Pasze rzepakowe w żywieniu świń. Doc. dr hab. Ewa Hanczakowska

Transkrypt

1 Pasze rzepakowe w żywieniu świń Doc. dr hab. Ewa Hanczakowska

2 Zależnie od metody produkcji oleju ekstrakcji rozpuszczalnikiem lub tłoczenia, otrzymuje się dwa rodzaje produktu paszowego: - poekstrakcyjną śrutę - wytłoki czyli makuchy Makuchy zawierają więcej tłuszczu, zależnie od wilgotności ziarna poddanego tłoczeniu oraz rodzaju zastosowanej aparatury jego ilość może wynosić od 9 do 21% przy równoczesnej zawartości białka od 25 do 35%

3 Wartość energetyczna Poekstrakcyjna śruta sojowa 12,9 MJ EM/kg Poekstrakcyjna śruta rzepakowa 10,7 MJ EM/kg Makuchy rzepakowe MJ EM/kg Wytłoki rzepakowe charakteryzują się w porównaniu do śruty poekstrakcyjnej wysoką zawartością oleju stąd też ich wartość energetyczna w żywieniu świń jest wyższa

4 Wysoka zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych w wytłokach może wpłynąć na obniżenie zawartości kwasów nasyconych w ciele zwierząt. Poprawia to wartość dietetyczną mięsa wieprzowego Zwiększenie podatności na jełczenie zarówno mieszanek jak i mięsa w czasie przerobu i przechowywania. Mieszanki takie powinny zawierać przeciwutleniacze

5 Białko w rzepaku Białko poekstrakcyjnej śruty i wytłoków rzepakowych charakteryzuje korzystny skład aminokwasowy. Zawiera stosunkowo dużo aminokwasów siarkowych czyli metioniny i cystyny, występujących zazwyczaj w niedoborze w paszach roślinnych. Białko poekstrakcyjnej śruty rzepakowej zawiera w porównaniu z białkiem śruty sojowej około % lizyny, 150% metioniny, 160% cystyny, 110% treoniny i podobną jak w soi ilość tryptofanu. Z tego względu pasze rzepakowe stanowią dobre uzupełnienie poekstrakcyjnej śruty sojowej oraz nasion roślin strączkowych w dawkach pokarmowych dla świń.

6 Pozorna strawność pasz rzepakowych w porównaniu do poekstrakcyjnej śruty sojowej (Normy Żywienia Świń, 1993) Współczynniki strawności Wytłoki rzepakowe Poekstr. śruta rzepakowa Poekstr. śruta sojowa Białko 81,0 82,5 89,0 Tłuszcz 72,0 83,5 86,0 Włókno 32,0 30,4 24,0 BN Wyc. 78,0 86,4 87,0

7 Na wartość pokarmową pasz rzepakowych wpływa przede wszystkim zawartość glukozynolanów. Rzepak zawiera również inne substancje antyodżywcze, którym zazwyczaj poświęca się mniej uwagi. Są to związki fenolowe - głównie synapina, inhibitory proteaz i fityniany. Wyniki doświadczeń sugerują, że na spożycie paszy ma głównie wpływ zawartość glukozynolanów, natomiast ilość synapiny i tanin nie odgrywa znaczącej roli. W testach wolnego wyboru stwierdzono stosunkowo dużą wrażliwość młodych świń na niekorzystny smak i zapach śruty rzepakowej.

8 Z uwagi na długi okres użytkowania zwierząt hodowlanych niewskazane jest żywienie ich mieszankami zawierającymi pasze rzepakowe. W ich organizmie może wystąpić kumulacja substancji szkodliwych dla zdrowia

9 Pasze rzepakowe w żywieniu loch W żywieniu loch niskoprośnych optymalne ilości makuchu rzepakowego nie powinny przekraczać 8%. Ilość poekstrakcyjnej śruty rzepakowej może być wyższa (do 10%) Zawartość białka ogólnego w mieszankach na ten okres wynosi 130 g/kg można więc całkowicie zastąpić białko śruty sojowej białkiem poekstrakcyjnej śruty lub makuchu rzepakowego. Należy pamiętać o dokładnym zbilansowaniu składu aminokwasowego.

10 Skład mieszanki dla loch niskoprośnych Poekstr. śr. sojowa Otręby pszenne Makuch rzepakowy Pszenica Jęczmień Pszenżyto Susz z traw Fosforan paszowy Kreda pastewna Premix * Sól kontrola 5,0 10,0-15,0 52,75 10,0 5,0 0,90 0,35 makuch rzepakowy - 10,0 8,0 15,0 49,65 10,0 5,0 0,60 0,90 0,35

11 Pasze rzepakowe w żywieniu loch W mieszankach dla loch wyskoprośnych i karmiących udział pasz rzepakowych nie powinien być wyższy niż 5%. Wprowadzenie wyższych ilości pasz rzepakowych skutkuje zmniejszeniem zawartości jodu w mleku loch, co może mieć niekorzystny wpływ na odchowywane prosięta.

