Gospodarka w obszarach Natura 2000 na przykładzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie. Eberswalde, 6 października 2011 roku

Transkrypt

1 Gospodarka w obszarach Natura 2000 na przykładzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie Eberswalde, 6 października 2011 roku

2 RDLP w Szczecinie Zasięgi terytorialne regionalnych dyrekcji lasów państwowych 2

3 Lesistość Polski wg województw (GUS) RDLP w Szczecinie 3

4 Struktura powierzchni lasów według województw Lasy prywatne Lasy publiczne

5 Powierzchnia lasów wg rdlp [ha] (stan na 1 stycznia 2010 r.) 5

6 6 Lasy ochronne i rezerwaty przyrody

7 Formy ochrony przyrody na terenie RDLP Szczecin Rezerwaty przyrody - 88 (5902 ha) Parki krajobrazowe - 8 (125394) 54,3% lasy Zespoły przyrodniczo krajobrazowe - 36 ( ha) Użytki ekologiczne (3113 ha) Obszary chronionego krajobrazu - 30 ( (54,7% lasy) Stanowisko dokumentacyjne - 2 (1,57 ha) Pomniki przyrody Strefy ochronne brodaczki zwyczajnej - w 4 nadleśnictwach Ochrona strefowa zwierząt stref ( ha) Obszary Natura OSO ( ha) - 46 SOO ( ha) 7

8 Najcenniejszymi obiektami przyrodniczymi są rezerwaty przyrody o zróżnicowanym przedmiocie i zakresie ochrony, stanowiące obecnie 0,85% powierzchni ogólnej RDLP. Lp. Rodzaj rezerwatu RAZEM Ilość Pow. w ha 1 Florystyczne ,06 2 Leśne ,17 3 Faunistyczne 9 620,83 4 Torfowiskowe ,88 5 Krajobrazowe 6 338,26 6 Przyrody nieożywionej 2 109,15 7 Wodne 1 46,42 Ogółem: ,77 8

9 Inwentaryzacja przyrodnicza wybranych gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych Inwentaryzacji przyrodniczej w Lasach Państwowych podlegało: typów siedlisk przyrodniczych 41 siedlisk przyrodniczych leśnych 47 siedlisk przyrodniczych nieleśnych gatunki dzikiej flory 8 gatunków roślin leśnych 16 gatunków roślin nieleśnych gatunków dzikiej fauny (nie licząc ptaków) 35 gatunków fauny leśnej 15 gatunków fauny nieleśnej 9

10 Król przedmiotów ochrony inwentaryzacja przyrodnicza w LP SZEŚCIOPTAK Heksave silvestris (K.T., 2006) 10

11 Obszary NATURA 2000 na terenie PGL LP PLH PLB PLC Liczba obiektów ,65 11

12 12 DGLP Wydział Ochrony Przyrody 2010

13 Obszary Natura 2000 na terenie RDLP Szczecin 23 OSO tys. ha 46 SOO tys. ha Ogółem obszary Natura2000 = 47,7 % pow. ogólnej RDLP 13

14 Natura 2000 na terenie RDLP Szczecin wg stanu na roku 50% 50% NATURA 2000 Pozostała pow. RDLP Szczecin 14

15 Narzędzia zarządzania obszarami N2000 w Polsce: 1. Plany zadań ochronnych, 2. Plany ochrony. 15

16 Plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na terenie RDLP Szczecin W latach planowane jest sporządzenie planów zadań ochronnych dla 32 obszarów Natura 2000 (17 OSO i 15 SOO)

17 Narzędzia zarządzania obszarami N2000 w Polsce: 1. Plany zadań ochronnych, 2. Plany ochrony, 3. Plany urządzenia lasu. 17

18 Art ustawy o ochronie przyrody Na terenie zarządzanym przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe znajdującym się na obszarze Natura 2000 zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu zadań ochronnych lub planu ochrony obszaru Natura 2000 uwzględnionymi w planie urządzania lasu. 18

19 Art. 28 pkt 11 ustawy o ochronie przyrody (projekt) dodano podpunkt 3a w brzmieniu: (Planu zadań ochronnych nie sporządza się dla obszaru Natura 2000)... pokrywającego się w całości lub w części z obszarem nadleśnictwa, dla którego ustanowiono plan urządzenia lasu poddany ocenie oddziaływania na środowisko ; 19

