Warszawa, 23 maja 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX.431.1.4.2016 Pani Krystyna Łapczyńska Dyrektor Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek Giżyce 37 96-521 Brzozów WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Tajchman starszy inspektor wojewódzki oraz Aneta Pilecka - Pietrzak starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili, zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2016,w dniach 14-18 marca 2016 r. kontrolę kompleksową w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach, Giżyce 37, 96-521 Brzozów. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo - wychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią Dyrektor bez zastrzeżeń w dniu 17 maja 2016 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1
Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach jest placówką opiekuńczo wychowawczą typu socjalizacyjnego. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 32/2011 z dnia 8 marca 2011 r., zmienionej Decyzją Nr 755/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. (zmiana nazwy i organizacji placówki) i jest wpisana do Rejestru placówek opiekuńczo wychowawczych, regionalnych palcówek opiekuńczo terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją 28. Podmiotem prowadzącym jest Powiat Sochaczewski. W okresie objętym kontrolą w placówce na stanowisku dyrektora placówki zatrudniona była p. Krystyna Łapczyńska. Limit miejsc w placówce wynosi 44, w tym 30 miejsc w budynku głównym placówki oraz 14 w filii. W okresie objętym kontrolą w placówce przebywało 56 wychowanków w wieku od 6 do 20 lat. W dniu kontroli na listę wychowanków wpisanych było 43 dzieci. Na dzień kontroli 3 wychowanków przebywało w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, 1 w młodzieżowym ośrodku wychowawczym oraz 1 w specjalnym ośrodku szkolno wychowawczym. Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego. Placówka działa na podstawie: Statutu Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach załącznik do Uchwały Nr XXI/117/2013 z dnia 25.03.2013 r., Regulaminu Organizacyjnego Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach nadany Uchwałą Zarządu Powiatu w Sochaczewie Nr 152/2014 z dnia 5.11.2014 r., Regulaminu wewnętrznego Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach, Regulaminu przyznawania kieszonkowego wychowankom Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach, Procedury korzystania z telefonów komórkowych i tabletów przez wychowanków Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach, Procedury postępowania w przypadku ucieczki wychowanka z placówki, powrotu wychowanka po dłuższej nieobecności oraz Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach. Zmiany jakich należy dokonać w ww. dokumentach zostały przekazane dyrektorowi placówki w dniu podpisania arkusza ustaleń. W okresie objętym kontrolą w placówce odbyła się dwukrotnie kontrola Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Warszawie w zakresie oceny stanu sanitarnego pomieszczeń oraz stanu sanitarno higienicznego bloku żywienia i dokumentacji oraz kontrola doraźna przeprowadzona przez Komisję powołaną przez Zarząd Powiatu w Sochaczewie. Standard świadczonych usług. Sprawdzono na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektorem placówki, specjalistami oraz analizy dokumentacji. 2
W dniu kontroli limit miejsc w placówce był zachowany, na listę wychowanków wpisanych było 43 dzieci. W okresie podlegającym kontroli wystąpiły przesłanki do wystąpienia do wojewody o zezwolenie na przyjęcie kolejnego dziecka pomimo przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc. Placówka uzyskała w lutym 2016 r. zgodę na umieszczenie dwuosobowego rodzeństwa. Podczas kontroli ustalono, że placówka zapewniała wychowankom odpowiednio wyposażone pokoje, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). W pokoju dwuosobowym zajmowanym przez dwie siostry znajdowała się jedna rozkładana, dwuosobowa kanapa, zakupiona na życzenie dziewczynek, ponieważ chciały one spać razem. W trakcie czynności kontrolnych poinformowano dyrektora placówki, że zgodnie z art. 93 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy, w ramach zaspokojenia potrzeb bytowych, należy zapewnić oddzielne miejsce do spania dla każdego dziecka. Dyrektor placówki oświadczyła, że w każdej chwili kanapa może zostać wyniesiona z pokoju do świetlicy i dziewczynki będą miały zapewnione dwa oddzielne łóżka. Placówka zapewniała dzieciom śniadanie (drugie śniadanie dzieci zabierały kanapki do szkoły), obiad oraz kolację. Wychowankowie, którzy chcieli mogli korzystać z obiadów w szkole. Do dyspozycji wychowanków pozostawały oddzielne dla każdej grupy aneksy. Z oświadczenia dyrektora wynika, że aneksy zamykane były w godzinach 16.00 18.00 na czas odrabiania lekcji przez wychowanków. Potwierdziły to dzieci w czasie rozmowy. Wychowankowie mieli zapewnioną podstawową opiekę medyczną oraz opiekę specjalistów w zależności od potrzeb. Leki podawane były wychowankom przez pielęgniarkę lub wychowawców, według zaleceń lekarskich. W dniu kontroli wychowankowie placówki realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie poziomie. Kontakty ze szkołą utrzymywali wychowawcy. Dzieci miały możliwość uzyskania pomocy od wychowawców, specjalistów oraz wolontariusza przy odrabianiu lekcji oraz wyrównywaniu zaległości. W kontrolowanym okresie wychowankowie placówki uczestniczyli w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno sportowych na terenie placówki (koło teatralne, kulinarne, plastyczne,) oraz poza placówką (zajęcia teatralne, szkolne koło sportowe, koło przyrodnicze, polonistyczne, matematyczne, plastyczne, religijne, z języka niemieckiego oraz języka angielskiego, związek harcerstwa polskiego, zajęcia wyrównawcze, wolontariat). Zajęcia poza placówką, w których uczestniczyli wychowankowie odbywały się na terenie szkół, do których uczęszczały dzieci. Wychowankowie mieli ograniczone możliwości w wyborze zajęć dodatkowych odbywających się poza szkołą, w godzinach popołudniowych, z powodu likwidacji części kursów autobusów. Znacznie utrudniony został dojazd dzieci z i do placówki. Placówka dysponuje autem osobowym jednak nie posiada możliwości przewozu większej liczby wychowanków. 3
W okresie objętym kontrolą wychowankowie uczestniczyli także w zajęciach specjalistycznych na terenie placówki (doradztwo zawodowe, logopedia, zajęcia wyrównawcze, w tym z psychologiem) oraz poza placówką (logopedia, zajęcia korekcyjno kompensacyjne i rewalidacja). Wychowankowie w okresie objętym kontrolą brali udział w zimowisku, wypoczynku letnim, w wycieczkach oraz w przedstawieniach teatralnych. Placówka finansowała wszystkie wyjazdy organizowane przez szkołę. Zakupu odzieży młodszym wychowankom dokonywali głównie wychowawcy. Niekiedy dzieci jeździły razem z wychowawcą. Starsi wychowankowie otrzymywali pieniądze i sami dokonywali zakupów, po uprzednim ustaleniu z wychowawcą czego brakuje. Placówka prowadziła magazyn, w którym znajdowały się podstawowe ubrania, środki higieny osobistej. Kieszonkowe wypłacane było zgodnie z Regulaminem przyznawania kieszonkowego wychowankom Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach. Wysokość kieszonkowego (od 10 zł do 80 zł) ustalana była wspólnie na zebraniach grupowych. Wychowankowie kwitowali odbiór kieszonkowego. Zdarzały się sytuacje, że kieszonkowe zostało zawieszone, a w późniejszym terminie wypłacone. Ustalono, że dwóch wychowanków nie otrzymało kieszonkowego z powodu przebywania na długotrwałej ucieczce. Dyrektor placówki oświadczyła, że wychowankowie, którzy przebywają na ucieczce cały miesiąc nie otrzymują kieszonkowego. Wychowankowie potwierdzili w czasie rozmowy, że z kieszonkowego pokrywają niekiedy drobne składki klasowe. W placówce ustalone zostały godziny pracy specjalistów, z których wynika, że psycholog jeden z dyżurów pełnił w środę w godzinach 22.00 6.30 (dyżur nocny), gdy wychowanków obowiązywała cisza nocna. Godziny pracy psychologa należy dostosować do godzin, w których wychowanków nie obowiązuje cisza nocna i mogą skorzystać z pomocy specjalisty. Dyżur nocny pełniło dwóch wychowawców w budynku głównym oraz 1 wychowawca w filii. Wychowawcy dokonywali obchodów nocnych, wskazanych w 12 ust. 2 ww. rozporządzenia. W budynku głównym oraz w filii prowadzone były zeszyty pracy nocnej, w których odnotowywane były m.in. obchody nocne. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce. W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji 16 wychowanków placówki. W placówce prowadzona była następująca dokumentacja: diagnoza psychofizyczna, plan pomocy dziecku, karta pobytu, arkusz badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych wychowanka Placówki Opiekuńczo - Wychowawczej w Giżycach (prowadzony przez psychologa), arkusz obserwacji psychologicznych/pedagogicznych (dokument wypełniany przez pedagoga), karta udziału w zajęciach specjalistycznych (dokument prowadzony przez pedagoga). 4
Diagnoza psychofizyczna sporządzana była przez psychologa oraz pedagoga w ciągu miesiąca od przyjęcia dziecka do placówki. Diagnozy posiadały obszary zgodne z 14 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia. W 3 diagnozach nie wypełniono wszystkich obszarów - nie określono programu terapeutycznego i nie dokonano zapisów dotyczących przygotowania dziecka do usamodzielnienia. Dotyczyło to diagnoz młodszych wychowanków. Stwierdzono brak diagnoz psychofizycznych dla 3 wychowanków z powodu pobytu wychowanka w młodzieżowym ośrodku socjoterapii i krótkotrwałego pobyt dwuosobowego rodzeństwa w placówce. Analiza dokumentów wykazała powtarzanie tych samych zapisów w diagnozach dla różnych wychowanków. Plan pomocy dziecku opracowywany był przez wychowawcę bezpośrednio odpowiedzialnego za proces opiekuńczo wychowawczy dziecka. Dokument zawierał m.in. podstawowe informacje o dziecku oraz rodzicach, cel główny pracy z dzieckiem (wpisywany w działaniach długoterminowych) oraz działania długo i krótkoterminowe. Dokonywane były modyfikacje. W 1 przypadku ze szczegółowych zapisów dotyczących modyfikacji nie wynikało, że nastąpiła zmiana, ani jakie działania należy w podjąć w kierunku realizacji zmienionego celu głównego. Działania długo i krótkoterminowe powinny wynikać m.in. z celów pracy z dzieckiem wskazanych w 15 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia. W 1 przypadku nie dokonano modyfikacji planu pomocy dziecku zgodnie z terminem wskazanym w 15 ust. 5 pkt 1 ww. rozporządzenia. Jak wyjaśnił wychowawca prowadzący, w obecności dyrektora placówki, modyfikacje nie były dokonywane co 6 miesięcy ponieważ sytuacja życiowa, rodzinna, szkolna dziecka nie zmieniała się i nie wymagało to zmian w prowadzonej dokumentacji. W dwóch przypadkach modyfikacji dla dwójki rodzeństwa dokonano po 7 miesiącach. W planach pomocy dziecku nie odnoszono się do diagnoz psychofizycznych oraz modyfikacja planu pomocy nie zawsze była związana z terminami posiedzeń zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. Dyrektor placówki poinformowała, że asystent rodziny uczestniczył w tworzeniu planu pomocy dziecku jednak nie można było tego stwierdzić na podstawie analizy dokumentacji dotyczącej dziecka. Karta pobytu wypełniana była raz w miesiącu, posiadała obszary zgodne z 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. W 4 przypadkach wychowawcy wypełniali dokument raz na dwa miesiące i w 3 przypadkach nie były wypełnione wszystkie obszary. Arkusz badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych wychowanka Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej w Giżycach prowadzony był przez psychologa. Dokument nie był sporządzany odrębnie dla każdego dziecka, najczęściej dokonywane były jednorazowe wpisy. 5
