Przedmowa 1.Wprowadzenie do tematyki paszoznawstwa Franciszek Brzóska 1.1.Składniki pokarmowe pasz 1.1.1.Składniki fizyczne 1.1.2.Składniki chemiczne 1.1.2.1.Tłuszczowce lipidy 1.1.2.2.Węglowodany 1.1.2.3.Składniki azotowe 1.1.2.4.Składniki mineralne 1.1.2.5.Witaminy 1.1.2.6.Substancje antyodżywcze 1.2.Metody oznaczeń chemicznych i fizycznych składu pasz 1.2.1.Analiza chemiczna 1.2.1.1.Analiza podstawowa weendeńska (standardowa) 1.2.1.2.Oznaczanie zawartości wody 1.2.1.3.Związki azotowe (białko ogólne i właściwe) 1.2.1.4.Tłuszcz surowy 1.2.1.5.Włókno surowe 1.2.1.6.Popiół surowy 1.2.1.7.Związki bezazotowe wyciągowe 1.2.2.Analiza włókna pasz według Van Soesta 1.2.3.Analiza składników mineralnych, witamin, substancji antyodżywczych, aminokwasów i dodatków paszowych 1.2.4.Analiza fizyczna 1.2.5.Analiza mikroskopowa 1.2.6.Analiza wartości energetycznej 1.3.Merytoryczne podstawy prawa paszowego 1.3.1.Jakość materiałów i mieszanek paszowych 1.3.2.Dodatki paszowe i premiksy 1.4.Normalizacja, kontrola jakości i obrót paszami 1.5.Definicje i systematyka pasz Fanciszek Brzóska, Witold Podkówka 2.Charakterystyka wartości pokarmowej pasz Jerzy Korelski, Juliusz Strzetelski 2.1.Wartość energetyczna 2.2.Wartość białka 2.3.Zawartość witamin i związków mineralnych 2.4.Substancje antyodżywcze występujące w paszach roślinnych Piotr Hańczakowski 3.Metody przechowywania, przygotowania, uszlachetniania i preparowania pasz Adolf Korniewicz 3.1.Przechowywanie pasz 3.1.1.Zawartość wody 3.1.2.Przechowywanie pasz zielonych 3.1.2.1.Suszenie 3.1.2.2.Kiszenie 3.1.3.Przechowywanie pasz okopowych 3.1.4.Przechowywanie ziarna 3.1.5.Przechowywanie pasz przemysłowych 3.2.Uszlachetnianie i preparowanie pasz w zakładach przemysłu paszowego 3.2.1.Zabiegi uszlachetniające i definicje 3.2.2.Rozdrabnianie 3.2.3.Obłuskiwanie nasion 3.2.4.Kondycjonowanie 3.2.5.Mikronizacja 3.2.6.Tostowanie 3.2.7.Granulkowanie 3.2.8.Ekspandowanie 3.3.Przyrządzanie pasz przed skarmianiem w gospodarstwie Zbigniew Podkówka 3.3.1.Rozdrabnianie 3.3.2.Zwilżanie 3.3.3.Moczenie 3.3.4.Zaparzanie 3.3.5.Prażenie 1
3.3.6.Parowanie i gotowanie 3.3.7.Kleikowanie 3.3.8.Kiełkowanie 3.3.9.Słodowanie 3.3.10.Drożdżowanie 3.3.11.Przyrządzanie pasz słomiastych 3.3.11.1.Zaprawianie ługiem 3.3.11.2.Wapnowanie 3.3.11.3.Amoniakowanie i mocznikowanie 3.3.11.4.Kiszenie 4.Zielonki z upraw polowych Stanisław Krzywiecki 4.1.Struktura produkcji w stosunku do potrzeb żywieniowych 4.2.Wieloletnie rośliny motylkowate 4.2.1.Lucerna mieszańcowa 4.2.2.Koniczyna czerwona 4.2.3.Koniczyna biała 4.2.4.Koniczyna perska 4.2.5.Komonica zwyczajna 4.2.6.Koniczyna białoróżowa 4.2.7.Koniczyna szkarłatna inkarnatka 4.2.8.Esparceta siewna 4.2.9.Nostrzyk biały 4.2.10.Przelot 4.3.Zielonki roślin strączkowych 4.3.1.Łubin żółty 4.3.2.Łubin wąskolistny 4.3.3.Łubin biały 4.3.4.Bobik 4.3.5.Groch polny (peluszka) 4.3.6.Wyka jara (siewna) 4.3.7.Wyka ozima (kosmata) 4.3.8.Seradela 4.4.Trawy w produkcji polowej 4.5.Zielonki z roślin zbożowych 4.5.1.Owies i jęczmień jary 4.5.2.Żyto 4.5.3.Kukurydza 4.6.Mieszanki paszowe roślin zielonych 4.7.Liście i nać roślin korzeniowych i okopowych 4.8.Inne zielonki paszowe 4.8.1.Kapusta pastewna 4.8.2.Słonecznik 4.8.3.Rzepak ozimy i rzepik ozimy 4.8.4.Gorczyca biała, rzodkiew oleista, facelia błękitna 4.8.5.Malwa pastewna ślaz okółkowy Zbigniew Podkówka 4.8.6.