PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANEKSU DO PLANU URZĄDZENIA LASU

REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH W KATOWICACH PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ANEKSU DO PLANU URZĄDZENIA LASU DLA NADLEŚNICTWA WISŁA na okres gospodarczy od 1 stycznia 2007r. do 31 grudnia 2016r. wg stanu na 1 stycznia 2010 r. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie ul. Senatorska 15, 30-106 Kraków tel. (12) 421 95 42, faks (12) 421 66 94 sekretariat@krakow.buligl.pl www.krakow.buligl.pl NIP: 525-78-85

2 Wykonano na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach Kraków 2009 Wykonawca Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Krakowie ul. Senatorska 15, 30-106 Kraków tel. (12) 421 95 72, faks (12) 421 66 94 e-mail: sekretariat@krakow.buligl.pl Prognozę opracował mgr inż. Paweł Bednarczyk

3 SPIS TRESCI 1 STRESZCZENIE... 9 1.1 Wykaz stosowanych skrótów i symboli.... 14 2 INFORMACJE OGÓLNE... 15 2.1 Wprowadzenie.... 15 2.2 Przedmiot i cel opracowania.... 15 2.3 Podstawa prawna opracowania.... 16 2.4 Informacja o konsultacjach społecznych... 17 2.5 Zakres prognozy i jej szczegółowość.... 18 2.6 Cele i zadania urządzania lasu.... 18 2.7 Zawartość projektu planu urządzenia lasu nadleśnictwa.... 19 2.7.1 Rozmiar projektowanych zadań gospodarczych.... 20 2.8 Wskazania gospodarcze wpływające na środowisko przyrodnicze obszaru Natura 2000.... 22 2.9 Powiązanie projektu planu urządzenia lasu z innymi dokumentami.... 24 2.10 Metody zastosowane przy sporządzeniu prognozy.... 26 2.11 Metody analizy skutków realizacji postanowień Planu oraz częstotliwość ich przeprowadzania.... 26 3 AKTUALNY STAN ŚRODOWISKA.... 27 3.1 Ogólna charakterystyka warunków środowiskowych... 27 3.1.1 Położenie Nadleśnictwa... 27 3.1.2 Lesistość..... 31 3.1.3 Dominujące funkcje lasu... 33 3.2 Walory przyrodniczo-leśne obszaru Nadleśnictwa.... 34 3.2.1 Rzeźba terenu, geomorfologia i typy gleb.... 34 3.2.2 Wody powierzchniowe i podziemne.... 36 3.2.3 Jakość powietrza atmosferycznego.... 38 3.2.4 Klimat..... 39 3.2.5 Drzewostany.... 42 3.3 Formy ochrony przyrody występujące na gruntach Nadleśnictwa.... 59 3.3.1 Rezerwaty przyrody.... 60 3.3.2 Park krajobrazowy.... 61 3.3.3 Obszary Natura 2000.... 63 3.3.4 Pomniki przyrody.... 68

4 3.3.5 Ochrona gatunkowa roślin, grzybów i zwierząt... 69 3.4 Leśny Kompleks Promocyjny.... 75 3.5 Ochrona lasu.... 76 3.6 Zagospodarowanie turystyczne.... 82 3.6.1 Stacje narciarskie.... 85 3.7 Określenie obszarów potencjalnej kolizji między celami ochrony przyrody a gospodarką leśną... 85 3.8 Problemy ochrony przyrody istotne przy realizacji Planu U.L.... 86 3.9 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji Planu.... 87 4 PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE PLANU URZĄDZENIA LASU NA ŚRODOWISKO I OBSZAR NATURA 2000.... 88 4.1 Przewidywane oddziaływanie planu na środowisko.... 88 4.1.1 Oddziaływanie na różnorodność biologiczną.... 88 4.1.2 Oddziaływanie na ludzi.... 92 4.1.3 Oddziaływanie na chronione i rzadkie gatunki roślin i zwierząt.... 93 4.1.4 Oddziaływanie na wodę.... 95 4.1.5 Oddziaływanie na powietrze.... 95 4.1.6 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi.... 96 4.1.7 Oddziaływanie na krajobraz.... 96 4.1.8 Oddziaływanie na klimat... 98 4.1.9 Oddziaływanie na zasoby naturalne.... 98 4.1.10 Oddziaływanie na zabytki i dobra kultury materialnej.... 99 4.1.11 Zestawienie zbiorcze przewidywanego oddziaływania planu na środowisko.... 100 4.2 Przewidywane oddziaływanie Aneksu do planu urządzenia lasu na obszar Natura 2000.... 101 4.2.1 Wpływ ustaleń Aneksu do planu na chronione siedliska w zasięgu obszaru o znaczeniu wspólnotowym PLH 240005 Beskid Śląski.... 101 4.2.2 Wpływ ustaleń projektu planu na rośliny i zwierzęta w zasięgu Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk - PLH 240005 Beskid Śląski.... 117 4.2.3 Wpływ ustaleń projektu Aneksu na obszar o znaczeniu wspólnotowym PLH -240005 Beskid Śląski.... 133 4.3 Analiza wpływu zapisów projektu planu urządzenia lasu na przedmioty ochrony pozostałych obiektów i obszarów ochronnych.... 133

5 4.4 Ocena wpływu zaplanowanych zabiegów na integralność obszarów Natura 2000... 135 4.5 Ocena wpływu zaplanowanych zabiegów na rośliny i zwierzęta na podstawie analizy przewidywanych zmian struktury wiekowej i gatunkowej drzewostanów.... 135 4.6 Ocena możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko.... 139 5 ROZWIĄZANIA I WNIOSKI DO PLANU.... 141 5.1 Ogólne wytyczne i zalecenia prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej.... 141 5.2 Przewidywane rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczenie negatywnych oddziaływań planu na środowisko oraz propozycje rozwiązań alternatywnych.... 143 5.3 Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zastosowanych w planie.... 145 6 MAPY SPORZĄDZONE NA POTRZEBY PROGNOZY... 146 6.1 Mapa siedlisk przyrodniczych i gatunków naturowych na tle planowanego użytkowania rębnego i gruntów przeznaczonych do zalesienia... 147 6.2 Mapa form ochrony na tle planowanego użytkowania rębnego i gruntów przeznaczonych do zalesienia... 147 7 LITERATURA:... 148 8 ZAŁACZNIKI... 150 8.1 Zaproszenie na I Komisję Techniczo-Gospodarczą dla Nadleśnictwa Wisła wraz z listą obecności uczestników.... 150 8.2 Zaproszenie na II Komisję Techniczo-Gospodarczą dla Nadleśnictwa Wisła wraz z listą obecności uczestników.... 150 8.3 Informacja prasowa o wyłożeniu do publicznego wglądu projektu planu urządzenia lsau dla Nadleśnictwa Wisła.... 150

