REGULATOR MIKROPROCESOROWY TYPU RE18

REGULATOR MIKROPROCESOROWY TYPU RE18 INSTRUKCJA OBS UGI

SPIS TREŒCI: 1. ZASTOSOWANIE... 3 2. ZESTAW REGULATORA... 3 3. INSTALOWANIE... 4 4.OBS UGA... 8 5. PARAMETRY REGULATORA... 11 5.1. Lista parametrów... 11 5.2. Rodzaje alarmów... 16 5.3. Okres impulsowania... 17 5.4. Regulacja trójstawna... 17 5.5. Regulacja trójstawna krokowa... 18 5.6. Kody bezpieczeñstwa... 18 6. FUNKCJE SPECJALNE.... 19 6.1. Wywo³anie funkcji specjalnych... 19 6.2. Sterowanie rêczne... 19 6.3. Dobór nastaw regulatota PID... 20 6.4. Pomiar rezystancji linii dwuprzewodowej.... 20 6.5. Powrót do nastaw fabrycznych... 20 7. DOBÓR NASTAW REGULATORA PID... 21 7.1. Autoadopcja... 21 7.2. Rêczny dobór nastaw PID... 23 8. DANE TECHNICZNE... 25 9. KODY WYKONAÑ... 28 1

2

1. ZASTOSOWANIE Mikroprocesorowy regulator RE18 przeznaczony jest do sta³owartoœciowej regulacji temperatury lub innych wielkoœci fizycznych np.: ciœnienia, wilgotnoœci, poziomu, przetworzonych na sygna³ elektryczny. Na dwóch wyœwietlaczach s¹ wyœwietlane wartoœæ mierzona, wartoœæ zadana i sygna³ wyjœciowy. Regulator ma dwa wyjœcia umo liwiaj¹ce regulacjê dwustawn¹, trójstawn¹ typu grzanie-ch³odzenie i trójstawn¹ krokow¹ oraz sygnalizacjê alarmów. Funkcja automatycznego doboru nastaw regulatora PID zapewnia zadawalaj¹c¹ jakoœæ regulacji. 2. ZESTAW REGULATORA Zestaw regulatora sk³ada siê z: - regulatora 1 szt. - instrukcji obs³ugi 1 szt. - karty gwarancyjnej 1 szt. - uchwytów 4 szt. - uszczelka 1 szt. 3

3. INSTALOWANIE W tablicy przygotowaæ otwór o wymiarach ( 92 +0,6 x 45 +0,6 ) mm. Gruboœæ materia³u, z którego wykonano tablicê nie mo e przekraczaæ 6 mm. Regulator nale y wk³adaæ od przodu tablicy z od³¹czonym napiêciem zasilania. Po w³o eniu do otworu regulator umocowaæ uchwytami. max 93 8 48 69 96 max.6 Rys 1.Gabaryty regulatora Regulator RE18 spe³nia wymagania dotycz¹ce bezpieczeñstwa obs³ugi wg normy PN-IEC 1010-1 i odpornoœci na zak³ócenia wystêpuj¹ce w œrodowisku przemys³owym wg normy PN-EN 50082-2. Wystêpuj¹ce Ÿród³a zak³óceñ oddzia³ywuj¹ na regulator od strony sieci zasilaj¹cej (na skutek dzia³ania innych urz¹dzeñ) jak równie nak³adaj¹ siê na sygna³ mierzony lub obwody pomocnicze regulatora. Zak³ócenia powstaj¹ równie przy prze³¹czaniu obci¹ eñ pojemnoœciowo-indukcyjnych przez w³asne przekaÿniki regulatora. 4

W szczególnoœci, du e zak³ócenia impulsowe s¹ groÿne dla dzia- ³ania urz¹dzenia, poniewa mog¹ powodowaæ sporadyczne b³êdne wyniki pomiarów lub przypadkowe zadzia³ania alarmów, mimo zastosowania odpowiednich filtrów w regulatorze. Poziom tych zak³óceñ powinien zostaæ sprowadzony do wartoœci ni szej od progu odpornoœci regulatora, przede wszystkim poprzez odpowiedni¹ instalacjê regulatora na obiekcie. W celu uzyskania pe³nej odpornoœci regulatora na zak³ócenia elektromagnetyczne w œrodowisku o nieznanym poziomie zak³óceñ zaleca siê przestrzeganie nastêpuj¹cych zasad: nie zasilaæ regulatorów z sieci wspólnej z urz¹dzeniami wytwarzaj¹cymi du e zak³ócenia impulsowe stosowaæ filtry sieciowe do prowadzenia przewodów zasilaj¹cych stosowaæ ekrany metalowe w postaci rurek lub oplotów, w których mo na prowadziæ tak e przewód uziemienia i ew. przewody do przekaÿników przewody doprowadzaj¹ce sygna³y pomiarowe do regulatora powinny byæ skrêcane parami a dla czujników oporowych w po³¹czeniu trójprzewodowym skrêcane z przewodów o tej samej d³ugoœci, przekroju i rezystancji oraz prowadzone w ekranie jw. stosowaæ ogóln¹ zasadê, e przewody (wi¹zki) wiod¹ce ró ne sygna³y powinny byæ prowadzone w jak najwiêkszej odleg³oœci od siebie (nie mniej ni 30 cm) a skrzy owania takich wi¹zek wykonywane pod k¹tem 90. W tylnej czêœci regulatora jest gniazdo listwy zaciskowej z wtykami, do których przy³¹cza siê zasilanie i obwody zewnêtrzne. Po³¹czenia elektryczne wykonaæ zgodnie z rysunkiem 2. 5

