Publiczne Gimnazjum Nr 9 im. Rodziny Lutosławskich w Łomży ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII OPRACOWAŁ: MICHAŁ LESZAK
Zasady Oceniania są zgodne z: - Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 i Nr 130, poz. 906); - Zasadami Wewnątrzszkolnego Oceniania obowiązującymi w Publicznym Gimnazjum nr 9 im. Rodziny Lutosławskich w Łomży; W procesie dydaktycznym oceniane są wiadomości i umiejętności zdobyte przez ucznia zgodnie z treściami zawartymi w podstawie programowej i programie nauczania biologii zatwierdzonym do realizacji w: kl. III - numer w szkolnym zestawie programów nauczania PG9/3a kl. I II - numer w szkolnym zestawie programów nauczania PG9/3 I. PRZEDMIOTEM OCENY Z BIOLOGII SĄ: 1. Wiedza, wysiłek, zaangażowanie, postępy w uczeniu się, zdolności, postawy; 2. Wiadomości i umiejętności; 3. Metoda pracy, wynik końcowy. Wymienione składniki mogą występować w różnych kombinacjach. Ocenie mogą podlegać np. umiejętności i wysiłek ucznia, bądź jego zdolności, bądź metoda i rezultat pracy. Warto zauważyć, że oceny aktualnego stanu wiedzy odnoszą się do rezultatów uczenia się, zaś oceny za wkład pracy dotyczą działań ucznia podejmowanych w celu osiągnięcia określonego poziomu wiedzy. II. PRAWA I OBOWIĄZKI UCZNIA NA LEKCJI 1. Obowiązkiem ucznia jest punktualne stawiennictwo na lekcje. Jeżeli uczeń spóźni się na lekcję, to ma obowiązek podejść do nauczyciela prowadzącego zajęcia, przeprosić i zwięźle wyjaśnić powód spóźnienia; 2. Uczeń jest zobowiązany do przestrzegania zasad kultury współżycia w odniesieniu do kolegów i nauczyciela biologii, w szczególności do zachowania dyscypliny oraz szanowania prawa innych do zdobywania wiedzy; 3. Uczeń ma obowiązek rzetelnego przygotowania się do lekcji biologii, co oznacza: a) posiadanie zeszytu przedmiotowego, podręcznika, zeszytu ćwiczeń, względnie pomocy, których przyniesienie zostało zlecone przez nauczyciela, b) odrobienie zadania domowego, c) przygotowanie się do odpowiedzi: - ustnej z 3 ostatnich lekcji, - ustnej z partii materiału z klas niższych, o powtórzenie której prosił nauczyciel, - pisemnej - kartkówek - z 3 ostatnich tematów lekcji, d) przygotowanie się do pracy pisemnej zapowiedzianej z tygodniowym wyprzedzeniem odnotowanej w dzienniku lekcyjnym - z zakresu wiadomości i umiejętności, który ma obejmować; 4. Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie (z wyjątkiem zapowiedzianych prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek) wówczas, gdy: - nie wykonał zadania domowego, - nie przyniósł zeszytu przedmiotowego, podręcznika, zeszytu ćwiczeń, - nie jest przygotowany merytorycznie do zajęć. Za każde zgłoszenie takiego faktu otrzymuje minus. Trzy minusy są równoważne ocenie niedostatecznej. 2
5. Obowiązkiem ucznia jest osobiste zgłoszenie na początku lekcji nieprzygotowania się do zajęć oraz zwięzłe podanie nauczycielowi przyczyn tego stanu rzeczy Za nie zgłoszenie faktu, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną niezależnie od ilości minusów; 6. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest obowiązkiem ucznia. Zeszyt powinien być estetyczny i czytelny oraz posiadać komplet notatek i prac domowych. 