Biuletyn 16/2016, Kraków. opracowanie: Dział Jakości Kształcenia

Transkrypt

1 Biuletyn 16/2016, Kraków Wyniki badania jakości pracy kadry dydaktycznej i zajęć dydaktycznych prowadzonych na Wydziale Nauk Stosowanych w Krakowie Społecznej Akademii Nauk w Łodzi. Semestr letni. opracowanie: Dział Jakości Kształcenia Ocena zajęć dydaktycznych jest realizowana zgodnie z artykułem 132 Ustawy z dn. 27 lipca 2005 r. PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM oraz 39 Statutu Społecznej Akademii Nauk, które stanowią, że nauczyciele akademiccy podlegają ocenie okresowej raz na 2 lub 4 lata (w zależności od posiadanego stopnia/tytułu). Ustawa i statut mówią o konieczności uwzględnienia w tej ocenie m.in. opinii studentów. Statut Uczelni oraz Wewnętrzny System Zarządzania Jakością Kształcenia (WSZJK) określają, że mogą być one wyrażone w ankietach lub innej formie pisemnej, a badania jakości zajęć i pracy wykładowców mogą być realizowane w formie tradycyjnej (papierowej) lub elektronicznej. Zasady realizacji badania jakości pracy nauczycieli i prowadzonych przez nich zajęć określa procedura P-09 Ocena jakości zajęć dydaktycznych i pracy wykładowców dokonywana przez studentów (tzn. ankietyzacja ). Ocena zajęć dydaktycznych i pracy wykładowców została przeprowadzona po zakończeniu semestru letniego roku akademickiego. W sumie oceniono 22 zajęcia prowadzonych przez 14 wykładowców. Uzyskano prawie 600 wypełnionych kwestionariuszy. Głównym celem badania jakości zajęć dydaktycznych i pracy wykładowców jest uzyskanie od studentów informacji dotyczących pracy wykładowców, z którymi mają zajęcia. Są one niezwykle przydatne dla Władz Uczelni i bezpośrednich przełożonych. Pozwalają bowiem zidentyfikować nieprawidłowości w procesie kształcenia studentów i podjąć działania zmierzające do ich eliminacji. Studenci sygnalizują pewne problemy, którym należy się przyjrzeć np. poprzez hospitacje lub inną formę monitorowania pracy

2 prowadzących zajęcia. Ocena studentów jest tylko jednym z trzech elementów składających się na ocenę okresową pracownika. Celem badania jest przede wszystkim doskonalenie warsztatu pracy osób prowadzących zajęcia. Wyniki badań powinny przedstawiać największą wartość dla samych ocenianych wykładowców. Pozwalają bowiem zidentyfikować obszary problematyczne wymagające poprawy i pobudzają do refleksji nad wykonywaną pracą dydaktyczną. W badaniu wykorzystano kwestionariusz ankietowy składający się z 13 pytań zamkniętych oraz 1 pytania otwartego, w którym studenci mogli zamieścić swoje uwagi dotyczące pracy ocenianego wykładowcy lub prowadzonych przez niego zajęć. Ocenie poddane zostały następujące elementy pracy nauczyciela: punktualność prowadzącego, przygotowanie prowadzącego do zajęć, znajomość tematyki zajęć przez prowadzącego, zdolność prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć, umiejętność zainteresowania studentów tematyką zajęć, gotowość prowadzącego do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień, zdolność prowadzącego do nawiązywania kontaktu ze studentami, kultura osobista prowadzącego i stosunek do studentów, możliwość poszerzenia wiedzy o przedmiocie na zajęciach, możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach, przydatność zajęć w praktyce zawodowej, ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych. W ocenie tych elementów wykorzystano skalę od 1 do 5, w której 1 jest odpowiednikiem oceny najniższej, a 5 najwyższej, w pytaniu dotyczącym zapoznania studentów z warunkami zaliczenia przedmiotu na pierwszych zajęciach - możliwość jednokrotnego wyboru odpowiedzi: tak/nie/nie wiem. Kwestionariusz ankietowy opracowany został przez Dział Jakości Kształcenia. Zgodnie z obowiązującą w ramach Wydziałowego Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia procedurą P-09, wyniki dotyczące poszczególnych wykładowców zostały im 2