Zasilanie 16 15 Wyjœcia 11 10 9 8 Wejœcia 5 4 3 2 1 a) opis listwy zaciskowej 2 1 3 2 1 termorezystor w uk³adzie dwuprzewodowym lub pomiar rezystancji termorezystor w uk³adzie trójprzewodowym 6

+ 4 3 GND 2 U GND + 2 1 termoelement I + GND 3 2 wej. napiêciowe 0...1/10 V wej. pr¹dowe 0/4...20mA b) sygna³y wejœciowe Wyjœcie 1 Wyjœcie 2 11 9 8 24 V d.c. + 5 4 c) wyjœcia przekaÿnikowe d) zasilanie przetworników obiektowych Rys. 2. Po³¹czenia elektryczne regulatora 7

4.OBS UGA P³yta czo³owa regulatora jest przedstawiona na rys.4. Sygnalizacja stanu wyjœæ i rodzaju pracy Wyœwietlacz wartoœci mierzonej Wyœwietlacz wartoœci zadanej lub parametru Funkcje pól sygnalizacyjnych: I - stan wyjœcia 1 II - stan wyjœcia 2 - regulacja automatyczna - regulacja rêczna Rys. 4. Wygl¹d p³yty czo³owej regulatora Funkcje przycisków: - wejœcie w tryb zmiany parametrów - wywo³anie menu zmiany parametrów roboczych - akceptacja wprowadzonych danych - zwiêkszenie wartoœci parametru - zmiana wielkoœci wyœwietlanej na dolnym wyœwietlaczu 8 - zmniejszenie wartoœci parametru - wywolanie funkcji specjalnych - powrót do poprzedniego poziomu - rezygnacja z wprowadzonych zmian - wywo³anie menu konfiguracji regulatora

Na górnym wyœwietlaczu wyœwietlana jest wartoœæ mierzona. Na dolnym wyœwietlaczu jest wartoœæ zadana lub parametry procesu oznaczone odpowiednim symbolem: - h sygna³ steruj¹cy toru I - c sygna³ steruj¹cy toru II (ch³odzenie) Na rysunku 5 przedstawiono diagram obs³ugi regulatora W³¹czenie RE18 do sieci Tryb I: sterowanie procesem Wyswietlacz górny - wartoœæ mierzona Wyœwietlacz dolny - wartoœæ zadana... Po naciœniêciu przycisku na dolnym wyœwietlaczu s¹ pokazane nastêpuj¹ce wartoœci poprzedzone odpowiednimi symbolami: - h sygna³ steruj¹cy dla grzania - c sygna³ steruj¹cy dla ch³odzenia Kasowanie zapamiêtanych alarmów: i Zatrzymanie i wznawianie regulacji automatycznej: i Tryb III: zmiana i/lub przegl¹danie parametrów pracy regulatora - wartoœæ zadana - narost wartoœci zadanej podczas miêkkiego startu - parametry PID - parametry dla wyjœcia alarmowego - kod bezpieczeñstwa Tryb IV: funkcje specjalne Aby wywo³aæ odpowiedni¹ funkcjê, nacisn¹æ, a nastêpnie przez sterowanie rêcznê wyjœciem 1 lub 2: 3 sekundy ste1 i ste2 automatyczny dobór nastaw adap pomiar rezystancji linii dwuprzewodowej: r-lj powrót do nastaw standardowych: nfab Tryb II: konfigurowanie regulatora - wybór wejœcia - parametry zwi¹zane z wybranym wejœciem: typ linii, rezystancja, kompensacja zimnych koñców, zakresy wejœæ liniowych, zakresy wartoœci zadanej itd. - konfiguracja poszczególnych wyjœæ: sterowanie, alarmy, sygnalizacja uszkodzenia czujnika, itd. - wybór sposobu doboru nastaw - kod bezpieczeñstwa Rys. 5. Diagram obs³ugi regulatora RE18 9