6 SPIS TABEL: Tabela 1. Elementy planu oddziaływujące na środowisko lub obszary Natura 2000.... 23 Tabela 2. Zestawienie poziomu zanieczyszczeń Cieszyn 2009... 39 Tabela 3. GTD przyjęte w aneksie do planu urządzenia lasu.... 48 Tabela 4. Zestawienie siedlisk przyrodniczych Natura 2000 oraz TSL... 48 Tabela 5. Borowacenie ekosystemu leśnego.... 53 Tabela 6. Wykaz drzewostanów cennych przyrodniczo.... 55 Tabela 7. Zestawienie form ochrony przyrody na gruntach i w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa... 59 Tabela 8. Zestawienie rezerwatów na gruntach Nadleśnictwa... 60 Tabela 9. Gatunki zwierząt zlokalizowanych w Nadleśnictwie Wisła, wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG, Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i zamieszczonych w SDF... 65 Tabela 10. Gatunki roślin zlokalizowanych w Nadleśnictwie Wisła wymienione w załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i zamieszczone w SDF... 67 Tabela 11. Siedliska przyrodnicze zlokalizowane w Nadleśnictwie Wisła i zamieszczone w SDF... 68 Tabela 12. Pomniki przyrody w Nadleśnictwie Wisła.... 68 Tabela 13. Chronione gatunki roślin występujących w Nadleśnictwie Wisła.... 69 Tabela 14. Chronione gatunki ptaków występujących w Nadleśnictwie Wisła,zamieszczone w SDF... 70 Tabela 15. Pozostałe chronione gatunki ptaków występujących w Nadleśnictwie Wisła.... 71 Tabela 16. Chronione gatunki owadów obserwowane w Nadleśnictwie Wisła... 72 Tabela 17. Chronione gatunki gadów i płazów występujące w Nadleśnictwie Wisła... 72 Tabela 18. Chronione gatunki ryb występujące w Nadleśnictwie Wisła... 73 Tabela 19. Chronione gatunki ssaków występujących w Nadleśnictwie Wisła.... 73 Tabela 20. Obiekty turystyczne.... 84 Tabela 21. Obszary potencjalnej kolizji między celami ochrony przyrody, a gospodarką leśną... 86 Tabela 22. Przewidywane oddziaływanie projektu planu urządzenia lasu na środowisko w granicach zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Wisła... 100

7 Tabela 23. Obszar o znaczeniu wspólnotowym PLH240005 Beskid Śląski, obszar poza terenem PLH240005 Beskid Śląski według przedmiotów ochrony oraz planowanych zabiegów gospodarczych... 102 Tabela 24. Wpływ ustaleń projektu planu na siedliska przyrodnicze w zasięgu obszaru o znaczeniu wspólnotowym PLH240005 Beskid Niski, obszar poza terenem PLH240005 Beskid Śląski - ocena oddziaływania... 106 Tabela 25. Przewidywane zmiany struktury wiekowej drzewostanów na siedliskach Natura 2000 na początku i na końcu obowiązywania planu urządzenia lasu.... 113 Tabela 26. Zestawienie ustalonych przyrodniczych typów lasu i składów upraw ze składami zaproponowanymi dla naturalnych typów lasów... 115 Tabela 27. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk PLH 240005 Beskid Śląski według przedmiotów ochrony oraz planowanych zabiegów gospodarczych... 118 Tabela 28. Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk PLH 240005 Beskid Śląski według przedmiotów ochrony oraz planowanych zabiegów gospodarczych... 119 Tabela 29. Wpływ ustaleń projektu planu na rośliny w zasięgu Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk - PLH 240005 Beskid Śląski - ocena oddziaływania... 123 Tabela 30. Wpływ ustaleń projektu planu na zierząt w zasięgu Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk - PLH 240005 Beskid Śląski - ocena oddziaływania... 124 Tabela 31. Przewidywane obszary prawdopodobnego negatywnego wpływu zapisów aneksu do planu oraz proponowane rozwiązania alternatywne.... 145

8

9 1 STRESZCZENIE Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono do projektu Aneksu do Planu urządzenia lasu Nadleśnictwa Wisła na okres od 1.01.2010 do 31.12.2016 r. Podstawą do sporządzenia projektu aneksu były wytyczne do opracowania planu urządzenia lasu i zasady zagospodarowania lasu przyjęte przez Komisję Założeń do opracowania aneksów do planu urządzania lasu z udziałem przedstawicieli: RDLP Katowice, NadleśnictwaWisła, Wydziału Ochrony Lasu w Opolu oraz BULiGL o/kraków. Projekt Aneksu do Planu Urządzania Lasu jest działaniem wymuszonym przez znaczne pogorszenie się warunków zdrowotnych lasów Nadleśnictwa spowodowanych klęską suszy, osłabienia drzewostanów, gradacji szkodników wtórnych, a przez to rozpadu drzewostanów na dużej powierzchni, co wymusiło pozyskanie posuszu i przekroczenie etatu cięć zapisanego w planie urządzania lasu na lata 2007-2016. Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji terenowej drzewostanów oraz zaprojektowanych zasad zagospodarowania lasu dla każdego wydzielenia (pododdziału) przyjęto zadania gospodarcze, które powinny zostać zrealizowane w ciągu siedmiu lat obowiązywania Aneksu. Rozmiar zaprojektowanych prac określony został powierzchnią lasu (wyrażoną w hektarach), którą należy objąć wskazanym zabiegiem, a w przypadku prac związanych z pozyskaniem (użytkowaniem) drewna określony został również orientacyjny rozmiar miąższościowy, wyrażony w m 3 przewidzianego do pozyskania drewna. Sumaryczne zestawienie rozmiaru wszystkich zaprojektowanych zadań gospodarczych w postaci zestawień (przewidzianych Instrukcją Urządzania Lasu), po przeprowadzeniu odpowiednich analiz i dyskusji zostało przyjęte podczas Narady Techniczno-Gospodarczej, która miała charakter debaty publicznej. Opracowana dokumentacja została poddana procedurze oceny oddziaływania na środowisko, której elementem jest niniejsza prognoza. Będzie ona podstawą do zatwierdzenia projektu Aneksu przez Ministra Środowiska. Decyzja zatwierdzająca plan będzie określać maksymalną (której nie można przekroczyć) możliwą do pozyskania miąższość drewna (wyrażoną w m 3 ), powierzchnię (wyrażoną w hektarach) projektowanych zalesień i odnowień oraz powierzchnię (wyrażoną w hektarach) projektowanych prac pielęgnacyjnych. Przedmiotem prognozy oddziaływania na środowisko, była analiza poszczególnych zadań gospodarczych określonych w Aneksie do Planu Urządzania Lasu dla Nadleśnictwa Wisła, których realizacja może mieć wpływ na podstawowe elementy środowiska, a w