Arkusz obserwacji psychologicznych/pedagogicznych wypełniany był przez pedagoga dla wychowanków, którzy mieli określone trudności, brali udział w zajęciach wyrównawczych lub gdy pojawiła się sytuacja trudna. Karta udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzona była przez pedagoga na dany rok szkolny. Przykładowo dokument taki powstał na potrzeby terapii logopedycznej, zajęć związanych z asertywnością, mocnymi stronami, akceptacją siebie, zainteresowaniami. W trakcie kontroli poinformowano pedagoga oraz psychologa o konieczności sporządzania dokumentacji zgodnie z 17 ust. 1 pkt 3 i 4 ww. rozporządzenia oraz datowania wpisów dokonywanych w dokumentach. W placówce prowadzona była księga wychowanków, która zawierała informacje zgodne z 17 ust. 5 ww. rozporządzenia. Poza dokumentami wymienionymi w rozporządzeniu w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej w placówce funkcjonowała dodatkowa dokumentacja m.in.: karta zdarzenia, karta współpracy pracownika socjalnego/pedagoga z rodziną wychowanka i instytucjami wspierającymi, wywiad środowiskowy opracowany dla potrzeb Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach, kontrakt z pełnoletnim wychowankiem. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej. Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmów z dyrektorem placówki i specjalistami. Współpraca placówki z rodzicami obejmowała współpracę w zakresie m.in.: motywowania do podejmowania starań o powrót dzieci do domu, zachęcania do współpracy ze szkołą, pomocy w załatwianiu spraw urzędowych, motywowania do poszukiwania zatrudnienia, odwiedzin w domach rodziców (ocena bieżącej sytuacji rodzinnej, kontrakty), rozmów wspierających w pełnieniu ról rodzicielskich. Podpisywane były kontrakty z rodzicami. Wychowankowie urlopowani do domu rodzinnego, osób bliskich w dni wolne od nauki szkolnej posiadali zgody sądu. W czasie urlopowań domy rodzinne wychowanków odwiedzane były przez pracowników placówki (pracownik socjalny, wychowawca, pedagog, dyrektor) w celu sprawdzenia w jakich warunkach dzieci przebywają. Spotkania z rodzicami (kilkugodzinne) odbywały się również na terenie placówki. W okresie objętym kontrolą 6 rodzin objętych było wsparciem asystenta rodziny. Analiza dokumentacji wykazała, że w przypadkach, gdy zachodzą przesłanki, placówka wnioskowała do sądu o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Pracownik socjalny dokonywał diagnozy oraz określał plan pracy z rodziną. Placówka występowała również o wywiady, opinie do właściwych instytucji. 6
Na podstawie czynności kontrolnych stwierdzono, że placówka umożliwiała kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi oraz podejmowała działania w celu powrotu dziecka do rodziny, zgodnie z art. 93 ust. 4 pkt 3 i 4 ww. ustawy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem placówki oraz specjalistami. W okresie objętym kontrolą posiedzenia zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka odbyły się z zachowaniem terminów wskazanych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy o pieczy. W dzienniku korespondencji stwierdzono brak informacji o wysłaniu protokołu z posiedzenia zespołu z maja 2015 r. W posiedzeniach zespołu uczestniczyli dyrektor oraz pracownicy palcówki. Na zespoły zapraszani byli sędziowie, kuratorzy, pracownicy MOPS, GOPS, ośrodka adopcyjnego. Omawiana była m.in. sytuacja materialno-bytowa, urlopowanie dziecka do domu, więzi z rodzicami, poziom intelektualny dziecka, ewentualne problemy emocjonalne, metody zastosowane w pracy z dzieckiem i rodziną, dokonywano oceny zasadności dalszego pobytu. W okresie objętym kontrolą odbywały się posiedzenia zespołów, w skład których wchodzili głównie pracownicy placówki m.in. dla dziecka nowo przyjętego, w związku z konkretnymi sytuacjami. Dyrektor placówki oświadczyła, że przed posiedzeniem zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka psycholog, pedagog rozmawiali z dziećmi. Zdanie dzieci było brane pod uwagę. Wysłuchanie dziecka nie było dokumentowane. Wychowawca bezpośrednio odpowiedzialny za proces wychowawczy dziecka miał obowiązek telefonicznie powiadomić rodzica/ców o terminie oraz godzinie posiedzenia zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. Nie były sporządzane żadne notatki czy wpisy o