Po w³¹czeniu zasilania wykonywany jest test wyœwietlaczy oraz wyœwietlana wersja programu. Po pierwszym w³¹czeniu wejœcie ustawione jest na czujnik PT100 - w regulatorach z wejœciem termometrycznym lub na ród³o pr¹dowe 0-20mA - w regulatorach o wejœciu liniowym. Je eli do regulatora jest pod³¹czony inny czujnik, nale y zmieniæ parametr jnpu. Wartoœæ zadana ustawiona jest na pocz¹tek zakresu pomiarowego. Zmiana parametru nastêpuje po naciœniêciu przycisku : dla parametrów numerycznych: miga najmniej znacz¹ca cyfra; wartoœæ zmieniaæ przyciskami lub. Akceptacja wprowadzonej liczby nastêpuje po naciœniêciu przycisku. Zmiana wartoœci liczby odbywa siê w zakresie okreœlonym dla zmienianego parametru. dla parametrów nienumerycznych miga ca³y dolny wyœwietlacz. Po naciœniêciu przycisku lub na wyœwietlaczu pojawiaj¹ siê kolejne napisy okreœlone dla zmienianego parametru. Akceptacja wprowadzonej wartoœci nastêpuje po naciœniêciu przycisku, rezygnacja z wprowadzanych zmian przez naciœniêcie przycisku. W przypadku wyst¹pienia nieprawid³owoœci w dzia³aniu regulatora lub b³êdu w po³¹czeniach elektrycznych na górnym wyœwietlaczu jest odpowiedni kod b³êdu. Kody b³êdów Tabela 1 Kod b³êdu Przyczyna Rozwi¹zanie 10 lerr Herr Zwarcie w obwodzie czujnika lub przekroczenie dolnego zakresu pomiarowego na wejœciu Przerwa w obwodzie, brak czujnika lub przekroczenie górnego zakresu pomiarowego na wejœciu wymieniæ lub poprawnie pod³¹czyæ czujnik,sprawdziæ czy typ wybranego czujnika jest zgodny z pod³¹czonym, wymieniæ czujnik wymieniæ lub poprawnie pod³¹czyæ czujnik, sprawdziæ czy typ wybranego czujnika jest zgodny z pod³¹czonym, wymieniæ czujnik Miganie liczby -99.9 lub 999.9 na górnym wyœwietlaczu oznacza, e wartoœæ mierzona jest poza zakresem wartoœci wyœwietlanej. Aby wyœwietliæ wartoœæ mierzon¹ nale y zmniejszyæ liczbê cyfr po przecinku - patrz par. lcpp

5. PARAMETRY REGULATORA 5.1. Lista parametrów Lista parametrów konfiguracyjnych - tryb II Tabela 2. Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie 1. Rodzaj wejœcia jnpu pt1 4) pt1 Pt100 pt10 Pt1000 nj1 Ni100 Cu1 Cu100 t_ termoelement J t_t termoelement T t_h termoelement K t_s termoelement S t_r termoelement R t_b termoelement B t_e termoelement E t_n termoelement N t_ch ter. chromel-kopel rr-r 0...400 W - liniowe ------------- ------ ------------------ 0-20 4) 0-20 0...20 ma 4-20 4...20 ma 0-10 0...10 V 0-01 0...1 V 2. Typ linii t-lj 2-p 2-p linia 2 przewodowa 3-p linia 3 przewodowa 3. Rezystancja linii r-lj 0.0 0.0...20.0 Wtylko dla wejœæ 2-przewodowej termorezystancyjnych 4. Kompensacja Conp auto auto - kompensacja autotemperatury spoin matyczna odniesienia - dla 0.0...50.0 C - temperatura spoin termoelementów odniesienia auto = -0.1 lub 50.1, 5. Liczba cyfr po lcpp 0 0, 1, 2 0-bez cyfry dziesiêtnej przecinku - doty- dla termopar 1-z jedn¹ cyfr¹ po przeczy zakresów, lcpp= 0 cinku wartoœci zadanej bez mo li- 2-z dwoma cyframi po i mierzonej woœci zmian przecinku (tylko dla wejœæ liniowych) C 11

Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie 6. Przesuniêcie shjf 0-999...999 1) Parametr dodawany wartoœci mierzonej do wartoœci mierzonej - kompensacja ró nicy temperatur pomiêdzy czujnikiem a obiektem. 7. Dolny zakres 5pll -200 lub 0-999... Dla wejœæ liniowych wartoœci zadanej splh 1) parametry spll i splh pozwalaj¹ na wyœwietlanie wartoœci mierzonej w jednostkach fizycznych tj. dolnemu zakresowi wejœcia, np. wartoœci 0mA, 8. Górny zakres - 5plH 850 lub 100 5pll... odpowiada wartoœæ jak wy ej 9999 1) spll, natomiast górnemu zakresowi, np. 20mA, odpowiada wartoœæ splh Dla wejœæ termometrycz nych parametry spll i splh ograniczaj¹ zakres wartoœci zadanej 9. Funkcje wyjœæ out1 y1 off Wyjœcie niewykorzystywane out2 ahj y1 sygna³ steruj¹cy toru I y2-c sygna³ steruj¹cy toru II - ch³odzenie (regulacja grzanie-ch³odzenie) y2-s sygna³ steruj¹cy toru II - zamykanie zaworu (reg. trójst.krokowa) ahj alarm górny bezwzglêdny alo alarm dolny bezwzglêdny dbhj alarm górny wzglêdny dblo alarm dolny wzglêdny dbhl alarm wzglêdny zewnêtrzny dbjn alarm wzglêdnywewnêtrzny err sygnalizacja uszkodzenia czujnika 12

Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie 10. Algorytm doboru auto off off Algorytm wy³¹czony nastaw jden Metoda identyfikacji obiektu oscy Metoda oscylacji 11. Kontynuacja cont on off Wy³¹czenie regulacji regulacji po po w³¹czeniu zasilania 2) zaniku zasilania on Za³¹czenie regulacji po w³¹czeniu zasilania 3) 12. Kod bezpie- 5eCc 0000 0000...9999 gdy 5eCc >0000, czeñstwa dla to wymagane jest konfiguracji podanie jego wartoœci podczas zmiany parametrów. 1) zakres i format parametru zale y od wartoœci parametru lcpp - liczba cyfr po przecinku 2) zatrzyman¹ regulacjê mo na wznowiæ naciskaj¹c jednoczeœnie przyciski i. 3) regulacjê mo na wy³¹czyæ naciskaj¹c jednoczeœnie przyciski i. 4) parametry nie s¹ zmieniane po wywo³aniu funkcji powrót do nastaw fabrycznych Lista parametrów roboczych- tryb III Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie Tabela 3 1 Wartoœæ zadana 5p 0 5pll - zakres i format parametru splh zale y od wartoœci parametru lcpp 2 Prêdkoœæ zmiany naro 0 0.0...999.9 Pozwala na ³agodne wartoœci zadanej - jednostek/min dojœcie od aktualnej tzw. miêkki start temperatury do wartoœci dla regulacji sta³o- zadanej po w³¹czeniu wartoœciowej regulatora do sieci lub po zmianie wartoœci zadanej; gdy równa siê 0 to funkcja jest wy³¹czona 13

Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie 3 Parametry PID dla par toru I 2) pjd 4 Zakres propor- pb 10.0 0..999.9 % Okreœla przedzia³ poni ej cjonalnoœci wartoœci zadanej, w toru I którym sygna³ steruj¹cy jest proporcjonalny do odchy³ki regulacji; gdy pb = 0, to wybrana jest regulacja typu za³¹cz/wy³¹cz 5 Sta³a czasowa tj 300 0...3600 s Czas potrzebny ca³kowania toru I na zdwojenie sygna³u pochodz¹cego od czêœci proporcjonalnej; gdy tj=0, to cz³on ca³kuj¹cy jest wy³¹czony. 6 Sta³a czasowa td 60 0...1000 s Czas potrzebny na ró niczkowania zrównanie sygna³u toru I pochodz¹cego od czêœci proporcjonal nej z sygna³em pochodz¹cym od cz³onu ró niczkuj¹cego; gdy td=0 to cz³on ró niczkuj¹cy jest wy³¹czony. 7 Okres impulso- to 20 1...250 s Okres, w którym czas wania toru I zadzia³ania wyjœcia regulacyjnego I jest proporcjonalny do wartoœci steruj¹cej 14 8 Histereza toru I H 1.0 0...99.9 Przedzia³ wokó³ wartoœci zadanej, w którym zmiany wielkoœci wejœciowej nie wywo³uj¹ zmian stanu wyjœcia g³ównego. Parametr jest aktywny, gdy wybrano regulacjê typu za³¹cz/wy³¹cz.

Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie 9 Korekta sygna³u y-of 0.0 0.0...100% Dla regulacji typu P steruj¹cego lub Pd (sta³a czasowa dla ti = 0 ca³kowania ti = 0) wartoœæ dodawana do sygna³u steruj¹cego w celu skompensowania sta³ej odchy³ki regulacji 10 Rodzaj regulacji typr jnu jnu regulacja rewersyjna w torze I djr regulacja nierewersyjna 11 Parametry PID par Pojawia siê, gdy któreœ dla toru II pjdc z wyjœæ jest ustawione jako ch³odzenie(y2-c) 12 Zakres proporcjo- pb-c 10.0 0..999.9% Okreœla przedzia³ nalnoœci toru II powy ej wartoœci zadanej dla ch³odzenia, w którym sygna³ steruj¹cy jest proporcjonalny do odchy³ki regulacji; gdy pb-c= 0, to wybrana jest regulacja typu za³¹cz/wy³¹cz 13 Sta³a czasowa tj-c 0 0...3600 s Jak dla to ca³kowania toru II 14 Sta³a czasowa td-c 0 0...1000 s Jak dla td ró niczkowania toru II 15 Histereza dla toru II H-c 1.0 0..99.9 gdy regulacja w torze II typu za³¹cz/wy³¹cz 16 Okres impulso- to-c 20 1...250 s objaœnienie jak dla to wania toru II 17 Strefa nieczu³oœci Hn 10.0 0...99.9 Dla regulacji krokowej - strefa nieczu³oœci wokó³ wartoœci zadanej Dla regulacji trójstawnej grzanie-ch³odzenieparametr dodany do wartoœci zadanej dla toru I okreœla wartoœæ zadan¹ dla toru II (ch³odzenia). 15

