PS. 1. RK. 0931/ 19 /08 PROTOKÓŁ kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Dziecka Nr 2 w Szczecinie w dniach 14-17 października 2008 r. Adres Placówki: Dom Dziecka Nr 2 ul. Walecznych 23 70-774 Szczecin Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów w składzie: Renata Karwowska starszy inspektor wojewódzki - osoba kierująca zespołem, oraz Ilona Jackiewicz-Bara inspektor wojewódzki na podstawie UpowaŜnienia Nr 131/2008 z dnia 13 października 2008 r. wydanego przez dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie. Przedmiot kontroli: przestrzeganie standardu opieki i wychowania w placówce, a w szczególności : 1) przestrzeganie standardów usług opiekuńczo-wychowawczych, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455), 2) kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi, 3) przestrzeganie praw dziecka, 4) zasadność pobytu dziecka w placówce, 5) działania placówki na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami, 6) warunki lokalowe, 7) zapewnienie dzieciom wyŝywienia, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych, 1
8) wyposaŝenie dzieci w odzieŝ, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne, 9) wypłacanie drobnych kwot do dysponowania przez dziecko, 10) dostęp do produktów Ŝywnościowych i napojów przez całą dobę, 11) pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc, 12) prawidłowość prowadzenia dokumentacji, 13) przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w jej regulaminie, 14) sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora placówki, 15) nadawanie stopni awansu zawodowego pracownikom pedagogicznym zatrudnianym na podstawie ustawy Karta Nauczyciela. Kontrolą objęto okres od 1 września 2007 r. do 14 października 2008 r. Przed przystąpieniem do czynności kontrolnych zapoznano Dyrektora placówki z programem kontroli, w którym określono temat, cel i rodzaj oraz zakres kontroli. Wyjaśnień udzielali: Pani Wioleta Smykowska zastępca dyrektora placówki Pani ElŜbieta Bursa pedagog Pani Magda Turula-Mączka terapeuta Pani Marta Skrzypek - terapeuta Pani Paulina Kowalska pracownik socjalny Pani Agnieszka Domaradzka pracownik socjalny Pani Ilona Mielnik wychowawca Pani Michalina Bojko wychowawca Pan Jerzy Herchel wychowawca, Pani Justyna Kosowska wychowawca, Pan Dorota Chalastra wychowawca, Pani Jolanta Turkiewicz wychowawca Pani Maria Niemczyk wychowawca Pani Jadwiga Zalecka wychowawca Pani Dorota Ołpińska wychowawca Pani Jolanta Kornecka wychowawca Pani Agnieszka Sikorska wychowawca Pani Weronika Markowska wychowawca 2
Pani Agnieszka Brodacka wychowawca Pani Ewa Redmer wychowawca Pani Anna Lejkowska wychowawca Pani Anna Wojciechowska wychowawca Pani Halina Sobolewska wychowawca Pan Zbigniew Duszyński wychowawca Pan Grzegorz Janus wychowawca Pani Agnieszka Wardach wychowawca Pani Małgorzata Borkowska wychowawca Pani Iwona Franczak wychowawca Pani Zofia Trela wychowawca Pani Wiesława Janicka wychowawca Pan Marek Binkowski wychowawca Pani Iwona Bielecka wychowawca Pani Milena Krupa - wychowawca Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora placówki i jego zastępcę, pracowników pedagogicznych, ankiet przeprowadzonych wśród pracowników i wychowanków, dokumentacji prowadzonej w placówce oraz losowo wybranej dokumentacji dzieci: (usunięto nazwiska wychowanków). Placówka funkcjonuje od 1954 r. Dysponuje 60 miejscami opieki całodobowej i 10 miejscami w