poinformowaniu rodziców. W dokumentacji wychowanków znajdowały się opinie wskazane w art. 139a ust. 1 ww. ustawy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie rozmów z dyrektorem placówki, specjalistami oraz analizy dokumentacji usamodzielnianych wychowanków. Placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmowała działania zmierzające do zwiększenia samodzielności, zaradności życiowej wychowanków i odpowiedzialności. W placówce została stworzona Procedura usamodzielnienia wychowanków Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach. Procedura zawiera informacje dotyczące m.in.: warunków jakie należy spełnić, aby otrzymać pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie; kiedy 7
pomoc nie przysługuje; kto może być opiekunem usamodzielnienia i jakie ma zadania do wypełnienia; wysokość pomocy na usamodzielnienie. W okresie objętym kontrolą wychowankowie uzyskali m.in. mieszkania socjalne, pomoc pieniężną na usamodzielnienie, pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki, pomoc w znalezieniu pracy, pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej. Usamodzielniający się wychowankowie brali udział w specjalistycznych kursach, warsztatach i szkoleniach. Z analizy dokumentacji wynika, że dla 1 wychowanka nie został w terminie wyznaczony opiekun usamodzielnienia z powodu jego notorycznych i długotrwałych ucieczek z placówki. Z analizy dokumentacji wynika, że wychowankowie na piśmie składali do dyrektora placówki propozycję osoby mającej pełnić funkcję opiekuna usamodzielnienia. Następnie wskazana osoba wyrażała zgodę na pełnienie funkcji opiekuna procesu usamodzielnienia. Zarówno opiekun jak i wychowanek pisemnie wyrażali zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych na potrzeby procesu usamodzielnienia. Opiekun usamodzielnienia otrzymywał na piśmie informację, że został wyznaczony na opiekuna i jakie wiążą się z tym obowiązki. Placówka nie otrzymywała informacji zwrotnej z powiatowego centrum pomocy rodzinie o akceptacji wskazanego opiekuna usamodzielnienia. Na terenie powiatowego centrum pomocy rodzinie odbywało spotkanie wychowanka i pracownika socjalnego z placówki w czasie, którego ustalany był wybór opiekuna (akceptacja ustna) oraz zadania jakie zostaną uwzględnione do realizacji w indywidualnym programie usamodzielnienia. Indywidualne programy usamodzielnienia powstawały przy pomocy pracownika socjalnego oraz opiekuna usamodzielnienia. W zależności od sytuacji konkretnego wychowanka, różnych wydarzeń indywidualne programy usamodzielnienia ulegały modyfikacji i wówczas właściwe powiatowe centrum pomocy rodzinie było o tym informowane. Pracownik socjalny sporządzał dokument Realizacja procesu usamodzielnienia wychowanka Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach, który zawierał informacje o przeprowadzonych rozmowach z wychowankiem na temat samodzielnego życia, zmiany opiekuna usamodzielnienia, wizyt w urzędach, udziału w kursach przygotowujących do wykonywania określonego zawodu. Usamodzielnieni wychowankowie byli skreślani z ewidencji palcówki. Placówka przekazywała do właściwego centrum pomocy rodzinie informacje o osiągnięciu przez wychowanka pełnoletności i skreśleniu go z listy wychowanków placówki. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce Sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych wszystkich pracowników placówki. 8
W okresie kontrolnym w placówce zatrudnieni byli: dyrektor placówki, 9 wychowawców, 1 młodszy wychowawca, 2 starszych wychowawców, starszy pracownik socjalny oraz psycholog i pedagog. Wszyscy wychowawcy oraz specjaliści posiadali kwalifikacje zgodne z art. 98 ust. 1 i ust. 3 ww. ustawy o pieczy. Ponadto w placówce zatrudniona była pielęgniarka. Osoba zatrudniona na stanowisku pielęgniarki nie posiadała podpisanych oświadczeń wynikających z art. 98 ust 3 pkt 1-3 ww. ustawy oraz zaświadczenia od lekarza wskazanego w art. 98 ust 3 pkt 4 ustawy. W ramach awansu zawodowego z placówką współpracował nauczyciel matematyki i