7. Prace klasowe, sprawdziany i kartkówki są obowiązkowe; 8. Jeżeli uczeń z przyczyn losowych (np. w przypadku dłuższej nieobecności - min. 3 dni, spowodowanej np. chorobą) nie może w danym dniu napisać pracy, w ciągu 2 tygodni zobowiązany jest to zrobić, po uprzednim ustaleniu terminu z nauczycielem. Jeśli mimo powyższej możliwości, uczeń nie napisze zaległej pracy pisemnej, to na lekcji biologii (pierwszej po upływie owych 2 tygodni) otrzyma zestaw zadań adekwatny do zestawu z zaległej pracy pisemnej i zobowiązany jest przystąpić do jego rozwiązania. 9. W przypadku opuszczenia przez ucznia pracy klasowej z powodu jednodniowej lub jednogodzinnej nieobecności, uczeń pisze ją na tej lekcji, na której pojawi się po raz pierwszy; 10. Uczeń nieobecny 1 dzień ma obowiązek przyjść na następną lekcję przygotowany; 11. Nie ocenia się uczniów do trzech dni po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności; 12. Nauczyciel, w sytuacji, gdy uczeń przeszkadza na lekcji sobie i innym kolegom w zdobywaniu wiedzy i umiejętności (tzn. nie uważa na lekcji, rozmawia itp.), ma obowiązek: - ustnie upomnieć ucznia, - wpisać uwagę do dziennika (punkty ujemne z zachowania zgodnie z Zasadami Oceniania Zachowania). III. SPOSOBY SPRAWDZANIA DYDAKTYCZNYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA W celu sprawdzenia i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia, nauczyciel stwarza następujące możliwości prezentacji wiedzy i umiejętności: Prace pisemne Odpowiedzi ustne Praca w grupach na lekcji Praca metodą projektu Prace dodatkowe dla uczniów chętnych Osiągnięcia w konkursach szkolnych i poza szklonych. Praca z tekstem czytanie ze zrozumienie Aktywność na lekcji IV. ZASADY OCENIANIA Ocena jest jawna, umotywowana ustnie lub pisemnie. Obowiązuje skala ocen od 1 do 6 zgodnie z ZWO. Skala ocen: 6 celujący 5 bardzo dobry 4 dobry 3 dostateczny 2 dopuszczający 1 niedostateczny Możliwe jest stosowanie (+) i (-) przy w/w ocenach. 3
Do oceniania prac klasowych i testów stosuje się kryteria: 0% - 30% - niedostateczny 31% - 50% - dopuszczający 51% - 70% - dostateczny 71% - 84% - dobry 85% - 94% - bardzo dobry 95% - 100% - celujący Istnieje możliwość stawiania ocen pośrednich takich jak: dst+, db+, dst-, db- itp. Ocenioną pracę pisemną uczeń otrzymuje nie później niż 14 dni od jej napisania nie wliczając ferii, świąt itp. W sytuacjach losowych dopuszcza się przesunięcie terminu zwrotu prac pisemnych o czas nieobecności nauczyciela. Za pracę na lekcji w grupach uczniowie mogą otrzymać ocenę, + lub -. Za pracę metodą projektu każdy uczeń w zespole otrzymuje tę samą ocenę, w ocenianiu bierze udział cała klasa lub grupa uczniów. W przypadku, kiedy uczeń nie brał udziału w pracy grupy otrzymuje ocenę niedostateczną. Za prace domowe i dodatkowe uczeń może otrzymać ocenę, + lub -. Za aktywną pracę na lekcji uczeń może otrzymać "+". Pięć plusów jest równoważne ocenie bardzo dobrej. Za ewidentny i celowy brak pracy na lekcji uczeń może otrzymać ocenę niedostateczną. Za szczególne osiągnięcia na lekcji, błyskotliwe pomysły, współpracę w grupie, pomoc kolegom uczeń może od razu otrzymać ocenę bardzo dobrą. Pięć minusów jest równoważne ocenie niedostatecznej. V. ZASADY POPRAWIANIA OCEN BIEŻĄCYCH Uczeń ma prawo do jednokrotnego poprawienia oceny z pracy klasowej, sprawdzianu, testu lub kartkówki. Poprawa pracy jest dobrowolna. Poprawa pracy odbywa się w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni (dokładny termin ustala nauczyciel) od rozdania prac i obejmuje ten sam zakres wiedzy oraz jest oceniana wg tych samych kryteriów co praca pierwotna. Ocena uzyskana z poprawy jest ostateczna. Jeżeli uczeń nie przystąpi w wyznaczonym