3 przesłane drogą mailową. Wyniki zbiorcze otrzymał Rektor SAN, Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia oraz Dziekan. Kierownicy Zakładów otrzymali wyniki badań swoich pracowników. W tabeli 1 uwzględniono średnie oceny dla poszczególnych kierunków, na których prowadzone jest kształcenie na Wydziale Nauk Stosowanych w Krakowie. Dla porównania, w tabeli uwzględniono także średnie oceny za semestr zimowy. Porównując wyniki uzyskane w semestrze letnim na kierunku Filologia angielska i Zarządzanie, można powiedzieć, że są one zbliżone. Analiza wyników badań pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków: w przypadku 7 z 12 elementów oceny wykładowcy (znajomość tematyki zajęć przez prowadzącego, umiejętność zainteresowania studentów tematyką zajęć, gotowość prowadzącego do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień, zdolność prowadzącego do nawiązywania kontaktu ze studentami, kultura osobista prowadzącego i stosunek do studentów, możliwość poszerzenia wiedzy o przedmiocie na zajęciach i ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych) średnie na obu kierunkach są takie same i wynoszą od 4,7 do 4,8. W porównaniu z semestrem zimowym wskazuje to na wzrost oceny studentów, co z kolei można przyjąć jako poprawę zadowolenia studentów z pracy ocenianych wykładowców. W pozostałych 5 przypadkach (punktualność, przygotowania prowadzącego do zajęć, zdolność prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć, możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach, przydatność zajęć w praktyce zawodowej) różnica między kierunkami wynosi zaledwie 0,1 pkt; porównując średnie oceny dla kierunku Filologia angielska za semestr letni i zimowy bieżącego roku akademickiego, należy podkreślić, że w 6 na 12 ocenianych elementów pracy nauczyciela odnotowano niewielki wzrost (0,1 pkt), pozostałe obszary oceniane są na tym samym poziomie (punktualność prowadzącego (4,6), przygotowanie prowadzącego do zajęć (4,7), zdolność prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treść zajęć (4,7), zdolność do nawiązywania kontaktu ze studentami (4,7), możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach ((4,6) oraz przydatność zajęć 3

4 w praktyce zawodowej (4,5). Biorąc pod uwagę obszary rekomendowane w semestrze zimowym do powtórnej analizy i podjęcia działań naprawczych - o 0,1 pkt, wzrosła ocena ogólnej jakości wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, na tym samym poziomie utrzymała się natomiast ocena przydatności zajęć w praktyce zawodowej (4,5). na kierunku Zarządzanie największy wzrost odnotowano w obszarach zdolności prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć (0,3 pkt) oraz umiejętności zainteresowania studentów tematyką zajęć (0,2 pkt). Tym większy powód do zadowolenia, że ww. obszary pracy wykładowcy rekomendowane były wówczas do przeanalizowania, zidentyfikowania możliwych przyczyn i podjęcia działań naprawczych. Niewielki natomiast wzrost średniej oceny (0,1 pkt) odnotowano w przypadku większości pozostałych obszarów: przygotowania prowadzącego do zajęć, znajomości tematyki zajęć przez prowadzącego, gotowości prowadzącego do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień, zdolności prowadzącego do nawiązywania kontaktu ze studentami, kultury osobistej i stosunku do studentów oraz możliwości poszerzania wiedzy o przedmiocie na zajęciach. Na tym samym poziomie w obu semestrach ocenione zostały punktualność prowadzącego (4,7), możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach (4,7), przydatność zajęć w praktyce zawodowej (4,6) i ogólna jakość wykorzystywanych narzędzi dydaktycznych (4,6); najwyżej ocenione obszary w całym badaniu to: znajomość tematyki zajęć przez prowadzącego, gotowość do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień oraz kultura osobista prowadzącego i stosunek do studenta - średnie dla całego kierunku, zarówno dla Filologii angielskiej jak i Zarządzania, wynoszą 4,8; na kierunku Zarządzanie tak wysoką ocenę odnotowano jeszcze dla przygotowania prowadzącego do zajęć oraz zdolności prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć; prowadzący wywiązali się z obowiązku poinformowania studentów o warunkach zaliczenia przedmiotu. W większości przypadków studenci potwierdzają 4