Lp Nazwa parametru Symbol na wyœwietl. Nastawa fabryczna Zakres zmian Objaœnienie 18 Parametry par alarmów alr 19 Wartoœæ zadana xasp 5plH SPLL... 1) Wartoœæ powoduj¹ca dla alarmu x- nr wyjœcia SPLH zadzia³anie wyjœcia alarmowego 20 Histereza alarmu xahj 1.0 0.0...99.9 1) Przedzia³ wokó³ xasp, x- nr wyjœcia w którym zmiany wielkoœci wejœciowej nie wywo³uj¹ zmian stanu alarmu. 21 Pamiêtanie alarmu xapa off off Pamiêtanie alarmu x-nr wyjœcia wy³¹czone on Pamiêtanie alarmu za³¹czone 22 Kod bezpieczeñ- secp 0 0...9999 stwa 1) zakres i format parametru zale y od wartoœci parametru lcpp - liczba cyfr po przecinku 5.2. Rodzaje alarmów Poni sze rysunki przedstawiaj¹ rodzaje alarmów. 16 a) b) c) d) e) f) Rys. 6. Rodzaje alarmów a) bezwzglêdny górny ahj b) bezwzglêdny dolny alo c) wzglêdny górny dbhj d) wzglêdny dolny dblo e) wzglêdny zewnêtrzny dbhl f) wzglêdny wewnêtrzny dbjn 5p- wartoœæ zadana, xasp - wartoœæ zadana alarmu na wyjœciu x

5.3. Okres impulsowania Okres impulsowania jest to czas jaki up³ywa pomiêdzy kolejnymi za³¹czeniami wyjœcia nieci¹g³ego podczas regulacji proporcjonalnej. D³ugoœæ okresu impulsowania nale y dobraæ zale nie od w³asnoœci dynamicznych obiektu i odpowiednio do urz¹dzenia wyjœciowego. Wyjœcie przekaÿnikowe stosowane jest do sterowania styczników w procesach wolnozmiennych. Zastosowanie du ego okresu impulsowania do sterowania procesów szybkozmiennych mo e daæ niepo ¹dane efekty w postaci oscylacji. Teoretycznie, im mniejszy okres impulsowania tym lepsza regulacja, jednak dla wyjœcia przekaÿnikowego powinien byæ tak du y jak to mo liwe w celu wyd³u enia ycia przekaÿnika. Zalecenia dotycz¹ce okresu impulsowania. Tabela 4 Urz¹dzenie wyjœciowe Okres impulsowania Obci¹ enie (wyjœcie 1 lub wyjœcie 2) (to lub to-c) (rezystancyjne) przekaÿnik zalecany >20 s 2 A/250 V AC elektromagnetyczny min. 10 s lub stycznik min. 5 s 1 A/250 V AC 5.4. Regulacja trójstawna Regulacja trójstawna jest stosowana podczas grzania i ch³odzenia. Nale y ustawiæ parametr outk na wartoœæ y2-c oraz ustawiæ strefê rozsuniêcia torów Hn. Drugi tor dzia³a dla wartoœci zadanej równej sp+hn jako regulator nierewersyjny. Nale y okreœliæ parametry pb-c, tj-c, td-c, Hj-c, to-c wg tabl. 3. Na rysunku 7 pokazano dzia³anie regulatora trójstawnego z algorytmem typu P. wyjœcie 100% tor I-grzanie (y1) tor II ch³odzenie (y2-c) pb sp Hn pb-c wejœcie Rys. 7. Regulacja trójstawna grzanie-ch³odzenie 17

