Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kończyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kończyny dolnej: - kość udowa i rzepka, - kości goleni, - kości stopy: kości stępu, kości śródstopia, kości palców stopy KOŚCI OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ powstaje ze zrośnięcia się 3 kości : biodrowej, łonowej i kulszowej. Trzony tych kości zrastają się ze sobą w środkowej części kości miednicznej, na której po stronie zewnętrznej znajduje się panewka stawu biodrowego. KOŚĆ ŁONOWA składa się z trzonu i 2 gałęzi: górnej i dolnej, które zrastają się w kącie zwróconym ku przodowi i środkowi. gałąź górna KOŚĆ KULSZOWA składa się z trzonu i jednej gałęzi, jest położona z tyłu. Gałęzie kości łonowej i kulszowej ograniczają otwór zasłoniony. otwór zasłoniony gałąź dolna kość biodrowa kość łonowa kość kulszowa
Slajd 4 Slajd 5 Slajd 6 Krawędź górna nosi nazwę grzebienia biodrowego. Na grzebieniu biodrowym wyróżnia się 2 listewki wargi: zewnętrzną i wewnętrzną. Między nimi znajduje się kresa pośrednia. kolec biodrowy tylny górny kolec biodrowy tylny dolny Grzebień zaczyna się z przodu kolcem biodrowym przednim górnym, kończy się podobnym kolcem biodrowym tylnym górnym. Poniżej obu kolców znajdują się podobne kolce biodrowe dolne przedni i tylny. kresa pośladkowa tylna Na powierzchni pośladkowej talerza kości biodrowej (zewnętrznej) znajdują się 3 kresy pośladkowe: przednia, tylna i dolna. Ograniczają one pola przyczepów mięśni pośladkowych. pośladkowa talerza kości biodrowej Powierzchnia krzyżowo miedniczna tworzy dół biodrowy. krzyżowo - miedniczna Do tyłu od niego znajduje się uchowata (stawowa) dla połączenia trzonu kości biodrowej z kością krzyżową. Nieco dół biodrowy wyżej znajduje się guzowatość biodrowa stanowiąca miejsce przyczepu mięśni i więzadeł. kresa łukowata Grzebień kostny oddzielający dół biodrowy od powierzchni wewnętrznej trzonu kości biodrowej to kresa łukowata. Brzeg tylny górnej powierzchni gałęzi górnej kości łonowej tworzy grzebień kości łonowej (stanowi on przedłużenie kresy łukowatej). Na końcu przyśrodkowym brzegu przedniego grzebienia kości łonowej znajduje się guzek łonowy. warga wewnętrzna kresa pośrednia warga zewnętrzna kolec biodrowy przedni górny kolec biodrowy przedni dolny kresa pośladkowa przednia kresa pośladkowa dolna guzek łonowy guzowatość biodrowa uchowata
Slajd 7 Slajd 8 Slajd 9 wcięcie kulszowe większe kolec kulszowy wcięcie kulszowe mniejsze guz kulszowy W miejscu zetknięcia się obu gałęzi kości łonowej, po stronie przyśrodkowej, znajduje się spojenia, która łączy się z taką samą powierzchnią przeciwległej kości. brzeg panewki spojenia PANEWKA STAWU BIODROWEGO Poniżej kolca biodrowego tylnego dolnego znajduje się głębokie wcięcie kulszowe większe ograniczone w dolnej części przez kolec kulszowy. Poniżej kolca kulszowego znajduje się wcięcie kulszowe mniejsze. Jeszcze niżej, w miejscu przejścia trzonu kości kulszowej w jej gałąź, znajduje się zgrubienie guz kulszowy. Panewka stawu biodrowego jest otoczona wysokim brzegiem, który w dolnym odcinku urywa się, tworząc w ten sposób wcięcie panewki. Środek panewki nie tworzy powierzchni stawowej i stanowi dół panewki, który jest otoczony księżycowatą powierzchnią stawową. księżycowata stawowa dół panewki wcięcie panewki