specjalistycznym wsparciu dziennym dla dzieci i młodzieŝy. Na terenie placówki są równieŝ 3 lokale hostelowe dla rodzin. Dyrektorem od 15 grudnia 2006 r. jest Pani Karolina Pikus, która posiada wykształcenie wyŝsze magisterskie na kierunku pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, dyplom organizatora pomocy społecznej oraz 15 letni staŝ pracy, z tego prawie 5-letni w placówce opiekuńczowychowawczej zał. nr 8. W placówce na dzień kontroli przebywało 84 wychowanków umieszczonych w 6 grupach wychowawczych (27 wychowanków przebywało w róŝnego rodzaju ośrodkach i przyjeŝdŝało do placówki tylko na dłuŝsze przerwy w nauce). Wśród wychowanków było 37 dziewczynek i 47 chłopców. Najwięcej było wychowanków w wieku 13-18 lat - 62 osoby, 19 osób w wieku 8-12 lat i 3 dzieci poniŝej 7 roku Ŝycia. Najmłodsze dziecko miało 6, a najstarsze 17 lat. W placówce na dzień kontroli przebywały 4 sieroty biologiczne i 16 półsierot. W 65 przypadkach występowało ograniczenie władzy rodzicielskiej, a w 15 jej pozbawienie. 3
Jedno dziecko było umieszczone na prośbę rodziców. W ksiąŝce ewidencji było 13 wychowanków, którzy przebywali w Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych, a na dni wolne od nauki szkolnej zabierani byli przez rodziców do domów rodzinnych. Pracownicy placówki podejmowali działania w celu uregulowania sytuacji tych wychowanków, ale do dnia kontroli nie udało się rozwiązać tego problemu. Na dzień kontroli w placówce zatrudnionych było 33 wychowawców, 2 pedagogów, terapeuta, 2 pracowników socjalnych. W administracji zatrudnionych było 6 osób i 13 w obsłudze. Ponadto placówka zatrudniała 5 osób na umowę zlecenie, w tym: 2 wychowawców, pielęgniarkę, terapeutę i osobę prowadzącą zajęcia komputerowe. zał. nr 8. Kwalifikacje osób zatrudnionych w placówce do opieki nad dziećmi: Wszystkie osoby zatrudnione w placówce na stanowiskach merytorycznych posiadały kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk zał. nr 9 Przestrzeganie praw dziecka w placówce: W celu dokonania oceny tego obszaru kontrolujący przeprowadzili ankietę wśród wychowanków i pracowników pedagogicznych, pytając między innymi o to, jaki akt prawny reguluje prawa dziecka w Polsce, jakie są podstawowe prawa dziecka, o prawo do prywatności, do informacji, do kontaktów z rodzicami i innymi bliskimi osobami, swobody wyboru i decydowania, do uczestniczenia w praktykach religijnych, o stosowanie przemocy, kar i nagród (zał. nr 10 i 11). Ankietami objęto 34 wychowanków i 33 pracowników. W wyniku przeprowadzonych ankiety stwierdzono, Ŝe dzieci nie potrafiły nazwać swoich praw, nie wiedziały równieŝ jaki akt prawny reguluje przestrzeganie praw dziecka w Polsce i kto zajmuje się przestrzeganiem tych praw w naszym kraju. Zarówno dzieci jak i pracownicy odpowiedzieli, Ŝe wychowankowie mają moŝliwość kontaktowania się z rodzicami, mogą korzystać z telefonu, wysyłać i otrzymywać listy, które są zaklejone, mogą swobodnie korzystać z praktyk religijnych. Analiza ankiet pokazała, Ŝe wychowankowie nie zawsze byli informowani o swojej sytuacji rodzinnej i prawnej, chociaŝ wszyscy pracownicy napisali, Ŝe informują o tym dzieci. Wychowankowie odpowiedzieli, Ŝe mogą swobodnie korzystać z toalety i łazienki. Mają swobodny dostęp do telewizji, komputera, internetu, radia. Część z nich powiedziała, Ŝe ma dostęp do prasy młodzieŝowej. Dzieci odpowiedziały, Ŝe mogą decydować lub współdecydować min. o doborze koleŝanek i kolegów, wyborze szkoły, fryzury, odzieŝy. Część odpowiedziała, Ŝe moŝe decydować z kim chce mieszkać w pokoju oraz, Ŝe rodzice mogą 4
