Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do 1990 roku zmniejszenie całkowitego zużycia energii o 20% wobec prognoz na 2020 rok wzrost udziału OZE do 20% całkowitym bilansie zużycia nośników energii (energy mix) w UE ponadto, zwiększenie wykorzystania biopaliw w transporcie w UE do 10% całkowitego zużycia paliw
Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Wyzwania polityki energetycznej UE Wyzwania polityki energetycznej UE problematyka zmian klimatycznych wzrastające uzależnienie od importu energii i surowców energetycznych zapewnienie konsumentom dostaw energii po akceptowalnej cenie Filary polityki energetycznej UE konkurencyjność rozwój wewnętrznego rynku energii bezpieczeństwo dostaw paliw i energii (surowców energetycznych) zrównoważony rozwój (w tym m.in. ochrona środowiska) Zapobieganie niekorzystnym zmianom klimatycznym UE działając sama nie jest w stanie zapobiec zmianom klimatycznym popyt UE na energię w 2030 roku mniej niż 10% popytu globalnego (prognoza) KE promuje prowadzenie międzynarodowej polityki energetycznej, która wspierałaby aktywnie europejskie interesy
Czym są gazy cieplarnianie? Gazy cieplarniane są lotnymi substancjami chemicznymi występującymi w atmosferze, których budowa fizyko-chemiczna pozwala na zatrzymywanie i magazynowanie energii cieplnej oraz przekazywanie jej do powierzchni Ziemi w postaci promieniowania podczerwonego. ozon (O 3 ) 12% Udział gazów cieplarnianych w globalnym ociepleniu tlenki azotu (NOx) 6% eony 14% dwutlenek węgla(co 2 ) 50% metan (CH 4 ) 18% Bez uwzględnienia pary wodnej H 2 O
Źródło: http://www.nautilus.org.pl/ Efekt cieplarniany
Światowa emisja Świat ~28 mld ton CO 2 = 100 % Polska ~ 0,320 mld ton CO 2 = 1,1 % EU (27) ~ 4,3 mld ton CO 2 = ~15 % Polska ~ 0,320 mld ton CO 2 = 7,5 % z EU 85% emisji pochodzi od krajów spoza UE, czyli nie będą one objęte planowaną na rok 2020 dyrektywą unijną 3x20 W świtowej emisji CO 2 bierze udział 207 krajów. Na kraje UE przypada ok. 15%
Globalna struktura emisji 33% - energetyka, 28% - transport, 20% - przemysł, 11% - mieszkania, usługi 8% - rolnictwo.
mld Mg CO 2 UE emisja
Wskaźnik emisji CO 2 na jednego mieszkańca [Mg CO 2 /mieszk.] Uwaga: Żółtym tłem oznaczono kraje o dochodzie PKB na osobę powyżej średniej unijnej Źródło: IEA: CO2 Emissions from Fuel Combustion 2012
Miks energetyczny w Niemczech w latach 1990-2012 (w GWh) Źródło: Bruttostromerzeugung in Deutschland von 1990 bis 2012 nach Energieträgern, AG-Energiebilanzen
Źródło: Umweltbundesamt 2013 Emisje dwutlenku węgla z różnych sektorów gospodarki Niemiec (w mln Mg)
Źródła energii pierwotnej i emisje dwutlenku węgla na mieszkańca w Polsce Mg/mieszkańca
Światowa emisja Mimo wdrożenia Protokołu z Kioto i działania Konwencji Klimatycznej, emisje dwutlenku węgla będącego głównym gazem cieplarnianym szybko rosną (z wyjątkiem okresu kryzysu w roku 2009) Źródło: IEA, CO2 Emissions from Fuel Combustion 2012
Spór o przyczyny efektu cieplarnianego Przyczyny zmian klimatu można podzielić na dwie grupy: zmiany wywołane czynnikami naturalnymi, zmiany spowodowane działalnością człowieka.
Rezultaty polityki klimatycznej UE Efekt cieplarniany Jakie gazy? H 2 O średnio 54% CO 2 średnio 18% Inne (metan,etc) średnio 28% Kto? Działalność człowieka 1/30 Czynniki naturalne 29/30 Działalność gospodarcza 93% Oddychanie 7% Źródło: Instytut Sobieskiego
Rezultaty polityki klimatycznej UE 18% x 3,3% = 0,6% efektu cieplarnianego jest powodowane przez człowieka w związku z emisją CO 2 UE odpowiedzialna za około 15% emisji globalnej CO 2, 20% redukcji do 2020 oznacza ograniczenie emisji w skali globalnej o 5% 18% x 3,3% x 5% = 0,03% efektu cieplarnianego
W jaki sposób można wpłynąć na ograniczenie Większe wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii do produkcji energii. Zmniejszenie emisji CO 2 poprzez zwiększenie efektywności procesów produkcyjnych. Zwiększenie wydajności urządzeń, które wykorzystują energię np. samochody spalające mniej paliwa Redukcja emisji CO 2 w sektorze budowlanym zapobiec utracie ciepła przez ściany i okna. Wprowadzenie ograniczenia w stosowaniu niektórych substancji lub specyficznych produktów w produkcji rolnej Odzyskiwanie odpadów poprzez recykling, powtórne wykorzystanie i odzysk energii.
(w mld $) Nowe inwestycje w OZE w latach 2004-2012 Źródło: Bloomberg
Zużycie krajowe brutto w państwach członkowskich UE w 2011 r.
Struktura zużycia nośników energii pierwotnej w Polsce Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS
Cele ogólne w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 r.
Udział odnawialnych źródeł energii w zużyciu energii w 2012 oraz prognoza na 2020 r. 2010 r. 2012 r. 2020 r. 10,7 z OZE 13,7 z OZE 6,1 z OZE 11,04% Źródło: PIGEO; Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
Udział nośników energii odnawialnej w produkcji energii elektrycznej 2003 r. 2012 r.
Priorytety Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku Poprawa efektywności energetycznej Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej PEP 2030 Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw
Kierunki zmian sektora energetycznego OZE+ EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Szacunkowe zasoby wydobywalne gazu niekonwencjonalnego; 346 768 mld m 3 Wydobywane zasoby gazu ziemnego wystarczą na 25 lat Zagospodarowane złoża węgla brunatnego wystarczą jeszcze na 20 lat DEKARBONIZACJA Zasoby przemysłowe węgla kamiennego wyczerpią się przed 2050 2020 2030 2040 2050 Źródło: Opracowanie na podstawie danych Bilansu Zasobów Kopalin; stan na 31 XII 2011 rok PIG PSG