5 otrzymanie na początku semestru tych informacji. Na kierunku Filologii angielska na 143 odpowiedzi na to pytanie odnotowano 10 odpowiedzi nie pamiętam. Na kierunku Zarządzanie natomiast na 478 odpowiedzi odnotowano 48 odpowiedzi nie pamiętam i 4 odpowiedzi nie. Pojedyncze odpowiedzi nie dotyczą m.in. takich przedmiotów jak: Podstawy zarządzania, Psychologia, Zintegrowana komunikacja marketingowa. studenci w semestrze letnim, podobnie jak w zimowym, niechętnie udzielali odpowiedzi na pytanie otwarte; pojedyncze komentarze pojawiły się na kierunku Zarządzanie dla 3 osób. Tab. 1 Średnie oceny dla poszczególnych kierunków. PYTANIE FILOLOGIA ANGIELSKA zimowego letniego zimowego ZARZĄDZANIE letniego 1. punktualność prowadzącego 4,6 4,6 4,7 4,7 2. przygotowanie prowadzącego do zajęć 4,7 4,7 4,7 4,8 3. znajomość tematyki zajęć przez prowadzącego 4,7 4,8 4,7 4, zdolność prowadzącego do przejrzystego i precyzyjnego przekazywania treści zajęć umiejętność zainteresowania studentów tematyką zajęć gotowość prowadzącego do odpowiadania na pytania studentów i udzielania dodatkowych wyjaśnień zdolność prowadzącego do nawiązywania kontaktu ze studentami kultura osobista prowadzącego i stosunek do studentów możliwość poszerzenia wiedzy o przedmiocie na zajęciach możliwość nabycia nowych umiejętności i kompetencji na zajęciach 4,7 4,7 4,5 4,8 4,6 4,7 4,5 4,7 4,7 4,8 4,7 4,8 4,7 4,7 4,6 4,7 4,7 4,8 4,7 4,8 4,6 4,7 4,6 4,7 4,6 4,6 4,7 4,7 11. przydatność zajęć w praktyce zawodowej 4,5 4,5 4,6 4,6 12. ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych 4,5 4,6 4,6 4,6 5

6 REKOMENDACJE: dalsze monitorowanie pracy wykładowców w kolejnych semestrach i typowanie do oceny zarówno wykładowców, którzy w obecnym badaniu otrzymali najniższe noty (w pierwszej kolejności), jak również wyrywkowo tych, którzy otrzymali najwyższe oceny; podkreślając fakt, że ich oceny i tak są na poziomie dobrym; wzmocnienie słabszych elementów pracy wykładowcy; ponowne przeanalizowanie z prowadzącymi zajęcia tych obszarów ich pracy, które zostały ocenione przez studentów najniżej; przeprowadzenie badań identyfikujących przyczyny nadal niskiej oceny studentów dla przydatności zajęć w praktyce zawodowej oraz ogólnej jakości wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, zintensyfikowanie dotychczasowych działań podnoszących świadomość studentów w obszarach kształcenia ogólnego, tj. potrzeby oraz wpływu kształcenia na zestaw kompetencji zawodowych i osobistych, przydatnych w praktyce zawodowej; informowanie studentów przez osoby przeprowadzające badanie studentów, jeszcze przed rozdaniem kwestionariuszy, o przydatności odpowiedzi udzielanych na pytanie otwarte znajdujące się na końcu kwestionariusza; jest to bowiem bardzo istotny element całego badania - komentarze studentów są bardzo cennym dopełnieniem średnich ocen i pomagają zdiagnozować obszary problematyczne; uświadamianie studentom, iż mają oni realny wpływ na poziom i jakość zajęć oraz, że ich oceny zajęci i pracy wykładowców brane są pod uwagę przy planowaniu obsady zajęć dydaktycznych, odświeżenie kwestionariusza i weryfikacja zadawanych w nim pytań; w prace nad jego nową wersją należy włączyć studentów; warto zastanowić się nad zasadnością pytania dotyczącego jakości wykorzystywanych pomocy dydaktycznych z uwagi na fakt, że studenci bardzo różnie interpretują użyte w kwestionariuszu sformułowanie ogólna jakość wykorzystywanych pomocy dydaktycznych ; jedni interpretują to jako materiały dydaktyczne wykorzystywane 6

7 przez prowadzącego do realizacji zajęć (kserówki, prezentacje, skrypty, itd.), a drudzy bardziej jako kwestie techniczne sprawność działania rzutników, nagłośnienia itd.; należy zatem przeformułować to pytanie lub z niego zrezygnować. 7