pobrano z www.sqlmedia.pl Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK POLSKI POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013
2 pobrano z www.sqlmedia.pl Tworzenie informacji Napisanie w asnego tekstu w zwi zku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu. Temat 1. Porównaj wizerunki Aresa i sposoby oraz cele ukazania tej postaci we fragmentach eposu Homera Iliada i eseju Zbigniewa Herberta Olimpijski genera. I. ROZWINI CIE TEMATU (mo na uzyska maksymalnie 26 punktów) Punktacja 1. Zasada zestawienia tekstów, np.: 1 p. a) nawi zanie do mitologii greckiej, b) ró ne konwencje, c) ró ne funkcje mówienia o Aresie (np. przedstawienie mitu i jego reinterpretacja). Wizerunki Aresa 2. Ares w Iliadzie, np.: 4 p. a) nazywany zabójc ludzi, b) lubi wojn, wojowanie i walk (bitwy niesyt), c) wzbudza negatywne uczucia, d) silny i pi kny (spi owy), e) nie miertelny, walczy z nie miertelnymi i miertelnymi, f) krytyczny wobec rodziny (np. Zeusa, Ateny), g) zawzi ty, uparty, okrutny. 3. Ares w Olimpijskim generale, np.: 4 p. a) mniej wa ny ni inni bogowie (proletariackie imi ), b) bezmy lny si acz, a nie wojownik, c) pozbawiony zasad moralnych (k amca, pijak), d) barbarzy ca, e) terrorysta, f) niszczyciel, fanatyk mordów, skrytobójca, g) cyniczny, h) dzia a poza prawem, i) zas uguje na wzgard. Sposób ukazania 4. Ares w Iliadzie, np.: 5 p. a) ukazany jako heros (sta e cechy), b) ukazywany przez dzia anie (w rodku akcji), c) ukazywany poprzez emocje, d) mitologizmy, gotowe zwroty (styl formalny), e) styl homerycki (porównania i epitety), f) patos, g) heroizacja, h) hiperbolizacja, i) dialog i narracja.
pobrano z www.sqlmedia.pl 5. Ares w Olimpijskim generale, np.: 5 p. a) jest pretekstem do rozwa a, b) odarty z boskiej proweniencji, c) ukazany w sytuacjach podkre laj cych jego s abo ci, d) ukazany w realiach wiata wspó czesnego, e) ukazany w zmieniaj cych si zachowaniach, f) ukazany jako uciele nienie przemocy, g) s ownictwo nacechowane negatywnie, h) ironia, i) kontrast, j) poetyka eseju (np. asocjacyjno ), k) interpretacja ko cowej metafory. 3 Cele ukazania postaci 6. W Iliadzie, np.: 2 p. a) utrwalenie ustnego przekazu, b) tworzenie mitologii, c) uj cie mitu w form literack, d) wspó tworzenie zbiorowej to samo ci, e) podkre lenie hierarchiczno ci w adzy. 7. W Olimpijskim generale, np.: 2 p. a) moralna ocena zjawisk wspó czesnego wiata, b) z o jako trwa y sk adnik wiata (z o ma ró ne kszta ty), c) ukazanie ludzkiego wymiaru z a (przemoc fizyczna), d) ukazanie kondycji wspó czesnego cz owieka nuda jako motyw dzia ania wspó czesnego Aresa. 8. Podsumowanie 3 p. pe ne: wskazanie ró nic mi dzy tekstami w trzech aspektach tematu. (3) niepe ne: wskazanie ró nic mi dzy tekstami w dwóch aspektach tematu. (2) próba podsumowania: wskazanie ró nic mi dzy tekstami w jednym aspekcie tematu. (1)
4 Temat 2. Biblioteka i jej u ytkownicy. Analizuj c i interpretuj c fragmenty prozy Melchiora Wa kowicza Ziele na kraterze i Umberto Eco Imi ró y, porównaj przedstawione literackie obrazy i sposoby ich kreacji. I. ROZWINI CIE TEMATU (mo na uzyska maksymalnie 26 punktów) Punktacja 1. Wst pne rozpoznanie ca o ci i zasada zestawienia tekstów, np.: 1 p. a) biblioteka jako odr bny wiat (miejsce szczególne), b) refleksja o warto ciach, które kryj ksi ki, c) ró ne przeznaczenia biblioteki (rodzinna i klasztorna), d) refleksja o sensie gromadzenia ksi ek. pobrano z www.sqlmedia.pl 2. Biblioteka we fragmencie Imienia ró y, np.: 3 p. a) instytucja, b) miejsce niezwyk e, c) miejsce tajemne (dla wybranych), d) miejsce reprodukowania ksi g, e) misterna w konstrukcji i urz dzeniu (zgodnie z filozofi redniowiecza), f) miejsce poszukiwa, g) pami cywilizacji. 