5.5. Regulacja trójstawna krokowa Regulacja trójstawna krokowa jest stosowana do sterowania zaworem. Nale y ustawiæ parametr outk na wartoœæ y2-5 oraz ustawiæ strefê nieczu³oœci Hn wokó³ wartoœci zadanej. Pierwszy tor - otwieranie zaworu - dzia³a dla wartoœci zadanej równej sp-hn/2 jako regulator rewersyjny, drugi tor - zamykanie zaworu - dzia³a dla wartoœci zadanej równej sp+hn/2 jako regulator nierewersyjny. Parametry PID dla drugiego toru s¹ takie same jak dla pierwszego toru. Dla regulacji krokowej zaleca siê regulacjê typu PD. Na rysunku 8 pokazano dzia³anie regulatora trójstawnego krokowego z algorytmem P. wyjœcie 100% tor I-otwieranie (y1) tor II - zamykanie (y2-5) sp pb Hn pb wejœcie Rys. 8. Regulacja trójstawna krokowa 5.6. Kody bezpieczeñstwa Parametry secc - dla parametrów konfiguracyjnych i secp - dla parametrów roboczych regulatora - pozwalaj¹ zabezpieczyæ regulator przed ingerencj¹ niepowo³anych osób. Fabrycznie kody bezpieczeñstwa s¹ wy³¹czone tj. równe 0. Po ustawieniu wszystkich niezbêdnych parametrów i po sprawdzeniu poprawnoœci dzia- ³ania regulatora,mo na ustawiæ kody bezpieczeñstwa. Po ustawieniu kodu zmiana parametrów jest poprzedzona koniecznoœci¹ podania jego wartoœci. Jedynie zmiana wartoœci zadanej 18

jest dostêpna bezpoœrednio. Aby zmieniæ kod bezpieczeñstwa nale y podaæ dotychczasow¹ wartoœæ sec1, a nastêpnie wprowadziæ now¹ wartoœæ sec2. Je eli podano niepoprawny kod, wyœwietlany jest napis err5 do momentu naciœniêcia dowolnego przycisku. 6. FUNKCJE SPECJALNE 6.1 Wywo³anie funkcji specjalnych Nale y przytrzymaæ przez 3 sekundy przycisk (patrz rysunek 5 - wejœcie w tryb IV), a nastêpnie przyciskami i wybraæ odpowiedni¹ funkcjê. Powrót do trybu I nastêpuje po naciœniêciu. 6.2. Sterowanie rêczne Sterowanie rêczne jest przydatne podczas uruchamiania regulacji na obiekcie oraz przy identyfikacji parametrów obiektu. Dowolne wyjœcie mo na sterowaæ rêcznie poprzez wywo³anie funkcji stek (tryb IV), gdzie k oznacza numer wyjœcia. Na górnym wyœwietlaczu pokazywana jest wartoœæ mierzona, a na dolnym, w zale noœci od rodzaju wyjœcia: - dla wyjœcia steruj¹cego z regulacj¹ proporcjonaln¹ (wyjœcie k jako y1 lub y2-c).na dolnym wyœwietlaczu miga wartoœæ sygna³u wyjœciowego, któr¹ mo na zmieniaæ przyciskami lub w zakresie 0.0...100%. - dla alarmu lub wyjœcia steruj¹cego z regulacj¹ za³¹cz-wy³¹cz Na dolnym wyœwietlaczu jest stan za³¹czenia (on) lub wy³¹czenia (off) wyjœcia. 19

- dla regulacji krokowej Otwieranie zaworu odbywa siê podczas trzymania przycisku, zamykanie zaworu odbywa siê podczas trzymania przycisku. Na dolnym wyœwietlaczu jest podany stan zaworu: open- otwieranie, clos- zamykanie, stop - zawór zatrzymany. Powrót do pracy automatycznej nastêpuje po naciœniêciu. 6.3. Dobór nastaw regulatora PID Funkcja auto wywo³uje algorytm automatycznego doboru nastaw regulatora PID. Warunki i zasadê dzia³ania funkcji opisano w rozdziale 7. 6.4. Pomiar rezystancji linii dwuprzewodowej. W regulatorach z czujnikami termorezystancyjnymi po³¹czonymi lini¹ dwuprzewodow¹ nale y wprowadziæ wartoœæ rezystancji linii - ( parametry 2 i 3 w tabeli 2), lub zmierzyæ wed³ug nastêpuj¹cej procedury: zewrzeæ zaciski czujnika, wejœæ w tryb IV i wywo³aæ funkcjê r_li. Na dolnym wyœwietlaczu miga mierzona wartoœæ rezystancji. Po ustaleniu siê wartoœci zaakceptowaæ przyciskiem. Rezystancja przewodów wiêksza od 20 W nie zostanie zaakceptowana. 6.5. Powrót do nastaw fabrycznych Nastawy fabryczne mo na przywróciæ po wejœciu w tryb IV, wywo³aniu funkcji nfab i zaakceptowaæ wartoœæ on. Funkcja nie zmienia typu wejœcia. 20

