Biuletyn 6/2016, Warszawa Wyniki badania jakości pracy kadry dydaktycznej i prowadzonych w SAN zajęć dydaktycznych. Filia Społecznej Akademii Nauk w Warszawie Wydział Nauk Medycznych, Wydział Nauk Humanistycznych, Wydział Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie. Semestr zimowy 2015/2016. opracowanie: Dział Jakości Kształcenia Ocena zajęć dydaktycznych jest realizowana zgodnie z artykułem 132 Ustawy z dn. 27 lipca 2005 r. PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM oraz 39 Statutu Społecznej Akademii Nauk, które stanowią, że nauczyciele akademiccy podlegają ocenie okresowej raz na 2 lub 4 lata (w zależności od posiadanego stopnia/tytułu). Zarówno ustawa, jak i statut mówią o konieczności uwzględnienia w tej ocenie m.in. opinii studentów. Głównym celem badania jakości pracy nauczycieli akademickich jest uzyskanie od studentów informacji dotyczących jakości pracy wykładowców, z którymi mają zajęcia. Pozwalają one zidentyfikować nieprawidłowości w procesie kształcenia studentów i podjąć działania zmierzające do ich eliminacji. Ocena zajęć dydaktycznych i pracy wykładowców została przeprowadzona po zakończeniu semestru zimowego roku akademickiego 2015/2016. Objęła zajęcia prowadzone na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. W sumie oceniono ponad 200 zajęć prowadzonych przez prawie 130 wykładowców. W badaniu wykorzystano kwestionariusz ankietowy składający się z 13 pytań zamkniętych oraz 1 pytania otwartego, w którym studenci mogli zamieścić swoje uwagi dotyczące pracy ocenianego wykładowcy lub prowadzonych przez niego zajęć. Studenci oceniali przygotowanie do zajęć i punktualność prowadzącego, sposób prowadzenia zajęć, podejście do studentów oraz inne aspekty jego pracy. Korzystali przy tym ze skali 1-5, gdzie 1 jest oceną najgorszą, a 5 najlepszą.
W badaniu wykorzystano technikę ankiety audytoryjnej. Pod koniec semestru na zajęciach realizowanych na Wydziale Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie, Wydziale Nauk Humanistycznych i Wydziale Nauk Medycznych pojawili się pracownicy Działu Jakości Kształcenia (DJK) oraz przedstawiciele Samorządu Studentów i rozdali studentom do wypełnienia kwestionariusze. Ankieterzy czekali aż studenci je wypełnią, zbierali je i wkładali do przygotowanej wcześniej koperty. Następnie dostarczali ankiety do DJK. Zgodnie z obowiązującą w ramach Wydziałowych Systemów Zarządzania Jakości Kształcenia procedurą P-09, wyniki dotyczące poszczególnych wykładowców zostały im przesłane drogą mailową. Wyniki zbiorcze otrzymał Rektor SAN, Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia oraz Dziekani poszczególnych Wydziałów Filii Społecznej Akademii Nauk w Warszawie. Kierownicy Instytutów/Katedr otrzymali wyniki swoich pracowników. W tabeli 1 uwzględniono średnie oceny dla całej Filii SAN w Warszawie. Dla porównania, w tabeli uwzględniono także średnie oceny za semestr zimowy i letni roku akademickiego 2014/2015. Są one bardzo zbliżone do ocen bieżących. Różnice odnotowano tutaj dla pięciu pytań. W tabeli 2 uwzględniono średnie oceny dla poszczególnych kierunków. 2