odwiedzać ich w placówce. Z przeprowadzonych ankiet wynikało, Ŝe w placówce występowała przemoc rówieśnicza, pomimo tego, Ŝe prowadzone były zajęcia socjoterapeutyczne. Pracownicy podejmowali natychmiastowe działania w przypadku stwierdzenia przemocy - rozmawiali ze sprawcą i osobą doświadczającą przemocy, a w skrajnych przypadkach powiadamiali policję. Dwóch wychowawców napisało, Ŝe zdarzało im się podnieść głos na wychowanków, a czterem przytrzymanie dziecka agresywnego, które zagraŝało innym. Wychowankowie potrafili wskazać kary i nagrody stosowane w placówce, natomiast nie potrafili wskazać trybu odwoławczego od kary. Część osób wiedziała tylko, Ŝe moŝe pójść do pedagoga. Najczęściej stosowane kary to pozbawienie przyjemności, zakaz oglądania telewizji, zakaz wyjścia poza budynek placówki, dodatkowe obowiązki, zmniejszenie kieszonkowego. Dwóch wychowawców i jedno dziecko wskazało jako karę zakaz urlopowania. Wychowawcy wyjaśniali, Ŝe są to przypadki, kiedy podczas pobytu w domu rodzina nie zapewnia dzieciom właściwej opieki, dziecko jest niedopilnowane i moŝe wejść w kolizję z prawem. Najczęstsze nagrody to wyŝsze kieszonkowe, pochwala na forum grupy, wyjazd na basen, do kina, nagrody rzeczowe. W trakcie spotkania z pracownikami kontrolujący pouczyli, Ŝe niedopuszczalne jest stosowanie kary polegającej na zakazie urlopowania oraz nie naleŝy przytrzymywać dziecka. Zasadność pobytu dziecka w placówce: Zgodnie z pisemną informacją przekazaną przez Panią Dyrektor wszystkie dzieci przebywające w placówce w dniu kontroli zostały umieszczone na podstawie postanowień sądu i skierowań: Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie i 2 dzieci na podstawie skierowania wydanego przez Kuratorium Oświaty w Szczecinie ( zał. nr 12 ). Na podstawie analizy dokumentacji losowo wybranych dzieci stwierdzono, Ŝe w aktach znajdowały się postanowienia sądowe i skierowania. Pozostała dokumentacja była systematycznie uzupełniana. Ocena zasadności pobytu dziecka w placówce dokonywana była przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka nie rzadziej niŝ co 6 miesięcy. W skład zespołu wchodzili pracownicy placówki, na niektórych spotkaniach obecni byli pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie i Ośrodka Adopcyjno- Opiekuńczego. Dyrekcja placówki nie za kaŝdym razem informowała ww. instytucje o planowanych spotkaniach zespołu. 5
Działania podejmowane na rzecz powrotu wychowanków do rodziny i utrzymywania przez nich kontaktów z rodzicami: Na podstawie rozmów z pracownikami, przeprowadzonych ankiet ( zał. nr 10 i 11 ) oraz analizy dokumentacji, kontrolujący stwierdzili, Ŝe placówka podejmuje liczne działania w kierunku powrotu dzieci do domów rodzinnych i utrzymywania kontaktów z rodzicami. Pracownicy placówki w momencie przyjęcia wychowanka kompletowali dokumentację, robili rozeznanie wśród dalszej rodziny dziecka, przeprowadzane były systematyczne wywiady w domach rodzinnych, udzielane było rodzinom wsparcie socjalne, prawne i pedagogiczno-psychologiczne. Udzielano rodzicom pomocy w uzyskaniu z sądu zgody na urlopowanie dziecka, zachęcano ich do udziału w Ŝyciu dziecka. Placówka opracowała i realizowała program słuŝący reintegracji rodzin. Z rodziną spisywany był kontrakt, w którym