7. DOBÓR NASTAW REGULATORA PID 7.1. Autoadaptacja W regulatorze zastosowano dwie metody autoadaptacji. Parametr auto ustawiony na jden oznacza, e parametry PID bêd¹ obliczone na podstawie charakterystyki obiektu inercyjnego (rys.10), natomiast, gdy, parametr auto jest ustawiony na o5cy wówczas parametry PID bêd¹ obliczone na podstawie oscylacji wokó³ wartoœci zadanej. (patrz rys 11). Metodê oscylacyjn¹ nale y wybieraæ tylko wtedy, gdy przeregulowania powy ej wartoœci zadanej nie spowoduj¹ uszkodzenia wsadu i obiektu. W momencie uruchamiania autoadaptacji regulator musi byæ w trybie regulacji automatycznej, tj. gdy wskaÿnik jest zapalony. Migaj¹cy górny wyœwietlacz informuje o aktywnoœci funkcji autoadaptacji. Czas trwania autoadaptacji zale y od obiektu i mo e trwaæ do 2 godz. Im d³u sze opóÿnienie w obiekcie tym d³u szy czas doboru nastaw. Po zakoñczeniu autoadaptacji nowe nastawy PID s¹ automatycznie zapamiêtywane w nieulotnej pamiêci regulatora. Dla regulacji krokowej - parametr outk ustawiony na y2-5- cz³on ca³kuj¹cy jest wy³¹czany (parametr tj= 0 ). Proces autoadaptacji mo e zostaæ przerwany, bez obliczenia nastaw PID, je eli: - wartoœæ zadana jest zbyt blisko wartoœci mierzonej tj. odchy³ka regulacji jest mniejsza od 15% zakresu (dla metody jden) - dostêpna moc grzejna jest zbyt ma³a do osi¹gniêcia wartoœci zadanej; - naciœniêto przycisk. Przy rêcznych zmianach nastaw nale y wprowadziæ zmianê tylko jednego parametru i obserwowaæ zaistnia³e skutki. Przy zmianach parametrów PID nale y kierowaæ siê nastêpuj¹cymi zasadami: - wolna odpowiedÿ obiektu: zmniejszyæ zakres proporcjonalnoœci, sta³¹ czasow¹ ca³kowania, sta³¹ czasow¹ ró niczkowania; 21

- przeregulowania: zwiêkszyæ zakres proporcjonalnoœci oraz sta³¹ czasow¹ ró niczkowania; - oscylacje: zwiêkszyæ zakres proporcjonalnoœci oraz sta³¹ czasow¹ ca³kowania, zmniejszyæ sta³¹ czasow¹ ró niczkowania - niestabilnoœæ: zwiêkszyæ sta³¹ czasow¹ ca³kowania. Zalecane jest aby sta³a czasowa ca³kowania by³a co najmniej 5-krotnie wiêksza od sta³ej czasowej ró niczkowania. Objawy z³ego doboru nastaw PID i zalecana korekta. Tabela 5. 22

7.2. Rêczny dobór nastaw PID a) metoda identyfikacji obiektu Rys 10. Charakterystyka obiektu inercyjnego po za³¹czeniu sygna³u steruj¹cego Y Z charakterystyki obiektu przedstawiaj¹cej wielkoœæ regulowan¹ w funkcji czasu, nale y odczytaæ czas opóÿnienia obiektu T 0 oraz maksymaln¹ prêdkoœæ narostu temperatury z zale noœci x max V max = t. Nastawy PID regulatora obliczyæ wg podanych wzorów: Xp = 1.1* V max * T 0 ti = 2.4* T 0 td = 0.4* T 0 - zakres proporcjonalnoœci - sta³a czasowa ca³kowania - sta³a czasowa ró niczkowania 23

b) metoda oscylacji Rys. 11 Dobór nastaw metod¹ oscylacji Nastawy PID regulatora obliczyæ wg podanych wzorów: Xp = P - zakres proporcjonalnoœci ti = T - sta³a czasowa ca³kowania td = T/6 - sta³a czasowa ró niczkowania 24

8. DANE TECHNICZNE Sygna³y wejœciowe: Regulator ma wejœcie z mo liwoœci¹ do³¹czenia rezystancji, si³y termoelektrycznej, napiêcia lub pr¹du. Rodzaj i zakres sygna³u wejœciowego s¹ wybierane programowo wg tabeli 6. Sygna³y wejœciowe, zakresy pomiarowe. Tabela 6 Typ czujnika Oznaczenie Zakres B³¹d Symbol na pomiarowy podstawowy wyœwietlaczu w % zakresu Wejœcie temperaturowe Pt100 wg PN-EN 60751+A2:1997 Pt100-200...850 C 0.2 pt1 Pt1000 wg PN-EN 60751+A2:1997 Pt1000-200...850 C 0.2 pt10 Ni100/1,617 Ni100-60...180 C 0.3 nj1 Cu100/1,426 Cu100-50...180 C 0.3 Cu1 Fe-CuNi J -100...1200 C 0.2 t- Cu-CuNi T -100...400 C 0.3 t-t NiCr-NiAl K -100...1370 C 0.2 t-h PtRh10-Pt S -50...1760 C 0.3 t-s PtRh13-Pt R -50...1760 C 0.3 t-r PtRh30-PtRh6 B 300...1800 C 0.3 t-b NiCr-CuNi E -100...1000 C 0.2 t-e NiCrSi-NiSi N -100...1300 C 0.2 t-n Chromel-kopel 0...800 C 0.2 t-ch Rezystancja 0...400 W 0.2 r-rr Wejœcie liniowe Liniowe pr¹dowe I 0...20, 4...20 ma 0.2 0-20,4-20 Liniowe napiêciowe U 0...1V, 0...10V 0.2 0-01,0-10 C Algorytmy regulacji za³¹cz-wy³¹cz z histerez¹, PID z autoadaptacj¹ Okres próbkowania 0.5 sekundy Zakresy nastaw parametrów regulatora patrz tabele 2 i 3 25