Żywokost lekarski 4.8.7.Gryka zwyczajna 5.Ruń z trwałych użytków zielonych Franciszek Borowiec 5.1.Znaczenie trwałych użytków zielonych w żywieniu zwierząt i produkcji pas 5.2.Czynniki wpływające na wartość pokarmową pasz z użytków zielonych 5.3.Ruń łąkowa 5.4.Ruń pastwiskowa 5.4.1.Systemy wypasu 5.4.2.Metody oceny wydajności pastwiska 6.Metody konserwowania zielonek Witold Podkówka, Zbigniew Podkówka 6.1.Technologia produkcji kiszonek 6.1.1.Podstawy kiszenia pasz 6.1.2.Przemiany w procesie fermentacji 6.1.3.Przydatność zielonek do zakiszania 6.1.4.Dojrzałość kiszonkowa roślin 2
6.1.5.Podsuszanie zielonek przed zakiszaniem 6.1.6.Dodatki ułatwiające zakiszanie 6.1.7.Wartość pokarmowa kiszonek 6.1.8.Straty składników pokarmowych 6.1.9.Zbiorniki do kiszenia zielonek 6.1.10.Zasady sporządzania kiszonek 6.1.11.Wybieranie kiszonki 6.1.12.Obliczanie zapotrzebowania na kiszonkę 6.1.13.Ocena jakości kiszonki 6.1.14.Wpływ kiszonki na jakość mleka 6.1.15.Charakterystyka niektórych kiszonek 6.2.Technologia produkcji siana 6.2.1.Źródła start podczas suszenia zielonki na siano 6.2.2.Metody suszenia 6.2.3.Zagrzewanie się siana w stogu i możliwość samozapłonu 6.2.4.Solenie siana 6.2.5.Zasady zbioru runi łąkowej na siano 6.2.6.Wartość pokarmowa siana 6.2.7.Siano w żywieniu zwierząt 6.2.8.Ocena jakości siana 6.2.9.Obliczanie zapasów siana 6.3.Technologia produkcji suszu 7.Słoma, plewy, strąkowiny Maria Dymnicka 7.1.Charakterystyka ogólna 7.1.1.Słoma zbożowa 7.1.2.Plewy zbożowe 7.1.3.Strąkowiny i inne pasze objętościowe suche 8.Okopowe Witold Podkówka 8.1.Charakterystyka ogólna 8.2.Ziemniaki 8.2.1.Przechowywanie i konserwowanie ziemniaków 8.3.Buraki 8.3.1.Przechowywanie i konserwowanie buraków 8.4.Inne okopowe Zbigniew Podkówka 8.4.1.Buraki czerwone ćwikłowe 8.4.2.Marchew 8.4.3.Brukiew 8.4.4.Rzepa 8.4.5.Cykoria podróżnik 8.4.6.Topinambur 8.5.Inne pasze soczyste Zbigniew Podkówka 8.5.1.Dynia zwyczajna 8.5.2.Melon 8.5.3.Cebula 8.5.4.Czosnek 8.5.5.Por 8.5.6.Szparag lekarski 8.5.7.Seler 8.5.8.Maniok jadalny tapioka 8.5.9.Owoce 9.Ziarno zbóż Janusz L. Sokół, Maria Fabijańska 9.1.Charakterystyka ogólna ziarna zbóż 9.1.1.Budowa morfologiczna ziarna 9.1.2.Skład chemiczny i wartość pokarmowa 9.1.3.Występowanie substancji antyodżywczych 9.2.Wartość żywieniowa 9.2.1.Jęczmień 9.2.2.Jęczmień nagi 9.2.3.Owies 9.2.4.Owies nagi 3
9.2.5.Żyto 9.2.6.Pszenica 9.2.7.Pszenżyto 9.2.8.Kukurydza 9.2.9.Sorgo 9.2.10.Proso zwyczajne 9.2.11.Ryż siewny 9.2.12.Gryka 9.3.Zasady magazynowania zbóż Maria Fabijańska 10.Nasiona roślin strączkowych Jolanta Gdala, Barbara Pastuszewska 10.1.Charakterystyka ogólna nasion roślin strączkowych 10.2.Wartość żywieniowa 10.2.1.Groch 10.2.2.Bobik 10.2.3.Łubiny 10.2.4.Inne nasiona roślin strączkowych 10.3.Metody zwiększania wartości pokarmowej nasion roślin strączkowych 11.Nasiona roślin oleistych Stefania Smulikowska 11.1.Charakterystyka ogólna nasion roślin oleistych 11.2.Wartość żywieniowa 11.2.1.Soja owłosiona 11.2.2.Rzepak 11.2.3.Len zwyczajny 11.3.Inne nasiona roślin oleistych Stefania Smulikowska, Zbigniew Podkówka, Witold Podkówka, Janusz L. Sokół 11.4.Inne ziarna i nasiona Zbigniew Podkówka, Janusz L. Sokół 12.Produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego pochodzenia roślinnego 12.1.Ogólna charakterystyka Jadwiga Chachułowa 12.2.Produkty uboczne przemysłu młynarskiego 12.2.1.Otręby 12.2.2.Mąki pastewne 12.3.Produkty uboczne przemysłu olejarskiego Lucyna Buraczewska, Barbara Pastuszewska 12.3.1.Metody przerobu nasion roślin oleistych 12.3.2.Wartość żywieniowa 12.3.2.1.