terminie do poprawy z nieusprawiedliwionych powodów traci prawo poprawy danej pracy. Ocen z prac domowych, odpowiedzi ustnych itp. nie można poprawiać. VI. ZASADY POPRAWIANIA OCEN SEMESTRALNYCH I ROCZNYCH Uczeń ma prawo do poprawienia oceny semestralnej i oceny rocznej na zasadach ustalonych indywidualnie z nauczycielem. VII. WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów oraz rodziców o: - wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania, - sposobach sprawdzania osiągnięć uczniów, - warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej (śródrocznej) oceny klasyfikacyjnej z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych. 4
POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH: P poziom podstawowy PP poziom ponadpodstawowy Szczegółowe wymagania edukacyjne zawierają: - plan dydaktyczny z biologii w klasie I, - plan dydaktyczny z biologii w klasie II, - plan dydaktyczny z biologii w klasie III. VIII. ZASADY WYSTAWIANIA OCEN SEMESTRALNYCH (ROCZNYCH) Ocena sumująca jest wystawiana dwa razy w ciągu roku szkolnego, na koniec I semestru (w styczniu) i na koniec roku szkolnego (w czerwcu). Oceny o których mowa nie są średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. O ocenie semestralnej (rocznej) w pierwszej kolejności decydują oceny cząstkowe z prac pisemnych (prac klasowych, kartkówek) oraz odpowiedzi ustnych a w drugiej kolejności oceny za prace domowe, prace dodatkowe a na końcu pozostałe oceny. Przy wystawianiu tych ocen nauczyciel bierze również pod uwagę: - rozwój ucznia (jakie czyni postępy w danym czasie); - wkład pracy w stosunku do zdolności. Uczeń może uzyskać semestralną (roczną) ocenę celującą jeżeli bierze aktywny udział na lekcjach, uzyskuje wśród cząstkowych ocen oceny celujące. Ocenę celującą otrzymuje również uczeń, który otrzymał ocenę bardzo dobrą i zajął wysokie miejsce w konkursie przedmiotowym. Ocena roczna jest oceną pracy ucznia w ciągu całego roku szkolnego. Nauczyciel informuje uczniów i rodziców o proponowanych ocenach semestralnych lub rocznych na 30 dni przed radą klasyfikacyjną według procedury zawartej w ZWO. Uczeń ma prawo do poprawy proponowanych ocen semestralnych (rocznych). Uczniowi zagrożonemu oceną niedostateczną przysługują dwie możliwości poprawy, pozostałym uczniom jedna. Termin popraw upływa na tydzień przed datą posiedzenia Rady Pedagogicznej. Uczeń poprawi proponowaną ocenę gdy napisze pracę pisemną obejmującą wiadomości i umiejętności z całego semestru lub roku szkolnego. Ocena klasyfikacyjna jest wystawiana na 3 dni przed radą klasyfikacyjną. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej na I semestr, uczeń zalicza wskazaną partię materiału w terminie ustalonym z nauczycielem. Uczniowie, którzy w semestrze mają ponad 50% godzin nieobecności, mogą nie być klasyfikowani; Uczeń niesklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny. Ustalona przez nauczyciela niedostateczna ocena klasyfikacyjna roczna może być zmieniona tylko w wyniku egzaminu poprawkowego. Egzaminy poprawkowe, klasyfikacyjne, promocja do klasy wyższej są zgodne z Zasadami Wewnątrzszkolnego Oceniania oraz odpowiednim rozporządzeniem MEN. IX. SPOSÓB INFORMOWANIA UCZNIA I RODZICÓW O POSTĘPACH W NAUCE 1. Nauczyciel - uczeń - nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do każdej wystawionej oceny; - uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień i uzasadnień do wystawionej oceny; 2. Nauczyciel - rodzic 5