10 szczególności na cele i przedmioty ochrony (siedliska przyrodnicze, gatunki roślin, gatunki zwierząt) obszarów Natura 2000. Na gruntach Nadleśnictwa znajduje się jeden obszar Natura 2000: Specjalny obszar ochrony siedlisk o znaczeniu wspólnotowym PLH-240005 Beskid Śląski - zajmuje powierzchnię około 26 410 ha, i obejmuje znaczną część gruntów Nadleśnictwa około 6 395 ha. W celu zwiększenia przejrzystości opracowania poszczególne zaprojektowane zabiegi gospodarcze zestawiono w odpowiednie grupy. Do poszczególnych grup zakwalifikowano zabiegi, które w podobny sposób mogą oddziaływać na elementy środowiska lub na przedmioty ochrony obszarów Natura 2000. W prognozie wyróżniono następujące grupy zabiegów: Zalesienia - czyli zakładanie upraw leśnych na gruntach użytkowanych dotychczas w inny sposób (np. łąki, pastwiska). Nie poddano ich ocenie, gdyż nie przewiduje się w projekcie planu takich zabiegów. Odnowienia - czyli stopniowe zastępowanie starzejącego się drzewostanu nowym, młodym pokoleniem drzew. Obejmują one oczyszczenie powierzchni pozrębowej (tzw. melioracje agrotechniczne), przygotowanie gleby pod sadzenie lub obsiew naturalny, sadzenie drzew na powierzchni otwartej (zręby sanitarne) i pod osłoną drzewostanu, podsadzenia, dolesienia luk i przerzedzeń, poprawki i uzupełnienia. Należy tutaj podkreślić, że zdecydowana większość odnawianych powierzchni, związanych z przebudową odnawiana jest sztucznie lub z małym udziałem odnowienia naturalnego dobrej jakości. Przyjęte w projekcie planu urządzenia lasu składy gatunkowe odnowień są zgodne z siedliskowymi typami lasu i uwzględniają również składy gatunkowe optymalne dla siedlisk przyrodniczych tak dla gatunków głównych jak i domieszkowych. Pielęgnowanie drzewostanów - w zależności od fazy rozwoju drzewostanu obejmuje zabiegi pielęgnacji gleby, tj. wycinanie chwastów w uprawach do kilku lat, czyszczenia wczesne i czyszczenia późne, tj. wycinanie pojedynczych (najgorszych jakościowo) drzewek w przegęszczonych młodnikach, trzebieże wczesne i trzebieże późne, tj. wycinanie pojedynczych drzew przeszkadzających w rozwoju osobnikom najdorodniejszym. Zabiegi pielęgnowania drzewostanu mają na celu osiągnięcie jakościowo lepszej produkcji drewna, zwiększenie odporności drzewostanów na szkodliwe czynniki biotyczne i abiotyczne oraz regulowanie składu gatunkowego pod kątem dostosowania do siedlisk.

11 Rębnie - czyli zadania określające zasady wykonywania całego zespołu czynności, które mają na celu stopniową przemianę pokoleń w lesie w sposób zapewniający równoczesne usuwanie drzew lub drzewostanów, tworzenie korzystnych warunków do odnowienia, kształtowanie odpowiedniej budowy drzewostanów oraz zapewnienie naturalnej różnorodności biologicznej i trwałości lasu. Rębnie zupełne (I) - całkowite usunięcie drzewostanu na ograniczonej powierzchni celem wprowadzenia na otwartej powierzchni światłożądnych gatunków drzew. Nie poddano ich ocenie, gdyż nie przewiduje się w projekcie planu takich zabiegów. Rębnie częściowe (II) - równomierne przerzedzanie dojrzałego drzewostanu celem zainicjowania i odsłaniania młodego pokolenia, które docelowo przyjmie charakter drzewostanów mało zróżnicowanych wiekowo (do 20 lat). Nie poddano ich ocenie, gdyż nie przewiduje się w projekcie planu takich zabiegów. Rębnie gniazdowe (III) - usuwanie drzewostanu na gniazdach, a następnie na powierzchni międzygniazdowej celem wyhodowania drzewostanów wielogatunkowych, o kępowej formie zmieszania drzew. Nie poddano ich ocenie, gdyż nie przewiduje się w projekcie planu takich zabiegów. Rębnie stopniowe (IV) - nierównomierne przerzedzanie dojrzałego drzewostanu (w formie poszerzanych stopniowo luk i gniazd) celem zainicjowania i odsłaniania młodego pokolenia. Daje możliwość wyhodowania drzewostanów wielogatunkowych, różnowiekowych o grupowej formie zmieszania drzew. Wykorzystuje się w niej wiele lat nasiennych, a proces odnowienia rozciąga się na przestrzeni 30 do 50 lat. Jedyna rębnia stosowana w Nadleśnictwie o zmodyfikowanym okresie odnowienia, zależnym od stanu zdrowotnego drzewostanu, ze względu na klęske rozpadu drzewostanów. Rębnia przerębowa (V) - cięcia jednostkowe prowadzone są w całym drzewostanie i łączą się z równoległym procesem odnawiania drzewostanu. Stosowane są w drzewostanach o strukturze przerębowej lub zbliżonych do takiej struktury. Drzewostany te charakteryzuje wielowarstwowa budowa (zwarcie pionowe) i równomierne rozłożenie zapasu na całej powierzchni, co oznacza że na całej powierzchni występują równomiernie drzewa w różnym wieku (od najmłodszych do najstarszych). Nie poddano jej ocenie, gdyż nie przewiduje się w projekcie planu takich zabiegów. Analiza charakteru zaprojektowanych zabiegów gospodarczych oraz ich rozmiaru dla całego Nadleśnictwa pozwoliła ocenić w jaki sposób mogą one wpływać na poszczególne

12 elementy środowiska: różnorodność biologiczną, ludzi, chronione i rzadkie gatunki roślin i zwierząt, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne oraz zabytki i dobra kultury materialnej. Przy ocenie zabiegów gospodarczych brano pod uwagę ich oddziaływanie krótkoterminowe (1-5 lat), średnioterminowe (okres obowiazywania planu - 10 lat) oraz długoterminowe (jedno pokolenie drzewostanu ok. 100 lat). W żadnym przypadku nie stwierdzono długoterminowego, ujemnego oddziaływania, które jest równoznaczne z oddziaływaniem znacząco negatywnym. W niektórych przypadkach wykazano ujemne oddziaływanie niektórych zabiegów na pewne elementy środowiska, np. odnowienia czy rębnie mogą krótko- i śednioterminowo ujemnie oddziaływać na powierzchnię ziemi lub zwierzęta, jednak w dalszej perspektywie czasowej oddziaływanie tych zabiegów staje się obojetne lub pozytywne. Ocenę oddziaływania projektu planu na poszczególne elementy środowiska przedstawiono w sposób opisowy i zestawiono w syntetycznej tabeli. W tabeli tej oprócz przedstawionych powyżej grup zabiegów gospodarczych umieszczono przebudowę drzewostanów. Przebudowa obejmuje szereg zabiegów gospodarczych (rębnie, odnowienia, pielęgnacje), które mają na celu przekształcenie drzewostanów o składzie gatunkowym niewłaściwym dla danego siedliska w drzewostany o składzie gatunkowym dostosowanym do warunków siedliskowych. Zaprojektowana przebudowa drzewostanów po jej zakończeniu powinna doprowadzić do przywrócenia naturalnych zróżnicowanych zbiorowisk roślinnych. Biorąc pod uwagę przewagę ocen pozytywnych należy stwierdzić, że projekt Aneksu do Planu Urządzenia lasu NadleśnictwaWisła pozytywnie oddziałuje na środowisko. Podstawą do przeprowadzenia oceny oddziaływania projektu planu na przedmioty ochrony (siedliska przyrodnicze, gatunki roślin, gatunki zwierząt) obszaru Natura 2000 było zebranie informacji o występujących na tym obszarze przedmiotach ochrony i analiza oddziaływania zaprojektowanych zabiegów w miejscach ich występowania. Do przeprowadzenia takiej analizy niezbędne jest dokładne określenie miejsca występowania poszczególnych siedlisk lub gatunków, a to niestety w wielu przypadkach było niemożliwe. Jako dostępne źródła danych wykorzystano przede wszystkim: 1) standardowe formularze danych (SDF) dla obszarów Natura 2000; 2) Program Ochrony Przyrody; 3) wyniki inwentaryzacji przyrodniczej przeprowadzonej przez Lasy Państwowe w latach 2006-2007. W przypadkach, kiedy możliwe było zlokalizowanie poszczególnych siedlisk lub gatunków zestawiano wszystkie wydzielenia, w których one występowały i przeanalizowano