Tab. 2 Średnie oceny dla całej Filii SAN w Warszawie. PYTANIE ŚREDNIA OCEN dla semestru zimowego 2014/2015 ŚREDNIA OCEN dla semestru letniego 2014/2015 ŚREDNIA OCEN dla semestru zimowego 2015/2016 1. punktualność prowadzącego 4,6 4,6 4,6 2. przygotowanie prowadzącego do zajęć 4,5 4,5 4,5 3. 4. 5. znajomość tematyki zajęć przez prowadzącego 4,6 4,6 4,6 zdolność prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć 4,1 4,2 4,1 umiejętność zainteresowania studentów tematyką zajęć 3,9 4,1 3,9 6. gotowość prowadzącego do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień 4,3 4,4 4,4 7. 8. 9. 10. zdolność prowadzącego do nawiązywania kontaktu ze studentami 4,1 4,3 4,2 kultura osobista prowadzącego i stosunek do studentów 4,5 4,6 4,6 możliwość poszerzenia wiedzy o przedmiocie na zajęciach 4,2 4,2 4,2 możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach 4,1 4,2 4,1 11. przydatność zajęć w praktyce zawodowej 4,0 4,1 4,0 12. ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych 4,0 4,1 4,1 3
Tab. 3 Średnie oceny dla poszczególnych kierunków. ADM ARCH BN DiKs FILM FA FiR FIZ GRAF INF KOSM LOG PED SM TIR Z punktualność prowadzącego 4,7 4,2 4,7 4,5 4,8 4,6 4,6 4,8 4,7 4,6 4,6 4,6 4,6 4,7 4,9 4,6 przygotowanie prowadzącego do zajęć 4,6 4,4 4,6 4,5 4,6 4,4 4,5 4,7 4,7 4,4 4,4 4,4 4,4 4,7 4,7 4,4 znajomość tematyki zajęć przez prowadzącego 4,7 4,6 4,6 4,4 4,7 4,5 4,5 4,7 4,7 4,6 4,6 4,5 4,5 4,4 4,8 4,5 zdolność prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć umiejętność zainteresowania studentów tematyką zajęć gotowość prowadzącego do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień zdolność prowadzącego do nawiązywania kontaktu ze studentami kultura osobista prowadzącego i stosunek do studentów możliwość poszerzenia wiedzy o przedmiocie na zajęciach możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach 4,1 4,1 4,4 4,1 4,4 4,0 4,0 4,3 4,4 4,2 4,2 4,1 3,8 3,9 4,4 4,1 4,0 3,9 4,3 3,8 4,5 3,8 3,9 4,1 4,2 4,1 4,0 4,0 3,6 3,6 4,2 3,9 4,5 4,4 4,6 4,4 4,6 4,4 4,5 4,4 4,6 4,5 4,4 4,2 4,0 4,2 4,7 4,4 4,3 4,1 4,4 4,1 4,5 4,2 4,4 4,3 4,5 4,3 4,2 4,1 3,8 3,7 4,6 4,1 4,6 4,5 4,6 4,5 4,7 4,6 4,7 4,6 4,7 4,7 4,5 4,4 4,5 4,3 4,8 4,5 4,3 4,1 4,4 4,2 4,4 4,1 4,2 4,4 4,5 4,3 4,3 4,1 3,9 4,1 4,6 4,2 4,2 4,1 4,3 4,0 4,4 4,0 4,2 4,2 4,5 4,2 4,2 4,1 4,0 4,0 4,7 4,1 przydatność zajęć w praktyce zawodowej 3,9 4,2 4,2 3,9 4,3 3,8 4,1 4,2 4,1 3,9 4,1 4,0 3,7 3,8 4,6 4,0 ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych 4,0 4,0 4,3 4,0 4,4 3,9 4,1 4,2 4,4 4,1 4,1 4,0 3,9 3,8 4,3 4,1
Ogólne wnioski dotyczące oceny wykładowców i zajęć dydaktycznych: najwyżej ocenione przez studentów aspekty pracy wykładowców to: punktualność, znajomość tematyki zajęć przez prowadzących oraz kultura osobista prowadzących i stosunek do studentów; średnie oceny dla całej Filii SAN w Warszawie wynoszą tutaj 4,6 i są identyczne, jak średnie oceny z wcześniejszego semestru; średnie oceny dla poszczególnych kierunków za punktualność wahają się między 4,2 a 4,9, za znajomość tematyki zajęć przez prowadzących oraz za kulturę osobista między 4,4 a 4,8; studenci bardzo wysoko oceniają także przygotowanie prowadzących do zajęć; średnia ocena dla wszystkich wykładowców wynosi tutaj 4,5 i jest taka sama, jak średnia ocena z poprzedniego semestru; średnia ocena za gotowość prowadzących do odpowiadania na pytania studentów kształtuje się na poziomie 4,4; najlepiej wypadają tutaj kierunki: bezpieczeństwo narodowe, organizacja