12 Pasze rzepakowe w żywieniu loch Wytłoki rzepakowe Mieszanka kontrolna 8% do 100 dnia ciąż ąży 8%/ 14% Ciąża i laktacja Masa ciała loch (kg) krycie dzień ciąż ąży 174,2 170,7 165,7 wyproszenie 153,8 152,8 148,2 odsadzenie 149, ,8 Ilość prosiąt urodzonych 10,3 10,5 9,7 Ilość prosiąt odsadzonych 9,2 9,0 8,6 masa ciała prosiąt urodzonych (kg) 1,40 a 1,50 b 1,45 ab masa ciała prosiąt odsadzonych (kg) 7,03 Aa 8,12 Bb 7,88 ABb dzienny przyrost mc 1-35 dz życia (g) 166 Aa 195 Bb 189 ABb

13 Wyższe udziały pasz rzepakowych! -Zmniejszenie ilości prosiąt urodzonych i odsadzonych w miocie - Większa ilość upadków - opóźnienie występowania rui

14 Proponowana mieszanka paszowa dla loch wysokoprośnych i karmiących kontrola makuch rzepakowy Poekstr. śr. sojowa Otręby pszenne Makuch rzepakowy Łubin żółty Pszenica Jęczmień Kukurydza Pszenżyto Susz z traw Fosforan paszowy Kreda pastewna Premix * Sól Lizyna krystaliczna 18,0 5, ,0 29,35 12,0 10,0 3,0 0,60 1,00 0,45 0,10 14,0 8,0 5,0 5,0 15,0 17,3 15,0 10,0 5,0 0,80 0,90 0,45 0,05

15 Korzyści! - Wyższa masa urodzeniowa prosiąt - Lepsze przyrosty i wykorzystanie paszy w okresie do odsadzenia od lochy

16 Żywienie prosiąt Prosięta do odsadzenia nie powinny otrzymywać pasz rzepakowych

17 Żywienie prosiąt po odsadzeniu od lochy Mieszanki dla prosiąt odsadzonych mogą zawierać do 5% makuchu rzepakowego. Ma to korzystny wpływ na ich przyrosty. Badania przeprowadzono na około 500 prosiętach

18 Skład mieszanek dla prosiąt Grupa kontrolna Makuch rzepakowy 3% Makuch rzepakowy 5% Jęczmień Pszenica Kukurydza Śruta sojowa Mleko odtł. w proszku Suszona serwatka Makuch rzepakowy Premix* Sól Kreda pastewna Fosforan paszowy Lizyna krystaliczna Zakwaszacz 20,0 27,05 20,0 21,00 4,00 5,0-0,20 1,00 0,60 0,15 22,0 22,85 20,0 20,0 4,00 5,0 3,0 0,20 0,80 1,00 0,15 20,0 24,85 20,00 18,0 4,0 5,0 5,0 0,20 0,80 1,00 0,1

19 Wskaźniki odchowu prosiąt Masa ciała prosiąt (g) w dniu urodzenia w 35 dniużycia w 56 dniużycia w 84 dniużycia Średnie przyrosty dzienne w okresie (g) od 1-35 dniażycia od dniażycia od 1-84 dniażycia Zużycie paszy na przyrost 1 kg masy ciała (kg/kg) od 1-35 dniażycia od dniażycia od 1-84 dniażycia Udział makuchu rzepakowego 0 1,31 7,64 A 12,84 A 22,51a 186 A 303 a 255 a 0,25 2,24 B 1,63 B 3% 1,36 8,20 B 15,39 C 23,30 b 201 B 308 ab 264 b 0,24 2,14 A 1,53 A 5% 1,33 7,45 A 14,01 B 23,02 ab 180 A 318 b 261 ab 0,26 2,16 AB 1,62 B

20 Mieszanki paszowe z surowców krajowych Żywienie mieszankami w których głównym źródłem białka jest: śruta rzepakowa + groch śruta rzepakowa + bobik śruta rzepakowa + łubin

21 Skład mieszanek grower (%) Wyszczególnienie Śruta rzepak. + groch Śruta rzepak. + bobik Śruta rzepak. + łubin Pasze zbożowe 60,7 64,4 69,40 Śruta rzepakowa 12,00 12,00 12,00 Nasiona roślin strączkowych 20,00 15,00 10,00 Drożdże 2,00 2,00 2,00 Porafinacyjne kwasy tłuszczowe 3,00 4,00 4,00 Dodatki mineralno-witaminowe i aminokwasy syntetyczne 2,23 2,55 2,60