- podczas wywiadówek, indywidualnych spotkań rodzic ma prawo uzyskać informacje o: aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce, trudnościach i uzdolnieniach ucznia, wskazówkach do pracy z uczniem; 3. Ocena którą otrzymuje uczeń jest jawna. 4. Prace klasowe oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania jest przechowywana przez nauczyciela przez okres roku szkolnego do 31 sierpnia. 5. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel ustalający ocenę jest zobowiązany ją uzasadnić. X. WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI Nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej lub innej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia powinno nastąpić na podstawie tego orzeczenia. Wymagania dla uczniów z dysfunkcjami ustala się indywidualnie w zależności od dysfunkcji ucznia oraz wskazówek i zaleceń przekazanych przez poradnie. Dostosowanie wymagań edukacyjnych będzie dotyczyło albo sprawdzania wiedzy (dysortografia, dysgrafia, dysleksja), albo formy i treści jednocześnie wymagań (uczniowie z normą intelektualną poniżej przeciętnej). Dostosowanie wymagań edukacyjnych względem uczniów z opiniami lub orzeczeniami PPP polega na: Dostosowaniu poziomu trudności zadań szkolnych i domowych do indywidualnych potrzeb ucznia Zadawaniu mniejszej ilości zadań szkolnych i domowych, także o mniejszym stopniu trudności, Konstruowanie prostych i zwięzłych instrukcji, możliwych do zrozumienia przez ucznia z dostosowaniem, utrwalać zdobyte wiadomości i umiejętności poprzez częste ich powtarzanie i przypominanie, częste odwoływanie się do konkretu, przykładu, podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy w razie potrzeby udzielenie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania, nie wyrywać ucznia do natychmiastowej odpowiedzi, posadzenie ucznia blisko tablicy i biurka nauczyciela z uczniem nie mającym trudności w nauce, w niektórych wypadkach dopuszcza się możliwość (za zgodą ucznia) zastąpienia pracy pisemnej odpowiedzią ustną, obniżenie wymagań dotyczących estetyki zeszytu przedmiotowego, dostrzegać i podkreślać na forum klasy najmniejsze postępy ucznia w nauce, tworzyć atmosferę życzliwości i bezpieczeństwa, pochwalać za aktywność i efekty pracy, sprawdzanie stopnia zrozumienia poleceń, treści, zadań, instrukcji w razie potrzeby pomoc w ich odczytaniu, u uczniów z poważną dysgrafią wprowadzić możliwość pisania wielkimi literami, na jednakowych prawach ocenia się brudnopis i czystopis, na niektórych pracach klasowych i kartkówkach dopuszcza się korzystanie z zeszytu lub podręcznika, 6
uczniowie z obniżonymi wymaganiami piszą prace klasowe, sprawdziany, lub testy, dostosowane do ich możliwości, z mniejszą ilością zadań, z prostszymi zadaniami lub z obniżoną punktacją na poszczególne oceny, na sprawdzianach i kartkówkach możliwe jest wydłużenie czasu pisania, odpytując lub konstruując sprawdzian / kartkówkę w dużej mierze opierać się na rozbudowanym materiale graficznym; schematach, planszach, modelach, rysunkach, (konkretach), dostosowanie treści przyrodniczych należy skupić na działaniach w zakresie prowadzenia wszelkiego rodzaju obserwacji, eksperymentów i doświadczeń, uczeń powinien przeprowadzać wnioskowanie, mając wsparcie nauczyciela, bądź rówieśników, w przypadku odpowiedzi / pracy indywidualnej ucznia należy ukierunkowywać, naprowadzać na właściwy tor rozumowania, nie ponaglać. 7