13 zaprojektowane w nich zadania gospodarcze pod kątem wymagań ekologicznych danego gatunku lub siedliska. Ocena wpływu projektowanych w projekcie Aneksu do planu urządzenia lasu zabiegów gospodarczych na poszczególne gatunki roślin i zwierząt oraz siedliska przyrodnicze była w większości pozytywna. W przypadku występowania podlegających ochronie gatunków roślin i zwierząt, których lokalizacje są znane, we wskazaniach ogólnych i szczegółowych sformułowano zasady ich ochrony np. prowadzenie prac w okresie zimowym przy pokrywie śnieżnej, zalecenia dotyczące pozostawiania martwego drewna, zaniechanie usuwania drzew obumierających (szczególnie buka), wyłączenie niektórych drzewostanów bukowych z pozyskania w okresie od kwietnia do września itp. W wyznaczonej strefie ochronnej głuszca i wilka nie zaprojektowano zadań, które mogłyby negatywnie oddziaływać na te gatuneki. W przypadku gatunków, których areał występowania jest bardzo duży (wilk, ryś, liczne gatunki ptaków) lub gatunków, dla których nie można było określić precyzyjnie miejsc występowania, przeprowadzona analiza spodziewanych zmian struktury wiekowej i gatunkowej drzewostanów pozwala przyjąć, że wskutek realizacji Aneksu do planu urządzenia lasu przejściowo mogą zostanć uszczuplone powierzchnie biotopów dla gatunków obecnie występujących na terenie Nadleśnictwa Wisła, jednak prowadzona przebudowa drzewostanów doprowadzi do powstania bardziej stabilnych i odpornych siedlisk, a tym samym do zwiększenia różnorodności biologicznej. Południowe rejony Nadleśnictwa graniczą z Republiką Słowacji, a zachodnia część z Republiką Czeską. Analiza zaprojektowanych zadań w rejonach przygranicznych pozwala przyjąć, że realizacja projektu planu urządzenia lasu nie spowoduje negatywnego transgranicznego oddziaływania na środowisko. Przeprowadzona w Prognozie analiza zabiegów planowanych do realizacji w Aneksie do planu urządzenia lasu pozwala przyjąć założenie, że pomimo wykazanego nieraz krótko- i średnioterminowego ujemnego oddziaływania, w dalszej perspektywie czasowej oddziaływanie na środowisko przyrodnicze na gruntach Nadleśnictwa oraz na obszar Natura 2000 będzie pozytywne. W Prognozie łączne oddziaływanie planu urządzenia lasu na środowisko i obszary Natura 2000 w perspektywie długoterminowej określono jako pozytywne.

14 1.1 Wykaz stosowanych skrótów i symboli. Użyte określenia i skróty oznaczają: Prognoza Dokument oceniający oddziaływania Planu urządzenia lasu na środowisko P.U.L. Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Wisła na okres od 1.01.2007 do 31.12.2016 r. Aneks do P.U.L. Projekt Aneksu do Planu urządzenia lasu Nadleśnictwa Wisła na okres od 1.01.2010 do 31.12.2016 r. KTG Komisja Techniczno - Gospodarcza NTG Narada Techniczno Gospodarcza KZ Komisja Założeń RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska WIOŚ PWIS Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny IBL Instytut Badawczy Leśnictwa SOO Specjalny obszar ochrony (siedlisk) OSO Obszar specjalnej ochrony (ptaków) OZW Obszary o znaczeniu wspólnotowym KBG Karpacki Bank Genów SDF Standardowy Formularz Danych zawiera podstawowe informacje o obszarze Natura 2000 LKP Leśny Kompleks Promocyjny TSL Typ siedliskowy lasu - podstawowa jednostka w klasyfikacji siedlisk leśnych GTD Gospodarczy Typ Drzewostanu, zapisany w postaci np. Bk-Jd, oznacza udział głównych gatunków w składzie drzewostanu FSC Standardy Dobrej Gospodarki Leśnej FSC certyfikacja dobrej gospodarki leśnej Baza danych SILP ILP WDN GDN (wg organizacji Forest Stewardship Council zał. 1993r. w Meksyku.) Baza w formacie.mdb (MS Access) System Informatyczny Lasów Państwowych Inspekcja Lasów Państwowych Wyłączony drzewostan nasienny Gospodarczy drzewostan nasienny

15 Gatunki drzew: So sosna zwyczajna Kl klon zwyczajny Soc sosna czarna Jw klon jawor Sob sosna banksa Gb grab zwyczajny Sow sosna wejmutka Ak robinia akacjowa Lb limba Os topola osika Sok kosodrzewina Czr czereśnia Md modrzew europejski Bst wiąz górski Św świerk pospolity Js jesion wyniosły Jd jodła pospolita Brz brzoza brodawkowata Dg daglezja zielona Ol olcha czarna Cis cis pospolity Osz olcha szara Bk buk pospolity Jrz jarząb pospolity Dbs dąb szypułkowy Lp lipa drobnolistna Dbb dąb bezszypułkowy Wb wierzba sp. Dcz dąb czerwony Ksz kasztanowiec zwyczajny Rębnie: CP-P TW TP IV d Czyszczenia późne z masą Trzebież wczesna Trzebież późna Rębnia stopniowa gniazdowa udoskonalona 2 INFORMACJE OGÓLNE 2.1 Wprowadzenie. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu planu urządzenia lasu Nadleśnictwa Wisła wykonana została przez BULIGL o/kraków na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach Umowa nr ZI-2710-1/2010 z dnia 8.03.2010 r. Aneks do Planu urządzenia lasu Nadleśnictwa Wisła stanowi podstawę prowadzenia gospodarki leśnej w Nadleśnictwie na lata 2010 2016. 2.2 Przedmiot i cel opracowania. Przedmiotem prognozy jest ocena oddziaływania gospodarki leśnej prowadzonej przez Nadleśnictwo Wisła w obszarze Natura 2000 położonym na gruntach Lasów Państwowych: Specjalny Obszar Ochrony PLH 240005 Beskid Śląski (w Nadleśnictwie 6395 ha). Celem prognozy jest identyfikacja bezpośrednich i pośrednich skutków środowiskowych, które mogą powstać w wyniku realizacji zamierzeń zapisanych w Planie Urządzenia Lasu oraz:

16 określenie wpływu projektowanych w planie urządzenia lasu działań na cele i przedmioty ochrony obszarów Natura 2000; ocena stopnia i sposobu uwzględnienia zagadnień ochrony środowiska w projekcie planu urządzenia lasu; ocena skutków środowiskowych realizacji projektu planu urządzenia lasu. 2.3 Podstawa prawna opracowania. Podstawę prawną opracowania stanowią akty prawa krajowego i unijnego oraz porozumienia międzynarodowe. Prawo krajowe: Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (DZ.U. nr 199 z 2008 r., poz. 1227); Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. nr 92 z 2004 r. poz. 880 wraz z późniejszymi zmianami); Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (Dz. U. nr 101 z 1991 r. poz. 444 wraz z późniejszymi zmianami Dz. U. nr 157 z 2005 r. poz. 1315; Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z dnia 20 czerwca 2001 r.); Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z dnia 22 lutego 1995 r.); Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz. 1229); Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U. z 2004 r. Nr 75 poz. 493 ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzaju przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko(dz. U. z 2004 roku Nr 257, poz. 2573 ze zmianami). Prawo wspólnotowe: Dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. (zmieniona Dyrektywą 97/62/EWG); Dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków z dnia 2 kwietnia 1979 r. (zmieniana późniejszymi dyrektywami);

17 Dyrektywa Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska; Dyrektywa ramowa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Ramowa Dyrektywa Wodna) z dnia 23 października 2000 r.; Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny skutków niektórych planów i programów dla środowiska; Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska, znowelizowana Dyrektywą Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997r.; Dyrektywa Rady 2003/35/WE ustanawiająca udział społeczeństwa w przygotowaniu niektórych planów i programów dotyczących środowiska oraz zmieniająca Dyrektywy Rady: 85/337/EWG i 96/61/WE w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do sprawiedliwości. Porozumienia międzynarodowe: Konwencja o różnorodności biologicznej - przyjęta 5 czerwca 1992 r. w Rio de Janeiro - ratyfikowana przez Polskę 18 stycznia 1996 r. Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk - sporządzona 19 września 1979 r. w Bernie Konwencja Bońska - Konwencja o ochronie gatunków wędrownych dzikich zwierząt (sporządzona 29 czerwca 1979 r. w Bonn - w Polsce weszła w życie w 1995 r.) Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego - przyjęta 16 listopada 1972 r. w Paryżu. 2.4 Informacja o konsultacjach społecznych Procedura sporządzania Plan urządzenia lasu była przedstawiona do konsultacji społecznych poprzez zaproszenie do uczestnictwa w I i II Komisji Techniczno Gospodarczej przedstawicieli miejscowych samorządów i organizacji społecznych oraz do wniesienia uwag w czasie wyłożenia P.U.L w siedzibie Nadleśnictwa. I Komisja odbyła się w dniu 22.03.2006 roku, II Komsja odbyła się w dniu 17.04.2007 roku. Wyłożenie projektu planu miało miejsce w dniach 14 28. 05.2007 r. Informacja o wyłożeniu do publicznego wglądu projektu Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Wisła zamieszczono w gazecie Głos Ziemi Cieszyńskiej nr 19 (2370), z dnia 11.05.2007 roku. W związku z klęską jaka dotknęła Nadleśnictwo Wisła i koniecznością likwidacji szkód, zaistniała konieczność aktualizacji

18 obowiązującego Planu Urządzenia Lasu. W dniu 04.05.2009 r. w Ustroniu Jaszowcu odbyło się posiedzenie Komisji Założeń do opracowania aneksów, do planu urządzenia lasu. Obecni byli przedstawiciele miejscowych samorządów, mediów i organizacji społecznych, w tym również ekologicznych. Gotowy Aneks został przedstawiony na Naradzie Techniczno Gospodarczej, która odbyła się w siedzibie Nadleśnictwa w dniu 09.11.2009 roku. Dokumenty potwierdzające przeprowadzenie konsultacji społecznych umieszczono w załącznikach. 2.5 Zakres prognozy i jej szczegółowość. Zakres i szczegółowość informacji jakie zawarto w niniejszej prognozie wynikają z art. 51 ust. 2 Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (DZ.U. nr 199 z 2008 r., poz. 1227). Uwagi co do zakresu i stopnia szczegółowisci zaware zostały w stanowisku Reginalnego Dyrkotora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 12 listopada 2009 r. (RDOŚ-24-PN/6114/6/09/aj) Zgodnie z uzgonieniami prognozą objęto zagadnienia wymienione w art. 51 ust. 2, a w szczególności zwrócono uwagę na poszczególne kategorie oddziaływań na wymienione w uzgonieniu siedliska przyrodnicze, gatunki zwierząt i roślin, dla których ochrony wyznaczono SOO PLH 240005 Beskid Śląski. 2.6 Cele i zadania urządzania lasu. Cele i zasady prowadzenia trwale zrównoważonej gospodarki leśnej w lasach wielofunkcyjnych określone zostały w Polityce ekologicznej Państwa uchwalonej przez Sejm RP w 1991 r. (MP nr 18, poz. 118), II Polityce ekologicznej Państwa uchwalonej przez Sejm RP w 2001 r. oraz Polityce leśnej Państwa przyjętej przez Radę Ministrów dnia 22 kwietnia 1997 r. Urządzanie lasu oparte jest na Instrukcji sporządzania planu urządzenia dla nadleśnictwa (IUL) - opracowanej zgodnie z wymogami ustawy o lasach oraz rozporządzenia MOŚZNiL (Dz.U. nr 256, poz. 2151 z 2005r.). Do głównych celów i zadań urządzania lasu (IUL) należą min.: inwentaryzacja i ocena stanu lasu, w tym gleb, siedlisk i drzewostanów; rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach oraz opracowanie programu ochrony przyrody; rozpoznanie funkcji lasu oraz dokonanie podziału wg pełnionych funkcji i przyjętych celów gospodarowania;