chemii, z którym zostało podpisane porozumienie. Wolontariusz nie posiadał zaświadczenia od lekarza wskazanego w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy oraz opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wynikającej z art. 96 ww. ustawy o pieczy. Wychowawcy oraz specjaliści posiadali podpisane zakresy czynności oraz obowiązków. Skontrolowane zakresy czynności i obowiązków zawierały m.in. ogólne sformułowania zadań, co może utrudniać ich właściwą realizację oraz późniejsze sprawdzenie stopnia realizacji zadania. Zmiany jakich należy dokonać w zakresach i obowiązkach przekazano dyrektorowi placówki w dniu podpisania arkusza ustaleń. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Sprawdzono na podstawie oględzin placówki, analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem placówki, wychowawcami, specjalistami, dziećmi oraz analizy ankiet wypełnionych przez wychowanków i kadrę placówki. Prawa wychowanków zostały wskazane w Regulaminie Organizacyjny Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach (zapisy dotyczące sposobu realizacji praw dziecka zawierały w głównej mierze zadania placówki; nie wynikało z nich jasno jakie prawa mają wychowankowie placówki), Regulaminie wewnętrznym Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach (Regulamin zawierał prawa wychowanka oraz zasady panujące w placówce); Regulaminie przyznawania kieszonkowego wychowankom Placówki Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach z filią Mały Domek w Giżycach (z dokumentu należy m.in. usunąć zapis dotyczący warunków jakie powinien spełnić wychowanek, aby przysługiwało mu kieszonkowe z powodu niezgodności z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa). Zmiany jakich należy dokonać w zapisach dokumentów organizacyjnych placówki przekazano dyrektorowi placówki w dniu podpisana arkusza ustaleń. W trakcie kontroli inspektorzy przeprowadzili rozmowę z 10 wychowankami placówki, natomiast 7 dzieci i 5 pracowników wypełniło ankietę dotyczącą realizacji praw dzieci w placówce. 9
Wychowankowie informowani są o obowiązkach i zasadach panujących w placówce w czasie co miesięcznych spotkań grupowych przez wychowawców bądź innych wychowanków, prawa wywieszone są na gazetce ściennej oraz zapisane są w dokumentach organizacyjnych placówki. W czasie oglądu placówki stwierdzono, że w budynku głównym oraz w budynku należącym do filii wywieszone są na tablicach ściennych informacje dotyczące: telefonów instytucji, do których mogą się zwrócić dzieci (gdy ich prawa są zagrożone), praw wychowanków, regulaminu kieszonkowego, regulaminu wewnętrznego. Zdaniem dzieci istnieje możliwość odwołania od kary, jednak w ostatnim czasie nie było takiej konieczności. Wśród nagród wychowankowie wymienili dodatkowy wyjazd np. na zimowisko, jednorazowe podwyższenie stawki ubraniowej, słodycze. Wśród kar wymieniono czasowy zakaz korzystania z komputera. Z informacji uzyskanych od wychowanków wynika, że aneksy na czas odrabiania lekcji są zamykane żeby nie wychodzić z sali w czasie zajęć. Zdaniem 2 wychowanków, którzy wypełnili ankiety, miały miejsce sytuacje stosowania kary zakazu wyjazdu do domu w dni wolne od nauki szkolnej. W kontrolowanej dokumentacji wychowanków znajdowały się zgody rodzica na wykorzystanie wizerunku dziecka. W placówce opracowane zostały Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach. Procedury należy uzupełnić o postępowanie w sytuacji gdy wychowawca, inny pracownik placówki dopuścił się przemocy wobec wychowanka oraz o zapisy dotyczące działań jakie powinny zostać podjęte zarówno w stosunku do sprawcy jak i ofiary przemocy, dokumentacji jaka powinna powstać w związku z danym zdarzeniem. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. W ramach zaspokojenia potrzeb bytowych, o którym mowa w art. 93 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 575), należy zapewnić oddzielne miejsce do spania dla dwuosobowego rodzeństwa. 2. Zapewnić wszystkim dzieciom przez całą dobę swobodny dostęp do podstawowych produktów spożywczych oraz napojów zgodnie z treścią 18 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy 10