określano zadania dla rodziców i zobowiązania placówki. Dokonywano oceny realizacji wyznaczonych zadań i jeŝeli rodzina wykazywała się zaangaŝowaniem, zaczęły być widoczne zmiany w jej funkcjonowaniu i pojawiła się szansa na powrót dzieci do domu, wtedy podejmowano próbę umieszczenia dziecka we wsparciu dziennym i dalej pracowano z rodziną dziecka do momentu jego całkowitego powrotu do domu. Szczegółowej analizy pracy placówki z rodzinami dokonano na podstawie dokumentacji (usunięto nazwisko rodziców). Warunki lokalowe: Placówka mieści się w 3 róŝnych miejscach w Szczecinie. Przy ul. Walecznych placówka zajmuje dwa budynki, przy ul. Wiślanej wolnostojący budynek i przy ul Chojnickiej jest to dom w zabudowie szeregowej. Pomieszczenia z wyjątkiem tzw. budynku róŝowego przy ul. Walecznych są w dobrym stanie technicznym, odpowiednio wyposaŝone. Budynek róŝowy jest w bardzo złym stanie i wymaga remontu. Placówka posiada wszystkie wymagane przepisami pomieszczenia zał. nr 14. Zapewnienie dzieciom wyŝywienia, w tym dostępu do produktów Ŝywnościowych i napojów przez całą dobę, dostępu do nauki, opieki zdrowotnej, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych i rewalidacyjnych: Dzieci oceniły wyŝywienie jako dobre lub bardzo dobre. Wychowankowie powiedzieli, Ŝe mają dostęp do jedzenia i picia pomiędzy posiłkami. Kilka osób powiedziało, Ŝe nie moŝe jeść po kolacji. Wszystkie dzieci powyŝej 7 roku Ŝycia były uczniami określonych typów szkół. Na dzień kontroli 35 wychowanków było uczniami szkoły 6
podstawowej, 33 uczniami gimnazjum i 14 pobierało naukę w szkole zawodowej. W szkole z internatem przebywało 25 wychowanków (zał. nr 15). Odnośnie dzieci wymagających kształcenia specjalnego na dzień kontroli 19 objętych było nauczaniem w SOSW dla upośledzonych umysłowo, 6 nauczaniem w SOW dla dzieci z zaburzeniami w zachowaniu, 1 w SOSW dla dzieci z niepełnosprawnością ruchową i 1 dziecko objęte było nauczaniem indywidualnym, 2 wychowanków przebywało w ośrodkach terapii uzaleŝnień i 1 przebywało w Krajowym Ośrodku Psychiatrii Sądowej. Dwie osoby przebywały na długotrwałej ucieczce, co skutkowało brakiem realizacji obowiązku szkolnego. Wychowankowie mieli postanowienia na umieszczenie w MłodzieŜowym Ośrodku Wychowawczym (zał. nr 15). Opóźnienia szkolne dotyczyły 56 wychowanków. Zostali oni przebadania przez poradnię psychologicznopedagogiczną oraz objęci nauczaniem w odpowiednich placówkach i zajęciami reedukacyjnymi i wyrównawczymi. Placówka zapewniała dzieciom dostęp do pomocy specjalistycznej zał. nr 15: 11 osób uczestniczyło w zajęciach wyrównawczych na terenie placówki zał. nr 16, 6 poza placówką, 1 dziecko objęte było systematycznym oddziaływaniem psychologicznym przez psychologa w placówce, 2 otrzymywało wsparcie psychologiczne poza placówką, 18 dzieci objętych było opieką pedagoga w placówce zał. nr 17 i nr 18, 21 zajęciami terapeutycznymi na terenie placówki zał. nr 19 i nr 20, 5 osób uczestniczyło w zajęciach terapeutycznych poza placówką. Placówka dbała równieŝ o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych: 10 uczestniczyło w zajęciach komputerowych na terenie placówki, 30 w zajęciach sportowych na terenie placówki, 3 w zajęciach umuzykalniających równieŝ na terenie placówki. Zaledwie 3 dzieci korzystało z zajęć dodatkowych poza placówką. Zgodnie z informacją przekazaną przez wicedyrektora wychowankowie niechętnie biorą udział w