Slajd 10 Slajd 11 MIEDNICA Stanowi pierścień kostny, zbudowany z 2 kości miednicznych, kości krzyżowej i guzicznej. Górną część miednicy określa się jako miednicę większą, dolną jako miednicę mniejszą. Właściwą jamę miednicy stanowi miednica mniejsza. Miednica żeńska CZĘŚĆ WOLNA KOŃCZYNY DOLNEJ KOŚCI UDA Do kości uda zalicza się: kość udową, rzepkę głowa Slajd 12 KOŚĆ UDOWA (femur) dołek głowy dół krętarzowy Jest kością długą. Na końcu bliższym szyjka znajduje się głowa kości udowej. Na głowie, po stronie przyśrodkowej, znajduje się dołek głowy. Głowa osadzona jest na szyjce kości udowej. Bocznie od szyjki wyrasta ku górze krętarz większy kości udowej. Na przyśrodkowej stronie krętarza większego znajduje się zagłębienie, nazywane dołem krętarzowym. Poniżej i przyśrodkowo od krętarza większego, na tylnej powierzchni kości udowej, znajduje się krętarz mniejszy. krętarz większy krętarz mniejszy
Slajd 13 Slajd 14 Slajd 15 KOŚĆ UDOWA Na tylnej powierzchni, od krętarza większego do mniejszego, ciągnie się listewka kostna nazywana grzebieniem międzykrętarzowym. Natomiast na powierzchni przedniej od krętarza większego biegnie skośnie ku dołowi i środkowi listewka kostna, zwana kresą międzykrętarzową. Na tylnej powierzchni kości, poniżej krętarza większego, znajduje się zgrubienie nazywane guzowatością pośladkową. KOŚĆ UDOWA Również na tylnej powierzchni kości, poniżej krętarzy, biegnie kresa chropawa kości udowej (stanowi ona przedłużenie kresy międzykrętarzowej i kresy biegnącej prawie pionowo ku dołowi od krętarza większego). Posiada ona dwie wargi: boczną i przyśrodkową. Zbiegają się one ku dołowi i rozchodzą się znowu aż do nadkłykci końca dalszego kości udowej. Ograniczają w ten sposób na tylnej powierzchni dolnego odcinka trzonu trójkątne pole zwane powierzchnią podkolanową. KOŚĆ UDOWA dołek głowy głowa grzebień międzykrętarzowy szyjka nadkłykieć przyśrodkowy krętarz mniejszy Koniec dalszy tworzą kłykcie kości udowej: boczny i przyśrodkowy. Poniżej powierzchni podkolanowej, między dwoma kłykciami kości, znajduje się dół międzykłykciowy. Kłykcie pokryte są mi stawowymi służącymi połączeniu z kością piszczelową. Z przodu kłykcie połączone są poprzecznie leżącą powierzchnią rzepkową. Na bocznych ch kłykci występują wyniosłości określane jako nadkłykcie: boczny i przyśrodkowy. podkolanowa Powierzchnia tylna krętarz większy guzowatość pośladkowa grzebień międzykrętarzowy kresa chropawa podkolanowa nadkłykieć boczny kłykieć przyśrodkowy kłykieć boczny dół międzykłykciowy
Slajd 16 Slajd 17 Slajd 18 podstawa przednia wierzchołek KONIEC DALSZY KOŚCI UDOWEJ rzepkowa nadkłykieć przyśrodkowy nadkłykieć boczny dół międzykłykciowy kłykieć przyśrodkowy kłykieć boczny rzepka rzepkowa nadkłykieć boczny RZEPKA (patella) głowa kości strzałkowej stawowa Leży w ścięgnie mięśnia czworogłowego uda. Wyróżnia się na niej powierzchnię przednią i tylną. Powierzchnia tylna składa się z 2 powierzchni stawowych (dla połączenia z kością udową). Na rzepce wyróżnia się 3 brzegi: przyśrodkowy i boczny, które przechodzą w ostry, zwrócony ku dołowi wierzchołek rzepki oraz brzeg górny stanowiący podstawę rzepki. KOŚCI GOLENI Zalicza się do nich kość piszczelową i strzałkę. KOŚĆ PISZCZELOWA (tibia) Jest kością długą. Na końcu bliższym znajdują się 2 