i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 3. Wypłacać kwotę pieniężną do własnego dysponowania wychowankom, którzy przebywali na ucieczce zgodnie z 18 ust. 1 pkt. 8 ww. rozporządzenia. 4. Diagnozę psychofizyczną sporządzać dla każdego dziecka niezwłocznie po przyjęciu do palcówki z uwzględnieniem wszystkich obszarów wskazanych w 14 ust. 3 ww. rozporządzenia. 5. Dokonywać modyfikacji w planach pomocy dziecku zgodnie z 15 ust. 5 ww. rozporządzenia w sposób umożliwiający stwierdzenie zakresu dokonywanych zmian oraz formułować działania długo i krótkoterminowe wynikające z celów pracy z dzieckiem wskazanych w 15 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia. 6. Kartę pobytu dziecka wypełniać co miesiąc z uwzględnieniem wszystkich obszarów wskazanych w 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. 7. Prowadzić dla wszystkich wychowanków placówki dokumentację wskazaną w 17 ust. 1 pkt. 4 ww. rozporządzenia. 8. Kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa, pedagoga lub osobę prowadzącą terapię sporządzać zgodnie z 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia, o ile dziecko tego wymaga. 9. Każdorazowo, po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka przekazywać do sądu pisemne wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce, zgodnie z art. 138 ust. 2 ww. ustawy. 10. Podjąć działania w celu prawidłowej realizacji art. 4a ww. ustawy poprzez prowadzenie dokumentacji świadczącej o dokonywaniu wysłuchania dziecka. 11. Uzupełnić dokumentację pracowniczą pielęgniarki o zaświadczenie wskazane w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy oraz oświadczenia wynikające z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy, a w przypadku wolontariusza o zaświadczenie wskazane w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy oraz opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wynikającą z art. 96 ww. ustawy o pieczy. 12. Zgodnie z art. 4 pkt 3 ww. ustawy nie ograniczać wychowankom prawa do kontaktów z rodziną poprzez stosowanie kary w postaci zakazu wyjazdu do domu rodzinnego w dni wolne od nauki szkolnej. Uwagi: Ponadto należałoby: 1. Zmodyfikować dokumenty organizacyjne placówki zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym zapisy dotyczące praw dziecka zgodnie z art. 4 i 4a ww. ustawy oraz uaktualnić publikator ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 11
2. Dostosować godziny pracy psychologa do godzin, w których wychowanków nie obowiązuje cisza nocna i mogą skorzystać z pomocy specjalisty. 3. Zintensyfikować współpracę z asystentem rodziny przy tworzeniu planu pomocy dziecku zgodnie z 15 ust.1 ww. rozporządzenia. 4. Pozyskiwać na piśmie akceptację dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie dla opiekuna usamodzielnienia. 5. Uwzględnić w Procedurze postępowania w przypadku ucieczki wychowanka z placówki, powrotu wychowanka po dłuższej nieobecności zapis dotyczący obowiązkowego skierowania na badania lekarskie wychowanka po długotrwałym pobycie poza placówką. 6. Uzupełnić Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej w Giżycach o postępowanie w sytuacji gdy wychowawca, inny pracownik placówki dopuścił się przemocy wobec wychowanka. 7. Dostosować zakresy obowiązków pracowników pedagogicznych do aktualnie obowiązujących przepisów prawa oraz do faktycznie wykonywanych zadań. 8. Przeprowadzić z wychowawcami oraz wychowankami pogadankę na temat przysługujących dzieciom praw oraz instytucji chroniących prawa dziecka. 9. Unikać sytuacji, w których wychowankowie opłacają drobne składki klasowe z kieszonkowego. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Starszy inspektor wojewódzki Aneta Pilecka Pietrzak Starszy inspektor wojewódzki Małgorzata Tajchman z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wiesława Kacperek-Biegańska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 12