zajęciach pozalekcyjnych poza placówką, niechętnie integrują się z rówieśnikami zał. nr 15. Wszyscy wychowankowie placówki posiadali ubezpieczenie zdrowotne i byli zapisani do lekarza pierwszego kontaktu. Dzieci powiedziały, Ŝe w przypadku złego samopoczucia mogą liczyć na pomoc wychowawcy. Większość dzieci nie pamiętała terminu ostatniej wizyty u stomatologa. Wśród wychowanków 38 wymagało leczenia w poradniach specjalistycznych zał. nr 21. W kontrolowanym okresie 8 wychowanków przebywało w szpitalach psychiatrycznych zał. nr 22. Jedno dziecko zostało zabrane do szpitala interwencyjnie, pozostałe dzieci były umieszczone na podstawie skierowań lekarza i 1 na podstawie postanowienia sądu. W dokumentacji znajdowały się zgody opiekunów prawnych na leczenie, ale miały one charakter uniwersalnych i zawierały 7
zapis, Ŝe opiekun wyraŝa zgodę na ewentualne leczenie w szpitalu psychiatrycznym podczas całego pobytu dziecka w placówce. WyposaŜenie dzieci w odzieŝ, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne: Na podstawie odpowiedzi pracowników i dzieci na pytania ankietowe ( zał. nr 10 i 11 ) stwierdzono, Ŝe dzieci posiadają odzieŝ i obuwie w odpowiedniej ilości. Dzieci i wychowawcy potwierdzili równieŝ wyposaŝenie w podręczniki i przybory szkolne. Odpowiedzi udzielone w ankietach przez dzieci i pracowników pozwoliły stwierdzić, Ŝe dzieci posiadają podstawowe środki higieny osobistej. Zgodnie z oświadczeniem zastępcy dyrektora recepty realizowane były w kontrolowanym okresie na bieŝąco. W trakcie kontroli dokonano analizy losowo wybranych faktur za leki zał. nr 23. Pomieszczenia zajmowana przez dzieci były wyposaŝone w zabawki i materiały dydaktyczne. Wypłacanie drobnych kwot do własnego dysponowania przez dziecko: Zgodnie z odpowiedziami udzielonymi przez wychowanków i pracowników na pytania ankietowe ( zał. nr 10 i 11 ) oraz na podstawie analizy list wypłat kieszonkowego zał. nr 24, stwierdzono, Ŝe wychowankowie otrzymywali systematycznie kieszonkowe w wysokości 9 40 złotych. Na pytanie, kto decyduje o wysokości kieszonkowego większość dzieci odpowiadała, Ŝe wychowawcy, księgowość. Na pytanie za co moŝe być zabrane kieszonkowe, dzieci odpowiadały, Ŝe za złe zachowanie, za ucieczki, za niechodzenie do szkoły. Pokrywanie kosztów przejazdu dziecka do uzasadnionych miejsc pobytu: Udzielając odpowiedzi na pytania ankietowe ( zał. nr 10 i 11 ) zarówno wychowankowie jak i wychowawcy powiedzieli, Ŝe dzieci otrzymują pieniądze na zakup biletu lub otrzymują bilety. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji: Na podstawie analizy dokumentacji stwierdzono, Ŝe w placówce prowadzona była dokumentacja określona w rozporządzeniu Ministra 8
Pracy Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455), z wyjątkiem kart udziału dzieci w zajęciach specjalistycznych i arkuszy badań i obserwacji pedagogicznych i psychologicznych. Praca specjalistów była dokumentowana w dziennikach i zeszytach, a w trakcie kontroli zostały uzupełnione brakujące dokumenty. Indywidualna dokumentacja dzieci: indywidualne plany pracy z dzieckiem i karty pobytu prowadzone były dla kaŝdego dziecka, przy czym karty pobytu nie były zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, ale ta nieprawidłowość została równieŝ skorygowana w trakcie kontroli. W kontrolowanych przypadkach stwierdzono pewne niedociągnięcia polegające na: powtarzaniu tych samych zadań w kolejnych