3. Biblioteka we fragmencie Ziela na kraterze, np.: 3 p. a) prywatna, b) niezwyk o zwyczajnego miejsca (domowe zacisze), c) o szczególnej atmosferze (duch biblioteki), d) starannie zaplanowana i urz dzona, e) miejsce pulsuj ce yciem ( ród o ró nych dozna ), f) skarbnica ksi ek o ró nej warto ci, g) ksi gozbiór uporz dkowany/sklasyfikowany, h) zapewnia atwy dost p do wszystkich ksi ek. 4. U ytkownicy we fragmencie Imienia ró y, np.: 3 p. a) mnisi (wtajemniczeni i go cie), b) postacie o ró nym stosunku do ksi ek, c) go cie traktowani jak obcy i odczuwaj cy samotno (narrator i Wilhelm), d) go cie kieruj cy si ch ci poznania, e) widz bibliotek jako odzwierciedlanie boskiej doskona o ci, f) zarz dzaj cy stra nicy niedost pno ci/ksi ek, g) wytrawni rzemie lnicy/skrybowie/iluminatorzy, h) hierarchiczno (np. rola bibliotekarza). 5. U ytkownicy we fragmencie Ziela na kraterze, np.: 3 p. a) narrator w a ciciel biblioteki, b) bibliofil, c) mi o do ksi ek ma ró ne odcienie, d) ceni cy smak ycia ( apczywy na d wi k, barw, smak, zapach), e) traktuje bibliotek jako miejsce przygody intelektualnej, f) porównanie do ogrodnika.
pobrano z www.sqlmedia.pl 6. Sposób kreacji w Imieniu ró y, np.: 5 p. a) symbolika, b) metafora wiata, c) metafora ludzkiego losu, d) rola wiat a, e) rozwa ania o poszukiwaniu prawdy (styl wywodu filozoficznego), f) symbol niedost pno ci: Prawdy wiedzy absolutnej dost pnej tylko Bogu, g) nastrojowo (powaga, tajemniczo ), h) estetyzm w opisie (s ownictwo), i) zró nicowanie s ownictwa w opisie i dialogu (ukazanie stosunku bohaterów do ksi ek), j) ukazanie niech ci do zmian, k) szczegó owo opisu, l) plastyczno. 7. Sposób kreacji w Zielu na kraterze, np.: 5 p. a) antropomorfizacja, b) j zyk zindywidualizowany, c) gaw da (tradycja gaw dy szlacheckiej), d) elementy rzeczywiste i fikcyjne w opisie, e) faktograficzno, f) barwno polszczyzny (powiedzonka, plastyczne s ownictwo), g) anegdotyczno, h) dygresyjno, i) humor, j) szczegó owo i swoboda w narracji, k) warto ciowanie wiata poprzez j zyk, l) metafora ogrodu/parku. 8. Podsumowanie 3 p. pe ne: wskazanie ró nic mi dzy tekstami w trzech aspektach tematu. (3) niepe ne: wskazanie ró nic mi dzy tekstami w dwóch aspektach tematu. (2) próba podsumowania: wskazanie ró nic mi dzy tekstami w jednym aspekcie tematu. (1) 5
6 II. KOMPOZYCJA (maksymalnie 2 punkty) Kompozycj wypracowania ocenia si wtedy, gdy przyznane zosta y punkty za rozwini cie tematu. podporz dkowana zamys owi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewn trznie, przejrzysta i logiczna; pe na konsekwencja w uk adzie graficznym, 2 p. uporz dkowana wobec przyj tego kryterium, spójna; graficzne wyodr bnienie g ównych cz ci. 1 p. pobrano z www.sqlmedia.pl III. STYL (maksymalnie 2 punkty) jasny, ywy, swobodny, zgodny z zastosowan form wypowiedzi; urozmaicona leksyka, 2 p. zgodny z zastosowan form wypowiedzi, na ogó jasny; wystarczaj ca leksyka. 1 p. IV. J ZYK (maksymalnie 8 punktów) j zyk w ca ej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona sk adnia, poprawne: s ownictwo, frazeologia, fleksja, 8 p. j zyk w ca ej pracy komunikatywny, poprawne: sk adnia, s ownictwo, frazeologia i fleksja, 6 p. j zyk w ca ej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w wi kszo ci poprawne: sk adnia, s ownictwo, frazeologia, 4 p. j zyk w pracy komunikatywny mimo b dów sk adniowych, leksykalnych (s ownictwo i frazeologia), fleksyjnych, 2 p. j zyk w pracy komunikatywny mimo b dów fleksyjnych, licznych b dów sk adniowych, leksykalnych. 1 p. V. ZAPIS (maksymalnie 2 punkty) bezb dna ortografia; poprawna interpunkcja (nieliczne b dy), 2 p. poprawna ortografia (nieliczne b dy ró nego stopnia); na ogó poprawna interpunkcja. 1 p. VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY 0-4 p.