20 Art. 32 ust. 4 ustawy o ochronie przyrody (projekt) 4. Na terenie zarządzanym przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, na którym znajduje się obszar Natura 2000, zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu urządzania lasu. 20

21 Plan urządzenia lasu podstawowy dokument analitycznoplanistyczny w gospodarce leśnej. 21

22 22 ZARZĄDZANIE ZASOBAMI

23 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 23

24 SOOS i główne jej elementy Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujące w szczególności: 1. uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, 2. sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, 3. uzyskanie wymaganych ustawą opinii, 4. zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu. 24

25 25 25

26 OCZEKIWANIA martwe drewno przerwa w pozyskaniu podwyższanie wieku rębności POZYSKANIE DREWNA W SPOSÓB ZRÓWNOWAŻONY OCZEKIWANIA przemysł drzewny energetyka odbiorcy indywidualni 26

27 INTEGRACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI LEŚNEJ I OCHRONY PRZYRODY Przy poszukiwaniu rozwiązań dotyczących sposobów gospodarowania w lasach należy określić: w jakich sytuacjach, w jaki sposób powinny być modyfikowane sposoby gospodarowania z punktu widzenia przedmiotów ochrony, dla których wyznaczono dany obszar Natura

28 Charakterystyka leśnictwa wielofunkcyjnego w Polsce Współcześnie realizowane jest leśnictwo ekosystemowe, którego celem i wyzwaniem jest: trwały i zrównoważony rozwój lasów i leśnictwa, kreowanie leśnictwa wielofunkcyjnego. 28

29 RDLP w Szczecinie jako jedna z pierwszych dyrekcji w Polsce uzyskała już w marcu 1999r. CERTYFIKAT DOBREJ GOSPODARKI LEŚNEJ wg systemu FSC Gospodarka leśna prowadzona jest wg zasad: powszechnej ochrony lasów trwałości utrzymania lasów ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów powiększania zasobów leśnych 29

30 Doskonalenie gatunkowej i funkcjonalnej struktury lasów przebudowa drzewostanów 232 ha, wprowadzanie II piętra ha, wprowadzanie podszytów ha, odnowienia naturalne ha. 30

31 Siedziba Nadleśnictwa Międzyzdroje Ul. Niepodległości Międzyzdroje Rok 1893 Rok

32 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ważny partner Lasów Państwowych 32

33 Porozumienia o współpracy z Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska Zakres współpracy: Zasady udostępniania informacji z zakresu ochrony przyrody; Współpraca w zakresie sporządzania ocen oddziaływania inwestycji na środowisko; Konsultacje przy opiniowaniu i uzgadnianiu studiów uwarunkowań i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; Współorganizowanie spotkań, szkoleń i warsztatów, dotyczących obszarów wspólnego działania; Współpraca przy planowaniu i tworzeniu nowych form ochrony przyrody; Wspólne przeglądy projektowanych i zatwierdzonych form prawnej ochrony przyrody; Wspólne działania w celu pozyskiwania środków zewnętrznych. 33

34 Porozumienia o współpracy z Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska Przykład zastosowania zmienionych typów drzewostanu w Nadleśnictwie Rokita Siedlisko przyrodnicze kwaśna buczyna TSL Skrócony opis drzewostanu GTD - standard GTD dla siedlisk przyrodniczych Wskazanie gospodarcze LMw 7 Bk, 3 Ol 87 lat So Db Db Bk Rb IIIB 9160 grąd subatlantycki LMśw 4 So, 2 Md, 2 Brz, 1 Jw., 1 Dbs 55 lat Db So So Gb Db TP 34

35 Leśnictwo Łupowo: - oddział 191b: Lśw, pow. 6,80 ha 1949 r. 2009r. 9Db 100lat 1Brz 80 lat 3Md 2Brz 2Db.b 2Lp 1Gb 35 lat 35

36 Państwowe Gospodarstwo Leśne LP 17 RDLP 430 nadleśnictw Projects in P\\ 36

37 Wybrane projekty realizowane w RDLP Szczecin w 2011 roku Ochrona siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura Dwa projekty finansowane ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko (wdrażanego przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w Warszawie) oraz NFOŚiGW. 2. Realizacja: Nadleśnictwach: Bogdaniec i Międzyzdroje (zakończenie projektu w 2012, budżet projektu 2,2 mln. zł), Nadleśnictwa: Rokita i Kłodawa (zakończenie projektu w 2013, budżet projektu 1,7 mln. zł ). 3. Cel projekt: ochrona i odtwarzanie cennych leśnych oraz nieleśnych siedlisk przyrodniczych. 37