planach, formułowaniu zbyt ogólnych terminów realizacji zadań. Część dokumentacji dzieci, np. (usunięto nazwisko wychowanka) prowadzona była w sposób nieczytelny, co uniemoŝliwiło dokonanie oceny tej dokumentacji. Sprawowanie nadzoru bezpośredniego przez dyrektora: Dyrektor placówki dbał o właściwy dobór kadry. Osoby zatrudnione w placówce posiadały kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk. Pracownicy doskonalili swoje umiejętności i podnosili kwalifikacje przez udział w róŝnych formach dokształcania. W roku 2007 jedna osoba ukończyła studia zawodowe, 1 studia magisterskie uzupełniające, 3 uczestniczyło w krótkich formach doskonalących i odbyło się 5 zespołów samokształceniowych. W roku 2008 jedna osoba ukończyła studia magisterskie uzupełniające, dwie uczestniczyły w długoterminowym kursie dokształcającym, 11 w krótkich formach doskonalących i odbyło się 1 spotkanie zespołu samokształceniowego. W kontrolowanym okresie były 22 superwizje zał. nr 25. Oceny efektywności pracy opiekuńczowychowawczej dyrekcja dokonywała poprzez hospitacje. Prowadzone były arkusze hospitacji zał. nr 26 oraz arkusze spostrzeŝeń o pracy zał. nr 27. Nadzór prowadzony był w oparciu o program nadzoru pedagogicznego zał. nr 28. Dokonywane były oceny za okres staŝu zał. nr 29. W kontrolowanym okresie nie dokonywano ocen pracy. Kontrolujący przeprowadzili ankietę wśród pracowników - zał. nr 30, pytając min. o dostęp do obowiązujących przepisów, o pomoc w przypadku wystąpienia trudności w pracy, pomoc w związku z podejmowanym dokształcaniem, formy doskonalące w jakich uczestniczył pracownik, spotkania szkoleniowe na terenie placówki, hospitowanie zajęć. Pracownicy odpowiedzieli, Ŝe mają zapewniony dostęp do obowiązujących przepisów za pomocą internetu, w sekretariacie, w biurze. W przypadku pojawienia się trudności w pracy z dziećmi pracownicy odpowiedzieli, Ŝe mogą liczyć na pomoc dyrekcji, psychologa, pedagoga, terapeutów, pielęgniarki, innych 9
wychowawców oraz instytucji zewnętrznych np. Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. Pracownicy wskazywali szkolenia w jakich uczestniczyli w okresie ostatnich 12 miesięcy. Najczęściej wymieniane było szkolenie w zakresie superwizji, mediacji, przepisów prawa. Pracownicy odpowiedzieli, Ŝe ich zajęcia były hospitowane przez dyrektora i wicedyrektora. Kilka osób odpowiedziało, Ŝe ich zajęcia nie były hospitowane. Pracownicy odpowiedzieli, Ŝe przy dokształcaniu mogli liczyć na zamianę koleŝeńską lub urlop, dofinansowanie. Jedna osoba napisała, Ŝe nie otrzymała pomocy i jedna, Ŝe nie otrzymuje Ŝadnej pomocy, bo nie ma atmosfery Ŝyczliwości związanej z dokształcaniem. Przygotowanie placówki do wypełniania zadań określonych w regulaminie: Placówka działa na podstawie statutu przyjętego Uchwałą Nr LXII/1149/06 Rady Miasta Szczecin z dnia 25 września 2006 r. zał. nr 31 oraz regulaminu, przyjętego przez dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie 05 grudnia 2005 r. zał. nr 32. Placówka rozszerzyła ofertę świadczonych usług i spowodowało to konieczność zmiany regulaminu, który jest w trakcie opracowywania projekt zał. nr 33. W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych moŝna stwierdzić, Ŝe placówka w znacznym stopniu przygotowana jest do realizowania zadań określonych w regulaminie. Zatrudniona kadra jest w stanie zapewnić właściwą opiekę dzieciom nie mającym większych deficytów rozwojowych. Wśród