicy Saint Chapelle, Paryż; portal katedry w Reims, Francja; witraż z katedry w Chartres, Francja, s. 116 bibliotecznych, wyszukuje w bibliotece źródła potrzebnych mu informacji I.2.2 informacje, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu I.1.2 sztuki: sztuki plastyczne II.2.11 Omawia na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (śmierć, nadzieja, wiara) II.4.2 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.3.1 Tworzy spójne wypowiedzi ustne oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis dzieł sztuki III.1.1 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: społeczeństwo i kultura) III.2.11 s. 314 315 Miasto wytwór cywilizacji Refleksje na temat dążenia do postępu cywilizacyjnego 65.* Symboliczny początek cywilizacji legenda o założeniu miasta. Jak powstały Teby? Owidiusz, Przemiany (fragment), s. 118 Rozpoznaje różnice między fikcją a kłamstwem I.1.5 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 Przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego II.2.6 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.3.1 Uwzględnia w interpretacji potrzebny kontekst tu: historyczny II.3.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie III.1.1 66.* Wieża Babel analiza i interpretacja biblijnego tekstu i obrazu. Wieża Babel jako metafora Księga Rodzaju z Biblii Tysiąclecia (fragment); Hans Biedermann, Słownik symboli, (hasła: siedem, Wieża Babel); Tadeusz Żychiewicz, Stare Przymierze (fragment); Pieter Bruegel, Wieża Babel, s. 120 Odbiera komunikaty pisane oraz zawarte w obrazie I.1.1 Korzysta ze słownika frazeologicznego I.2.3 Rozpoznaje problematykę analizowanego utworu II.1.2 Przedstawia najistotniejsze treści w takim porządku, w jakim występują w tekście II.2.1 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.3.1 konteksty tu: literacki, historyczny II.3.2 Ze zrozumieniem posługuje się pojęciami Plansza: Wybrane zagadnienia dotyczące Biblii, s. 310 311 Słownik frazeologiczny

dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw II.4.1 Określa postawy związane z wartościami pozytywnymi i negatywnymi (np. tolerancja nietolerancja), a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach II.4.1 Omawia na podstawie dzieł literackich i innych tekstów kultury podstawowe, ponadczasowe zagadnienia egzystencjalne (np. wiara, poczucie wspólnoty, solidarność) II.4.2 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne, dostosowuje odmianę i styl języka do gatunku, w którym się wypowiada III.1.1 Operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: społeczeństwo i kultura) III.2.11 Stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie III.2.4 67. Spacer po Paryżu pretekstem do rozważań o cywilizacji. Refleksje o cywilizacji i postępie. 68. Świat oczami mieszkańca blokowiska. Przelatuję. Szukam. Trzask z innej strony. Wracam. Sunę. Współczesny Bolesław Prus, Lalka (fragment); Claude Monet, Nadbrzeże Luwru, s. 124 Miron Białoszewski, Mrowienia się; rysunek J.J. Sempégo (fragment), s. 126 Odbiera komunikaty pisane oraz zawarte w obrazie I.1.1 informacje I.1.2 Przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim wystąpiły w tekście II.2.1 konkretnego tekstu i uzasadnia ją II.3.1 sztuki: literatura, sztuki plastyczne II.2.11 Tworzy plan twórczy swojej wypowiedzi III.1.3 Tworzy spójne wypowiedzi ustne (monolog i dialog) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: rozprawka III.1.1 Stosuje zasady organizacji tekstu zgodnie z wymogami gatunku, tworząc spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat III.1.2 Odbiera komunikaty pisane oraz zawarte w obrazie I.1.1 informacje I.1.2 Dostrzega zróżnicowanie słownictwa rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (neologizmy) I.3.3