produkcji filmowej i telewizyjnej oraz grafika ze średnimi ocenami 4,6 oraz turystyka i rekreacja ze średnią 4,7; najniżej oceniono tutaj pedagogikę (4,0); średnia ocena za zdolność prowadzących do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć wynosi 4,1 i jest niższa niż średnia oceny z semestru letniego 2014/2015; najlepiej wypadły tutaj kierunki: organizacja produkcji filmowej i telewizyjnej, bezpieczeństwo międzynarodowe oraz grafika; najniżej w tym aspekcie oceniono natomiast kadrę na kierunku pedagogika; najgorzej w całym badaniu wypada umiejętność prowadzących zainteresowania studentów tematyką zajęć; średnia ocena dla wszystkich wykładowców kształtuje się na poziomie 3,9; najniższe oceny za ten aspekt pracy kadry przyznali studenci kierunku pedagogika (3,6); zaleca się tutaj podjęcie działań, które mogłyby pomóc wykładowcom urozmaicić zajęcia tak, aby były bardziej interesujące dla studentów; mogą to być warsztaty dydaktyczne dla kadry lub lekcje koleżeńskie; na ten element pracy wykładowców należy także zwrócić uwagę realizując hospitacje zajęć dydaktycznych; w stosunku do zeszłego semestru odnotowano tutaj spadek; wykładowcy wywiązują się ze swojego obowiązku informowania studentów na początku semestru o warunkach zaliczenia przedmiotu na ten aspekt ich pracy narzeka niewielka grupa studentów; w przypadku kilku osób studenci stwierdzili jednak, że mimo iż określiły one warunki zaliczenia przedmiotu, to jednak zostały one zmienione w trakcie semestru; w przypadku średnich ocen za przydatność zajęć w praktyce zawodowej średnia ocena dla wszystkich zajęć wynoszą tutaj 4,0; średnie oceny dla poszczególnych kierunków wahają się między 3,7 4,6; w przypadku przedmiotów ocenionych w tym pytaniu nisko zaleca się dokonanie analizy pozwalającej poznać powody, dla których tak się stało; w zależności od wyników tej analizy, rekomenduje się upraktycznienie tych przedmiotów, bądź zmianę sposobu prowadzenia tych przedmiotów na taki,
który pozwoli uświadomić studentom, do czego mogą wykorzystać wiedzę i umiejętności nabyte w trakcie realizacji przedmiotu w swojej praktyce zawodowej; z rozmów ze studentami, jakie odbyli pracownicy DJK w trakcie realizacji badań wynika bowiem, że w znacznej większości przedmiotów ocenionych tutaj nisko, oceny te są spowodowane tym, że wykładowca nie wskazał w czasie zajęć konkretnych możliwości wykorzystania danych kompetencji, czy wiedzy; ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych jest jednym z niżej ocenianych aspektów w pracy kadry dydaktycznej; średnia dla wszystkich Wydziałów wynosi 4,1; średnie dla poszczególnych kierunków są tutaj dość mocno zróżnicowane i wahają się między 3,8 a 4,4;, z uwagi na stosunkowo niskie oceny, dużą ilość negatywnych komentarzy studentów lub uwagi studentów zgłaszane pracownikom DJK podczas realizacji badania konieczna wydaje się ponowna ocena 17 osób; rekomenduje się przeprowadzenie jej w kolejnym roku akademickim, aby prowadzący mieli dość czasu na zapoznanie się z wynikami oceny i wdrożenie działań naprawczych; z uwagi na niewielką liczbę wypełnionych kwestionariuszy, zalecana jest powtórna ocena 4 osób; zalecane jest prowadzenie systematycznej oceny kadry dydaktycznej w kolejnych semestrach, także tych osób, które zostały dobrze ocenione; 6