kłykcie: boczny i przyśrodkowy posiadające duże powierzchnie stawowe górne. Między nimi położona jest wyniosłość międzykłykciowa ograniczona po bokach guzkami międzykłykciowymi przyśrodkowym i bocznym. Do przodu od wyniosłości znajduje się pole międzykłykciowe przednie, a do tyłu od niej pole międzykłykciowe tylne. strzałka stawowa górna pole międzykłykciowe przednie guzek międzykłykciowy przyśrodkowy guzek międzykłykciowy boczny kłykieć przyśrodkowy kłykieć boczny kość piszczelowa wyniosłość międzykłykciowa głowa strzałki pole międzykłykciowe tylne
Slajd 19 Slajd 20 Slajd 21 KOŚĆ PISZCZELOWA Na powierzchni przedniej, poniżej końca bliższego, znajduje się guzowatość piszczeli. Na tylno bocznej stronie kłykcia bocznego znajduje się stawowa strzałkowa. Na trzonie wyróżnia się 3 brzegi: przedni, międzykostny i przyśrodkowy oraz 3 powierzchnie: boczną, przyśrodkową i tylną. Przyśrodkowy odcinek końca dalszego kości piszczelowej wystaje ku dołowi jako kostka przyśrodkowa. Koniec dalszy kości pokrywa stawowa dolna (do połączenia z pierwszą kością stępu - skokową). Na bocznej powierzchni końca dalszego znajduje się wcięcie strzałkowe. kłykieć boczny stawowa strzałkowa kłykieć przyśrodkowy tylna brzeg międzykostny KOŚĆ PISZCZELOWA wcięcie strzałkowe stawowa dolna STRZAŁKA (fibula) Jest kością długą. Koniec bliższy tworzy głowę, która po stronie przyśrodkowej posiada powierzchnię stawową piszczelową (do połączenia z kością piszczelową w stawie piszczelowo - strzałkowym). brzeg przedni Głowa u góry zakończona jest przyśrodkowa wierzchołkiem. tylna Na trzonie wyróżnia się 3 brzegi: brzeg międzykostny przedni, międzykostny i przyśrodkowy oraz 3 powierzchnie: boczną, przyśrodkową i tylną. Brzegi międzykostne kości goleni stanowią miejsce przyczepu błony międzykostnej goleni. kostka przyśrodkowa stawowa piszczelowa wyniosłość międzykłykciowa guzowatość piszczeli boczna brzeg przedni wierzchołek głowa szyjka tylna brzeg tylny brzeg przedni boczna
Slajd 22 Slajd 23 Slajd 24 Koniec dalszy strzałki stanowi kostkę boczną. Przyśrodkowa kostki bocznej łączy się z kością skokową. STRZAŁKA Powyżej znajduje się do połączenia z kością piszczelową (więzozrost piszczelowo - strzałkowy). stawowa kostki bocznej KOŚCI STOPY Szkielet stopy dzieli się na kości: - stępu, - śródstopia, - palców stopy kości stępu KOŚCI STĘPU Ułożone są w dwóch szeregach: - bliższym, - dalszym. Szereg bliższy stanowi kość skokowa i kość piętowa. Szereg dalszy (od strony przyśrodkowej) stanowią 3 kości klinowate: przyśrodkowa, pośrednia i boczna oraz kość sześcienna. Między oba szeregi od strony przyśrodkowej wsunięta jest kość łódkowata. k. klinowata przyśrodkowa k. klinowata pośrednia bruzda kostkowa kostka boczna kości palców kości śródstopia k. klinowata boczna k. łódkowata k. sześcienna k. skokowa k. piętowa
Slajd 25 Slajd 26 KOŚCI ŚRÓDSTOPIA Ukształtowane są podobnie jak kości śródręcza. Należą do kości długich. I kość śródstopia posiada na stronie podeszwowej guzowatość. II kość jest najdłuższa i sięga podstawą ku tyłowi między kości klinowate: przyśrodkową i pośrednią. Na bocznym brzegu podstawy V k. śródstopia znajduje się guzowatość. KOŚCI PALCÓW STOPY Zbudowane są podobnie jak paliczki ręki, jednak w stanie wyraźnie zanikowym. Palec I stopy nosi nazwę palucha (hallux).