wychowawców są osoby, które posiadają odpowiednie przygotowanie do pracy z dziećmi z zaburzeniami w zachowaniu i niepełnosprawnością intelektualną - zał. nr 9. Pracownicy posiadają zakresy czynności uwzględniające szeroko pojętą opiekę i wychowanie oraz współpracę z rodziną dziecka. Pracy z rodzicami wychowanków nie zawierał zakres obowiązków pedagoga zał. nr 34. W ciągu dnia pod opieką jednego wychowawcy przebywało ok. 10 wychowanków, sporadycznie liczba ta była przekraczana. W kontrolowanym okresie placówka korzystała ze wsparcia wolontariuszy zał. nr 35. Wolontariusze byli ubezpieczeni od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz zawierane były z nimi porozumienia. Jednym z podstawowych zadań placówki jest przygotowanie dzieci do dorosłego, samodzielnego, odpowiedzialnego Ŝycia. Zgodnie z odpowiedziami zawartymi w ankietach ( zał. nr 10 i 11 ) zarówno dzieci jak i pracownicy stwierdzili, Ŝe podejmowane były działania w celu realizacji tego zadania. Dzieci (z wyjątkiem pojedynczych osób) uwaŝają, Ŝe placówka dobrze przygotowuje je do dorosłego Ŝycia, uczy wykonywania podstawowych czynności domowych, załatwiania spraw, 10
dbania o siebie. W kontrolowanym okresie usamodzielnianych było 26 wychowanków. Opiekunami usamodzielnienia byli pracownicy placówki, znajomi, rodzice i rodzeństwo wychowanków, nauczyciele ze szkół do których uczęszczały dzieci. Szczegółowe informacje dotyczące pomocy udzielonej poszczególnym wychowankom - zał. nr 35. W placówce zostały opracowane procedury postępowania na wypadek róŝnych zdarzeń, np. ucieczki, interwencji w przypadku podejrzenia wychowanka o spoŝycie alkoholu, itp. zał. nr 36. Placówka opracowała i realizowała następujące programy zał. nr 25: - Program Terapii Systemowej Rodzin Wychowanków Domu Dziecka Zawsze Rodzina - Projekt edukacyjno-turystyczny dla rodzin wychowanków Specjalistycznej Grupy Wsparcia Dziennego Rodzinne wakacje - Program warsztatów socjoterapeutycznych obóz letni w Starym Drawsku - Program zajęć socjoterapeutycznych dotyczących zmiany jakości Ŝycia - Program terapii blokad w uczeniu się. Placówka opracowała i realizowała program naprawczy, którego jednym w głównych zadań jest przeniesienie wychowanków do mieszkań i domów, gdzie będzie przebywało po 14 wychowanków. W 2008 r. utworzono dwie takie filie i planowane było utworzenie trzeciej do końca roku. Nadawanie stopni awansu zawodowego : W kontrolowanym okresie Ŝaden pracownik nie odbywał staŝu na kolejny stopień awansu zawodowego. Ocena kontrolowanej działalności placówki: Pracownicy zatrudnieni do opieki nad dziećmi posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk, Prawa dziecka były w znacznej części przestrzegane: dzieci miały zaspokojone prawo do prywatności, informacji, swobód religijnych, kontaktów z rodzicami, decydowania i wyboru. Wszystkie dzieci w placówce umieszczone były na podstawie postanowień sądu i skierowań. Nie w kaŝdym przypadku do skierowania był dołączany komplet dokumentów, ale wtedy placówka podejmowała działania w celu ich pozyskania. Pracownicy podejmowali prawidłowe działania w celu powrotu dzieci do rodziców biologicznych bądź umieszczenia w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Dbali równieŝ o utrzymywanie kontaktów dzieci z rodzicami i innymi członkami rodziny. Ocena zasadności dokonywana była przez zespół ds. okresowej oceny 11