19 projektowanie pożądanej struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennej lasu oraz budowy piętrowej drzewostanów; kształtowanie wielkości i struktury zapasu produkcyjnego drzewostanów; ustalenie etatów cięć użytkowania rębnego i przedrębnego oraz możliwości lokalizacji cięć użytkowania rębnego w wielkości optymalnej; ustalenie zadań gospodarczych na 10-lecie i określenie sposobów ich realizacji; określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu (w tym ochrony przeciwpożarowej, gospodarki łowieckiej), remontów i budowy infrastruktury. Podstawą do prowadzenia gospodarki leśnej jest plan urządzenia lasu sporządzony na okres 10 lat, z uwzględnieniem ww. dokumentów. 2.7 Zawartość projektu planu urządzenia lasu nadleśnictwa. W skład projektu planu wchodzą: opis ogólny lasów nadleśnictwa elaborat który zawiera: dane ogólne nadleśnictwa, charakterystyki: ekonomiczną, przyrodniczo-geograficzną, stanu lasu i zasobów drzewnych, opis bazy nasiennej, form ochrony przyrody oraz przyjęte podstawy gospodarki planowanego okresu gospodarczego jak: funkcje lasu i podział na kategorie ochronności, podział na gospodarstwa i przyjęte wieki rębności. Istotną częścią elaboratu jest część planistyczna zawierająca opisanie i zestawienie zadań z zakresu użytkowania głównego, hodowli lasu oraz kierunkowe wytyczne z zakresu ochrony lasu, ochrony przeciwpożarowej, użytkowania ubocznego i gospodarki łowieckiej. Opisanie zawiera także analizę gospodarki leśnej w minionym okresie a także ogólne określenie potrzeb z zakresu budownictwa ogólnego, drogowego i wodnego, wytyczne w zakresie zagospodarowania rekreacyjnego i edukacji ekologicznej oraz prognozę stanu zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego; opis taksacyjny lasu który składa się ze szczegółowych opisów drzewostanów, ich siedlisk, funkcji jakie pełnią oraz planowanych zadań gospodarczych; wykaz projektowanych zadań z zakresu użytkowania głównego i hodowli lasu; mapy obrazujące wyniki inwentaryzacji - mapa gospodarcza, mapy przeglądowe: drzewostanów, siedlisk, funkcji lasu oraz mapa sytuacyjna; program ochrony przyrody (POP) - zawierający opis walorów przyrodniczych nadleśnictwa, opisanie stanu środowiska i występujących zagrożeń abiotycznych, biotycznych i antropogenicznych, inwentaryzację siedlisk leśnych (siedliskowych typów

20 lasu), siedlisk przyrodniczych Natura 2000, chronionych roślin, grzybów i zwierząt oraz mapy tematyczne. 2.7.1 Rozmiar projektowanych zadań gospodarczych. Poniżej przedstawino rozmiar przedywidawnych zadań gospodarczych w Aneksie do Planu urzadzenia lasu na lata 2007-2016 zestawiony w grupy, dla których przeprowadzono ocenę oddziaływania na podstawowe elementy środowiska lub na przedmioty ochrony (siedliska przyrodnicze, gatunki roślin, gatunki zwierząt) obszarów Natura 2000. Podano również procentowy udział zabiegów na powierzchni leśnej Nadleśnictwa Wisła wynoszącej 8354,46 ha. Lp. Zadania gospodarcze Powierzchnia (ha) Udział 1 zalesienia 0,00 0,0% 2 Odnowienia w tym: 2998,30 35,9% odnowienia na powierzchni otwartej 6,05 0,1% pod osłoną przy rębniach złożonych 1278,67 15,3% podsadzenia 0,00 0,0% dolesienia luk i przerzedeń 110,31 1,3% porawki i uzupełnienia 104,12 1,2% melioracje agrotechniczne 1499,15 17,9% 3 pielęgnowanie drzewostanów w tym: 9044,51 108,3% pielęgnowanie gleby 2999,61 35,9% czyszczenia wczesne (CW) 2148,70 25,7% czyszczenia późne (CP) 1149,74 13,8% czyszczenia późne z pozyskaniem (CP-P) 677,15 8,1% trzebieże wczesne (TW) 1253,53 15,0% trzebieże późne (TP) 815,78 9,8% 4 Rębnie: rębnie stopniowe (IV) 3713,21 44,4% 5 Uprzątnięcie płazowin, przestoi 2,47 0,02% 6 Bez planowanych zabiegów 19,32 0,2% W ramach przedstawionych zadań (głównie poprzez rębnie stopniową - IVd) prowadzona będzie przebudowa drzewostanów, która obejmuje 3713,21 ha, co stanowi 44,4% powierzchni leśnej Nadleśnictwa. Tak duża powierzchnia objęta użytkowaniem rębnym podyktowana jest stanem zdrowotnym i sanitarnym drzewostanów. Wykaz projektowanych cięć użytkowania rębnego był szczegółowo analizowany z przedstawicielami RDLP i Nadleśnictwa Wisła pod kątem potrzeb hodowlanych, aktualnego stanu drzewostanów i konieczności przebudowy. Przy kwalifikowaniu drzewostanów do użytkowania rębnego

21 uwzględniano: drzewostany do przebudowy, drzewostany w klasie odnowienia, drzewostany przeszłorębne, drzewostany rębne. Bardzo duża powierzchnia pielęgnacji drzewostanów, przewyższająca powierzchnie leśną Nadleśnictwa (9044,51ha 108%) wynika z zaprojektowania na tych samych powierzchniach różnego rodzaju zabiegów np. rębnia lub trzebież w drzewostanie głównym i czyszczenia w młodym pokoleniu pod okapem drzewostanu. Dla zadań, w których przewidziano pozyskanie drewna została również określona orientacyjna miąższość drewna, jaką można pozyskać. W przypadku użytkowania rębnego (rębnia IVd ) została ona określona dla każdego wydzielenia. Sumaryczna wartość pozyskania stanowi etat użytkowania rębnego. Z uwagi na stan zdrowotny i sanitarny drzewostanów etat użytkowania rębnego dla Nadleśnictwa przyjęto wg potrzeb przebudowy drzewostanów, podyktowanych stanem klęski ekologicznej. Wskazania dotyczące użytkowania przedrębnego obejmują drzewostany, w których nie przewiduje się cięć rębnych. Powierzchnia użytkowania przedrębnego wg stanu na 01.01.2010.r (aneks) jest prawie dwukrotnie mniejsza od tej z planu UL z uwagi na duży udział nowopowstałych upraw i młodników oraz dużą powierzchnię gospodarstwa przebudowy, gdzie przeważnie projektowano użytkowanie rębne. Proponowany rozmiar miąższości użytków przedrębnych nie jest wielkością obligatoryjną i może być przekroczony, co skutkować będzie zmniejszonym wykonaniem użytków rębnych (łączny etat użytków głównych jest wielkością maksymalną do pozyskania). Przy pozyskaniu użytków przedrębnych należy kierować się potrzebami hodowlanymi, głównie stanem zdrowotnym drzewostanów. Etaty zostały określone w rozmiarze brutto (z uwzględnieniem kory i odpadów zrębowych) oraz netto (miąższość rzeczywiście pozyskiwanego surowca). Zaprojektowane etaty w Nadleśnictwie Wisła przedstawiają się następująco: Projektowany etat Rozmiar miąższościowy (m 3 ) brutto netto Rębne (rębnia IV ) 688 599 550 879 Przedrębne (CP-P, TW, TP) 181 125 144 900 Ogółem 869 724 695 779 Zaprojektowany ogólny rozmiar użytkowania stanowi 45,4% ogólnych zasobów miąższości wynoszących 1 917 424 m 3. Projektowane użytki główne są wyższe od spodziewanego przyrostu miąższości, wynoszącego 430 675 m 3 brutto i stanowią 201,9 %