38 Acidofilna buczyna niżowa Luzulo pilosae-fagetum (Mat. 1973) Docelowy skład gatunkowy drzewostanu: 9Bk 1Dbb Kl Powierzchnia objęta programem przebudowy: 131,22 ha Charakterystyka: średnia liczba gatunków w podzespole typowym wynosi 18 (W. Matuszkiewicz 1979). 38

39 Acidofilny środkowoeuropejski las dębowy Calamagrostio arundinaceae-quercetum (Hartman 1934) Charakterystyka: fitocenozy zespołu są raczej ubogie pod względem składu florystycznego, stwierdzona średnia liczba gatunków w płatach wynosi 24,7 (J. M. Matuszkiewicz 1988). Docelowy skład drzewostanu: 8Dbb 1Gb 1Bk Powierzchnia objęta programem przebudowy: 9,96 ha 39

40 Wybrane projekty realizowane w RDLP Szczecin w 2011 roku Budowa małej infrastruktury służącej zabezpieczeniu obszaru Natura 2000 Ostoja Witnicko-Dębniańska 1. Projekt finansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura Środowisko (wdrażanego przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych w Warszawie) oraz NFOŚiGW. 2. Realizacja: Nadleśnictwach: Bogdaniec (realizacja projektu w latach , budżet projektu 766 tys. zł). 40

41 41

42 Rehabilitacja zdegradowanych terenów powojskowych na cele przyrodnicze Projekt obejmuje 57 nadleśnictw 40 mln euro Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałania powodzi i suszy na terenach nizinnych Projekt obejmuje 178 nadleśnictw z terenów nizinnych 50 milionów euro 42

43 Mała retencja (tereny nizinne oraz tereny górskie) 43

44 RDLP Szczecin bierze udział w Projekcie krajowym pn. Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałania powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych budżet RDLP Szczecin wynosi 3,5 mln zł, przy retencjonowaniu ok. 2,3 mln m 3 wody (realizacja dotyczy 10 nadleśnictw). 44

45 Wybrane projekty realizowane w RDLP Szczecin w 2011 roku Rezerwatowa hodowla konika polskiego w Nadleśnictwie Kliniska 1. Projekt realizowany wspólnie z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim oraz Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym. 2. Stado liczy obecnie 13 osobników (8 dorosłych i 5 tegorocznych źrebaków). 45

46 Poprawa stanu infrastruktury ochrony środowiska Cele i zadania zrealizowane z zakresu poprawy infrastruktury środowiska w 2010 r.: budowa zbiorników retencyjnych 5 szt. budowa dróg leśnych 24,8 km zakup środków transportowych 33 szt. 46

47 LEŚNA MAPA NUMERYCZNA W hodowli lasu pozwala na szybkie zorientowanie się, gdzie i w jakiej fazie rozwoju znajduje się drzewostan oraz jakie zabiegi pielęgnacyjne lub odnowieniowe zaplanowane są na przyszłość. Możliwe jest podejrzenie, co rośnie w lesie, jakie są jego zagrożenia, jakie metody podjęto w celach ochrony oraz jakie gatunki należy posadzić w przyszłości. 47

48 Cele i działania 2020 Cel 3B Zrównoważone leśnictwo Do 2020 r. powstaną plany urządzenia lasu bądź ich ekwiwalenty w zgodzie z Sustainable Forest Management (SFM) dla wszystkich lasów państwowych i lasów prywatnych od określonej wielkości, które otrzymają dofinansowanie w ramach WPR w celu zapewnienia ochrony różnorodności biologicznej i uzyskania wymiernych efektów w poprawie stanu zachowania siedlisk i gatunków, które są uzależnione od leśnictwa (zważając na usługi ekosystemowe w kontekście 2010 Baseline). Działania: zachęcanie właścicieli lasów do ochrony przyrody w lasach (np. poprzez stworzenie i finansowanie planów urządzenia lasów). integracja działań związanych z ochroną różnorodności biologicznej z planami urządzenia lasów. 48

49 Jest jeszcze dużo do zrobienia, ale.. 49 Polska jako kraj nie miała szans osiągnąć Celu 2010 Polskie lasy być może tak!

50 Dziękuję za uwagę Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych ul. Słowackiego Szczecin sekretariat@lasy.szczecin.gov.pl tel , fax