sytuacji dzieci rzadziej niŝ co 6 miesięcy, w jego skład wchodzili pracownicy placówki i Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie oraz sporadycznie ośrodka adopcyjno-opiekuńczego. Placówka nie zawsze powiadamiała ww. instytucje o planowanych spotkaniach. Warunki lokalowe z wyjątkiem budynku róŝowego były dobre. Placówka zapewniała dzieciom całodzienne wyŝywienie, które zostało ocenione przez wychowanków jako dobre. Dzieci miały dostęp do jedzenia i picia przez całą dobę. Wszystkie dzieci w wieku szkolnym objęte były nauczaniem w odpowiednich typach szkół lub nauczaniem indywidualnym. Obowiązku szkolnego nie realizowało 2 wychowanków przebywających na długotrwałych ucieczkach i oczekujących na umieszczenie w młodzieŝowych ośrodkach wychowawczych. Dzieci, u których występowały opóźnienia szkolne miały zapewnioną pomoc zarówno na terenie placówki jak i poza nią. Placówka dbała równieŝ o rozwój zainteresowań swoich podopiecznych, proponując im róŝne formy zajęć. Wszystkie dzieci objęte były ubezpieczeniem zdrowotnym i zapisane do lekarza pierwszego kontaktu. Dzieci wymagające leczenia specjalistycznego otrzymywały taką pomoc. Placówka prawidłowo realizowała wyposaŝenie dzieci w odzieŝ, obuwie, zabawki, środki higieny osobistej, leki, podręczniki i przybory szkolne. Dzieci otrzymywały kieszonkowe w wysokości zgodnej z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, z wyjątkiem obniŝenia jako kary do 9 zł. Placówka pokrywała koszty dojazdu dzieci do szkół i innych uzasadnionych miejsc pobytu. Korekt wymagają indywidualne plany pracy z dzieckiem i karty pobytu. Pani Dyrektor prawidłowo realizowała sprawowanie nadzoru bezpośredniego, z wyjątkiem dokonywania ocen pracy. Dbała o dobór właściwej kadry, dokonywała systematycznych hospitacji, zapewniała pracownikom dostęp do obowiązujących przepisów prawa, udzielała pomocy w dokształcaniu i rozwiązywaniu trudnych sytuacji. Jeden pracownik wskazał na brak Ŝyczliwości i złą atmosferę w pracy. Dyrektora jednostki pouczono, Ŝe: 1) dokumentację naleŝy prowadzić zgodnie z uwagami zawartymi w ustaleniach kontroli, 2) naleŝy zintensyfikować działania dotyczące uregulowania sytuacji wychowanków przebywających w Specjalnych Ośrodkach Szkolno- Wychowawczych, a na dni wolne od nauki szkolnej jeŝdŝących do domów rodzinnych, 12
3) naleŝy na kaŝde posiedzenie zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka zapraszać przedstawiciela Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie i ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, 4) naleŝy z opiekunami prawnymi dziecka uzgadniać wszystkie decyzje, które go dotyczą i kaŝdorazowo uzyskiwać zgodę na leczenie, a szczególnie leczenie na oddziale psychiatrycznym, 5) naleŝy dokonywać ocen pracy pracowników merytorycznych, 6) nie wolno stosować kary polegającej na zakazie urlopowanie dziecka, 7) naleŝy, nie zaleŝnie od zachowania dziecka wypłacać minimalną kwotę "kieszonkowego" Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany moŝe zgłosić umotywowane zastrzeŝenia na piśmie co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złoŝeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Dokonano wpisu w ksiąŝce kontroli pod pozycją 76. Protokół sporządzono 24 listopada 2008 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Dom Dziecka Nr 2 w Szczecinie egzemplarz nr 1 - a/a - egzemplarz nr 2 kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: Szczecin, dnia grudnia 2008 r. 13