Śruta poekstrakcyjna i wytłoki rzepakowe 12.3.2.2.Śruta poekstrakcyjna sojowa 12.3.2.3.Śruta poekstrakcyjna i wytłoki słonecznikowe 12.3.2.4.Śruta poekstrakcyjna lniana 12.3.2.5.Śruta poekstrakcyjna i ekspeler arachidowy 12.3.2.6.Śruta poekstrakcyjna i wytłoki bawełniane 12.3.2.7.Inne śruty poekstrakcyjne i wytłoki 12.3.3. Szlamy olejowe i inne odpady 12.4.Produkty uboczne przemysłu cukrowniczego Zbigniew Podkówka 12.5.Produkty uboczne przemysłu browarniczego Krum Petkov 12.6.Produkty uboczne przemysłu fermentacyjnego 12.7.Produkty uboczne przemysłu ziemniaczanego 12.8.Produkty uboczne przemysłu owocowo-warzywnego 12.9.Produkty uboczne przemysłu zielarskiego 13.Pasze pochodzenia zwierzęcego Józef Karaś, Jacek Skomiał 13.1.Charakterystyka ogólna 13.2.Mleko i produkty uboczne przetwórstwa mleka 13.3.Ryby i produkty uboczne przetwórstwa rybnego 13.3.1.Kiszenie ryb, silkoryb i inne produkty 13.4.Produkty uboczne przemysłu mięsnego 13.5.Jaja i produkty pochodne 13.6.Owady i mięczaki 13.7.Kryl 13.8.Dżdżownice i inny pokarm zwierzęcy 13.9.Inne pasze Jacek Skomiał 13.9.1.Odpady kuchenne 4
13.9.2.Odpady zwierzęce 13.9.3.Drożdże paszowe 13.9.4.Grzybnie 13.9.5.Glony 13.9.6.Grzyby jadalne 13.9.7.Węgiel brunatny 13.9.8.Sapropel gytia 14.Dodatki paszowe Eugeniusz Grela, Antoni Lipiec, Ryszard Pisarski 14.1.Stymulatory wzrostu 14.1.1.Antybiotyki paszowe 14.1.2.Probiotyki 14.1.3.Hormony 14.2.Enzymy paszowe 14.3.Dodatki aromatyczne i smakowe 14.4.Barwniki 14.5.Konserwanty i detoksykanty 14.6.Kokcydiostatyki 14.7.Środki wykorzystywane do produkcji pasz przemysłowych 14.8.Przeciwutleniacze 14.9.Zioła 14.10.Preparaty dezodoryzujące i inne 14.11.Związki azotowe niebiałkowe 15.Mieszanki pasz treściwych Barbara Klocek, Maria Osek 15.1.Przemysł paszowy na świecie i w Polsce 15.2.Zasady sporządzania mieszanek i koncentratów paszowych 15.3.Mieszanki pełnodawkowe 15.4.Mieszanki uzupełniające 15.5.Koncentraty białkowe 15.6.Charakterystyka koncentratów i mieszanek paszowych 15.6.1.Koncentraty białkowe i mieszanki treściwe dla bydła 15.6.2.Koncentraty białkowe i mieszanki treściwe dla trzody chlewnej 15.6.3.Koncentraty białkowe i mieszanki treściwe dla różnych gatunków drobiu 15.6.4.Mieszanki paszowe dla ryb Jan Szczerbowski 15.6.5.Mieszanki paszowe dla zwierząt laboratoryjnych Barbara Klocek, Maria Osek 15.6.6.Mieszanki paszowe dla koni 15.6.7.Mieszanki paszowe dla zwierząt futerkowych 15.6.8.Pasze dla kotów i psów 15.6.9.Mieszanki paszowe dla zwierząt amatorskich 16.Mieszanki mineralne, preparaty witaminowe i witaminowo-mineralne Barbara Klocek, Maria Osek 16.1.Mieszanki mineralne 16.2.Mieszanki witaminowe 16.3.Mieszanki mineralno-witaminowe (premiksy) 16.4.Preparaty mlekozastępcze 16.5.Inne preparaty 16.6.Zasady magazynowania mieszanek paszowych 17.Pasze roślin modyfikowanych genetycznie Witold Podkówka 18.Preliminarz pasz Józef Karaś 18.1.Obliczanie zapotrzebowania zwierząt na paszę 18.2.Określenie ilości produkowanych pasz 18.3.Bilans pasz 18.4.Wnioskowanie Literatura uzupełniająca Indeks 5