22 tego przyrostu. Bardzo wysoki poziom użytkowania wynika ze stanu klęski ekologicznej, złego stanu zdrowotnego drzewostanów świerkowych. Biorąc pod uwagę tempo rozpadu drzewostanów świerkowych, oraz prognozowany rozmiar cięć sanitarnych, zaproponowano odpowiednio wysoki etat, szczególnie w użytkowaniu przedrębnym. Użytkowanie przedrębne zostało zaprojektowane według potrzeb stwierdzonych na gruncie, z uwzględnieniem potrzeb z zakresu ochrony lasu i prognozy rozwoju gradacji kornika. Zasadniczym celem cięć użytkowania przedrębnego jest zwiększenie odporności drzewostanów na działanie czynników abiotycznych, biotycznych i antropogenicznych. Istotną sprawą jest także regulowanie składu gatunkowego, które zapewni zachowanie a nawet zwiększenie zdolności produkcyjnej siedlisk. W trakcie realizacji użytkowania przedrębnego, w miarę potrzeby, CP-P, TW i TP mogą przybierać charakter cięć przekształceniowych wspierających przebudowę drzewostanów. Zaprojektowany ogólny rozmiar użytkowania stanowi 45,4% ogólnych zasobów miąższości wynoszących 1 917 424 m 3. Oznacza to, że pełna realizacja zaprojektowanego użytkowania, nawet po uwzględnieniu przyrostu uszczupli dotychczasowe zasoby drewna o 23% pozostawiając je na poziomie 1 478 375 m 3. Jest to jednak konieczne i podyktowane wyjatkową sytuacją w jakiej znalazło się Nadleśnictwo Wisła - utrzymania właściwego stanu sanitarnego drzewostanów, ciągłości ich istnienia, poprzez właściwe tempo i rozmiar ich przebudowy. 2.8 Wskazania gospodarcze wpływające na środowisko przyrodnicze obszaru Natura 2000. Do wskazań gospodarczych oddziaływujących na środowisko przyrodnicze zaliczono planowane zabiegi gospodarcze z zakresu użytkowania głównego (rębnego i przedrębnego) rębnie i trzebieże selekcyjne oraz z zakresu hodowli lasu takie jak: odnowienia lasu na powierzchniach otwartych i pod osłoną drzewostanu, poprawki i uzupełnienia oraz pielęgnowanie upraw (CW), młodników (CP) i zabiegi agrotechniczne. W Aneksie do planu urządzenia lasu w części opisowej w wytycznych dotyczących ochrony lasu, hodowli lasu w tym nasiennictwa i selekcji, ochrony przeciwpożarowej, zagospodarowania rekreacyjnego, opisane zostały zalecenia odnośnie czynności, które należy podjąć w wyniku wystąpienia niekorzystnych czynników abiotycznych i biotycznych w drzewostanach oraz ogólne zasady prowadzenia gospodarki leśnej. Opisane zostały także potrzeby z zakresu budownictwa ogólnego, drogowego i małej retencji. Czynności opisano na podstawie dokumentów

23 odnoszących się do tych zagadnień: Instrukcji ochrony lasu, Ustawy o leśnym materiale rozmnożeniowym (Dz.U.07. 176. 1238), Rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U.06.80.563) oraz Zarządzeń Dyrektora GLP. Natura 2000. Poniżej w tabeli zestawiono wskazania gospodarcze mogące oddziaływać na obszary Tabela 1. Elementy planu oddziaływujące na środowisko lub obszary Natura 2000. Planowany Szczegółowośd zabieg lub informacji Oddziaływanie czynnośd zapisana w planie hodowlana urządzenia lasu Opis Powierzchnia zabiegu 1 2 3 4 5 Pozytywne w przypadku Odnowienia odnowienia gatunkami Skład gatunkowy odnowienia Do konkretnego zgodnymi z przyjętymi w 2998,30 ha wynika z przyjętego GTD wydzielenia gospodarczym typie wg ustaleo KTG drzewostanu (GTD) dla danego siedliskowego typu lasu (TSL) Zabiegi pielęgnacyjne (trzebieże, czyszczenia) Rębnia IVd Usuwanie wiatrołomów oraz posuszu czynnego Do konkretnego wydzielenia Do konkretnego wydzielenia Wytyczne - ogólny zapis dotyczący całego nadleśnictwa Pozytywne - w przypadku przestrzegania wytycznych zawartch w Zasadach hodowli lasu Neutralne przy prawidłowym stosowaniu różnego rodzaju cięd odnowieniowych przy długim okresie odnowienia i wyprowadzenia drzewostanu mieszanego, różnowiekowego o złożonej budowie przestrzennej. Negatywne, w przypadku usuwania całej biomasy, bądź usuwania pojedynczych drzew które są siedliskiem występowania gatunków chronionych i wymienionych w dyrektywach Natura 2000. Zabiegi selekcyjne mające na celu korygowanie składu gatunkowego pod kątem warunków siedliskowych oraz zwiekszenie odpornośd drzewostanów na szkodliwe czynniki biotyczne i abiotyczne. Sposób zagospodarowania przyjęty ze względu na Typ siedliskowy lasu, gospodarczy typ drzewostanu oraz strukturę gatunkową odnowienia. Zachowana ciągłośd drzewostanu w wydzieleniu. W planie zapisano zalecenia wynikające z Instrukcji ochrony lasu oraz zarządzeo GDLP m.in. Zarzadzenia 11A 2746,46 ha 3713,21 ha pow. manipulacyjna Cała pow. N-ctwa *- pow. manipulacyjna, powierzchnia wydzielenia lub części wydzielenia na której prowadzone jest użytkowanie rębne, Przedstawione w tabeli informacje odnoszą się do oddziaływania na siedliska przyrodnicze i gatunki roślin. W przypadku zwierząt, a w szczególności ptaków, oddziaływanie zaplanowanych zabiegów należy rozpatrywać w ujęciu globalnym. Zabiegi z zakresu użytkowania rębnego (przebudowa) w przypadku niektórych gatunków ptaków w ujęciu miejscowym mogą przejściowo oddziaływać negatywnie poprzez przekształcenie ich środowiska bytowania, jednak w skali całego Nadleśnictwa nie powinno nastąpić znaczące zmniejszenie powierzchni siedlisk ich bytowania. Stosowanie rębni stopniowej IVd, szczególnie w stabilnych drzewostanach (długi okres odnowienia) zapewni zróżnicowanie