Sposób dzia³ania wyjœæ: - rewersyjne (dla grzania) (jnu) - nierewersyjne (dla ch³odzenia) (djr) Rodzaje regulacji: - dwustawna rewersyjna lub nierewersyjna - trójstawna grzanie-ch³odzenie lub ch³odzenie-ch³odzenie - trójstawna krokowa (zamykanie-otwieranie zaworu) Rodzaj wartoœci zadanej sta³owartoœciowa Prêdkoœæ zmian 0...999.9 jednostek/minutê wartoœci zadanej Wyjœcia przekaÿniki elektromagnetyczne o obci¹ eniu styków 220 V, 2 A, cosj=0,4; S=440 VA Zasilanie 24 V d.c./max 25 ma - tylko dwuprzewodowych w regulatorach z wejœciami przetworników liniowymi (izolowane galwaobiektowych nicznie) Warunki odniesienia i znamionowe warunki u ytkowania: - napiêcie zasilania zale ne 90...115...230...254 V a.c/d.c od kodu wykonania lub 20...24...30 V a.c./d.c - czêstotliwoœæ napiêcia zasilania 48...50...68 Hz - temperatura otoczenia 5...23...40 C - wilgotnoœæ wzglêdna 25...85% - zewnêtrzne pole magnetyczne < 400 A/m - po³o enie pracy dowolne - rezystancja przewodów ³¹cz¹cych rezystor termometryczny z regulatorem 10 W/przewód 26

Moc pobierana Masa max 5 VA 0,2 kg Stopieñ ochrony zapewniony przez obudowê wed³ug PN-92/E08106 - od strony czo³owej IP 65 - od strony zacisków IP 20 B³êdy dodatkowe w znamionowych warunkach u ytkowania spowodowane: - kompensacj¹ zmian rezystancji przewodów w linii trójprzewodowej < 0,2% - kompensacj¹ zmian temperatury spoin odniesienia termoelementu < 2 C - zmian¹ temperatury otoczenia < 0,2%/10 K Czas wstêpnego nagrzewania Wymagania bezpieczeñstwa wg: - izolacja podstawowa - kategoria instalacji III - stopieñ zanieczyszczenia 2 20 minut PN-IEC 1010-1+A1 i PN-IEC 1010-1+A1/A2, Kompatybilnoœæ elektromagnetyczna: - odpornoœæ na zak³ócenia elektromagnetyczne wg normy PN-EN 50082-2 - emisja zak³óceñ elektromagnetycznych wg normy PN-EN 50081-2 27

9. KODY WYKONAÑ Sposoby kodowania regulatora REGULATOR RE18 Wejœcie uniwersalne dla czujników termoelektrycznych i rezystancyjnych 1 liniowe pr¹dowe 0/4...20 ma lub napiêciowe 0...1/10V 2 na zamówienie 9 Napiêcie zasilania 90...230...254 V a.c./d.c. 1 20...24...40 V a.c./d.c. 2 Rodzaj wykonania standardowe 00 specjalne* 99 Wymagania dodatkowe bez dodatkowych wymagañ 0 z atestem kontroli technicznej 1 wg uzgodnieñ z odbiorc¹** x * numeracjê wykonania ustali producent ** po uzgodnieniu z producentem Np. wykonanie RE18 1 1 00 0 oznacza, regulator z wejœciem uniwersalnym temperaturowym z 2 przekaÿnikami, na napiêcie zasilaj¹ce 90...254 V a.c./d.c., w wykonaniu standardowym, bez dodatkowych prób odbiorczych. 28

LUMEL S.A., RE18 - KZ1154/04 / wrzesieñ 2004 Lubuskie Zak³ady Aparatów Elektrycznych LUMEL S.A. ul. Sulechowska 1, 65-022 Zielona Góra http://www.lumel.com.pl DZIA SPRZEDA Y KRAJOWEJ: Informacja techniczna: tel.: (0 68) 32 95 260, 32 95 306, 32 95 180, 374 e-mail: sprzedaz@lumel.com.pl Przyjmowanie zamówieñ: fax: (0 68) 32 55 650, tel.: (0 68) 32 95 209, 32 95 207, 32 95 291, 32 95 373, 32 95 341