22 Skład mieszanek finiszer (%) Wyszczególnienie Śruta rzepak. + groch Śruta rzepak. + bobik Śruta rzepak. + łubin Pasze zbożowe 65,34 69,12 73,95 Śruta rzepakowa 10,00 10,00 10,00 Nasiona roślin strączkowych Porafinacyjne kwasy tłuszczowe 20,00 3,00 15,00 4,00 10,00 4,00 Dodatki mineralnowitaminowe i aminokwasy syntetyczne 1,66 1,88 2,05

23 Efekty produkcyjne Wyszczególnienie Śruta rzepakowa + groch Średnie przyrosty dzienne (g) w okresie Śruta rzepakowa + bobik Śruta rzepkowa + łubin kg kg kg Zużycie paszy na przyrost 1 kg masy ciała (kg) w okresie: kg 2,83 2,80 3, kg 3,07 3,29 3, kg 2,99 3,11 3,21

24 Efekty produkcyjne Może wystąpić obniżenie średnich przyrostów dziennych tuczników u zwierząt otrzymujących poekstrakcyjną śrutę rzepakową łącznie z łubinem wąskolistnym Udział łubinu w mieszance paszowej powodował równocześnie pogorszenie jakości mięsa (większy wyciek wody, gorszy smak) W przypadku żywienia tuczników mieszanką z udziałem łubinu wąskolistnego uzyskanie wysokich przyrostów dziennych wymaga zachowania niewielkiego udziału poekstrakcyjnej śruty sojowej w pierwszym okresie tuczu Poprawę efektywności mieszanek paszowych złożonych z surowców krajowych można uzyskać poprzez - dokładne bilansowanie składu aminokwasowego - stosowanie odpowiednich dodatków paszowych

25 Skład mieszanek dla tuczników 51,80 20,00 6,00 15,00 5,00 0,25 1,00 0, ,25 20,00 12,00 15,00 5,00 0,25 1,00 0,90 0,10-52,82 20,00 10,00 10,00 5,00 0,20 1,00 0,40 0,08-47,30 20,00 15,00 10,00 5,00 0,25 1,00 0,80 0,15-57,00 20,00 16,00-5,00 0,20 1,00 0,20 0,10-50,42 20,00 22,00-5,00 0,25 0,90 0,70 0,18 0,05 Jęczmień Pszenica Śruta sojowa Makuch rzepakowy Otręby pszenne Sól Kreda pastewna Fosforan paszowy Premix Lizyna Metionina Finiszer Grower Finiszer Grower Finiszer Grower 15% 15% 10% 10% Makuch rzepakowy kontrolna

26 Wyniki tuczu Początkowa masa ciała, kg kontrola 29,7 Udział makuchu rzepakowego 10% 15% 29,8 29,2 Średnie przyrosty dzienne (g) w okresie: Zużycie paszy na przyrost 1 kg masy ciała ( kg) w okresie: ,68 3,50 3,19 2,67 3,61 3,30 2,60 3,51 3,18

27 Wyniki oceny jakości mięsa kontrola Udział makuchu rzepakowego 10% 15% Wydajność rzeźna, % 78,2 b 77,8 ab 76,7 a Mięso szynki, % 80,4 79,5 79,9 Mięso wyrębów podstaw., kg 24,0 24,2 23,7 Pow. oka polędwicy, cm 2 55,4 57,3 57,5 Mięsność 55,5 55,6 56,0 Grubość słoniny z 5 pom., cm 2,16 2,14 1,99 Grubość słoniny w punkcie C 1,01 0,98 0,86

28 Ocena jakości mięsa ph po 45 min. ph po 24 godz. Barwa mięsa w systemie L*a*b Jasność L Wysycenie czerwieni a* Wysycenieżółci b* kontrola 6,25 5,62 49,8 16,2 2,2 Udział makuchu rzepakowego 10% 6,26 5,66 48,7 16,5 2,1 15% 6,34 5,63 50,5 16,1 2,0 Wodochłonność 17,5 17,1 18,3 Ocena sensoryczna mięsa Zapach Smak Kruchość Soczystość 4,67 4,67 4,38ABab 4,37 4,52 4,60 4,60Bb 4,50 4,44 4,52 4,23 Aa 4,38

29 Korzyści! Wysokie przyrosty dzienne Dobra jakość tusz Mięso o korzystnych walorach dietetycznych Umiarkowana cena wieprzowiny

30 Dziękuję za uwagę!