24 wiekowe i gatunkowe drzewostanów. Optymalne warunki bytowania dla poszczególnych gatunków zwierząt - w miejsce dotychczasowych - będą się pojawiać w nowych fragmentach drzewostanów. 2.9 Powiązanie projektu planu urządzenia lasu z innymi dokumentami. Program Ochrony Środowiska Województwa Śląskiego do 2004 roku oraz cele długoterminowe do roku 2015 przyjęty Uchwałą Nr I/49/12/2002 przez Sejmik Województwa Śląskiego z dnia 15 kwietnia 2002 roku jest podstawowym dokumentem regulującym cele i kierunki działań państwa podejmowane na szczeblu regionalnym w zakresie ochrony środowiska. Zarząd Województwa Śląskiego na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tj.: Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) i art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227) przystąpił do opracowania projektu dokumentu pn.: Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego do roku 2013 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2018" wraz ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko skutków realizacji tego programu. Zarząd Województwa Śląskiego w dniu 30 lipca 2009 roku podjął uchwałę o przystąpieniu do opracowania Strategii Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego na lata 2011-2030 (Uchwała Nr 1967/290/III/2009). Opracowanie Strategii Ochrony Przyrody stanowić będzie wkład województwa w realizację Krajowej Strategii Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej (2003 r) oraz celów proklamowanego przez ONZ Roku Różnorodności Biologicznej (2010 r). Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000 2020 posiada opracowaną prognozę oddziaływania tego projektu na środowisko. Gminy w zasięgu, których położone są grunty Nadleśnictwa posiadają opracowania dotyczące planowania przestrzennego, w których określono politykę przestrzenną gminy, ogólny planowany sposób zagospodarowania całego terytorium gminy, a także zawarto informacje o położeniu lasów, obszarów przeznaczonych pod zabudowę, do zalesień, o przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych itp. Studium stanowi podstawę do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla poszczególnych jednostek wchodzących w skład gminy. Powiat Cieszyński:

25 - Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Cieszyńskiego na lata 2004 2007 oraz cele długoterminowe do roku 2016, Uchwała Rady Powiatu Cieszyńskiego nr. XIV/128/03 z dnia 29.12.2003 roku. Program stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki ekologicznej w Powiecie Cieszyńskim. Poniżej zestawiono informacje o dokumentach określających strategie rozwoju i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Powiatu Cieszyńskiego, występujących na terenie NadleśnictwaWisła: Gmina Istebna: - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Istebna, Uchwała Rady Gminy Istebna nr XVIII/141/2000 z dnia 29.06.2000 roku; Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego, Uchwała Rady Gminy Istebna nr XXXVIII/336/2002 z dnia 9.10.2002 roku. Gmina Miasto Wisła: - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Wisła, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XXXIV/412/2009 z dnia 27.08.2009 roku. Obecnie miasto posiada uchwalone i obowiązujące plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego dla obszarów : Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Głębce K, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XLVIII/337/2002 z dnia 29.08.2002 roku; Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego w zakresie lokalizacji usług sportu w Wiśle Malince (skocznia narciarska), Uchwała Rady Miasta Wisły nr X/56/2003 z dnia 06.06.2003 roku; Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Bukowa B, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XXV/181/2004 z dnia 26.08.2004 roku; Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego w zakresie lokalizacji usług turystyczno- hotelowych E 9 UT z, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XXVI/187/2004 z dnia 09.09.2004 roku; Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego dla obszaru drogi publicznej Wisła Czarne Szarcula Rezydencja Prezydenta Zameczek, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XXIX/204/2004 z dnia 28.10.2004 roku; Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Wisła Centrum, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XLVII/396/2006 z dnia 16.05.2006 roku;

26 Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego dla obszaru miasta Wisły, Uchwała Rady Miasta Wisły nr XLVII/397/2006 z dnia 16.05.2006 roku; Z informacji uzyskanych z gmin wynika iż, nie planuje się zalesień powyżej 20 ha (D. U. Nr 257 poz. 2573). Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego w zasięgu którego położone są grunty Nadleśnictwa nie posiada jeszcze planu ochrony. W planie urządzenia lasu uwzględniono wyniki inwentaryzacji przyrodniczej przeprowadzonej przez Lasy Państwowe w 2006 i 2007r., oraz informacje udostępnione przez GDOŚ w standardowych formularzach danych (SDF). Rezerwat Barania Góra posiada plan ochrony jednak ze względu na rozpad drzewostanów świerkowych jest on zdezaktualizowany. W Aneksie do P.U.L. nie wpisano wskazań gospodarczych dotyczących tego rezerwatu Wszelkie zabiegi w rezerwatach uzgadniane są z RDOŚ. 2.10 Metody zastosowane przy sporządzeniu prognozy. Przy sporządzeniu prognozy oddziaływania na środowisko projektu planu urządzenia lasu zastosowano zapisy w formie macierzy według załączonych wzorów 1-4 w ramowym zakresie prognozy i oddziaływania. Ponadto wykorzystano zestawienia, analizy i wnioski zawarte w opisaniu ogólnym oraz programie ochrony przyrody dla Nadleśnictwa Wisła. 2.11 Metody analizy skutków realizacji postanowień Planu oraz częstotliwość ich przeprowadzania. Zgodnie z zapisami art. 34 pkt. 2c Ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, organem nadzorującym, realizację zadań gospodarczych przewidzianych w planie urządzenia lasu jest dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Do monitorowania realizacji zadań określonych w decyzji Ministra Środowiska w sprawie zatwierdzenia planu urządzenia lasu proponuje się wykorzystanie systemu kontroli istniejącej w Lasach Państwowych: Inspekcja Lasów Państwowych (ILP) przeprowadza kompleksową kontrolę w połowie i na koniec obowiązywania planu urządzenia lasu. Kontroli podlega całość prowadzonej gospodarki nadleśnictwa; w tym prawidłowość wykonania rębni i prowadzenia zabiegów hodowlanych i ochronnych; Wydział kontroli RDLP - przeprowadza kontrole doraźne oraz sprawdzające wykonanie zaleceń pokontrolnych ILP; Wydziały merytoryczne RDLP przeprowadzają kontrole bieżące i merytoryczne w zakresie kompetencji;

27 Nadleśnictwo w leśnictwach przeprowadza bieżące kontrole sposobu, terminowości i zgodności wykonania planowanych czynności zapisanych w planie U.L. Ocenę zawiera również analiza gospodarki leśnej w minionym okresie, dokonywana w czasie Narady Techniczno Gospodarczej na etapie opracowania planu u.l. na kolejny okres. 3 AKTUALNY STAN ŚRODOWISKA. Szczegółowe dane dotyczące stanu środowiska w zasięgu Nadleśnictwa Wisła zostały zamieszczone w Programie ochrony przyrody oraz w Opisaniu ogólnym planu urządzenia lasu. 3.1 Ogólna charakterystyka warunków środowiskowych 3.1.1 Położenie Nadleśnictwa Mapa zasięgu Nadleśnictwa Wisła na terenie RDLP Katowice.

Mapa zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Wisła wg. stanu na 01.01.2010r. 28

29 Położenie administracyjne. Nadleśnictwo wchodzi w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach. Składa się z dwu obrębów leśnych: Istebna i Wisła. Obszar Nadleśnictwa położony jest w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w zasięgu administracyjnym gminy Istebna oraz gminy miejskiej Wisła. Powierzchnia ogólna gruntów nadleśnictwa Wisła wynosi 8 718, 7952 ha, w tym: grunty leśne zalesione i niezalesione grunty zw. z gosp. leśną grunty nieleśne 8 354, 6329 ha; 252, 7329 ha; 111, 4294 ha. Mapa podziału administracyjnego Nadlesnictwa Wisła Położenie przyrodnicze. Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej Tramplera Nadleśnictwo Wisła położone jest w: krainie: Karpackiej (VIII.1.); dzielnicy: Beskidu Śląskiego i Małego (obr. Istebna oddz. 1-95, 132-153,155-163; cały obręb Wisła);